Issue
Inhoudsopgave
• Inleiding
Bouwplan
• Plan van aanpak
Fase 1
• Fase 2
• Fase 3
• Fase 4
• Fase 5 en 6
• Conclusies en aanbevelingen
• Bronnen
• Bijlagen
• Samenvatting NRC Handelsblad, Algemeen Dagblad en De Telegraaf
• Groepsevaluatie
• Persoonlijke evaluatie
• Urenstaat
• Notulen
Inleiding
We kregen de opdracht een Onderzoek te doen naar het verloop van een zelf te kiezen actueel issue (2003 of 2004). Wij hebben gekozen voor woonwagenkamp Vinkenslag, wat de laatste tijd veel in de massamedia aan het woord kwam. Dit is een onderwerp wat voor de publieke opinie en de overheid van belang is, omdat het om belastingfraude gaat. De bewoners van Vinkenslag hoefden namelijk maar 3% belasting te betalen of betaalde het helemaal niet. Wij vinden het leuk te onderzoeken wat de voorafgaande trends zijn en hoe het uiteindelijk wordt opgelost. En natuurlijk hoe het in de media verschijnt. Aan het eind van dit verslag hopen we op een mooi eindresultaat te komen. We geven eerst in het kort weer hoe de woonwagenkampen zijn ontstaan in Nederland met de ontwikkelingen. Zo kunnen we een goed overzicht krijgen van de gemaakte regels en wetten in de loop van de jaren.
In 1918 gaf een wet woonwagenbewoners het recht zich te vestigen in een dorp of stad. Voor het verkrijgen van een vergunning om in een woonwagen te wonen gold het afstammingsbeginsel: dat recht werd doorgegeven van generatie op generatie.
In de loop van de tijd kwamen er andere typen woonwagenbewoners. Kleine criminelen bijvoorbeeld, die zich zo onttrokken aan de sociale controle. Sommige gemeenten zaten met asociale gezinnen. Die kregen dan een woonwagen op voorwaarde dat ze de gemeente zouden verlaten. Het waren mensen die uitgestoten werden door de gevestigde samenleving.
In 1968 werd de woonwagenwet ingevoerd. De woonwagenwet voorzag in alleen voor deze groep geldende regels.
In de jaren zestig waren er veel voorzieningen voor woonwagenbewoners. Moest er een kind worden aangegeven, kwam er een ambtenaar langs om het op te nemen. Ze werden als kinderen behandeld. In feite werd woonwagenbewoners hun eigen verantwoordelijkheid ontzegd. Nu wordt gezegd: ze zijn zelf verantwoordelijk."
In de jaren zestig bracht minister Marga Klompe, van Maatschappelijk Werk, de kampers bij elkaar in grote kampen i.p.v. buiten de bebouwde kom, waar hun de normen en waarden van de gevestigde samenleving zouden worden bijgebracht. Daar kwam dan een school, de moeders kregen naailes. De bedoeling was dat ze uiteindelijk in woonwijken zouden gaan wonen. Dit was het idee van de 'onmaatschappelijkheidsbestrijding' die ook werd toegepast op asociale gezinnen: isoleren, heropvoeden, reïntegreren."
Hoewel er geen trekverbod kwam, was alles erop gericht dat de kampers het reizen zouden laten. "Om ze te bewegen op het grote kamp te gaan wonen werd dat in de jaren zestig buitengewoon aantrekkelijk gemaakt. Er waren gemeenten waar de bijstand iedere vrijdag in een zakje naar binnen werd gegooid. En ze waren ontzettend royaal met het verstrekken van woonwagens. De grootste woonwagens werden in 'leenbijstand' gegeven. Dat werd dan meteen afgeboekt - het werd toch nooit terugbetaald. Die grote woonwagens mochten volgens de Wegenverkeerswet de weg niet op. Zo moesten ze wel stoppen met reizen.
De bewoners die nog handel hadden in en rond stad of dorp waar ze eerst stonden, waren wel hun inkomsten kwijt, maar daarvoor was een oplossing: collectief in de bijstand of ziektewet en/of vrijstelling van het betalen van allerlei belastingen.
De overheid heeft een tijd lang een sinterklaasrol gespeeld. In de ene gemeente kon je een auto eisen als je beloofde te verdwijnen, in de andere een zak met geld. Sommigen wisten dat precies. Die buitten dat uit.
Al snel bleek dat de grote kampen onbeheersbaar werden. De maatschappelijke kloof werd er niet kleiner maar groter op, noteerde de Nota Woonwagenbeleid uit 1975. De oplossing: kleine kampen.
In 1975 werd het kamp in Maastricht-Zuid feestelijk geopend, een jaar later volgde de eerste politie-inval. Het kamp dijde uit, raakte steeds voller en werd volgens de gemeente onbeheersbaar. Drugshandel en andere vormen van criminaliteit vonden hun weg naar de 'vrijstaat Vinkenslag'.
In 1990 bezetten boze Vinkenslagbewoners de raadzaal uit protest, tegen het saneren van de kampen, om de bewoners te verspreiden over kleinere locaties.
In 1999 is de Woonwagenwet afgeschaft. Er werd gezegd: het probleem is opgelost, we gaan de woonwagenbewoners nu als gewone burgers beschouwen. Dat was onzin, het was onmacht. De overheid heeft in het omgaan met deze groep een beperkt repertoire, gericht op integratie. Zij is in het conflict de zwakste partij. En ze leert niet van haar fouten.
In mei 2001 sloot de gemeente een convenant met de Vinkenslagbewoners om het kamp op de schop te nemen en de saneringsplannen door te voeren. Dat was voor de komst van burgemeester Leers.
3 juli 2003 trokken 750 ME'ers Vinkenslag binnen.
De afgelopen maanden werd duidelijk dat de kampers jarenlang slechts 3 procent belasting hoefden te betalen.
Het is de belastingdienst zelf die het heeft voorgesteld.
De overheid kon geen kant op. Dus het wangedrag werd afgekocht. Weigerde iemand gas en licht te betalen, dan deed de overheid dat. Ze kregen royale uitkeringen om de kampers koest te houden, zo redeneerde de overheid. Woonwagenbewoners dachten: als je je aan de regels houdt, ben je een dief van je eigen portemonnee. Die bezetten dan weer eens een spoorlijn of een kruispunt - de blokkade van de A2 was niets nieuws - of ze trokken naar het gemeentehuis, met in hun kielzog journalisten die altijd op hun hand waren. Dat leverde een burgemeester dan weer negatieve publiciteit op.
Volgens een klokkenluider zouden medewerkers van de belastingdienst smeergeld hebben aangenomen.
Eric Willems, D66-fractievoorzitter van de Maastrichtse gemeenteraad verbaast zich over de escalatie, omdat Burgemeester Leers eerder te kennen gaf dat hij de problemen min of meer onder controle had.
Gemeentebestuurders die jaren lang apartheid lieten bestaan en nu met alle geweld de regels toepassen; woonwagenbewoners die jaren niet beter wisten dan dat voor hen aparte regels golden en daar gebruik van maakten en nu roepen dat ze worden gediscrimineerd.
Eind 2007 moet de sanering zijn afgerond. Voor de 'normalisatie' van Vinkenslag is een nieuw bestemmingsplan vastgesteld. De afspraak is, aldus de gemeente, dat tijdens de transformatie geen nieuwe woonwagens of andere gebouwen meer worden neergezet op het kamp. Maar de kampbewoners zien die regel wat minder strikt.
Volgens het saneringsplan wordt Vinkenslag omgevormd tot een bedrijventerrein met plaats voor tachtig legale autohandelaren. Zij mogen, samen met hun gezinnen, blijven wonen op de huidige locatie. Zes sloopbedrijven moeten naar een ander industrieterrein verhuizen. De overige huishoudens (ongeveer veertig) worden verspreid over tien andere woonwagenlocaties in de stad.
Veel woonwagenkampen hebben zich ontwikkeld tot vrijplaatsen waar bewoners zich niet aan de wet houden. Ze kweken hennep, betalen niet of nauwelijks belasting, tappen illegaal energie af en houden zich bezig met het omkatten van gestolen auto's zonder dat de overheid ingrijpt. Burgemeester Leers van Maastricht probeert daar verandering in te brengen. Uit woede daarover blokkeerden bewoners van Vinkenslag woensdag de A2. De verkeerschaos strekte zich uit tot heel Zuid-Nederland en de schade bedroeg miljoenen euro's. De volgende dag viel de Mobiele Eenheid het kamp binnen om de organisatoren te arresteren en hennepkwekerijen te ontmantelen.
2001 Eindhoven, gevonden hennepplant na een inval van de politie in een woonwagenkamp
3 juli 2003, inspecteurs van het energiebedrijf op woonwagenkamp Vinkenslag
13 april 2004, inval van de politie in een woonwagenkamp in de Beverwaard in Rotterdam
14 april 2004, Blokkade op de A2 in Maastricht door bewoners van woonwagenkamp Vinkenslag.
Het is niet de eerste actie van de burgemeester. Hij is bezig met een grootscheepse campagne om een einde te maken aan allerlei illegale activiteiten op het kamp.
Wat velen fascineert is dat een groep die maatschappelijk niets in de melk te brokkelen heeft, het heeft klaargespeeld een machtsverschuiving te bewerkstelligen waar de overheid geen antwoord op heeft.
Bouwplan van trends naar issues
Issue
Belastingregeling Vinkenslag
Aan dit issue gaan macrotrends vooraf, het gaat om maatschappelijke ontwikkelingen op politiek en sociaal-cultureel vlak. Deze trends staan in de verschillende fase weergegeven.
Motivatie
Onze motivatie voor dit onderwerp is dat dit issue rond de bewoners van een woonwagenkamp (Vinkenslag) in Limburg de laatste jaren vaak in het nieuws komt. Vaak gaat het dan om de belastingfraudes en de overtredingen die zij begaan. Ook is van dit kamp bekend dat er weet geteeld wordt en dat er met auto’s gerommeld wordt. Door al deze voorvallen is het bij heel veel mensen bekend wat er allemaal gebeurt in Zuid-Limburg. Omdat een aantal dagen geleden weer het één en ander is gebeurd viel ons oog, toen wij de krant opensloegen, op dit probleem. Het doet zich al langere tijd voor en we zijn ook benieuwd wat nou eigenlijk de oorzaak van dit issue is, welke trends eraan vooraf gingen en wat daarbij de invloed van de media is.
Centrale vraag
Op welke manieren hebben de betrokken stakeholders via de media de publieke opinie over de belastingregeling op Vinkenslag weten te informeren en beïnvloeden?
Hoofdvragen en deelvragen
Fase 1: voorfase - Welke trends zijn bepalend voor het issue bij Vinkenslag?
Deelvragen:
• Welke trends zijn vooraf gegaan aan het issue bij Vinkenslag?
• Om wat voor soort trends gaat het?
• Hoe zijn deze trends ontstaan?
• Wat is de invloed van de trends op de publieke opinie?
• Wie zijn de belangrijkste partijen in deze fase?
Fase 2: uitbraak in de media - Wanneer is het issue in de media uitgebroken en hoe ontwikkeld het zich?
Deelvragen:
• Wie zijn de belangrijke stakeholders bij dit issue en wat is hun standpunt en wat zijn hun belangen?
• Welke media berichten over het issue?
• Welk standpunt nemen zij daarbij in?
• Welk contact is er tussen de media en de verschillende groepen?
• Hoe vind bij deze groepen framing en labelling plaats?
• Welke groep is issue-eigenaar?
Fase 3: uitbreiding en verscherping - Hoe breidt het issue zich uit en waar vindt verscherping plaats?
Deelvragen:
• Welke factoren hebben bijgedragen aan de escalatie op Vinkenslag?
• Hoe zijn de oorzaken van de escalatie verbonden met de reputatiedrivers (van Riel)?
• Wat voor invloed heeft de mediapubliciteit op de beeldvorming over het issue bij de verschillende groepen?
• Wie zijn de opinieleiders en welke rol hebben zij?
• Wie is in deze fase issue-eigenaar?
Fase 4: vergroting en verbreding - Hoe verandert de berichtgeving over het issue en welke andere onderwerpen worden erbij betrokken?
Deelvragen:
• Welke media berichten nu nog over het issue?
• Op welke manier verandert de berichtgeving (agenda-setting) over het issue?
• Wat voor invloed heeft de mediapubliciteit op de beeldvorming over het issue bij de verschillende groepen?
• Wie is in deze fase issue-eigenaar?
• Wat is de invloed van de wijziging in berichtgeving van het issue op de framing en labelling bij de verschillende groepen?
Fase 5 en 6: consolidatie en verdwijning – Is het issue afgesloten of ontwikkeld het zich nu nog verder?
Deelvragen:
• Hoe wordt het issue nu in de media weergegeven?
• Wie is de issue-eigenaar?
• Hoe zal het issue zich mogelijk verder gaan ontwikkelen?
Plan van aanpak
Ons plan van aanpak is om antwoord te geven op de onderzoeksvragen:
Onderzoeksvraag Weeknummer Persoon Te gebruiken media
|Welke trends zijn vooraf gegaan |2 |Anne |Internet, Kranten |
|aan het issue bij Vinkenslag? | | | |
|Om wat voor soort trends gaat |2 |Paul |Internet, |
|het? | | | |
|Hoe zijn deze trends ontstaan? |2 |Birgitta |Internet, Kranten |
|Wie zijn de belangrijke partijen |2 |Paul |Idem |
|bij dit issue en wat is hun | | | |
|standpunt en wat zijn hun | | | |
|belangen? | | | |
|Welke media berichten over het |2 |Anne |Idem |
|issue? | | | |
|Welk standpunt nemen zij daarbij |2 |Anne |Idem |
|in? | | | |
|Welk contact is er tussen de |3 |Birgitta |Idem |
|media en de verschillende | | | |
|groepen? | | | |
|Hoe vind bij deze groepen framing|3 |Birgitta |Idem |
|en labelling plaats? | | | |
|Welke groep is issue-eigenaar? |3 |Paul |Idem |
|Welke factoren hebben bijgedragen|4 |Birgitta |Idem |
|aan de escalatie op Vinkenslag? | | | |
|Hoe zijn de oorzaken van de |4 |Anne |Idem |
|escalatie verbonden met de | | | |
|reputatiedrivers (van Riel)? | | | |
|Wat voor invloed heeft de |4 |Birgitta |Idem |
|mediapubliciteit op de | | | |
|beeldvorming over het issue bij | | | |
|de verschillende groepen? | | | |
|Wie zijn de opinieleiders en |4 |Paul |Idem |
|welke rol hebben zij? | | | |
|Wie is in deze fase |5 |Paul |Idem |
|issue-eigenaar? | | | |
|Welke media berichten nu nog over|5 |Anne |Idem |
|het issue? | | | |
|Op welke manier verandert de |5 |Birgitta |Idem |
|berichtgeving (agenda-setting) | | | |
|over het issue | | | |
|Wat voor invloed heeft de |6 |Paul |Idem |
|mediapubliciteit op de | | | |
|beeldvorming over het issue bij | | | |
|de verschillende groepen? | | | |
|Wie is in deze fase |6 |Anne |Idem |
|issue-eigenaar? | | | |
|Wat is de invloed van de |6 |Birgitta |Idem |
|wijziging in berichtgeving van | | | |
|het issue op de framing en | | | |
|labelling bij de verschillende | | | |
|groepen? | | | |
|Hoe wordt het issue nu in de |7 |Anne |Idem |
|media weergegeven? | | | |
|Wie is de issue-eigenaar? |7 |Paul |Idem |
|Hoe zal het issue zich mogelijk |7 |Gezamenlijk |Idem |
|verder gaan ontwikkelen? | | | |
Fase 1: voorfase
Uitbraak issue:
1990
Hoofdvraag:
Welke trends zijn bepalend voor het issue bij Vinkenslag?
De trends die bepalend zijn in deze fase, zijn die over de invallen van de politie en ME op het woonwagenkamp Vinkenslag. Ze gaan over het algemeen over illegale handel en drugs delicten. Het is een maatschappelijk probleem die moet worden opgelost.
Deelvragen:
Om wat voor soort trends gaat het?
Aan dit issue gaan macrotrends vooraf, het gaat om maatschappelijke ontwikkelingen op politiek en sociaal-cultureel vlak. Hierbij gaat het er vooral om, dat de woonwagenbewoners maar 3% belasting moesten betalen en in fase 1 vooral om de problematiek rond de woonwagenkampen, zoals drugs delicten. In deze fase in sprake van een beleidsissue. Het is een maatschappelijk probleem wat door de overheid moet worden opgelost en een onderwerp van politieke discussie is. Het gaat hier om een conflict tussen aan de ene kant de bewoners van Vinkenslag en de aan de andere kant de overheid, de belastingdienst en de gemeente Maastricht. Het is in deze fase nog niet in het openbaar gebracht, dat de woonwagenbewoners maar 3% belasting hoeven te betalen en soms zelfs helemaal geen belasting betalen. In fase 2 komt de belastingfraude in de openbaarheid en wordt via diverse massamedia onderwerp van gesprek bij brede publieksgroepen. Dan gaat het om een publieke issue.
Wat is de invloed van de trends op de publieke opinie?
Die krijgen een negatief beeld van de woonwagenbewoners, omdat er veel wordt opengesteld in de media, over de drugsdelicten en illegale auto handel. Het gaat vooral over de problematiek die de bewoners in de gemeenten veroorzaken. De publieke opinie vindt dat het opgelost moet ze laten zich horen in en rond de gemeente zo probeert de gemeente en hierdoor de overheid er iets aan te veranderen en met oplossingen te komen.
Hoe zijn deze trends ontstaan?
De Nederlandse bevolking roept al tijden dat de overheid iets moet gaan doen rond de problematiek van woonwagenkampen.
Ook werd de afgelopen maanden duidelijk dat de kampers van Vinkenslag jarenlang slechts 3 procent belasting hoefden te betalen. Dit werd doorgespeeld door een klokkenluider, en verscheen per direct in de media. Deze trend heeft een grootte invloed op de publieke opinie, er is daarom veel commotie ontstaan rond deze trend. Men wil weten hoe dit heeft kunnen gebeuren en wat erachter zit.
Doordat de woonwagenbewoners aparte regels hebben, gedragen ze zich als een vrijstaat. De overheid wil de wetten, die voor de woonwagenbewoners gelden aanpassen, zodat er voor iedereen dezelfde regels gelden. Ook is er vanaf 1 januari de normale regeling van het betalen van de belastingen, zoals ieder in deze maatschappij wordt verwacht, doorgevoerd in de woonwagenkampen.
Niet alle partijen zijn het hier mee eens.
Welke trends zijn vooraf gegaan aan het issue bij Vinkenslag?
In 1990 bezetten boze Vinkenslagbewoners de raadzaal uit protest, tegen het saneren van de kampen, om de bewoners te verspreiden over kleinere locaties.
In 1999 is de Woonwagenwet afgeschaft. Er werd gezegd: het probleem is opgelost, we gaan de woonwagenbewoners nu als gewone burgers beschouwen. Dat was onzin, het was onmacht. De overheid heeft in het omgaan met deze groep een beperkt repertoire, gericht op integratie. Zij is in het conflict de zwakste partij. En ze leert niet van haar fouten.
In mei 2001 sloot de gemeente een convenant met de Vinkenslagbewoners om het kamp op de schop te nemen en de saneringsplannen door te voeren. Dat was voor de komst van burgemeester Leers.
2001 Eindhoven, gevonden hennepplant na een inval van de politie in een woonwagenkamp
April 11, 2002
HEADLINE: geen arrestaties bij inval op kamp; MAASTRICHT
De politie heeft bij een inval in drie hennepkwekerijen in woonwagenkamp De Vinkenslag in Maastricht 8000 planten en een grote hoeveelheid apparatuur in beslag genomen. De kampers hebben zich tevergeefs met geweld verzet tegen de inval door 60 agenten. Zij bedreigden journalisten en maakten hen het werken onmogelijk. Het nabijgelegen vliegveld Beek werd stilgelegd in verband met rondvliegende politiehelikopters. Arrestaties bleven achterwege.
3 juli 2003, inspecteurs van het energiebedrijf op woonwagenkamp Vinkenslag
13 april 2004, inval van de politie in een woonwagenkamp in de Beverwaard in Rotterdam
Algemeen Dagblad
April 27, 2004
Auteur: niet bekend
Wanneer is het misgegaan op Vinkenslag?
'Twee jaar geleden, toen meer en meer bewoners zich bezig gingen houden met hennepteelt. Vinkenslag bestaat uit drie geledingen. Een rijke bovenlaag die miljoenen verdient, een grote middenklasse die het Woonwagenpastor Coen Meens, pastor op woonwagenkamp Vinkenslag bij Maastricht. Al 15 jaar deelt hij vreugde en verdriet met de 400 bewoners. Hij voorziet een 'veldslag die zijn weerga niet kent' als burgemeester Leers niet bijdraait.
Door de malaise in de autohandel moeilijker krijgt en een onderklasse die amper kan meekomen. Juist in de middenklasse viert het materialisme hoogtij. Deze groep wil snel veel geld verdienen en houdt daarbij geen rekening met goedwillende op het kamp. Burgemeester Leers staat een harde aanpak voor en dan zie je dat actie reactie oproept. Leers zou veel meer bereiken met een wat tolerantere opstelling.'
Het is niet de eerste actie van de burgemeester. Hij is bezig met een grootscheepse campagne om een einde te maken aan allerlei illegale activiteiten op het kamp.
Wat vele fascineert is dat een groep die maatschappelijk niets in de melk te brokkelen heeft, het heeft klaargespeeld een machtsverschuiving te bewerkstelligen waar de overheid geen antwoord op heeft.
Burgemeester Leers van Maastricht en enkele bewoners van woonwagenkamp De Vinkenslag zijn optimistisch gestemd na een gesprek over de opgelopen spanning.
Algemeen Dagblad
• Reporter, zaterdag 24 mei 2003
• Titel: Vinkenslag; vrijstaat
• Auteur: Karel Bagijn
• Reporter; Pg. R1
• lengte 1971 words
Samenvatting:
Dit artikel geeft de inval van de politie op Vinkenslag, vanuit het oog van de bewoners zelf weer. Zo kan je mooi de beiden kanten van het verhaal belichten. De communicatietechniek die hier gebruikt is, is getuigenis afleggen (testimonial), ze laten de bewoners van Vinkenslag aan het woord, hoe de inval is gegaan en wat er fout ging. Ook worden er ambtenaren aan het woord gelaten om ook hun kant van het verhaal rond Vinkenslag te verduidelijken.
Framing:het gedoogbeleid van het Maastrichtse stadsbestuur. Labeling: gedoogbeleid.
Telegraaf
• titel:Politie rolt wietplantages woonwagenkamp op
• Datum: 20 mei 2003
• Auteur: een van hun redacteuren, naam wordt niet vermeld.
• Site:
Samenvatting:
Het gaat hier om een grootte inval op Vinkenslag door de politie. De inval vindt plaats, omdat ze zeker zijn van illegale wietplantages die weggehaald moeten worden. Bij de inval worden er nog meer verdachte dingen aangetroffen, waarschijnlijk een xtc-lab en gestolen auto’s. De communicatietechniek die in dit artikel gebruikt wordt is zondebokmechanisme, omdat het hier om een groep woonwagenbewoners gaat, die voor veel onheil zorgen. Ze gedragen zich anders en zijn als aparte groep te herkennen. Ook is hier gebruik gemaakt van Cardstacking: er wordt maar een kant van het verhaal belicht, hier de politie. Je kan uit dit verhaal niet halen of alle bewoners betrokken waren en of er echt veel andere illegale dingen zijn aangetroffen. Je komt er niet achter wat de bewoners er van vinden en of deze zware inval nodig was. Framing: oprollen van een illegale wietplantage, labelling: illegale wietplantage.
NRC Handelsblad
• Datum: Mei 22, 2003
• Auteur: door een van de vastgestelde redacteuren, naam niet vermeld
• Binnenland; Pg. 2
• lengte 392 words
• titel: Wiettelers mogelijk vrijuit
Samenvatting:
Een politie en ME'ers rolde hennepplantages op. De eigenaren van deze leegstaande loodsen gaan mogelijk vrijuit, omdat het niet verboden is om assimilatielampen, potten met grond, drainagesystemen en afzuiginstallaties te hebben. Justitie vindt het moeilijk om te achterhalen wie de telers zijn van de hennep in woonwagenkamp Vinkenslag in Maastricht.
Veel eigenaren van loodsen waarin wiet is gevonden, zeggen hun loods aan derden te hebben verhuurd. Alleen zijn die derden niet te achterhalen, doordat hun namen niet bestaan of doordat hun adres onbekend is.
Justitie heeft drie verdachten vrijgelaten die tijdens de inval werden opgepakt.
De communicatie techniek die in dit artikel wordt gebruikt is Cardstacking: je weet nog steeds niet of de bewoners zelf verantwoordelijk zijn voor de illegale wiet plantage of derden. In dit artikel gaan ze er eigenlijk vanuit dat de bewoners verantwoordelijk zijn, omdat de titel is “Wiettelers mogelijk vrijuit”.
Framing: het gaat om de bewoners die verantwoordelijk worden gesteld voor het illegaal planten van wiet. Labelling: vrijlating van wiettelers.
Wie zijn de belangrijkste partijen in deze fase?
Bewoners Vinkenslag:
De bewoners geven de inval op het woonwagenterrein weer vanuit hun standpunt. Zie bijlage fase 1 artikel AD. De bewoners vertellen over dat de inval ook niet netjes is verlopen en er een chaos is veroorzaakt door de politie en ME.
Politie en ME:
Politie en ME waren verantwoordelijk voor het onderzoeken van het woonwagenterrein. Zij moesten ervoor zorgen dat alles zorgzaam verliep.
Gemeente Maastricht:
De gemeente van Maastricht is de eerste gemeente die werk maakt van de delicten op het woonwagenterrein. Ze hebben de inval gepland, zonder een waarschuwing vooraf aan de woonwagenbewoners.
Energie bedrijf:
Die op het woonwagenterrein kwamen inspecteren. En de controle hebben over de belasting en het betalen van energie. De stroom die werd gebruikt voor de hennepteelt is niet illegaal afgetapt, zegt een woordvoerder van energieleverancier Essent. Na de inval werd bekendgemaakt dat het kamp bij Essent voor 250.000 euro aan achterstallige betalingen had uitstaan. Binnenkort gaat Essent met de bewoners van het kamp afspraken over de betaling maken.
Fase 2: uitbraak in de media
Artikel 1 - De Telegraaf – 14 februari 2004
Samenvatting: Woonwagenpark fiscaal paradijs
De telegraaf heeft inzage gekregen in documenten waaruit blijkt dat de kampers op Vinkenslag een speciale behandeling genoten. Ze hoefde jaren, maar 3% belasting te betalen, ze konden hun belastingaangiften laten afhandelen door een ‘tussenpersoon’ op het kamp en ze hadden hun eigen belastingloket, waardoor de voor alle ondernemers geldende 'administratieplicht' en 'bewaarplicht' verviel.
Deze belastingregeling is nu stopgezet en dit leidt tot veel commotie op het kamp.
Relevantie: De Telegraaf was het eerste medium dat over de belastingbetalingen op Vinkenslag berichtte.
Hiermee heeft de Telegraaf de aanzet gegeven tot de ontwikkeling van dit issue in de media.
Het artikel is een korte samenvatting van de inhoud van de vertrouwelijke documenten die de Telegraaf heeft ingezien.
Artikel 2 - De Telegraaf – 12 maart 2004
Samenvatting: Aso’s’ betaalden 21 jaar nauwelijks belasting
Dit artikel gaat vooral over minister Wijn van financiën. Die tot voor kort niet op de hoogte bleek te zijn van de interne maatregelen bij de Belastingdienst over de 3% belasting die de oninbare moesten betalen. Hij geeft zijn mening en verteld kort wat zich rond de belastingdienst afspeelde.
Artikel 3 - Algemeen Dagblad – 18 februari 2004
Samenvatting: Staatssecretaris hekelt belastingzwendel woonwagenkamp
Staatssecretaris Wijn uit in dit artikel zijn verontwaardiging over het feit dat bewoners van het woonwagenkamp de Vinkenslag jaren weinig belasting hoefden te betalen. Verder geeft hij aan dat hij een onderzoek instelt en dat het wellicht tot 'disciplinaire maatregelen' zal komen.
Staatssecretaris Wijn heeft geen aanwijzingen dat het nauwelijks betalen van belastingen ook in andere kampen aan de orde zou zijn.
Relevantie:
Dit artikel betreft de eerste berichtgeving over de belastingbetaling van Vinkenslag in het AD. In de Telegraaf werd al eerder over het issue bericht, namelijk op 14 februari. In dit artikel komt Staatssecretaris Wijn aan het woord over het ontstaan van de kwestie en maatregelen die hij gaat nemen, die bepalend zijn voor het verdere verloop van het issue.
Artikel 4 – NRC Handelsblad – 11 maart 2004
Samenvatting: Bewoners van kamp ook belast
Staatssecretaris Wijn geeft aan dat de bewoners van Vinkenslag, maar ook van andere kampen niet altijd als normale belastingplichten zijn beschouwd. De uitzonderingspositie van Vinkenslag bestaat sinds 1993 en volgens Wijn moet dit veranderen. De uitzonderingspositie is ontstaan uit onvermogen van de belastingdienst om het normale tarief te innen.
S. Scheffer, woordvoerder van de kampbewoners geeft aan dat de speciale afspraak bestond, omdat de kampers niets konden aftrekken.
Relevantie:
Dit artikel betreft de eerste berichtgeving over de belastingbetaling van Vinkenslag in het NRC Handelsblad. Wat overigens laat is, want andere media hebben al in februari over de kwestie bericht. Zowel staatssecretaris Wijn als een woordvoerder van Vinkenslag komen in dit artikel aan het woord.
Analyse artikelen
Media:
Landelijke dagbladen hebben als hoofdfunctie berichtgeving. Vooral in de Telegraaf komt de functie entertainment ook nog al eens aan de orde, maar in deze artikelen is dat niet het geval.
Framing:
Het referentiële thema van het artikel: de belastingbetaling door bewoners van de Vinkenslag
Labelling:
De etikettering bij de Telegraaf is neutraal. Het issue wordt hier naar buiten gebracht als een vast staand gegeven, met als bron ‘vertrouwelijke documenten.’ Er wordt oorzaak en gevolg aangegeven, maar over verdere mogelijke consequenties wordt niets bericht, teven zijn er op dat moment nog geen commentaren door bijv. politici gegeven.
AD - De etikettering is negatief. Staatssecretaris Wijn geeft zijn verontwaardiging aan over het feit dat woonwagenbewoners minder belasting betaalde dan de ‘gewone belastingbetaler’. Het issue wordt in dit artikel alleen vanuit de politiek belicht, de kant van de woonwagenbewoners komt niet aan de orde (ongeoorloofde stilte).
NRC Handelsblad - De etikettering is negatief ‘Sinds 1993 hebben zij veel minder belasting afgedragen dan wettelijk is vastgesteld.’ Staatssecretaris Wijn geeft hier niet aan dat de woonwagenbewoners niets konden aftrekken en in de loop van de jaren meer zijn gaan betalen (ongeoorloofde stilte). Dit komt pas aan het eind van het artikel naar voren, door de woordvoerder van de bewoners van Vinkenslag.
Bridging en buffering:
De Telegraaf - Hier is sprake van bridging, de Telegraaf brengt nieuws naar buiten, waar daarvoor nog nooit over was bericht.
AD - Hier is sprake van bridging naar ‘de gewone belastingbetaler.’ Staatssecretaris Wijn geeft met het zinnetje 'Dit deugt niet, dit kan niet, dit hoort niet. Ik ga niet eens een poging doen om aan gewone belastingbetalers uit te leggen dat die mensen daar maar 3 procent belasting hoefden te betalen' aan hoe verontwaardigd hij is. Hiermee laat hij dus impliciet ook weten dat hij aan de kant van de ‘de gewone belastingbetaler’ staat.
NRC Handelsblad – Hier is sprake van bridging. Zowel staatssecretaris Wijn als S. Scheffer vertellen hun standpunt ten opzichte van het betalen van belastingen door de bewoners van de Vinkenslag.
Staatssecretaris Wijn geeft daarbij ook nog aan dat het niet alleen om de Vinkenslag gaat, maar ook om andere kampen.
Opinieleider:
In het artikel van de Telegraaf is er nog geen sprake van een opinieleider. Het is de eerste berichtgeving en er komen vooral feiten aan de orde. In de artikelen van het AD en het NRC Handelsblad is staatssecretaris Wijn opinieleider. Vooral zijn standpunten komen aan de orde, de woonwagenbewoners, de belastingdienst en de publieke opinie komen weinig aan de orde.
Hoofdvraag:
Wanneer is het issue in de media uitgebroken en hoe ontwikkeld het zich?
Het issue brak uit op 14 februari 2004.
In fase 2 is de trend van macroniveau naar mesoniveau gegaan. Het verloop van de belastingbetalingen speelt zich hier in politiek contextuele omgeving af. Ontwikkelingen op politiek vlak, zullen hun weerslag hebben op het verdere verloop van het issue. Tevens is in deze fase het issue vanuit een beleidsissue een publiek issue geworden. Het issue kwam voor het eerst via de massamedia in de openbaarheid.
Deelvragen:
De belangrijkste partijen bij dit issue en hun standpunten en belangen
De belangrijkste partijen in deze fase zijn: de Telegraaf, de Vinkenslag, de belastingdienst, staatssecretaris Wijn en de Tweede kamer.
De Telegraaf is het eerste medium dat over het issue berichte. In de krant van 14 februari gaf zij aan dat de bewoners van de Vinkenslag 10 jaar lang maar 3% belasting hoefde te betalen.
De Telegraaf heeft hiermee een politiek debat veroorzaakt.
De Vinkenslag werd reageerde hierop met de vermelding dat ze in de loop van de jaren steeds meer zijn gaan betalen en dat ze ook niets terug konden aftrekken.
De belastingdienst gaf in de media aan niet goed in staat te zijn de belastingen te heffen, vanwege (fysieke) bedreigingen. Ze belooft een onderzoek.
Staatssecretaris Wijn reageerde verbaast op het nieuws, hij stelde een onderzoek in.
Het betreft hier regelingen van voor de tijd van Staatssecretaris Wijn en hij was daarom dan ook niet op de hoogte van de regelingen. Het issue had grote schade aan zijn functie bekleding als staatssecretaris kunnen doen, maar wellicht doordat hij snel optrad en openheid van zaken gaf is dit niet gebeurd.
De tweede kamer heeft een debat gevraagd en gekregen op 11 maart. Staatssecretaris Wijn belooft in dat debat een onderzoek naar belastingvrijstaten en de beslissingen op dat gebied van de belastingdienst.
Media die over het issue berichten en de standpunten die ze daarbij innemen
De media die over het issue berichten zijn de landelijke dagbladen en de radio en tv-journaals. Tevens hebben de lokale media (Maastricht en omgeving) er ook over bericht.
In deze fase wordt vooral het feit dat het gebeurd naar voren gebracht en er wordt bericht wat de verdere stappen zijn op politiek gebied. De media tonen vooral de verontwaardiging van staatssecretaris Wijn en ‘de Limburger’ op 17 februari een fiscalist aan het woord, die de regeling uitlegt en tevens zijn verontwaardiging toont. Verder neemt de media een wat afwachtende houding in, de volgende stap is aan de politiek.
Contacten tussen de media en verschillende groepen
De media leggen vooral contacten met mensen uit de politiek en deskundigen. De Vinkenslag zelf komt nog weinig aan het woord. Hiermee wordt vooral de politieke kant van het issue belicht.
Framing en labelling
Framing: het gaat vooral om het referentiële aspect. Het issue wordt bericht in de verschillende media.
Labelling: er wordt vooral negatief bericht gedaan over het issue. Uit de meeste berichtgeving spreekt verontwaardiging. Over het algemeen genomen is er sprake van ‘ ongeoorloofde stilte.’ In de meeste gevallen wordt alleen de politieke kant van het issue belicht en komt de Vinkenslag zelf niet/nauwelijks aan het woord en wordt daar verder ook niet over bericht.
Issue-eigenaar
Ondanks dat de Telegraaf als eerst over het issue heeft bericht is Staatssecretaris Wijn in deze fase issue-eigenaar. In de media komt hij heeft meest aan het woord.
Fase 3: uitbreiding en verscherping
Artikel 1: - NRC Handelsblad – 26 april 2004
Samenvatting: De burgemeester die de boel aanveegt.
Burgemeester Leers is pas twee jaar burgemeester van Maastricht en pakt de problemen in Maastricht doelgericht aan. Wel krijgt hij (door een klein groepje) de schuld van wat er allemaal gebeurd in en bij Vinkenslag, maar hij is juist degene die het probleem aanpakt. Hij krijgt veel brieven toegestuurd (negatief en positief) en heeft nu begeleiding van de politie. De rest van het artikel gaat over wat Leers allemaal gedaan heeft voordat hij burgemeester werd van Maastricht.
Relevantie: In dit artikel staat een interview met de burgemeester, en de aanpak die hij hanteert bij het probleem Vinkenslag. Het NRC Handelsblad heeft met dit artikel de reactie van de burgemeester in het blad staan, hoe hij over bepaalde zaken denkt en niet alleen de mening van de media en de bewoners van Vinkenslag. Het artikel laat goed zien hoe serieus het probleem eigenlijk is.
Artikel 2: Algemeen Dagblad – 19 maart 2004
Samenvatting: Fiscus rekent af met aso’s
Staatssecretaris Wijn geeft zijn mening over wat er gebeuren moet met het probleem Vinkenslag. Hij beloofd ook een onderzoek naar de oorzaken te laten uitvoeren en ook om wat aan het probleem te doen. Er wordt gevraagd naar zijn ervaringen de afgelopen tijd en wat hij vindt van zijn voorganger Vermeend.
Relevantie: In dit artikel belooft Wijn iets aan het probleem te doen, vlak nadat het openbaar is geworden. In deze fase is het van belang wat de opinieleiders van het probleem vinden en wat zij eraan gaan doen. De spanning is te merken, omdat het vrij snel na het uitbreken is afgenomen.
Artikel 3: De Telegraaf – 15 april 2004
Samenvatting: 13 arrestaties, 15 plantages in Vinkenslag
In dit artikel wordt beschreven hoe de politie te werk is gegaan bij een actie op woonwagenkamp Vinkenslag in Maastricht. Er zijn daarbij in totaal vijftien hennepkwekerijen gevonden. Verder trof de politie op Vinkenslag een vermoedelijk aantal airco's aan. Op het kamp werden vier loodsen gesloopt, waar net als bij eerdere controles hennep bleek te geworden geteeld.
Relevantie: In dit artikel staat niet iets wat rechtstreeks met de belasting te maken heeft, maar wel dat Vinkenslag de aandacht heeft. Omdat de bewoners ook overtredingen begaan (hennepkwekerijen en handel in gestolen goederen) krijgen zij nog eens extra de aandacht van de media. Het gebeurd allemaal in dezelfde periode als het hele probleem rond het lage belastingpercentage, en vandaar dat het artikel wel geschikt is. Daarbij is de politie natuurlijk ook een opinieleider en van zeer grote invloed op het issue.
Deelvragen:
Welke factoren hebben bijgedragen aan de escalatie op Vinkenslag?
Er zijn een aantal factoren die hebben bijgedragen aan de escalatie op Vinkenslag. Zo is de wetgeving daar één van. De regel dat mensen in een woonwagenkamp minder belasting hoeven te betalen is natuurlijk de grootste. Het is dan ook gelijk de oorzaak van het probleem. Door deze regel voelen de woonwagenbewoners zich prettig, terwijl degenen die in een ´normaal´ gebied wonen zich benadeeld voelen.
Ook het beleid van de Belastingdienst is een factoor. De belastinginners van de Belastingdienst durfden woonwagenkamp Vinkenslag niet op, uit angst voor (fysieke) bedreigingen. Als de Belastingdienst eerder (voordat de media erachter kwam dat het één en ander speelde) maatregelingen had getroffen, had de escalatie misschien niet plaatsgevonden.
De manier waarop het bericht openbaar is gemaakt in de media is ook een oorzaak. De media heeft niet het probleem gelaten voor wat het is, maar groot uitgemeten in de kranten e.d. de berichtgeving gedaan. Als het probleem minder bekend was geworden, zou er minder ophef over zijn, in ieder geval bij de groep buitenstaanders, die zich nu toch ook betrokken voelen.
Hoe zijn de oorzaken van de escalatie verbonden met de reputatiedrivers (van Riel)?
Het enige bedrijf wat bij dit issue beschreven kan worden via de reputatiedrivers van Van Riel is de gemeente Maastricht.
- Het aanbod van producten en diensten:
De gemeente voert controlerend werk uit, regelt eigenlijk van alles wat de inwoners nodig hebben. Zo innen zij bijvoorbeeld de belastingen en houden ze de persoonlijke gegevens bij van de inwoners.
- Financiele prestaties:
Het inkomen van de gemeente komt vooral uit de belastingen die de inwoners moeten betalen.
- Visie en leiderschap:
Dat zijn bij de gemeente de burgemeester en wethouders; bij de gemeente Maastricht zijn dat burgemeester Leers en de wethouders.
- Werkomgeving:
De werkomgeving is Maastricht en de daarbij aangesloten dorpen.
- Maatschappelijke verantwoordelijkheidszin:
De gemeente is ‘het gezicht’ van de regio, zij is de leidinggevende overheid in het gebied. Zij heeft daarbij dus ook de echte maatschappelijke verantwoordelijkheidszin.
- Emotionele aantrekkingskracht:
Als er wat bij de gemeente afspeelt, is dat direct of indirect bij de inwoners te merken. In Maastricht gebeurt er het één en ander bij Vinkenslag, en gelijk kwam er een reactie van de inwoners en de burgemeester.
Wat voor invloed heeft de mediapubliciteit op de beeldvorming over het issue bij de verschillende groepen?
Door de mediapubliciteit is het issue nationaal bekend geworden. Veel mensen kunnen hierdoor een mening vormen over het hele issue, al zal dat logischerwijs negatief zijn. Aangezien de bewoners van het woonwagenkamp minder belasting hoeven te betalen dan dat de ´normale´ Nederlanders betalen, zullen zij snel afgeschreven worden als ander volk met een eigen natie, waardoor het probleem alleen maar groter wordt.
Bij de regering is het probleem ook door de media aan de orde gekomen. Zo was Staatssecretaris Wijn niet op de hoogte. Wel start hij nu een onderzoek naar de ´vrijstaatjes´ en wat daarmee samenhangt. Kennelijk was er ook bij de overheid niet heel veel bekend van dit issue. Hierdoor zouden de andere groepen een uitgesproken mening kunnen krijgen over de overheid zelf.
De Belastingdienst durft de belastingen niet te heffen, uit angst voor bedreigingen. Zo krijgen de ´gewone burgers´ en mening over de Belastingdienst. De media versterkt deze rol dan ook wel, door bepaalde aspecten te belichten.
Burgemeester Leers komt vooral negatief in de publiciteit, terwijl hij degene is die het probleem goed aanpakt. Hij is pas zelf twee jaar burgemeester, maar hij is een hoofdrolspeler binnen dit issue. Vreemd genoeg wordt over hem door de media het meest negatieve beeld gevormd, wat door een groep mensen overgenomen wordt.
Wie zijn de opinieleiders en welke rol hebben zij?
De politie komt regelmatig op Vinkenslag om allerlei zaken te controleren en soms ook om mensen te arresteren.
De bewoners van Vinkenslag zelf reageerden in diverse media over wat zij ervan vonden.
De Belastingdienst gaf in de media aan niet goed in staat te zijn de belastingen te heffen, vanwege (fysieke) bedreigingen. Ze belooft een onderzoek.
Staatssecretaris Wijn reageerde verbaast op het nieuws, hij stelde een onderzoek in.
Het betreft hier regelingen van voor de tijd van Staatssecretaris Wijn en hij was daarom dan ook niet op de hoogte van de regelingen. Hij heeft wel beloofd om het probleem op te lossen.
De Tweede Kamer heeft een debat gevraagd en gekregen op 11 maart. Staatssecretaris Wijn belooft in dat debat een onderzoek naar ´belastingvrijstaten´ en de beslissingen op dat gebied van de belastingdienst.
Burgemeester Leers en de gemeente zijn de controlerende macht en regelen heel veel dingen binnen de gemeente. Burgemeester Leers zet zich hard in voor betere aanpak van het probleem op Vinkenslag.
De media die over het issue berichten en hiermee hebben de kranten een politiek debat veroorzaakt.
Wie is in deze fase issue-eigenaar?
In deze fase zijn alle media de issue-eigenaren, aangezien alle dagbladen en radio- en tv-zenders berichten over dit issue. Het issue is daarom dan eigenlijk een publiek issue. Zij berichten allemaal over wat er allemaal op Vinkenslag en omstreken gebeurd en hierdoor is het moeilijk aan te geven wie dan de echte eigenaar is.
Fase 4: vergroting en verbreding
Artikel 1 - De Telegraaf - 22 april 2004
Samenvatting: Den Haag pakt wanbetalende kampers aan
De gemeente Den Haag en het Rijk hebben afgesproken om tegen wanbetalers op kampen op te gaan treden. Er is een samenwerking tussen de gemeentelijke (belasting)diensten en rijksbelasting afgesproken om wanbetalers aan te pakken. Alle diensten die geld tegoed hebben van een wanbetaler, bezoeken dan gelijktijdig de betreffende persoon, hierdoor kan men een kwestie in een keer regelen.
Relevantie:
Nadat via de Telegraaf de wanbetalingtoestanden met de belastingdienst bekend zijn geworden, is ook in andere gemeente het balletje gaan rollen. In Den Haag heeft men nu ook bekend gemaakt, problemen te hebben met woonwagenbewoners die geen/nauwelijks belasting betalen.
Artikel 2 – Het Parool - 24 april 2004
(i.p.v. een artikel uit het NRC Handelsblad)
Samenvatting: “Vrijstaten niet meer geduld”
Op initiatief van burgemeester Gerd Leers van Maastricht hebben de burgemeesters van Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht hebben met minister Johan Remkes van Binnenlandse Zaken afspraken gemaakt. De vier grote steden gaan harder optreden tegen ‘vrijstaten.’ Met deze vrijstaten worden de woonwagenkampen en andere plekken waar de wet wordt overtreden en de gemeente niet (durft) in te grijpen bedoeld.
Relevantie:
Nadat bekend is geworden dat de bewoners van de Vinkenslag nauwelijks belasting hoefden te betalen is bekend geworden dat dit op andere kampen/plaatsen ook gebeurt. Tevens bleek dat andere, door de wet verboden, praktijken, die op Vinkenslag voorkomen ook in andere kampen/plaatsen voorkomen. Hieruit is voortgekomen dat andere steden interesse tonen in het beleid van de burgemeester van Maastricht.
Artikel 3 - Algemeen Dagblad - 27 april 2004
Samenvatting: 'Geen smeergeld bij Vinkenslag' ; FISCUS
Er is gebleken dat de ambtenaren geen geld en geschenken hebben aangenomen van de bewoners van Vinkenslag in ruil voor een coulante behandeling.
Relevantie:
Na aanleiding van de berichtgeving over het functioneren van de belastingdienst op Vinkenslag is een onderzoek opgesteld. Dit artikel is een van de conclusies uit het onderzoek.
Deze conclusie kan van belang zijn voor de verdere ontwikkelingen van het onderzoek, ook met betrekking van de problematiek in andere gemeente.
Analyse artikelen
Media:
Informatie over het verdere verloop van het issue is schaars. De geanalyseerde artikelen zijn een selectie van de weinige relevante artikelen die nog over het issue verschijnen. De artikelen zijn sterk expressief en opiniërend.
Framing:
De referentiele thema’s van de artikelen zijn:
• Telegraaf en het Parool - de aanpak van vrijstaten
• Algemeen Dagblad – de rol van de ambtenaar
Het gaat dus niet alleen meer om de Vinkenslag, maar ook om ‘vrijplaatsen’ elders en om de rol die de ambtenaren op Vinkenslag en op de andere ‘vrijplaatsen’ hadden.
Labelling:
Telegraaf – de etikettering is positief. Er wordt een met nadruk vermeld dat het voor kampers in Den Haag erg moeilijk wordt om onder hun betalingsplichten uit te komen.
Er wordt een appèl gedaan op de ‘gewone betaler’ om zijn/haar imago bij te stellen:
"We moeten af van het imago dat als je op een kamp woont, geen belasting hoeft te betalen."
Het expressieve aspect van het artikel is dat burgemeester Deetman laat blijken het probleem echt te gaan aanpakken. In het artikel worden een aantal uitspraken (aperte bewering) van burgemeester Deetman weergegeven. Deze uitdrukking zijn overtuigend. De zijde van de bewoners van de ‘vrijstaten’ wordt niet door hen zelf belicht, hierdoor kom je hun standpunten niet te weten. (Ongeoorloofde stilte).
Parool – ook in dit artikel wordt duidelijk dat men de problemen met de ‘vrijstaten’ vanuit de gemeentes echt wil aanpakken. Het expressieve en appellerende aspect is dat ook: de gemeente zijn tegen de praktijken in strijd met de wet en daar zal tegen opgetreden worden.
De artikelen van de Telegraaf en Parool zijn ook opinievormend. Door in de media te laten blijken dat dit soort praktijken niet kunnen, wordt de publieke opinie, die het met dat standpunt eens is, versterkt.
AD – In dit artikel is de etikettering neutraal. Er wordt een feit, uit een onderzoek, bericht. Verdere informatie blijft achterwege. Toch is dit artikel sterk opiniërend, omdat de ambtenaren in diskrediet zijn gekomen na de berichtgeving over de belastingen. Dit artikel kan hen enigszins vrij stellen van verdere kritiek uit de Nederlandse samenleving en de politiek.
Bridging en buffering:
De burgemeesters van de verschillende grote steden geven hier openheid van zaken over de stappen die ze willen ondernemen. Toch is hier geen sprake van bridging. De gemeentes geven namelijk alleen informatie en gaan alleen onderling in dialoog. Ze gaan geen dialoog of formering aan met de kampers en de Nederlandse bevolking.
Opinieleider:
In de artikelen van de Telgraaf en Parool zijn de burgemeesters de opinieleiders. Zij komen met hun standpunt het meest aan de orde en hun meningen zijn in de media het meest vertegenwoordigd. Het artikel van het AD bevat geen opinieleider, het is een feitelijke berichtgeving na aanleiding van een onderzoek.
Hoofdvraag:
Hoe verandert de berichtgeving over het issue en welke andere onderwerpen worden erbij betrokken?
Deze vierde fase is half april ingetreden. De aandacht van de media verplaatst zich in deze fase. Er vindt een verschuiving plaats van de reacties van de tweede kamer, op het nieuws dat de bewoners van Vinkenslag jaren lang niet/nauwelijks belasting hoefde te betalen, naar de burgemeesters van Utrecht, Den Haag, Rotterdam en Amsterdam en de staatssecretaris van financiën. Het gaat in deze fase vooral om het aanpakken van de ‘vrijstaten’ in de grote steden.
Deelvragen:
Media die nog over het issue berichten
De media die nog over het issue berichten zijn vooral de landelijke dagbladen, de lokale bladen (van de gemeente waarin de afspraken over het aanpakken van de vrijstaten zijn gemaakt) en verder werd er in het NOS-journaal en RTL-nieuws (zie diskette) aandacht besteed aan de aanpak van de vrijstaten. Behalve de telegraaf leggen alle media een link met ‘Vinkenslag.’
De manier van verandering van de berichtgeving (agenda-setting) over het issue.
In deze fase gaat de berichtgeving niet meer over de vraag of het waar is dat woonwagenbewoners jaren lang nauwelijks belasting hoefde te betalen en of het alleen op Vinkenslag voorkwam of ook op andere woonwagenkampen en hoe dit zo ontstaan is. In deze fase gaat het om het vinden van oplossingen, hoe komt men in van de ‘vrijstaten’af. Het kamerdebat heeft als resultaat dat gemeentes zich met de problematiek in de vrijstaten zijn gaan bezig houden. De agenda-setting ligt nu bij de gemeente, zij bepalen de media-agenda en daarmee proberen ze het publiek en de overheid (2e kamer) achter zich te krijgen.
De invloed van de mediapubliciteit op de beeldvorming over het issue bij de verschillende groepen
De media berichten nu eigenlijk alleen nog maar over de manier waarop de 4 grote steden (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) het probleem van de vrijstaten gaan aanpakken. Hierdoor komt de stem van de kampers in het gedrang, zij komen in de media nauwelijks aan het wordt. De publieke opinie en ook de visie van andere gemeente in Nederland wordt daarmee eenzijdig beïnvloed.
Issue-eigenaar
In deze fase zijn de burgemeesters van Utrecht, Den Haag, Rotterdam en Amsterdam en de Staatssecretaris van Financiën de issue-eigenaren. Het gaat in deze fase vooral om het aanpakken van de ‘vrijstaten’ in de grote steden en daarbij vervullen de burgemeesters van de grote steden een belangrijke rol. Op navolging van de gemeente Maastricht willen ook zij nodig wat gaan doen aan het probleem wat er ook binnen hun gemeente is.
Analyse artikelen
Media:
Landelijke dagbladen hebben als hoofdfunctie berichtgeving. Vooral in de Telegraaf komt de functie entertainment ook nog al eens aan de orde, maar in de artikelen over dit onderwerp is dat niet het geval.
Framing:
Het referentiële thema van het artikel: de belastingbetaling en andere overtredingen door de bewoners van Vinkenslag.
Labelling:
NRC Handelsblad – De etikettering is negatief. Burgemeester Leers geeft in dit artikel aan wat hij van het hele probleem vindt en wat er aan moet gebeuren. Hij kiest hierbij duidelijk de kant van ´de normale belastingbetalers´ en zegt waar het op staat. Hij belicht het issue uiteraard alleen vanuit zijn eigen oogpunt en niet die van de woonwagenbewoners.
AD - De etikettering is negatief. Staatssecretaris Wijn geeft zijn mening over het feit dat woonwagenbewoners minder belasting betaalden dan de ‘gewone belastingbetaler.’ Het issue wordt in dit artikel alleen vanuit zijn politieke achtergrond belicht, de kant van de woonwagenbewoners komt niet aan de orde (ongeoorloofde stilte).
De Telegraaf - De etikettering is neutraal. In dit artikel staan alleen maar feiten, geen meningen van politici e.d. die er een positieve of negatieve draai aan geven.
Bridging en buffering:
NRC Handelsblad – Hier is sprake van bridging. Burgemeester Leers verteld wat hij aan het probleem doet. Hij pakt de problemen aan, wat naar de mensen in de gemeente Maastricht van invloed is, aangezien zij op de hoogte blijven en weten hoe hun burgemeester over het probleem denkt.
AD - Hier is sprake van bridging naar ‘de gewone belastingbetaler.’ Staatssecretaris Wijn belooft iets aan het probleem te doen op Vinkenslag, wat van invloed is voor andere partijen, zoals ´de gewone belastingbetaler´.
De Telegraaf - Hier is sprake van bridging, aangezien de Telegraaf nieuws naar buiten brengt en dus niet iets verzwijgt. Het gaat dan niet over belastingen, maar wel over het feit dat Vinkenslag vaak in het nieuws wordt vermeld. Op deze manier blijven de lezers op de hoogte van wat er op Vinkenslag gebeurd, en niet alleen op het gebied van belastingen.
Opinieleider:
In het artikel van het NRC Handelsblad is burgemeester Leers opinieleider, hij is hoofd van de gemeente. In het artikel van het Algemeen Dagblad is staatssecretaris Wijn opinieleider. In het artikel van De Telegraaf staan alleen feiten en is er geen opinieleider. In al deze artikelen komen vooral standpunten aan de orde, de woonwagenbewoners, de belastingdienst en de publieke opinie komen weinig aan de orde.
Invloed van de wijziging in de berichtgeving van het issue op de framing en labelling bij de verschillende groepen
In deze fase is er verandering gekomen in de soort artikelen die gepubliceerd worden en in de manier waarop die berichtgeving plaatsvindt. De artikelen in deze fase gaan meer over andere plekken en onderwerpen, maar wat nog wel iets met het probleem op Vinkenslag te maken heeft. Zo gaan de burgemeesters van de grote steden het één en ander doen om ook binnen hun gemeente iets te doen aan de ook daar aanwezige woonwagenkampen die als ´vrijstaten´ met de belasting omgaan.
Bij veel stakeholders wordt er niet meer gevraagd en/of vermeld naar wat zij van bepaalde zaken vinden, zoals de bewoners van Vinkenslag en de politie, omdat er rond het woonwagenkamp Vinkenslag niet zoveel meer gebeurt. Het is dus voor de pers niet meer zo nodig om met hun contacten te leggen.
Fase 5 en 6: consolidatie en verdwijning
Deze laatste fases begonnen rond donderdag drie juni 2004, toen Staatssecretaris Wijn meldde dat hij bewoners van woonwagenkampen harder aan gaat pakken. Dus ook de bewoners van Vinkenslag zullen vaker gecontroleerd worden, en dan ook met hardere maatregelingen. Dit bleek ook wel uit de volgende artikelen:
Artikel 1: - De Telegraaf - 3 juni 2004
Samenvatting: Fiscus pakt aso's hard aan
De Belastingdienst gaat de vrijstaten aanpakken waar nauwelijks of geen belasting wordt betaald. Niet alleen woonwagenkampen, maar ook andere gevallen waar getwijfeld wordt aan het voldoen van de belasting, krijgen te maken met de fiscus. Het gaat hier vaak om handel in illegale goederen e.d. Staatssecretaris Wijn komt zijn belofte na: hij gaat iets doen tegen de vrijstaten.
Relevantie: In dit artikel wordt beschreven dat staatssecretaris Wijn ook echt wat gaat doen aan het probleem, dus ook op Vinkenslag. Dit is eigenlijk dé oplossing die er moest komen: de bewoners harder aanpakken.
Artikel 2: - NRC Handelsblad – 3 juni 2004
Samenvatting: Financien pakt belastingvrijstaten aan
Staatssecretaris Wijn trekt tien miljoen uit om de zogenaamde vrijstaten (dus ook woonwagenkampen) aan te pakken. Bij het innen van de belastingen in deze vrijstaten zal een hardere aanpak nodig zijn, zoals politie, justitie, deurwaarders en sleutelsmeden. Dit is nodig omdat destijds personeel van de belastingdienst vreesde voor (fysieke) bedreigingen.
Relevantie: Ook in dit artikel wordt beschreven dat staatssecretaris Wijn ook echt wat gaat doen aan het probleem, dus ook op Vinkenslag. Dit is eigenlijk dé oplossing die er moest komen: de bewoners harder aanpakken.
Artikel 3: - Algemeen Dagblad – 4 juni 2004
Samenvatting: Fraude door kampers aangepakt
Uit de brief met maatregelen die Staatssecretaris Wijn naar de Tweede Kamer heeft gestuurd kondigt hij een fors pakket van 22 maatregelen aan om af te rekenen met de vrijstaatjes. Woonwagenbewoners slaagden erin, soms door te dreigen met geweld, om aan belastingheffing te ontkomen. Uit die maatregelen blijkt dat de aanpak een stuk harder zal zijn dan voorheen. Staatssecretaris Wijn kan niet precies aangeven wat de omvang is van de fraude door kampers en andere bewoners van zogeheten 'fiscale vrijstaten'.
Relevantie: Net als in de artikelen uit het NRC Handelsblad en De Telegraaf, wordt ook hier gemeld dat Staatssecretaris Wijn daadwerkelijk wat gaat doen aan het probleem op Vinkenslag en andere woonwagenkampen.
Weergave van het issue in de media
In de artikelen uit fase vier worden aankondigingen gedaan. Er worden aankondigingen gedaan voor een plan waar staatssecretaris Wijn van financiën aan werkt (De Telegraaf en RTL).
Dit plan ‘het landelijk plan van aanpak voor oninbaren,’ is een vervolg op een plan uit voorjaar 2002 (zie fase 2, artikel 2 – Aso’s betaalden 21 jaar nauwelijks belasting), de opzegging van die afspraken die toen zijn gemaakt vond plaats op 1 januari 2004.
Tevens wordt aangekondigd dat: indien het strengere beleid werkt in de vier grote steden, dit beleid wordt uitgebreid naar andere steden (Parool).
De Telegraaf op 22 april: Den Haag pakt wanbetalende kampers aan: iedereen moet belasting betalen. Wijn: "We willen geen positieve discriminatie meer". De invoering van deze werkwijze in Den Haag loopt vooruit op een landelijk plan van aanpak voor 'oninbaren' waaraan Wijn werkt.
Parool op 24 april: 'Vrijstaten' niet meer geduld: op het grote woonwagenkamp Vinkenslag in die stad. Als het strengere beleid in de vier grootste steden resultaat heeft, wordt het uitgebreid naar de 26 andere grote gemeenten.
RTL nieuws op 24 april: Keiharde aanpak 'belasting-vrijstaten':.De belastingdienst en de politie trekken straks in heel Nederland samen ten strijde.
Ondanks dat in het bericht van RTL nieuws wordt aangekondigd dat eind mei meer van de plannen van staatssecretaris Wijn volgt is er in de media nog niet over bericht. Ook op de website van het ministerie van Financiën, de staatscourant etc. is nog geen berichtgeving gedaan over het plan. Ook is er nog niet bericht of het strengere beleid in de vier grote steden werkt. Om de werking van het beleid vast te kunnen stellen, is er waarschijnlijk nog meer tijd nodig.
Enkele dagen later, op donderdag 3 juni, werd dan toch het nieuws openbaar gemaakt dat staatssecretaris Wijn zijn belofte nakomt, hij gaat tien miljoen euro gebruiken om de belastinggelden toch nog te kunnen krijgen. Hiervoor wil hij een harde aanpak gebruiken, omdat ondertussen wel geleerd is dat een zachte aanpak niet werkt. Over dit feit werden wel weer in de kranten artikelen gepubliceerd, zoals in het Algemeen Dagblad, het NRC Handelsblad, en De Telegraaf.
Issue-eigenaar
De issue-eigenaar van deze fase is niet bekend. Wat betreft het plan tegen de woonwagenbewoners, zal staatssecretaris Wijn van financiën waarschijnlijk de issue-eigenaar zijn. Hij zal er als eerste persoon mee naar buiten treden, omdat hij degene is die eraan werkt.
Verdere ontwikkeling issue
Het issue met betrekking tot Vinkenslag zal worden aangepakt, onder leiding van staatssecretaris Wijn. Waarschijnlijk zal de media daarover niet heel veel meer over berichten, behalve als er zeer opzienbare zaken tijdens het optreden gebeuren. Als het plan van aanpak van staatssecretaris Wijn naar buiten wordt gebracht, zal de media hier waarschijnlijk wel wat aandacht aanbesteden, maar het zal geen hot-item zijn. Waarschijnlijk ‘kabbelt’ het issue nog wat na en verdwijnen de problemen als ze opgelost zijn wat betreft Vinkenslag daarna uit de media.
Conclusie en aanbevelingen
Conclusie: bevindingen
De centrale vraag in dit onderzoek:
Op welke manieren hebben de betrokken stakeholders via de media de publieke opinie over de belastingregeling op Vinkenslag weten te informeren en beïnvloeden?
Eind februari onthulde een belastingdienstmedewerker aan de Telegraaf dat de woonwagenbewoners van de Vinkenslag in Maastricht maar 3% belasting betaalde.
De Telegraaf werd hiermee issue-eigenaar en heeft het issue ook lang gevolgd. De overige media namen de berichtgeving over de belastingbetaling door de bewoners van de Vinkenslag over. De publieke opinie bestond uit verontwaardiging. De gewone belasting betaler voelde zich belazerd.
De belastingdienst gaf al vrij snel in de media aan niet in staat te zijn de belastingen te heffen, vanwege (fysieke) bedreigingen. Ze belooft een onderzoek. De uitkomsten van dit onderzoek zijn niet nadrukkelijk in de media aan de orde gekomen. Vaak leek het wel of alle betrokken partijen met de belastingproblemen bezig waren, behalve de belastingdienst zelf.
Staatssecretaris Wijn heeft heel snel gereageerd op het nieuws dat in de Telegraaf werd gepubliceerd. Hij trad meteen naar buiten met de stappen die hij zou gaan ondernemen. Op deze manier trok hij het verloop van het issue op politiek vlak naar zich toe. Op het moment dat het issue naar buiten komt waren er nog geen aanwijzingen dat hetzelfde probleem als op Vinkenslag zich ook op andere kampen voordeed. Al vrij snel werd dit wel duidelijk. Staatssecretaris Wijn won de publieke opinie voor zich door zijn verontwaardiging direct uit te spreken en dingen in de media te zeggen als:
‘Bewoners van het Maastrichtse woonwagenkamp de Vinkenslag betaalden jarenlang maar drie procent belasting, andere kampers droegen geen rooie cent af.
Leg dat maar eens uit aan de honderdduizenden Nederlanders die deze maand zitten te zweten boven hun belastingformulier.
'Dat kan ik helemaal niet uitleggen. Wat er op de Vinkenslag en elders is gebeurd, kan niet en deugt niet. Ik kan me heel goed voorstellen dat mensen die nu gewoon hun formulier invullen, bij zichzelf denken: Ik doe het netjes, maar als ik met een knuppel dreig, hoef ik niet te betalen. Ik ga aan deze situatie een eind maken.’
De tweede kamer wilde een kamerdebat over de belasting-vrijstaten. Duidelijk werd dat Staatssecretaris Wijn niet kon weten dat er sprake was van speciale regelingen tussen de belastingdienst en de vrijstaten, omdat het regelingen betreft van voor zijn aantreden.
Burgemeester Leers won veel sympathie van de politiek en de publieke opinie met zijn optreden op Vinkenslag in april van dit jaar. Hij nam de stappen die andere graag wilde, maar niet durfde te zetten. Ook zijn voorkomen in de media was erg open en zelfverzekerd. Toch riepen zijn acties ook vaak weerstand op, doordat ze vrij hard waren.
Bewoners Vinkenslag hadden een woordvoerder Jan Schneider of wel ‘Klompen Jan.’ Hij is een voorvechter voor de rechten van woonwagenbewoners en in die hoedanigheid trad hij in overleg met burgemeester Leers. Doordat de bewoners van Vinkenslag een woordvoerder hadden, was het gemakkelijker een geluid de media in te brengen en in overleg te gaan met de verschillende partijen. Toch is Vinkenslag niet in staat geweest de publieke opinie positief te beïnvloeden, de publieke opinie was erg verontwaardigd over de praktijken die op Vinkenslag voorkomen en deze verontwaardiging heeft de Vinkenslag niet kunnen wegnemen. Ook kwam de onderlinge verdeeldheid onder de bewoners, ondanks dat er een woordvoerder was, in de media.
De Politie en ME hebben niet de publieke opinie willen beïnvloeden, zij voerde een taak uit die door hoger hand werd opgelegd.
Aanbevelingen aan de betrokken partijen
De belastingdienst heeft zich erg stil gehouden. Het enige wat ze echt gedaan heeft is:
• zichzelf verdedigen met 'Belastinginspecteurs hadden te maken met fysieke dreiging’ en ‘De afspraken werden gemaakt in de overtuiging dat alleen een stapsgewijze benadering er uiteindelijk toe zou kunnen leiden dat de belastingplichtigen op Vinkenslag aan hun fiscale verplichtingen zouden voldoen.’
• Verder kondigde ze een onderzoek aan, maar daar zijn de resultaten nooit echt duidelijk van in de media gekomen.
Aanbeveling is dan ook dat de belasting dienst meer openheid van zaken geeft. Ze moet de betrokken partijen beter informeren en haar standpunten duidelijker naar voren brengen en vervolgens zal ze in de media in dialoog moeten treden met de betrokken partijen. Op deze manier zal de belastingdienst zich sterker kunnen profileren en haar geloofwaardigheid kunnen versterken.
Dit issue heeft de belastingdienst weer in het negatieve daglicht gesteld en daar heeft ze met haar schamele optreden in de media geen verandering in kunnen brengen.
Staatssecretaris Wijn heeft juist gehandeld. Hij heeft direct openheid van zaken gegeven en stappen aangekondigd. Hij heeft de media opgezocht en zo het initiatief in handen genomen. Hierdoor zijn, zijn standpunten veel aan de orde gekomen. Zo heeft hij zowel de publieke opinie als de politiek kunnen beïnvloeden. Hij heeft zo zijn geloofwaardigheid behouden en zijn aftreden als staatssecretaris kunnen afwenden.
Vooral door zijn expressieve optreden heeft staatssecretaris Wijn de opinie kunnen beïnvloeden. In sommige gevallen werd daardoor de informatieve kant van de boodschap onderbelicht. Hier zou hij een beter evenwicht in moeten vinden.
Burgemeester Leers was erg duidelijk met zijn optreden, toch zou soms een wat tolerantere opstelling naar de bewoners van Vinkenslag meer kunnen uithalen. Door de harde acties die Leers uitvoerde gingen de bewoners zich ook harder opstellen, dit had misschien vermeden kunnen worden. Het media optreden was sterk expressief en appellerend, maar ook goed informerend. Toch zou burgemeester Leers wat meer ruimte moeten overlaten om in dialoog te gaan met de verschillende partijen.
Bewoners Vinkenslag hadden, indien zij naar buiten toe, een front willen vormen, alleen ‘Klompen Jan’ het woord moeten laten doen. Hiermee zou dan voorkomen kunnen worden dat de verdeeldheid in het kamp in de media zou komen. Op die manier zouden de bewoners een sterkere partij kunnen vormen in de media. Nu kwam de Vinkenslag in verschillende artikelen vaak niet aan de orde en werd het issue alleen vanuit de politiek belicht.
Bronnen
Fase 1
Algemeen Dagblad
• Reporter, zaterdag 24 mei 2003
• Titel: Vinkenslag; vrijstaat
• Auteur: Karel Bagijn
• Reporter; Pg. R1
• lengte 1971 words
NRC Handelsblad
• Datum: Mei 22, 2003
• Auteur: door een van de vastgestelde redacteuren, naam niet vermeld
• Binnenland; Pg. 2
• lengte 392 words
• titel: Wiettelers mogelijk vrijuit
.
Telegraaf
• Site:
• titel:Politie rolt wietplantages woonwagenkamp op
• Datum: 20 mei 2003
• Auteur: een van hun redacteuren, naam wordt niet vermeld.
Internet: google overheid.nl, maastricht.nl, rtl.nl, planet.nl, belastingdienst.nl. Van de internet sites, hebben we wat informatie gehaald om het inzicht in dit issue te verbreden. En het van verschillende kanten bekeken.
Fase 2
• Debat over de belastingvrijstaatjes
nr. 57, pag. 3777-3795 Handelingen 2003-2004 2e Kamer
19-3-2004
• Vragen van het lid Dezentjé Hamming (VVD) aan de staatssecretaris van Financiën over woonwagenkamp Vinkenslag te Maastricht. (Ingezonden 2 maart 2004); Antwoord
nr. 1005 Kamervragen met antwoord 2003-2004 2e Kamer
17-3-2004 (note: vragen waren gesteld op 19-02-2004)
De telegraaf
• Woonwagenpark fiscaal paradijs - 14 februari 2004 - Binnenland
auteur: ?
• Fiscus liet 'oninbare' 21 jaar lang ongemoeid - 11 maart 2004 - Binnenland
Auteur: ?
Het Algemeen Dagblad
• Staatssecretaris hekelt belastingzwendel woonwagenkamp - februari 18 2004 -
Binnenland; Pg. 03
Auteur: de politieke redactie
Het NRC Handelsblad
• Bewoners van kamp ook belast - maart 11, 2004 - Voorpagina; Pg. 1
Auteur: door een onzer redacteuren
De Limburger - (Internet archief – regionaal)
• 'Vinkenslag nog jaren bevoordeeld' - dinsdag 17 februari 2004
Auteur: van onze verslaggeefster
• 'Belastingdienst handelde illegaal bij Vinkenslag' - dinsdag 17 februari 2004
Auteur: ?
NOS
• Wijn onkundig van fiscale regeling
17-02-'04
Fase 3
Medium: NRC Handelsblad.
Titel: De burgemeester die de boel aanveegt.
Auteurs: Gretha Pama Guido de Vries.
Datum: 26 April 2004.
Plaats: Binnenland; Pagina.2.
Medium: Algemeen Dagblad.
Titel: Fiscus rekent af met aso's.
Auteur: Jean Dohmen
Datum: 19 Maart 2004
Plaats: Binnenland; Pagina.5
Medium: De Telegraaf
Titel: 13 arrestaties, 15 plantages in Vinkenslag
Auteur: Onbekend
Datum: 15 april 2004
Plaats: Binnenland; pagina 5
Fase 4
De Telegraaf
• Den Haag pakt wanbetalende kampers aan - 22 april 2004 – Binnenland
Auteur: ?
Het Parool
• Pagina 23 Vrijstaten niet meer geduld - 24 april 2004 - Amsterdam; Pg. 2
Auteur: Bert Steinmetz
Algemeen Dagblad
• 'Geen smeergeld bij Vinkenslag’; FISCUS - 27 april 2004 - Economie; Pg. 08
Auteur: van de redactie
NOS
• Vrijstaten in stad harder aangepakt - 23-04-'04
RTL 4
• Keiharde aanpak 'belasting-vrijstaten' - 24-04-2004
(/actueel/rtlnieuws/)/components/actueel/rtlnieuws/2004/04_april/24/binnenland/0424_keiharde_aanpak_woonwagenkampe_2030.xml
Fase 5
NRC Handelsblad.
Titel: Financiën pakt belastingvrijplaatsen aan.
Auteurs: de politieke redactie.
Datum: 3 juni 2004.
Plaats: Binnenland; Pagina.2.
Algemeen Dagblad
Auteur: Onze politieke redactie
Datum: 4 juni 2004
Plaats: Binnenland; Pagina 5
De Telegraaf
Titel: Fiscus pakt aso's hard aan
Auteur: Rob Sbes
Datum: 3 juni 2004
Plaats: Binnenland; Pagina 5
Verder:
De Telegraaf
• Den Haag pakt wanbetalende kampers aan - 22 april 2004 – Binnenland
Auteur: ?
• 2e artikel: Aso´s betaalden minder belasting
Het Parool
• 'Vrijstaten' niet meer geduld - 24 april 2004 - Amsterdam; Pg. 2
Auteur: Bert Steinmetz
RTL 4
• Keiharde aanpak 'belasting-vrijstaten' - 24-04-2004
(/actueel/rtlnieuws/)/components/actueel/rtlnieuws/2004/04_april/24/binnenland/0424_keiharde_aanpak_woonwagenkampe_2030.xml
Bijlage artikelen
fase 1
Artikel 1
Medium: de Telegraaf
Site:
titel:Politie rolt wietplantages woonwagenkamp op
Datum: 20 mei 2003
Auteur: een van hun redacteuren, naam wordt niet vermeld.
Artikel: MAASTRICHT - Over de A2 Maastricht-Eijsden waait een zoete wietlucht, afkomstig van het nabijgelegen woonwagenkamp Vinkenslag tussen Maastricht en de veiling in Gronsveld. Op het kamp zelf beneemt de zware lucht van marihuana veel ruimende agenten bijna de adem.
Meer dan zevenhonderd politieagenten maken de wietloodsen met de grond gelijk. Pantservoertuigen van de Koninklijke Marechaussee houden een oogje in het zeil, assisteren de ME'ers die moeiteloos de orde in het kamp bewaren. Een gepantserde waterwerper staat paraat.
De politie heeft een slopersbedrijf uit Eindhoven ingehuurd om de gesloopte troep op te stapelen naast de autowrakken. Op de plek waar een shovel een loods tegen de grond duwt, stijgt een penetrante anijsgeur op. "Een XTC-lab", vermoedt een van de ME'ers. Want bij de productie van XTC komt die anijslucht vrij.
Medewerkers van de technische recherche gaan op zoek naar het lab, in de talloze bouwvallig ogende optrekjes die her en der tussen de bergen gesloopte auto's en oud ijzer een treurig maar winstgevend bestaan leiden. Tussen al die troosteloze stapels blik liggen roestige gastanks, staan plastic vaten met onbekende vloeistoffen opgestapeld. De politie vindt er zelfs spiksplinternieuwe auto's zonder kenteken. "Gestolen", mompelt een agent. Wat verderop slepen agenten in gele vesten vuilniszakken vol wiet uit een vervallen houten schuur. Vlak daarnaast slopen collega's elektronische apparatuur en lampen uit een plantage.
De bewoners zitten in hun woonwagens, aan de andere kant van het kamp. Tussen de autosloperij annex drugsfabriek aan de noordzijde en het woongedeelte aan de zuidzijde staan tientallen ME'ers, die het kamp in tweeën splitsen. De bewoners zijn gesommeerd binnen te blijven in hun veelal majestueuze chalets, grote dure gebouwen die kapitaalkrachtige eigenaren doen vermoeden. Er staan er tientallen van op Vinkenslag.
Om geen onroerendzaakbelasting te hoeven betalen zijn deze grote chalets op wielen gebouwd: dan zijn ze immers roerend, en geen onroerend goed. Wie echter een villapark verwacht, komt bedrogen uit, want de chalets worden omgeven door gammele loodsen en in elkaar geflanste schuurtjes, waartussen allerlei troep ligt.
Veel bewoners verlaten toch het kamp. De ME'ers laten hun door, maar ze mogen niet meer terug. Ze bekijken het gebeuren vanaf de spoorbrug, vlakbij het privé-stadion van het kamp, de thuisbasis van FC Vinkenslag. Een voetbalclub uit de hoogste amateurklasse, waartegen andere ploegen niet graag uitkomen. De bewoners lijken niet onder de indruk van wat zij als een razzia beschouwen. Ze staan in groepjes bij elkaar, babbelen wat of gooien het journaille, dat onder politiebegeleiding een kijkje mag nemen, wat lelijke woorden naar het hoofd.
Aanvankelijk zou de politieactie, die om zes uur 's ochtends begon, tot een uur dinsdagmiddag duren. Maar de hardwerkende agenten vinden zoveel verdachts op hun weg, dat die termijn zeker wordt overschreden. Dan kijken ze alleen nog maar naar drugs: mogelijk gestolen waar, dat ze ook tegenkomen, laten ze met rust.
Artikel 2
Medium: Algemeen dagblad
Datum: zaterdag 24 mei 2003
Titel: Vinkenslag ; Vrijstaat
Auteur: Karel Bagijn
Reporter; Pg. R1
lengte 1971 words
BODY:
'Hennep, wiet? Man, dat waren gewoon tomatenplanten' Kampbewoners mochten in Maastricht jaren hun gang gaan
Van een vriendelijk woonwagenkampje, in 1975 met muziek van de politiekapel ingewijd, verviel het Maastrichtse Vinkenslag tot een criminele vrijstaat waar de politie bijna niet meer durfde op te treden. De oorzaak: het gedoogbeleid van het Maastrichtse stadsbestuur.
De puinhopen van wat tot begin deze week 45 loodsen waren, liggen hoog opgestapeld. Het lijkt alsof er een kleine windhoos over het woonwagenkamp Vinkenslag is gegaan. ,,Komt u hier nog een autodeurtje kopen? Nee toch, zo hebben ze onze auto- en sloophandel ook kapot gemaakt'', beantwoordt Wies Lutgens-Scheffer op boze toon haar eigen vraag meteen.
De vrouw die al 28 jaar op haar geliefde woonwagenkamp woont, trekt een vies gezicht en stapt door een vernielde schutting over de met dieselolie besmeurde aarde. Ze wijst op een olietank die iets verderop naast een verwoeste loods ligt. Ze heeft een wat machteloos verontwaardigde houding. ,,Dit stuk terrein is het beste voorbeeld van hoe schandelijk onbeheerst de politie te werk is gegaan. Die grote tank is bewust vernield, de olie is eruit gelopen. Dat is toch een regelrechte bedreiging voor het milieu. Maar ze hebben niets ervan opgeruimd. Hier stonden de loodsen van vier mensen. Eén verbouwde er inderdaad hennepplanten, maar dan hoef je toch niet alle vier de loodsen met een shovel omver te halen? Bovendien: als ze in het westen, in Amsterdam bijvoorbeeld, een hennepplantage in een woning vinden, dan wordt toch ook niet die hele woning afgebroken? Maar hier is dat wel gebeurd. Omdat wij kampers zijn, dat is toch tuig, nietwaar? Daar kun je dat wel mee doen.''
Wies Lutgens is niet te stoppen. Ze ervaart de actie van de politie met 700 leden van de mobiele eenheid als een poging haar leefgemeenschap te vernietigen. Enkele andere kampers komen aangeschuifeld over de zwarte aarde. Ook de weg die dwars door het woonwagenkamp leidt, is bedekt met olie. Een man die anoniem wil blijven, windt zich op: ,,Er is een oude vrouw uitgegleden. Die moest naar het ziekenhuis met een vreselijk wond aan haar been.'' Hij wijst naar de overkant van de weg: ,,In die loods daar is ook niets gevonden. Dan hadden ze toch ook eerst even binnen kunnen kijken? Dan hoef je de zaak toch niet meteen zo te verzieken?''
De broer van Wies Lutgens, Sjeng Scheffer, is deze middag uit woede als voorzitter van het bewonerscomité afgetreden. Hij woont midden op het kamp, Vinkenslag 92. Scheffer: ,,Ik doe het niet meer. Ik stop ook met de gesprekken met de gemeente over de sanering van het kamp van 120 naar 80 woningen. Die burgemeester Leers heeft zaagsel in z'n hoofd. Hij bekijkt het maar. Ze behandelen me alsof ik een oude, gekke man ben, een dorpsgek. Kijk, dat ze hennepplantages willen opsporen is prima. Dat de politie onderzoek wil doen, oké. Maar zoveel loodsen als hier nu kapot zijn gemaakt, dat is walgelijk.''
Maar iedereen moet zich toch gewoon houden aan de wet, dus ook bewoners van een woonwagencentrum? Die opmerking doen de meeste kampers af met een wegwerpgebaar. Sjeng en zus Wies zeggen wel te begrijpen dat justitie iets wilde ondernemen. Wies Lutgens: ,,Natuurlijk, maar ons protest betreft de manier waarop. Het gaat hier maar om een klein groepje. Dat daar tegen wordt opgetreden, is vanzelfsprekend het goed recht van justitie. Maar niet zo. Mensen die niets gedaan hebben, hebben ook rechten. En plichten, inderdaad.''
Iets verderop liggen hoge stapels met groene plastic zakken potaarde. Alle zakken zijn opgesneden. Een man kijkt er naar en zegt op grommende toon: ,,Hennepplanten, hennepplanten? Wiet, wiet? Man, dat waren gewoon tomatenplanten. Maar alles is weg. Bewijs dat nog maar eens.''
Aan het begin van het terrein heeft Gerrit Snijders zijn autohandel. Hoog hek eromheen. Aan het Duitse nummerbord van zijn auto te zien, woont hij niet meer op het kamp. Zijn zuster en de rest van de familie wel. Hij is het 'spuugzat'. Maar zijn houding lijkt berustend, alsof hij het politie-optreden zag aankomen en een forse inval verwachtte. ,,Een onderzoek is prima'', zegt Snijders. ,,Maar dit? Ik dacht dat de oorlog in Irak voorbij was, daar deed deze inval aan denken. Mensen hier waren best bereid mee te werken. De ME kwam hier vroeg. We konden de sleutels van de terreinen zo geven. Maar nee, de sloten moesten zo nodig worden opgeknipt met grote tangen. Schandelijk. En kijk al die olie eens. We moeten maar snel naar de milieupolitie stappen.''
Vanaf de snelweg Maastricht-Luik ziet de vakantieganger die naar het zuiden afreist, het terrein een paar kilometer na de Limburgse provinciehoofdstad liggen. Rechts tegen het pittoreske decor van een groen heuvelachtig landschap. De aanblik van het terrein vlak naast de snelweg is niet bepaald vrolijk. Op het enkele vierkante kilometers tellende woonwagenkamp lijkt alle ellende van het Nederlandse verkeer samengebald: duizenden autowrakken. Blikschades in alle soorten en maten. Hier en daar ook een verlaten gloednieuwe Porsche. Een kamper lacht hartelijk: ,,Ja, meneer en heel wat van die wagentjes gaan na een fraaie opknapbeurt weer aan het verkeer deelnemen. U kent die advertenties toch wel: `Absoluut schadevrije wagen met nog puike motor en nieuwe banden'. Ha, ha.''
Woonwagens met wielen, van het soort waarmee Pipo de Clown zich ooit voortbewoog, zijn er niet meer te vinden. De kleinste onderkomens hebben nog enigszins het voorkomen van iets waaronder wielen zouden kunnen zitten. Overal zijn riante villa's verschenen. Wit van een soort kunstmatige baksteentjes, alsof de huizen van plastic zijn. Buiten staan gekleurde tuinameublementen. De eigendommen worden afgeschermd met hoge smeedijzeren hekken, in talloze kleuren overgeschilderd.
De Maastrichtse wethouder Mirjam Depondt-Olivers (CDA), die woonwagenkamp Vinkenslag in haar portefeuille heeft, wenst deze week niet op de problemen in te gaan. Misschien later, als de emoties rond het kamp wat zijn verdwenen. Eerst moeten de verhoudingen tussen de gemeente en de kampbewoners weer wat zijn hersteld.
Een vriendelijke ambtenaar is wel bereid de geschiedenis van het kamp nog eens te memoreren. Waar de gemeente het kamp nu wil verkleinen om het voor de overheid beheersbaarder te maken, was er in 1975 juist sprake van een centralisatie van wat kleinere kampen. Er was destijds plek voor maximaal 60 woonwagens, die moesten komen van kleine kampjes binnen Maastricht waar woningbouw was gepland. Op dat grote centrum buiten Maastricht was de controle miniem; het kamp breidde snel uit. Vooral illegaal, over de eigenlijke grenzen heen. De sloopbedrijven en de tweedehands-autohandelaren namen steeds meer grond in beslag. Autokerkhoven verhieven zich boven het geboomte.
De gemeente wil nu nog maar 80 staanplaatsen en alleen autohandel. De sloopbedrijven moeten naar een vlakbij gelegen bedrijventerrein, richting Eijsden. De bodem is er sterk vervuild. Het schoonmaken gaat ook nog een lief sommetje kosten. En zeker 40 gezinnen zullen elders een plekje moeten vinden. Maar of ze zin hebben in een verhuizing? De gemeente denkt van wel. Wies Lutgens: ,,Nee hoor. Iedereen wil gewoon hier blijven.''
Het PvdA-Tweede-Kamerlid Frans Timmermans, geboren in Maastricht en woonachtig in Heerlen, heeft de verwikkelingen rond Vinkenslag van nabij meegemaakt. Timmermans heeft inmiddels vragen gesteld aan de minister van Binnenlandse Zaken over het gemeentelijke saneringsplan, waaraan het rijk ook tien miljoen euro zal moeten bijdragen. Hij wijt alle problemen aan het gedoogbeleid van Maastricht sinds 1975. Het Zuid-Limburgse Kamerlid: ,,Het is daarom heel goed dat burgemeester Leers nu hard stelling heeft genomen. Wat daar gebeurt, kan toch echt niet zo doorgaan. Er was totaal geen controle meer op en over het kamp. De politie durfde niet meer naar binnen vanwege bedreigingen en intimidaties. Hoe controleer je dan misbruik van sociale voorzieningen, de enorme hennepteelt, het op grote schaal illegaal aftappen van stroom met gevaar voor branden? Er is voor tonnen aan energie gestolen en ten slotte heeft het energiebedrijf Essent gezegd alles maar kwijt te schelden. Het gaat om geld dat van ons allen is.''
Timmermans ziet scherp de verantwoordelijkheid van Maastricht voor de moeilijkheden. ,,Dat is de zwakke stee voor de overheid in het verhaal'', zegt hij. ,,Want Maastricht heeft het aan zichzelf te wijten. Maastricht had bij wijze van spreken geen ruimte om maar één woning te bouwen. Dus waar moest je na de centralisatie van 1975 bij een volgende decentralisatie met de mensen naar toe? Voor de burgerij was het woonwagenkamp ver uit het zicht, er was dus geen ergernis over. Dat het kamp daar zo ver uit de bebouwde kom lag, was dus eigenlijk voor iedereen wel handig. Iedereen had er wel belang bij. De politiek, de inwoners van Maastricht, maar ook de bewoners van het kamp. Er heeft zich een grote economische activiteit ontwikkeld en niet alleen een legale. Ook de criminaliteit is enorm gegroeid. De vrijstaat die is ontstaan kon echt niet langer gecontroleerd worden. Ik heb overigens grote twijfels of het met maximaal 80 plaatsen zoveel beter beheersbaar wordt. Op basis van wat ik van deskundigen verneem, geloof ik daar niets van. Vandaar mijn Kamervragen.''
Een welzijnsmedewerker, die actief is in het kamp en uit angst voor repercussies alleen anoniem commentaar wil geven, is het met de verklaring van Timmermans eens: ,,Er is op het kamp sprake van een behoorlijke verloedering. Natuurlijk gaat het niet voor iedereen op dat hij of zij actief is in allerlei illegale zaken. Maar degenen die dat wel zijn, doen ook helemaal geen moeite om dat te verbergen. Er is een sfeer ontstaan van: wij zijn hier de baas, wie doet ons wat. Het is natuurlijk ook een sterk gesloten gemeenschap, waarvan de leden allemaal op elkaar zijn aangewezen. Dat maakt de onderlinge band sterk. Dat maakt dat ze het tegenover de `buitenwereld' in moeilijke tijden ook voor elkaar opnemen. Of je nu wel of niet `fout' bent geweest. Voor de jongeren, de kinderen is het daarom ook steeds moeilijker om goed en kwaad te onderscheiden. Ze groeien op in een sfeer waarin door een aantal mensen uit de kampbevolking wat anders tegen normen en waarden wordt aangekeken dan buiten het kamp. Daarom is het wel een geluk dat de schoolgaande kinderen nu in Maastricht naar school gaan. Die contacten zijn goed voor de emancipatie van de kampers.''
Op de Vinkenslag gaan de gesprekken over de politie-inval door. Ondanks de boosheid, blijft ook de humor overeind. ,,Ze hadden dat geld voor deze actie beter kunnen gebruiken om MVV van de ondergang te redden. Want wij hebben hier al de beste club van Maastricht, FC Vinkenslag.'' zegt iemand bij een sloophandel lachend. De man noemt het kamp `de gezelligste buurt van Nederland'.
Op dat moment ziet Wies Lutgens-Scheffer geen reden tot lachen. Zij probeert duidelijk te maken waarom het leven op het kamp zo prettig is. En waarom niemand weg wil naar Maastricht of naar een ander klein kampje. Op rustige toon: ,,Mijn man komt ook van Maastricht. Een burger. Die heeft het al heel lang zeer naar zijn zin hier. Mijn schoonkinderen ook. Kijk, het is een hechte familie. Iedereen kent elkaar. Je doet hier alles samen, maar je hebt ook je vrijheid. Als er iemand ziek is, wordt ie geholpen. Gesteund. De boodschappen worden gedaan voor een zieke. Met bruiloften en begrafenissen helpen de mensen elkaar. Niemand staat alleen. Oudere mensen hoeven echt niet naar een tehuis. Die worden hier opgevangen. Zo werkt dat op het kamp.''
Artikel 3
Medium: NRC Handelsblad
Datum: Mei 22, 2003
Binnenland; Pg. 2
lengte 392 words
titel: Wiettelers mogelijk vrijuit
auteur: door een van hun redacteuren.
Artikel: Wiettelers mogelijk vrijuit
Justitie vindt het moeilijk om te achterhalen wie de telers zijn van de hennep in 23 loodsen en schuren van het dinsdag ontruimde woonwagenkamp Vinkenslag in Maastricht. De kans dat de overtreders vrij uit gaan, is daarom reëel. Dat zegt persofficier W. Smits van het openbaar ministerie in Maastricht.
Een politiemacht van 735 agenten en ME'ers rolde dinsdag 23 hennepplantages met ongeveer 15.000 wietplanten op. Ook trof de politie nog eens 22 loodsen en schuren aan die klaarblijkelijk als plantage waren ingericht, maar waarin geen plantjes (meer) stonden. De eigenaren van deze leegstaande loodsen gaan mogelijk vrijuit, omdat het niet verboden is om assimilatielampen, potten met grond, drainagesystemen en afzuiginstallaties te hebben. 'We kijken natuurlijk wel of er sporen zijn van eerdere wietteelt', zei Smits.
Veel eigenaren van loodsen waarin wiet is gevonden, zeggen hun loods aan derden te hebben verhuurd. Alleen zijn die derden niet te achterhalen, doordat hun namen niet bestaan of doordat hun adres onbekend is. Veel bouwwerken zijn bovendien illegaal en dus is er geen formele eigenaar. 'Het is lastig vast te stellen welke loods door wie werd gebruikt', zei Smits. Hij onderstreept dat de actie dinsdag vooral bedoeld was om de infrastructuur die grootschalige wietteelt mogelijk maakt, te vernietigen. 'Natuurlijk willen we daarnaast ook graag de verdachten erbij hebben. Maar het is bekend in het wietwereldje dat eigenaren van schuren en loodsen vaak rookgordijnen opwerpen en het lastig is om tot de teler te komen'.
Inmiddels heeft justitie de drie verdachten vrijgelaten die dinsdag tijdens de inval werden opgepakt. Het gaat daarbij om twee mannen van 30 en 38 jaar en een vrouw van 28, allen bewoners van Vinkenslag. Twee van hen zijn gisteren de derde vandaag vrijgelaten.
De stroom die werd gebruikt voor de hennepteelt is niet illegaal afgetapt, zegt een woordvoerder van energieleverancier Essent. Na de inval werd bekendgemaakt dat het kamp bij Essent voor 250.000 euro aan achterstallige betalingen had uitstaan. 'Het is hoogstens een jaarrekening van een gemiddeld huishouden wat nog open staat', zegt de woordvoerder. 'De wietplantages liepen grotendeels op aggregaten, dus daar hebben wij geen last van.' Binnenkort gaat Essent met de bewoners van het kamp afspraken over de betaling maken.
Fase 2
Artikel 1
Medium: De Telegraaf
Datum: februari 14, 2004
Plaats: Binnenland
Oplage dagblad: laatste kwartaal 2003 - 763.449 exemplaren
Artikel: Woonwagenpark fiscaal paradijs
Kampers op het grootste woonwagenpark van Nederland, de Vinkenslag nabij Maastricht, blijken tien jaar lang dankzij een speciale regeling over hun verdiensten niet meer dan 3 procent inkomstenbelasting per jaar te hebben betaald.
De Telegraaf heeft inzage gekregen in vertrouwelijke documenten waaruit de uiterst gunstige voorwaarden blijken. Doordat de Belastingdienst jarenlang onvoldoende toezicht en controle kon uitoefenen, was de fiscus niet in staat de juistheid van de opgave te verifiëren.
De speciale regeling van de Belastingdienst, die blijkt te dateren uit 1993, is na het ontmantelen van de vrijstaat Vinkenslag stopgezet. Hoewel de fiscus de regeling al per 1 januari 2003 had opgezegd, was ze pas ná de inval ook in staat hier gevolg aan te geven. Omdat de kampers nu voor het eerst reële belastingaanslagen ontvangen, leidt dit tot grote beroering op het kamp.
De regeling hield onder meer in dat de kampers hun belastingaangiften konden laten afhandelen door een 'tussenpersoon' op het kamp. De belastingplichtigen kregen echter geen kennis van hun feitelijke aangiften. Bovendien mochten de kampers op de Vinkenslag hun eigen belastingloket inrichten dat de zaken met de Belastingdienst afhandelde. Hierdoor verviel de voor alle ondernemers geldende 'administratieplicht' en 'bewaarplicht'.
Artikel 2
Medium: de telegraaf
Datum: vrijdag 12 maart 2004
Auteur: onbekend.
Plaats: Binnenland
Artikel: Aso’s’ betaalden 21 jaar nauwelijks belasting
Bij de belastingdienst heeft 21 jaar lang een interne richtlijn laten bestaan om ‘oninbaren’ uit het bestand te schrappen. Hierdoor is de overheid tientallen miljoenen euro’s misgelopen.
Dit onthulde staatssecretaris Wijn gisteren tijdens zijn beantwoording van de Kamervragen die hij over dit onderwerp kreeg.
Sinds eind februari een belastingdienstmedewerker in de Telegraaf onthulde dat woonwagenbewoners van kamp De Vinkenslag maar drie procent belasting hoeven te betalen, liggen de belastingdienst en het ministerie van Financiën onder vuur.
Volgens de klokkenluider betrof dit geen ‘grote uitzondering’ zoals Wijn eerder had gezegd, maar krijgen vele lastige groepen, zoals Hells Angels, met openstaande rekeningen het stempel ‘oninbaar’. Zo worden jaarlijks vele miljoenen euro’s afgeboekt.
'Zeer ongelukkig'
Wijn zei gisteren tot voor kort niet op de hoogte te zijn van deze interne maatregelen bij de Belastingdienst, en toonde zich ‘zeer ongelukkig’ met deze situatie. Aan dit soort afspraken is inmiddels een einde gemaakt, zo benadrukte hij.
Wijn kan de te weinig betaalde belastingen echter niet terugvorderen omdat er officiële handtekeningen op de afspraken van belastinginspecteurs. Wijn zal uitzoeken of hij maatregelen moet nemen tegen deze inspecteurs. De afspraken zijn namelijk vaak met de beste bedoelingen gemaakt, aldus Wijn.
De afspraken werden gemaakt in de overtuiging dat alleen een stapsgewijze benadering er uiteindelijk toe zou kunnen leiden dat de belastingplichtigen op Vinkenslag aan hun fiscale verplichtingen zouden gaan voldoen, aldus Wijn. De belastingafdrachten stegen volgens de staatssecretaris in de loop van de jaren aanzienlijk; in de eerste helft van 1992 werd een bedrag van f 9338 aan omzetbelasting afgedragen, in 2001 was dat opgelopen tot f 1 012 863.
In het voorjaar van 2002 is een plan van aanpak opgesteld om te komen tot beëindiging van de afspraken. De feitelijke opzegging van de afspraken heeft plaatsgevonden per 1 januari 2004.
Artikel 3
Medium: Algemeen Dagblad
Datum: februari 18, 2004
Plaats: Binnenland; Pg. 03
Auteur: de politieke redactie
Oplage: laatste kwartaal 2003 - 286.404 exemplaren
Artikel: Staatssecretaris hekelt belastingzwendel woonwagenkamp
Den Haag -Bewoners van het woonwagenkamp de Vinkenslag in Maastricht hebben jarenlang nauwelijks belasting betaald. Een woedende staatssecretaris Wijn (Financien) beloofde de Tweede Kamer gisteren dat hij de onderste steen boven zal brengen in deze 'onverkwikkelijke' affaire.
'Een buitengewoon vervelende gang van zaken', noemde Wijn de gunstige regeling die de kampbewoners wisten los te peuteren bij de belastingdienst. 'Dit deugt niet, dit kan niet, dit hoort niet. Ik ga niet eens een poging doen om aan gewone belastingbetalers uit te leggen dat die mensen daar maar 3 procent belasting hoefden te betalen.'
Sinds 1 januari betalen ze weer het volle pond.
Van faire onderhandelingen tussen de dienstdoende belastingambtenaar en de vrijgevochten bewoners van het kamp was volgens Wijn in het verleden geen sprake. De verontwaardigde bewindsman:'Belastinginspecteurs hadden te maken met fysieke dreiging. Om het maar letterlijk te zeggen: 'We slaan je deze omgeving uit'.'
Wijn laat onderzoeken of ambtenaren hun plicht hebben verzaakt. Hij vermoedt dat de belastingdienst in het zuiden heeft geredeneerd dat hij beter iets, al is het maar 3 procent, dan niets kon ophalen. 'Dat kan natuurlijk niet. Als medewerkers van de belastingdienst het geld niet kunnen invorderen, moeten ze niet gaan dealen. Dan moeten ze melden dat ze hun werk niet kunnen doen.'
VVD-Kamerlid Dezentje sprak verontwaardigd van 'fiscaal terrorisme'. Aanwijzingen dat andere kampen en kampjes in Nederland ook fiscale paradijzen zijn, heeft Wijn niet. Om te voorkomen dat er vergelijkbare situaties ontstaan, stuurt Wijn deze week nog een brief naar de belastingkantoren om de medewerkers eraan te herinneren dat dit soort excessen niet kan.
Voor de ambtenaren die de deal met de Vinkenslag hebben gesloten, kan de affaire nog een vervelend staartje krijgen. Wijn wil uitzoeken hoe het zo ver heeft kunnen komen en sluit, tot tevredenheid van de hele Kamer, niet uit dat 'disciplinaire maatregelen' volgen. Of zijn voorgangers, Van Eijck (LPF), Bos (PvdA) of Vermeend (PvdA) op de hoogte waren van de afspraken, weet hij niet. Wijn: 'Ik zelf wist er in elk geval niets van.'
Artikel 4
Medium: NRC Handelsblad
Datum: maart 11, 2004
Plaats: Voorpagina; Pg. 1
Auteur: door een onzer redacteuren
Oplage: laatste kwartaal 2003 - 264.635 exemplaren
Artikel: Bewoners van kamp ook belast
DOOR EEN ONZER REDACTEUREN
Bewoners van het woonwagenkamp Vinkenslag in Maastricht worden vanaf 1 januari van dit jaar aangeslagen als gewone belastingplichtingen. Sinds 1993 hebben zij veel minder belasting afgedragen dan wettelijk is vastgesteld.
Dat schrijft staatssecretaris Wijn (Belastingen) in antwoord op vragen van het Kamerlid Dezentje Hamming (VVD). Wijn stelt in de brief dat ook bewoners van andere woonwagencentra niet altijd als normale belastingplichtigen zijn beschouwd. Hij wil dat de belastingdienst hier onmiddellijk een einde aan maakt.
Eerder bevestigde Wijn al berichten dat bewoners van Vinkenslag, het grootste woonwagenpark van Nederland, aanspraak konden maken op een speciaal tarief in de inkomstenbelasting, namelijk drie procent. De normale tarieven lopen op van 33 tot 52 procent. "Ik vind dit een buitengewoon onverkwikkelijke gang van zaken", zei Wijn vorige maand in de Tweede Kamer.
Volgens Wijn bestaat het speciale belastingregime voor Vinkenslag sinds 1993. Hoe de situatie voor 1993 was kon volgens Wijn niet meer worden nagegaan. Deze aanpak komt voort uit het feit dat het de belastingdienst tot dan toe niet goed lukte om belasting te heffen. "De afspraken werden gemaakt in de overtuiging dat alleen een stapsgewijze benadering er uiteindelijk toe zou kunnen leiden dat de belastingplichtigen op Vinkenslag aan hun fiscale verplichtingen zouden voldoen." De belastingdienst doet nog onderzoek naar de gang van zaken rond Vinkenslag. Mogelijk worden disciplinaire maatregelen genomen tegen ambtenaren, aldus Wijn.
Woordvoerder S. Scheffer van de kampers, eigenaar van een autobedrijf op Vinkenslag, zegt dat de bewoners nu "gewoon belasting gaan betalen". "We hebben in de loop van de jaren steeds meer betaald. De speciale afspraak was er omdat wij ook niets konden aftrekken."
Fase 3
Artikel 1
Medium: Algemeen Dagblad.
Titel: Fiscus rekent af met aso's.
Auteur: Jean Dohmen
Datum: 19 Maart 2004
Plaats: Binnenland; Pagina.5
Artikel: Den Haag -Nederland reageerde geschokt op het nieuws dat bewoners van woonwagenkampen, motorbendes, schroothandelaren en nog veel meer groepen niet of nauwelijks belasting betalen. Een boze Kamer eist dat staatssecretaris Joop Wijn (Financien) snel een eind maakt aan deze wantoestanden.
In zijn werkkamer met uitzicht over het Haagse Malieveld brengt de CDA-bewindsman verslag uit van zijn strijd tegen de asotax. Bewoners van het Maastrichtse woonwagenkamp de Vinkenslag betaalden jarenlang maar drie procent belasting, andere kampers droegen geen rooie cent af.
Leg dat maar eens uit aan de honderdduizenden Nederlanders die deze maand zitten te zweten boven hun belastingformulier.
'Dat kan ik helemaal niet uitleggen. Wat er op de Vinkenslag en elders is gebeurd, kan niet en deugt niet. Ik kan me heel goed voorstellen dat mensen die nu gewoon hun formulier invullen, bij zichzelf denken: Ik doe het netjes, maar als ik met een knuppel dreig, hoef ik niet te betalen. Ik ga aan deze situatie een eind maken. De regeling op de Vinkenslag bestaat al niet meer. Wat de andere vrijplaatsen betreft: ik laat de omvang van de problemen in kaart brengen. Dat duurt even. Er zijn bijvoorbeeld 1183 kampen en kampjes, en de Belastingdienst is over het hele land verspreid -er werken 30.000 mensen -dus het duurt even voor je alles boven water hebt. Het is ook niet zo dat het in alle kampen fout gaat.
Ik beloof u: binnen twee maanden ligt er een actieplan. De schatkist loopt nu tientallen miljoenen mis. Dat lijkt misschien niet veel, maar dat vind ik wel heel erg. Wat hier gebeurt, gaat in tegen het principe dat iedereen gelijk wordt behandeld. We komen uit een periode waarin dergelijke misstanden werden gedoogd. Dat accepteer ik niet langer.'
Welke maatregelen neemt u om aan deze misstand een eind te maken?'Onze Belastingdienst, die tot de wereldtop behoort, heeft meer mensen nodig om het geld in te vorderen. Dit kabinet heeft gesproken dat alle overheidsdiensten moeten inkrimpen, ook bij de fiscus zouden de nodige mensen weg moeten. Dat moeten we heroverwegen. Ik heb die mensen nodig om de problemen aan te pakken. Dat kost enkele miljoenen. Die ga ik het kabinet vragen. Als de aanpak een succes is, verdienen de ambtenaren zichzelf terug.
Ik bekijk ook of er niet een gespecialiseerde eenheid voor de aanpak van deze categorie problemen moet komen. Ik heb daar nog geen besluit over genomen, maar het is een mogelijkheid. We hebben ook de hulp van anderen buurgemeenten, politie, energiebedrijven. Er is veel meer mis. Het zijn niet alleen fiscale vrijplaatsen, het zijn overheidsvrijplaatsen.'Hoe kon de zaak zo uit de hand lopen? Waarom is niet veel vaker de politie ingezet tegen woonwagenbewoners die geen belasting wilden betalen?
'In sommige gevallen heeft de politie in het verleden prima geholpen, maar in andere gevallen kreeg de Belastingdienst geen hulp. De politie zei dan weer dat ze van de burgemeester niets mocht doen, omdat deze beducht was voor verstoringen van de openbare orde.
Maar ik heb geen zin in zwartepieten, ik zit hier om de problemen op te lossen. Mensen moeten het vertrouwen terugkrijgen dat iedere Nederlander straks weer belasting betaalt.'
Een van uw voorgangers, PvdA'er Vermeend, wist in 1996 al van de problemen. Waarom heeft hij de problemen niet opgelost?
'Hij heeft er destijds drie regels aan gewijd in een notitie. Dat leidde tot enkele experimenten. Daar is hard aan gewerkt, maar met te weinig resultaat. Als ik kijk naar de omvang van de problemen op dit moment, kan ik maar een conclusie trekken: ze zijn in het verleden niet hard genoeg aangepakt.' Welke feiten hebben u persoonlijk het meest geraakt in de afgelopen weken?
'Ik vond het schokkend te horen hoe belastingambtenaren zijn bedreigd, verbaal en fysiek. Sommigen liepen klappen op. Een ambtenaar kreeg te horen: we weten waar je dochtertje op school zit. Dat kan toch niet? Er is in Nederland een cultuur ontstaan waarin zulke zaken werden gedoogd. Dat moet stoppen. We accepteren dit niet meer.'
Artikel 3
Medium: De Telegraaf
Titel: 13 arrestaties, 15 plantages in Vinkenslag
Auteur: Onbekend
Datum: 15 april 2004
Plaats: Binnenland; Pagina 5
Artikel: 15 april 2004 - Bij de actie op De Vinkenslag in Maastricht zijn donderdag in totaal vijftien hennepkwekerijen gevonden. Dat maakte het OM in Maastricht bekend.
Verder trof de politie op Vinkenslag een vermoedelijk van diefstal afkomstige partij van honderd airco's aan. Op het kamp werden vier loodsen gesloopt, waar net als bij eerdere controles hennep bleek te geworden geteeld.
Bij de actie donderdag verrichtte de politie dertien arrestaties: acht op Vinkenslag en vijf op adressen elders in de stad. Elf van de arrestanten werden opgepakt voor de blokkade op de A2 woensdag. De twee anderen wegens verzet tegen de politie. Deze twee zijn inmiddels weer vrijgelaten. De elf nog vastzittende arrestanten worden vrijdag voorgeleid aan de rechter-commissaris van de rechtbank in Maastricht, bevestigde een woordvoerder van de politie.
Persofficier W. Smit wilde niet bevestigen dat ook leden van de beruchte Maastrichtse familie K. donderdag zijn opgepakt. Volgens bewoners van Vinkenslag zou dit wel gebeurd zijn. Leden van deze familie waren maandag volgens bewoners bij de blokkade van de A2.
De politie-actie begon kort na 06.00 uur donderdagochtend en duurde tot 17.45 uur.
Artikel 1
Medium: NRC Handelsblad
Titel: De burgemeester die de boel aanveegt
Zie gekopieerd artikel.
Datum: 26-04
Plaats: Binnenland; pag. 2
Auteur: Gretha Pama Guido de Vries
Fase 4 artikelen en televisie-uitzendingen en de verslagen van uitzending
Artikel 1
Medium: De Telegraaf
Datum: 22 april 2004
Plaats: Binnenland
Artikel:
Den Haag pakt wanbetalende kampers aan
Het wordt in Den Haag vanaf nu wel erg moeilijk om als bewoner van een woonwagenkamp structureel geen belasting te betalen of andere rekeningen bij de overheid open te laten staan. De gemeente en het Rijk hebben donderdag afgesproken dat ze samen optreden tegen wanbetalers in deze kampen.
"We moeten af van het imago dat als je op een kamp woont, geen belasting hoeft te betalen", lichtte burgemeester Deetman donderdag toe. De burgemeester tekende een convenant met staatssecretaris Wijn van Financiën en wethouder Hilhorst (Stedelijke Ontwikkeling en Wonen).
Als een kampbewoner hardnekkig weigert rekeningen bij de overheid te betalen, gaan gemeentelijke (belasting)diensten, de rijksbelastingdienst in het vervolg eerst om de tafel zitten om te zien of nog meer rekeningen openstaan. Alle diensten die nog op geld van deze persoon wachten, bezoeken hem dan op hetzelfde moment. Daardoor kan de kwestie in een keer geregeld zijn, menen Deetman en Wijn. Indien nodig krijgen de inners bijstand van de politie.
De beide bestuurders benadrukten dat slechts een klein deel van de kampbewoners niet betaalt. Het gaat volgens hen om minder dan 20 procent. " En we proberen natuurlijk eerst op de normale manier belastinggeld te innen" , zei Deetman. Wijn zei te hopen dat andere gemeenten deze manier van werken overnemen.
Het is niet de bedoeling etiketten te plakken, stelden Wijn en Deetman, maar op een woonwagenkamp gelden dezelfde regels als in de rest van Nederland: iedereen moet belasting betalen. Wijn: "We willen geen positieve discriminatie meer". De invoering van deze werkwijze in Den Haag loopt vooruit op een landelijk plan van aanpak voor 'oninbaren' waaraan Wijn werkt.
Artikel 2
Medium: Het Parool
Datum: 24 april 2004
Plaats: Amsterdam; Pg. 2
Auteur: Bert Steinmetz
Artikel:
Pagina 23 “Vrijstaten niet meer geduld”
Pagina 23
Spreiding Kleine kampen, kleine zorgen
Kuiper Korpschef is tevreden
Waar? De locaties in Amsterdam
Vier grote steden maken afspraken met minister Remkes
'Vrijstaten' niet meer geduld
Van een verslaggever
AMSTERDAM - De vier grote steden gaan hard optreden tegen 'vrijstaten' in hun gemeenten, waar belasting niet valt te innen, vergunningen niet gelden en van controle geen sprake kan zijn. Dat hebben de burgemeesters van Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht afgesproken met minister Johan Remkes van Binnenlandse Zaken.
In Amsterdam geldt dat probleem echter nauwelijks. Grote woonwagenkampen zijn er niet; de woonwagens zijn verdeeld over zestien kleine kampen met in totaal 188 plaatsen. "Daar zijn we heel tevreden over," zegt burgemeester Job Cohen. "Natuurlijk gaat er ook wel eens wat mis, bij voorbeeld op het gebied van vergunningen, maar de handhaving daarvan leidt niet tot grote problemen."
Het hoofdkwartier van de Hells Angels aan de H.J.E. Wenckebachweg ziet er nog wel uit als een vrijstaat, maar bij navraag blijkt dat daar wel degelijk de verschuldigde belasting wordt voldaan. Aan gemeentelijke belastingen staat een achterstand van vijfduizend euro genoteerd, wat als niet problematisch wordt gezien.
Ernstiger is het in Den Haag, waar gemeente en rijk hebben afgesproken voortaan gezamenlijk op te treden tegen kampbewoners die weigeren belasting te betalen. "We moeten af van het imago dat als je op een kamp woont, je geen belasting hoeft te betalen," aldus burgemeester Wim Deetman, die daartoe een afspraak heeft ondertekend met staatssecretaris Joop Wijn van Financiën.
De afspraak van de vier grote steden met het kabinet was een initiatief van burgemeester Gerd Leers van Maastricht, die druk bezig is orde op zaken te stellen op het grote woonwagenkamp Vinkenslag in die stad. Als het strengere beleid in de vier grootste steden resultaat heeft, wordt het uitgebreid naar de 26 andere grote gemeenten.
"We gaan optreden op alle terreinen waar de wet wordt overtreden en waar de gemeente niet ingrijpt of niet durft in te grijpen," zo vat een woordvoerder van Remkes de afspraken samen. "Dus ook Hells Angels die in Haarlem geen parkeergeld betalen, behoren binnenkort tot het verleden."
Die Hells Angels in Haarlem hebben intussen bij de gemeente ontheffing aangevraagd van de parkeerheffing die zij niet betaalden.
Artikel 3
Medium: Algemeen Dagblad
Datum: 27 april 2004
Plaats: Economie; Pg. 08
Artikel:
'Geen smeergeld bij Vinkenslag' ; FISCUS
Belastingambtenaren hebben geen geld of geschenken aangenomen van bewoners van woonwagenkamp Vinkenslag bij Maastricht in ruil voor een coulante behandeling. Onderzoek heeft dat volgens staatssecretaris Wijn (Financiën) uitgewezen. Ook een ambtenaar die was beschuldigd van het aannemen van een BMW gaat vrijuit. Het kamp kwam in opspraak omdat bewoners jaren te weinig belasting betaalden.
Televisie
NOS
Vrijstaten in stad harder aangepakt 23-04-'04
De vier grote steden gaan de 'vrijstaten' binnen hun grenzen harder aanpakken. Dat hebben de burgemeesters en minister Remkes afgesproken. Vrijstaten zijn gebieden waar de overheid haar gezag niet of nauwelijks laat gelden, zoals woonwagenkampen, krakersbolwerken of wijken met veel criminaliteit.
De steden zullen de wetteloosheid die in sommige van deze oorden leeft, niet langer tolereren. De harde aanpak in de vier grote steden moet de basis vormen voor een landelijk beleid. Ook de wat kleinere steden moeten de vrijstaten in een later stadium de wacht aanzeggen.
De gemeenten hebben de regie bij de nieuwe aanpak, het Rijk springt alleen bij als het nodig is. Zo kan het nodig zijn voor een actie contact te hebben met de Belastingdienst.
'Zero tolerance'
De Maastrichtse burgemeester Leers bracht tijdens het overleg verslag uit van de aanpak woonwagenkampen vorige week. Daarbij kwam het tot ongeregeldheden. Leers past in zijn gemeente 'zero-tolerance' toe op 'vrijstaten'.
Enkele maanden geleden werd bekend dat bewoners van woonwagenkampen niet of nauwelijks belasting betalen. De politie durft niet op te treden in woonwagenkampen.
RTL 4
Laatst gewijzigd: 24-04-2004 21:10
Keiharde aanpak 'belasting-vrijstaten'
Het kabinet begint een stevig offensief tegen woonwagenkampen en andere plekken waar weinig of geen belasting wordt betaald. Dat blijkt uit nieuwe plannen van staatssecretaris Wijn van Financiën, meldt RTL Nieuws.
[pic] Aanpak 'belasting-vrijstaten'
Geweld
De belastingdienst dreigt de greep op veel woonwagenkampen te verliezen. Belastingontduikers en wanbetalers moeten desnoods met geweld worden aangepakt, zo dreigt het kabinet.
Vinkenslag
Als voorbeeld noemt Wijn de aanpak van het kamp De Vinkenslag, vorige week. De belastingdienst en de politie trekken straks in heel Nederland samen ten strijde. Eind mei volgen meer plannen.
(/actueel/rtlnieuws/)/components/actueel/rtlnieuws/2004/04_april/24/binnenland/0424_keiharde_aanpak_woonwagenkampe_2030.xml
Fase 5
Artikel 1
Medium: NRC Handelsblad
Financiën pakt belastingvrijplaatsen aan
Auteurs: de politieke redactie
DEN HAAG, 3 JUNI. Staatssecretaris Wijn (Financiën) trekt tien miljoen euro uit om de zogenoemde belastingvrijplaatsen (onder meer woonwagenkampen) aan te pakken. Bij het innen van belastingen in deze vrijplaatsen zal de hulp van 'breekteams' (politie, justitie, deurwaarders, sleutelsmeden) worden ingeroepen. Dit heeft Wijn vanmorgen in een brief aan de Tweede Kamer aangekondigd.
De staatssecretaris maakt tevens een einde aan de mogelijkheid dat belastinginspecteurs afspraken maken die buiten de wet omgaan. De medewerkers van de Belastingdienst krijgen een instructie waarin staat welke afspraken die nu nog gelden, maar tegen de wet (contra legem) zijn, niet worden voortgezet.
Het actieplan dat Wijn vandaag presenteert volgt op een eigen onderzoek bij de Belastingdienst. Dat leverde ruim vijfhonderd meldingen op van medewerkers over afspraken waarmee mogelijk iets mis is. Volgens Wijn is een deel van die afspraken niet of niet geheel 'in lijn met het recht'. Ook zijn er gevallen gemeld waarin de belastinginspecteur weliswaar in strijd met de wet handelde, maar een zo goede oplossing vond, dat de wet daarop wordt aangepast.
Het onderzoek gebeurde naar aanleiding van een afspraak die de fiscus bleek te hebben met bewoners van woonwagenkamp Vinkenslag in Maastricht. Die kwam er op neer dat ondernemers slechts 3 procent belasting betaalden over hun brutowinst. Normaal geldt een tarief van 35 procent.
In een debat met de Tweede Kamer maakte Wijn in maart melding van nog meer van dergelijke afspraken met woonwagenbewoners en andere probleemgroepen. De Belastingdienst durfde vaak de belasting in dat soort vrijplaatsen niet te innen uit angst voor geweld. Behalve voor sommige woonwagenkampen geldt dat volgens het onderzoek ook voor een aantal belwinkels en illegale uitzendbureaus.
Volgens Wijn is niet aan te geven hoeveel geld de fiscus door de contra legem-afspraken is misgelopen. Bij de woonwagenkampen zou de afgelopen vijf jaar zo'n 28 miljoen euro aan belastingen niet zijn geïnd.
In totaal neemt Wijn 22 maatregelen om te voorkomen dat er afspraken worden gemaakt die tegen de regels ingaan of dat gelijke groepen belastingplichtigen verschillend worden behandeld. Zo trekt de staatssecretaris 10 miljoen euro uit om de invordering van belastinggeld te verbeteren. Verder wordt gekeken of de Belastingdienst meer wettelijke bevoegdheden moet krijgen, worden ondernemers verplicht meer formulieren in te vullen en wordt een verplichte automatische incasso voor de motorrijtuigenbelasting voor kwartaalbetalers mogelijk gemaakt.
Plaats: economie
Artikel 2
Medium: De Telegraaf
Fiscus pakt aso's hard aan
Auteur: Rob Sbes
AMSTERDAM - De Belastingdienst start een groot offensief tegen vrijplaatsen waar nauwelijks of geen belasting wordt betaald.
Niet alleen woonwagenkampen maar ook belwinkels, moskeeën, illegale casino's, hennepkwekerijen en uitzendbureaus, de prostitutiesector, katvangers en coffeeshops krijgen de fiscus achter de broek aan.
Zelfs patsers die op dure scooters en in luxeauto's rondscheuren worden niet ontzien, evenmin als asociale gezinnen in achterstandswijken van grote steden, zigeunerfamilies en Hells Angels.
De fiscus gaat daarbij zeer nauw samenwerken met andere overheidsdiensten. Bedreigingen met geweld worden niet meer geaccepteerd en waar nodig gaan belastinginspecteurs same n met de politie op pad. Ook zet staatssecretaris Wijn (Financiën) een dikke streep door afspraken die belastinginspecteurs jarenlang met particulieren en bedrijven hebben gemaakt, zoals het laten zitten van boetes en heffingrentes, het toepassen van afwijkende belastingtarieven of het intrekken van belastingaanslagen. Deze afspraken, bedoeld om bij onwillige belastingbetalers toch nog wat geld binnen te halen of om conflicten te vermijden, druisen in tegen de wet. In de afgelopen vijf jaar is de fiscus daardoor zo'n 5 miljoen euro aan belastingopbrengsten misgelopen. "Het wordt een langdurig en moeilijk proces, maar we gaan echt een andere koers varen. De terughoudendheid die er her en der was bij het innen van belastinggeld laten we volledig varen", aldus Wijn in een gesprek met De Telegraaf. Uit een grootscheeps onderzoek dat Wijn de afgelopen twee maanden heeft laten uitvoeren onder alle eenheden van de Belastingdienst blijkt dat bij de 1100 woonwagenkampen in ons land over de afgelopen vijf jaar nog voor zo'n 28 miljoen euro aan belastingaanslagen openstaat waarvan het merendeel motorrijtuigenbelasting is.
Het onderzoek, waar ook de Tweede Kamer nadrukkelijk om heeft gevraagd, kwam na onthullingen in deze krant dat de bewoners van het Maastrichtse woonwagenkamp De Vinkenslag slechts drie procent inkomstenbelasting betaalden. Dat is inmiddels stopgezet.
Het verloren gegane belastinggeld kan niet meer worden teruggehaald omdat de belastinginspecteur ooit akkoord is gegaan met de drie procent. Uit het onderzoek van Wijn komt naar voren dat er elders niet meer van dergelijke gunstige regelingen bestaan. Wel hebben sommige belastinginspecteurs met enkele schroothandelaren een afspraak gemaakt over een jaarlijks vast bedrag dat aan belasting moet worden betaald, ongeacht hun omzet. Maar Wijn heeft ook hier een einde aan gemaakt. Van omkoping van belastingambtenaren door particulieren of bedrijven en van frauduleuze handelingen van de fiscus is overigens niets gebleken. Specifiek heeft de FIOD-ECD onderzoek gedaan naar een belastingambtenaar in Maastricht die steekpenningen zou hebben ontvangen van bewoners van De Vinkenslag, maar dat is niet het geval gebleken. Wijn heeft dan ook "het volste vertrouwen" in de medewerkers van de Belastingdienst.
Wijn trekt tien miljoen euro extra uit waarmee enkele tientallen ambtenaren worden aangetrokken om het innen van belastinggeld te verbeteren. In totaal neemt Wijn maar liefst 22 maatregelen die moeten voorkomen dat particulieren en bedrijven nog te weinig belasting betalen.
Zo worden deurwaarders voortaan beter beschermd tegen dreiging met geweld door hun naam niet meer te vermelden bij beslaglegging of bevelen tot openbare verkoop van goederen. Om de zogenoemde katvangers, stromannen die met valse kentekens gestolen auto's op hun naam laten zetten, harder te kunnen aanpakken, worden kentekens voorzien van een sofi-nummer. Verder krijgt de fiscus de opdracht van Wijn om particulieren en bedrijven die botweg weigeren belasting te betalen keihard aan te pakken. De bestaande praktijk dat de Belastingdienst in zulke gevallen uiteindelijk afziet van inning, is van de baan. "We maken een einde aan het gedoogbeleid", aldus Wijn.
Artikel 3
Medium: Algemeen dagblad.
Fraude door kampers aangepakt; Staatssecretaris: Totale schade zal raadsel blijven
Auteurs: De politieke redactie
Den Haag - Staatssecretaris Wijn (Financien) kan niet precies aangeven hoeveel miljoenen het rijk jarenlang misliep door illegale afspraken tussen belastingambtenaren, burgers en bedrijven. Ook de omvang van de fraude door kampers en andere bewoners van zogeheten 'fiscale vrijstaten' kan niet nauwkeurig in beeld worden gebracht.
Woonwagenbewoners hebben in ieder geval nog voor 28 miljoen euro aan aanslagen voor de motorrijtuigenbelasting open staan over de afgelopen vijf jaar. Door onwettige deals bij de invordering van belastinggeld liep de schatkist daarnaast nog eens circa vijf miljoen mis in diezelfde periode.
Dat blijkt uit de brief met maatregelen die Wijn gisteren naar de kamer heeft gestuurd. Daarin kondigt hij een fors pakket van 22 maatregelen aan om af te rekenen met de vrijstaatjes. Bewoners daarvan slaagden er in, soms door te dreigen met geweld, om aan belastingheffing te ontkomen.
Ook zet de staatssecretaris een streep door tientallen afspraken die de Belastingdienst maakte met ondernemingen en burgers. Die deals gingen buiten de wet om en moeten daarom worden beeindigd. De Belastingdienst krijgt een instructie waarin staat welke afspraken van tafel moeten.
De woonwagenkampen worden, zoals de staatssecretaris eerder al aankondigde, samen met gemeenten en politie aangepakt. De fiscus ontzag de kampers in het verleden vaak uit angst voor geweld. Wijn maakt nu 10 miljoen vrij voor de invordering van belastinggeld. Ook worden speciale 'breekteams' ingezet, waarbij deurwaarder, slotenmaker en hulpofficier van justitie de fiscus een handje helpen om de aanslag te verzilveren.
Waarom we hebben gekozen voor de dagbladen NRC Handelsblad, Algemeen Dagblad en De Telegraaf?
De grootste reden dat wij voor deze kranten hebben gekozen, is omdat ze een van de 4 kranten met de grootste oplage zijn en er verschillen zijn tussen de manier waarop deze dagbladen hun nieuws brengen.
De Telegraaf is bekend dat het een ‘flashy-krant’ is. De nadruk in de berichtgeving ligt op “human interest”, tot uitdrukking komend in veel shownieuws, misdaadverslaggeving en “de mens achter het nieuws”. Er is veel ruimte voor financieel-economische berichtgeving.
Het NRC Handelsblad staat als kwaliteitskrant bekend, de binnenlandse berichtgeving is veel politieker gericht dan die van de populaire kranten. Op de opiniepagina komt men een grootte verscheidenheid aan meningen tegen, terwijl er nogal wat politieke en sociale meningverschillen worden uitgevochten.
Het Algemeen Dagblad legt net als bij de Telegraaf vooral de nadruk op binnenlands nieuws, waarbij “human interest” het gezicht bepaalt. Maar zijn wel meer inhoudelijk.
Voor ons gekozen issue is het belangrijk dat er artikelen in de kranten staan of hebben gestaan en dat is bij deze kranten zeker het geval. Ook vinden wij het relevant, dat de artikelen van elkaar verschillen om tot een beter onderzoek naar ons issue te komen. Het zijn alledrie landelijke dagbladen die landelijk veel gelezen worden, en schenken alledrie aandacht aan het probleem op woonwagenkamp Vinkenslag.
Groepsevaluatie
De opdracht was duidelijk, we wisten wat ons te doen stond. De eerste les moesten we meteen een onderwerp bedenken voor het issue. We waren er snel uit, en kozen voor de belasting fraude van het woonwagenkamp “Vinkenslag”. Iedereen was het er mee eens. We begonnen al snel met een opzet voor het onderzoek naar de voorafgaande trends en het bouwplan. We verdeelden de taken onderling en zorgde dat die op tijd af waren. Als iemand iets niet afkreeg of vastliep sprong er iemand bij om het af te maken. In het begin van de 7 weken verliep alles soepel, maar in de laatste weken wat stroever, maar uiteindelijk is alles weer goed opgelost en heeft ieder zijn taken goed verricht. De taakverdeling was goed geregeld, ieder deed wat die moest doen, alleen ging het aan het eind niet meer volgens de planning, omdat er op het laatste moment nog een artikel in de media verscheen. We vonden het een duidelijk en interessant onderzoek. We weten nu wat er speelt in de media en hoe je wordt beïnvloed door de massacommunicatie. Zij bepalen uiteindelijk wat je voor informatie krijgt. We hebben veel geleerd van dit onderzoek.
Persoonlijke Evaluatie
Paul Ammerlaan
De samenwerking liep, zoals vaker dit jaar, best goed. Natuurlijk is het in het begin altijd even aankijken en goed geïnformeerd raken naar de opdracht, want daarna kun je pas echt wat gaan doen. Dankzij Birgitta raakten we vanaf het begin af aan op het goede spoor en dat is natuurlijk alleen maar positief te noemen. Natuurlijk liep het niet helemaal vlekkeloos, ook door absentie van mezelf, maar tot echte oponthoud en ontregeling heeft het niet geleid.
Ik denk dat ik zelf ook wel genoeg aan de opdracht heb gedaan, ook omdat ik het hele verslag ga presenteren. Het is niet mijn favoriete ding om te doen, maargoed het is wel iets wat je moet leren. Vandaar dus ook dat ik het wel wilde doen. De opdracht zelf is eigenlijk wel leuk, maar volgend jaar kies ik Communicatie Creatief en zal dit niet meer aan bod komen. Een heel issue uitpluizen is best wel leuk en je leert er toch best veel van, ook over het onderwerp Vinkenslag zelf.
Anne van Straten
Ik vond het een leuke en duidelijke opdracht om uit te voeren. Ik ben er steeds meer van bewust geworden hoe groot de media is en zo de publieke opinie beïnvloedt. Daarom vind ik dit vak ook erg van belang bij de communicatie opleiding, omdat je zo leert omgaan met de trends en issues.
In het begin vond ik de planning en samenwerking beter gaan dan aan het einde. We liepen wat vast in de laatste weken, omdat er steeds een fase herschreven moest worden. Uiteindelijk heeft ieder zijn taken vervuld en is alles opgelost. Als er wat onduidelijkheden in de groep waren holpen we elkaar verder op weg.
Ik ben hoofdzakelijk verantwoordelijk geweest voor de inleiding, fase 1, het verslag compleet maken en bekijken en zorgen dat iedereen alles op tijd en goed afgerond inleverde.
Iedereen leverde alles op tijd in, ik vond het ook een prettige groep om mee samen te werken.
Ik vond het prettig dat we alles per fase konden inleveren, zo bleven we op het goede spoor en konden we alles meteen verbeteren.
Birgitta Roos
Aan het begin van dit blok hebben we een plan van aanpak gemaakt, waarin we hebben neergezet wie wat zou maken. Gedurende het project hebben we ons daar niet goed aan gehouden. De manier waarop we te werk zijn gegaan is als volgt. Voor iedere fase zocht iedereen bijbehorende artikelen. Degene die een artikel gevonden had, vatte die ook samen en toonde ook de relevatie daarvan aan. Daarna werkte we samen aan de deelvragen van de fase, per fase was er wel een iemand die de uitwerkingen daarvoor deed.
Zelf ben ik vooral bezig geweest met de opzet van het bouwplan (hoofd –en deelvragen). Tevens heb ik een bijzonder groot aandeel geleverd aan de fase 2, 4 en 5 en de aanbevelingen en conclusies.
Ik vond deze manier wel prettig werken. Iedereen wist zo waar hij/zij verantwoordelijk voor was en kon daar ook op aangesproken worden. Nadeel was dat we geen geschreven planning meer hadden waar we, indien nodig, op terug konden vallen.
Over de samenwerking in de groep ben ik ook erg tevreden. Ik vond deze groep erg prettig werken. Natuurlijk waren er wel eens kleine strubbelingen, je bent nu eenmaal drie verschillende personen. Maar over het algemeen genomen, werkte deze groep erg lekker samen en was er openheid voor ieders ideeën en inzet.
Mijn mening over de opdracht zelf is dat het een leuke opdracht was. Iets wat we nog niet eerder gehad hadden. Het maakte mij in ieder geval erg duidelijk dat de media een issue kan maken of breken. De media bepaald wie er in komt en wie niet. Dit houdt in dat de verschillende partijen soms heel sterk in hun schoenen moeten staan om gehoord te worden. Het maakt ook duidelijk dat het beeld dat wij van de verschillende partijen, bij een issue, vormen gekleurd wordt door de media waarin ze verschijnt.
Zowel de verschillende partijen als ook de media oefenen invloed uit op het verloop van een issue. Voor ons latere beroepsveld kan deze opdracht heel handig zijn. Met deze opdracht is mij namelijk voor een deel duidelijk geworden, hoe belangrijk de media is bij je contacten met je doelgroepen over je standpunten.
Over het algemeen vond ik de begeleiding vanuit school bij deze opdracht goed. Soms wat te gehaast en een beetje chaotisch, maar meestal kon je na een paar aanwijzingen zelf je problemen weer oplossen.
Urenstaat
Fases Weeknummer Persoon uren
|Motivatie taakverdeling |1 |Paul |1 uur |
|bouwplan |1 |Birgitta |1 uur |
|Trendonderzoek |1 |Anne |2 uur |
|Fase 1 aanpassen en uitbreiden |2 |Anne |1 uur |
|Fase 2 |2 |Paul en Birgitta |2 uur |
|Verbeteren bouwplan |3 |Birgitta |30 min |
|Verbeteren fase 2 |3 |Paul |1, 5 uur |
|Verbeteren fase 1 verslag ordenen|3 |Anne |1,5 uur |
|notulen bijhouden | | | |
|Fase 3 |4 |Allen |2 uur |
|Alle fase uitbreiden en |5 |Allen |3 uur |
|verbeteren tot fase 3 en | | | |
|artikelen voor fase 4 zoeken | | | |
|Fase 5 |6 |Birgitta |2,5 uur |
|conclusie | | | |
|Fase 5 herschrijven |6 |Paul |1 uur |
|Groepsverslag, inleiding, |6 |Anne |3 uur |
|Conclusie bekijken. Heel het | | | |
|verslag in elkaar zetten, | | | |
|bekijken en verbeteren. | | | |
|Heel het verslag afronden |7 |Allen |3 uur |
Notulen
Week 1
19/04/04
Aanwezig:
ieder
Besproken:
Een onderwerp voor het issue bedacht, belasting fraude Vinkenslag.
Taken voor het bouwplan verdeeld.
Afspraken:
Paul: motivatie, taakverdeling 22/04 doorsturen naar Anne en Birgitta.
Birgitta: de centrale vraag en hoofdvragen en zet het bouwplan in elkaar 22/04.
Anne: onderzoekt de trends. 20/04 doorsturen naar Paul en Birgitta.
Inleveren:
23/04 bouwplan.
Week 2
27/04/04
Aanwezig: Anne en Birgitta
Afwezig: Paul
Besproken:
De verdeling van de fases 1 en 2.
Afspraken:
Anne: fase 1
Paul en Birgitta: fase 2
Inleveren:
10/05 begin fase 1 en 2
Week 3
10/05/04
Aanwezig: ieder
Besproken:
Fase 1 en 2 verder uitwerken en de artikelen per fase verdelen.
Afspraken: alles voor 14/05
Birgitta: bouwplan verbeteren.
Paul: fase 2 verbeteren.
Anne: fase 1 verbeteren en de notulen verwerken.
Inleveren:
17/05 bouwplan en fase 1 en 2.
Week 4
17/05/04
Aanwezig: ieder
Besproken:
Fase 1 en 2 doorgenomen en bekeken hoe we het moeten verbeteren, fase 3 verdeelt.
Afspraken:
Paul: keuze kranten beschrijven, punt 1 van fase 3, 18/05
Anne: fase 1 verbeteren, punt 2 fase van fase 3, 21/05
Birgitta: verbeteren hoofdvragen en fase 2, punt 3,4 en 5 van fase 3, 24/05
Inleveren:
24/05 bouwplan t/m fase 3.
Week 5
24/05/04
Aanwezig: ieder
Besproken:
De verbeteringen van fase 1 t/m 3. Wanneer we alles af willen ronden.
Afspraken:
Anne: fase 1 verder uitbreiden, fase 4 punt 5, houdt de notulen bij en zorgt dat het verslag kompleet blijft.
Birgitta: fase 2 uitbreiden, fase 4 punt 1,2,3.
Paul: fase 3 uitbreiden, fase 4 punt 4, maakt de analyse voor de dagbladen die wij uitgekozen hebben.
Ieder zoekt een artikel voor fase 4
Inleveren:
Woensdag 02-06, 09:30 uur.
Alles t/m fase 4 af hebben. Iedereen neemt bijhorende artikelen voor fase 5 mee. We gaan aan fase 5 werken en het verslag zo ver mogelijk afronden.
Week 6
02/06/04
Aanwezig: Anne en Birgitta
Afwezig: Paul
Besproken:
We hebben besproken wat er nog gedaan moest worden en wie wat moest doen. Birgitta en Anne hebben het verslag afgerond. Dus heel fase 5 en de fases die nog bijgewerkt moesten worden. Het groepsverslag getypt en de inleiding geschreven.
Afspraken:
Birgitta: zet de PowerPoint presentatie in elkaar.
Anne: zet het hele verslag in elkaar, maakt de notulen, groepsverslag en inleiding
Paul: bereidt de presentatie voor en zorgt dat fase 4 afgerond is.
Inleveren:
Vrijdag 4 juni het hele verslag kompleet.
Maandag 7 juni presenteren en inleveren verslag ook digitaal.
03/06/04
Vandaag verscheen er weer een artikel in de NRC en de Telegraaf over Vinkenslag en het plan van aanpak. We moesten dus weer fase 5 en 6 aanpassen en regelen wie wat te doen stond. Paul heeft fase 5 en 6 aangepast aan de laatste gebeurtenissen rond ons issue, zo klopt het weer. Ook kregen we te horen dat we de presentatie een andere keer hebben en dus het verslag later in moeten leveren. De PowerPoint presentatie kan ook uitgesteld worden naar week 7.
Week 7
07/06/04
Aanwezig: ieder
Besproken:
Wat er nog gedaan moet worden aan het verslag, alles wordt afgerond.
Afspraken:
Ieder maakt een individueel verslag over het hele proces verloop en stuurt zijn gemaakte uren door voor vrijdag 11/06.
Anne: zet het hele verslag in elkaar en zorgt dat alles compleet is.
Birgitta: maakt de PowerPoint.
Paul: presenteert ons issue.
Inleveren:
Vrijdag 11/06/04, 10:30 uur, verslag compleet.
Week 9 presenteren issue en inleveren verslag.
................
................
In order to avoid copyright disputes, this page is only a partial summary.
To fulfill the demand for quickly locating and searching documents.
It is intelligent file search solution for home and business.
Related searches
- issue topics for research paper
- global issue topics list
- research issue topics
- global issue topics
- issue price of bonds
- global issue topics for essays
- international issue topics
- list of social issue topics
- bond issue price formula
- social issue paper topics
- social issue research paper topics
- global issue report essay