Chupao



chupao

(Trong lºa Çån chÆp chùng, cái sÓng ch‰t gÀn nhau c¿c kÿ mÕng manh. Tình yêu và n‡i nh§ vÅn có ch‡ ÇÙng cûa nó . TrantuanngocK28 )

HÒi xÜa khi ª Kontum, lúc mà cÀu Dakbla Çang khªi công xây, tôi chÌ có chØng 9 tu°i.

BÓ tôi là lính cûa 1 Ti‹u ñoàn Công Binh Ki‰n Tåo. BÓ Çi Çâu, cä gia Çình theo Çó. Gia Çình tôi ngày Çó, vŠ ª ngay làng PhÜÖng Hoà.

Tôi thÜ©ng qua chÖi v§i cô bån tên là Thính ª gÀn nhà.

Thuª Çó, nhìn cô ÇÕm Çáng, Çã hÙa hËn nh»ng ngày tháng sau së là ngÜ©i s¡c nܧc hÜÖng tr©i.

Thính xúi tôi Ç° m¿c xanh Çi, lÃy nܧc tím tØ trái mùng tÖi mà làm m¿c vi‰t. Tôi nghe theo l©i Thính chÌ, sau không vi‰t ÇÜ®c, bèn t§i b¡t ÇŠn. Cô chÌ bi‰t nhæn m¥t lè lÜ«i ra mà ÇŠn.

Hai ngÜ©i Çu°i nhau, quanh cây rÖm cä mÃy vòng. Tôi chåy vòng quanh låi, n¡m ÇÜ®c våt áo thì cô ta Çã ôm c° tôi vÆt xuÓng cånh cây rÖm, rÒi gi» h£n hai tay tôi lên ÇÀu. ñ‹ không cho cøc cÜå cô ta còn dùng cä cái ÇÀu, phû ÇÀy tóc cûa cô vØa Çè lên trán tôi mà h°n h‹n cÜ©i.

CÆu bé n¢m yên, m¥t vÅn còn ra vÈ giÆn nhÜng không vùng vÅy, có cái gì lå, khác thÜ©ng mà không c¡t nghïa ÇÜ®c. CÆu vŠ nhà ngÄn ngÖ cä bu°i.

Cä h¢ng mÃy chøc næm sau, khi mang cái nÕ mà bÓ tôi ûy thác Ç‹ vŠ cho chú HuÃn ª m¶t sóc thÜ®ng làng Pleiboi. Tôi có dÎp thæm Kontum, lang thang t§i làng PhÜÖng Hoà, ng¡m nhìn ngôi nhà th© g‡ cÛ kÏ, vØa l¡ng nghe nhÎp tim ngày cÛ, tâm trång, y nhÜ bài hát :

Nay anh vŠ qua thôn cÛ,

l¥ng nh§ hôm nào, tim tái tê

ch£ng bi‰t bây gi© ngÜ©i em gái, duyên ghé vŠ Çâu

Tôi thº Çi nhÜ trong trí nh§, chÆm rãi qua nh»ng con ÇÜ©ng cÛ. MÃy chøc næm trôi qua, con ÇÜ©ng làng vÅn vÆy. Ngôi trÜ©ng trung ti‹u h†c nÖi tôi h†c tÃm bé vÅn th‰. Kia là bãi cÕ Ç‹ Çá banh, bên này là ch‡ thÀy cô ngÒi nói chuyŒn. Các dÓc ÇÒi, dÜ©ng nhÜ thoai thoäi hÖn và v¡ng Çi nh»ng c‡ xe bò låch cåch trên con ÇÜ©ng.NhiŠu cæn nhà vách làm b¢ng bùn tr¶n rÖm tØ næm 1959 vÅn y nguyên nhÜ hôm qua. Khi t§i ngõ có träi Çá sÕi thì tôi tìm Çúng ngay cô bån gái tên Thính næm xÜa.

Tûm tÌm nh¡c låi r¢ng h¢ng mÃy chøc næm qua, tôi vÅn nh§ mùi cÕ Ü§t ngai ngái, sau cÖn mÜa và hai núm vú cûa cô m§i nhô lên nhÜ hai trái chàm mà tôi Çã b¡t g¥p khi nhìn xuyên qua cái áo cûa cô .

Tôi k‹, làm cô ta thËn ºng m¥t, nhÜng cä hai ÇŠu bÆt lên cÜ©i ha hä khoái trá.

Tôi k‹ låi cho Thính nghe nh»ng con b† cåp núi màu xanh thÅm, quanh vÜ©n, mà tôi Çã tr° tài b¡t nó b¢ng cách gi» hai cái càng, kéo nó ra khÕi hang. Lúc Çó chÜa bi‰t nh»ng con b† cåp dùng cái Çuôi Ç‹ chích Ƕc, còn cái càng chÌ Ç‹ gi» mÒi mà thôi nên bÎ nó chích Çi‰ng ngÜ©i.

Cái n†c Ƕc cûa con b† cåp lånh ng¡t, chåy suÓt theo xÜÖng sÓng lên t§i giây thÀn kinh óc, trong tích t¡c toàn thân tôi n°i da gà rÒi tan mÃt nhÜng Çã lÜu låi m¶t cäm giác kinh hÒn.

ñ©i sÓng nhÜ nh»ng s®i chÌ rÓi r¡m, khi phæng tìm ra ÇÜ®c mänh ÇÀu cûa s®i chÌ, ngÜ©i ta sung sܧng nhÜ th‰ nào thì chúng tôi cÛng nhÜ vÆy.

Cä m¶t ngày tr©i, chúng tôi Çi thæm rÃt nhiŠu nÖi.

Thính dÅn tôi Çi thæm chûng viŒn Lasan, nhìn nh»ng cây c¶t làm b¢ng g‡ cà chít cûa chûng viŒn. Loåi g‡ r¡n ch¡c mà ngay cä Çinh 10 phân cÛng không Çóng vào ÇÜ®c.

Tôi vào ngôi giáo ÇÜ©ng g‡ cûa Ki‰n trúc sÜ Ngô Vi‰t Thø xây tØ næm 1950 mà s© tØng s§ g‡, cánh cºa mà trÀm trÒ. Chúng tôi có Çi ljn thæm cha xÙ Oanh Sông Lam. Ông vÅn trung trinh v§i nhà th© nhÜ nh»ng dòng nhåc cûa ông:

" Xin ljn m¶t Ç©i trung trinh,

làm muÓi ÇÃt ܧp cho m¥n Ç©i,

xin tim th¡p sáng m¶t Ç©i vui,

nhÜ Çàn chim hót, suÓi reo ÇÀu ngàn "

Bu°i trÜa, chúng tôi Çi æn thÎt nhím xào v§i nhau. Khi r©i Kontum, Çi thæm ChuPao, Thính Çi theo chúng tôi suÓt cä ngày hôm Çó.

Pleiku và Kontum cách xa nhau chÜa ljn 40 Km. Chu Pao là ng†n ÇÒi cao n¢m trong nh»ng r¥ng ÇÒi gi»a Pleiku và Kontum, nÖi xÄy ra nh»ng trÆn Çánh kinh hÒn næm 1972.

ñi ÇÜ©ng tØ Kontum vŠ Pleiku, Chu Pao n¢m vŠ phía tay phäi. MÕm ÇÒi cao nhÃt chÌ cách quÓc l¶ 14 vào khoäng 1 cây sÓ. So v§i Çèo PhÜ®ng Hoàng tØ cây sÓ 52 tØ Ban mê thu¶t Ç° xuÓng thì Chu Pao không hi‹m trª b¢ng. Tuy nhiên ÇÎa th‰ Chu Pao rÃt lš tܪng cho m¶t cu¶c phøc kích. N‰u tr©i trong v¡t, nhÜ vào mùa hè thì ngÜ©i ÇÙng trên mÕm ÇÒi có th‹ nhìn thÃy máy bay lên xuÓng ª phi trÜ©ng Kontum không mÃy khó khæn.

ChÌ cÀn ÇÙng lÜng chØng ÇÒi, ngÜ©i quan sát cÛng có th‹ thÃy ÇÜ®c cä nh»ng toán quân ti‰p viŒn ljn tØ xa. Phiá trܧc Chu Pao cÛng låi có m¶t hai ng†n ÇÒi nhÕ ch¡n. NÖi này B¶ Ƕi b¡c ViŒt Çã Ç‹ ÇÀy chÃt n°, nhÜng không có m¶t toán quân nào cûa h† bên Çó cä.

HÍ muÓn lên ng†n ÇÒi Çó, Ç‹ làm nÖi y‹m tr® cho 1 cu¶c phän công, tÜÖng t¿ vào 1 thùng thuÓc n°. Sau næm 1975, nh»ng toán gª mìn, ljn rÒi låi Çi nhÜng mìn vÅn còn sót Çâu Çó.

Chu Pao có rÃt nhiŠu måch nܧc ngÀm, chÌ cÀn có 1 cái Óng tre Çâm vào måch, là có nܧc chäy ra liên tøc. Còn thÙc æn, Çån dÜ®c ch¡c h£n h† Çã Ç‹ d¿ tr» nhiŠu nÖi.

Vô sÓ nh»ng täng Çá to nhÜ khiên ch¡n Çån n¢m suÓt theo triŠn núi. N‰u ti‰n quân Çánh chi‰m, thì phäi thiŒt håi vô cùng. Còn dùng bom, thì phäi bÕ cho trúng møc tiêu, thì m§i mong diŒt ÇÜ®c tØng ° cøm nhÜ th‰. N‰u so sánh v§i nh»ng täng Çá kh°ng lÒ chÒng chÃt ª núi Bà Çen, Tây Ninh thì Chu Pao không có nh»ng täng Çá nào l§n nhÜ th‰. Tuy nhiên, vì räi rác vô sÓ nh»ng ø Çá nhÜ ø súng, vì th‰ mà mình không dÍ bi‰t ÇÓi phÜÖng Çã Än núp cøm Çá nào, cho ljn khi h† n° súng trܧc.

TØ næm 1972 ljn nay, ÇÒi vÅn chÜa xanh h£n, chÜa có cây nào m†c cao lên ÇÜ®c. RÃt nhiŠu nÖi, täng Çá vÅn còn rõ dÃu mÈ, trÀy sܧt vì dÃu tích bom c¡t vào. Ngay cä màu vàng cûa bom vÅn còn lÜu låi m¶t vài nÖi trong khe Çá. Có nhà thÖ cho r¢ng Çá cÛng bi‰t bi‰t Çau. Tôi cäm thÃy nhÜ vÆy.

Làm chû ÇÜ®c Chu Pao, ÇÓi phÜÖng có th‹ nhìn thÃy cä hai bên trøc l¶ tØ xa, h† có Çû thì gi© Ç‹ ª trong tÜ th‰ b¡t g†n con mÒi.

Thói quen máy bay tr¿c thæng ngày xÜa khi di chuy‹n là bay d†c theo quÓc l¶, có lë do viŒc dÍ dàng, Çáp lên xuÓng trong trÜ©ng h®p khÄn cÃp chæng.

Theo tôi, chính thói quen này cùng v§i thói quen du hí cuÓi tuÀn, mà Quân C¶ng sän Çã hå ÇÜ®c chi‰c máy bay cûa viên cÓ vÃn quân Çoàn II : ñåi tá Paul John Vann. NgÜ©i cÓ vÃn MÏ mà Tܧng Lš Tòng Bá trong cuÓn HÒi Kš 25 Næm Khói Lºa Çã ÇŠ cÆp ljn trong trang 153 r¢ng ' Vann ch‰t QDII/QKII nhÜ con r¡n mÃt ÇÀu .. quân khu 2 trܧc sau gì cÛng søp Ç°'

ñÓi phÜÖng ngåi nhÃt là các phi tuÀn thä bom. H† Çã ch†n ÇÎa th‰ Chu Pao là vì nÖi này có th‹ cài ÇÜ®c các hoä tiÍn tÀm nhiŒt Ç‹ b¡n trä các máy bay oanh kích . Vì có m¶t hai ng†n ÇÒi nhÕ trܧc m¥t, m¶t khi, máy bay nhào xuÓng vào tÀm Ç‹ thä bom ÇÜ®c thì Çã vào trong tÀm hÕa l¿c tiên liŒu cài s¤n.

ñØng có nói r¢ng chúng ta th¡ng trÆn ChuPao. Th¿c ra chúng ta Çã phäi trä 1 cái giá rÃt m¡c mÕ. Khi b¶ tÜ lÎnh sÜ Çoàn 22BB bÎ tràn ngÆp bªi chi‰n xa c¶ng quân, vÎ tÜ lÎnh sÜ Çoàn là ñaÎ tá Lê ñÙc ñåt Çã hy sinh thì nhiŒm vø cûa ti‹u Çoàn C¶ng sän gi» ChuPao Çã hoàn tÃt mÏ mãn.

NgÜ©i c¶ng sän không bao gi© quên ÇÎa Çi‹m lš tܪng ChuPao.

Theo l©i m¶t sï quan Công Binh Chi‰n ñÃu Niên trܪng Lâm HÒng SÖn. Næm 1954 ông n¢m trong ÇÖn vÎ Quân Nhu cûa Pháp rút ra khÕi Kontum, cÛng Çã bÎ Çánh tÆp hông nÖi Çây. ViŒt Minh không Çû l¿c lÜ®ng Çánh úp Çoàn quân nhÜng Çã làm quân Ƕi Pháp t°n thÃt.

CÛng theo l©i ông k‹ trong Email gªi cho tôi, thì tháng 4 næm 1972, cÛng tåi ch‡ Çó ông bÎ 2 chÓt cûa ÇÎch phøc kích gây thiŒt håi cho binh sï ông khá n¥ng và trong nh»ng ngày tháng cuÓi cûa mùa hè ÇÕ lºa 1972 tåi KonTum, tÙc là chÌ vài tháng sau Çó Quân C¶ng sän Çã trª låi làm chû ChuPao và phøc kích ÇÜ®c chi‰c tr¿c thæng cûa viên Çåi tá cÓ vÃn MÏ.

ñiŠu buÒn lòng, là sau trÆn Çánh chúng ta Çã không có nh»ng ban Tham MÜu ñiŠu Nghiên Chi‰n ThuÆt, thº quay låi xem xét tåi nÖi chi‰n trÜ©ng Ç‹ rút tÌa chi ti‰t. NhÃt là nÖi ÇÎch quân Çã ch†n, và chuÄn bÎ quá kÏ lÜ«ng nhÜ ChuPao.

Sau này, dù thÃt båi hay thành công m¶t trÆn chi‰n, chúng ta cÀn phäi có nh»ng ban ÇiŠu nghiên trÆn Çánh vØa qua Ç‹ rút tÌa chi‰n thuÆt cho nh»ng ngÜ©i nÓi ti‰p ÇÜ®c bi‰t.

Theo tôi bi‰t thì chúng ta, bÃy gi© không có Çû thì gi© Ç‹ quay låi nÖi ÇÎch chi‰m Çóng Ç‹ nghiên cÙu và soån thäo thành tài liŒu lÜu tr», vì m†i ngÜ©i ngay sau Çó, Çã låi bÎ lôi kéo vào 1 trÆn chi‰n khác, khÓc liŒt hÖn. Th¿c vÆy, b¶ chÌ huy sÜ Çoàn còn phäi lÜu Ƕng tØ hÀm này sang hÀm khác, thì lÃy Çâu mà làm công viŒc væn phòng.

Chúng ta chÌ bi‰t rÃt gi§i hån tܧng Hoàng Minh Thäo ( TÜ lÎnh m¥t trÆn B3 ) là ngÜ©i cÀm quân phía Quân ñ¶i C¶ng Sän trong trÆn Çánh muà hè ÇÕ lºa 1972 tåi Kontum.

Còn tên tu°i tØ cÃp ti‹u Çoàn trܪng ljn Çåi Ƕi trܪng cûa ÇÓi phÜÖng hÀu nhÜ chúng ta ch£ng bi‰t mäy may nhÜng h† bi‰t ngÜ©i cûa mình. Bi‰t ngay cä thói quen di chuy‹n b¢ng máy bay tr¿c thæng, sª thích nghÌ ngÖi, hܪng thø cuÓi tuÀn và ch‡ y‰u cûa chúng ta n»a. Chúng ta Çã bi‰t rÃt gi§i hån vŠ khä næng tình hình ÇÎch, ch£ng hån tin tÙc vŠ chi‰n xa cûa h† T59 và T54 lÀn ÇÀu tiên xuÃt hiŒn ª chi‰n trÜ©ng cao nguyên, cÛng nhÜ Çåi bác 130 ly Çã ÇÜ®c C¶ng Sän B¡c ViŒt ÇÜa vào chi‰n trÜ©ng. VŠ ngÜ©i, ÇÓi phÜÖng còn bi‰t cä Çåi Ƕi trܪng Trinh sát Dù Út là TrÜÖng væn Út (Út Båch Lan) xuÃt thân tØ khóa 22 Võ bÎ ñà Låt. NhÜng may m¡n là sau, h† låi Çánh giá sai khä næng cûa tܧng Lš Tòng Bá trong m¥t trÆn Kontum. M¶t AET (c¿u Thi‰u Sinh Quân) xuÃt thân thû khoa khoá 6 Võ bÎ ñà låt, Çánh gi¥c ljn cùng, chÜa hŠ bÕ chåy.

Cä hai bên cùng có con bài tÄy là chi‰n xa cho ljn gi© phút chót cùng m§i tung ra. M¥t trÆn Kontum næm 1972, k‰t thúc ngay trong tØng góc phÓ cûa thành phÓ nhÕ bé này.

Binh sï cûa 3 sÜ Çoàn thiŒn chi‰n SD320, SD2 Sao Vàng, và SD10 cûa c¶ng quân Çã gÀn nhÜ bÎ xoá såch së trong trÆn chi‰n. Trong khi Kontum, chÌ có m¶t sÜ Çoàn 23 BB, gÒm 3 trung Çoàn cÖ h»u, m¶t sÓ binh sï tän mát còn låi cûa sÜ Çoàn 22BB , m¶t chi Çoàn chi‰n xa M41, cùng y‹m tr® cûa các phi tuÀn B52. Chúng ta Çã gi» ÇÜ®c Kontum cho ljn næm 1975.

M¶t trÆn Çánh Ç‹ th¡ng là 1 trÆn mà mình bi‰t ÇÜ®c nhiŠu chi ti‰t ÇÎch hÖn ÇÎch bi‰t mình.

2/3 Çã ÇÜ®c tiên liŒu, tính toán , 1/3 dành låi cho may rûi và mình ÇÜ®c ch†n vÎ trí chi‰n trÜ©ng Ç‹ Ç®i ÇÎch ljn.

Riêng r¥ng Chu Pao Çã là nÖi ÇÎch Çã ch†n, ÇÜ®c chuÄn bÎ rÃt lâu và h† l¿a ch†n luôn cä th©i Çi‹m Ç‹ khÓng ch‰ n»a. Chu Pao nhÜ là c°ng ngõ Ç‹ ngæn ÇÜ©ng ti‰p viŒn cûa Quân Çoàn II, tØ Pleiku ljn. ñ‰n tháng 4/1972 , khi h† Ç‹ sÜ Çoàn 23BB chÌ gÒm 2 Trung Çoàn l†t qua ChuPao Ç‹ vào KonTum là khi h† Çang yên tâm là cu¶c th¡ng së ngä vŠ phÀn h†.

Trong trÆn chi‰n cÛ mình toàn ª th‰ thû, và ÇÓi phÜÖng tØ xa ljn nhÜng h† mª th‰ công liên tøc. H† không muÓn lính cûa h† có Çû thì gi© phän kháng tìm ÇÜ©ng Çào thoát. Nh»ng con vÆt hy sinh chÌ có m¶t con ÇÜ©ng là chi‰n ÇÃu cho ljn ch‰t, không có nh»ng ngày nghÌ.

TÃn công s§m, h† có thêm cái l®i n»a là vÜà làm cho chúng ta mŒt mÕi không kÎp trª tay ho¥c rút tÌa, lÃy nh»ng bài h†c vØa qua.

PhÀn các tܧng chÌ huy cûa chúng ta bÎ thay Ç°i liên miên . TÌ dø nhÜ sÜ Çoàn 23 BB sau mùa hè ÇÕ lºa, trong vòng 2 næm cuÓi cùng (1973-1975), Çã thay Ç°i ljn 3 vÎ tÜ lÎnh, thì làm sao vÎ chÌ huy n¡m v»ng ÇÜ®c binh sï chÙ ÇØng nói ljn quân ÇÓi phÜÖng (Trang 154, 25 Næm Khói Lºa, Lš Tòng Bá)

Thính džc cho tôi nghe câu thÖ cûa ngÜ©i ta truyŠn tøng låi vŠ trÆn Çánh ChuPao r¢ng:

' Ti‰ng ai than thª , hÒn trong gió

m¶t mänh khæn tang, m‡i tÃc ÇÜ©ng '

Th¿c th‰, trên sÜ©n ÇÒi Chu Pao, quan sát viên có th‹ nhìn thÃy rõ tØng vÆt di chuy‹n trên quÓc l¶ nhÜ nh»ng møc tiêu di Ƕng quá rõ ràng, Ç‹ th¿c tÆp tác xå .

Khi chia tay, Thính hÕi tôi vŠ Ç©i sÓng nÖi tôi ª nhÜ th‰ nào. Tôi nói r¢ng, Çó là m¶t th‰ gi§i khác, dùng ngôn ng» khác, có nguÒn væn hoá khác.

NÖi Çó có nh»ng nÖi, con ngÜ©i sÓng chÒng chÃt lên nhau. Khi 1 ngÜ©i Çi t¡m, ho¥c ngÒi bàn æn thì cÛng có th‹ hàng træm ngàn ngÜ©i cùng làm nhÜ th‰ và khi vŠ sáng, h† cùng nhau Ç° xô ra ÇÜ©ng Ç‹ Çi ki‰m sÓng. Có nh»ng ÇÜ©ng phÓ, xe c¶ nhÜ dòng nܧc chäy, chÌ chÆm låi chØng Çôi ti‰ng lúc 2, 3 gi© sáng, rÒi låi nh¶n nhÎp nhÜ cÛ.

Ch‡ anh Çang sÓng thì dÜ©ng nhÜ bÀu tr©i xanh hÖn, mây tr¡ng rÃt ít, có lë chÆm chåp hÖn.

Chim tr©i ª v§i ngÜ©i, chia nhau khoäng trÓng dܧi chân trong phÓ. Cá tØ bi‹n khÖi vào tÆn b©, t§i sát con ngÜ©i. Nh»ng con cá, bi‰t ngºng ÇÀu lên phát ra âm thanh nhÜ th‹ chuyŒn trò.

NÖi anh Çang ª, có 4 mùa. Mùa cây xanh, hoa nª thì chim chóc vŠ ÇÀy thành phÓ, muà hå thì n¡ng ljn n‡i ÇÃt hÒ nÈ ra, có mùa thì Ç‹ ngÜ©i ta nhung nh§ v§i vô sÓ nh»ng lá vàng rÖi kh¡p trong công viên, mùa lånh thì rét cæm cæm và cây cÓi cÛng bi‰t u sÀu.

ñ©i sÓng thay Ç°i tØng ngày, nhÜng tâm anh không bao gi© thay Ç°i, giÓng nhÜ tình bån chúng mình Thính nhé ! Anh có vŠ n»a không? Vâng, Anh së vŠ lÀn n»a Thính å ! LÀn sau mình còn g¥p nhau n»a không ? Có chÙ em, mình quá trÍ Ç‹ có th‹ hËn ܧc nhau m¶t chuyŒn gì, nhÜng anh bi‰t th‹ nào thì chúng ta cÛng së cùng Çi ljn Tân cänh, Dakto, còn nhiŠu ch‡ mình së Çi,

anh muÓn Çi låi thæm nh»ng nÖi có trÆn Çánh xÜa kia. PhÀn Thính, em nh§ gi» sÙc khoÈ.

Riêng v§i bån, bån có muÓn Çi theo tôi không ? :=)

TrantuanngocK28

Western Australia, August 99

Tài liŒu tham khäo:

- HÒi kš 25 Khói lºa. Lš Tòng Bá, xuÃt bän lÀn thÙ ba, 1997

- HÒi kš m¶t cánh Hoa Dù. TrÜÖng DÜ«ng, xuÃt bän lÀn thÙ hai, 1997

- ñ©i Chi‰n binh, TrÜÖng DÜ«ng, xuÃt bän lÀn thÙ nhÃt, 1998

(Note: This article has been published by ña HiŒu, and B¡c ñÄu Magazines)

................
................

In order to avoid copyright disputes, this page is only a partial summary.

Google Online Preview   Download