Name



Bas?n A??klamas?3 Ocak 2019 YUNUSLAR VE GER?EKLERSon günlerde yerel bas?nda yer alan “Yunus Bal?klar? Trabzon’u Tehdit Ediyor” ba?l?kl? habere konu olan “yunus popülasyonunun normalin ?ok üzerine ??kt??? i?in bal?k??l??? tehdit etmeye ba?lad???” ve “yeti?kin bir yunusun günde 70 kilo hamsi yedi?i ve kontrollü bir ?ekilde avlanmalar? gerekti?i” ?eklinde (bir akademisyen taraf?ndan) bilimsel ger?eklerle ba?da?mayan yanl?? dolu a??klamalar üzüntüyle izlenmektedir. ?ncelikle bilim dünyas?nca bir bal?k de?il deniz memelisi olarak tan?mlanan Yunus’un bir?ok türü küresel ?l?ekte tehlike alt?ndad?r. Dünya genelinde oldu?u gibi Türkiye denizlerinde de, ?zellikle ya?am alanlar?n?n tahribi, deniz kirlili?i ve trafi?i, ses kirlili?i, bal?k a?lar?na tesadüfen tak?lma ve kasti ?ldürme gibi nedenlerle say?lar? h?zla azalmaktad?r.Türkiye’de, baz?lar? “nadir” olmak üzere be? yunus türü g?rülür. Bunlar, Mutur (Phocoena phocoena), Afalina (Tursiops truncatus), T?rtak (Delphinus delphis), ?izgili yunus (Stenella coeruleoalba) ve Grampus’tur (Grampus griseus).Yunus say?s?n?n ülkemiz sular?nda artt???na dair a??klamalar, bilimsel veriye dayanmad??? gibi, ge?mi?ten (?rne?in 1980) bugüne ve bugünden gelece?e dair popülasyon e?ilimleri de bilinmemektedir. Bir yunusun günde 70 kilo hamsi tüketti?i iddias? ise ger?ek d???d?r. Türüne g?re de?i?mekle birlikte bir yunus bir günde kendi a??rl???n?n ortalama yüzde 2 ila 5’i kadar bal?k avlar. Ancak yeterli bal?k buldu?u takdirde, Mutur i?in yakla??k 1 kg, T?rtak i?in 3 kg, Afalina 7.5 kg anlam?na gelen bu durum yere ve zamana g?re de?i?ir. Yunus, bal?k bulamad??? zaman ihtiyac?n? kendi ya? dokusundan kar??lar.Hamsi ve di?er bal?k stoklar?nda g?rülen azalma nedenlerinin ba??nda, bu türlerin bal?k unu üretimi i?in sanayide kullan?m?, yurt d???na ihra? edilmesi ve a??r? avlanma gelmektedir. Deniz suyu s?cakl???ndaki de?i?imler ve kirlilik gibi ?ok y?nlü ve etrafl? bir ?ekilde uzmanlar taraf?ndan ara?t?r?lmas? ve de?erlendirilmesi gereken etkenlerin de bal?k popülasyonlar?ndaki azalman?n nedenleri aras?nda oldu?u bilinmektedir. Bugün bilimsel veriye dayanmadan verece?imiz kararlar bizleri ileride geri d?nülemeyecek yanl??lara sürükleyebilir.Nitekim, Birle?mi? Milletler ?evre Program? (UNEP), Akdeniz Eylem Plan? (MAP) kapsam?nda haz?rlanan Akdeniz’de Yunus ve Balinalar?n Korunmas? Eylem Plan?;Kas?tl? ?ldürmelerin yasaklanmas?n?,Kirlili?in azalt?lmas? ve engellenmesini,Bal?k a?lar?yla tesadüf? yakalanmalar?n ?nlenmesini,Bal?k stoklar?n?n a??r? tüketiminin ?nlenmesini,Beslenme, üreme ve yavrulama alanlar?n?n korunmas?n?,Yunus ve balinalar?n biyolojisi, davran???, da??l?m? ve habitatlar? ile ilgili izleme, ara?t?rmalar?n yap?lmas?n?, veri toplanmas?n? ve payla??m?n?,Kamuoyu ve bal?k??lara y?nelik e?itim faaliyetlerinin yap?lmas?n? ?nermektedir.?lkemizde yunuslar hakk?nda yap?lan ?al??malar son y?llarda artmakla birlikte, eldeki veriler hala s?n?rl?d?r. Yunuslar?n da dahil oldu?u deniz memelileri ile ilgili veri eksikli?i, ekosistemin bir bütün olarak de?erlendirilmesini zorla?t?rmaktad?r. Besin piramidinin en üst basama??nda yer alan yunus, balina gibi türlerin popülasyonlar?ndaki art??, o ekosistemin sa?l?kl? ve bereketli oldu?unu g?sterir. Deniz ortam?nda, fitoplanktondan deniz memelilerine uzanan zincirin güncel durumunun bilinmesi bütünsel ve sa?l?kl? bir de?erlendirmenin yap?lmas?na olanak sa?lar. Bir popülasyonun veya belli bir türün, do?a koruma a??s?ndan hassasiyetini belirlemenin ilk ad?m?, popülasyondaki birey say?s?n?n ve mümkünse bu say?n?n ge?mi?, bugün ve gelece?e dair tarihsel e?iliminin belirlenmesidir. Bu nedenle, lojistik imkanlar?n elverdi?i ?l?üde, mümkün oldu?u kadar uzun vadeli ve düzenli veri toplanmas?, tür koruma planlar?n?n geli?tirilmesinde ?ok ?nemlidir. Türkiye'de 1983 y?l?ndan bu yana tüm deniz memelilerinin avlanmas? yasakt?r. Bu türler, 1380 Say?l? Su ?rünleri Kanunu ve ülkemizin taraf oldu?u uluslararas? anla?malar ile (Barselona, Bern, CITES, vs) koruma alt?ndad?r. Tar?m ve Orman Bakanl??? taraf?ndan yay?mlanan Ticari Ama?l? Su ?rünleri Avc?l???n? Düzenleyen Tebli? de Türkiye karasular?nda yunuslar?n avlanmas?n? yasaklam??t?r.WWF-Türkiye Hakk?nda:WWF-Türkiye dünyan?n en büyük, deneyimli ve ba??ms?z do?a koruma kurulu?lar?ndan WWF’in uluslararas? a??n?n bir par?as?d?r. Be? milyonu a?k?n destek?iye ve 100’den fazla ülkede etkin bir küresel a?a sahip WWF’in misyonu; dünyan?n biyolojik ?e?itlili?ini koruyarak, yenilenebilir kaynaklar?n sürdürülebilirli?ini sa?layarak, kirlilik ve a??r? tüketimin azalt?lmas?n? te?vik ederek gezegenimizin do?al ?evresinin bozulmas?n? durdurmak ve insan?n do?ayla uyum i?inde ya?ad??? bir gelece?in kurulmas?nakatk?da bulunmakt?r. .tr ................
................

In order to avoid copyright disputes, this page is only a partial summary.

Google Online Preview   Download