On-screen display



On-screen displayAn on-screen display (abbreviated OSD) is an image superimposed on a screen picture, commonly used by modern television sets, VCRs, and DVD players to display information such as volume, channel, and time.In the past, most adjustments on TV sets were performed by means of analog controls, like potentiometers and switches. This is still used in modern monochrome portable TVs. After remote controls were invented, digital adjustments became common. They needed an external display, which was LED, LCD, or VFD based. Including this display increased manufacturing costs.When electronics became more advanced, it became clear that adding some extra devices for an OSD was cheaper than adding a second display device. TV screens had also become much bigger and could display much more information than a tiny second display. OSDs display graphical information superimposed over the picture, which is done by synchronizing the reading from OSD video memory with the TV signal.On-screen displays first began to appear in the 1980s on televisions. By the mid-1990s, VCRs with these displays became widely available. This made it possible to reduce the size (and cost) of the VFDs used in VCRs. Akai have been credited with the introduction of OSD in VCRs in the 1980s, including the introduction of on screen programming. All DVD players also use on-screen displays. Many PAL television sets use the internal Teletext decoder's graphics rendering system to further reduce costs.Some computer software also uses OSDs, especially support programs for so-called "enhanced keyboards", which often had additional media keys for actions like skipping through music tracks and volume adjustment. Their use outside this field, however, is still uncommon. On-screen displays are also used in camcorders, and can display various information both on the viewfinder and on the TV set the camcorder is connected to.The complexity of graphics offered by such displays has greatly increased over the years, from simple monochrome images to intricate graphical user interfaces.Several problems exist with regard to on-screen displays. One of them is diagnostics in case a television's display system is damaged. Without any external screens, it is almost impossible (without opening the television) to determine the source of the error. Television accessories that depend heavily on OSDs, such as VCRs or DVD players, are also very difficult to configure without the use of a television. On older VCRs, for example, it was possible to set up recording timers without turning on the TV; a modern VCR requires the user to turn on his or her TV to do so. Usability is generally also decreased with OSDs, as it is necessary to control a multitude of parameters with a few buttons only, where earlier, real analog controls with mechanical feedback were available.However, the drawbacks of using OSDs do not outweigh their main advantage of being more cost-efficient, which has led to their widespread use. Although, in some underground communities the use of an OSD is regarded software bloat and is highly frowned upon.Hobbyist use of OSD can provide significant benefit in terms of the amount of information that can be shown without resorting to specific displays (e.g.: dot matrix LCD or computer displays), as virtually every home has a TV.More recently (as of about 2005), the decline in CRT based television sets and rise in LCD/plasma televisions has seen the use and availability of dedicated OSD devices decline, as it is more cost effective to integrate OSD functions inside the main graphics processor. Modern LCD television monitors will usually incorporate only two or three integrated circuits. Examples of integrated circuits to perform dedicated OSD are MAX7456 and STV5730. Both operate with NTSC or PAL, mixing with an existing signal or self-generating. Both have slightly different capabilities. This can be done by PIC video superimposer too.Distributed Interactive SimulationFrom Wikipedia, the free encyclopedia Distributed Interactive Simulation (DIS) is an open standard for conducting real-time platform-level wargaming across multiple host computers and is used worldwide, especially by military organizations but also by other agencies such as those involved in space exploration and medicine.Contents [hide]HistoryThe standard was developed over a series of "DIS Workshops" at the Interactive Networked Simulation for Training symposium, held by the University of Central Florida's Institute for Simulation and Training (IST). The standard itself is very closely patterned after the original SIMNET distributed interactive simulation protocol, developed by Bolt, Beranek and Newman (BBN) for Defense Advanced Research Project Agency (DARPA) in the early through late 1980s. BBN introduced the concept of dead reckoning to efficiently transmit the state of battle field entities.In the early 1990s, IST was contracted by the United States Defense Advanced Research Project Agency to undertake research in support of the US Army Simulator Network (SimNet) program. Funding and research interest for DIS standards development decreased following the proposal and promulgation of its successor, the High Level Architecture (simulation) in 1996. HLA was produced by the merger of the DIS protocol with the Aggregate Level Simulation Protocol (ALSP) designed by MITRE.There was a NATO standardisation agreement (STANAG 4482, Standardised Information Technology Protocols for Distributed Interactive Simulation (DIS), adopted in 1995) on DIS for modelling and simulation interoperability. This was retired in favour of HLA in 1998 and officially cancelled in 2010 by the NATO Standardisation Agency (NSA).The DIS family of standardsDIS is defined under IEEE Standard 1278:IEEE 1278-1993 - Standard for Distributed Interactive Simulation - Application protocolsIEEE 1278.1-1995 - Standard for Distributed Interactive Simulation - Application protocolsIEEE 1278.1-1995 - Standard for Distributed Interactive Simulation - Application protocols[1]IEEE 1278.1A-1998 - Standard for Distributed Interactive Simulation - Application protocols Errata (May 1998)]IEEE-1278.2-1995 - Standard for Distributed Interactive Simulation - Communication Services and ProfilesIEEE 1278.3-1996 - Recommended Practice for Distributed Interactive Simulation - Exercise Management and FeedbackIEEE 1278.4-1997 - Recommended Practice for Distributed Interactive - Verification Validation & AccreditationIEEE 1278.5-XXXX - Fidelity Description Requirements (never published)In addition to the IEEE standards, the Simulation Interoperability Standards Organization (SISO) maintains and publishes an "enumerations and bit encoded fields" document yearly. This document is referenced by the IEEE standards and used by DIS, TENA and HLA federations. Both PDF and XML versions are available.Current statusSISO, a sponsor committee of the IEEE, promulgates improvements in DIS. Major changes are already in the DIS 7 draft update to IEEE 1278.1[1] to make DIS more extensible, efficient and to support the simulation of more real world capabilities.[2]Application protocolSimulation state information is encoded in formatted messages, known as protocol data units (PDUs) and exchanged between hosts using existing transport layer protocols, including multicast, though broadcast User Datagram Protocol is also supported. There are several versions of the DIS application protocol, not only including the formal standards, but also drafts submitted during the standards balloting process.Version 1 - Standard for Distributed Interactive Simulation - Application Protocols, Version 1.0 Draft (1992)Version 2 - IEEE 1278-1993Version 3 - Standard for Distributed Interactive Simulation - Application Protocols, Version 2.0 Third Draft (May 1993)Version 4 - Standard for Distributed Interactive Simulation - Application Protocols, Version 2.0 Fourth Draft (March 1994)Version 5 - IEEE 1278.1-1995Version 6 - IEEE 1278.1a-1998 (amendment to IEEE 1278.1-1995)Version 7 - IEEE 1278.1-2010 (in preparation - scheduled for completion and IEEE balloting in the Spring of 2010. See External Link - DIS Product Development Group.) Version 7 is also called DIS 7[2]. This is a major upgrade to DIS to enhance extensibility and flexibility. It provides extensive clarification and more details of requirements, and adds some higher-fidelity mission capabilities.[W seriesCameras using wide angle lens and special coating July 7, 2010 - Sony unveiled Sony DSC-TX9 and DSC-WX5 that are the world's smallest 3D cameras, capturing 3D images with a single lens system using a sweeping motion. Sony also introduced DSC-T99 14.1MP CCD camera for about $250. The three cameras above offer 3D Sweep Panorama feature, which lets us take panoramic pictures in one press-and-sweep motion. The high-speed burst of frames is stitched together using innovative processing techniques to automatically create detail-packed 3D panorama. These images can be seen in 2D or 3D on compatible 3D television. The cameras available since September 2010.PTZ tj. (Pan-Tilt-Zoom). Mehani?ke PTZ kamere su razvijene kada je video rezolucija bila ograni?ena na 288 TV linija (CIF) ?ine?i digitalno zumiranje nemogu?im. Zbog toga je opti?ko zumiranje sa motorizovanim so?ivima bilo jedina opcija. Kori??enjem fiksnih megapiksel IP kamera kao zamene za mehani?ke PTZ, korisnici mogu da se kre?u i zumiraju kroz ?ivu sliku ali i kroz snimljeni materijal, bez pikselizacije karkteristi?ne za CCTV kamere.Ukoliko pogledamo fizi?ki oblik kamera za video nadzor uglavnom ih mo?emo podeliti po obliku tj. ku?i?tu u kojem se nalaze,pa tako imamo modele klasi?nog oblika I kupolaste (dome). Kamere standardnog (klasi?nog) oblika su uglavnom robusne I mogu se koristiti u gotovo svim vrstama objekata. Kupolaste dolaze u ne?to elegantnijim ku?i?tima, kod njih se obi?no ne mo?e menjati objektiv, koji mo?e zna?ajno pobolj?ati karakteristike kamere.Kamere za video nadzor kupolastog oblika imaju prednost nadgledanja i snimanja pod vecim uglovima usled rotiranja.Kamere za video nadzor se dele i po tome da li poseduju sopstveno (eksterno) napajanje ili se napajuje preko mre?e (PoE – Power Over Ethernet).?to se tice tehnologije sociva koje se koriste u kamerama, vredno je spomenuti da se pored obicnih u nekim modelima koriste i tzv. Varifocal lens (varifokalna sociva), koje obezbeduju da se kod fiksiranih kamera zumira tacno odredena lokacija tj. daljina koju korisnik odredi da ?eli da se nadgleda. Takode se isto tako mo?e primeniti i odgovarajuci IR iluminator koji dobacuje na istu ?eljenu daljinu kako bi se na fiksiranim modelima pobolj?ale performanse snimanja u nocnom i slabije osvetljenom okru?enju.Danas na tr?i?tu postoji ?iroka paleta razli?itih kamera i objektiva, koji nam omogu?avaju da njihovim kombiniranjem ispunimo zahtjeve korisnika po pitanju pokrivenosti zone nadziranja I kvalitete (rezolucije) slike. Kako bi taj zadatak obavili ?to kvalitetnije, moramo biti upoznati sa standardnim veli?inama CCD senzora , te ovisno o na?im potrebama izabrati optimalnu kombinaciju kamere i objektiva.Dana?nji CCTV sustavi koriste kamere od svega nekoliko standardnih veli?ina CCD senzora, 2/3”, 1/2”, 1/3” i 1/4 ”, a postoje posebne kamere visoke rezolucije sa 1” ili ?ak ve?im CCD senzorima. Kako bi shvatili razli?itosti, treba se malo vratiti u pro?lost televizije.Prve su TV kamere u svrhu stvaranja slike koristile elektronske cijevi odre?enog promjera, koji je bio deklariran u odnosu na 1” standardne cijevi. Te su se veli?ine odnosile na stvarne promjere cijevi. Standardna veli?ina slike na zaslonu cijevi u omjeru je 4:3, a dijagonala tog pravokutnika u stvarnosti je manja od stvarnog promjera cijevi. Kada elektronska zraka pada na zaslon cijevi, zbog slabije osjetljivosti fotoosjetljivog sloja i geometrije cijevi ne ide do njegovog ruba, stoga na primjer 1/3” cijev daje sliku sa zaslona veli?ine pribli?no 4,8X3,6mm.Dijagonala tog pravokutnika iznosi 6mm, ?to ne odgovara 1/3” ili prera?unato 8,5mm. Zato nije ispravno misliti da je veli?ina deklarirana za CCD senzore u kamerama njihova dijagonala, poput veli?ina zaslona TV senzora ili CRT monitora (makar i oni u biti imaju ne?to manju vidljivu dijagonalu. Kada govorimo o 1/3” CCD kameri, u stvari govorimo o ure?aju koji ima senzor povr?ine jednake onoj koju bi imala 1/3” cijev.Ta ?injenica ?esto dovodi do nesporazuma, pogotovo u slu?ajevima gdje je potrebno preciznije (to?no) definirati vidno polje kamere, na primjer u svrhu odre?ivanja veli?ine objekta na stanovitoj udaljenosti.Pored veli?ine CCD senzora, vidno polje kamere ovisi i o ?ari?noj duljini (fokusu) objektiva, razli?ite ?ari?ne duljine daju razli?ito vidno polje na istom CCD senzoru. Vidno se polje obi?no definira za vodoravni kut gledanja, pa je poznavaju?i omjer 4:3 jednostavno izra?unati okomiti kut gledanja (3/4 vodoravnog kuta). Iz toga proizlaze neka osnovna pravila:?to kra?i fokus objektiva, to ?ire vidno polje?to du?i fokus objektiva, to u?e vidno poljeuz isti objektiv, ?to manji CCD senzor to u?e vidno polje (i obratno)Kako je 30° vidno polje koje je ustanovljeno kao standardno (zbog prirode ljudskog oka), mo?e se izra?unati I standardne fokuse objektiva koji odgovaraju CCD senzorima, pa tako imamo:1” - 25mm2/3” - 16mm1/2” - 12mm1/3” - 8mm1/4” - 6mmA - Skra?enica za AMPER, jedinicu za ja?inu elektri?ne struje.AC Power - naizmeni?na snaga. Telefonski sistemi obi?no koriste AC, naizmeni?nu struju za napajanje.ADSL - Asymmetric Digital Subcriber Line. Asimetri?na digitalna pretplatni?ka linija je jedna od vi?e DSL tehnologija koja je naj?e??e primenjivana. ADSL je dizajniran tako da obezbedi ve?i propusni opseg prilikom preuzimanja podataka, nego kod slanja podataka.ADF - Automatic Document Feeder. Automatska dostava dokumenata. Alcatel - je veliki proizvo?a? telekomunikacione opreme. Sedi?te je u Parizu.AOC - Advice of Charge. Termin za listing tro?kova za pozive koji se prikazuje na telefonu. Ovaj servis primenjuje se za mobilne telefone i ISDN pristup.ARI - Automatic Room Identification. U telefonskim sistemima u hotelima/motelima mogu?nost prikazivanja broja sobe na konzoli operatora.ARS - Automatic Rout Selection. Automatski odabir rute je na?in da telefonski sistem odabira najjeftiniju liniju za uspostavljanje poziva. Amphenol Connector - Amphenol je proizvo?a? elektri?nih i elektronskih konektora. Amphenolov najpoznatiji konektor je sa 25 parica koji se primenjuje za povezivanje kablova na mnoge elektronske PBX sisteme.ATTND - Attendant. Telefonista. Auto Answer - Karakteristika nekih aparata da automatski odgovaraju na dolaze?e pozive bez potrebe da korisnik mora podi?i slu?alicu. Ovu funkciju imaju i modemi i telefaks aparati.Auto Dial - Karakteristika telefonskih sistema i modema koja omogu?uje biranje dugih telefonskih brojeva, pritiskom na manji broj tastera nego ?to je to potrebno kada se bira regularno ceo broj.APT - Analog Proprietary Telephone. Analogni garniturni telefon sa vi?e funkcijskih tastera i tastera za odabir linija. Povezuje se ?etvoro?ilno sa PBX-om.Availabilty - raspolo?ivost, Period u kome su ra?unarski ili telefonski sistem dostupni za obradu transakcija ili telefonskih poziva. Drugim re?ima, odnos ukupnog vremena u kome je funkcionalna jedinica sposobna da se koristi u odre?enom intervalu i du?ine tog intervala. Npr. ako jedinica mo?e da se koristi 100 sati nedeljno, raspolo?ivost iznosi 100/168. B - Bajt. Njega ?ini osam bitova. Oznaka za bit je malo slovo b. Svi prenosi u telekomunikacijama izra?avaju se brojem bitova u sekundi (bps). Prenos podataka, govornog signala itd. Svi prenosi u okviru ra?unarskog sistema izra?avaju se brojem bajtova u sekundi (Bps). Bell - Zvono. Zvono u telefonskom ure?aju biva pobu?eno kada se na pretplatni?ku liniju ?alje signal 20 Hz i oko 90 V naizmeni?nog napona. Napon napajanja pretplatni?ke linije tokom razgovora je 48 V jednosmerne struje. Kod starijih telefonskih sistema napajanje je 60 V.Backup - rezervna kopija podataka na eksternoj mediji za skladi?tenje podataka. Ra?unari i telefonski sistemi mogu usled razli?itih nepredvidivih razloga izgubiti podatke. Ako telefonski sistem izgubi podatke, on prosto ne funkcioni?e po ?elji korisnika. Rezervna kopija se jednostavno u?ita i PBX sistem nsatavlja sa radom po re?imu koji je poslednje postavljen.Bandwidth - ima vi?e zna?enja. U telekomunikacijama ?irina opsega je ?irina komunikacionog kanala. U analognim komunikacijama ?irina opsega se obi?no meri u Hz-brojem ciklusa u sekundi. U digitalnim komunikacijama ?irina opsega se izra?ava brojem bps.Bar Code - Standardni na?in za identifikovanje proizvo?a?a i proizvodne linije odr?enih artikala. Battery Backup - rezervna baterija koja obezbe?uje napajanje telefonskog sistema kada otka?e glavni izvor AC napajanja.BLF - Busy Lamp Field je vizuelni prikaz statusa svih ili nekih telefona. BLF pokazuje da li je telefon zauzet ili je na ?ekanju. BLF lampica je deo operatorovog telefona.Bluetooth - be?ni protokol koji se koristi za komunikaciju izme?u ure?aja koji se obi?no nalaze u maloj oblasti na rastojanju do 10-tak metara. Koristi se spektar od 2.4 GHz za komunikaciju preko 1Mbps konekcije izme?u dva ure?aja i za govorni kanal.Cable - kabl. Mo?e da se odnosi na razne tipove provodnika koji slu?e za prenos govornih signala ili podataka. Telefonski kabl prepoznatljiv je po jednoj odnosno dve parice. Jedna parica sadr?i dva provodnika. Ovakva vrsta kabla dovoljna je za prenos telefonskog signala. U eri integracije telefonskih i ra?unarskih sistema, sve je ve?a potreba za ve?im kapacitetom kabla. Jedno od pravila u telekomunikacijama je da je kvalitet polja onakav kakav je njegov najslabiji link. Kvalitet najslabijeg linka u najve?em zavisi od kabliranja. Na kablovima ne treba ?krtariti i uvek postavljate kablove pristojnog kvaliteta.Caller ID - Va? telefon zvoni, na displeju telefona prikazuje se broj telefona i ime osobe koja Vas D - Charge Coupled Device. ?ip osetljiv na svetlost koji se koristi za prikupljanje slika. CCD-i su "o?i" skenera ili digitalne kamere. Upadna slika se konvertuje u bitmapirane slike, koje mogu da se snime na digitalnoj mediji. CCD-i su ure?aji koji daju crno-bele slike. Da bi se kreirala boja postavlja se kolorni ?ablon kori??enjem RGB maske. CLI - Calling Line Identification. Podaci koje generi?e telefonski sistem a predstavlja broj pozivaoca. CLI ima i druga zna?enja.CLID - Calling Line IDentification. Prihva?eniji termin je Caller ID.CLIP - Calling Line Identification Presentation. Koristi se i naziv CNIP (Calling Number Identification Presentation). Dopunski servis koji obezbe?uju be?ni servisi kao ?to su GSM i PCS. Ukoliko ste aktivirali ovu funkciju, na displeju Va?eg telefona bi?e prikazan broj pozivaoca. Ukoliko je je pozivaoc pak aktivirao funkciju CNIR (CLIR), na displeju ?e pisati PRIVATE.CLIR - Calling Line Identification Restriction. Zabrana identifikacije broja pozivaoca. Predstavlja dodatni servis.COS - Class of Service. Svaki telefon u korporacijskom telefonskom sistemu mo?e da ima druga?iji skup privilegija i opcija koje mu mogu biti dodeljen. Kao naprimer pristup opcijama: za me?ugradski telefonski saobra?aj, za me?unarodne pozive, posebne slu?be, lokalne pozive itd. Ako ?elite da ostvarujete u?tede uvo?enjem zabrana pozivanja odre?enih smerova sa neke grupe lokala, potrebno je da se defini?e Calss of Service na Va?em PBX-u.CMR - Customer Relationship Management. Pomodini naziv za kori??enje softvera, hardvera i mre?ne opreme da bi se pobolj?ali odnosi kompanije sa korisnicima. CRM uklju?uje i opcije kao ?to su help desk, marketing, unos narud?bina, tehni?ke informacije i automatizacija prodaje.CMR ima i drugo zna?enje. Cell Rate Margin. To je razlika izme?u dodeljenog efektivnog propusnog opsega i dodeljene odr?ive brzine prenosa.CO - Central Office. Op?teprihva?en severnoameri?ki termin za lokaciju na kojoj je sme?tena neka vrsta komutatora za potrebe lokalnih telefonskih pretplatnika. Danas se CO termin koristi u terminologoji za ku?ne telefonske centrale. Iz toga proizilazi CO lines, ?to su zapravo linije koje povezuju odre?enu lokaciju sa centralom lokalne telefonske kompanije. CPC - Calling Party Control. Opcija za superviziju poziva koja centrali (CO) daje mogu?nost da se pozvanoj strani signalizira kada je pozivna strana spustila slu?alicu. Zahvaljuju?i CPC funkciji PBX ure?aji mogu da resetuju liniju i da bude spremna za prihvatanje ili iniciranje slede?eg poziva. CTI - Computer Telephone Integration. Termin kojim se ozna?ava povezivanje ra?unara sa PBX-om. Mo?e biti povezana jedna radna stanica ili fajl server (bilo ?ta) sa lokalne mre?e. Klasi?an primer CTI funkcije primenjen je u call centrima. Primena CTI-a pru?a vi?i komfor u radu. Ve?ina proizvo?a?a ima u ponudi razne softvere koji su namenjeni kako za personalnu primenu, tako i za korporacijske namene. DECT - Digital European Cordless Telecommunication. Panevropski be?ni standard, zasnovan na vi?estrukom pristupu sa podelom vremena, koji se koristi za be?ne servise ograni?enog dometa. Zasniva se naprednoj TDMA tehnologiji i koristi se prvenstveno za be?ne PBX sisteme, telepoint i rezidencijalne be?ne telephone. Dana?nja primena DECT-a uklju?uje i pejd?ing i be?ne LAN-ove. Frekvencija rada DECT-a je izme?u 1800 i 1900 MHz. Obzirom da je DECT postao standard, pro?irio se u Kini i Ju?noj Americi, ta?na definicija danas glasi “Digital Enhanced Cordless Telephones”.DIL - Direct-In-Line. Standardna, dvosmerna glavna linija telefonske centrale, koja je programirana tako da izaziva zvonjenje na odre?enom lokalu ili u grupi linija unutar PBX-a. Ovo je suprotno DID principu.DID - Direct Inward Dialing. Mo?ete direktno da pozivate unutar kompanije, bez potrebe da idete preko operatora.dpi - Dots Per Inch. Broj ta?aka po in?u. Mera koja pokazuje mogu?nost skenera za skeniranje. ?to je ve?i broj to je slika o?trija i njena potencijalna veli?ina je ve?a.DSLAM - Digital Subscriber Line Access Multiplexer. Ure?aj koji se koristi u DSL tehnologijama. Slu?i kao spojna ta?ka izme?u brojnih pretplatni?kih premisa i nose?e mre?e. DTMF - Dual Tone Multi-Frequency. Termin koji ukazuje na biranje pritiskom na jedan taster tj. tonsko biranje. Kada pritisnete taster na tastaturi telefona generi?u se dva tona (jedan niske i jedan vioke frekvenecije) i kao takvi ?alju na liniju.Dial Pick-Up - Opcija kojom telefon na PBX-u mo?e da odgovori na poziv upu?en nekom drugom telefonu biranjem par cifara. Naziva se i pristupni kod (access code).Dial Up - Upotrebom telefona inicira se poziv radi telefoniranja ili prenosa podataka. Povezivanje na internet ili bilo koju drugu mre?u, gde se za uspostavljanje veze izme?u ra?unara koristi modem i standardni telefon.Digit - bilo koji ceo broj izme?u 0 i 9.DIN - Deutsche Institut fur Normung (Nema?ki institut za standardizaciju).Directory - Telefonski imenik.DISA - Direct Inward System Access. DISA opcija telefonskog sistema omogu?ava korisniku da spolja direktno direktno izabere broj telefonskog sistema i da dobije pristup ve?ini opcija sistema. DISA se mo?e koristiti za iniciranje me?ugradskih poziva kori??enjem resursa kompanije, tako?e za pozivanje lokala bez anga?ovanja operatora, pre. DISA pru?a mogu?nosti tzv. automatizovanog operatora.DSS - Direct Station Select. Telefonska konzola koja se obi?no povezuje sa telefonom operatora. Kada operator treba da pozove odr?eni lokal, on jednostavno pritisne odgovaraju?i taster na konzoli za direktno selektovanje stanica. DSS je obi?no deo BLF-a (Busy Lamp Field), koji pokazuje pomo?u lampica ?ta se de?ava na svakom lokalu (dali je zauzet, na ?ekanju, slobodan...).Dterm - Linija elektronskih telefona u vlasni?tvu NEC-a, koji ih proizvodi za kori??enje na njihovim PBX-ovima. Dterm terminal je upravljiv sopstvenim mikroprocesorom koji detektuje doga?aje i prihvata instrukcije od PBX-a.DTI - Digital Trunk Interface. Interfejs digitalne spoljne linije.Drag And Drop - Prevuci i ispusti je fraza koja defini?e na?in "preno?enja" objekata iz jedne desktop aplikacije klikom na objekat pomo?u mi?a, prevla?enjem preko desktopa i "ispu?tanjem" u drugu aplikaciju.DND - Do Not Disturb. Opcija PBX-a koja obezbe?uje da se telefon prikazuje kao da je zauzet za dolazne pozive. Mo?e se primenjivati za sve pozive, samo za interne ili samo za spoljne.DPT - Digital Proprietary Telephone. Digitalni garniturni telefon sa vi?e funkcijskih tastera i tastera za odabir linija. Povezuje se dvo?ilno sa PBX-om.E Mail - Electronic Mail - elektronska po?ta.E-1 - Evropski standrad za linije sa velikom brzinom prenosa (2,048 Mbps). Ovaj se pristup mo?e koristiti za prenos 30 digitalnih kanala od po 64 Kbps za govorne signale i signale podataka. Pored ovih 30 kanla, prisutna su jo? dva iste brzine. Jedan za signalizaciju i jedan za sinhronizaciju i odr?avanje.E & M - Ima vi?e zna?enja ali u telefoniji predstavlja ure?enje spojnih linija koje se koriste u op?tem slu?aju za dvosmerne veze izme?u dva komutatora ili komutatora i mre?e.Enable - osposobiti, dozvoliti, omogu?iti da se ne?to desi. U praksi, postaviti hardverske i i softverske parametre da ih sistem prepozna i uradi ono ?to ?elite.End User - "Moderni" termin za krajnjeg korisnika usluga ili dobara.F - simbol za ozna?avanje frekvencije je "f"...Foreign Exchange Office Foreign Exchange Station - u nekim zemljama FX servis mo?e da se naru?i od telefonske kompanije. Kompanija obezbe?uje lokalni telefonski servis preko telefonske centrale koja se nalazi izvan pretplatnikove oblasti. Prostije re?eno, korisnik podi?e slu?alicu telefona u jednom gradu a dobija ton slobodnog biranja iz drugog grada. Ovakvu vrstu veze obezbe?uju glavne spoljne linije, koje se nazaviju FX (foreign exchange) linije. Signalizacija na FX linijama mo?e da se obezbedi preko analognih ili T-1 linkova.Povezivanje POTS telefona na kompijuterizovani telefonski sistem preko T-1 linkova mora da se izvede preko multipleksera kanala konfigirisanih za veze FX tipa.Da bi se generisao poziv sa POTS ure?aja ka kompijuterizovanom telefonskom sistemu, potrebno je konfigurisati FXO (foreign exchange office) vezu, a da bi se generisao poziv sa kompijuterizovanog telefonskog sistema ka POTS ure?aju, potrebno je konfigurisati FXS (foreign exchange station) vezu. Frame Relay - predstavlja pristupni standard koji je ITU-T definisao u preporuci "Framework for Providing Additional Packet Mode Bearer Services". Frame relay servisi koje obezbe?uju telekomunikacioni provajderi, koriste oblik komutacije paketa analogan strimovanoj verziji X.25 mre?a. Paketi su definisani u vidu "okvira", koji mogu da budu promenjive du?ine, gde korisne informacije mogu da se na?u bilo gde izme?u 0 i 4.096 okteta. Klju?na prednost ovog pristupa je ?to frame relay mre?a prenosi pakete podataka razli?itih du?ina koji mogu da budu definisani pomo?u doslovno bilo kog osnovnog protokola za prenos podataka...GND - Ground. Uzemljenje.GPRS - General Packet Radio Service. Predstavlja neprekidni servis za prenos paketa podataka za GSM. To je standard za mobilne telefone i primenjuje se ako ?elite da pove?ete svoj laptop mobilnim telefonom i da surfujete Webom ili ?aljete mejlove...GPS - Global Positioning System. Omogu?ava precizno utvr?ivanje bilo ?ije lokacije na zemlji sa ta?no??u od jednog metra, zahvaljuju?i konstelaciji od 24 satelita u orbiti... GSM - Global System for Mobile Communications. Servis koji podr?ava digitalnu mobilnu telefoniju, standardizovan u preko 80 zemalja...H - Simbol kojim se ozna?ava magnetna indukcija.H.323 - Standard koji je uspostavio ITU-T i slu?i kao zajedni?ki imenitelj za skup standarda kojima se defini?u multimedijalne komunikacije u realnom vremenu na paketskim mre?ama. Jednom re?ju IP telefonija...HDSL - High-bit-rate Digital Subscriber Line. Omogu?ava instaliranje T-1/E-1 lokalnih linija. Propusni opseg je simetri?an i u oba smera obezbe?en je isti propusni opseg. Kapacatit E-1 linije je 2048 Mbps. HDSL zahteva poseban hardver na strani centrale i na strani korisnika...Hold - Privremeno zadr?avanje telefonskog poziva bez raskidanja veze. Ostaje mogu?nost za povra?aj na poziv za sve vreme trajanja veze sa bilo kog lokala.Hunting Group- Serije telefonskih linija organizovane tako da se, ukoliko je prva linija zauzeta, provera druga i tako redom dok se ne prona?e slobodna linija u grpi.Hot Desking - Izvorno ozna?ava otvoreni kancelarijski prostor sa name?tajem i odeljcima koji se lako pomeraju tako da je mogu?e brzo promeniti namenu prostora, za sastanke ili individualni prostori. Iz toga proisti?e termin koji kod PBX-ova ozna?ava lokal koji je primenjiv na razli?itim radnim mestima. Ova funkcija mo?e biti primenjena npr. za radnika koji nema svoju stalnu kancelariju ali je povremno potrebno da je ima. I - koristi se na prekida?ima umesto oznake ON. polo?aj OFF se tada obele?ava sa O.IP - Ima vi?e zna?enja ali najprepoznatljivije i nama najbli?e je Interent protokol. IP je najva?niji od svih protokola na kojima se zasniva internet. IP je standard koji opisuje softver koji vodi ra?una o internet adresama, rutiranju odlaznih poruka i vr?i prepoznavanje dolaznih poruka. Originalno je razvijen u Ameri?kom ministarstvu odbrane a prvi put je standardizovan 1981. godine.ISDN - Integratet Services Digital Network. Digitalna mre?a sa integrisanim servisima. ISDN je skup me?unarodnih standarda koje je uspostavio ITU-T za digitalne mre?e sa komutacijom kola koja podr?avaju pristup bilo kom tipu servisa (govor, video ili podaci) preko jedne integrisane linije do korisnika na kraju mre?e.ISDN BRI - ISDN Basic Rate Interface je sporija verzija ina?e poznata i kao BRA (Basic Rate Access). Ovaj servis obezbe?uje maksimalnu brzinu od 144 Kbps i namenjen je pre svega za krajnje korisnike i za manje sisteme. Poznat je i kao 2B+D. 2B (Bearer) kanala su nosioci informacija, dok je D (Data tj. Delta) kanal namenjen za signalizaciju i kontrolu. B kanali podr?avaju komunikaciju brzinom od po 64 Kbps a D kanal sa svega 16 Kbps.ISDN PRI - ISDN Primary Rate Interface je znatno br?i sistem i postoje dve verzije. Severnoameri?ka, T-1, poznatija kao 23B+D koja podr?ava 23 nose?a kanala i jedan D kanal. Maksimalna brzina ovog servisa je 14Mbps. Evropska/me?unarodna, E-1verzija je poznata kao PRA (Primary Rate Access) ali poznatija kao 30B+D. Ovaj servis podr?ava 30 B kanala i dva D kanala. Ovi servisi namenjeni su za povezivenje ve?ih PBX sistema, ACD-ova, komutatora podataka, rutera i koncetratora na mre?u.IT - Information Techonology. Informaciona tehnologija. Pomodni naziv za obradu podataka. Ovaj izraz je danas ozna?ava svu opremu, procese i sisteme koji se koriste kao podr?ka informacionim sistemima. Obzirom da se podaci i govor sve vi?e spajaju radi zajedni?kog prenosa, ovaj izraz podrazumeva i telefonske sisteme. Jack - utika?. Uobi?ajeni termin za komunikacione terminale koji se nalaze na krajevima kablova.Keitai - mobilni telefon na japanskom.Kb - Kb je kilobit, tj. 1000 bitova. KB je kilobajt, odnosno 1024 bajta.KHz - KiloHertz. 1000 herca.KVM Switch - Keyboard/Video/Mouse Switch. Preklopna kutija koja se koristi za kontrolisanje vi?e ra?unara sa jedne tastature, monitora i mi?a. Last Number Redial - Ponovno biranje poslednjeg biranog broja.LAN - Local Area Network. Pomodni naziv za komunikacione mre?e koje povezuju personalne ra?unare, radne stanice, fajl servere i druge ure?aje u okviru jedne prostorne ili organizacione celine.LCR - Least Cost Routing. Rutiranje po najni?im cenama. Karakteristika telefonskog sistema zasnovana na odgovaraju?em softveru koja automatski bira najjeftiniju telefonsku liniju do odredi?ta.LCD - Liquid Crystal Display. Alfanumeri?ki displej koji koristi te?ne kristale izme?u dva par?eta stakla. Displej je podeljen na stotine ili hiljade pojedina?nih ta?aka, koje mogu biti naelektrisane ili ne, reflektuju?i tako ili ne spoljno svetlo kako bi se formirali karakteri, slova i brojevi.LED - Light Emitting Diode. Poluprovodni?ka dioda koja emituje svetlost kada kroz nju prolazi struja, pri ?emu ja?ina svetlosti zavisi od ja?ine struje.Maintenance - odr?avanje. Svi poslovi neophodni za o?uvanje ispravnog funkcionisanja telefonskog sistema, uklju?uju?i periodi?na testiranja, popravke itd.MFP - Multi-Function Peripherals. Multifunkcionalne periferije su ure?aji koji obavljaju dve ili vi?e funkcija koje su u op?tem slu?aju pridru?ene individualnim periferijama i kombinuju ih u jedan proizvod ili kroz povezane serije modula. Multifunkcijska periferija je termin koji se sve vi?e koristi za ra?unarski ure?aj koji mo?e da ?tampa, fotokopira, ?alje/prima faksove i/ili skenira dokumente. MSN - Multi Subscriber Numbering. Karakteristi?na funkcija kod ISDN-BRI pristupa. Mogu?e je imati vi?e (do 10) numeracija na dva govorna kanala.MOH - Music-On-Hold. Muzika na ?ekanju koju ?ujete u pozadini dok ?ekate da Vam se pozvani korisnik javi tako da znate da ste jo? uvek na vezi. Svi moderni PBX sistemi imaju unapred postavljenu internu muziku ali poseduju i opciju preiklju?enja eksterne muzike.Mute - Opcija koja podrazumeva isklju?en mikrofon telefonskog aparata ili naglavnih slu?alica i sl. tako da sagovornik sa druge strane linije ne mo?e ?uti sporedne konverazcije. Music Source - Spoljni izvor zvuka koji se priklju?uje na PBX radi emitovanja dok je poziv na ?ekanju.MTBF - Mean Time Between Failure, srednje vreme izme?u otkaza. Vreme u kome korisnik s' pravom mo?e da o?ekuje da ?e ure?aj ili sistem raditi pre nego ?to se desi neka nepredvi?ena gre?ka.Nickel Cadmium Battery - NiCd, nikl-kadmijumske baterije su do skoro bile najpopularnije baterije. Brzo se pune, mogu da se pune i prazne oko 700 puta i rade dobro na ektremnim temperaturama. Na?alost "imaju" tzv. memorijski efekat ?to zna?i da ukoliko se ne isprazne u potpunosti u toku jednog ciklusa, smanjuje im se ukupan kapacitet i radni vek.Nickel Metal Hydride - NiMH, baterije "nemaju" problem sa memorisjkim efektom. Baterija istih gabarita kao i NiCd traje oko 30% du?e nakon punjenja. Ove su baterije napravljene od netoksi?nih metala i ne zaga?uju okolinu. Radni vek im je svega oko 400 ciklusa punjenja i pra?njenja.Numbering Plan - kod PBX-ova predstavlja metod za dodelu brojeva lokala i spoljnih linija u lokalnim kapacitetima.Noice - ?um. Ne?eljeni elektri?ni signal koji na telefonsku liniju uvode komponente kola ili prirodne smetnje. Ima tendenciju da degradira performanse telefonske linije.Off-Hook - Kada se slu?alica telefonskog aparat podigne sa postolja, to je ozna?eno sa off-hook. Termin off-hook poti?e iz vremena kada su slu?alice skidane sa metalne kuke na telefonu.OHCA - Off-Hook Call Announce. Opcija telefonskog sistema koja omogu?uje da tokom razgovora upotrebom telefonske kombinacije, neka druga osoba koja je na istom telefonskom sistemu sa Vama, mo?e da Vam da Vam uputi off-hook govornu poruku ili razgovara sa Vama. U protivnom, morali biste da postavite osobu sa kojom razgovarate na ?ekanje i razgovarate sa osobom koja Vam je inicirala off-hook poziv preko druge linije. OGM - Out Going Message, odlazna poruka. Poruka na telefonskim sekretaricama koja se emituje kada neko pozove.Ohm - om, jedinica za merenje otpornosti. Jedan om je otpornost koja omogu?ava tok elektri?ne struje od jednog ampera pri razlici elektri?nog potencijala od jednog volta.On-Hook - Ozna?ava stanje spu?tene slu?alice na telefonskom aparatu tj. kada se telefonska slu?alica nalazi u svom postolju. U tom stanju jedino je pozivno kolo aktivno tj. telefon ?e pozvoniti ako stigne poziv.Off-line - Bilo koja oprema koja nije aktivno povezana na telefonsku liniju ali mo?e da se aktivira kada se sistem postavi on-line. Ovaj koncept se sve vi?e primenjuje i na ra?unarske sisteme.OLED - je skra?enica za organic light-emitting diode. Re? je o tehnologiji koja daje svetliji i isplativiji prikaz od LCD tehnologije, tj tehnologije prikaza te?nim kristalima. Organski spojevi u OLED ekranimaemituju sopstvenu svetlost kada su elektri?no nabijeni i ne oslanjaju se na pozadinsko osvetljenje koje pove?ava te?inu, cenu i debljinu ekrana. OLED ekrani su lak?i, svetliji i tro?e manje energije od tradicionalnih ekrana. Party Line - Telefonska linija koju deli nekoliko pretplatnika.PBX - Private Branch eXchange. Privatni ogranak (branch) ukazuje na telefonsku centralu za potrebe organizacija koje imaju potrebe za sopstenim komutacionim sistemima. Naj?e??e se povezuje i na javnu telefonsku mre?u.Pop-Up - Termin koji se koristi u call centrima. Dugme koje prikazuje, na zahtev, nekoliko stavki izme?u kojih mo?e da se odabere ona koja je najodgovaraju?a. To je lista koju ne vidite dok ne kliknete na dugme. PSTN - Public Switched Telephone Netvork. Javna komutaciona telefonska mre?a. PSTN je skra?enica koju koristi ITU-T. Odnosi se na lokalni, me?ugradski i me?unarodni telefonski sistem koji koristimo svakodnevno. U nekim zemljama (poput Srbije) postoji samo jedna telefonska kompanija. U zemljama u kojima postoji konkurencija, PSTN predstavlja skra?enicu za kompletan skup svih kompanija na svim nivoima.PSU - Power Supply Unit. Jedinica za napajanje.PTT - Postal Telephone and Telegraph. Zvani?no telo koje upravlja telekomunikacionim sistemima u mnogim zemljama. POTS - Plain Old Telephone Service. Predstavlja servis koji obuhvata standardne jednolinijske telefone, telefonske linije i pristup javnoj telefonskoj mre?i. Krajnje jednostavno, bez dodatnih opcija, samo se iniciraju i primaju pozivi.Point-To-Multipoint - Kolo u kome jedan signal polazi iz jedne ta?ke i ide ka vi?e odredi?nih ta?aka.Point-To-Point - Ima vi?e zna?enja ali se sve svodi na to da je to uglavnom neprekidna veza izme?u dva dela opreme, tj. da se jedan ?vor direktno povezuje sa drugim. Proprietary Telephon - Garniturni telefon sa vi?e funkcijskih tastera i tastera za odabir linija. Zapravo, je re? o vlasni?kom telefonu koji ima specifi?ne opcije za PBX. Mogu da budu analogni-APT ili digitalni-DPT. Projektovani za PBX sisteme istih proizvo?a?a, imaju nestandardne elektri?ne interfejse i protokole za komunikaciju sa PBX-om. Nije mogu?e vlasni?ki telefon za jedan sistem primeniti na drugom sistemu razli?itih proizvo?a?a. Ovi su telefoni po pravilu kod svih proizvo?a?a skuplji od SLT aparata ali je i signalizacija izme?u PT-a i PBX-a znatno bogatija. Najve?i komfor PBX sistema dobija se upotrebom PT-a. Queuing - Red ?ekanja se stvara radi njihovog zadr?avanja dok upravljanje nad njima ne preuzme neka osoba ili telefonski sistem. Dva su razloga za sme?taj telefonskih poziva u red ?ekanja: usled nedostatka spoljnih linija i radi smanjenja tro?kova.QoS - Quality of Service. Kvalitet servisa koji predstavlja na?in za obezbe?ivanje boljeg ili stabilnijeg servisa za biranje mre?nog saobra?aja kroz kontrolu ?irine prpusnog opsega ili kontrolu latentnosti.QSIG - Je globalni standard za kontrolu i signalizaciju za PBX to PBX aplikacije, namenjene korporativnom ISDN umre?avanju za povezivenje PBX-ova razli?itih proizvo?a?a, pri ?emu se zadr?ava transparentnost karakteristika. Ovaj standard promovi?e i IPNS, forum koji sa?injava ve?i broj proizvo?a?a, kao ?to su Alcatel, Ascom, Ericsson, Lucent, Nortel, Philips, Panasonic i Siemens. Prema IPNS-u ovaj standard olak?ava korisnicima da budu nezavisni od proizvo?a?a opreme PBX-a.RACK - Orman za sme?taj opreme. Standardna ?irina rafa za sme?taj opreme unutar ormana je 19 in?a (48,26 cm) sa prednje strane. Najve?i deo opreme je projektovan tako da se mo?e montirati u standardni raf. Rafovi na koje se postavlja oprema obi?no se prave od aluminijuma ili ?elika dok se ormani prave od metalnog lima sa staklenim vratima. Visina ormana obele?ava se bojem i slovom H ili U.Redial - Karakteristika telefona koja omogu?uje biranje poslednje biranog broja pritiskom na jedan taster.Reliability - pouzdanost. Mera pouzdanosti sistema nakon ?to stvarno po?ne da se koristi. Bitno se razlikuje od MTBF-a ili Availability. SLT - Single Line Telephone, jednolinijski telefon, za razliku od telefona koji ima tastere za selektovanje vi?e linija.Subscriber Line - Pretplatni?ka linija.SNR - Saved Number Redial. Opcija memorije telefonskih sistema koja korisniku omogu?ava da dr?i snimljen broj sve dok mu je koristan, za razliku od osatlih brojeva koji se trajno snimaju u memoriji. Neki telefoni imaju taster za biranje poslednje biranog broja (redail) i taster za SNR.Soft Phones - PC ili ure?aj tipa PC-a koji emulira telefon i nalazi se iza PBX-a, gde se pona?a kao telefon, sa promptovima i komandama koje se prikazuju na ekranu PC-a i sa tastaturom PC-a koja se koristi umesto tastature telefona. Govorna konverzacija se obavlja preko zvu?nog sistema PC-a.SOHO - Small Office Home Office. Akronim za novu vrstu malih biznisa.Solder - Lem. Legura olova i kalaja koja ima veoma nisku ta?ku topljenja. Lemiti - spajati lemljenjem.Solenoid - Kalem cilindri?nog oblika koji se sastoji od vi?e navoja.Speakerphone - Funkcija telefonskog aparata koja podrazumeva da telefon ima ugra?en zvu?nik i mikrofon za dvosmernu konverzaciju pri ?emu ruke ostaju slobodne. U po?etku, to je bio periferni ure?aj i proizvod je tada?njeg Western Electric-a. Krajem 70-ih pro?log veka po?ela je ugradnja u telefonske parate i od strane ostalih proizvo?a?a. Obele?ava se i kao SP-PHONE. SCAPI - SCSA Application Programming Interface. Objektno-orijentisan model za programiranje visokog nivoa, koji je nazavisan od hardvera i tehnologije i omogu?ava projektovanje i implementaciju aplikacija za obradu poziva.SD Memory Card - SD memorijska kartica. To je fle? memorija veli?ine po?tanske markice. koju su razvili Matsushita, SanDisk i Toshiba. Omogu?ava lako skladi?tenje podataka. Naj?e??a je upotreba kod ru?nih ure?aja: PDA ure?aji, MP3 i MP4 plejeri, digitalne kamere, digitalni kamkorderi, laptovi i sl. Upotrebljava se za ?uvanje podataka na TDA generaciji Panasonic centrala.SMS - Short Message Service je na?in slanja ili prijema kratkih alfanumeri?kih poruka ka mobilnim telefonima ili od mobilnih telefona.SMDR Port - Svi moderni PBX-ovi imaju SMDR (Station Message Detail Recording) elektri?ni priklju?ak, obi?no na RS-232-C priklju?ku na koji se mogu povezati ?tampa? ili ra?unar sa instaliranim programom za evidenciju razgovora tj. obra?unavanje tro?kova poziva. Telefonski sistem ?alje informacije preko SMDR porta o svakom realizovanom pozivu sa spoljnim svetom. Informacije o tome ko je inicirao poziv, koji broj je pozivan, u koje vreme itd. od?tampa?e ?tampa? ili ?e ih registrovati program za evidenciju razgovora i predstaviti ih kao smisaone podatke. Trunk - Spoljna linija. Komunikaciona linija izme?u dva komutaciona sistema. Termin komutacioni sistem obi?no obuhvata opremu u centrali telefonske kompanije i PBX-ova.Tie Line - direktna linija. Rezervisano telefonsko kolo koje povezuje dve ta?ke bez potrebe da se bira standardni telefonski broj. Direktnoj liniji se pristupa poduzanjem slu?alice na telefonu ili pritskom na jedan ili vi?e tastera.Toll Restriction - je uvo?enje ograni?enja na telefonskoj opremi radi zabrane korisnicima da iniciraju me?ugradkse i me?unardne pozive. TAM - Telphone Answering Machine. Telefonska sekretarica. Twisted Pair - Upredene parice. Dva izolovana bakarna provodnika-?ice upredene tako da se smanje usled indukcije.U - predstavlja 1.75 in?a. U je jedinica mere kod standardnih 19 in?nih ormana za IT opremu.UCD - Uniform Call Distributor. Uniformi ditributer poziva. Ure?aj za automatsko ravnomerno dodeljivanje dolaznih poziva ve?em broju korisnika telefonskog sistema. Danas ve?ina modernih telefonskih sistema ima funkciju UCD koja se defini?e kao Uniform Call Distribution, tj. ravnomerna distribucija poziva koja pre svega ravnomerno raspore?uje optere?enje oparatera.USB - Universal Serial Bus. USB je veza za komunikacije izme?u ra?unara i jedne ili vi?e externih periferija. To mogu biti: flopi disk, hard disk, digitalni foto aparat, video kamera, telefonski aparat, telefaks aparat, telefonska centrala, itd. Ranije verzije USB 1.0 i USB 1.1 podr?avale su prenos podataka brzinama od 1.5 miliona bitova u sekundi za sporije ure?aje (mi?evi, tastature) i do 12 miliona bitova u sekundi za br?e ure?aje. Nova verzija USB 2.0 podr?ava brzine prenosa na 1.5 i 12 Mbps ali omogu?ava prenos brzinom do ?ak 480 Mbps. V - Skra?enica za Volt. Jedinica za napon.VoIP - Voice over Internet Protocol. Tehnologija koja se koristi za prenos govora preko mre?e za prenos podataka pri ?emu se koristi Internet Protocol. Mre?a za prenos podataka mo?e biti Internet ili Intranet.VPN - Virtual Private Network. Virtuelna privatna mre?a za pravo nije privatna u smislu re?i privatno ali se elemnti javne mre?e konfiguri?u tako da je zapravo privatnost primarna. U savremenom smilsu, VPN se naj?e??e odnosi na IP tako da se funkcionalnost obavlja preko javnog Interneta. VPS - Voice Processing System. Sistem za obradu govora. Sistem za obradu govora prepoznaje tonove tastera sa telefonske tastature a mo?e da prepozna i izgovorene re?i. Ovaj sistem koristi digitalizovani sintetizovani govor za i??itavanje sadr?aja sistema udaljenom korisniku preko telefona. Sve ?to mo?e da u?ini ra?unar, mo?e i VPS, od pretra?ivanja ?eljenih informacija do preno?enja poziva (automatski operater) ili preuzimanja poruka (govorne po?te). Ovi sistemi predstavljeju informacije jednu po jednu pre svega jer ljudski mozak ne mo?e da prati vi?e govornih informacija odjednom. Kod VPS-a meniji su podeljeni na manje delove. W - Oznaka za Watt. Jednica za potro?nju elektri?ne energije koja predstavlja proizvod ampera i volta.Wall Mount - Monta?ni sistem za nazidnu monta?u.WAN - Wide Area Network. Javna mre?a za prenos govora ili podataka koji prelaze granice neke oblasti. U poslednje breme WAN se opisuje kao Word Area Network. To zapravo i jeste jer pristupom internetu Vi zapravo i jeste na WAN-u. Wireless - be?no, bez ?ica. Bilo koji sistem koji za slanje i prijem informacija ne koristi ?ice jeste wireless.WLAN - Wireless Local Area Network. Be?ni LAN, tj. LAN bez ?ica. Prednost WLAN-a je brzom konfigurisanju.W x H x D - Wide x Height x Deep. ?irina x Visina x Dubina. Prikaz dimenzija nekog ure?aja.XDP - Skra?enica za eXtra Device Port. To je analogni RJ-11 port na zadnjem delu Panasnic digitalnih telefona, kojim upravlja Panasonic Digital Super Hybrid komutator. Mo?e se re?i da je XDP dodatna analogna linija koja je skoro u potpunosti nezavisna od digitalne linije. Tako mo?ete da razgovarate upotrebom digitalnog Panasonic telefona dok ?aljete ili primate faksove ili podatke, mo?ete da priklju?ite be?ni telefon ili automatsku sekretaricu na XDP.xDSL - Termin za Digital Subscriber Line opremu i servise, koji obuhvata ADSL, HDSL, IDSL, SDSL i VDSL. xDSL tehnologije obezbe?uju tzv. ?irokopojasni propusni opseg. Prenos se vr?i preko upredenih parica od centrale javne telefonske mre?e do prostora korisnika.Yellow Pages - Telefonski imenik organizovan po poslovima kojima se firme bave.Zone - Telefonska destinacija. Zona je jedan od niza definisanih oblasti, na osnovu tarife odre?ene za razmenu unatar te oblasti.3G - Tre?a generacija sistema mobilne telefonije. 3G mre?e se pre svega pominju u konteksu velikog pobolj?anja GSM mobilnih standarda. Tako se GSM mre?e mogu nadograditi bez ve?ih poreme?aja u saobra?aju. Pobolj?anja se odnose na ve?i opseg signala, sofisticiranije tehnike kompresije, ?ak i uklju?ivanje lokalnih sistema u zgradama. Prenos podataka dosti?e 2 MBps.10BaseTNajce?ce kori?cena metoda kabliranja za Ethernet. 10BaseT odgovara IEEE standardu 802.3. Ova metoda kabliranja je razvijena da bi se omogucila komunikacija podataka preko neoklopljenih kablova sa upredenom paricom (telefonski kablovi) brzinom do 10 megabita po sekundi na razdaljinama od pribli?no 330 stopa mre?nog segmenta. (Vidite Ethernet).3GOvaj termin se odnosi na digitalnu tehnologiju komutacije paketa i koristi se za opisivanje trece generacije mobilne telefonije koja omogucava video i Internet pristup za mobilne telefone. Prvu generaciju su predstavljali analogni celijski telefoni, a drugu generaciju digitalne celijske mre?e.802.11Grupa be?iznih mre?nih standarda, poznatih i pod nazivom Wi-Fi, koje uspostavlja Institute of Electrical and Electronic Engineers, IEEE (udru?enje in?enjera elektronike i elektrotehnike). (Vidite IEEE).802.11aIEEE standard za be?i?nu mre?u koja operi?e na 5 GHz brzinom do 54Mbps.802.11bIEEE standard za be?i?nu mre?u koja operi?e na 2,4 GHz brzinom do 11Mbps.802.11dIEEE specifikacija koja dopu?ta konfiguracione izmene na nivou sloja Media Access Control, MAC (sloj kontrole pristupa mediju) kako bi do?lo do prilago?avanje pravilima dr?ave u kojoj ?e se mre?a koristiti. (Vidite MAC).802.11eIEEE standard koji dodaje osobinu Quality of Service, QoS (kvalitet usluge) i multimedijalnu podr?ku postoje?im 802.11b, 802.11g i 802.11a be?i?nim mre?ama. (Vidite QoS, WMM).802.11gIEEE standard za be?i?nu mre?u koja operi?e na 2,4 GHz Wi-Fi brzinom do 54Mbps.802.11h802.11h podr?ava Dynamic Frequency Selection, DFS (izbor dinami?kih frekvencija) i Transmit Power Control, TPC (kontrola predajne snage) zahteve kako bi se osigurala koegzistencija izme?u Wi-Fi i ostalih vrsta ure?aja koji koriste radio frekvencije u 5 GHz opsegu.802.11iIEEE standard koji odre?uje za?titne mehanizme za 802.11 mre?e. Standard 802.11i koristi Advanced Encryption Standard, AES (unapre?eni standard ?ifrovanja) ?ifrovanje bloka. Ovaj standard tako?e obuhvata pobolj?anja u upravljanju kju?em, proveri autenti?nosti korisnika kroz 802.1X integritetu podataka zaglavlja. (Vidite 802.1X, AES, WPA2).802.11jIEEE specifikacija za be?i?ne mre?e koji inkorporira japanske propise u vezi izlazne snage be?i?nih predajnika, operacionih re?ima, rasporeda kanala i nivoa emisije.802.11nGrupa zadataka IEEE 802.11 odbora ?iji je cilj definisanje standarda za velike propusne brzine od najmanje 100Mbps u be?i?nim mre?ama. O?ekuje se da ?e ovaj standard biti ratifikovan 2007. godine. Neki od predloga ovog budu?eg standarda si u dizajni za 540Mbps. O?ekuje se da ?e tehnologija Multiple-Input-Multiple-Output, MIMO (vi?e ulaza-vi?e izlaza), upotrebom vi?e prijemnika i vi?e predajnika i na klijentskoj i na pristupnoj ta?ki kako bi se postigle bolje performanse, predstavljati osnovu kona?ne specifikacije. (Vidite Mbps, MIMO).802.1XStandard za proveru autenti?nosti zasnovanoj na portu. Prvo se koristio u ?i?anim mre?ama, zatim je po?eo da se koristi za WLAN preduze?a kako bi se prevazi?li bezbednosni problemi u WEP-u i predstavlja originalnu bezbednosnu specifikaciju za 802.11 mre?e. 802.1X predstavlja razvojno okru?enje za proveru autenti?nosti korisnika i kontrolisanje njihovog pristupa za?ti?enoj mre?i, kao i za klju?eve dinami?kog ?ifrovanja kako bi se za?titila privatnost podataka. (Vidite EAP, WEP, WPA, WPA2).802.3Standard koji defini?e ?icane Ethernet mre?e. (Vidite Ethernet).Ad-Hoc re?im (Ad-Hoc mode)Stari termin koji se koristi za opisivanje mre?e ravnopravnih uredjaja. (Vidite mre?a ravnopravnih uredjaja, mre?a ravnopravnih racunara).AESAdvanced Encryption Standard (unapredjeni standard ?ifrovanja). Najcesce kori?cen standard za ?ifrovanja komercijalnih i vladinih podataka kori?cenjem tehnike ?ifrovanja simetricnih blokova podataka. Koristi se u implementaciji WPA2. (Vidite 902.11i, WPA2).APAccess point (pristupna tacka). Uredjaj koji povezuje be?icne uredjaje sa drugom mre?om. To mo?e biti be?icni LAN, Internet modem, itd.Aplet (applet)Mala aplikacija ili pomocni program, obicno napisan u Java programskom jeziku, koji je namenjen za obavljanje veoma specificnog i ogranicenog zadatka. Apleti se najce?ce koriste u malim, prenosivim uredjajima.Aplikacioni softver (application software)Racunarski program koji je dizajniran da obavlja op?te operativne zadatke, poput obrade teksta. Internet pretra?ivaci i programi za graficki dizajn se takodje smatraju aplikacijama. Aplikacioni softver se izvr?ava na vrhu operativnog sistema.Povezivanje (association)Opisuje uspostavljanje i odr?avanje be?icne veze izmedju uredjaja. (Ako je za?tita aktivna, uredjaji ne mogu da rade ni?ta drugo osim da razmenjuju bezbednosne akreditive pomocu ove veze). Provera autenticnosti (authentication)Proces koji se izvr?ava nakon povezivanja da bi se proverio identitet be?icnih uredjaja ili krajnjih korisnika i omogucio pristup mre?i. Osnovna mre?a (backbone)Centralni deo velike mre?e koji povezuje dve ili vi?e podmre?e. Osnovna mre?a je primarna putanja preno?enja podataka u velikim mre?ama, poput onih koje koriste preduzeca ili dobavljac Internet usluga. Osnovna mre?a mo?e da bude be?icna ili ?icana.Propusni opseg (bandwidth)Maksimalni kapacitet prenosa komunikacionog kanala u bilo kojem trenutku. Propusni opseg, koji se obicno meri bitovima po sekundi (bps), odredjuje brzinu kojom informacije mogu da se ?alju preko mre?e. Ako komunikacioni kanal uporedjujete sa medjuprocesnim kanalom (pipe), propusni opseg predstavlja opseg medjuprocesnog kanala i odredjuje koliko podataka mo?e da prodje kroz medjuprocesni kanal u bilo kojem trenutku. ?to je propusni opseg veci, to se podaci br?e prenose. Bluetooth be?icna tehnologijaTehnologija dizajnirana za be?icnu komunikaciju kratkog dometa izmedju racunarskih uredjaja i mobilnih proizvoda, ukljucujuci PC i laptop uredjaje, licne digitalne pomocnike, ?tampace i mobilne telefone. Dizajnirana kao zamena za kablove, tehnologija Bluetooth omogucava kratkodometni prenos glasa i podataka u 2,4 GHz frekventnom spektru i u opsegu od oko 30 stopa. BpsBits per second (bitovi po sekundi). Mera brzine prenosa podataka preko mre?e ili komunikacionog kanala; bps je broj bitova koji se mogu poslati ili primiti u jednoj sekundi. Bitovima po sekundi se meri brzina kojom podaci komuniciraju i ne sme se zamenjivati - mada se to cesto radi - sa bajtovima po sekundi. (Za bajtove po sekundi se koristi veliko slovo B - Bps, dok se za bitove po sekundi koristi malo slovo b - bps). Dok su “bitovi” mera brzine prenosa, “bajtovi” su mera kapaciteta spremnika podataka. Most (bridge)Be?icni uredjaj koji povezuje vi?e mre?a. ?irokopojasni (broadband)Relativno brza Internet konekcija koja poseduje dovoljno propusnog opsega tako da mo?e istovremeno da obuhvati vi?e kanala za prenos glasa, podataka i videa. Kablovski, DSL i satelitski kanali se smatraju ?irokopojasnim; ovi kanali pru?aju mnogo vecu brzinu od komutiranog (dial-up) pristupa Internetu preko telefonskih ?ica. ?irokopojasni modem (broadband modem)Uredjaj koji povezuje lokalni racunar ili mre?u sa brzim Internet servisom, kao ?to je DSL ili kablovski Internet. BSSIDBasic Service Set Identifier (identifikator osnovnog skupa usluga). Jedinstvena adresa koja identifikuje pristupnu tacku/ruter koji formira be?icnu mre?u. Adapter magistrale (bus adapter)Specijalna adapterska kartica koja se instalira u PCI ili ISA slot racunara i omogucava upotrebu PC radio kartica na stonim racunarima. Neke kompanije nude jednodelne PCI ili ISA radio kartice koje se instaliraju direktno u otvoreni PC ili ISA slot.Kablovski modem (cable modem)Uredjaj koji se koristi sa ?irokopojasnim Internet servisom, a koji se dobija kroz tradicionalni kablovski TV servis. Kablovski modemi konvertuju analogne podatke iz kablovskog TV sistema u digitalnu formu koju mo?e da koristi racunar. Kanal (channel)Jedan deo dostupnog radio spektra koji svi uredjaji u be?icnoj mre?i koriste za komunikaciju. Promena kanala na pristupnoj tacki/ruteru mo?e da pomogne u smanjivanju ometanja.Klijent (client)Svaki racunar povezan sa mre?om koji tra?i fajlove i servise (fajlovi, mogucnost ?tampanja) od servera ili drugih uredjaja u mre?i. Ovaj termin se takodje odnosi na krajnje korisnike. Klijentski uredjaji (client devices)Wi-Fi klijentski uredjaji obuhvataju PC kartice koje se umecu u laptop racunare, mini PCI module ugradjene u laptop racunare i mobilne racunarske uredjaje, kao i USB i PCI/ISA komponente. Klijentski uredjaji obicno komuniciraju sa razvodnim (hub) uredjajima, poput pristupne tacke i mre?nih prolaza. Izbegavanje kolizije (collision avoidance)Sredstvo proaktivne detekcije da li cvor u Ethernet mre?i mo?e da prenosi signal bez rizika da ce doci u koliziju sa ostalim saobracajem na mre?i. Ukr?teni kabal (crossover cable)Kabal sa upredenom paricom koji se koristi za umre?avanje dva racunara bez upotrebe razvodnika. Umesto da putuje direktnim paralelnim putanjama izmedju prikljucaka, signali se “ukr?taju”, preusmeravajuci oda?iljuci i prijemni par ?ica na svakom kraju. Ukr?teni kablovi mogu da budu potrebni za povezivanje kablovskog ili DSL modema sa be?icnim ruterom ili pristupnom tackom.CSMA/CACarrier Sense Multiple Access/Collision Avoidance (vi?estruki pristup sa oslu?kivanjem nosioca i izbegavanjem kolizija). Strategija za kontrolu pristupa medijima koja se koristi u 802.11 mre?ama da bi se izbegla kolizija podataka. To je metoda “oslu?kivanja pre razgovora” (listen before talk) za minimalizovanje kolizije. Mre?ni cvor proverava da li je transmisioni kanal cist pre nego ?to se po?alje paket podataka. CSMA/CDCustomer Sense Multiple Access/Collision Detection (vi?estruki pristup sa oslu?kivanjem nosioca i detekcijom kolizija). Strategija za kontrolu pristupa medijima koja se koristi za upravljanje saobracajem i smanjivanje ?umova u ?icanim Ethernet mre?ama. Ova metoda omogucava mre?nom uredjaju da prenosi podatke nakon ?to se proveri da je kanal dostupan. Ako dva uredjaja istovremeno prenose podatke, uredjaj po?iljaoc detektuje koliziju paketa podataka i ponovo zapocinje prenos nakon nasumicnog vremenskog odlaganja. Modul jednosmerne struje (DC power module)Moduli koji konvertuju naizmenicnu struju (Alternate Current, AC) u jednosmernu struju (Direct Current, DC) za rad elektronske i racunarske opreme. U zavisnosti od proizvodjaca i modela proizvoda, ovi moduli se mogu rangirati od obicnih transformatora koji se prikljucuju u zidne uticnice, pa do velikih Power Over Ethernet (napajanje preko Etherneta) sistema koji “ubrizgavaju” jednosmernu struju u Ethernet kablove da bi obezbedili napajanje za pristupne tacke.Mre?a ravnopravnih uredjaja (device-to-device network)Dva ili vi?e uredjaja koja su povezana upotrebom be?icnih mre?nih uredjaja bez kori?cenja centralne be?icne pristupne tacke. Ova mre?a je poznata i pod nazivom mre?a ravnopravnih racunara. (DHCPDynamic Host Configuration Protocol (protokol za dinamicko konfigurisanje adrese). Protokol kojim se iz unapred definisane liste dinamicko dodeljuju IP adrese cvorovima u mre?i. Kada se prijave, mre?ni cvorovi automatski dobijaju IP adrese iz skupa adresa koje opslu?uje DHCP. DHCP server dodeljuje (ili iznajmljuje) IP adresu klijentu za odredjeni vremenski period. Klijent ce automatski zatra?iti obnavljanje kada rok za iznajmljivanje adrese bude pri kraju va?enja. Ako se obnavljanje iznajmljivanja ne zatra?i, a rok va?enja istekne, adresa se vraca u skup dostupnih IP adresa. Kori?cenje protokola DHCP za upravljanje IP adresama pojednostavljuje konfiguraciju klijenta u doprinosi efikasnoj upotrebi IP adresa. Uspostavljanje komutirane veze (dial-up)Konekcija sa udaljenom mre?om, ili Internetom, kori?cnjem standardne modemske ili telefonske konekcije, ili Plain Old Telephone Service, POTS (klasican telefonski servis). Izmenljiva antena (diversity antenna)Antenski sistem koji koristi vi?e antena da bi se smanjilo ometanje i dobio ?to bolji kvalitet prijema i prenosa.DNSDomain Name Service (servis naziva domena). Internet servis koji prevodi alfanumericke nazive domena u dodeljene IP adrese i obratno. Ovaj termi se obicno koristi za opisivanje servera koji vr?i prevodjenje. Svaki web sajt ima sopstvenu odredjenu IP adresu na Internetu. DNS se obicno odnosi na bazu podataka Internet naziva i adresa koja prevodi alfanumericke nazive u brojeve Internet protokola i obrnuto. Na primer, DNS server konvertuje naziv kao ?to je u niz brojeva poput 107.22.55.26. (Vidite IP, IP adresa).DSLDigital Subscriber Line (digitalna pretplatnicka linija). Namenska digitalna linija izmedju stana ili kancelarije i centrale telefonske komanije. DSL omogucava brzi prenos glasa, podataka i video preko postojecih klasicnih bakarnih telefonskih kablova sa upredenom paricom. Dvostruko frekvencijsko podrucje (dual-band)Uredjaj koji mo?e da radi na dve frekvencije. U be?icnoj mre?i, uredjaji sa dvostrukim frekvencijskim podrucjem, mogu da rade u oba opsega frekvencije, 2,4 GHz (802.11b/g) i 5 GHz (802.11a). Kod tehnologije celijskih telefona, uredjaji sa dvostrukim frekvencijskim podrucjem obicno rade na dve frekvencije, GSM900 i GSM1800, omogucavajuci veci broj opcija roaminga. EAPExtensible Authentication Protocol (protokol za pro?irenu proveru autenticnosti). Protokol koji pru?a okru?enje za proveru autenticnosti i u be?icnim i u ?icanim Ethernet mre?ama preduzeca (enterprise). Obicno se koristi sa RADIUS serverom za proveru autenticnosti korisnika u velikim mre?ama. Vrste EAP protokola se koriste za proveru autenticnosti zasnovanoj na 802.1X u WPA-Enterprise i WPA2-Enterprise. EAP-SIMOdredjuje mehanizam za uzajamnu proveru autenticnosti i sporazum o kljucu sesije kori?cenjem GSM-SIM i GSM mre?a mobilne telefonije.EAP-TLSExtensible Authentication Protocol Transport Layer Security (protokol za produ?enje autenticnosti - za?tita transportnog sloja)EAP-TTLS/MSCHAPv2EAP-Tunneled TLS/Microsoft Challenge Authentication Handshake Protocol (EAP-tunelovan TLS/Microsoft protokol za proveru autenti~nosti rukovanja). Bezbedna tunelovana provera autenticnosti klijenata unutar TLS zapisa.?ifrovanje (encryption)Mehanizam za obezbedjivanje poverljivosti podataka. Preduzece (enterprise)Bilo koja velika korporacija ili organizacija. Preduzece mo?e da obuhvata poslovne zgrade, proizvodne fabrike, skladi?ta i ustanove za istra?ivanje i razvoj, kao i velike koled?e i univerzitete.ESSIDExtended Service Set Identifier (identifikator pro?irenog skupa usluga). Naziv koji se koristi za identifikovanje be?icne mre?e. EthernetNajpopularnija medjunarodna standardna tehnologija za ?icane lokalne mre?e (Local Area Network, LAN). Ova tehnologija omogucava brzine prenosa od 10 Mbps na osnovnim 10BaseT Ethernet mre?ama do 100 Mbps na brzim Ethernet mre?ama, 1000 Mbps na Gigabit Ethernet i 10000 Mbps na 10 Gigabit Ethernet mre?ama. FIPS 140-2Federal Information Processing Standard (standard za obradu federalnih informacija) defini?e zahteve bezbedne tehnologije koja se koristi za obradu informacija vladinih agencija. Za?titni zid (firewall)Sistem softvera i/ili hardvera koji se nalazi izmedju dve mre?e kako bi sprecio pristup neovla?cenim korisnicima. Najce?ca upotreba za?titnog zida je pru?anje za?tite izmedju lokalne mre?e i Interneta. Za?titni zidovi mogu da ucine da mre?a bude nevidljiva za Internet i mogu da sprece neovla?cene i ne?eljene korisnike da pristupaju fajlovima i sistemima na mre?i. Hardverski i softverski za?titni zidovi nadgledaju i kontroli?u tok podataka u i iz racunara, kako u ?icanim, tako i u be?icnim poslovnim i kucnim mre?ama. Za?titni zidovi mogu da se podese da presrecu, analiziraju i zaustavljaju napadace i hakere sa Interneta. FireWireSistem brze serijske magistrale definisan IEEE 1394 standardom za tehnologiju ulaza/izlaza, koji povezuje multimedijalne i memorijske periferne komponente sa personalnim racunarom. FireWire je slican USB standardu (Universal Serial Bus - univerzalna serijska magistrala) i mo?e da pru?i propusni opseg od oko 400 Mbps. FireWire je bio originalni naziv za Apple Computer implementaciju ove specifikacije. Danas mnogi Windows sistemi imaju FireWire mogucnosti, takodje. Ostali proizvodi koji obavljaju istu funkciju su 1394 (Linux) i iLink (Sony).Hardversko-softverski sklop (firmware)Softverske rutine koje su ugradjene kao memorija samo za citanje (read-only memory, ROM) u racunarsku cip ili hardverski uredjaj da bi se sprecilo modifikovanje rutina. Za razliku od memorije sa nasumicnim pristupom (random access memory, RAM), memorija samo za citanje ostaje netaknuta u odsustvu elektricne energije. Pokretacke rutine i ulazno/izlazne instrukcije niskog nivoa su sme?tene u ovom softversko-hardverskom sklopu.Mre?ni prolaz (gateway)U be?icnom svetu, mre?ni prolaz je pristupna tacka sa dodatnim softverskim mogucnostima, kao ?to su pru?anje NAT i DHCP. Mre?ni prolazi mogu takodje da pru?aju VPN podr?ku, roaming, za?titne zidove, razlicite nivoe za?tite, itd.GPRSGeneral Packet Radio Service (globalni sistem paketnpg radio prenosa). Sistem koji koristi satelite, prijemnike i softvere kako bi omogucio korisnicima da precizno odrede svoju geografsku poziciju. GSMGroupe Speciale Mobile ili Global System for Mobile Communications (globalni sistem za mobilnu komunikaciju). 2G digitalni standard za komunikaciju mobilnih telefona koji su usvojile mnoge zemlje ?irom sveta. Frekvencijski opseg je izmedju 900 i 1800 MHz. (Vidite 3G, GPRS).Aktivna tacka (hotspot)Lokacija gde korisnici mogu da pristupaju Internetu koristeci Wi-Fi laptop racunare ili druge uredjaje sa Wi-Fi mogucnostima. Aktivne tacke se najce?ce nalaze u kaficima, hotelima, aerodromskim holovima, ?eleznickim stanicama, kongresnim centrima i drugim javnim mestima. Korporacije u univerziteti ih cesto nude svojim posetiocima i gostima. Ovakve usluge su ponekad dostupne i u avionima, vozovima i brodovima. Razvodni uredjaj (hub)Uredjaj sa vi?e portova koji se koristi za povezivanje klijentskih uredjaja sa ?icanom Ethernet mre?om. Razvodni uredjaji mogu da imaju veci broj portova i mogu da prenose podatke brzinama od 10 do 1000 Mbps do svih povezanih portova. Mali ?icani razvodni uredjaj mo?e da pove?e samo 4 racunara; veliki razvodni uredjaj mo?e da pove?e 48 ili vi?e racunara. HZHerc (Hertz). Medjunarodna jedinica za merenje frekvencije. Jedan megaherc (MHz) iznosi milion herca. Jedan gigaherc (GHz) iznosi milijardu herca. Standardna frekvencija elektricne energije u SAD iznosi 60 Hz; 802.11a uredjaji rade u frekvencijakom opsegu od 5 GHz; 802.11b i g uredjaji rade u frekvencijskom opsegu od 2,4 GHz.I/OInput/Output (ulaz/izlaz). Ovaj termin se koristi za opisivanje svake operacije koja prenosi podatke u ili iz racunara. IEEEInstitute of Electrical and Electronic Engineers (udru?enje in?enjera elektronike i elektrotehnike). Globalno tehnicko profesionalno udru?enje i organizacija za postavljanje standarda koja slu?i javnim interesima i svojim clanovima iz oblasti elektronike, elektrotehnike, informatike i drugih tehnologija.IEEE 802.11Familija specifikacija koju je razvio komitet Electrical and Electronic Engineers (IEEE) 802.11, koji uspostavlja standarde za be?icne Ethernet mre?e. Standardi 802.11 defini?u interfejs izmedju be?icnog klijenta i bazne stanice ili pristupne tacke koja je fizicki povezana sa ?icanom mre?om. iLinkNaziv koroporacije Sony za sistem brze serijske magistrale definisan IEEE 1394 standardom za ulazno/izlaznu tehnologiju, koji povezuje multimedijalne i memorijske periferne komponente sa personalnim racunarom. Infrastrukturni re?im (infrastructure mode)Stari termin kori?cen za opisivanje be?icne mre?e koja se sastoji od uredjaja povezanih sa mre?om kori?cenjem centralne be?icne pristupne tacke. To je jedna od dve vrste re?ima be?icnih mre?a; druga vrsta je mre?a ravnopravnih uredjaja (takodje poznata pod nazivom mre?a ravnopravnih racunara ili ad hoc re?im). Internet uredjaj (Internet appliance)Racunarski uredjaj koji se primarno koristi za pristup Internetu. Ovaj uredjaj mo?e da bude Wi-Fi ili mo?e da bude povezan sa ?icanom mre?om, a generalno nudi prilagodjeno web pretra?ivanje, navigaciju na senzorskom ekranu, sa ugradjenim servisima elektronske po?te i aplikacijama za upravljanje personalnim informacijama. Aplikacije ne mogu da se instaliraju nezavisno.Detekcija upada (intrusion detection)Bezbednosni servis koji nadgleda i analizira sistemske dogadjaje kako bi identifikovao provale u za?titi mre?e i pru?io upozorenja u realnom vremenu kada dodje do poku?aja neovla?cenog upada u mre?u. IPInternet Protocol. Osnovni protokol za komunikaciju na Internetu. IP (Internet Protocol) telefonijaTehnologija koja podr?ava prenos glasa, podataka i videa preko IP LAN i WAN mre?a i Interneta; obuhvata i VoIP (Voice over IP - Glas preko IP).IP adresaInternet Protocol adress (adresa Internet protokola). IP Version 4, najce?ce kori?cen Internet protokol, pru?a 32-bitni broj koji identifikuje po?iljaoca ili primaoca informacija poslatih preko Interneta. IP adresa ima dva dela: identifikator odredjene mre?e na Internetu i identifikator odredjenog uredjaja (to mo?e da bude server ili radna stanica) unutar te mre?e. Noviji IP, Version 6, pru?a 128-bitnu ?emu adresiranja kako bi se podr?ao mnogo veci broj IP adresa. IP telefonijaOp?ti termin za tehnologije koje koriste IP konekcije komutiranja paketa za razmenu glasa, podataka, videa i drugih oblika informacija koje se tradicionalno prenose preko javnih telefonskih mre?a. (Vidite IP, VoIP).IPX-SPXIPX, skraceno od Internetwork Packet Exchange (medjumre?na razmena paketa), je mre?ni protokol koji koriste operativni sistemi Novell NetWare. Poput UDP/IP, IPX je datagramski protokol koji se koristi za komunikaciju bez konekcija. Protokoli vi?eg nivoa, kao ?to su SPX i NCP, se koriste za dodatne servise za ispravljanje gre?aka. SPX, Sequenced Packet Exchange (sekvencijalna razmena paketa), je protokol transportnog sloja (sloj 4 u OSI modelu) koji se koristi u Novell Netware mre?ama. SPX sloj se nalazi iznad IPX sloja (sloj 3) i pru?a servise orijentisane na konekciju izmedju dva cvora u mre?i. SPX primarno koriste klijentske/serverske aplikacije. Dok je protokol IPX slican protokolu IP, SPX je slican protokolu TCP. Prema tome, protokoli IPX-SPX pru?aju konekcione servise slicne TCP/IP.ISAVrsta interne racunarske magistrale koja dopu?ta dodavanje komponenti u obliku kartica, poput modema i mre?nih adaptera. ISA je zamenjen sa PCI i vi?e se ne koristi tako cesto.ISDNIntegrated Digital Services Network (digitalna mre?a sa integrisanim uslugama) - servis koji pru?a vecina telefonskih kompanija, a to je brzi digitalni servis za prenos glasa i podataka preko obicnih telefonskih linija. ISDN koristi standardne POTS bakarne ?ice za prenos glasa, podataka ili videa. ISO mre?ni model (ISO Network Model)Model koji je razvila medjunarodna organizacija za standarde (International Standards Organization, ISO), a koji defini?e sedam nivoa, ili slojeva, u mre?i. Po standardizaciji, ovi slojevi i interfejsi koji ih povezuju, odnosno razliciti delovi datog protokola se mogu modifikovati ili menjati kako tehnologije napreduju ili se sistemski zahtevi menjaju. Tih sedam slojeva, pocev?i od najni?eg sloja su: fizicki sloj, sloj veze izmedju podataka, mre?ni sloj, transportni sloj, sloj sesije, sloj prezentacije i aplikacioni sloj. IEEE 802.11 standard obuhvata fizicki sloj (PHY) i ni?i deo sloja veze izmedju podataka, koji se cesto naziva podsloj kontrole pristupa mediju (Media Access Control, MAC).ISSSpecijalna softverska aplikacija koja dopu?ta da svi racunari u mre?i istovremeno pristupaju Internetu kroz jednu konekciju i nalog dobavljaca Internet usluga (Internet Service Provider, ISP).LANSistem povezanih racunara i drugih uredjaja unutar istog fizickog okru?enja radi deljenja resursa kakvi su Internet konekcije, ?tampaci, fajlovi i diskovi. Kada se za povezivanje uredjaja koristi Wi-Fi, sistem se naziva be?icni LAN ili WLAN. LEAPLightweight Extensible Authentication Protocol (jednostavan protokol za pro?irenu proveru autenticnosti) - protokol koji je vlasni?tvo Cisca, a koristi se za 802.1X proveru autenticnosti u be?icnim LAN (ili WLAN) mre?ama. MAC adresaMedia Access Control adress (adresa kontrole pristupa mediju). Jedinstveni hardverski broj koji identifikuje svaki uredjaj u mre?i. Taj uredjaj mo?e da bude racunar, ?tampac, itd. MANMetropolitan Area Network (gradska racunarska mre?a). Mre?a podataka koja pru?a brze servise unutar geografske oblasti kao ?to je kampus koled?a, grad ili op?tina. MAN mre?a je veca od lokalne mre?e (Local Area Network, LAN), a manja od mre?e ?irokog podrucja (Wide Area Network, WAN). Mapiranje (mapping)Dodeljivanje PC-a deljenom disku ili portu ?tampaca na mre?i.MbpsMegabitovi po sekundi (megabits per second). Mera brzine podataka koja je pribli?no jednaka milion bitova po sekundi. Slo?ena mre?a (mesh network)Komunikaciona mre?a sa najmanje dve putanje do svakog cvora. Kada se svaki cvor pove?e sa svakim cvorom, za mre?u se ka?e da je potpuno slo?ena. Kada se pove?u samo neki od cvorova, potrebna je komutacija da bi se napravile sve konekcije, a za mre?u se ka?e da je delimicno slo?ena, ili delimicno povezana.MICMessage Integrity Check (provera integriteta poruka). Tehnologija koja se koristi da bi se napadac sprecio da presretne pakete podataka, izmeni ih i ponovo po?alje. MIC nudi slo?enu matematicku funkciju gde i prijemnik i predajnik izracunavaju, a zatim uporedjuju MIC. Ako se rezultati ne sla?u, pretpostavlja se da su podaci falsifikovani i taj paket se odbacuje. MIMOMultiple-Input-Multiple-Output (vi?e ulaza-vi?e izlaza). Napredna tehnologija obrade signala koja koristi vi?e prijemnika i vi?e predajnika i na klijentskoj i na pristupnoj tacki kako bi se postigla brzina propu?tanja podataka od 100Mbps. NATNetwork Address Translation (prevodjenje mre?ne adrese). Osobina mre?e koja omogucava da vi?e racunara dinamicki deli jednu dolaznu IP adresu sa komutirane, kablovske ili DSL konekcije. NAT uzima jednu dolaznu javnu IP adresu i prevodi je u novu privatnu IP adresu za svakog klijenta u mre?i. Mre?ni naziv (network name)Naziv koji se koristi za identifikovanje be?icne mre?e. NICNetwork Interface Card (mre?na kartica). Be?icni ili ?icani mre?ni adapter koji omogucava klijentskom racunaru da koristi mre?ne resurse. Vecina kancelarijskih ?icanih mre?nih kartica radi na 100 Mbps. Be?icne mre?ne kartice rade na brzinama definisanim 802.11 standardima. Paket (packet)Jedinica informacija koja se prenosi sa jednog na drugi uredjaj u mre?i.Paket obicno sadr?i zaglavlje sa informacijama o adresi, podatke i kontrolnu sumu kako bi se osigurao integritet podataka. Fraza za prolaz (pass phrase)Niz karaktera za pravljenje kljuca koji koristi Wi-Fi Protected Access, WPA (Wi-Fi za?ticen pristup). PC kartica (PC card)Izmenljiva memorija velicine kreditne kartice ili I/O uredjaj koji mo?e da se umetne u prikljucak za pro?irenje na prenosivom racunaru ili personalnom digitalnom pomocniku (personal digital assistant, PDA). PC kartice se primarno koriste na prenosivim racunarima i PDA. Ove periferne komponente obuhvataju mre?ne kartice, menorijske kartice, modeme, ?icane mre?ne kartice i cvrste diskove. PCIPeripheral Component Interconnect (povezivanje perifernih komponenti). I/O racunarska magistrala visokih performansi koja omogucava upotrebu prikljucaka za pro?irenje za operacije velikih brzina. PCMCIAKartice za pro?irenje koje se sada nazivaju “PC kartice” su se ranije nazivale “PCMCIA kartice” zato ?to su odgovarale standardima koje je ustanovio Personal Computer Memory Card International Accociation (medjunarodni komitet za memorijske kartice personalnih racunara).PDAPersonal Digital Assistant (personalni digitalni pomocnik). Manji od laptop racunara, ali sa istim mogucnostima racunanja i komunikacije, PDA uredjaji se znatno razlikuju po velicini, kompleksnosti i funkcionalnosti. PDA mo?e da ponudi be?icno povezivanje preko ugradjenih Wi-Fi kartica, prikljucnih PC kartica ili Compact Flash Wi-Fi. PEAPProtected Extensible Authentication Protocol (za?ticeni protokol za pro?irenu proveru autenticnosti). Protokol koji predla?u Microsoft, Cisco i RSA Security za 802.1X proveru autenticnosti u be?icnim lokalnim mre?ama (regionalnim mre?ama). PEAPv1/EAP-GTCProtected Extensible Authentication Protocol, protokol koji su zajedno razvili Microsoft, RSA Security i Cisco za prenos podataka o proveri autenticnosti, ukljucujuci lozinke, preko 802.11 be?icnih mre?a. PEAP proverava autenticnost be?icnih LAN klijenata koristeci digitalne sertifikate samo na strani servera tako ?to pravi ?ifrovani SSL/TLS tunel izmedju klijenta i provere autenticnosti.Mre?a ravnopravnih racunara (peer-to-peer network)Be?icna ili ?icana racunarska mre?a koja nema server, niti centralni razvodni uredjaj ili ruter. Svi umre?eni racunari imaju jednaku mogucnost da se pona?aju kao mre?ni server ili klijent, a svaki klijentski racunar mo?e da komunicira sa svim ostalim be?icnim racunarima bez potrebe da to obavlja preko pristupne tacke ili razvodnog uredjaja. Medjutim, po?to ne postoji centralna bazna stanica da nadgleda mre?ni saobracaj ili da pru?a pristup Internetu, mo?e da dodje do medjusobnog ometanja signala, ?to smanjuje ukupne performanse mre?e. PHYFizicki, ili najni?i sloj OSI mre?nog modela. U be?icnoj mre?i, PHY defini?e parametre kao ?to su brzina prenosa podataka, metoda modulacije, parametri signaliziranja, sinhronizovanje predajnika/prijemnika, itd. U stvarnoj radio implementaciji, PHY odgovara prednjem kraju radia i sekcijama obrade osnovnog opsega signala. Utakni i koristi (plug-and-play)Osobine koje omogucavaju automatsko konfigurisanje dodataka i perifernih uredjaja, poput PC kartica, ?tampaca, sekenera i multimedijalnih uredjaja. POTSPlain Old Telephone Service (klasican telefonski servis). Tradicionalni analogni telefonski servis koji pru?a vecina telefonskih kompanija. Server za ?tampanje (print server)Mre?ni uredjaj, najce?ce racunar, koji je povezan bar sa jednim ?tampacem, omogucavajuci deljenje tog ?tampaca izmedju racunara u mre?i.Zastupnicki server (proxy server)Tehnika koja se koristi u velikim kompanijama i organizacijama za unapredjivanje operacija i bezbednosti mre?e. Zastupnicki server prima zahteve namenjene drugom serveru da bi sprecio direktnu komunikaciju izmedju dve ili vi?e mre?a. Zastupnicki server zatim prosledjuje odobrene zahteve udaljenim serverima.PSKMehanizam u Wi-Fi Protected Access (WPA)-Personal koji omogucava upotrebu rucno unetih kljuceva ili lozinki za aktiviranje WPA za?tite. PSK se unosi na pristupnoj tacki ili kucnom be?i?nom mre?nom prolazu i na svakom racunaru koji se nalazi u Wi-Fi mre?i. Nakon unosa lozinke, Wi-Fi Protected Access automatski preuzima kontrolu. WPA sprecava prislu?kivace i druge neovla?cene korisnike da pristupe mre?i tako ?to zahteva da svi uredjaji imaju podudarne lozinke. Lozinka takodje aktivira proces ?ifrovanja: u WPA to je Temporal Key Integrity Protocol, TKIP (protokol integriteta privremenog kljuca), a u WPA2 to je Advanced Encryption Standard (usavr?eni standard ?ifrovanja). QoSQuality of Service (kvalitet usluge). Potreban je za podr?ku be?icnih multimedijalnih aplikacija i usavr?enog upravljanja mre?nim saobracajem. QoS omogucava pristupnim tackama da daju prioritet saobracaju i da optimizuju nacin deljenja mre?nih resursa koji su sme?teni u razlicitim aplikacijama. Bez QoS, sve aplikacije koje se izvr?avaju na razlicitim uredjajima imaju istu mogucnost prenosa okvira podataka. To funkcioni?e dobro za saobracaj podataka iz aplikacija kao ?to su web pretra?ivaci, prenos fajlova ili elektronske po?te, ali nije adekvatno za multimedijalne aplikacije. Voice over Internet Protocol, VoIP (protokol prenosa glasa preko Interneta), video striming i interaktivne igrice su izuzetno osetljive na porast ka?njenja i smanjivanje propusnog opsega i zato zahtevaju QoS. QoS pro?irenja za 802.11 mre?e ce se naci u ocekivanom IEEE 802.11e standardu. RADIUSRemote Access Dial-Up User Service (protokol servisa za daljinsku proveru autenticnosti korisnika na komutiranim vezama). Standardna tehnologija koju koriste mnoge velike korporacije za za?titu pristupa be?icnim mre?ama. RADIUS je ?ema korisnickog imena i lozinke koja omogucava samo ovla?cenim korisnicima da pristupaju mre?i; to ne utice na podatke, niti ih ?ifruje. Kada korisnik ?eli da prvi put pristupi mre?i, za?ticenim fajlovima ili lokaciji, taj korisnik mora da unese svoje ime i lozinku i da te podatke prosledi preko mre?e do RADIUS servera. Server zatim proverava da li taj korisnik ima nalog i, ako ima, proverava da li koristi odgovarajucu lozinku pre nego ?to mu dozvoli pristup mre?i. RADIUS mo?e da se podesi tako da pru?a razlicite nivoe ili klase pristupa. Na primer, jedan nivo mo?e da omogucava samo pristup Internetu; drugi nivo mo?e da pru?a pristup Internetu i elektronskoj po?ti; neka druga klasa naloga mo?e da pru?a pristup Internetu, elektronskoj po?ti i za?ticenom poslovnom serveru fajlova. Kao i kod ostalih sofisticiranih tehnologija za?tite, postoje razlicite vrste i nivoi RADIUS-a. Opseg (range)Razdaljina koju pokriva be?icna mre?a ili radio uredjaj. U zavisnosti od okru?enja i vrste antene, Wi-Fi signali mogu da imaju opseg do jedne milje.RC4Metoda ?ifrovanja koju je razvio RSA Data Security. Ova metoda dopu?ta du?inu kljuca do 1024 bitova i jedna je od komponenti mnogih ?ema ?ifrovanja, ukljucujuci SSL, WEP i TKIP. Repetitor (repeater)Be?icni repetitor je uredjaj koji pro?iruje domet postojece pristupne tacke tako ?to prenosi njen signal. Be?icni repetitor ne obavlja inteligentno rutiranje koje mogu da vr?e be?icni mostovi i ruteri.Kucni mre?ni prolaz (residential gateway)Be?icni uredjaj koji dopu?ta da vi?e uredjaja pristupa kucnoj mre?i, ukljucujuci to da personalni racunari i periferne komponente pristupaju Internetu i medjusobno komuniciraju. RFIDRadio Frequency Identification (identifikacija radio frekvencije). Tehnologija elektronske identifikacije koja koristi signale radio frekvencija za citanje identifikacionih podataka sadr?anih u oznakama na opremi i proizvodima. RFID je alternativa trakastim kodovima (bar code).RoamingMogucnost nesmetanog prelaska iz jedne oblasti pokrivenosti signalom Wi-Fi ili mobilne telefonije u drugu oblast, bez gubitka konektivnosti. Roaming se takodje odnosi na mogucnost mobilnih slu?benika da se be?icno povezuju sa Internetom sa razlicitih aktivnih tacaka bez konfrontiranja ?ema koje koriste razliciti dobavlja?i Internet usluga. Piratska pristupna tacka (rogue)Neovla?cena pristupna tacka instalirana u kompanijskoj WLAN mre?i, obicno od strane korisnika. Piratske pristupne tacke predstavljaju bezbednosni rizik. Ove pristupne tacke gotovo nikada nisu u skladu sa bezbednosnim pravilima organizacije i, obicno, na njima nije prisutna nikakva vrsta za?tite. Piratske pristupne tacke predstavljaju otvorene, neza?ticene interfejse u kompanijskoj mre?i. Ruter (router)Be?icni ruter je uredjaj koji prihvata konekcije od be?icnih uredjaja u mre?i, a obuhvata za?titni zid mre?e radi bezbednosti i nudi adrese lokalne mre?e. Satelitska ?irokopojasna konekcija (satellite broadband)Be?icni brzi Internet servis koji se dobija preko satelita. Neke satelitske ?irokopojasne konekcije su dvosmerne - na gore i na dole. Druge su jednosmerne, gde satelit pru?a brzu vezu na dole, a zatim koristi komutiranu telefonsku konekciju ili neki drugi zemaljski sistema za vezu na kore do Interneta. Tra?ilac za?tite (security supplicant)Klijentski softver koji koordinira proveru autenticnosti i pravljenja kljuca sesije.ServerRacunar koji obezbedjuje resurse ili usluge drugim racunarima i uredjajima u mre?i. Vrste servera mogu da obuhvataju servere za ?tampanje, Internet servere, servere za po?tu i DHCP server. Server takodje mo?e da se kombinuje sa razvodnim uredjajem ili ruterom. Ispitivanje lokacije (site survey)Sveobuhvatna studija koju izvode menad?eri mre?e kako bi bili sigurni da ce biti ispunjeni planirani nivoi usluga kada se anga?uje nova be?icna LAN mre?a, ili dodatni WLAN segmenti u postojecoj mre?i. Ispitivanje lokacije se obicno koristi za optimalno postavljanje pristupnih tacaka; takodje, mo?e da se koristi za detekciju piratskih pristupnih tacaka. Nju?kalo (sniffer)Softver koji nadgleda mre?ni saobracaj. Ovi softveri mogu da snimaju podatke koji se prenose preko mre?e, a ponekad se koriste za nelegalno hakerisanje mre?e.SOHOTermin koji opisuje kancelariju sa deset ili manje racunara i/ili slu?benika.SSIDJedinstveni naziv mre?e od 32 karaktera, ili identifikator, pomocu kojeg se jedna be?icna LAN mre?a razlikuje od druge. Sve pristupne tacke i klijenti koji poku?avaju da se pove?u sa odre?enom WLAN mre?om moraju da koriste isti SSID. SSID mo?e da bude alfanumericki naziv sa maksimalno 32 karaktera. SSLSecured Socket Layer (veza na nivou bezbednosne uticnice). Protokol koji se koristi za bezbedni Internet komunikaciju. SSL se najce?ce koristi za ?ifrovanje bankarskih i poslovnih transakcija na mre?i. SSL ?ifruje i razmenjuje informacije izmedju korisnikovog pretra?ivaca i web servera tako da samo ovla?cene strane mogu da ih procitaju. Kada SSL sesija zapocne, server ?alje svoj javni kljuc pretra?ivacu. Pretra?ivac zatim ?alje serveru nasumicno generisan tajni kljuc za tu sesiju. Podmre?a (subnetwork ili subnet)Opseg IP adresa koji je deo veceg opsega adresa. Podmre?e se koriste za podelu mre?nih adresa velike mre?e na manje mre?e. Podmre?e se povezuju sa drugim mre?ama preko rutera. Svaka pojedinacna LAN mre?a ce obicno koristiti istu podmre?u za sve svoje klijente. Komutator (switch)Vrsta razvodnog uredjaja koji kontroli?e upotrebu uredjaja kako bi sprecio koliziju podataka i osigurao optimalne performanse mre?e. Komutator se pona?a kao mre?ni saobracajac: umesto da sve pakete koje primi prosledjuje do svih portova, kao ?to to radi razvodni uredjaj, komutator prosledjuje pakete samo do prijemnog porta. TCPTransmission Control Protocol (protokol za kontrolu prenosa). Protokol transportnog nivoa koji se koristi sa Internet protokolom (IP) za prenos podataka preko Interneta. TCP/IPOsnovna tehnologija Internet komunikacije. Dok IP upravlja stvarnom isporukom podataka, TCP prati pakete podataka radi efikasnog prenosa poruke kroz Internet. Svaki racunar u TCP/IP mre?i ima sopstvenu IP adresu koja je ili dinamicki dodeljena na pocetku (vidite DHCP) ili trajno dodeljena kao staticna adresa. Sve TCP/IP poruke sadr?e adresu odredi?ne mre?e, kao i adresu odredi?ne stanice. To omogucava da se TCP/IP poruke prenose do vi?e mre?a (podmre?a) unutar jedne organizacije ili ?irom sveta. Na primer, kada korisnik preuzme web stranicu, TCP na web serveru deli fajl stranice na pakete, numeri?e te pakete i pojedinacno ih prosledjuje na korisnikovu IP adresu. Paketi mogu da se prenose razlicitim putanjama pre nego ?to dodju na odgovarajucu adresu. Na odredi?tu, TCP sakuplja pojedinacne pakete, cekajuci da svi stignu da bi ih predstavio kao jedan fajl. Propusni opseg (throughput)Propusni opseg se obicno meri u bps, Kbps, Mbps ili Gbps, a to je kolicina podataka koja se mo?e poslati sa jedne lokacije na drugu u odredjenom vremenskom periodu. TKIPTemporal Key Integrity Protocol (protokol integriteta privremenog kljuca). Mehanizam be?icnog za?titnog ?ifrovanja u Wi-Fi Protected Access. TKIP koristi metodologiju hijerarhije kljuca i upravljanja kljucem, cime se uklanja predvidljivost na koju se napadaci oslanjaju kada se koristi WEP kljuc. TKIP povecava velicinu kljuca sa 40 na 128 bitova i WEP-ov jedan staticni kljuc zamenjuje kljucevima koje dinamicki generi?e i distribuira server za proveru autenticnosti, nudeci oko 500 triliona mogucih kljuceva koji se mogu koristiti za dati paket podataka. TKIP takodje obuhvata Message Integrity Check (MIC), koji je namenjen da spreci napadaca da presretne pakete podataka, izmeni ih i ponovo po?alje. Znacajnim povecavanjem velicine kljuceva, broja kljuceva koji su u upotrebi i stvaranjem mehanizma za proveru integriteta, TKIP znatno uslo?njava i ote?ava dekodiranje podataka u Wi-Fi mre?i. TKIP takodje znacajno povecava jacinu i kompleksnost ?ifrovanja u be?icnoj mre?i, tako da je napadacu izuzetno te?ko, ako ne i nemoguce, da provali u Wi-Fi mre?u. TLSTransport Layer Security (za?tita transportnog sloja). Novija verzija protokola SSL, koja podr?ava vi?e algoritama ?ifrovanja nego SSL. TLS je namenjen za proveru autenticnosti i ?ifrovanje komunikacije, kao i za sprecavanje prislu?kivanja, falsifkovanja poruka i ometanja. Trostruki re?im (tri-mode)U Wi-Fi kontekstu, trostruki re?im se odnosi na uredjaje koji su kompatibilni sa standardima 802.1b, a i g. U kontekstu mobilne tehnologije, trostruki re?im opisuje mobilni telefon koji mo?e da koristi analogne, digitalne i GSM frekvencije. USBBrza dvosmerna serijska konekcija koja se koristi za prenos podataka izmedju racunara i perifernih komponenti kao ?to su digitalne kamere i memorijske kartice. USB 2.0 specifikacija, objavljena 2000. godine, omogucava brzinu prenosa podataka do 480 Mbps, ?to je 40 puta br?e od originalne specifikacije koja je omogucavala samo 12 Mbps.UWBUltra Wideband (ultra?irokopojasni). Relativno nov termin koji se koristi za opisivanje tehnologije koja je poznata jo? od 1960-ih godina kao “osnovni opseg” ili “impuls”. UWB prenosi i prima izuzetno kratke blokove radio signala, obicno od oko par milijarditih delov sekunde (nanosekunde) trajanja. Ovi blokovi proizvode talasne oblike izuzetno velikog raspona frekvencija.Prenos glasa preko Wi-Fi (Voice over Wi-Fi)VoIP usluge koje se isporucuju preko be?i?nih mre?a. Ponekad se koristi i naziv be?icni glas preko IP. VoIPVoice over Internet Protocol (protokol prenosa glasa preko Interneta). Tehnologija za prenos obicnih telefonskih poziva preko Interneta kori?cenjem mre?a zasnovanih na prenosu paketa umesto standardnih javnih komutiranih telefonskih mre?a ili Plain Old Telephone Service (POTS). VPNVirtual Private Network (virtuelna privatna mre?a). ?ema ?ifrovanja mre?nog sloja koja omogucava da se be?icni klijenti bezbedno povezuju sa korporacijskim mre?ama koristeci Internet. Vecina velikih korporacija danas koristi VPN da bi za?titili svoje radnike sa udaljenim pristupom i njihove konekcije. VPN funkcioni?e tako ?to se pravi bezbedan virtuelni “tunel” od racunara krajnjeg korisnika kroz pristupnu tacku ili mre?ni prolaz krajnjeg korisnika, kroz Internet, pa sve do korporacijskih servera i sistema. VPN takodje funkcioni?e i za be?icne mre?e i mo?e efikasno da za?titi prenose od Wi-Fi racunara do korporacijskih servera i sistema.WANWide Area Network, WLAN (mre?a ?irokog podrucja). Mre?a za komunikaciju podataka koja pokriva velike lokalne, regionalne, nacionalne ili medjunarodne oblasti i obicno se nalazi u ponudi javnih dobavljaca telekomunikacionih usluga (kao ?to su telefonske kompanije). Ovaj termin se koristi da bi se napravila razlika izmedju mre?a podataka zasnovanih na telefonskim linijama i Wi-Fi mre?a. Za telefonske mre?e se koristi termin WAN, a za Wi-Fi mre?e se koristi termin Wireless Local Area Network (be?icna lokalna mre?a). WAPWireless Applications Protocol, WAP (protokol za be?icne aplikacije). Protokol namenjen za isporuku aplikacija mobilnim uredjajima, ukljucujuci mobilne telefone, pejd?ere, inteligentne telefone i komunikatore.Rat znakovima ispisanim kredom (war chalking)Ukazivanje na prisustvo kako za?ticenih, tako i neza?ticenih be?icnih mre?a tako ?to se kredom obele?avaju zgrade ili trotoari pored zgrada u kojima ove mre?e postoje.WEPOriginalni bezbednosni standard koji se koristi u be?icnim mre?ama za ?ifrovanje be?icnog mre?nog saobracaja. Wi-Fi CERTIFIEDSertifikacioni standard koji dobijaju IEEE 802.11 WLAN proizvodi koji su pro?li testove kompatibilnosti koje razvija i vodi Wi-Fi Alliance. Wi-Fi sertifikat kompatibilnosti (Wi-Fi Interoperability Certificate)Potvrda da je proizvod pro?ao testiranje kompatibilnosti i da ce raditi zajedno sa ostalim proizvodima koji takodje imaju Wi-Fi sertifikate. Wi-Fi ZONESertifikacioni program Wi-Fi Alliance koji omogucava korisnicima da lako identifikuju lokacije aktivnih tacaka na kojima postoji mogucnost Wi-Fi konekcija. Ovaj program omogucava korisnicima ?irom sveta da prepoznaju jedinstveni Wi-Fi ZONE brend. Wi-Fi ZONE logo garantuje korisnicima da ce moci da dobiju brzu i pouzdanu konekciju sa Internetom u kaficu, hotelu, aerodromu, kongresnom centru ili nekoj drugoj javnoj lokaciji. Wi-FiTermin koji je u opticaj uvela Wi-Fi Alliance da bi se opisali WLAN proizvodi koji su zasnovani na IEEE 802.11 standardima. WiMAXWorldwide Interoperability for Microwave Access (globalna kompatibilnost za mikrotalasni pristup). Odnosi se na IEEE 802.16 standard za be?icnu pokrivenost na razdaljinama do 31 milje. WiMAX funkcioni?e u pojasima od 2 do 11 GHz i omogucava povezivanje sa baznom stanicom koja se ne nalazi na liniji direktnog vidika, mada je ova linija verovatno neophodna da bi se dostigla konektivnost na razdaljini od 31 milje. Brzina prenosa podataka je do 70 Mbps, ?to je, prema zagovornicima WiMAX-a, dovoljan propusan opseg za istovremeno podr?avanje vi?e od 60 poslovnih i stotine kucnih mre?a. Be?icna mre?a (wireless network)Uredjaji povezani u mre?u kori?cenjem centralne be?icne pristupne tacke. WLANWireless Local Area Network (be?icna lokalna mre?a). Vrsta lokalne mre?e u kojoj se podaci ?alju i primaju preko radio talasa visoke frekvencije umesto preko kablova i ?ica. WMANWireless Metropolitan Area Network (be?icna gradska mre?a). Be?icna mre?a koja mo?e da se uporedi sa mre?om mobilne telefonije, gde korisnici iz gradske oblasti mogu besplatno da pristupaju Internetu. WiMAX tehnologija predstavlja osnovu za WMAN mre?e.WMMWi-Fi Multimedia. Grupa osobina be?icnih mre?a koja unapredjuje korisnicki do?ivljaj audio, video i glasovnih aplikacija. WMM je zasnovan na podskupu IEEE 802.11e WLAN QoS standardu. WMM dodaje Wi-Fi mre?ama mogucnosti prioriteta i optimizuje njihove performanse kada se vi?e konkurentnih aplikacija, svaka sa razlicitim zahtevima ka?njenja i propusnog opsega, nadmecu za mre?ne resurse. Kori?cenjem WMM, zadovoljstvo krajnjeg korisnika se posti?e velikom raznovrsno?cu uslova okru?enja i saobracaja. WMM daje mogucnost korisnicima kucnih mre?a i menad?erima velikih korporacijskih mre?a da odluce koji tok podataka je najva?niji i dodele mu vi?i saobracajni prioritet. WMMPowerSaveWMMPowerSave je skup osobina Wi-Fi mre?a koji povecava efikasnost i fleksibilnost prenosa podataka da bi se ocuvala energija. WMMPowerSave je optimizovan za mobilne uredjaje na kojima se izvr?avaju aplikacije osetljive na ka?njenje, kao ?to su glasovne, audio ili video aplikacije, ali mo?e da se koristi i za svaki drugi Wi-Fi uredjaj. WMMPowerSave koristi mehanizme obuhvacene IEEE 802.11e standardom.WPA-EnterpriseWi-Fi Protected Access-Enterprise. Metoda za bezbednost be?icne mre?e koja pru?a sna?nu za?titu podataka za vi?e korisnika i velike mre?e. WPA-Enterprise koristi 802.1X proveru autenticnosti sa TKIP ?ifrovanjem i sprecava neovla?ceno pristupanje mre?i tako ?to proverava korisnike preko servera za proveru autenticnosti. WPA-PersonalWi-Fi Protected Access-Personal. Metoda za bezbednost be?icne mre?e koja pru?a sna?nu za?titu podataka i sprecava neovla?ceno pristupanje mre?i za male mre?e. WPA-Personal koristi TKIP ?ifrovanje i sprecava neovla?ceno pristupanje mre?i kroz upotrebu deljenog kljuca (PSK). WPAWi-Fi Protected Access (Wi-Fi za?ticen pristup). Unapredjeni standard bezbednosti za be?icne mre?e koji pru?a sna?nu za?titu podataka i kontrolu pristupanja mre?i. WPA je razvila Wi-Fi Alliance, a u ovoj metodi su re?eni svi problemi koji postoje u WEP-u. Za?tita podataka se vr?i upotrebom ?ifrovanja, kao i strogom kontrolom pristupa i 802.1X proverom autenticnosti korisnika, ?to nedostaje u WEP-u. WPA je dizajniran da za?titi sve verzije 802.11 uredjaja, ukljucujuci 802.11b, 802.11a i 802.11g. WPA postoji u dve verzije, WPA-Personal i WPA-Enterprise. WPA-Personal za?tita od neovla?cenog pristupanja mre?i se vr?i upotrebom fraze za prolaz ili deljenog kljuca. WPA-Enterprise proverava korisnike mre?e kroz server za proveru autenticnosti. U obe verzije WPA koristi 128-bitne kljuceve za ?ifrovanje i dinamicke kljuceve sesije, ?to garantuje privatnost i bezbedbnost be?icne mre?e. WPA2-EnterpriseWi-Fi Protected Access 2-Enterprise. Novija metoda za bezbednost be?icne mre?e koja pru?a sna?niju za?titu podataka za vi?e korisnika i velike mre?e. Ova metoda sprecava neovla??eno pristupanje mre?i tako ?to proverava korisnike mre?e kroz server za proveru autenti?nosti. WPA2-PersonalWi-Fi Protected Access 2-Personal. Novija metoda za bezbednost be?icne mre?e koja pru?a sna?niju za?titu podataka i sprecava neovla?ceno pristupanje malim mre?ama. WPA2Wi-Fi Protected Access 2. Novija metoda za bezbednost be?icne mre?e koja pru?a sna?niju za?titu podataka i kontrolu pristupa mre?i. Ova metoda pru?a visok stepen garancije kako korisnicima velikih, tako i korisnicima malih mre?a, da samo ovla?ceni korisnici mogu da pristupe njihovim be?icnim mre?ama. Zasnovan na ratifikovanom IEEE 802.11i standardu, WPA2 pru?a za?titu mre?e na dr?avnom nivou kroz implementiranje AES algoritma ?ifrovanja usagla?enog sa National Institute Standards and Tehnology (NIST) FIPS 140-2 standardom i 802.1X provere autenticnosti. Postoje dve verzije WPA2: WPA2-Personal i WPA2-Enterprise. WPA2-Personal sprecava neovla?ceno pristupanje mre?i upotrebom lozinki. WPA2-Enterprise proverava korisnike mre?e kroz server. WPA2 je unazad kompatibilan sa WPA. Poput WPA, WPA2 koristi 802.1X/EAP kao deo infrastrukture ?to garantuje medjusobnu sentralizovanu proveru autenticnosti i upravljanje dinamickim klju?evima i nudi deljeni kljuc za upotrebu u kucnim i malim kancelarijskim mre?ama. Poput WPA, WPA2 je dizajniran da za?titi sve verzije 802.11 uredjaja, ukljucujuci 802.11b, 802.11a i 802.11g. WPANWireless Personal Area Network (be?icna personalna mre?a). Mre?a koja be?icno povezuje personalne uredjaje koji se nalaze u precniku od 30 stopa, na primer u kancelariji ili sobi. WPAN tehnologije obuhvataju Bluetooth i druge tehnologije definsane standardom IEEE 802.15. Specifikacije uredjaja obuhvataju malu brzinu prenosa podataka (250 kbps, 40 kbps i 20 kbps) i ?ivotni vek baterije od vi?e meseci do vi?e godina, i obuhvataju uredjaje poput palica za igru (joy stick) i interaktivnih igracaka. WPAN uredjaji rade u nelicenciranim medjunarodnim frekvencijskim podrucjima i mogu direktno da komuniciraju jedni sa drugima. Analog (Analogni): Signal koji se prima u istom obliku u kojem se prenosi, dok amplituda i frekvencija mogu da budu razli?ite.Amplitude (Amplituda): Promene u signalu.American Standard Code for Information Interexchange, ASCII (ameri?ki standardni kod za razmenu informacija): ra?unarski jezik koji se koristi za konvertovanje slova, brojeva i kontrolnih kodova u digitalni kod koji razume ve?ina ra?unara.Asynchronous (Asinhroni): Komunikacija gde se intarakcija izme?u u?esnika ne odvija istovremeno.Asynchronous Transmission Mode, ATM (Re?im nesinhronizovanog prenosa): Metoda slanja podataka u nepravilnim vremenskim intervalima kori??enjem koda kao ?to je ASCII. ATM omogu?ava ve?ini modernih ra?unara da lako komuniciraju jedni sa drugima.Audio Bridge (Audio most): Ure?aj koji se koristi u audiokonferencijama i koji povezuje vi?e telefonskih linija. Audioconferencing (Audiokonferencija): Glasovna konekcija vi?e od dve lokacije kori??enjem standardnih telefonskih linija.Backbone (Okosnica): Primarna komunikaciona putanja koja povezuje vi?e korisnika.Band (Frekvencijsko podru?je): Frekvencijski opseg izme?u definisane gornje i donje granice.Bandwidth (Propusni opseg): Kapacitet komunikacionog kanala za prenos informacija.Binary (Binarni): Ra?unarski jezik razvijen sa samo dva slova u svom alfabetu.Bit (Bit): Skra?enica za jednu binarnu cifru.Byte (Bajt): Jedna ra?unarska re? koja se obi?no sastoji od osam bitova.Browser (Pretra?iva?): Softver koji vam omogu?ava da prona?ete i vidite informacije na Internetu.Central Processing Unit, CPU (Centralni procesor): komponenta ra?unara gde se vr?i obrada podataka.Channel (Kanal): Najmanji deo komunikacionog kola, obi?no sa putanjom u samo jednom smeru.Codec, COder/DECoder (kodek, koder/dekoder): Ure?aj koji se koristi za konvertovanje analognih signala u digitalne signale za prenos i rekonvertovanje signala nakon prijema na udaljenoj lokaciji, a dozvoljava i komprimovanje signala radi jeftinijeg pressed Video (komprimovani video): Kada se video signali sa?imaju da bi se omogu?io prenos preko manjih nosioca podataka. Compression (komprimovanje): Smanjivanje koli?ine vizuelnih informacija koje se ?alju u signalu, tako ?to se prenose samo izmene koje su u puter Assisted Instruction, CAI (U?enje pomo?u ra?unara): Proces u?enja gde se ra?unar koristi za unapre?ivanje obrazovnog okru?enja tako ?to poma?e u?enicima da ovladaju odre?enom ve?tinom.Cyberspace (kiberneti?ki prostor): Virtuelni “prostor” gde ljudi komuniciraju preko ra?unarskih mre?a.Desktop Videoconferencing (Videokonferencija preko stonih ra?unara): Videokonferencija na personalnom ra?unaru. Dial-up Teleconference (telekonferencija preko komutiranih veza): Kori??enje javnih telefonskih linija za komunikacione veze izme?u razli?itih lokacija.Digital (digitalni): Elektri?ni signal ?iji se napon, frekvencija, amplituda, lokacija menjaju. Digitalni signali mogu da se prenose br?e i preciznije od analognih signala.Digital Video Interactive, DVI (Interaktivni digitalni video): Format za snimanje digitalnog videa na kompakt diskove, koji omogu?ava komprimovanje videa.Distance Education (Obrazovanje na daljinu): Proces obuke kada su studenti i nastavnici odvojeni fizi?kom razdaljinom i tehnologija, ?esto u tandemu sa komunikacijom lice u lice, koja se koristi za premo??avanje te razdaljine.Distance Learning (U?enje na daljinu): ?eljeni rezultat obrazovanja na daljinu.Download (Preuzimanje): Kori??enje mre?e za prenos fajlova sa jednog ra?unara na drugi.Echo Cancellation (Uklanjenje eha): Proces eliminasanja akusti?nog odjekivanja u prostoriji za videokonferenciju.Electronic Mail, E-mail (Elektronska po?ta, e-po?ta): Slanje poruka sa jednog ra?unara na drugi.Facsimile, FAX (Faksimil): Sistem koji se koristi za prenos tekstualnih ili grafi?kih podataka preko standardnih telefonskih linija.Fiber Optic Cable (Opti?ki kabl): Stakleno vlakno koje se koristi za laserski prenos slike, zvuka i/ili podataka.File Transfer Protocol, FTP (Protokol za prenos fajlova): Protokol koji vam omogu?ava da preme?tate fajlove sa udaljenog ra?unara na lokalni koriste?i mre?u kao ?to je Internet.Frequency (Frekvencija): Prostor izme?u talasa u signalu. Vreme izme?u prolaska talasa kroz stacionarnu ta?ku.Frequently Asked Questions, FAQ (?esto postavljanja pitanja): Skup informacija o osnovama neke date teme, ?esto se koristi na WWW.Full Motion Video (Video sistem za prikazivanje digitalnih filmova): Signal koji omogu?ava prenos kompletne akcije koja se odigrava na originalnoj lokaciji.Fully Interactive Video (Potpuno interaktivni video): Dvosmerni interaktivni video - Dve lokacije komuniciraju slikom i zvukom kao da je u pitanju ista lokacija.Home Page (Po?etna stranica): Dokument sa adresom (URL) na svetskoj mre?i koji odr?ava pojedinac ili organizacija, a sadr?i pokaziva?e na ostale informacije na sajtu. Host (Mati?ni ra?unar): Mre?ni ra?unar koji prima informacije sa drugih ra?unara.Hyper Text Markup Language, HTML (Jezik za ozna?avanje hiperteksta): Kod koji se koristi za kreiranje po?etne stranice i koristi se za pristup dokumentima preko WWW.Hypertext Transfer Protocol, HTTP (Protokol za prenos hiperteksta): Protokol koji se koristi da uka?e da je neki Internet sajt WWW sajt, na primer, HTTP je WWW adresa.Hypertext (Hipertekst): Dokument koji je ozna?en da dopusti korisnicima da selektuju re?i ili slike unutar dokumenta, da ih kliknu i uspostave vezu sa drugim informacijama.Instructional Television Fixed Service, ITFS (Fiksni servis nastavne televizije): Visoko frekventna televizija zasnovana na mikro talasima, koja se koristi za obrazovne programe.Integrated Services Digital Network, ISDN (Digitalna mre?a sa integrisanim servisima): Telekomunikacioni standard koji omogu?ava da komunikacioni kanali istovremeno prenose glas, sliku i podatke.Interactive Media (Interaktivni medij): Dodela frekvencije koja dopu?ta dvosmernu interakciju ili razmenu podataka.Litserv: Program elektronske po?te koji dopu?ta da se vi?e korisnika ra?unara pove?e na jedan sistem, obavljaju?i online diskusiju.Local Area Network, LAN (Lokalna mre?a): Dva ili vi?e lokalnih ra?unara koji su fizi?ki povezani.Microwave (Mikrotalas): Elektromagnetni talasi koji putuju pravolinijski, a koriste se za satelite i kratke razdaljine (do 30 milja).Modem (Modem): Hardverska komponenta koja omogu?ava ra?unarima da me?usobno komuniciraju preko telefonskih linija pomo?u konvertovanja digitalnih signala u analogne za prenos analognim linijama.Mosaic: Primer pretra?iva?kog softvera koji omogu?ava upotrebu WWW.Multimedia (Multimedija): Svaki dokument koji koristi vi?e oblika komunikacije, kao ?to su tekst, zvuk i/ili video.Multi-Point Control Unit, MCU (Kontrolna jedinica sa vi?e ta?aka): Komjuterizovan sistem komutacije koji omogu?ava videokonferenciju sa jedne ta?ke ka vi?e ta?scape: Primer pretra?iva?kog softvera koji vam omogu?ava da dizajnirate po?etnu stranicu i da pregledate linkove na work (Mre?a): Niz ta?aka povezanih komunikacionim kanalima na razli?itim lokacijama.Online (u kontaktu): Aktivan i spreman za rad. Tako?e se odnosi na pristup ra?unarskoj mre?i.Origination Siste (Ishodi?na lokacija): Lokacija sa koje telekonferencija poti?e.Point of Presence, POP (Ta?ka prisustva): Ta?ka konekcije izme?u internacionalnog dobavlja?a telekomunikacionih usluga i lokalnog dobavlja?a telekomunikacionih usluga za prosle?ivanje komunikacije u mre?u.Point-to-Point (Od ta?ke do ta?ke): Prenos podataka izme?u dve lokacije.Point-to-Multipoint (Od ta?ke do vi?e ta?aka): Prenos podataka izme?u vi?e lokacija kori??enjem mosta.PPP: Softverski paket koji omogu?ava korisniku da uspostavi direktnu konekciju sa Internetom preko telefonske linije.Protocol (Protokol): Formalni skup standarda, pravila ili formata za razmenu podataka, koji osigurava jednoobraznost izme?u ra?unara i aplikacija.Satelite TV (Satelitska televizija): Video i audio signali se prenose preko komunikacionog ure?aja koji kru?i oko zemlje.Serial Line Internet Protocol, SLIP (Protokol za povezivanje sa Internetom preko serijske linije): Omogu?ava korisniku da se direktno pove?e sa Internetom preko brzog modema.Server (Server): Ra?unar sa specijalnom uslu?nom funkcijom u mre?i, naj?e??e prihvata i povezuje dolazni saobra?aj informacija.Slow Scan Converter (Konvertor sporog skeniranja): Predajnik/prijemnik nepokretne slike preko kanala malog frekvencijskog podru?ja. U realnom vremenu, objekat ispred kamere mora da ostane nepokretan radi ve?e rezolucije.Synchronous (Sinhroni): Komunikacija gde je interakcija izme?u u?esnika istovremena.T-1 (DS-1): Brzi digitalni kanal koji se koristi kao nosilac glasa i/ili podataka. ?esto se koristi za komprimovane video telekonferencije. T-1 ima 24 glasovna kanala.T-3 (DS-3): Digitalni kanal koji komunicira mnogo br?e od T-1 kanala.Telecommunication (Telekomunikacija): Nauka koja se bavi transportom informacija kori??enjem ?ice, radio, opti?kih ili elektromagnetnih kanala za prenos i prijem signala komunikacije glasom ili podacima uz upotrebu elektronskih sredstava.Teleconferencing (Telekonferencija): Dvosmerna elektronska komunikacija izme?u dve ili vi?e grupa na odvojenim lokacijama preko audio, video i/ili ra?unarskih sistema.Transmission Control Protocol, TCP (Protokol za kontrolu prenosa): Protokol koji osigurava da ?e paketi podataka biti poslati i primljeni u odre?enom redosledu.Transponder (Predajnik sa automatskim prijemom odgovora): Satelitski predajnik i prijemnik koji prima i poja?ava signal pre nego ?to ga ponovo po?alje na zemaljsku stanicu.Video Teleconferencing (Video telekonferencija): Telekonferencija koja obuhvata dvosmerni video.Uniform Resource Locator, URL (Jednoobrazna identifikacija resursa): Adresa po?etne stranice na WWW.Uplink (Veza navi?e): Komunikaciona veza od zemaljske stanice do satelita.World Wide Web, WWW (Globalna ra?unarska mre?a): Internet alat zasnovan na grafi?kom hipertekstu koji omogu?ava pristup po?etnim stranicama koje su napravili pojedinci, poslovne i druge organizacije. ................
................

In order to avoid copyright disputes, this page is only a partial summary.

Google Online Preview   Download