Urip.files.wordpress.com



PEMBAHASAN STOIKIOMETRI1Jawab:ADalam sistem tertutup, berlaku hukum kekekalan massa (hukum Lavoisier) yaitu: “massa zat-zat sebelum dan sesudah reaksi adalah sama”.Dengan demikian, jumlah massa zat yang dihasilkan sama dengan jumlah massa pereaksinya yaitu 14 gram.Jawab:BMr Fe2O3 = 2 × 56 + 3 × 16 = 160Reaksi: Fe2O3(s) + 3C(s) 2Fe(s) + 3CO(g)massa Fe2O3 = 1,6 ton = 1,6 × 106 grammol Fe2O3 = 1,6×106 160=104 molmol Fe = 21 × mol Fe2O3 = 2 × 104 molmassa Fe = 2 × 104 × 56 = 1,12 × 106 g= 1,12 tonCARA LAIN (menggunakan hukum Proust):Massa Fe = 2×ArFeMrFe2O3×massa Fe2O3Massa Fe = 2×56160×1,6 ton=1,12 tonJawab:EPersamaan reaksi setara:C3H8(g) + 5O2(g) 3CO2(g) + 4H2O(g)Perbandingan volum sama dengan perbandingan koefisien sehinggavolum C3H8 : CO2 = koef. C3H8 : CO2 = 1 : 3Jawab:EReaksi: 2KClO3(s) → 2KCl(s) + 3O2(g)mol KClO3 = 245122,5=2 molmol O2 = 32× mol KClO3 = 32×2= 3 molvolum O2 (STP) = 3 × 22,4 L = 6,72 LJawab:E(NH4)2SO4 + 2NaCl Na2SO4 + 2NH4Cl(NH4)2SO4 = amonium sulfatNaCl = natrium kloridaNa2SO4 = natrium sulfatNH4Cl = amonium kloridaJawab:EReaksi: 2SO2(g) + O2(g) 2SO3(g)volum SO3 = 22× volum SO2 = volum SO2 = 10 LJawab:CPersamaan reaksi setara:2Al(s) + 3H2SO4(aq) Al2(SO4)3(aq) + 3H2(g)Jawab:CC2H4(g) + 3O2(g) → 2CO2(g) + 2H2O(g) 6 L 18 L 12 L 12 LPerbandingan volum = 6 : 18 : 12 : 12 = 1 : 3 : 2 : 2Perbandingan koefisien reaksi = 1 : 3 : 2 : 2Perbandingan volum = perbandingan koefiein reaksi, hal ini sesuai dengan hukum Avogadro.Jawab:Amol Mg = 424=16 molmol HCl = 10 mL × 2 M = 20 mmol = 150 molKarena mol HClkoef.HCl<mol Mgkoef.Mgmaka pereaksi pembatasnya adalah HClReaksi: Mg(s) + 2HCl(aq) → MgCl2(s) + H2(g)mol Mgkoef.Mg=161=16mol HClkoef.HCl=1502=1100 mol H2 dihitung berdasarkan mol pereaksi pembatas (HCl)mol H2 = 12× mol HCl = 12×150=1100 molVolum H2 (STP) = 1100×22,4 L = 0,224 LJawab:EReaksi: C3H8(g) + 5O2(g) → 4H2O(g) + 3CO2(g)hasil reaksipereaksipereaksi: C3H8 = propanahasil reaksi: CO2 = karbon dioksidaJawab:DMr AxByCz = x×ArA+y×ArB+z×ArC=x×p+y×q+z×r=px+qy+rzmol AxByCz = gramMr=10px+qy+rz molJawab:EReaksi: 2KClO3(s) 2KCl(s) + 3O2(g) 20 g 7,45 gReaksi yang terjadi adalah reaksi redoks karena melibatkan unsur bebas yaitu O2.mol KCl = gramMr=7,4574,5=0,1 molmol KClO3 = 22×mol KCl = mol KCl = 0,1 molmassa bersih KClO3 = mol × Mr = 0,1 × 122,5 = 12,25 g%KClO3 = 12,25 g20 g×100%=61,25% mol O2 = 32× mol KCl = 32×0,1=320 molmassa O2 = mol × Mr = 320×32=4,8 ggaram KCl (semua garam) adalah zat elektrolit sehingga larutannya menghantarkan arus listrik(1, 2, 3 dan 4 benar)Jawab:CNaHCO3 + KHC4H4O6 → NaK C4H4O6 + H2O + CO2mol NaHCO3 = 12,684=0,15 molmol CO2 = mol NaHCO3 = 0,15 mol (koefisien reaksi sama, maka mol sama)volum CO2(STP) = 0,15 × 22,4 L = 3,36 LJawab:BCaCO3(s) + 2HCl(g) → CaCl2(aq) + H2O(l) + CO2(g)mol CaCO3 = gramMr=20100=0,2 molmol CO2 = mol CaCO3 = 0,2 mol (koefisien sama)mol N2 = gramMr=728=0,25 molPada (T, P) sama berlaku hipotesis Avogadro:volum CO2mol CO2=volum N2mol N2?volum CO20,2=50,25?volum CO20,2=20?volum CO2=4 LJawab:BReaksi : C + O2 CO2massa C dalam cuplikan = massa C dalam CO2 = 1×1244×4,4 g = 1,2 g%C dalam cuplikan = massa Cmassa cuplikan×100% = 1,2 g6 g×100%=20%Jawab:Emassa O = massa cuplikan – massa N = 216 – 56 = 160mol N : mol O = 5614:16016=4 :10=2 :5Rumus empirisnya N2O5.Jawab:Bmol V2O5 = 91182=0,5 mol dan mol Ca = 12040=3 mol 5Ca + V2O5 → 5CaO + 2Vmula-mula : 3 0,5 reaksi : 0,6 0,5 2,5 1akhir reaksi: 2,7 2,5 1 mol V = 1 molmassa V = mol × Ar = 1 × 51 = 51 gJawab:ECaH2(s) + 2H2O(l) → Ca(OH)2(aq) + 2H2(g)mol CaH2 = gramMr=12,642=0,3 molmol H2 = 21× mol CaH2 = 2 × 0,3 = 0,6 molmol O2 = gramMr=1632=0,5 molPada keadaan (T, P) sama:volum H2mol H2=volum O2mol O2?volum H20,6=10 L0,5?volum H2=0,6×20 L=12 LJawab:BLogam M bervalensi 2, maka rumus empiris oksidanya adalah MO.%O = 100% 80% = 20%mol M : mol O = 1 : 1 ? mol M = mol O80ArM=2016?ArM=8020×16=64Jawab:EMr FeS2 = 56 + 2 × 32 = 120massa S=2×ArSMrFeS2×massa FeS2massa S=2×32120×24 g=12,8 gmol S=12,832=0,4 molCara lain:mol FeS2 = gramMr=24120=0,2 mol1 mol FeS2 ≈ 2 mol S maka 0,2 mol FeS2 ≈ 2 × 0,2 mol S ≈ 0,4 mol SCara lain lagi:Dari rumus kimia FeS2 terlihat bahwa:mol S : mol FeS2 = 2 : 1 ? mol S = 2 × mol FeS2?mol S=2×gramMrFeS2=2×24120=0,4 molJawab:CC(s) + 2H2(g) → CH4(g)mol H2 (STP) = 2,24 L22,4 L/mol=110molmol CH4 = 12× H2 = 12×110=120molJumlah molekul CH4 =120×6,02×1023 = 3,01 × 1022 molekulJawab:DMr urea, CO(NH2)2 = 60massa N teoritis =2×ArNMrurea×massa urea =2×1460×50 g=703gKemurnian urea =21 g703 g×100%=90%Jawab:BReaksi: CxHy(g) + O2(g) CO2(g) + H2O(g)mol O2 =gramMr=2432=0,75 molmol H2O =gramMr=918=0,50 molmol O2 : H2O = koef. O2 : H2O = 0,75 : 0,50 = 3 : 2Reaksi menjadi: CxHy(g) + 3O2(g) CO2(g) + 2H2O(g)Kesetaraan atom O, koefisien CO2 menjadi 2 sehingga x=2 dan kesetaraan atom H, maka y=4Reaksi menjadi: C2H4(g) + 3O2(g) 2CO2(g) + 2H2O(g)Maka, rumus hidrokarbon itu adalah C2H4.Jawab:BReaksi setara: 2Al + 3H2SO4 → Al2(SO4)3 + 3H2mol Al =10,827=0,4 molmol H2 =32× mol Al =32×0,4=0,6 molmol N2 = 728=0,25 molPada (T, P) sama:volum H2mol H2=volum N2mol N2?volum H20,6=7,5 L0,25?volum H2=0,6×30 L=18 L Jawab:BMr tembaga(I) sulfida, Cu2S = 159massa Cu=2×ArCuMrCu2S×massa Cu2Smassa Cu=2×63,5159×15,9 g=12,7 gCara lain:dari rumus kimia Cu2S terlihat bahwa:mol Cu : mol Cu2S = 2 : 1 ? mol Cu = 2 × mol Cu2S? gramArCu=2.gramMrCu2S?gram Cu63,5=2.15,9159?gram Cu=63,5×0,2=12,7 gJawab:EReaksi:3TiO2(s) + 4BrF3(l) → 3TiF4(s) + 2Br2(l) + 3O2(g)mol O2 =gramMr=0,1632=1200 molmol TiO2 = mol O2 = 1200 mol (koefisien sama)massa TiO2 =mol×Mr=1200×80=0,4 g%TiO2 =massa TiO2massa cuplikan×100%=0,4 g1,6 g×100% =25%Jawab:CSecara teoritis massa Al yang dihasilkan dapat dihitung sebagai berikut:massa Al=2×ArAlMrAl2O3×massa Al2O3 massa Al=2×27102×204=108 g Dalam kenyataannya Al yang dihasilkan hanya 54 gram, maka %Al2O3 =54 g108 g×100%=50%Cara lain:2Al2O3 4Al + 3O2mol Al =5427=2 molmol Al2O3 =24×mol Al=24×2=1 molmassa Al2O3 =mol×Mr=1×102=102 gram%Al2O3 =massa Al2O3massa cuplikan×100%=102204×100% =50%Jawab:DMr CaCO3 = 40 + 12 + 3 × 16 = 100mol CO2(STP) = 2,24 L22,4 L/mol=0,1 molReaksi: CO2(g) + Ca(OH)2(aq) CaCO3(s) + H2O(l)mol CaCO3 = mol CO2 = 0,1 mol (koefisien sama)massa CaCO3 = mol × Mr = 0,1 × 100 = 10 gramJawab:AReaksi: Na2CO3 + 2HCl → 2NaCl + H2O + CO2mol Na2CO3 =5,3106=120 molmol CO2 = mol Na2CO3 = 120 mol (koefisien sama)Volum CO2 (STP) = 120×22,4 L=1,12 LJawab:AJumlah atom sama berarti jumlah molnya sama.2 mol H2SO4 ? 2 × 4 mol O = 8 mol O1 mol Ca3(PO4)2 ? 1 × 2 × 4 mol O = 8 mol O2 mol Na2C2O4 ? 2 × 4 mol O = 8 mol O2 mol KMnO4 ? 2 × 4 mol O = 8 mol O1 mol Fe(NO3)2 ? 1 × 2 × 3 mol O = 6 mol O Jadi (1), (2) dan (3) benar.Jawab:DMr FeCl2 = 56 + 2 × 35,5 = 127massa Fe =ArFeMrFeCl2×massa FeCl2=56127×10 g%Fe =massa Femassa cuplikan×100%=56127×10 g5 g×100%%Fe =88,20%Jawab:CPupukKadar N(NH4)2SO4 (Mr = 142)2×14142×100%=19,72% (NH4)3PO4 (Mr = 150)3×14150×100%=28% (NH2)2CO (Mr = 60)2×1460×100%=46,67% NH4NO3 (Mr = 80)2×1480×100%=35% NaNO3 (Mr = 85)1×1485×100%=16,47% Catatan: dari seluruh pupuk buatan yang ada saat ini, yang paling tinggi kadar nitrogennya adalah urea, CO(NH2)2.Jawab:Emol C2H6 = 630=0,2 mol; mol Cl2 = 7,171=0,1 mol dan mol C2H5Cl = 5,1664,5=0,08 mol C2H6 + Cl2 C2H5Clmula-mula : 0,2 0,1 reaksi : 0,1 0,1 0,1akhir reaksi: 0,1 0,1Seharusnya terbentuk 0,1 mol C2H5Cl, tetapi hanya terbentuk 0,08 mol C2H5Cl sehingga rendemennyaadalah 0,08 mol0,1 mol×100%=80%Jawab:DReaksi: 2Cr + 3CuSO4 → Cr2(SO4)3 + 3Cumol Cu = 19,0563,5=0,3 molmol Cr = 23× mol Cu = 23×0,3=0,2 molAr Cr = grammol=100,2=50Cara lain:Dari persamaan reaksi terlihat bahwa:mol Cr : mol Cu = 2 : 3 ?mol Cr=23×mol Cu?gramArCr =23×gramArCu?10ArCr=23×19,0563,5 ?10ArCr=23×0,3?ArCr=3×102×0,3=50 Jawab:CMr C12H22O11 = 342; C6H12O6 = 180 (dihitung dulu)Hidrolisis: C12H22O11 + H2O H+ C6H12O6 + C6H12O6 glukosa fruktosamol sukrosa =6,84342=0,02 molmol glukosa = mol sukrosa = 0,02 mol (koefisien sama)massa glukosa =mol×Mr=0,02×180=3,60 g(Ingat: hidrolisis sukrosa menghasilkan glukosa + fruktosa)Jawab:EMisal massa A = massa B = x, maka:mol A =x40 dan mol B =x80 A + 2B AB2mula-mula : x40 x80 reaksi : x160 x80 x160 akhir reaksi: 3x160 x160 Zat A yang tidak bereaksi =3x160mol%A yang tidak bereaksi=3x160molx40mol×100% =3x160×40x×100%=34×100%=75% Cara lain:Dalam AB2, massa A : massa B = 40 : 2 × 80 = 1 : 4Artinya massa A yang bereaksi sebanyak 14 massa A semula, sehingga :%A yang tidak bereaksi =34×100%=75%Jawab:BReaksi: 2Al(s) + 6HCl(aq) 2AlCl3(aq) + 3H2(g) Cu(s) + HCl(aq) tidak bereaksimol H2 = 6,72 L22,4 L/mol=0,3 molmol Al =23×mol H2=23×0,3=0,2 molmassa Al = mol × Ar = 0,2 × 27 = 5,4 gramKarena Al 90% dari massa paduan logam, maka massa paduan =10090×5,4=6 gramCara lain:Misal massa paduan =x maka massa Al =0,9x dan massa Cu =0,1x. Karena Cu tidak bereaksi dengan HCl, maka gas H2 hanya dihasilkan dari reaksi Al.mol Al : mol H2 = 2 : 3 ? mol Al=23×mol H2?0,9x27=23×6,7222,4?130x=23×0,3?x=6 gramJawab:CReaksi: 2KClO3(s) 2KCl(s) + 3O2(s)mol N2 = gramMr=2,828=0,1 molPada (T,P) sama:mol O2volum O2=mol N2volum N2?mol O2750 mL=0,1250 mL?mol O2=0,3 molmol KClO3 = 23×mol O2=23×0,3=0,2 molmassa KClO3 = mol × Mr =0,2×122,5=24,5 gramJawab:CMisal fraksi kelimpahan tembaga yang lebih ringan (Cu-63) adalah x%, maka fraksi kelimpahan Cu-65 =100-x%Ar Cu=x%×63+100-x%×6563,5=x100×63+100-x×651006350=63x+6500-65x?2x=150?x=75Cara lain:Misal kelimpahan Cu-63 = x% dan Cu-65 = y% maka:x+y=100?y=100-xArCu=x%×63+y%×65?63,5=0,63x+0,65y?63,5=0,63x+0,65(100-x)?63,5=0,63x+65-0,65x?0,02x=1,5?x=1,50,02=75 Jawab:Bmol N2 =gramMr=728=0,25 molPada (T, P) sama:mol O2volum O2=mol N2volum N2?mol O210=0,255?mol O2=0,5 molJumlah molekul O2 =0,5×6,02×1023=3,01×1023molekulCara lain:N2 =5 liter?728mol=14mol=14×L molekulO2 =10 liter=10 liter5 liter×14×L=12×L molekulO2 =12×6,02×1023=3,01×1023 molekul(L= bilangan Avogadro = 6,02×1023)Jawab:A1 L bensin menghasilkan 0,28 kg CO, maka 100 L bensin menghasilkan 28 kg CO.P = 1 atm; T = (27 + 273) K = 300 Kmol CO = 28 kg28 kg/kmol=1 kmol=1000 molPV=n.R.T?V=n.R.TP=1000×0,082×3001V=24.600 L=24.600 dm3=2,460 m3Jawab:Bmassa O = 60%, maka massa Z = 40%valensi O = 2, valensi Z = x, maka rumus kimia senyawa = M2Oxmol M : mol O = 2 : x?4032:6016=2:x?4032×1660=2x?13=2x?x=x=6Jawab:Cberat botol kosong = 15,85 gberat gas H2 = (15,95 15,85) g = 0,1 gberat gas Y = (17,45 – 15,85) g = 1,6 gKedua gas dimasukkan ke dalam botol yang sama, berarti volumnya sama sehingga mempunyai jumlah mol yang sama.mol gas Y=mol gas H2?gramArY=gramMrH2?1,6ArY=0,12?ArY=32Jawab:AReaksi: C3H8(g) + 4O2(g) → 3CO2(g) + 2H2O(g)volum CO2 =31×volum C3H8=31×3 L=9 Lvolum H2O =21×volum C3H8=21×3 L=6 LJawab:EReaksi: NO2(g) + O2(g) → NO(g) + O3(g)volum CO2 =volum NO2=6 L (kosefisien sama)volum O3 =volum NO2=6 L (kosefisien sama)(Ingat: perbandingan volum = perbandingan koefisien reaksi, sehingga jika koefisiennya sama maka volumnya juga sama)Jawab:EReaksi: N2(g) + O2(g) → 2NO(g)Pada (T, P) sama:volum N2 : O2 : NO = koef. N2 : O2 : NO = 1 : 1 : 2Jawab:C2Al(s) + 2KOH(aq) + 6H2O(l) → 2K[Al(OH)4](aq) + 3H2(g)mol Al = 2,727=0,1 molmol H2 = 32×mol Al=32×0,1=320molvolum H2(STP) = 320mol×22,4Lmol=3,36 LJawab:DReaksi: 2Fe(s) + 3H2SO4(aq) → Fe2(SO4)3(aq) + 3H2(g)mol Fe = 2,856=120 molmol H2 = 32×mol Fe=32×120=340 molvolum H2 (STP) = 340 mol × 22,4 L/mol = 1,68 LJawab:AMr asetilena, C2H2 = 28; O2 = 32mol C2H2 = 6028=157 mol, mol O2 =1632=12 mol 2C2H2(g) + 5O2(g) 4CO2(g) + 2H2O(l)reaksi : 157 12 mula-mula : 15 12 25 15akhir reaksi: 15Jumlah molekul H2O = mol×L=15×6×1023=1,2×1023 molekulJawab:CMr metana, CH4 = 16; etana, C2H6 = 30; CO2 = 44Misal berat CH4 = x g, maka berat C2H6 = (76 – x) gmol CH4 =x16 mol, mol C2H6 =(76-x)30 mol, mol CO2 =22044=5 molReaksi: CH4(g) + 2O2(g) CO2(g) + 2H2O(g) x16mol x16mol C2H6(g) + 72O2(g) 2CO2(g) + 3H2O(g) (76-x)30mol 2(76-x)30molmol CO2 = x16+2(76-x)30?5=x16+(76-x)15 ?5.16.15=15x+1676-x ?1200=15x+1216-16x ?x=16 gram (berat CH4) Jawab:AReaksi: 2Al(s) + 6HCl(aq) 2AlCl3(aq) + 3H2(g)mol H2 = gramMr=302=15 molmol Al = 23×mol H2=23×15=10 molmassa Al = mol × Ar = 10 × 27 = 270 gramJawab:EReaksi: M(s) + 2HCl(aq) MCl2(aq) + H2(g)mol M : mol H2 = 1 : 1 ? mol M = mol H2?0,56ArM=0,005?0,56ArM=1200?ArM=112Jawab:AMr asetilena, C2H2 = 26Reaksi: CaC2(s) + 2H2O(l) Ca(OH)2(aq) + C2H2(g)mol C2H2 = mol CaC2 = 0,5 mol (koefisien sama)massa C2H2 = mol × Mr = 0,5 × 26 = 13 gramJawab:AReaksi: 4Al + 3O2 2Al2O3mol Alkoef.Al=0,364=0,09mol O2koef.O2=0,363=0,12 Karena mol Alkoef.Al<mol O2koef.O2 maka pereaksi pembatasnya adalah Al.mol Al2O3 dihitung berdasarkan mol pereaksi pembatas.mol Al2O3 = 24×mol Al=12×0,36=0,18 molCara lain: 4Al + 3O2 2Al2O3mula-mula : 0,36 0,36 reaksi : 0,36 0,27 0,18akhir reaksi: 0,09 0,18Jawab:CMr Al2O3 = 2 × 27 + 3 × 16 = 102massa Al2O3 = 51% × 200 ton = 102 ton = 102 × 103 kgmol Al2O3 = 102×103kg102 kg/kmol=103kmolReaksi: Al2O3(s) 2Al(s) + 3O2(g) mol Al = 23× mol Al2O3 = 23× 103 kmol = 2 × 103 kmolmassa Al = mol × Ar = 2 × 103 kmol × 27 kg/kmol massa Al = 54 × 103 kg = 54 tonCara lain:massa Al=2×ArAlMrAl2O3×massa Al2O3massa Al=2×27102×102 ton=54 tonJawab:CMisal volum gas propana, C3H8 =x L, maka volum gas metana, CH4 =8-xLCH4(g) + 2O2(g) CO2(g) + 2H2O(g) (8-x) L (8-x) LC3H8(g) + 5O2(g) 3CO2(g) + 4H2O(g) x L 3x Lvolum CO2 = 8-xL+3x L?20 L=8+2xL?2x=12?x=6 L%C3H8 =volum C3H8volum campuran×100%=6 L8 L×100%%C3H8 =67%Jawab:AJumlah partikel =mol×L (L= 6,02 × 1023)SenyawaJumlah molJumlah Partikel5 g NO (Mr = 30)530=16mol 16L 6 g NO2 (Mr = 46)646=323mol 323L≈18L 7 g N2O3 (Mr = 76)776mol 776L≈112L 8 g N2O4 (Mr = 92)892=223mol 223L≈112L 10 g N2O5 (Mr = 108)10108=554mol 554L≈111L Jawab:Dmol F =1 atom6,02×1023atom/mol=16,02×10-23molmassa F =mol×Ar=16,02×10-23×19=3,16×10-23gramJawab:Emol amonia (NH3) =gramMr=10gmolJumlah molekul amonia (NH3) =mol×L=10g×L=10 LgJawab:Amol X =3,01×1023atom6,02×1023atom/mol=12molAr X =grammol=2 gram12mol=4 gram mol-1Jawab:AMr N2H4 = 32 (dihitung dulu)massa N =2×ArNMrN2H4×massa N2H4=2×1432×8 grammassa N =7 grammol N =gramAr=714=12molJumlah atom N =12×6×1023=3×1023atom Jawab:DMr gas hidrogen (H2) = 21 mol gas H2 =2 mol atom H0,5 mol gas H2 =2×0,5 mol atom H=1 mol atom HJumlah atom H =1×L=6,02×1023atomJawab:EPernyataan salah.1 g N2 (Mr = 28) =128mol1 g CO (Mr = 30) =130molKarena jumlah molnya berbeda, maka volum 1 g N2 dan 1 g CO berbeda.Alasan salah karena dalam massa yang sama (dengan Mr berbeda) jumlah mol N2 dan CO juga berbeda.Jawab:B%N = 63,16% dan %O = 36,84%mol N:mol O=63,1614:36,8416=4,51:2,30=2:1Rumus empiris senyawa tersebut adalah N2O.Jawab:Dmol senyawa =1024molekul6×1023molekul/mol=106molMr senyawa =300 g106mol=180gmolREn=Mr?CH2On=180?12+2+16n=180?30n=180?n=6Rumus molekul: CH2O6=C6H12O6Jawab:DReaksi setara: 2SO2(g) + O2(g) → 2SO3(g)volum SO2=22×volum SO3=22×20 L=20 Lvolum O2=12×volum SO3=12×20 L=10 LJawab:CReaksi: CxHy(g) + O2(g) CO2(g) + H2O(g) 10 cm3 50 cm3 30 cm3koefisien CxHy : O2 : CO2 = volum CxHy : O2 : CO2 = 10 : 50 : 30 = 1 : 5 : 3Persamaan reaksi menjadi: CxHy(g) + 5O2(g) 3CO2(g) + 4H2O(g)koefisien H2O = (2 × 5) – (2 × 3) = 4Kesataraan C: x=3Kesetaraan H: y=8Rumus hidrokarbon itu adalah C3H8.Jawab:Amol Ne =1 atom6,02×1023atom/mol=16,02×10-23molAr Ne =grammol=3,32×10-23g16,02×10-23mol=19,98≈20Jawab:BPembakaran alkana: CnH2n+2 + 3n+12O2 nCO2 + (n+1)H2Ovolum CO2 : CnH2n+2 = 2 : 1?n:1=2:1?n=2Persamaan reaksi menjadi:C2H6 + 72O2 2CO2 + 3H2OAlkana itu adalah C2H6 = etanaJawab:EMr C2H5OH = 46, O2 = 32mol C2H5OH = 9,246=0,2 molmol O2 = 2432=0,75 mol C2H5OH(l) + 3O2(g) → 2CO2(g) + 3H2O(l)mula-mula : 0,2 0,75 reaksi : 0,2 0,60 0,4akhir reaksi: 0,4Volum CO2 (STP) = 0,4 mol × 22,4 L/mol = 8,96 LJawab:EReaksi: MgSO4.xH2O(s) MgSO4(s) + xH2O(g) 38 g 20 g 18 gmol H2O : mol MgSO4 = x :1?1818:20120=x:1?1 :16=x:1?x=6 Cara lain:massa MgSO4 =MrMgSO4MrMgSO4.xH2O×massa MgSO4.xH2O?20=120120+18x×38?120+18x=6×38?120+18x=228?18x=108?x=6Cara lain lagi:massa H2O =x.MrH2OMrMgSO4.xH2O×massa MgSO4.xH2O?18=18x120+18x×38?120+18x=38x?20x=120?x=6Jawab:Bvolum O2 = 20% × 600 mL = 120 mLReaksi: CnH2n + 3n2O2 nCO2 + nH2Ovolum CnH2n : O2 = koef. CnH2n : O240 : 120 = 1 : 3n2? 40×3n2=120×1?n=2Rumus hidrokarbon itu adalah C2H4Jawab:EDalam CxHy:massa C = 1×ArCMrCO2×massa CO2=1×1244×220 mg=60 mg=0,06 g massa H = 2×ArHMrH2O×massa H2O=2×118×45 mg=5 mg=0,005 gmol C : mol H = 0,0612:0,0051=0,005:0,005=1 :1Rumus empirisnya adalah CH.Cara lain:mol CO2 = 220 mg44 mg/mmol=5 mmolmol H2O = 45 mg18 mg/mmol=2,5 mmolReaksi: CxHy + x+y4O2 xCO2 + y2H2Omol CO2 : mol H2O = 5 : 2,5 ?x :y2=2 :1?x=y?x :y=1:1Rumus empirisnya adalah C1H1 = CHJawab:DMisal oksida nitrogen itu = NxOyReaksi: NxOy(g) N2O3(g) + O2(g) 100 cm3 100 cm3 50 cm3koef. NxOy : N2O3 : O2 = volum NxOy : N2O3 : O2 = 100 : 100 : 50 = 2 : 2 : 1Reaksi menjadi: 2NxOy(g) 2N2O3(g) + O2(g)Kesetaraan N: 2x=4?x=2Kesetaraan O: 2y=8?y=4Oksida nitrogen itu adalah N2O4.Jawab:DReaksi: A(s) + 2HCl(aq) ACl2(aq) + H2(g)mol H2 =56,0 L22,4 L/mol=2,5 molmol A =11×mol H2=11×2,5 mol=2,5 molAr A=grammol=602,5=24Jawab:EGas yang menghasilkan CO2 terbanyak adalah gas yang mengandung atom C terbanyak per molekulnya yaitu C3H8. Bukti:2CO(g) + O2(g) 2CO2100 cm3 100 cm3C2H6(g) + 4,5O2(g) 2CO2(g) + 3H2O(g)100 cm3 200 cm3C2H2(g) + 2,5O2(g) 2CO2(g) + H2O(g)100 cm3 200 cm3C3H8(g) + 5O2(g) 3CO2(g) + 4H2O(g)100 cm3 300 cm3(Ingat: perbandingan volum = perbandingan koefisienreaksi).Jawab:Dvolum CH4 = 60% × 1 L = 0,6 Lvolum C2H6 = 40% × 1 L = 0,4 LReaksi: CH4(g) + 2 O2(g) CO2(g) + 2H2O(g) 0,6 L 2 × 0,6 L = 1,2 L C2H6(g) + 92 O2(g) 2CO2(g) + 3H2O(g) 0,4 L 92×0,4 L = 1,8 Lvolum O2 yang diperlukan = (1,2 + 1,8) L = 3,0 LJawab:Dmol O2 =2032=58mol; mol H2O =918=12molReaksi: CxHy(g) + x+y4O2(g) xCO2(g) + y2H2O(g)mol O2 : mol H2O = x+y4:y2?58:12=x+y4:y2?12x+y4=58×y2?x+y4=5y8?x=38y?x:y=3:8Hidrokarbon itu adalah C3H8.Jawab:CReaksi: CxHy(g) + O2(g) CO2(g) + H2O(g) 10 cm3 40 cm3 30 cm3Volum langsung menjadi koefisien, maka:10CxHy(g) + 40O2(g) 30CO2(g) + H2O(g) (bagi 10)CxHy(g) + 4O2(g) 3CO2(g) + 2H2O(g)dari kesetaraan atom OKesetaraan C: x=3Kesetaraan H: y=4Hidrokarbon itu adalah C3H4.Jawab:EReaksi: 2HgO(s) → 2Hg(l) + O2(g)mol O2 = 4,832=0,15 molmol HgO terurai = 21×0,15 mol=0,3 molmassa HgO terurai = mol × Mr = 0,3 × 216 = 64,8 g%HgO = 64,8 g108 g×100%=60%Cara lain:mol O2 = 4832=0,15 mol 2HgO(g) O2(g)2 mol (= 432 g) 1 mol 108 g 0,25 mol (seharusnya) %HgO terurai = O2dihasilkanO2seharusnya×100%=0,15 mol0,25 mol×100%=60% Jawab:EReaksi: FeS + 2HCl → FeCl2 + H2Smol H2S = 8 liter20 liter/mol=0,4 molmol FeS = mol H2S = 0,4 mol (koefisien sama)massa FeS = mol × Mr = 0,4 × 88 = 35,2 gkadar FeS = 35,2 g44 g×100%=80%Jawab:CReaksi: 2KClO3(s) 2KCl(s) + 3O2(g)mol KCl = 24,5122,5=0,2 molmol O2 = 32× mol KClO3 = 32×0,2=0,3 molvolum O2 = 0,3 mol × 20 litermol=6 literJawab:CReaksi: 2KClO3(s) 2KCl(s) + 3O2(g)mol KCl = 49122,5=0,4 molmol O2 = 32× mol KClO3 = 32×0,4=0,6 molPada (T, P) sama:volum O2mol O2=volum NOmol NO?volum O20,6 mol=0,5 L1,530mol?volum O2=301,5×0,6×0,5 L=6 LJawab:AReaksi: PbCO3.xPb(OH)2(s) + (x+1)H2SO4(aq) →(x+1)PbSO4(s) + (2x+1)H2O(l) + CO2(g).mol PbSO4 : mol CO2 = 1 : 0,5 ?x+1:1=1:0,5?x+1=2?x=1Jawab:C%N = 100% %O = 100% 36,37% = 63,63% mol N : mol O = 63,6314:36,3716=4,5:2,3=2:1Rumus molekul oksida = N2OJawab:EBeratnya berkurang karena air yang menguap.Mr Na2CO3 = 106; Mr H2O = 18; Mr Na2CO3.xH2O = 106 + 18xReaksi: Na2CO3.xH2O Na2CO3+ xH2O 7,15 g 2,65 g 4,5 g mol H2O : mol Na2CO3 = x : 1 ?4,518:2,65106=x:1?14:140=x:1?140x=14?x=10 Rumus Kristal tersebut adalah Na2CO3.10H2OCara lain:massa Na2CO3 =MrNa2CO3MrNa2CO3.xH20× massa Na2CO3.xH2O2,65 =106106+18x×7,15?106+18x=1062,65×7,15?106+18x=286?18x=180?x=10Cara lain lagi:massa H2O =x.MrH2OMrNa2CO3.xH20× massa Na2CO3.xH2O4,5 =18x106+18x×7,15?106+18x=18x4×7,15?106+18x=28,6x?10,6x=106?x=10Jawab:EReaksi: P2(g) + O2(g) PxOy(g) 40 mL 100 mL 40 mLVolum langsung menjadi koefisien sehingga reaksi menjadi: 40P2(g) + 100O2(g) 40PxOy(g) (bagi 20) 2P2(g) + 5O2(g) 2PxOy(g)Kesetaraan P: 2x=4?x=2Kesetaraan O: 2y=10?y=5Jawab:AReaksi: C(s) + O2(g) CO2(g)mol O2(STP) =112 mL22,4 mL/mmol=5 mmolmol C =5 mmol×12mgmmol=60 mg=0,06 g%C dalam cuplikan =0,06 g0,24 g×100%=25%Jawab:DReaksi setaraa: 3CaO + 2H3PO4 → Ca3(PO4)2 + 3H2Omol CaO = 32× mol H3PO4 = 32×5 mol=7,5 molJawab:BMr KClO3 = 122,5; Mr Cl2 = 71Reaksi: KClO3 + 6HCl → KCl + 3H2O + 3Cl2mol Cl2 =14271=2 molmol KClO3 =13× mol Cl2 =13×2 mol=23 molmassa KClO3 =23mol×122,5gmol=81,7 gJawab:DReaksi: Fe2O3(s) + 3CO(g) → 2Fe(s) + 3CO2(g)mol Fe = 11,256=0,2 molmol Fe2O3 = 12×mol Fe=12×0,2 mol=0,1 molmassa Fe2O3 = mol × Mr = 0,1 × 160 = 16 gramJawab:AReaksi: FeS + 2HCl → FeCl2 + H2Smol H2S = 20 L20 L/mol=1 molmol FeS = mol H2S = 1 mol (koefisien sama)massa FeS = x = 1 mol × 88 g/mol = 88 gJawab:Bmassa senyawa karbon = 92 grammassa C (dari CO2) = 1244×132 g=36 gmassa H (dari H2O) = 218×72 g=8 gmassa O = 92 – (36 + 8) = 48 gmol C : mol H : mol O = 3612:81:4816=3:8:3Rumus empiris = C3H8O3Jawab:Dmassa hidrokarbon = 0,2 grammassa C (dari CO2) = 1244×0,66 g=0,18 gmassa H (dari H2O) = 218×0,18 g=0,02 gmol C : mol H = 0,1812:0,021=0,015:0,020=3:4Rumus empiris = C3H4Jawab:EReaksi setara: 2H2S + O2 → 2S + 2H2Omol H2S = 224 L22,4 L/mol=10 molmol S = 22× mol H2S = 22×10=10 molmassa S = mol × Ar = 10 × 32 = 320 gramCara lain:mol H2S = 224 L22,4 L/mol=10 molmassa H2S = mol × Mr = 10 × 34 = 340 grammassa S = 3234×340 gram=320 gramJawab:Bmol Fe = 2856=0,5 mol; mol S = 2032=0,625 mol Fe + S FeSmula-mula : 0,5 0,625 reaksi : 0,5 0,5 0,5akhir reaksi : 0,125massa S sisa = 0,125 × 32 = 4 gram SJawab:BMr CO2 = 44, mol CO2 = 0,1044=1440molPada (T, P) sama:mol Xvolum X=mol CO2volum CO2?mol X440 mL=1440320 mL?mol X=1440×320×440=1320molMr X = grammol=0,201320=64Gas X adalah SO2 karena Mr SO2 = 64Jawab:C%N=x.ArNMrkafein×100%?28,9%=x.14194×100%?x=28,9×19414×100=4Jadi, jumlah atom nitrogen dalam molekul kafein ada 4.Jawab:C 2Fe2S3 + 3O2 + 6H2O → 4Fe(OH)3 + 6Smula-mula : 2 2 3 reaksi : 1 1,5 3 2 3akhir reaksi: 1 0,5 2 3Pada akhir reaksi, terbentuk 2 mol Fe(OH)2 dan 3 mol S.Jawab:DMr Al2O3 = 102 (dihitung dulu)massa Al=2×27102×100 kg=52,94 kgJawab:BReaksi: Fe(s) + 2HCl(aq) → FeCl2(aq) + H2(g)mol Fe = 11,256=0,2 molmol H2 = mol Fe = 0,2 mol (koefisien reaksi sama)volum H2(STP) = 0,2 × 22,4 = 4,48 LJawab:Cmol Ca = 2740=0,675 mol; mol N2 =5,614=0,4 mol;Mr Ca3N2 = 148 3Ca(s) + N2(g) → Ca3N2(s)mula-mula : 0,675 0,4 reaksi : 0,675 0,225 0,225 akhir reaksi: 0,175 0,225 massa Ca3N2 = 0,225×148=33,3 gramJawab:CMr C2H5OH = 46, O2 = 32, CO2 = 44mol C2H5OH = 13,846=0,3 molmol O2 = 19,232=0,6 mol C2H5OH(l) + 3O2(g) → 2CO2(g) + 3H2O(l)mula-mula : 0,3 0,6 reaksi : 0,2 0,6 0,4akhir reaksi: 0,1 0,4Volum CO2 (STP) = 0,4 mol × 44 g/mol = 17,6 gram(lihat juga soal nomor 70/UM UGM 2007)Jawab:AMisal, volum CH4 = x m3 maka volum C3H4 = (10 –x) m3Reaksi: CH4(g) + 2O2(g) CO2(g) + 2H2O(g) x m3 x m3 C3H4(g) + 72O2(g) 3CO2(g) + 2H2O(g) (10 –x) m3 3(10 –x) m3volum CO2 = x+310-x=24?30-2x=24?2x=6?x=3 m3 (volum CH4)? volum C3H4 = 7 m3Jawab:CMr Na2SO4 = 142; H2O = 18; Na2SO4.xH2O = 142 + 18xReaksi: Na2SO4.xH2O → Na2SO4 + xH2O 11,6 g 7,1 g 4,5 gmol H2O : mol Na2SO4 = x:1?4,518:7,1142=x:1?0,25:0,05=x:1?0,05x=0,25?x=5Molekul air Kristal yang terkandung adalah 5.Cara lain:massa Na2SO4=MrNa2SO4MrNa2SO4.xH2O×massa Na2SO4.xH2O ?7,1=142142+18x×11,6?142+18x=232?18x=90?x=5Cara lain lagi:massa H2O=x.MrH2OMrNa2SO4.xH2O×massa Na2SO4.xH2O?4,5=x.18142+18x×11,6?142+18x=46,4x?28,4x=142?x=5Jawab:DMr N2 = 28; mol N2 = 3,528=0,125 molReaksi: FeS + 2HCl → FeCl2 + H2SPada (T,P) sama:mol H2Svolum H2S=mol N2volum N2?mol H2S7,5=0,1252,5?mol H2S=3,530×2,5×7,5=0,375 molmol FeS = mol H2S = 0,375 mol (koefisien sama)massa FeS = mol × Mr = 0,375 × 88 = 33 gkadar FeS = 33 g44 g×100%=75%(lihat juga soal nomor 81/UMPTN 1992)Jawab:DMr NH3 = 17, CO(NH2)2 = 60, CO2 = 44, H2O = 18mol NH3 = 34017=20 mol; mol CO2 = 50044=12511mol 2NH3(g) + CO2(g) CO(NH2)2(aq) + H2O(l)mula-mula : 20 12511 reaksi : 20 10 10 10akhir reaksi: 1511 10 10Pereaksi pembatasnya adalah NH3CO2 yang tidak bereaksi = 1511×44=60 gramurea yang dihasilkan = 10 × 60 = 600 gramair yang terbentuk = 10 × 18 = 180 gramJawab:BMr NO = 30, mol NO = 1,530=0,05 molPada (T, P) sama:mol Xvolum X=mol NOvolum NO?mol X2 L=0,05 mol1 L?mol X=0,1 molMr X=grammol=3,20,1=32Jawab:Bmol C : mol H : mol O = 40,012:6,711:53,316=3,33:6,71:3,33=1:2:1Rumus empiris, RE = CH2O(RE)n = Mr ? (CH2O)n = 90 ? (12 + 2 + 16)n = 90? 30n = 90? n= 3Rumus molekul senyawa = (CH2O)3 = C3H6O3Jawab:Reaksi: C(s) + 2SO2(g) CS2(g) + 2O2(g)mol C = 4012=103molmol CS2 = mol C = 103mol (koefisien reaksi sama)massa CS2 teoritis = mol×Mr=103×76 g%hasil CS2 = 38 g103×76 g×100%=15% Jawab:CMr FeSO4 = 152; H2O = 18, FeSO4.xH2O = 152 + 18xReaksi: FeSO4.xH2O(s) FeSO4(s) + xH2O(g) 41,2 g 30,4 g 10,8 gmol H2O : mol FeSO4 = x:1?10,8108:30,4152=x:1?0,6:0,2=x:1?x=3Jumlah molekul hidrat dalam garam = x=3Cara lain:massa FeSO4=MrFeSO4MrFeSO4.xH2O×massa FeSO4.xH2O?30,4=152152+18x×41,2?152+18x=206?18x=54?x=3Cara lain lagi:massa H2O=x.MrH2OMrFeSO4.xH2O×massa FeSO4.xH2O?10,8=18x152+18x×41,2?0,6152+18x=41,2x?91,2+10,8x=41,2x?30,4x=91,2?x=3Jawab:DReaksi: 4L + 3O2 2L2O3mol O2 = 9,632=0,6 molmol L = 43× mol O2 = 43×0,6 mol=0,8 molAr L=grammol=22,40,8=28Jawab:Avolum metana (CH4) = 60%×1,2 L = 0,72 Lvolum etana (C2H6) = 40%×1,2 L = 0,48 LReaksi: CH4(g) + 2O2(g) CO2(g) + 2H2O(g) 0,72 L 0,72 L C2H6(g) + 3,5O2(g) 2CO2(g) + 3H2O(g) 0,48 L 0,96 Lvolum CO2 total = (0,72 + 0,96) L = 1,68 Lmol CO2 (STP) = 1,68 L22,4 L/mol=0,075 molGas CO2 direaksikan dengan Ca(OH)2:CO2(g) + Ca(OH)2(g) CaCO3(s) + H2O(l)mol CaCO3 = mol CO2 = 0,075 mol (koefisien sama)massa CaCO3 = mol × Mr = 0,075 × 100 = 7,5 gramJawab:BMr CaCN2 = 80; H2O = 18; CaCO3 = 100; NH3 = 17Reaksi: CaCN2(g) + 3H2O(g) CaCO3(g) + 2NH3(g)mol CaCN2 = 2080=0,25 molZatmolmassaH2O31×0,25=0,75 mol0,75 × 18 = 13,5 gCaCO311×0,25=0,25 mol0,25 × 100 = 25 gNH321×0,25=0,50 mol0,50 × 17 = 8,50 gJadi, (1) dan (3) benar.Jawab:AMr KClO3 = 122,5; KCl = 75,5; O2 = 32Reaksi: 2KClO3 2KCl + 3O2tekanan gas, P=570 mmHg760 mmHg×1 atm=0,75 atmsuhu, T=30+273K=303 Kvolum O2 = 150 mL = 0,15 Lmol O2, n=P.VR.T=0,75×0,150,082×303=0,0045 molberat O2 = 0,0045 × 32 = 0,145 gramsetiap mol KClO3 menghasilkan 1,5 mol O2.jika 1 kmol (≠ 1 kg) KClO3 dibakar akan dihasilkan 1,5 kmol (≠1,5 kg) O2(1), (2) dan (3) benar. ................
................

In order to avoid copyright disputes, this page is only a partial summary.

Google Online Preview   Download