VOORWOORD - Villamedia
VOORWOORD
Toenemende bedreigingen en meer geweld
Wie kon vermoeden bij de viering van het 120-jarig bestaan van de NVJ en de groots opgezette persvrijheiddag op 3 mei, dat zes maanden later journalist/programmamaker Theo van Gogh in Amsterdam van zijn fiets zou worden geschoten en met messteken zou worden afgemaakt. Een zwarte dag voor het vrije woord is de eerste spontane reactie van de NVJ. Maar de vereniging ziet het ook als een afschuwelijke apotheose van toenemend geweld tegen journalisten en programmamakers. Enkele weken voor de dood van Van Gogh besluit de NVJ, in samenwerking met het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren, tot een onderzoek naar het verschijnsel van toenemend geweld tegen journalisten. Na een proefonderzoek participeert de NVJ in een wetenschappelijk onderzoek van criminoloog Frank Bovenkerk. Bijna 7.000 NVJ leden worden aangeschreven. Vijfhonderd reacties komen binnen en worden verwerkt. Een ding is nu al duidelijk: omvang en maar met name de ernst van de sommige bedreigingen aan het adres van journalisten is ongekend groot.
Na de moord op Van Gogh ontstaat er hevig tumult in de samenleving . Extreme uitingen zoals brandstichtingen in een moskee en een school en daarop volgende tegenacties. Met name de berichtgeving over de anti terreur acties in het Haagse Laakkwartier leiden tot kritische uitspraken van bewindslieden. De bedreigingen maar ook de aanzwellende kritiek over de rol van de media resulteren er in dat sommige redacties en individuele journalisten een oneigenlijke druk ervaren op hun dagelijkse taakuitoefening.
Samen met het Genootschap van Hoofdredacteuren discussieert de NVJ kort voor de jaarwisseling met enkele leden van het kabinet over de rol van de onafhankelijke media in deze roerige tijden en de onderscheidende verantwoordelijkheden van de overheid en de media. Kort daarna publiceert NVJ-voorzitter Kees Schaepman in het vakblad De Journalist het opiniestuk ‘Zet je veren op journalisten’. De NVJ-voorzitter roept hiermee journalisten op de beroepstrots en eigen waarde niet te verliezen, ondanks alle druk van buitenaf op werkwijze en inhoud. Hij doet dit nogmaals in dit jaarverslag 2004.
Dit jaaroverzicht rapporteert over tal van andere zaken die de NVJ in 2004 oppakt. Een onmogelijke opgave zonder de inzet van de honderden vrijwilligers uit besturen en delegaties en uit andere verenigingsorganen. Onze waardering voor deze kaderleden van de NVJ is groot. Ondergetekende heeft het als een eer ervaren vijfentwintig jaar met hen de belangen van het vak te dienen.
Hans Verploeg, algemeen secretaris
ANALYSE
‘Journalist zet je veren op’
Het Openbaar Ministerie vertoont in het tv-programma Opsporing Verzocht de foto van een verdachte die in de cel zit, en verlegt hiermee de journalistieke normen. Terwijl kabinetsleden klagen over onbeteugelde journalistieke vrijheid, letten uitgevers meer op rendement dan op reputatie. Het wordt tijd dat journalisten in het geweer komen om hun vak te verdedigen.
Media nemen door de opkomst van de informatiemaatschappij een steeds prominenter plaats in. Maar dat heeft niet tot een krachtiger positie van mijn ambacht geleid. Integendeel. Er heerst juist onzekerheid over de grenzen van het vak in het overgangsgebied tussen informatie en entertainment en over de eeuwigheidswaarde van journalistieke onafhankelijkheid. Horen voorgekookte vraaggesprekken (Prinses Mabel die in het programma van Paul Rosenmöller ontkent dat ze met Klaas Bruinsma heeft geslapen) nog wel tot het domein van de journalistiek? Een student van de School voor de Journalistiek die stage wil lopen bij de TV-Makelaar, is dat aanvaardbaar? Als ik tijdens een vergadering in Hilversum over de vraag hoe onze zender meer luisteraars kan bereiken, opmerk dat het toch ook van belang is waarméé we ze bereiken, oogst ik meewarige blikken. Bestuurders zijn geïnteresseerd in het bereik van het medium, de boodschap is van ondergeschikt belang geworden.
Hoofdredacteuren, de eersten die de missie van hun medium en de redactionele vrijheid zouden moeten beschermen, worden steeds meer opgeslokt door andere taken. En bij iedere ontmoeting met uitgevers hoor ik een litanie over hoofdredacties, die de greep op hun redacties zijn kwijtgeraakt. De mooiste toekomstplannen, ja, zelfs overlevingsplannen, stuiten op een muur van onwil en conservatisme bij journalisten. Een muur waar zelfs de hoofdredactie niet doorheen komt. Als ik de uitgevers die ik spreek moet geloven, worden redacties vooral bevolkt door futloze cynici die iedere vernieuwing vrezen.
Media en journalisten zijn makkelijke zondebokken geworden. Het stemt soms bijna moedeloos als er weer een lawine van kritiek over ons heen komt. Bij de VPRO lees ik op mijn beeldscherm dagelijks de e-mail van luisteraars en ik kan de reacties dromen. Wij zijn vooringenomen (‘Linkse kerk’), onbeleefd (‘Wanneer leren jullie eindelijk eens luisteren?’) en hardleers (‘Dringt er dan echt nooit iets tot jullie door?’). Na verrassende interviews worden zelfs complimenten in kritiek vervat (‘Waarom hoor ik dit geluid niet vaker op de radio?’). Nooit eerder stonden media zo open voor kritiek. Maar het verwijt van arrogantie blijft, ondanks ombudsmannen bij kranten, talk back radio, versterking van de Raad voor de Journalistiek en openbare debatten over journalistieke kwesties.
Ook kabinetsleden, de enigen die nu juist niet zouden moeten blaffen tegen de waakhond van de samenleving, spuien openlijk hun gal over ‘de’ media. Erger nog: zij suggereren met hun uitspraken dat het tijd wordt om maatregelen te nemen in een branche waar sensatiezucht en leugen regeren. Na de moord op Theo van Gogh suggereerde minister Remkes van Binnenlandse Zaken dat de media wellicht aan banden gelegd zouden moeten worden. En in reactie op het interview van Andries Knevel met Abdul Jabbar van de Ven bij de EO-televisie, vroeg minister Donner van Justitie zich af of malloten niet te gemakkelijk een podium krijgen waarop zij angstgevoelens kunnen aanwakkeren. Premier Balkenende tenslotte, zette de rol van de media op de agenda van het kabinetsberaad.
Om mezelf op te beuren heb ik boven mijn bureau een citaat opgeprikt van de Engelse cartoonist Gerald Scarfe uit The Guardian. ‘Ik houd van journalisten’, zegt Scarfe. ‘Ik houd van hun gezelschap, van hun levenswijze, van de sfeer die zij uitstralen: altijd een tikje cynisch en zij weten veel van zaken af. Hoe de dingen echt werken’.
Om me met mijn voeten op de aarde te houden, staat in mijn boekenkast ook de biografie van Koos Tak, geschreven door Rijk de Gooijer en Eelco de Jong. Tak is een uitgebluste vijftiger die vooral oog heeft voor zijn onkostennota. Een morsige alcoholist die feiten alleen waardeert als ze sappig zijn en lekker koppen – of die feiten ook kloppen doet niet ter zake.
Nog treuriger stemmend dan de uitgebluste, in het vak afgematte Koos Tak is zijn ambitieuze adjunct-hoofdredacteur drs. Klaas-Jan Wortelboer, een kalende dertiger met een gevorderd buikje. Een journalistieke carrièremaker, die ongetwijfeld zal eindigen, nee, niet als hoofdredacteur, maar als divisiedirecteur in een waarschijnlijk internationaal uitgeefconcern.
Koos Tak en Klaas-Jan Wortelboer zijn, vrees ik, nog altijd onder ons. Erger nog is dat het heersende klimaat in medialand anonieme citatenjagers kweekt, die hun nieuwtjes van persconferenties en voorlichters moeten krijgen omdat zij zelf de tijd en de ambitie niet hebben om op onderzoek te gaan.
Wat mij zorgen baart is dat uitgevers, hoofdredacties en journalistieke opleidingen te weinig doen om aankomende journalisten ervan te doordringen dat zij geen onderling verwisselbare letterknechten mogen zijn. Dat het juist de creatieve lastpakken zijn waarvoor in mediaconcerns oases geschapen moeten worden.
Jan Blokker omschreef nieuws ooit als een ordeverstorend element. Maar wie stelt nog prijs op zulk nieuws? Programma’s zoals Reporter, waarin journalistiek graafwerk wordt verricht, zijn naar de buitengrenzen van de publieke omroep verdreven. Gedrukte media die nog werkelijk investeren in eigen onderzoek zijn witte raven. God-zij-geloofd is er de Vereniging voor Onderzoeksjournalistiek die het genre nieuw elan probeert te geven. Maar in het medialandschap overheersen het scoopje, het quootje, het geautoriseerde interview en, erger, het straatinterview dat vooral na de moord op Pim Fortuyn is herontdekt.
Huub Wijfjes schrijft in zijn studie ‘Journalistiek in Nederland 1850-2000’ dat het wezen van de journalistiek ‘de uniekheid van producten’ is. Producten die zijn gemaakt door ‘unieke, scheppende persoonlijkheden die wellicht onder invloed van hun tijd staan, maar in diepste wezen ernaar streven die invloed te weerstaan en een onafhankelijk oordeel te vormen’.
‘Unieke scheppende persoonlijkheden’? Veel werkgevers vinden een aparte CAO voor journalisten overbodige, lastige en dure onzin.
‘Een onafhankelijk oordeel’? Wat scoort is confectiejournalistiek, op maat gesneden voor de doelgroep.
Ons vak dreigt zo zijn trots en zijn gevoel voor eigenwaarde te verliezen. Het gevolg is verval van journalistiek fatsoen. Een studente van een journalistieke opleiding vertelde me, dat zij tijdens haar stage bij een publieksblad terecht was gewezen. Zij had de opdracht gekregen om een interview met een jonge aids-patiënt te maken. Na twee dagen vroeg haar chef waar het interview bleef, ze was nog bezig een geschikte kandidaat te vinden. Tijdverspilling. ‘Je kunt toch zelf wel bedenken wat zo’n man zegt’, meende haar chef. Ik wilde het aanvankelijk niet geloven, maar zij onderbouwde het verhaal en schreef er haar eindexamenscriptie over. Interviewtje? Fluitje van een cent, een stukje is zo geschreven. Maar goede journalistiek vraagt om geduld, kost tijd en dus geld. En als wij, journalisten, daar zelf niet de nadruk op blijven leggen, zal niemand anders het voor ons doen.
Staatssecretaris Medy van der Laan schreef in juli aan de Tweede Kamer, in haar reactie op eerder uitgebrachte adviezen van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling en de Raad voor het Openbaar Bestuur, dat media verantwoordelijk zijn voor het in ere houden van de publieke moraal en de ethische principes die de journalistiek van oudsher kenmerken – zonodig tegen de druk van de markt in. Prachtig. Maar hoe doe je dat? Die markt legt namelijk nogal krachtig haar wil op. Kostenbesparing en schaalvergroting hebben de afgelopen jaren hoger op de prioriteitenlijst gestaan dan publieke moraal en ethische principes.
Ik zal niet ontkennen dat zonder concernvorming er in Nederland geen gezonde en redactioneel sterk bezette kranten als NRC Handelsblad, de Volkskrant of De Telegraaf hadden bestaan. Het zijn zware tijden voor de pers, vooral voor de dagbladpers. Oplages
lopen dramatisch terug. De concurrentie tussen dagbladen onderling is afgenomen, maar de concurrentie met andere aanbieders van nieuws en informatie, zoals gratis bladen en audiovisuele media, is gegroeid. Dat constateert een studie die het Bedrijfsfonds voor de Pers dit voorjaar liet uitvoeren. De vraag naar geschreven nieuws is teruggelopen en als gevolg van het lager bereik is het advertentievolume gedaald. Kostenbesparing is onvermijdelijk en schaalvergroting lijkt een logische oplossing om de dagbladen soelaas te bieden en hun weerstand te vergroten. Grote, sterke ondernemingen bieden dagbladen waarschijnlijk hun enige overlevingskans. Maar dagbladen zijn voor de aandeelhouders en de bestuurders van die concerns gewone producten, niet wezenlijk anders dan wegwerpluiers.
‘Kranten verkopen is het simpelste dat er is’, zei Apax-bestuurder Stephen Grabiner deze zomer in de Volkskrant. Hij sprak zijn frustratie uit over het defaitisme bij het PCM-personeel. Terwijl het toch allemaal zo eenvoudig is. Ik citeer Grabiner: ‘De redacties moeten hun doelgroep definiëren en een goed product maken. De uitgever moet dat product op de juiste manier distribueren en promoten. Vanzelf stijgen dan de oplages, stromen de adverteerders toe en wordt er geld verdiend.’
Grabiner is een vertegenwoordiger van het type manager dat de media is gaan beheersen. Het credo ‘publish and be damned’ is vervangen door ‘publish and be profitable’. Nieuws, dat is wat mensen graag lezen. De rest kan in de prullenmand. Dure onderzoeksjournalistiek? Waarom? Om aan te tonen dat autoriteiten niet deugen en dat de overheid incompetent is? Dat is toch al lang algemeen bekend, dus wie wil nog verveeld worden met de feiten? Daar verkoop je geen krant mee, dat weet iedere Wortelboer.
Uitgevers en omroepbazen die ik spreek, belijden allen met de mond dat journalistieke kwaliteit het fundament vormt voor elk tijdschrift, iedere krant, elk actualiteitsprogramma op radio en televisie. Maar wat bedoelen ze met journalistieke kwaliteit? Snelheid? Betrouwbaarheid? Relevantie voor de doelgroep? Toegankelijkheid? Is vorm ook een journalistieke kwaliteit? Wat journalistieke kwaliteit is, zou steeds opnieuw gedefinieerd moeten worden. En dat moet door journalisten gebeuren, niet door marketingprofeten of bladenmakers. En vervolgens is het aan ons om die journalistieke kwaliteit te waarborgen en een duidelijke plaats te geven binnen het geheel van de media.
Het verwijt dat onze beroepsgroep, murw gebeukt, door behoudzucht geregeerd wordt, is niet helemaal uit de lucht gegrepen. Het lijkt mij hoog tijd om uit onze schuttersputjes te komen en in het offensief te gaan.
Kees Schaepman, voorzitter
KALENDER 2004
JANUARI
2 januari – Hans Verploeg spant zich in om de vrijgelaten Russische journalist Grigory Pasko aan werk te helpen. Pasko heeft gevangen gezeten als gevolg van ‘misbruik van zijn positie’. Dagblad Pravda besteedt aandacht aan de actie van de NVJ
5 januari – Bij een mogelijke verkoop van PCM zal ook de NVJ toezien op continuïteit van de zelfstandige titels, handhaven van de CAO en van de redactiestatuten.
6 januari – PCM en NVJ hebben een principeakkoord bereikt over het sociaal plan. Basis is het preventief personeelsbeleid. De vrijwillige ouderenregeling blijft staan, maar de leeftijd verandert van 57,5 jaar naar 58,5 jaar. De vrijwillige vertrekpremie is hoger dan in het vorig sociaal plan.
7 januari – HMG (RTL) en vakbonden bereiken een principeakkoord over een CAO. Er zijn afspraken gemaakt over onder andere een eenmalige uitkering van 1,5 procent en een bonus van maximaal 3,5 procent, afhankelijk van de bedrijfsresultaten.
7 januari – De Marokkaanse journalist Ali Lamrabet is na zeven maanden gevangenisstraf vrijgelaten. Lamrabet zou drie jaar cel uitzitten wegens belediging van de koning en het in gevaar brengen van de staat. Na grote druk van onder andere NVJ is de journalist eerder vrijgelaten.
7 januari – Hans Verploeg vraagt aan de internationale journalistenorganisaties afspraken te maken over het opstellen van de jaarlijkse dodenlijsten. Het ontbreken vaneen uniform systeem bij het tellen van journalisten die gedood zijn bij oorlogshandelingen, leidt elk jaar tot grote verwarring.
9 januari – Er is een principeakkoord over het sociaal beleidsplan 2004-2005 voor NDC. Dit nieuwe sociaal plan is van toepassing op de reorganisaties die tussen 1 januari 2004 en 1 januari 2006 bij de NDC zullen worden doorgevoerd.
12 januari – Jerry Lampen wint de Zilveren Camera voor de beste nieuwsfoto van 2003, een Irakese vrouw die met haar baby vlucht. Lampen is tevens uitgeroepen tot fotojournalist van het jaar.
12 januari – In het bezuinigingsplan van Reed Business Information voor Nieuwsblad Transport wordt een halvering van de verschijningsfrequentie voorgesteld en een verlaging van de personeelskosten. NVJ en redactie voeren overleg. Acties worden niet uitgesloten.
19 januari – Een aantal redacteuren van AVRO dreigt met acties na bekendmaking van het plan om de AVRO uit actualiteitenrubriek Netwerk te halen en naar Twee Vandaag te sturen en de EO op te nemen in Netwerk. NVJ steunt de redacteuren.
21 januari – Er is een sociaal plan afgesproken bij de reorganisatie van RTV West. Boventalligen krijgen 90 procent van de kantonrechtersformule; degenen die al een andere baan hebben krijgen de helft.
23 januari – De NVJ vraagt Erik de Vlieger en NTG de maandenlange betalingsachterstand van freelancers op te lossen.
26 januari – De maatregelen die de Europese Commissie heeft aangenomen voor de omzetting van de richtlijn marktmisbruik, blijken negatieve gevolgen te kunnen hebben voor financiële berichtgeving. De nieuwe Europese maatregelen kunnen leiden tot opdroging van journalistieke bronnen.
28 januari – De regionale omroep RTV Rijnmond, en NVJ bereiken een onderhandelaarsakkoord sociaal plan. Bij RTV Rijnmond worden 29 van de ruim 140 personeelsleden ontslagen. Aanvankelijk zouden 40 banen worden geschrapt.
30 januari – De NVJ ondertekent niet het sociaal plan EO/Publieke Omroepen na afkeuring van een grote groep leden. De aanzegtermijn van vier maanden is te kort; het aantal freelance-jaren wordt niet meegeteld; de ouderenregeling is onvolledig.
FEBRUARI
2 februari – De NVJ stelt in de onderhandelingen over een nieuwe CAO voor de Publieke Omroep voor dat de periodieken hoger moeten worden en dat er minder misbruik mag worden gemaakt van flexwerkers. Ook vraagt de NVJ compensatie voor de ziektekostenstijging en voor beroepskosten zoals de kilometervergoeding.
3 februari – Historicus Huub Wijfjes presenteert onder grote belangstelling zijn boek ‘Journalistiek in Nederland 1850-2000’ ter ere van het 120-jarig bestaan van de NVJ. Staatssecretaris Medy van der Laan ontvangt het eerste exemplaar.
3 februari – De nieuwe NVJ-dienst FreelancersAdviesNVJ gaat van start. De dienst biedt de leden van de secties Freelance en NVF informatie en advies ter ondersteuning van de beroepspraktijk.
12 februari – NVJ en NTG/De Vlieger bereiken overeenstemming over de nog uitstaande betalingen van freelancers en het opstarten van een overleg omtrent deelname aan de CAO voor de Publiekstijdschriften.
18 februari – De NVJ gaat een groot onderzoek uitvoeren onder freelancers over de sociaal-economische positie van deze beroepsgroep.
24 februari – Minister Remkes (BiZa) zegt geen boodschap te hebben aan klachten van journalisten dat zij niet mee kunnen luisteren met het nieuwe communicatiesysteem C2000. Wel zouden hulpverleningsdiensten andere manieren kunnen bedenken om de media te informeren. De NVJ gaat met het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren overleg voeren met de overheid.
27 februari – Achttien vakbladen doen mee aan het kennismakingsproject vaktijdschriftjournalisten. Het project is door NVJ en NUV in het leven geroepen om specialisaties onder de aandacht van jonge journalisten te brengen en de instroom van jongeren in de sector te bevorderen.
27 februari – De NVJ en twee journalisten van dagblad De Limburger doen hun beklag bij het gerechtshof in Den Bosch. Justitie weigert de agenten en AID-medewerkers te vervolgen die vorig jaar in Budel verslaggeefster C. Collard en fotograaf F. Gori hebben opgepakt en geïntimideerd.
MAART
2 maart – Volgens Hans Verploeg is het redactiestatuut van Metro niet het beschermend statuut zoals in de Dagblad-CAO staat voorgeschreven. Ook past Metro de CAO slechts ten dele toe. Dit staat in een reactie op een boze brief van Metro aan de NVJ.
4 maart – De onderhandelingen over nieuw sociaal plan bij De Telegraaf zijn vastgelopen. De voorstellen voor de lengte van de herplaats- en zoektermijn en de ouderenregeling zijn ondermaats.
8 maart – Het is onduidelijk wat er gaat gebeuren met Ten Hagen & Stam als de uitgeverij binnen een jaar wordt verkocht door moedermaatschappij Wolters Kluwer. Een verhuizing staat voor augustus gepland maar bij verkoop binnen enkele maanden kan er direct weer worden verhuisd.
10 maart – De NVJ wil met AT5 praten over de achterstand in arbeidsvoorwaarden ten opzichte van de Omroep-CAO.
10 maart – De NVJ wijst het voorstel van het ANP af om de stappen in de salarisschalen te halveren. Wel wil de NVJ praten over een ander salarisgebouw als het onderzoek naar een nieuw salarisgebouw bij de Dagblad-CAO is afgerond.
12 maart – De Studiecommissie Pensioenvernieuwing Dagbladjournalisten rapporteert haar bevindingen over de minimumpensioen CAO. Het belangrijkste punt van studie is het pensioensysteem: vasthouden aan een eindloonregeling of werken aan een middelloonregeling.
17 maart – De werkgroep Pers 2000 bereidt een enquête voor over het nieuwe communicatiesysteem C2000. Met het nieuwe systeem is het niet meer mogelijk het berichtenverkeer nog langer te volgen. De NVJ heeft zich bij deze werkgroep aangesloten.
18 maart – De redactie van Nieuwsblad Transport staakt een aantal uren na nieuwe bezuinigingsmaatregelen door de directie.
18 maart – Zeven Nederlandse organisaties, waaronder de NVJ, demonstreren gezamenlijk voor de Cubaanse ambassade in Den Haag en eisen in een petitie de onmiddellijke vrijlating van de 75 Cubaanse dissidenten waaronder 28 journalisten die een jaar geleden zijn opgepakt en gevangen gezet.
25 maart – De onderhandelingen over het sociaal plan 2004 – 2005 voor de Amsterdamse Telegraaf bedrijven zijn in goed overleg opgeschort. Dit vanwege de onzekerheid rondom de besluitvorming van het kabinet en de sociale partners op centraal niveau over het voortbestaan van de VUT- en prepensioenregelingen.
29 maart – De NVJ praat met andere mediagroeperingen met het ministerie van OC&W over het RMO-rapport. Hans Verploeg stelt een aantal maatregelen voor waaronder een groter draagvlak voor de Raad voor de Journalistiek, een nieuwsmonitor en een debatbureau.
APRIL
1 april – Hans Verploeg zegt bij voorbaat niet negatief te zijn over de aankoop van PCM door Apax. Het zullen vooral de prestaties van de kranten zijn die de onafhankelijkheid voor de onderneming bepalen, wat voor garanties dan ook worden afgesproken.
1 april – De redactie van Nieuwsblad Transport staakt opnieuw. De redactie wil dat de directie de contracten voor bepaalde tijd van drie medewerkers verlengt.
2 april – In een eerste reactie op het openbare omroeprapport van de visitatiecommissie-Kan betreurt omroepsecretaris Thomas Bruning het dat de druk op de programmabudgetten blijft en dat de zendercoördinatoren niet echt als hoofdredacteuren kunnen gaan werken. Ook mist hij in het rapport concrete aanbevelingen.
2 april – De Haagse rechtbank wil voor de besloten strafzaak (de verdachte is minderjarig) over het doden van een adjunct-directeur van het Terra College een aantal persvertegenwoordigers selecteren. De NVJ wijst er op dat zo'n selectiemethode willekeur in de hand werkt.
7 april – Drie redactieleden moeten vertrekken bij vakblad Computable. Volgens NVJ-secretaris Yvonne Dankfort is er geen economische reden gegeven voor de ontslagen.
14 april – Het NVJ-bestuur draagt plaatsvervangend algemeen secretaris Thomas Bruning voor tot benoeming in de functie van algemeen secretaris per 1 september 2005. Bruning zal Hans Verploeg opvolgen die de functie ruim 25 jaar bekleedde. De NVJ verenigingsraad neemt op 3 mei de voordracht over.
15 april – De verkenning van de NVJ naar mogelijke partners voor de belangenbehartiging met betrekking tot auteursrecht van freelancers levert weinig nieuwe gezichtspunten op. Mogelijke partners zijn FNV KIEM en de organisatie van letterkundigen.
16 april – Tijdens een eerste overleg voor een nieuwe Omroep-CAO blijken de voorstellen ver uit elkaar te liggen. De werkgevers denken onder andere aan lagere periodieken, geen onregelmatigheidstoeslag meer en hogere pensioenpremies. De NVJ keurt de voorstellen af.
23 april – De studiecommissie van werkgevers/werknemers die samen met Hay Group een marktconform loongebouw voor publiekstijdschrift- en opinieweekbladjournalisten zou presenteren haalt de datum niet. De werkgevers vinden dat het rekenmodel niet voldoet. Er wordt opdracht gegeven om een nieuw salarisgebouw te ontwikkelen.
28 april – De sectie freelance doet onderzoek naar de licentieovereenkomsten voor freelancers waarin zij volgens de opdrachtgever moeten afzien van auteursrechten. Het sectiebestuur beraadt zich op een aanpak.
30 april – Oud-NVJ-voorzitter Ron Abram is bevorderd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau wegens zijn grote verdienste voor de journalistiek in Nederland.
MEI
3 mei – NVJ, NDP en het Persmuseum organiseren het Persvrijheidscongres. Frank van Vree en Mirjam Prenger presenteren het NVJ-onderzoek Schuivende grenzen. De vrijheid van de journalist in een veranderend medialandschap.
8 mei – Leden van de Rotterdamse Journalisten Vereniging vertrekken voor een mediareis naar Shanghai.
12 mei – De freelancers van de NTG-bladen hebben collectief besloten geen opdrachten van NTG meer aan te nemen zolang er niet binnen redelijke termijn betaald wordt. Via de NVJ zijn zij een incassoprocedure gestart.
14 mei – De NVJ-onderhandelingsdelegatie heeft het overleg met het ANP over een nieuwe CAO opgeschort.
18 mei – Adviesbureau Deloitte & Touche bezoekt in opdracht van de dagbladwerkgevers en de NVJ acht dagbladredacties om de redactiewerkzaamheden in kaart te brengen om te zien of er een functiereferentiebestand gemaakt kan worden. Dit onderzoek maakt deel uit van de studie naar een mogelijk nieuw loongebouw.
19 mei – Een aantal Nederlandse journalisten met werk in India loopt het risico het land te worden uitgezet. De NVJ heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken gevraagd hierover te spreken met de Indiase overheid en ambassade.
20 mei – Er is een principeakkoord over een CAO bij de Veronica-tijdschriften. Omdat de ingangsdatum 1 juli 2003 is staat de nullijn uit het najaarsakkoord een structurele loonsverhoging van 2 procent niet in de weg.
21 mei – De meerderheid van PCM blijft in Nederlandse handen. Het Britse Apax neemt een belang van 47,5 procent maar krijgt wel stemrecht over de 5 procent die wordt verdeeld onder personeel en management. De stichtingen houden de resterende 47,5%.
26 mei – Reed Business Information betaalt de gestaakte uren van de redacteuren van Nieuwsblad Transport niet uit. De NVJ stelt hen schadeloos uit de stakingskas. Yvonne Dankfort is tevreden over het resultaat van de stakingen.
28 mei – De NVJ biedt materiële ondersteuning aan freelanceleden die weigeren opdrachten aan te nemen bij NTG van Erik de Vlieger. De NTG heeft de betalingsachterstand nog niet weggewerkt en de betalingstermijn van 90 dagen is niet teruggebracht tot 30 dagen.
JUNI
4 juni – De Nederlandse journalist Ismael Zayer raakt in Irak betrokken bij een schietpartij. Hans Verploeg verzoekt onmiddellijk het ministerie van Buitenlandse Zaken te zorgen voor een veilig onderkomen voor Zayer, zijn echtgenote, de journaliste Anneke van Ammelrooy en hun vier kinderen.
10 juni – NVJ-leden kunnen stemmen over de afwijzing door FNV van de kabinetsplannen voor VUT/prepensioen.
10 juni – Ondanks bedreigingen blijft het Nederlandse journalistenechtpaar Anneke van Ammelrooy en Ismael Zayer in Bagdad. De NVJ, het IFJ en het CPJ volgen de situatie in Irak van dag tot dag.
15 juni – De omroepwerkgevers vinden dat het overleg over een nieuwe CAO pas kan worden hervat als de voorwaarden van de werknemers van tafel gaan. De werknemersdelegaties blijven van mening dat er niet te praten valt over de huidige voorstellen van de werkgevers.
15 juni – Media worden ernstig gehinderd in hun toegang tot informatie als de politiescanner wordt vervangen door het gesloten systeem C2000. De NVJ vraagt minister Johan Remkes om verbeteringen van de alternatieve waarschuwingsvoorzieningen voor journalisten.
21 juni – NVJ-leden stemmen in grote meerderheid (75%) tegen het kabinetscompromis voor versobering van VUT en prepensioen.
23 juni – De NVJ vraagt de gemeenteraad van Almere om de subsidie aan Omroep Flevoland voor het Almere Nieuws niet te stoppen.
24 juni – De jaarprijs van de Nederlandse Sportpers (NSP) wordt toegekend aan wielrenster Leontien Zijlaard-Van Moorsel vanwege haar positieve opstelling tegenover de media gedurende haar hele carrière.
24 juni – De NVJ heeft de voorstellen voor de Dagblad-CAO aan haar leden voorgelegd. De NVJ vraagt reparatie van overheidsmaatregelen en kwaliteitsverbetering van het vak, zoals vermindering van werkdruk, jonge instroom, opleidingsplannen en levensloopregeling.
25 juni – Journalisten van BN/De Stem overwegen om met de fiets hun werk te doen als de kilometervergoeding voor het gebruik van privé-auto's niet goed wordt geregeld. De NVJ vraagt uitgever Wegener met een kostendekkende regeling te komen.
JULI
1 juli – NVJ en ANP hebben na een moeizame start toch in vrij korte tijd een principeakkoord bereikt over een nieuwe CAO. Er is onder andere een incidentele uitkering van 0,5 procent van het jaarsalaris afgesproken.
2 juli – de NVJ zet de procedure voort tegen de (oud) bestuursleden en oud-directie van RTV West. De NVJ stelt hen individueel aansprakelijk voor het financiële debacle dat de omroep in het najaar van 2003 trof. Als gevolg van het financiële wanbeleid verloren 40 medewerkers hun baan.
2 juli – De gemiddelde jaaromzet van een freelance journalist bedraagt 36.000 euro; bijna eenderde verdient minder dan de helft daarvan. Dit blijkt uit het NVJ/FLA-onderzoek Een ongewis bestaan - De beroepspraktijk van schrijvende freelance journalisten in Nederland.
5 juli – AT5 kondigt een reorganisatie aan waarbij tien gedwongen ontslagen zullen vallen. De journalistieke kant van het bedrijf blijft echter grotendeels gespaard. Over het reorganisatieplan en het sociaal plan wordt overlegd met de NVJ.
6 juli – Een meerderheid van de leden vindt dat de pensioenregeling voor dagbladjournalisten voor de komende tien jaar beter kan worden gemaakt door de CAO-partijen dan door de fondsbesturen. De NVJ wil een regeling die past bij de journalistieke beroepsgroep.
7 juli – De NVJ overlegt met de NTG-directie over een fatsoenlijk betalingspatroon voor freelance journalisten. De achterstallige betalingen van de NVJ-leden zijn inmiddels voldaan, die van de overige niet georganiseerde NTG-freelancers nog niet.
7 juli – HDC schrapt binnen een paar jaar nog eens 100 van de 800 voltijdbanen bovenop de al lopende reorganisatie. Op de redactie verdwijnen 30 banen.
13 juli – De NVJ en de Fotografenfederatie vrezen dat NMa (Nederlandse Mededingingsautoriteit) boetes gaat opleggen voor het communiceren van richtprijzen. De NVJ verwijdert alle adviestarieven van VillaMedia in afwachting van een juridisch onderzoek.
13 juli – Het kabinet dwingt de journalistiek niet tot (zelf)regulering maar stimuleert die wel, blijkt uit de reactie op adviezen van RMO en ROB. De Raad voor de Journalistiek wordt versterkt. Het Bedrijfsfonds voor de Pers steunt een stichting Nieuwsmonitor (NDP,NVJ) die over de jaren heen kenmerken van berichtgeving volgt. De overheid geeft volgend jaar 50.000 euro voor een debatbureau.
15 juli – De onderhandelingen over de nieuwe CAO Dagbladjournalisten 2004 zijn gestart. Tegen het gebruik in presenteren de werkgevers geen voorstellenpakket. Als reden wordt de onduidelijkheid over WAO en VUT/Prepensioen gegeven.
23 juli – De politie heeft een ploeg van RTV Dordrecht gearresteerd na het filmen van een explosievenbusje terwijl de politie een verdacht pakket opruimde. De NVJ roept de hoofdredactie op een procedure te starten.
27 juli – De NVJ heeft staatssecretaris Medy van der Laan vier uitbreidingen voorgesteld voor haar quickscan binnen de publieke omroepen: onderzoek naar achterstallige auteursrechten; de positie van flexwerkers en freelancers; het uiteengroeien van de beloningen voor vast personeel en bestuurders; en de kosten en resultaten van externe adviseurs.
AUGUSTUS
5 augustus – De NVJ ontraadt haar leden te tekenen voor de accreditatievoorwaarden van Eredivisie CV. Deze beperken de bewegingsvrijheid van persfotografen in voetbalstadions. De NVJ, de Nederlandse Sport Pers en het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren vragen de invoering uit te stellen tot na een vervolgoverleg.
9 augustus – Het sociaal plan dat de NVJ en De Telegraaf hebben afgesproken is goed ontvangen door de andere bonden en VNO/NCW.
12 augustus – De NVJ heeft de Raad van Uitvoering een uitspraak gevraagd over het geschil met het NUV dat een afspraak over een nieuw loongebouw voor publieks- en opinieweekbladjournalisten niet nakomt.
20 augustus – Tijdens het lopende CAO-overleg heeft Robert Zaal, onderhandelaar namens de regionale omroepdirecties, in het geheim een plan aan de werkgevers voorgelegd voor een eigen regionale CAO. Daarin moet het personeel 6 tot 12 procent inleveren. De NVJ gaat ervan uit dat de omroepdirecties het voorstel afkeuren.
20 augustus – De publieke omroep NPS reorganiseert zonder overleg met de bonden en de OR en overtreedt daardoor de CAO en de wet op de ondernemingsraden. De NVJ wil een kort geding aanspannen als de NPS een aantal zaken niet binnen vijf dagen terugdraait.
30 augustus – Hans Verploeg en Thomas Erdbrink (NRC Handelsblad) roepen Nederlandse journalisten op een dringend beroep te doen op de ontvoerders van twee Franse journalisten in Irak om hen vrij te laten. VillaMedia start een handtekeningenactie met hun oproep die door bijna 1000 collega’s zal worden ondertekend.
SEPTEMBER
1 september – De vaste kamercommissie voor OC&W vergadert over de publieke omroep. Het is hoog tijd voor een journalistieke structuur bij de publieke omroep stelt de NVJ in een notitie. De NVJ pleit voor onafhankelijkheid en inspraak, duidelijke eindverantwoordelijkheid per net, het bundelen van krachten per net en voor een indirectere rol voor de omroepen.
6 september – De ondernemingsraden van de regionale omroepen vinden net als de NVJ dat een regio-CAO onbespreekbaar is.
10 september – De hoofdredactie van De Telegraaf en de NVJ en het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren hebben een bijzonder scherp protest ingediend tegen de afluisterpraktijken van het Openbaar Ministerie bij Telegraaf-journalist John van den Heuvel in de Nomads-zaak.
22 september – De werkgevers van NUV streven naar één CAO voor Boek- en Uitgeverijpersoneel (BTU-CAO) waaronder ook de journalistieke werknemers vallen. Dit is voorgesteld tijdens de eerste onderhandelingsronde voor een nieuwe CAO Vaktijdschriften. De NVJ keurt het voorstel af.
27 september – Het journalistieke nieuws van om de hoek dreigt uit het zicht te verdwijnen. Hans Verploeg stelt een nieuw multimediaal bedrijf voor waarin regionale media samenwerken.
OKTOBER
5 oktober – Twee journalisten hebben met steun van de NVJ hun ex-werkgever RTV Utrecht gedagvaard. Zij vinden dat zij nog twee maandsalarissen tegoed hebben.
6 oktober – Volgens ROOS zijn bezuinigingen van 6 tot 12 procent op de loonkosten niet aan de orde, zo laten zij weten tijdens een spoedoverleg met de vakbonden. ROOS onderstreept dat medewerkers bij de regio-omroepen een arbeidsvoorwaardenpakket verdienen dat gelijkwaardig is aan het huidige arbeidsvoorwaardenniveau. Na deze uitspraken worden actievoorbereidingen opgeschort.
8 oktober – De NVJ vraagt het Europese Parlement om een onderzoek naar de persvrijheid in Turkije. De NVJ pleit voor een gemengde onderzoekscommissie bestaande uit parlementariërs en journalisten die ter plaatse onderzoek doet naar het aantal gevangen journalisten in Turkije en de persvrijheid.
11 oktober – De NVJ reageert tevreden over Sanoma's toekomstplannen zoals een opleiding voor pas afgestudeerde journalisten, een mentortraject om de communicatie te verbeteren en een maximale functietermijn van vijf jaar voor hoofdredacteuren, chefs en art directors.
12 oktober – De werkgeversdelegatie verschijnt niet op het overleg voor een nieuwe CAO Vaktijdschriftjournalisten. De werkgevers wachten de resultaten af van het overleg over de BTU-CAO.
20 oktober – Werkgevers en werknemers praten voor de vierde keer over een nieuwe Dagblad-CAO. De NVJ maakt duidelijk dat zij graag een CAO voor 2004 wil afsluiten. Belangrijke punten zijn vergoeding van de gestegen beroepskosten en voortzetting van het project jonge instroom.
20 oktober – De eerste onderhandelingen vinden plaats over de nieuwe minimumpensioen-CAO. Werkgevers willen uitgaan van kostenneutraliteit en ambiëren zelfs kostenverlaging. De NVJ wil waardevaste pensioenen voor alle journalisten nu en in de toekomst en (tijdelijke) kostenverhoging zou daar ondergeschikt aan moeten zijn.
21 oktober – De gesprekken tussen de NPS en de NVJ over het sociaal plan NPS zijn vastgelopen. Met name over het meetellen van de freelancejaren kunnen partijen het niet eens worden.
21 oktober – NVJ-secretaris Hans Verploeg heeft met afschuw gereageerd op de moord op verslaggeefster Veronika Tsjerkassova van de vakbondskrant Solidarnost in Minsk. Reporters Respond stelt financiële middelen beschikbaar voor de opvang van haar zoon.
25 oktober – De weg lijkt vrij voor een heropening van de eerder stukgelopen onderhandelingen voor een nieuwe Omroep-CAO. De bezuinigingsopdracht van 20 miljoen op de loonkosten in de CAO is door de omroepwerkgevers van tafel gehaald.
26 oktober – De NVJ stelt NDP voor na te denken over een eenjarige CAO met regelingen voor jonge instroom, beroepskosten, kinderopvang en WAO. Daarbovenop een verrekening van de periodieken vanaf 1 juli 2005 indien er dan nog geen nieuw loongebouw is.
26 oktober – In het tweede overleg over de nieuwe minimumpensioen-CAO houdt de NVJ vast aan een maximumpremie van 25 procent, een gegarandeerd nabestaandenpensioen en een fatsoenlijke overgang naar middelloon. Op verzoek van de werkgevers wordt een aantal rekenmodellen gemaakt.
28 oktober – De NVJ, het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren en Nederlandse Sport Pers en de inmiddels bij het conflict betrokken NDP eisen in een kort geding opheffing van door Eredivisie CV aangekondigde fotografeerbeperkingen. De organisaties roepen fotografen op geen accreditatievoorwaarden te tekenen. De meest vergaande inbreuken op de journalistieke vrijheid zijn inmiddels geschrapt.
29 oktober – Marc Visch volgt Thomas Bruning op als omroepsecretaris van de NVJ. Marc Visch is al jarenlang actief bij de NVJ in de sectie regionale omroep.
NOVEMBER
2 november – Algemeen secretaris Hans Verploeg noemt in een eerste reactie de moord op Theo van Gogh 'Een zwarte dag voor het vrije woord'. De NVJ was enkele weken eerder samen met wetenschappers een onderzoek gestart naar de gevolgen van bedreigingen voor de onafhankelijkheid van de media en journalisten .
9 november – Het overleg over een nieuwe Omroep-CAO is wederom op niets uitgelopen. Volgens de NVJ proberen de werkgevers de bestaande CAO langzaam uit te kleden.
10 november – De directie van BNR Nieuwsradio werkt aan een handboek arbeidsvoorwaarden. Omdat een aantal zeer wezenlijke arbeidsvoorwaarden ontbreekt wil de NVJ daar afspraken over maken.
11 november – Een sitebeheerder is aansprakelijk voor de fotorechten als een bezoeker van een webforum daar zonder toestemming een foto publiceert. Aldus de rechter in een door de NVJ en een fotograaflid aangespannen kort geding tegen de Stichting Nieuw Rechts.
12 november – Bij Kluwer vallen 210 gedwongen ontslagen. Kluwer bezuinigt op personeelskosten om ruimte te maken voor nieuwe activiteiten. Volgens secretaris Yvonne Dankfort had het management eerder het accent moeten leggen op vernieuwingen en de weg daar naar toe.
18 november – De werkgevers hebben het CAO-traject op scherp gezet door de Omroep-CAO op te zeggen. De CAO-rechten blijven van kracht. Nieuwe collega's echter zullen hun rechten zelf moeten gaan bevechten als we niet snel tot CAO afspraken kunnen komen.
22 november – Werkgevers en werknemers pakken de draad weer op voor het nieuwe loongebouw voor journalisten van publiekstijdschriften en opinieweekbladen. De Raad van Uitvoering oordeelt dat de partijen verder moeten praten met de conclusie van de Hay Group over marktconforme loonkosten als uitgangspunt.
22 november – De NVJ adviseert haar freelanceleden niet meer te verwijzen naar de NVJ-tarieven. Voor freelancers is er een aangepaste versie van de algemene leveringsvoorwaarden van de NVJ. De jaarlijkse NVJ-adviestarieven wordt vervangen door een model dat een handreiking vormt bij het berekenen van een tarief.
22 november – Het plan voor een gezamenlijke CAO voor Boeken- en Tijdschrift Uitgeverijbedrijf voor vaktijdschriftjournalisten is van de baan. Een NVJ-werkgroep oriënteert zich op toekomstige strategieën van werkgevers.
24 november – De onderhandelingsdelegaties van NDP en NVJ bereiken na zes onderhandelingsrondes een principeakkoord over een nieuwe CAO voor Dagbladjournalisten.
25 november – De NVJ en het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren vragen een gesprek aan met minister-president Jan-Peter Balkenende. Aanleiding zijn negatieve uitspraken van de premier en die van minister Johan Remkes over de rol van de media.
30 november – Er is een principeakkoord over de CAO voor Nieuwsbladjournalisten. De salarisschalen blijven gelijk. Wel worden vaste vergoedingen geïndexeerd en verhoogd.
30 november – NVJ en VSHU hebben een principeakkoord bereikt over de CAO voor Huis-Aan-Huisbladjournalisten. De salarisschalen veranderen niet, wel wordt het verlof à la carte uitgebreid met een inconveniëntietoeslag en worden de gevolgen van absentie beter opgevangen.
DECEMBER
1 december – PCM en Wegener zouden vinden dat het Algemeen Dagblad, het Rotterdams Dagblad, het Utrechts Nieuwsblad en de Haagsche Courant één landelijke krant moeten worden met een nieuwe naam. Bestuursvoorzitter Theo Bouwman ontkent het plan vooralsnog. NVJ-secretaris Bianca Rootsaert betreurt het dreigende verlies aan pluriformiteit.
8 december – PCM en Wegener verwachten aan het einde van het eerste kwartaal in 2005 een concreet voorstel te hebben over de samenvoeging van het Algemeen Dagblad en zeven regionale kranten. De NVJ wil voorkomen dat verder gesneden wordt in de redactieomvang.
9 december – Vier leden van de journalistenvereniging Reporters Sans Frontières vragen aandacht voor dissidente en gevangengenomen journalisten in China. Zij worden gearresteerd voor het gebouw in Den Haag waar op dat moment de EU-top over China plaatsvindt. De NVJ vindt het zeer ongelukkig dat juist tegen zo'n vreedzame demonstratie zulke zware middelen zijn ingezet.
20 december – Er is een principeakkoord over een nieuwe CAO voor Vaktijdschriftjournalisten. De salarisschalen blijven gelijk. Er is een nieuw kennismakingsproject afgesproken.
21 december – De twee Franse journalisten die sinds augustus in Irak worden gegijzeld zijn na 124 dagen vrijgelaten.
24 december – Het onderzoek naar samenwerkingsmogelijkheden van PCM en Wegener moet zich richten op kansen voor een (regionale) journalistiek die de lezers niet van hun krant vervreemdt, terwijl tegelijkertijd de landelijke lezers van het Algemeen Dagblad behouden blijven. Dat schrijft NVJ-secretaris Bianca Root-
saert in een open brief aan de bestuursvoorzitters van de krantenconcerns.
30 december – Hans Verploeg vraagt Resporters Respond en Free Voice om geld ter beschikking te stellen voor de families van de getroffen journalisten in Banda Atjeh. Zeventien lokale journalisten worden vermist in het door een tsunami getroffen gebied. Beide organisaties maken gezamenlijk 10.000 euro over. De bijdrage van Free Vocie is een eerste voorloper op een bedrag dat in de loop van 2005 aangroeit tot meer dan 4,5 ton ten behoeve van beschadigde en verwoeste onafhankelijke media.
MEDIABELEID
ZELFREGULERING
Nieuwe initiatieven
Samen met de omroepen en de dagbladuitgevers presenteert de NVJ een plan voor de verruiming van zelfregulering. Een drieluik: uitbreiding van de Raad voor de Journalistiek; een media-debatbureau om de discussie tussen publiek (ook in de regio) en media te bevorderen; en een nieuwsmonitor en media-event monitor. De regering acht deze ontwikkeling voldoende en ziet af van door anderen gesuggereerde maatregelen.
De uitbouw van het werk van de Raad voor de Journalistiek is mede mogelijk gemaakt door een extra donatie vanuit de publieke omroep. Stichtingsvoorzitter Ageeth Scherphuis en secretaris Jaap Timmers hebben zich jarenlang bijzonder ingezet om de positie van de Raad te verstevigen. In dat licht bezien is de recente aansluiting van Planet bij de Raad een opmerkelijk feit.
Het media-debatbureau ontvangt gedurende drie jaar een bijdrage van het ministerie van OC&W en de Stichting Democratie en Media. Het bureau wordt gefaciliteerd vanuit de NVJ en in een onafhankelijke, bedrijfstakbrede stichting ondergebracht.
De mediamonitor wordt verzorgd door dr. Otto Scholten van de Universiteit van Amsterdam (UvA) en is een initiatief van het Nederlands Persinstituut en het onderzoeksbureau van NDP en NVJ. De monitor wordt gefinancierd door het Bedrijfsfonds voor de Pers, de NDP en de NVJ.
SOCIAAL ECONOMISCH BELEID
VUT/PREPENSIOEN
Demonstratie Museumplein
Het immense conflict van de vakbeweging met het kabinet plaatst de NVJ voor veel hoofdbrekens. Enerzijds zijn er leden die samen met de FNV de barricades op willen, anderzijds zijn veel journalisten aanvankelijk niet geïnteresseerd. Sommigen vragen zich af of het voor de NVJ niet tijd wordt de vergrijsde vakbeweging te verlaten. Ook binnen het NVJ-bestuur bestaat er verschil van opvatting over de wijze waarop met name het militante gedeelte van de vakbeweging acties wenst te voeren. De NVJ wijst de FNV op de noodzaak dat als er actie wordt gevoerd dit samen te doen met CNV en Unie en niet zozeer met een meer politiek getinte beweging zoals ‘Keer het Tij’.
Tijdens de succesvolle demonstatie van FNV en CNV op het Museumplein waarbij de NVJ het aan haar leden overlaat al dan niet aanwezig te zijn, bezoekt toch nog een veertigtal NVJ-leden het verenigingssecretariaat achter het Museumplein. Tevens wordt het kantoor ter beschikking gesteld aan de persdiensten. Later blijkt meer dan 90 procent van de leden van FNV in te stemmen met het akkoord met het kabinet. Bij de NVJ wordt er - bij een eerdere peiling - minder gestemd en ligt het percentage op 76 procent van het totale aantal stemmers.
Het NVJ-bestuur is niet enthousiast over de slogan ‘Nederland gefeliciteerd’ van FNV-voorzitter Lodewijk de Waal. De NVJ voorziet dat kabinet en vakbeweging de problematiek hebben doorgeschoven naar de komende CAO-onderhandelingen en prepensioenbesprekingen.
AUTEURSRECHTEN
HERGEBRUIK
Vergeefs verzoek
Nog een keer probeert de werkgroep Sanoma, die bestaat uit vertegenwoordigers uit onder andere Fotografenfederatie, BNO en NVJ, om met de Sanoma-directie te overleggen over de hergebruikregeling. Het verzoek loopt op niets uit. De werkgroep laat hierna de voorgenomen algemene voorwaardenprocedure tegen Sanoma zorgvuldig voorbereiden. Deze gaat voor het einde van het jaar de deur uit.
STICHTING NIEUWSWAARDE
Samenwerking PRO
Stichting Nieuwswaarde gaat samenwerken met Stichting PRO waar het gaat om de repartitie voor knipsels. PRO beheert de auteursrechtgelden die door de knipseldiensten moeten worden betaald. De gelden worden door PRO naar Nieuwswaarde doorgesluisd. Wanneer de repartitie aan de orde is zal Nieuwswaarde iedere schrijvende freelancer die hiervoor in aanmerking komt persoonlijk benaderen in verband met de toestemming die nodig is van de freelancer om te mogen ‘knipselen’.
Het aantal freelance journalisten dat bij Nieuwswaarde is aangesloten loopt op tot 1.287. Freelancers die niet zijn aangesloten veronderstellen vaak dat de tijd die is gemoeid met het doen van opgaven niet opweegt tegen de opbrengst. Nieuwswaarde vereenvoudigt het opgavenformulier en stelt een servicelijn in. Daarnaast onderzoekt Nieuwswaarde voor de toekomst de mogelijkheden van elektronische opgave. Het totaal uit te keren bedrag in 2004 bedraagt 335.700 euro.
PERSVRIJHEID – NATIONAAL
MOORD THEO VAN GOGH
Onrust over rol media
De moord op Van Gogh wordt ook door de internationale koepel van de NVJ, de Internationale Federatie van Journalisten, scherp veroordeeld.
De escalatie in de Nederlandse samenleving leidt tevens tot het optreden van het ministerie van Justitie tegen internetsites. Nog meer dan voorheen lijkt het alsof de overheid de verantwoordelijkheid voor de maatschappelijke onrust bij de ‘onruststokende media’ deponeert. Nieuw incidenten dreigen te ontstaan na een uitzending van de EO met een radicale moslim en de beperkingen bij de politieoperaties in het Haagse Laakkwartier. Zowel de NVJ als individuele hoofdredacteuren beginnen zich daartegen te verzetten. Aan het einde van het jaar heeft er een verkennend gesprek plaats tussen minister-president Balkenende, de minister Johan Remkes van Binnenlandse Zaken en minister Thom de Graaf van Bestuurlijke vernieuwing met Pieter Broertjes namens het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren, een aantal individuele hoofdredacteuren en Kees Schaepman en Hans Verploeg namens de NVJ.
3 MEI PERSVRIJHEIDDAG
Persvrijheid dagelijks bevechten
Na afloop van de NVJ-jaarvergadering wordt in de Rode Hoed in Amsterdam in samenwerking met Persmuseum, NDP, Press Now, Free Voice en Wereldomroep de internationale persvrijheiddag gehouden. De dag wordt dit jaar extra luister bijgezet in verband met het 120-jarig bestaan van de NVJ. Onder leiding van dagvoorzitter Clairy Polak zijn er tal van sessies over de persvrijheid in binnen en buitenland.
Voorzitter Kees Schaepman, achterneef van één van de pioniers van de georganiseerde journalistiek eind negentiende eeuw, dr. Schaepman, wijst er op voor dat persvrijheid elke dag bevochten moet worden. Ook in ons land.
Professor Frank van Vree overhandigt minister van Justitie, mr. P.H. Donner, een onderzoek in opdracht van de NVJ naar de persvrijheid in ons land en de verhoudingen tussen journalisten en voorlichters bij instellingen. De minister houdt in zijn reactie het gehoor van meer dan 300 belangstellenden een kritische spiegel voor over de journalistieke praktijk en de zorgvuldigheid. Hij spreekt over waakhonden die te vaak aanslaan. De rede van Donner zorgt voor veel ophef en wordt nog vaak aangehaald, ook in het debat over de zelfregulering. Over het onderzoek van Frank van Vree en de reactie van de minister heeft nog een debat plaats met prof. dr. Hans Blom van het NIOD, Frits van Exter, hoofdredacteur van Trouw, en Cor Groeneweg, directeur voorlichting van het ministerie van VWS.
Prof. mr. Erik Jurgens houdt een rede over de stand van zaken van de persvrijheid in Europa en de rol van de Raad van Europa daarbij. De AVRO-radio verzorgt vanuit het congres haar journalistenforum onder leiding van Marjolijn Uitzinger. De VVOJ houdt een workshop over de toegankelijkheid van informatie. Ilona Hofstra presenteert een multimediaal project over aanstormend talent op de scholen journalistiek. De Gouden Pixel voor de beste journalistieke internetactiviteit wordt door Ren de Vree, voorzitter van de sectie internet en spil van Villamedia.nl, overhandigd aan de redactie van VPRO3voor12.nl.
Free Voice, Press Now en het RNTC van de Wereldomroep houden een themabijeenkomst over grenzenloze persvrijheid. Tenslotte houdt burgemeester Job Cohen de persvrijheidlezing.
EREDIVISIE
Behoud journalistieke vrijheid
In de loop van de zomer komen de voetbalclubs uit de eredivisie met bijzonder strenge voorwaarden voor sportfotografen. De eredivisieclubs willen controle hebben op de journalistieke gedragingen van journalisten. Met name foto’s buiten het veld, van opvallend publiek op de tribunes, lijken de aanleiding te zijn. Jos Timmers van de Nederlandse Sport Pers (NSP) en Hans Verploeg van de NVJ achten de eenzijdige voorwaarden van Eredivisie CV onbespreekbaar. Wel willen NSP en NVJ met Eredivisie overleg voeren over de rechten en plichten van journalisten op en rond de voetbalvelden. Al snel blijkt dat de eredivisie niet zozeer uit is op de journalistieke eindcontrole, maar zelf actief bezig is met de ontwikkeling van een digitale dienst voor de exploitatie van spelmomenten .
Een reeks van lange onderhandelingen begint halverwege augustus. Het blijkt dat ook de uitgevers van kranten en tijdschriften bij die gesprekken aanwezig horen te zijn en dus schuiven zij in oktober aan. De media, NSP en NVJ weigeren in te stemmen met de centrale eis van Eredivisie dat fotojournalisten pas na de wedstrijd beelden van spelmomenten doorgeven aan mobiele providers. Ook de rechter, mr. B. Punt, van de Haagse rechtbank komt er niet uit en legt de partijen mediation op tijdens de winterstop. Onder leiding van mr. W. Tonkens-Gerkema, vice-president van de rechtbank in Amsterdam en voorzitter van de vereniging voor rechtspraak, wordt de bemiddeling positief afgesloten. Fotografen behouden te allen tijde de journalistieke vrijheid in de stadions tijdens de wedstrijden. Wel is afgesproken voor een periode van ruim twee jaar dat er geen aparte dienst door de media of journalisten wordt opgezet om foto's aan te bieden aan het publiek via mobiele telefoon.
BLIK OP DE WEG
Onafhankelijkheid verkeersprogramma
Het Bureau Verkeershandhaving Openbaar Ministerie (BVOM) probeert steeds meer invloed te krijgen op de inhoud van verschillende verkeersprogramma’s. Dit constateert het redactieteam van Blik op de Weg. Blik op de Weg verzet zich tegen deze werkwijze, terecht vindt de NVJ. De makers van het programma weigeren zich in te laten lijven door BVOM. Zij kiezen voor onafhankelijke, evenwichtige en integere berichtgeving over verkeer en verkeersgedrag.
WET MARKTMISBRUIK
Beperking financiële media
Samen met de dagbladuitgevers wordt tot nu toe vergeefs geprobeerd de aanstaande EU-richtlijn marktmisbruik in ons land om te buigen. Zonder wijziging komt het er op neer dat de introductie van de wet Marktmisbruik betekent dat met name financiële media en journalisten door hun berichtgeving doelwit kunnen worden van Autoriteit Financiële Markten (AFM ) en het Dutch Securities Institute. (DSI). Met name de laatste instelling zal van financiële journalisten registratie eisen. Begin 2005 lijkt alsnog afzwakking van de regelgeving bespreekbaar.
C 2000
Gesloten systeem
De NVJ en ANP wijzen de overheid er op dat de vervanging van de politiecommunicatie door het
C 2000 systeem de media ernstige hinder zal opleveren. In een proefopstelling blijkt al dat het nieuwe, gesloten systeem vertraging oplevert en er vindt een voorselectie door politievoorlichters plaats.
De NVJ probeert het gehele jaar de minister Johan Remkes (BiZa) te overtuigen van de noodzaak voor een oplossing waarbij de selectie van gebeurtenissen door de media zelf voorop blijft staan. In de overgang naar 2005 lijkt er een doorbraak te ontstaan in de starre houding van de overheid.
PERSVRIJHEID – INTERNATIONAAL
CUBA
Vrijlating enkele journalisten
De NVJ en zeven andere organisaties demonstreren op 18 maart voor de ambassade van Cuba voor de vrijlating van 75 dissidenten, onder wie 28 journalisten. NVJ-voorzitter Kees Schaepman houdt de demonstranten voor dat de Cubaanse collega's een jaar eerder zonder enige vorm van proces zijn opgepakt en veroordeeld tot gevangenisstraffen van 14 tot 28 jaar.
Later in het jaar zullen ook de parlementariërs Kathleen Ferrier (CDA) en Boris Dittrich (D66) hun best doen de dissidenten vrij te krijgen. De internationale druk en medische omstandigheden resulteren op Cuba in de vrijlating van 7 van de 28 journalisten. Met 21 journalisten in de gevangenis is het kleine Cuba na China (42) de tweede grote boosdoener op dit terrein. Via Reporters Respond helpt de NVJ de gezinnen van de gevangenen en voorziet in financiële middelen voor medicijnen.
ETHIEK-BRONBE-SCHERMING-KWALITEITS-ONTWIKKELING
OPENBAAR MINISTERIE
Aftappen, afluisteren en inbeslagnames
De NVJ en het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren protesteren scherp tegen het aftappen van de telefoon van misdaadverslaggever John van den Heuvel van De Telegraaf in de Nomad-affaire. Het Openbaar Ministerie verwijst naar de Aanwijzing Toepassing Dwangmiddelen bij Journalisten.
In een andere affaire, bij een journaliste van EO Radio 1, weigert het OM elke medewerking aan verder onderzoek van de NVJ-advocaten naar het mogelijk afluisteren en de daarvoor bestaande aftapcentrales.
Meer succesvol is de NVJ-interventie bij een affaire in Dordrecht waar de politie een televisieploeg arresteert en hun materiaal in beslag neemt in verband met ‘staatsgevaarlijke’ opnamen. Uiteindelijk zegt burgemeester Ronald Bandell van Dordrecht de arrestatie van de drie journalisten te betreuren.
RAAD VOOR DE JOURNALISTIEK
Record aantal uitspraken
Nog nooit heeft de Raad voor de Journalistiek in één jaar zoveel klachten afgehandeld als in 2004. De Raad voor de Journalistiek doet in 2003 70 keer een uitspraak, in 2004 is dit 100 keer.
In de 100 uitspraken vindt de Raad dat 48 klachten (deels) gegrond zijn en 45 klachten ongegrond. In de overige zaken acht de raad klager niet-ontvankelijk of onthoudt de Raad zich van een oordeel. Van vijf behandelde klachten in 2004 volgt de uitspraak in 2005.
Verreweg de meeste klachten (80) betreffen publicaties van gedrukte media, en dan met name landelijke en regionale dagbladen (16 en 38 publicaties). De uitspraken hebben verder betrekking op publicaties in nieuws- week- en huis-aan-huisbladen (6), publieks- en opinietijdschriften (13), vak- en bedrijfsbladen (6), een persdienst (1), televisieprogramma’s van landelijke publieke omroepen (9), televisieprogramma’s en kabelkranten van regionale- en lokale publieke omroepen (2 en 2), televisieprogramma’s van commerciële omroepen/producenten (2) en tenslotte 2 internetpublicaties.
Van de uitspraken zijn 41 geheel dan wel in samenvatting gepubliceerd door 28 betrokken media. De publicaties betreffen 29 (deels) gegronde uitspraken en 12 niet gegronde klachten/niet-ontvankelijkverklaringen. Publicatie vindt plaats door 4 landelijke dagbladen (7 in het dagblad, 1 op internet), 8 regionale dagbladen, 3 nieuws/week/huis-aan-huisbladen, 1 opinietijdschrift, 1 vakblad, door 6 landelijke publieke omroepen (9 op internet en 1 tevens in een televisie-uitzending), 3 regionale/lokale publieke omroepen (1 in een televisie-uitzending, 1 in zowel een radio-uitzending als op teletekst en internet, 1 in zowel een radio-uitzending als op de kabelkrant, teletekst en internet), en tenslotte nog 2 op een website.
In 8 (deels) gegronde zaken hebben 7 daarbij betrokken media de Raad laten weten niet te publiceren, en wel op verzoek van klager: 1; zaak heeft al genoeg aandacht gehad: 1; publicatie in De Journalist volstaat: 1; te lange tijd verstreken: 1; niet eens met inhoud/weergave uitspraak: 4. Verder zijn 5 (deels) gegronde klachten gericht tegen twee media en een journalist die om hun moverende redenen niet meewerken aan procedures bij de Raad. In 6 (deels) gegronde zaken is (nog) niet bekend of de uitspraak is gepubliceerd.
Verder komen in het verslagjaar 298 telefonische verzoeken om informatie binnen. Naar aanleiding daarvan zijn 53 brochures verstuurd. Het secretariaat heeft, onder meer in antwoord op per e-mail gestelde vragen, 237 reacties verzonden.
De afgelopen maanden is de Raad voor de Journalistiek uitgebreid en versterkt om meer zittingen te kunnen houden (nu ongeveer eens in de twee weken) en om de procedure flink te versnellen.
ARBEIDSVOORWAARDEN
INDIVIDUELE BELANGENBEHARTIGING
NVJ-JURISTEN & ADVOCATEN
Meer werk door reorganisaties
De afdeling Advocaten & Juristen beleeft een hectisch jaar. Door onder meer de aanhoudende stroom van reorganisaties zijn er veel ontslagzaken in behandeling genomen. Verder heeft het gevoerde kabinetsbeleid met aangekondigde ingrepen in de WW, de WAO en de invoer van de levensloopregeling veel vragen opgeleverd bij de leden.
In 2004 zijn er 2008 telefonische en schriftelijke adviezen verstrekt op allerlei rechtsgebieden, vergelijkbaar met het jaar daarvoor. Er zijn 355 nieuwe zaken in behandeling genomen. Dat is een lichte daling in vergelijking met vorig jaar. Het aantal zaken dat een beëindiging van de arbeidsovereenkomst betreft blijft opvallend hoog, maar liefst bij eenderde van het totaal aantal zaken.
Ook het aantal auteursrechtzaken is onverminderd hoog. Dit zou mede kunnen komen door de auteursrechtschendingen die plaats vinden door publicatie op internet.
Bovendien lijkt door de verslechterde economie het aantal freelancers dat niet of niet tijdig wordt betaald toe te nemen. Het aantal geschillen over niet betaald honorarium is gestegen tot bijna honderd zaken. Ook lijkt het aantal freelancers te stijgen dat door een faillissement van de opdrachtgever uiteindelijk niet betaald krijgt.
Er wordt de nodige juridische ondersteuning gegeven aan de NVJ-secretarissen, onder meer bij het opstellen van sociale plannen. Verder worden colleges gegeven bij journalistieke onderwijsinstellingen en lezingen verzorgd over diverse juridische onderwerpen. Daarnaast verzorgt de afdeling de column ‘Mag dat zomaar’ in De Journalist.
COLLECTIEVE BELANGENBEHARTIGING
CAO DAGBLADJOURNALISTEN
Journalistiek inhoudelijke zaken
Aan het einde van het jaar wordt uiteindelijk een nieuwe CAO voor Dagbladjournalisten afgesloten. Er is geen structurele loonsverhoging afgesproken. De NVJ heeft er voor gekozen om vooral in te zetten op journalistiek inhoudelijke zaken. Zoals het project jonge instroom. Boven de sterkte wordt een aantal jonge journalisten (1 op de 60 redacteuren) aangenomen. Ook kleinere redacties moeten hiervan kunnen profiteren.
Over het nieuwe loongebouw zijn de gesprekken in volle gang. Uitgangspunt is dat er op 1 juli 2005 een nieuw ontwerp ligt. Veel tijd gaat zitten in het onderzoek door Deloitte/Human Capital Group naar een functiereferentiebestand (met kernfuncties per redactie). Het tweede deel van de studie zal zich richten op de beoordelingsystematiek: hoe en op grond waarvan worden dagbladjournalisten beoordeeld? Werkgevers hebben nu al aangegeven dit per redactie vrij te willen laten. Het advies van de experts aan de NVJ luidt dat dit in de praktijk altijd in het nadeel van de werknemer uitvalt. Eenduidige en uitgebreide procedures beschermen werknemers het best.
CAO PUBLIEKE OMROEP
Geen akkoord in 2004
Gedurende het verslagjaar wordt geen resultaat bereikt over een nieuwe CAO voor de Publieke Omroep. De NVJ dient haar voorstellen in februari in maar een serieuze reactie van werkgeverskant blijft feitelijk uit tot het eind van het jaar. Dit komt met name door de discussie over de voorstellen die werkgevers op hun beurt indienen. Die komen er op neer dat de medewerkers een belangrijk deel van de bezuinigingen bij de omroep voor hun rekening zouden moeten nemen.
In ledenraadplegingen in april en mei wordt duidelijk dat de leden deze werkwijze niet accepteren. De afbraakvoorstellen moeten van tafel. In het vroege najaar komen de omroepbazen tot de conclusie dat de bezuinigingen over 2004 niet meer worden gehaald en wijzigen hun strategie: nu zouden ze in 2005 gerealiseerd moeten worden. Het jaar 2004 zou als een verloren jaar moeten worden beschouwd. De NVJ blijft vasthouden aan een bespreking van haar CAO-voorstellen voor 2004 en het schrappen van de bezuinigingsvoorstellen.
Aan het einde van het jaar wordt de sfeer grimmiger. De omroepwerkgevers zeggen de CAO op waarmee zij benadrukken dat zij de bezuinigingsvoorstellen zonder meer willen gaan doorvoeren. De hierop volgende ledenraadpleging wijst uit dat de NVJ-leden bereid zijn om acties te gaan organiseren indien de omroepwerkgevers weigerachtig zouden blijven bij het afsluiten van een CAO. Een nieuw CAO-akkoord wordt niet gehaald in het verslagjaar.
CAO VAKTIJDSCHRIFT-JOURNALISTEN
Plan CAO-BTU ingetrokken
De onderhandelingen voor een nieuwe CAO Vaktijdschriftjournalisten beginnen pas zeer laat in het jaar. Begin september ontmoeten partijen elkaar. De werkgevers willen eerst het onderhandelingstraject bij de CAO voor het Boeken- en Tijdschriftuitgeverijbedrijf (BTU) afronden. Later wordt duidelijk waarom. Werkgevers in de uitgeverijsector hebben bedacht om in eerste instantie de CAO voor Vaktijdschriftjournalisten onder te brengen in de CAO-BTU, vervolgens de CAO Publieks- en Opiniebladjournalisten en tenslotte de CAO voor Dagbladjournalisten. Uiteindelijk zou er één raam-CAO voor de uitgeverijsector overblijven.
Na forse kritiek van de NVJ-leden hebben werkgevers hun plannen ingetrokken. Er kan eindelijk over een nieuwe CAO voor Vaktijdschriftjournalisten worden onderhandeld. Materieel gezien biedt de CAO geen perspectief. Wel wordt er een nieuw kennismakingsproject afgesproken. Journalisten die net hun opleiding hebben afgerond kunnen kennismaken met de vakbladen gedurende een periode van maximaal negen maanden.
CAO PUBLIEKSTIJD-SCHRIFT-JOURNALISTEN/ OPINIEWEEKBLAD-JOURNALISTEN
Hay adviseert over loongebouw
De belangrijkste afspraak in de in 2003 afgesloten CAO is een nieuw loongebouw per 1 juli 2004. Een erkend functiewaarderingsbureau moet dit loongebouw gaan ontwikkelen. Dit bureau moet partijen bindend adviseren over marktconforme periodieken en het minimum- en maximumniveau van de schalen. Bij de invoering van het nieuwe systeem behoort ook een structurele loonsverhoging van 3 procent.
Adviesgroepbureau Hay wordt ingehuurd. De adviseurs rapporteren hun bevindingen aan de paritaire commissie. De werkgevers schrikken van de resultaten uit het eindrapport. Kennelijk, tegen hun verwachting in, stelt Hay dat de salariëring van journalisten in een aantal schalen onder niveau is en dat de hoogte van de periodieken op 2,5 procent gesteld moet worden.
Werkgevers besluiten achter de rug van de NVJ-delegatie om contact op te nemen met Hay. Het verzoek is om de resultaten naar beneden toe bij te stellen. Hay voldoet niet aan dit verzoek en neemt contact op met de NVJ. Na vergeefs overleg met de werkgevers legt de NVJ het geschil voor aan de Raad van Uitvoering. De NVJ eist dat het nieuwe salarisgebouw op basis van de door Hay gepresenteerde uitkomsten met een minimum- en maximumniveau en stappen van 2,5 procent wordt doorgevoerd.
De Raad van Uitvoering oordeelt dat Hay zich wel degelijk heeft uitgesproken over de marktconformiteit. Partijen moeten vanuit dat uitgangspunt verder praten. De commissie komt in december 2004 weer bijeen om de werkzaamheden te hervatten.
CAO HUIS-AAN-HUISBLADJOURNALISTEN
Vervanging bij ziekte
In de nieuwe CAO voor Huis-aan-Huisbladjournalisten is overeengekomen dat er zorg wordt gedragen voor snelle en adequate vervanging van journalisten die door ziekte of zwangerschap langdurig afwezig zijn.
De NVJ en de VSHU zullen een opleidingstraject starten gericht op kennis over de lokale media. Alle huis-aan-huisbladjournalisten zullen hier gebruik van kunnen maken.
De kinderopvangregeling wordt aangepast aan de nieuwe wetgeving. De gevolgen van de nieuwe wet WAO worden geïmplementeerd. In het eerste ziektejaar wordt tot 100 procent aangevuld, in het tweede jaar minimaal 70 procent. De NVJ zal met de werkgevers aanvullende afspraken maken over de voorwaarden van een hogere aanvulling.
Het is dit jaar niet mogelijk geweest om over een looncomponent te onderhandelen vanwege de nullijn die geldt voor alle CAO’s in 2004.
CAO NIEUWSBLAD-JOURNALISTEN
Poolconstructie
Binnen de nieuwe CAO Nieuwsbladjournalisten blijven de salarisschalen gelijk. Wel worden allerlei vaste vergoedingen geïndexeerd en dus verhoogd.
Twee jaar lang kunnen sectorbreed vier of vijf jonge journalisten boven de sterkte worden aangesteld, via een poolconstructie kunnen alle titels gebruik maken van deze versterking en verjonging.
Voor het pensioen richten de werkgevers zich naar de dagbladsector als middelloon ook mogelijk is. Ze werken tevens mee aan een fiscaal aantrekkelijke verrekening van de NVJ-contributie.
CAO ANP
Contributie fiscaal verrekend
Na een moeizame start wordt bij ANP in de zomer van 2004 een nieuwe CAO afgesloten. Het behelst onder meer een incidentele uitkering van 0,5 procent, invoering van ontwikkelingsverlof en een versteviging van het artikel waarin staat dat beroepskosten vergoed dienen te worden. Nieuw is de afspraak dat de NVJ-contributie fiscaal verrekend kan worden. Dat wil zeggen dat leden hun jaarcontributie als brutoloon (dus zonder aftrek van loonbelasting) uitbetaald kunnen krijgen. Afhankelijk van de belastingschaal levert dit een nettobesparing van 40 tot 50 procent op van de contributie. De regeling is ook opgenomen in de nieuwe CAO van RTL en wordt tevens mogelijk binnen de Dagblad-, Omroep- Tijdschriften- en Lokake Media-CAO’s.
BNR
Op weg naar een CAO
De eerste gesprekken worden gevoerd over een totstandkoming van een CAO bij BNR Nieuwsradio. BNR, onderdeel van het uitgeefbedrijf van Het Financieele Dagblad, is een volgend commercieel omroepbedrijf waar de NVJ graag een CAO wil afsluiten. Basale zaken als een pensioenregeling, een loongebouw en (atv)dagen ontbreken nu in de arbeidsvoorwaarden bij BNR. De gesprekken resulteren in de belofte dat per 2005 een loongebouw en pensioenregeling zullen worden ingevoerd.
CAO RTL/ HMG
Afspraak tijdelijke contracten
Vroeg in het jaar wordt een CAO voor de journalisten en overige medewerkers bij RTL/ Holland Media Groep (HMG) afgesloten. Met het oog op de afspraken uit het sociaal akkoord eind 2003 wordt er voor 2004 geen structurele loonsverhoging overeengekomen. Wel wordt er een incidentele uitkering afgesproken ter grootte van 1,5 procent van het jaarsalaris per 1 januari 2004. Er is een afspraak overeengekomen met betrekking tot de tijdelijke contracten. RTL zet vanaf 1 januari 2005 tijdelijke contracten na een jaar om in een vast contract. Dit geldt voor alle bedrijfs- en nieuwsonderdelen van RTL (RTL Nieuws, Editie NL, RTL Z). Daar waar er binnen RTL sprake is van tijdelijke programma’s zal bij beëindiging na twee en drie jaar een vergoeding van respectievelijk twee en drie maandsalarissen worden toegekend. Met deze afspraken is RTL het eerste RTV-bedrijf dat zich als verantwoordelijk werkgever opstelt tegenover jonge journalisten/programmamakers. Dit is een mijlpaal voor de NVJ in een jarenlange strijd voor een verbeterde positie van tijdelijke contractanten in de RTV-wereld.
Bij het verzelfstandigde productiebedrijf van RTL, Blue Circle, zal een aparte CAO worden afgesloten voor 2004 die tenminste het niveau van de RTL CAO 2003 kent. De onderhandelingen hiervoor starten in het late najaar van 2004.
CAO VERONICA
Harmonisatie met SBS
De onderhandelingen over de nieuwe CAO voor Veronica worden ditmaal gevoerd met een gecombineerde werkgeversdelegatie van SBS en Veronica Uitgeverij. Inzet van SBS is om de arbeidsvoorwaarden van Veronica en SBS zoveel mogelijk te harmoniseren. Zo wordt een gedeelte van de eindejaarsuitkering structureel in de beloning opgenomen en sluit men voor het overige aan bij de winstdelingsuitkering van SBS. De lonen worden structureel met 2 procent verhoogd. De looptijd is van 1 juli 2003 tot en met 31 december 2004.
OVERZICHT CAO’S 2004
Dagbladjournalisten
-Looptijd van 1 januari 2004 tot en met 31 december 2004.
-De salarisschalen blijven in 2004 ongewijzigd.
-De premies van de fondsen die zijn geregeld in de CAO, zijn aangepast voor het jaar 2004.
-Wijziging loondoorbetalings- en aanvullingsregeling, artikel 7.1 van de CAO.
-Wijziging artikel 9.1, bijlage IX, regeling kinderopvang.
-Nadere afspraken onkostenvergoeding per individuele dagbladonderneming.
-Het nieuwe loongebouw moet uiterlijk 1 juli 2005 gereed zijn.
-Werkgroep Leeftijdbewust personeels- en loopbaanbeleid.
-Instroomproject Jonge Journalisten.
-Fiscaal voordelige contributieregeling NVJ.
Vaktijdschriftjournalisten
-Looptijd van 1 januari 2004 tot en met 31 december 2004.
-De salarisschalen blijven in 2004 ongewijzigd.
-De premies van de fondsen die zijn geregeld in de CAO, zijn aangepast voor het jaar 2004.
-Wijziging loondoorbetalings- en aanvullingsregeling, artikel 17.2 van de CAO.
-Wijziging artikel 21A, bijlage VIII, kinderopvangregeling.
-Buitenwerkingstelling reorganisatieregeling 57+.
-Kennismakingsproject Vaktijdschriftjournalisten.
-Ontwikkelingsverlof.
-Fiscaal voordelige contributieregeling NVJ.
Nieuwsbladjournalisten
-Looptijd 1 oktober 2003 tot en met 31 december 2004.
-Salarisschalen blijven ongewijzigd.
-Indexering vaste vergoedingen in de CAO gedurende de looptijd met 1.25% (verhuiskosten, werkgeversbijdrage NVJ, werkgeversbijdrage kinderopvang, minimumvakantiegeld).
-Fiscaal aantrekkelijke verrekening NVJ-contributie.
-Aanpassing bijlage V CAO-tekst in verband met Wet Kinderopvang.
-Wijziging loondoorbetalings- en aanvullingsregeling, artikel 17 van de CAO.
-Project Jonge Instroom.
Huis-aan-huisbladjournalisten
-Looptijd van 1 januari 2004 tot en met 31 december 2004.
-De loonschalen blijven ongewijzigd.
-De huidige kinderopvangregeling wordt in lijn gebracht met de Wet Kinderopvang (per 1 januari 2005 van kracht).
-Inrichting opleidingstraject over lokaal bestuur.
-Vervanging bij afwezigheid als gevolg van langdurige ziekte en zwangerschap.
-Onderzoek ten behoeve van leeftijdsbewust personeels- en loopbaanbeleid.
-Wijziging loondoorbetalings- en aanvullingsregeling, artikel 20, lid 1 sub b van de CAO.
-De verlof à la cartemogelijkheden worden uitgebreid met het element inconveniëntentoeslag.
-Fiscaal voordelige contributieregeling NVJ.
ANP
-Looptijd van 1 januari 2004 tot en met 31 december 2004.
-Incidentele uitkering van 0,5%, indien de begrote netto winst over 2004 wordt gerealiseerd.
-Alle beroepsgerelateerde onkosten worden in beginsel door het ANP vergoed.
-Oriëntatie verlofsparen.
-Mogelijkheid ontwikkelingsverlof in ontwikkelingslanden.
-Evaluatie inconveniëntieregeling.
-Werkgeversbijdrage. Het ANP volgt hierbij het normbedrag per werknemer zoals jaarlijks wordt vastgesteld voor de AWVN.
-Fiscaal voordelig verrekenen NVJ-contributie.
HMG
-Looptijd van 1 januari 2004 t/m 31 december 2004.
-Geen structurele salarisverhoging.
-Eenmalige bonus van 1,5%.
-Handhaving eindejaarsuitkering van 5%.
-Bonus van 0,5 tot 3,5% afhankelijk van beoordeling en bedrijfsresultaat.
-Het huidige periodieke systeem wordt gehandhaafd; beoordelingssystematiek zal worden geëvalueerd.
-Compensatie fiscale wijzigingen vergoeding zakelijke kilometers.
-CAO à la carte regeling (PC Privé-regeling, inkoop extra pensioen en een sabbatical verlof van maximaal 3 maanden onder nader te bepalen voorwaarden).
-Overgangsregeling ouderbijdrage kinderopvang.
-Intentie: werknemers krijgen bij goed functioneren na een jaarcontract een contract voor onbepaalde tijd aangeboden.
-Fiscaal voordelige contributieregeling NVJ.
PREPENSIOEN/
MINIMUMPENSIOEN CAO 2004
Geen resultaat
De onderhandelingsdelegatie is er niet in geslaagd om de onderhandelingen voor een nieuwe minimumpensioen-CAO dagbladjournalisten voor het eind van het jaar tot een positief resultaat om te zetten. Belangrijke rol hierbij speelt dat twee grote dagbladbedrijven, PCM en Wegener, inmiddels zijn overgegaan tot een pensioenregeling die te weinig recht doet aan de positie van journalisten. Het instellen van deze regelingen loopt vooruit op een nog uit te onderhandelen minimumpensioen-CAO. In 2005 zal een nieuwe minimumpensioen-CAO tot stand moeten komen. Indien dit niet zo is gaat de NVJ er van uit dat de oude minimumpensioen-CAO nawerking heeft. Dit kan gevolgen hebben voor de genoemde pensioenregelingen.
BELANGENBEHARTIGING ZELFSTANDIGEN
WAZ
Opheffing maand uitgesteld
Het protest van de NVJ tegen de afschaffing van de WAZ per 1 januari 2004 heeft niet tot het gewenste effect geleid. Het kabinet kondigt definitieve opheffing per 1 juli 2004 aan. De NVJ en andere vakorganisaties van zelfstandigen dringen bij kabinet en Tweede Kamer aan op uitstel om een alternatief te ontwikkelen voor zelfstandigen die met uitsluiting of verhoogde premies te maken zullen krijgen. De opheffing van de WAZ wordt met slechts een maand uitgesteld. Met de vangnetverzekering die het ministerie van Sociale Zaken met het Verbond van Verzekeraars tot stand brengt schieten freelancers voor wat premie en uitkering betreft weinig op.
LEVENSLOOPREGELING
Pleidooi fiscaal gefaciliteerde deelname
Samen met andere partijen pleit de NVJ er voor zelfstandigen in aanmerking te laten komen voor fiscaal gefaciliteerde deelname aan een levensloopregeling. Ook de vakbeweging dringt er sterk op aan om oplossingen te vinden waardoor ook zelfstandigen voor levensloop in aanmerking komen.
NVJ-ADVIESTARIEVEN
Alternatief tariefberekening gewenst
De NVJ haalt uit voorzorg de adviestarieven van de websites als bekend wordt dat de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) boetes oplegt aan beroepsverenigingen die adviestarieven voor hun leden hanteren. De NVJ wint deskundig advies in. Dit komt er op neer dat de NVJ volgens de NMa-richtlijn groot risico loopt. De NVJ bericht haar leden het tarievenkaartje niet meer te hanteren en ook niet meer op de eigen website naar de tarieven te verwijzen. Na deze ‘schoningsoperatie’ zal de NVJ naar wegen zoeken om de NMa ervan te overtuigen dat met deze richtlijn de freelancers in hun marktpositie worden getroffen. Wel werkt het sectiebestuur aan een nieuwe handreiking bij het berekenen van een tarief.
BEDRIJVEN
AT5
Reorganisatie
AT5 kondigt een ingrijpende reorganisatie aan waarbij tien vaste formatieplaatsen komen te vervallen. De reorganisatie is een gevolg van een serieus oplopend tekort op de begroting en tegenvallende inkomsten vanuit de gemeente. De journalistieke kant van het bedrijf blijft bij deze reorganisatie bijna geheel buiten schot. Uiteindelijk treft AT5 met de betrokkenen een individuele regeling. In een brief aan de gemeenteraad vraagt de NVJ aandacht voor de benarde financiële positie van het station, dat nog altijd arbeidsvoorwaarden hanteert die fors achterlopen bij de publieke Omroep-CAO. Mede vanwege de zorgelijke financiële situatie wordt de AT5-CAO in 2004 ongewijzigd verlengd.
DE TELEGRAAF
Alternatieve ouderenregeling
De NVJ heeft lang met De Telegraaf onderhandeld over een sociaal beleidsplan 2004 – 2005. De onderhandelingen vinden plaats ten tijde van de onenigheid tussen de sociale partners over met name VUT/prepensioen. In alle sociale plannen die de NVJ afsluit is een zogenaamde ouderenregeling een belangrijk instrument; deze zorgt er voor dat ouderen op een sociale manier afscheid kunnen nemen van het bedrijf en zorgt er tevens voor dat zij plaats maken voor jongeren binnen het bedrijf. Ouderenregelingen zijn in feite een belangrijk element in de verjonging van redacties. Omdat er veel onduidelijkheid is over VUT/prepensioen en omdat er een aantal grote reorganisaties aanstaande zijn, heeft de NVJ een zogenoemde alternatieve ouderenregeling bedacht. Deze gaat er van uit dat ouderen in de gelegenheid worden gesteld om 50 procent van de tijd te werken, tegen 75 procent van het oude salaris, maar met 100 procent (pre)pensioenopbouw. Deze regeling geldt zodra er meer duidelijkheid is over wat de prepensioenfondsen gaan besluiten. Deze regeling haalt in de zomer van 2004 diverse kranten. Het wordt als opmerkelijk gezien dat bedrijven en de NVJ elkaar ondanks het mislukken van het voorjaarsakkoord toch nog praktisch kunnen vinden. De FNV en de CNV wensen deze zogenoemde alternatieve ouderenregeling niet te ondertekenen.
NIEUWSBLAD TRANSPORT
Stakingen
Reeds Business Information, uitgever van Nieuwsblad Transport, besluit eind 2003 de kosten van het blad met 20 procent te reduceren. Dit betekent een teruggang van de verschijningsfrequentie en ontslag voor eenderde van de redactie. De redactie en hoofdredacteur accepteren deze plannen niet. Teruggang in frequentie betekent voor hen teruggang in het aantal abonnementen. De directie is niet gevoelig voor de argumenten en weigert de gebruikelijke onderhandelingsroute te volgen. Uiteindelijk rest de redactie geen andere mogelijkheid dan te staken. Deze vindt 17 maart plaats. Reed Business spant in allerijl een kort geding aan om de staking te verbieden. De NVJ, vertegenwoordigd door advocaat Dylan Griffiths, wint glansrijk.
Toch moet er een tweede staking aan te pas komen om serieuze onderhandelingen over de toekomst van Nieuwsblad Transport te laten plaatsvinden.
Door de actiebereidheid van de redactie is het uiteindelijk gelukt het aantal gedwongen ontslagen op nul te houden. Bovendien zijn de contracten voor bepaalde tijd iets verlengd. De frequentie van het blad gaat een jaar later toch terug naar één keer per week. Door de redactie wordt hard gewerkt aan een nieuwe internetuitgave.
NMO
Procedure na schorsing medewerkers
De juridische afdeling van NVJ start een procedure tegen de Nederlandse Moslim Omroep (NMO) na het schorsen van vier journalistieke medewerkers. De journalisten hebben inhoudelijke kritiek geleverd op het programmabeleid van de omroep. De NVJ dringt er mede naar aanleiding van deze zaak bij de directie van NMO op aan om een redactiestatuut voor de omroep af te sluiten en meer mensen op vast contract aan te nemen. De vele tijdelijke contracten en het ontbreken van een journalistiek statuut maakt het journalistieke werkklimaat bij de NMO zorgelijk. Eind 2004 werken aanmerkelijk meer journalisten bij de NMO op een vast contract en is een redactiestatuut in de maak. De procedure tegen de NMO is aan het einde van het jaar nog niet afgerond.
NPS
Radioafdeling bezuinigt
De radioafdeling van de NPS kondigt bezuinigingen aan. De directie treedt in de aanloop daar naartoe niet zorgvuldig op richting medewerkers. Er wordt vooruitgelopen op besluiten, die nog met de OR en bonden moeten worden besproken. Na dreiging door de NVJ met een kort geding, worden de plannen opgeschort. De getroffen medewerkers krijgen de kans om te solliciteren op nieuw vrijkomende functies. Dit alles kan niet voorkomen dat uiteindelijk achttien radiomedewerkers hun baan verliezen. Over een sociaal plan worden NVJ en NPS het uiteindelijk niet eens, omdat de NPS weigert de freelancerjaren mee te laten tellen in de bepaling van ontslagvergoedingen.
NTG
Freelancers boycotten uitgever
Na een regen van klachten van freelancers over achterstallige betalingen bij uitgever NTG van Erik de Vlieger komt de NVJ met de directie overeen dat de achterstanden binnen snelle termijn zullen worden ingelopen. Vervolgens wordt afgesproken dat de wettelijke betalingstermijn van maximaal 30 dagen wordt gehanteerd zodra de achterstanden tot het verleden behoren.
In de praktijk blijkt van de inhaalslag geen sprake, er komt nauwelijks schot in de betalingsachterstanden die een half tot anderhalf jaar belopen. De oorspronkelijke afspraken met de NVJ wenst de NTG-directie bij nader inzien niet te ondertekenen. Beide partijen praten opnieuw maar de directie komt niet verder dan de mondelinge toezegging van een betalingstermijn van 90 dagen, terwijl er op dat moment nog steeds aanmerkelijk grotere achterstanden zijn. Dan is de maat vol. Collectief spreken de freelancers af dat zij niet voor NTG zullen werken totdat er een fatsoenlijk betalingspatroon in gang is gezet. De freelancers houden de actie zes weken vol. Pas dan is de NTG-directie bereid om opnieuw met de NVJ te praten.
Een nieuwe NTG-directeur die financieel orde op zaken moet stellen bij het uitgeverijbedrijf acht zich niet gebonden aan afspraken uit het verleden. De NVJ wordt ervan verzekerd dat de achterstanden met rasse schreden worden ingelopen, maar als het op de betalingstermijn aankomt wil NTG voor heel 2004 de betalingstermijn van 90 dagen handhaven. De NVJ houdt vast aan de wettelijke betalingstermijn van 30 dagen. Dat is het sein voor freelancers om in groten getale af te haken. Wel wordt geregeld dat NTG-freelancers die lid zijn van de NVJ binnen 30 dagen worden betaald. Zij het met een omweg via de juridische dienst van de NVJ.
OMROEP FLEVOLAND
Oneerlijk subsidiesysteem
Als gevolg van ontoereikende financiën en een onevenwichtig subsidiesysteem is Omroep Flevoland in november genoodzaakt tot een ingrijpende reorganisatie. Drie vaste medewerkers en tien tijdelijke medewerkers verliezen hun baan. De NVJ ondersteunt een spontaan georganiseerde actie van het personeel richting de lokale financier, de provincie Flevoland. Ook in politiek Den Haag wordt aandacht gevraagd voor de nijpende positie van deze omroep. Er wordt in elk geval een eenmalig bedrag ter beschikking gesteld, zodat er voor de vertrekkende personeelsleden een behoorlijk sociaal plan kan worden afgesloten.
PCM/ WEGENER
Joint venture
PCM en Wegener maken in december bekend dat zij in augustus 2005 het Algemeen Dagblad en zeven regionale kranten willen samenvoegen tot een nieuwe krant met een nieuwe titel en een oplage van circa 630.000. Behalve het Algemeen Dagblad gaat het om Rotterdams Dagblad, De Dordtenaar, Rijn en Gouwe, Haagsche Courant, Goudsche Courant, Utrechts Nieuwsblad en Amersfoortse Courant.
Wegener en PCM krijgen volgens PCM-bestuursvoorzitter Theo Bouwman evenveel bestuurlijke invloed in de joint venture. Wel krijgt PCM wellicht een groter aandelenbelang of financiële compensatie.
Het nieuwe concept zou de gestage daling van de oplages moeten stoppen. Bouwman zegt in Adformatie dat er niet met hetzelfde aantal mensen gewerkt zal worden. De NVJ wil juist voorkomen dat verder gesneden wordt in de redactieomvang, zodat het een investering wordt in regionale kwaliteit en er ruimte is voor innovatie. Separaat overleg komt op gang met redacties en directies.
HET PAROOL
Rechtszaak tegen PCM
Een aantal Parool-medewerkers spannen met behulp van de NVJ een rechtszaak aan tegen PCM. De oud-medewerkers maken gebruik van een ouderenregeling en hebben hiervoor getekend nog voordat Het Parool uit PCM stapte en werd overgenomen door de Belgische uitgever De Persgroep. Inzet van de rechtszaak is de garantstelling van PCM voor de aanvulling op de VUT/prepensioenpremie.
RTV RIJNMOND
Sociaal plan
De NVJ en RTV Rijnmond komen een sociaal plan overeen in verband met een ingrijpende reorganisatie bij dit regionale omroepbedrijf. In totaal 35 mensen verliezen hun baan als gevolg van hoog opgelopen tekorten bij de omroep.
RTV WEST
Procedure tegen wanbeleid
Bij RTV West wordt na een onafhankelijke rapportage het wanbeleid van bestuur en (oud)-directie zo evident dat de NVJ besluit om een bestuurdersaansprakelijkheid-procedure te beginnen. Daarin wordt aan de rechter gevraagd om de aansprakelijkheid voor wanbeleid vast te stellen en een schadevergoeding toe te kennen aan gedupeerd (oud)personeel van RTV West. De procedure loopt eind 2004 nog.
TEN HAGEN & STAM
Grotendeels naar SDU
SDU Uitgevers koopt alsnog het grootste gedeelte van de uitgeverij Ten Hagen & Stam. Tachtig procent van de activiteiten wordt overgenomen. In ruil daarvoor ontvangt Wolters Kluwer een belang van 25 procent in SDU. De redacties van ondermeer Cobouw en Automatiseringsgids gaan over met behoud van de huidige CAO’s en de redactiestatuten. Verder wordt afgesproken dat het sociaal beleidskader van Kluwer ook mee overgaat zodat eventuele wijzigingen onder de werkingssfeer van dat plan worden doorgevoerd.
Wolters Kluwer besluit verder in het portfolio de snijden. Dit houdt in dat ook binnen Kluwer gesaneerd gaat worden.
TROS
Onderzoek commerciële toekomst
De TROS onderzoekt een commerciële toekomst en voert gesprekken met VTM over het opzetten van een nieuw radio- en televisiestation. Na raadpleging van de leden eist de NVJ in gesprekken met de directie harde garanties voor het personeel. Hierbij gaat het om behoud van werkgelegenheid, arbeidsvoorwaardenniveau en journalistieke koers. Zeker als in de loop van het najaar duidelijk wordt dat de TROS-directie geen harde garanties kan geven en alleen SBS als gesprekspartner overblijft wordt de houding van het personeel kritischer. Uiteindelijk kiest de directie eieren voor haar geld en besluit vooralsnog in het publieke bestel te blijven. Ook de AVRO maakt in het najaar bekend zich op een commerciële toekomst te oriënteren. De plannen komen niet verder dan de studeerkamer van bestuur en directie.
WEGENER
Verlenging sociaal plan
De NVJ besluit samen met de andere bonden om het sociaal plan Wegener, dat per 31 december 2004 ten einde loopt, te verlengen voor een half jaar in 2005. In tegenstelling tot de vakbonden heeft de NVJ aangegeven dit vooralsnog alleen te kunnen doen voor reorganisaties die op dat moment voorzien zijn, te weten bij De Gelderlander. Indien het plan ook op andere bedrijven van toepassing verklaard zou moeten worden geldt eerst een ledenraadpleging.
VRIJ NEDERLAND
Vertrouwensbreuk
Tussen de hoofdredactie en de redactie van Vrij Nederland ontstaat in augustus een vertrouwensbreuk. De redactie heeft uitgelekte plannen onder ogen gekregen waaruit blijkt dat hoofdredacteur Xandra Schutte voornemens is om een reorganisatie door te voeren zonder de bijhorende formele stappen. De redactie benadert de NVJ om de mogelijkheden op basis van het redactiestatuut en de CAO te onderzoeken. De NVJ draagt een bemiddelaar aan, in de persoon van advocaat Herman Doeleman. Uiteindelijk blijkt, zeker na een openhartig interview van Schutte in de Volkskrant, dat het vertrouwen tussen partijen niet meer te herstellen is. Nadat in eerste instantie uitgever H.J. Schoo is opgestapt besluit ook Xandra Schutte te vertrekken.
De Weekbladpersgroep benoemt Gerard van Westerloo tot interim hoofdredacteur. Aan Van Westerloo wordt de opdracht gegeven een redactionele formule te ontwikkelen die de verdere neergang in abonnees van Vrij Nederland kan tegengaan.
VERENIGING
VERENIGINGSRAAD
Kritiek rol media besproken
De Verenigingsraad, het hoogste NVJ-college, komt tweemaal per jaar officieel bijeen. In 2004 tijdens de jaarvergadering op 3 mei en de najaarsvergadering op 10 oktober. De meeste leden van de Verenigingsraad zijn ook aanwezig bij de presentatie van het boek ‘150 Jaar journalistieke cultuur’ van dr. Huub Wijfjes dat op 2 februari wordt gepresenteerd, 120 jaar na de officiële oprichting van de beroepsvereniging.
De jaarvergadering staat vooral in het teken van de toenemende kritiek van overheid en burgers op de rol van de media in de samenleving. Het voorgestelde drieluik voor zelfregulering, uitbreiding Raad voor de Journalistiek, media-debatbureau en nieuwsmonitor, komt uitvoerig aan de orde. Ingestemd wordt met het jaarverslag 2003 en de financiële jaarrekening en begroting 2004 alsmede het plan van aanpak 2004. Tevens stemt de Verenigingsraad in met de benoeming van mr. Thomas Bruning per september 2005 als opvolger van algemeen secretaris Hans Verploeg. Verploeg zal de NVJ in september 2005 verlaten en zich vanaf dan als vrijwilliger wijden aan persvrijheidactiviteiten, waaronder Free Voice.
Op de najaarsvergadering wordt uitgebreid gediscussieerd over het algemeen arbeidsvoorwaardenbeleid 2005 en alle generieke perikelen in de verhouding overheid en vakbeweging. De Verenigingsraad buigt zich tevens over het bestuursdiscussiestuk ‘Een journalistieke structuur’ voor de publieke omroep.
DE JOURNALIST
Contacten met ‘het veld’
De redactie van De Journalist heeft in 2004 - met haar kleine bezetting en ondanks enige onzekerheid over een stabiele bedrijfsvoering in de toekomst - met veel plezier getracht ieder nummer zo actueel mogelijk te maken. De balans is niet altijd gemakkelijk te vinden tussen nieuws, achtergrond en discussie, met ook nog eens wisselende behoeften bij de verschillende lezers in uiteenlopende sectoren van de journalistiek. Ondertussen staat de bedrijfstak onder druk, op het gebied van de werkgelegenheid maar ook wat betreft kritiek op 'de media'. Mede om die reden, met het besef onmogelijk alles even diepgaand te kunnen belichten, verlegt de redactie langzamerhand iets meer het accent naar nog meer aandacht voor de brandhaarden in ons métier. Zoals de toekomst van kranten, de toekomst van de publieke omroep en het belang van regionale media. De redactie heeft zich daarbij stellig voorgenomen om - mede met de hulp van een aantal medewerkers - de contacten met 'het veld' te verdiepen. Het doet de redactie deugd dat - ondanks soms heftige reacties wanneer De Journalist het niet goed zouden doen - veel lezers cq leden het blad trouw blijven. De daling in de totaal verspreide oplage (HOI) bedraagt in 2004 600 (11.171 in 2004, 10.570 in 2003), deels onder abonnementen van niet-NVJ-leden.
SECRETARIAAT
Verenigingsbezuinigingen
Het secretariaat is in het kader van de verenigingsbezuinigingen ook in het verslagjaar verder ingekrompen. Het aantal secretaresses is, met twee collega’s minder, teruggebracht naar vier. Om de werkdruk van hen op te vangen is de secretaresseplaats op het kantoor Hilversum overgezet naar het secretariaat in Amsterdam. Tevens is de werklocatie van de secretaresses in het gebouw in Amsterdam gecentraliseerd. Ook op de financiële en ledenadministratie is een formatieplaats geschrapt.
Bij de secretarissen is afscheid genomen van Linda Lemmens. Marc Visch is aangetrokken om voorlopig boven de sterkte te voorzien in de vacature omroep-secretaris die ontstaat door de overstap van Thomas Bruning naar de vacature algemeen secretaris per september 2005. Bij de werkgroep Migranten en Media is Bart Top uit dienst getreden.
LEDENONTWIKKELING
Beperkt verlies dagbladleden
De ontwikkeling van het ledenaantal geeft in 2003 al een negatieve ombuiging te zien als gevolg van de aanhoudende recessie. Die lijn zet zich in het verslagjaar 2004 voort. Het totaal aantal gewone leden daalt met 2,3 procent. De gehele organisatie (inclusief studenten, buitengewone leden en senioren) met 3,1 procent. Het totale ledental per 31 december is 8.998, waarvan 7.661 gewone leden en 1.337 buitengewone leden.
Opmerkelijk is dat het verlies van dagbladleden beperkt blijft tot 3,4 procent, ondanks de zware reorganisaties als gevolg van recessie en de demografische ontwikkeling in de grote steden. De indruk bestaat dat velen van de honderden afgevloeide dagbladcollega’s hun lidmaatschap als senior of anderszins als buitengewoon lid handhaven. Een aantal is overgeschreven naar de sectie freelance. Die sectie geeft een daling te zien van 1,7 procent en is daarmee bijna de laagste daler.
VILLAMEDIA
Nieuwe doelgroepen
VillaMedia heeft een prima jaar achter de rug. Records worden gebroken, zowel in bezoekerscijfers als in inkomsten.
De combinatie van Ren de Vree (vaknieuws) en Lotte van Doorn (rest van de site) blijkt goed te werken. Ren de Vree kan zich in dit jaar volledig storten op het dagelijks bijhouden van het vaknieuws en Lotte van Doorn zet zich op de site in voor de vacatures, de adverteerders en de NVJ-hoek. De naamsbekendheid van de site groeit explosief, zowel bij journalisten als werkgevers. Steeds meer bekende en onbekende media nemen contact op om tips of adviezen te geven, of om te adverteren. De doelgroep voelt zich nog steeds thuis bij VillaMedia. En dat is altijd het beoogde streven geweest. Er dienen zich ook nieuwe doelgroepen aan, zoals communicatiemedewerkers, voorlichters, vormgevers, cameramensen, illustratoren en editors. Het aantal vacatures dat men op VillaMedia plaatst voor deze mensen stijgt. Ook bieden zij zich zelf veel meer aan in de rubriek prikbord, onder ‘diversen’.
Het zusterproject FreelancersadviesNVJ loopt nog niet zoals gepland. Door uitblijven van voldoende voeding en gebrek aan tijd, is het nog steeds geen steun en toeverlaat voor de freelancers van de NVJ. Hoewel de site zeer volledig is opgezet, blijft de toevoeging van informatie op dit moment achter. WOBinfo.nl daarentegen loopt ondanks zijn tweewekelijkse updates heel aardig. Er wordt met regelmaat naar gekeken (zo’n 200 bezoekers per dag). Dat is geen slecht resultaat, gezien de specifieke interesse die de doelgroep moet hebben.
Ontwikkeling ledengroei 2004 tabel
SECTIES
SECTIE DAGBLAD
Investering in kwaliteit
Terugblikkend op de afgelopen jaren constateert het sectiebestuur dat veel journalistieke banen verloren zijn gegaan. Ook wordt vastgesteld dat deze bezuinigingen niet hebben geleid tot een revitalisatie van het dagbladbedrijf. Het bestuur stelt in samenwerking met redactieraden en -commissies voor om aan werkgevers kenbaar te maken dat in de toekomst het reduceren van journalistieke functies gekoppeld moet worden aan een plan, waarin men aangeeft dat een deel van de bezuinigingen rechtstreeks wordt geïnvesteerd in verbetering van de kwaliteit van de berichtgeving of nieuwe projecten. De sectie dagblad maakt zich met name zorgen over de inhoud van de dagbladjournalistiek. Er is steeds minder tijd en er zijn steeds minder mensen op de redacties. Druk op budgetten zou in de komende jaren kunnen leiden tot druk op de kwaliteit. De sectie dagblad zal er bij de NDP er komend jaar weer op aandringen om ook de overheid te betrekken bij de zorgen in de dagbladsector.
Het jaar 2004 is voor het sectiebestuur een uitzonderlijk druk jaar geweest. De studie naar een nieuw loongebouw en de CAO 2004 hebben veel tijd in beslag genomen, alsmede zaken als prepensioen en een nieuwe minimumpensioen-CAO. Voor de onderhandelingen zijn per onderwerp aparte delegaties opgericht waar vertegenwoordigers van het dagelijks bestuur van de sectie dagblad deel aan namen, zoals de commissie Loongebouw, Stichting Prepensioen, Studiecommissie Minimumpensioen CAO, Studiecommissie Raad van Uitvoering. Het jaarlijkse ‘rondje dagblad’ heeft veel inzet gevergd van de leden van het dagelijks bestuur van de sectie en de dagbladsecretaris.
Enkele bestuursleden hebben bijzonder veel tijd gestoken in het bestuurlijke werk, zoals Frits Poelman (onderhandelingsdelegatie CAO), Gijs Herderschee en Esther Lammers (Pensioen-CAO) en Ernst Jan Rozendaal (expertgroep Loongebouw). Als vertegenwoordiger van de dagbladjournalisten in het NVJ-bestuur heeft Bert de Jong er voor gezorgd dat het dagelijks bestuur van de sectie en het NVJ-bestuur altijd op de hoogte waren van elkaars onderwerpen. De ondersteuning door secretaris Bianca Rootsaert is onmisbaar. Het bestuur dankt ook secretaresse Yvonne van de Schoor voor haar vele inspanningen.
Gelukkig kon het sectiebestuur versterking verwelkomen in de personen van Gijs Herderschêe (de Volkskrant), Dick Hussaarts (De Telegraaf) en Aldwin Geluk (Nederlands Dagblad). Ernst Jan Rozendaal, die met een proeftijd wilde bekijken of het voorzitterschap qua tijdbeslag is te combineren met zijn werk in Zeeland, heeft laten weten daadwerkelijk die bestuursfunctie te willen bekleden. De bestuursconferentie in Bergen (NH) is onder andere gebruikt om wat langer stil te staan bij onderwerpen zoals de CAO en het Loongebouw en voor een uitvoerige kennismaking met Thomas Bruning, de toekomstig algemeen secretaris van de NVJ.
Ook onderwerpen die niet direct betrekking hebben op ‘vaste’ onderwerpen zoals de CAO hebben veel aandacht gevraagd van het sectiebestuur. Daarbij valt te denken aan de sociale plannen die zijn afgesloten, alsmede de ontwikkelingen bij de regionale dagbladen en de aankondiging door PCM en Wegener van een Randstadkrant, waarbij het Algemeen Dagblad en vijf regionale kranten van beide concerns zijn betrokken.
De bedrijfseigen regelingen, die door de ondernemingsraden worden vastgesteld, vormen een toenemende punt van zorg voor de sectie dagblad. De specifieke positie van journalisten wordt niet door elke ondernemingsraad altijd erkend. Als voorbeeld kan genoemd worden het schrappen van de ‘eigen krant’ bij de PCM titels. Journalisten hebben dit weten terug te draaien
In juni wordt een bijeenkomst gehouden voor leden van de redactiecommissies. Aan de orde komen de inconveniëntieregeling, onkostenvergoedingen en samenwerking met andere medezeggenschapsorganen binnen de bedrijven. Aan de bijeenkomst is deelgenomen door 28 collega’s van 15 redacties.
Op 1 juli is een pensioendag gehouden waaraan 25 leden deelnemen. De lage opkomst wordt mogelijk verklaard door de ingewikkeldheid van de pensioenproblematiek.
De sectie constateert met het hoofdbestuur veranderingen in de dagbladsector, zoals de opkomst van ‘multimediaal werken’. Als voorbeeld dient Business News Radio die samenwerkt met Het Financieele Dagblad. Ook bij De Telegraaf zijn ontwikkelingen gaande. Deze verwikkelingen kunnen uiteindelijk ook doorwerken in arbeidsrechtelijke zin. De vraag wordt dan onder welke CAO redacteuren en verslaggevers gaan vallen. De sectie streeft naar het behoud en zelfs uitbreiden van de eigen journalistieke CAO’s, gericht op deze ontwikkelingen.
SECTIE LANDELIJKE OMROEP
Bundeling van krachten nodig
Er heerst commotie na de wilde plannen van omroepen zoals KRO, AVRO en TROS om desnoods commercieel of na een fusie met SBS of Talpa te blijven bestaan. Directies vallen door de politieke onzekerheid over elkaar heen met plannen voor een zelfstandige toekomst maar veronachtzamen het belang van hun personeel en de publieke omroep als geheel.
De eindrapportage van de commissie Rinnooy-Kan, die in april 2004 openbaar wordt, trekt dezelfde conclusie: elke omroep denkt vooral aan zijn eigen belang en overleving en zet zich niet of onvoldoende in voor de publieke omroep als geheel. Op verzoek van de staatssecretaris worden in dit rapport de individuele omroephuizen maar ook de publieke omroep als geheel langs een kwalitatieve meetlat gelegd. De resultaten zijn niet verrassend. Het ontbreekt aan een sterke positie als gevolg van verdeeldheid en strijdige belangen. Daarmee is de omroep niet goed voorbereid op nieuwe technologische ontwikkelingen, vormt onvoldoende partij voor de nog altijd toenemende commerciële concurrentie, en verspilt jong talent dat zij niet aan zich weet te binden.
Een belangrijk deel van deze opmerkingen zijn al eerder opgenomen in het NVJ-rapport ‘Hoe is de stand, Mieke’, waarin omroepen het advies krijgen hun krachten meer te bundelen.
In het najaar van 2004 presenteren de omroepsecties van de NVJ aan de Verenigingsraad een vervolg op dit rapport: ‘Een journalistieke structuur voor de publieke omroep’. Daarin staat een pleidooi om de programma’s en makers centraal te stellen in een nieuwe omroepstructuur en op net- en zenderniveau de oude omroepkrachten te bundelen. Alleen dan kan de publieke omroep voldoende kracht ontwikkelen om ook in de toekomst een onafhankelijk, vernieuwend, pluriform en kwalitatief hoogstaand product te blijven leveren.
De publieke omroepen krijgen op de valreep van 2003 een bezuinigingsopdracht van 80 miljoen euro opgelegd. Deze bezuinigingen zouden behaald moeten worden uit efficiencywinst en meer samenwerking. Gedurende 2004 blijkt dat de bij de meeste omroepen toch hard wordt gekort op programma’s en programmamakers, zeer tegen de zin in van politiek Den Haag en NVJ. Redacties worden verkleind en er verdwijnen programma’s. Tijdelijke contracten worden niet verlengd en er verdwijnen banen via natuurlijk verloop.
Bij NOS Publieke Omroep en EO is begin 2004 overleg over een sociaal plan voor de daar noodzakelijke gedwongen ontslagen die met name op de ondersteunende afdelingen vallen. Later in het jaar wordt ook met AKN over een sociaal plan gesproken. De NVJ komt uiteindelijk geen sociaal plan overeen. EO, NOS PO en AKN weigeren de freelancerjaren mee te laten tellen bij het vaststellen van een ontslagvergoeding binnen het sociaal plan. NVJ-leden houden na de afkeuring hun handen vrij om in mogelijke ontslagprocedures via de advocaten van de NVJ ook voor deze gewerkte jaren een vergoeding te claimen.
SECTIE REGIONALE OMROEP
Regio-CAO onbespreekbaar
De NVJ krijgt een vertrouwelijke notitie van Robert Zaal, werkgeversonderhandelaar namens de regionale omroep, in handen waarin voorgesteld wordt dat de regionale omroepen nog eind 2004 uit de Omroep-CAO stappen om te komen tot een eigen Regionale Omroep-CAO. Deze zou tussen de 6 en 12 procent minder loonkosten met zich mee moeten brengen.
De medewerkers van de regionale omroepen reageren furieus. Nadat de omroepsecretaris en sectieleden met de leden bij de omroepen gesproken hebben, wordt, met hulp van de ondernemingsraden bij de regionale omroepen, een ultimatum gesteld aan de omroepdirecties. De plannen voor een regio-CAO en ingrijpende bezuinigingen moeten van tafel. Binnen een week zetten ruim 1.000 van de 1.500 medewerkers hun handtekening onder deze eis. In een hierop volgend gesprek met de regionale omroepdirecties wordt gegarandeerd dat bezuinigingen op de arbeidsvoorwaarden niet aan de orde zullen zijn, het arbeidsvoorwaardenpakket op gelijkwaardig niveau blijft en de regio de Omroep-CAO zeker tot 2006 zal blijven volgen. De NVJ zegt op haar beurt toe dat zij de regionale omroepen zullen steunen in hun lobby voor een goede structurele financiering van de regionale omroep. Na ondertekening van deze verklaring worden acties afgeblazen.
De sectie organiseert voor het eerst speciaal voor de regionale omroep een redactieradendag. Aan de orde komen onderwerpen zoals de rol van de hoofdredacteur en tactisch onderhandelen. Het vervolg is een speciale cursusdag voor redactieraden.
SECTIE VAKTIJDSCHRIFTEN
Uitgevers willen van journalisten-CAO’s af
De werkgeversdelegatie van de sector boeken- en tijdschriftuitgeverijbedrijf ziet journalisten niet langer als een groep werknemers met recht op eigen arbeidsvoorwaarden. Ze willen in de toekomst nog maar één CAO voor de hele sector op basis van een uitgeklede versie van de CAO voor boeken en tijdschriften. De bestaande CAO’s voor vaktijdschriftjournalisten en publieks- en opiniebladjournalisten moeten het eerst verdwijnen, waarna in de visie van de tijdschriftuitgevers ook de CAO’s in de dagbladensector moeten sneuvelen.
In de aanloop naar het realiseren van dit voornemen weigeren de werkgevers zelfs met de NVJ te overleggen over de CAO Vaktijdschriften voor 2004. Zij willen het overleg over de CAO Boeken en Tijdschriften (BTU) afwachten.
Afgezien van de wat merkwaardige poging om de NVJ te elimineren als vertegenwoordiger van de georganiseerde journalisten is de argumentatie voor het voorstel opmerkelijk. In een analyse over de toekomst van de uitgeverij komt uit een beleidsnotitie slechts de vaststelling naar voren dat het uitgeefproces en de producten veranderen, waardoor andere competenties van werknemers worden gevergd; dat de afstand tussen print en internet steeds kleiner wordt en dat redacties, advertentieverkoop en consumentenmarketing moeten leren denken en werken op een multimediale manier.
Hoe je uit deze open deur zou kunnen afleiden dat er geen grond meer is voor een aparte arbeidsvoorwaardelijke behandeling van journalisten is een raadsel, aldus sectievoorzitter Bas Linders. Journalisten hebben een wezenlijk andere rol dan andere werknemers in de uitgeversbranche. Zij zijn de kenniswerkers die bepalend zijn voor de waarde van titels en andere uitgaven. Ze zorgen voor content waar abonnees voor willen betalen en scheppen een Umfeld waar adverteerders hun boodschappen in kwijt kunnen. Hun kennis en kunde is onontbeerlijk voor de uitgeverij en wie dat reduceert tot slechts een kostenpost maakt een dure vergissing.
Natuurlijk is er wel wat aan de hand in de uitgeverij. Redacties vergrijzen, er is nauwelijks instroom van jong talent, de scholingsbudgetten zijn de afgelopen jaren alleen maar ingekrompen en je kunt een klein schuurtje vullen met door redacties ingediende en door uitgevers geweigerde innovatievoorstellen. Het imago van de uitgeversbranche als werkgever staat onder druk. Uit een imago onderzoek onder ruim 1.400 mensen, mede in opdracht van het NUV, blijkt dat de aantrekkelijkheid van de branche als werkgever als gemiddeld rapport cijfer een 6,3 scoort. Enkele uitkomsten: de veranderingsgezindheid is laag, nieuwe ontwikkelingen blijven stokken omdat men meer bezig is met de waan van de dag; het innovatiegehalte is daarmee te laag. De verschillende segmenten( publiekstijdschriften, vakuitgaven, dagbladen, boeken en educatief) vormen eigenlijk aparte branches met elk eigen processen en met name een eigen cultuur.
Geen van die conclusies is terug te vinden in de analyse van de werkgeversdelegatie. Dergelijke uitkomsten maken het niet erg voor de hand liggend om juist nu een minimalistische sector-CAO af te dwingen waarmee de veelvormigheid van de branche wordt ontkend.
SECTIE FREELANCE
‘Een ongewis bestaan’
Mede in opdracht van de NVJ voert het IVA (Instituut voor sociaal-wetenschappelijk beleidsonderzoek aan de Universiteit van Tilburg) een breed onderzoek uit naar de beroepspraktijk van schrijvende freelance journalisten. Hoofdconclusies vormen de slechte betalingen en de onmogelijke onderhandelingspositie over hergebruik en honorarium. De gemiddelde bruto-omzetten bedragen 36.000 euro per jaar
De helft van de freelancers legt niets opzij voor de oudedagsvoorziening en heeft geen arbeidsongeschiktheidsverzekering omdat die te duur is. Niettemin is slechts vijftien procent van de freelancers op zoek naar een vaste baan. Vrijheid om tijd en inzicht naar eigen idee in te delen, zelf te beslissen voor wie en wat ze schrijven, geven de doorslag bij de keuze voor een freelancerbestaan.
De NVJ is met de onderzoeksresultaten in haar indruk bevestigd, maar staat nu met daadwerkelijke cijfers sterker tegenover de uitgevers. Er zijn nu gegevens voorhanden waarmee de vereniging haar werk voor het groeiend aantal freelance-leden kan toespitsen.
Onder grote belangstelling wordt het onderzoeksresultaat in Nieuwspoort gepresenteerd.
Bestuurslid Agnes Koerts noemt op de bijeenkomst de speerpunten die hoog op de NVJ-prioriteitenlijst staan:
- Scherper presenteren van de NVJ-adviestarieven plus argumentatie voor deze uurprijzen.
- Aandacht voor auteursrechten, die slechts drie procent uitmaken van het inkomen van de freelancers; versterking Stichting Nieuwswaarde waarvan de NVJ initiatiefnemer is.
- De leden individueel bijstaan met raad en daad, zodat ze zelf hun eigen positie kunnen versterken; meer cursussen onderhandelen organiseren zodat freelancers beter hun honoraria, auteursrechten en andere condities kunnen vaststellen; regelmatig netwerkbijeenkomsten organiseren; bijeenkomsten voor jonge en startende freelancers met duidelijke kennisoverdracht.
De nieuwe dienst FreelancersAdviesNVJ start op 3 februari met een telefonische helpdesk, een eigen website, freelancersadviesnvj.nl, en eigen emailadres. De NVJ wil hiermee een snelle service bieden aan haar omroep- en schrijvende freelancers en fotojournalisten.
De helpdesk en e-mail trekken vragen van freelancers die ofwel direct kunnen worden beantwoord ofwel doorgestuurd worden naar een van de juristen. De NVJ-advocaten verwerken voor freelancers vooral incasso’s en auteursrechtschendingen en screenen contracten. Ook wordt een enkele keer door een freelancer gevraagd te bemiddelen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.
Er wordt advies gegeven aan startende freelancers, al dan niet vanuit een gedeeltelijke vaste baan opbouwend naar een freelance praktijk. Het merendeel van de vragen heeft betrekking op het honorarium. Vaak gecombineerd met onderhandelingstips geeft de helpdesk een advies op maat.
De nieuwe adviesdienst krijgt veel vragen binnen over verzekeringen. De NVJ streeft naar uitbreiding van het verzekeringspakket.
Van de op verzoek van freelancers geboden computerservice wordt minder gebruik gemaakt dan verwacht.
De studiedag ‘De Kneepjes van het Vak’ begint met een plenair ochtendprogramma waarin Marga van Praag, Coen Verbraak en Hanneke Groenteman ieder een bekende Nederlander interviewen met als doel een zo goed mogelijk beeld van de geïnterviewde te krijgen. In de nabespreking met communicatiedeskundige Bernard Bredero en televisie- en radiomaker Jan Haasbroek en de zaal komen de verschillende interviewstijlen aan de orde. Er is veel belangstelling voor deze dag over journalistieke vaardigheden. Na 110 aanmeldingen is de studiedag volgeboekt.
Tijdens de studiedag ‘Ethiek in de Journalistiek’, wat kan en niet mag, wat mag en niet kan, houden Oscar van der Kroon, Gerard Bueters, Carla Joosten, Gerard Schuijt en Piet Hagen een beschouwing over anonieme bronnen, verborgen camera, hoor en wederhoor, bescherming privacy, en kritiek. Het middagprogramma wordt gevuld met voorbeelden uit de beroepspraktijk. De freelancersdag trekt ongeveer 70 belangstellende freelancers.
Na de ledenvergadering van de sectie Freelance op 13 december wordt onder leiding van Cees Grimbergen gediscussieerd over de vraag: wat gebeurt er met het journalistieke materiaal?; de rechten en plichten van de freelancer. In het panel zitten Tanny Dobbelaar (freelance journalist), Marjon van Royen (freelance journalist), Erik Jan Bolsius, hoofdredacteur Campinglife Magazine en projectredacteur bij Scripta Media; Frits van Exter, hoofdredacteur Trouw; Kees Haak, lezersredacteur Rotterdams Dagblad. Aan de orde komen plaatsingsrecht, herschrijven van een journalistiek product door de eindredactie, veranderen van taalgebruik, ingrijpen in artikelen en programma’s, communicatie over journalistieke product, wat gebeurt ermee als het eenmaal is aangeleverd en over de plichten zoals afspraken met de geïnterviewde. Ruim 60 freelancers discussiëren, vertellen over hun bijzondere ervaringen en doen elkaar tips en suggesties aan de hand.
Er worden cursussen ‘Freelancen is Ondernemen’ georganiseerd en een cursus ‘Onderhandelingsvaardigheid’. Alle cursussen zitten vol. Minder belangstelling is er voor de cursus Geldzaken (over BTW en het opzetten van een eenvoudige administratie).
Het blijkt dat zowel de cursussen als de freelancersdagen een netwerkfunctie hebben. Bij iedere bijeenkomst wordt een lunch en/of borrel georganiseerd waarbij freelancers elkaar ontmoeten en op verkenning gaan naar ervaringen van collega’s.
SECTIE INTERNET
De eerste Gouden Pixel
De sectie internet heeft een nieuwe prijs geïntroduceerd, de Gouden Pixel, prijs voor de beste internetspecifieke journalistiek. Op de Persvrijheidbijeenkomst op 3 mei ontvangt VPRO's 3voor12 de eerste Gouden Pixel.
De website internetjournalist.nl wordt vanaf augustus voor een belangrijk deel een onafhankelijk web-log waarin verschillende collega's schrijven over de internetjournalistiek en alles wat er omheen hangt. Verder bevat de site allerhande informatie over het vak en een redactiemodelstatuut.
De sectie internet organiseert op 18 november een openbare discussiebijeenkomst voor collega's met de Irakese weblogger Raed Jaggar. Jaggar is door de Scherpenzeelstichting naar Nederland gehaald. Hij biedt een zeer interessant verhaal over zijn unieke positie als weblogger in het brandpunt van een oorlog. Oud-sectievoorzitter Froukje Santing leidt de discussie. Een tweede onderwerp: digitale kanalen en de gevolgen voor de journalistiek komt, niet bijster uit de verf en dient nog een keer aan de orde te komen.
LOKALE MEDIA
Eigen journalistieke CAO’s
Het jaar 2004 staat in het teken van een nieuwe CAO voor zowel Nieuwsbladjournalisten als Huis-aan-huisbladjournalisten. Het bestuur blijft hechten aan eigen journalistieke CAO’s binnen deze bedrijven. De twee CAO’s worden uiteindelijk in november afgesloten met de werkgeversorganisaties NNP en de VSHU. Onderhandelingsperikelen bij de H-A-H zijn er al vóórdat de onderhandelingen feitelijk van start gaan. Werkgevers (VSHU) willen in de CAO een andere omschrijving om een automatische doorstroming van functiefamilie I naar functiefamilie II een halt toe te roepen. De betrokken commissie die deze gesprekken heeft gevoerd heeft hierop onderzocht op welke wijze de geschillencommissie in voorkomende gevallen heeft geoordeeld. Uit de dossiers blijkt niet dat de huidige indelingssystematiek en de daaraan verbonden uitleg in de CAO structurele gebreken vertoont. Als de letter van de CAO wordt toegepast kan er nooit sprake zijn van een automatisme in doorgroeien. De CAO behoeft daarom niet te worden aangepast wat de NVJ betreft. Dat is in 2004 dan ook niet gebeurd.
Net als veel andere CAO’s in Nederland is er in 2004 geen structurele loonsverhoging afgesproken. De NVJ heeft er voor gekozen om vooral in te zetten op journalistiek inhoudelijke zaken. In de Nieuwsblad-CAO heeft dit ondermeer geresulteerd in het creëren van arbeidsplaatsen voor jonge journalisten. Bij de huis-aan-huisbladen zullen VSHU en de NVJ een gezamenlijk educatief project starten voor bij aan huis-aan-huisblad werkende journalisten, gericht op lokale politiek en lokaal bestuur.
In navolging van de ideeën die NVJ-secretaris Hans Verploeg in het jaarverslag 2003 ventileert, heeft de sectie lokale media het initiatief genomen om te onderzoeken waar en op welke wijze er samenwerking kan plaatsvinden tussen de diverse secties van de NVJ. Ook is er afgesproken dat de jaarvergadering van de sectie interessant gemaakt moet worden voor de leden. Gedacht wordt om, na het formele gedeelte, workshops te houden eventueel in samenwerking met journalistenorganisaties uit België en Duitsland. Mogelijke onderwerpen hiervoor zijn arbeidsvoorwaardenbeleid, onderzoeksjournalistiek, visie op huis-aan-huiskranten.
De sectie maakt zich zorgen om de samenstelling van het sectiebestuur en de vergaderfrequentie. De samenstelling van het sectiebestuur is te eenzijdig. Vanuit de groep nieuwsbladen is vertegenwoordiging gewenst. Ook blijkt dat veel leden niet naar bijeenkomsten komen. Dit heeft enerzijds te maken met geografische omstandigheden en anderzijds met de toenemende werkdruk op de redacties.
SECTIE NVF, FOTOJOURNALISTEN VAN DE NVJ
De fotojournalist.nl
Een groot deel van de jaarvergadering wordt in beslag genomen door digitale ontwikkelingen en over de NIDF-norm. Het digitaal manifest komt aan de orde, een nota waarin de gevolgen van de digitale fotografie en het daaraan gekoppelde kostenplaatje voor de fotojournalist uiteengezet worden.
Het bestuur en secretariaat van de NVF steken alle energie in de ontwikkeling van Defotojournalist.nl. De beeldbank is een service voor de zelfstandige leden van de NVF. Defotojournalist.nl dient als etalage voor fotojournalistiek materiaal waaruit opdrachtgevers gericht en eenvoudig de gewenste foto’s kunnen kiezen en bij de betreffende fotograaf bestellen. Er wordt een aantal voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd waarin de fotojournalisten hun wensen en suggesties kenbaar kunnen maken. In elke bijeenkomst wordt de voortschrijdende ontwikkeling van defotojournalist.nl geprojecteerd. Steeds worden suggesties van leden verwerkt. De leden kunnen in deze bijeenkomsten zelf ook achter het beeldscherm proefondervindelijk ervaren wat de beeldbank voor hen kan betekenen. In het najaar start de beeldbank daadwerkelijk, maar eerst als een proefperiode van twee maanden waarin de leden toegang wordt gegeven om hun materiaal te uploaden en om vertrouwd te raken met het systeem. In deze periode wordt Defotojournalist.nl door middel van een advertentiecampagne in bladen en bij de opdrachtgevers aangekondigd. Op 1 januari 2005 gaat Defotojournalist.nl online.
ZILVEREN CAMERA 2003
Jerry Lampen wint trofee
De jurering van de Zilveren Camera 2003 vindt op 9 en 10 januari 2004 plaats in de Hoofdwacht te Haarlem. Op maandag 12 januari volgt de drukbezochte persconferentie in het stadhuis in aanwezigheid van burgemeester Pop, die de voornaamste prijswinnaars bekend maakt. Direct na het officiële deel van de persconferentie staat de volledige uitslag met winnende foto’s op de website zilverencamera.nl. Ook dit jaar is er een publieksprijs. Iedere bezoeker van de site kan uit de eerste prijswinnende categoriefoto’s een favoriete foto kiezen. De maker van de foto met de meeste stemmen levert de winnaar van de publieksprijs op.
De officiële prijsuitreiking en het mediafeest met een optreden van Willie en de Billies heeft op 20 maart plaats in de Lichtfabriek in Haarlem. Fotojournalist Jerry Lampen wint de Zilveren Camera 2003 met een foto die hij maakte tijdens de oorlog in Irak. Lampen wordt ook gekozen tot Fotojournalist van het Jaar 2003. Joel van Houdt uit Den Haag is winnaar van de Canonprijs 2003, een oeuvreprijs voor fotojournalisten tot 30 jaar. Voorzitter Hans Kouwenhoven maakt aan het slot van het officiële programma bekend dat Robin Utrecht met zijn foto van de Nederlandse schaatskampioenschappen sprint de Publieksprijs heeft gewonnen.
In de filmzaal draait de hele avond een digitale beeldprojectie met alle eerste, tweede en derde prijswinnende foto’s van de negen wedstrijdcategorieën (landelijk nieuws, politiek, dagelijks leven, documentaire fotografie, portretten, kunst/ cultuur/ architectuur en wetenschap, sport, buitenlands nieuws en documentaire fotografie). De ZC-tentoonstelling gaat op 20 maart in première in De Refter in Haarlem. In perscentrum Nieuwspoort in Den Haag is een selectie uit de tentoonstelling te bezichtigen en een grotere selectie in de Centrale Openbare Bibliotheek Den Haag.
AFDELINGEN
AFDELING MIDDEN-NEDERLAND
Alert slapend
De activiteiten van de afdeling komen in 2004 volledig tot stilstand. Het maandelijks ‘spreekuur’ verstomt. Op geen enkele wijze blijkt dat er behoefte is aan mogelijke alternatieven. De afdeling blijft alert slapend: dat wil zeggen, ze is altijd aanspreekbaar voor het (mede)organiseren van activiteiten die op welke wijze dan ook voor de journalistiek in het algemeen en voor de leden in het bijzonder van belang kunnen zijn.
ROTTERDAMSE JOURNALISTEN VERENIGING (RVJ)
Rendement RVJ zit in de excursies
Het bestuur van de Rotterdamse Journalisten Vereniging (RJV) blijkt om te praten. In het voorjaar kondigt RJV-voorzitter Hans Roodenburg nog aan dat de reis naar Shanghai de laatste is die het bestuur organiseert. Eenmaal ter plaatse gaan de gedachten al weer uit naar een vervolg. De omslag van denken is het gevolg van het succes van de vakinhoudelijke excursie. Dat valt onder meer af te leiden uit de resultaten dat ontmoetingen met vertegenwoordigers van de media, die van het bedrijfsleven en van het Consulaat-Generaal van Nederland in Shanghai heeft opgeleverd. Eén daarvan is het beheer van , één van de startpagina’s van VNU, en publicaties in dag- en vakbladen over de economische ontwikkelingen in China.
Het programma dat de vijftien RJV’ers volgen is behoorlijk intensief. Op het programma staan onder andere een ontmoeting met Consul-Generaal Jochum Haakma, een ontbijtbijeenkomst met vertegenwoordigers van het Nederlandse bedrijfsleven in Shanghai en ontmoetingen met topmensen van Chinese media onder wie de hoofdredacteur en de chef redactie van de Shanghai Daily. De zogenoemde correspondentenavond – met collega’s Fons Tuinstra (o.m. internet publicist van en , Babs Verblackt (o.m. Trouw , FEM Business en de Oriental Morning Post) en Marije Vlaskamp (RTL4 en Algemeen Dagblad) – zal iedereen lang bij blijven. De vakinhoudelijke discussies zijn pittig. Er wordt ingegaan op de werkomstandigheden van de correspondenten in China en de vraag in hoeverre er sprake is van persvrijheid. De voorzichtige conclusie van de Chinese en Nederlandse collega's is veelzeggend: ‘Belemmeringen zijn er niet, maar er zijn wel grenzen die je constant moet verkennen.’
De onbetwiste kernactiviteit van de RJV is het organiseren van vakinhoudelijke excursies. Het bestuur is bezig zich te oriënteren op een reis naar Cuba met als voorwaarde dat deelnemers ter plaatse geen beperkingen krijgen opgelegd. Dat betekent overigens niet dat het RJV-bestuur dichtbij huis geen activiteiten wil ontplooien. De praktijk leert echter dat ‘gewone’ bijeenkomsten weinig belangstelling trekken. Het contact met de achterban van ruim 400 leden blijft het RJV bestuur per e-mail onderhouden en – wanneer mogelijk – via de zogenoemde blauwe pagina's van De Journalist, al gebeurt dat laatste niet altijd met het beoogde succes.
BEROEPSGROEPEN EN WERKGROEPEN
NEDERLANDSE SPORT PERS
Geen belemmering fotografen in stadions
Veruit het belangrijkste onderwerp waar de NSP in 2004 mee te maken krijgt is de poging van de verzamelde clubs uit de eredivisie (Eredivisie CV) om het doen en laten van fotografen in de voetbalstadions aan banden te leggen. Op de persdag van Feijenoord in augustus krijgen de aanwezige fotografen formulieren uitgereikt met de mededeling dat de daarin vervatte voorwaarden straks bij alle clubs zouden gaan gelden. Nadere lezing van die voorwaarden leidt tot groot alarm bij de NSP en de NVJ. De Eredivisie CV wil de bewegingsvrijheid van fotografen in de stadions verder beperken en tast het recht op vrije nieuwsgaring aan. De Eredivisie CV beroept zich hierbij op het 'huisrecht'.
Gesprekken tussen de NSP, NVJ - later gesteund door het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren en de gezamenlijke uitgevers (NUV) - en de Eredivisie CV leiden niet tot een oplossing. De rechter wordt ingeschakeld en deze verwijst beide partijen naar een bemiddelaar. Na een aantal sessies wordt een akkoord bereikt. De kern daarvan is dat fotografen niet worden belemmerd in hun werkzaamheden. (Foto)journalisten behouden te allen tijde de journalistieke vrijheid in voetbalstadions tijdens competitiewedstrijden. De fotografen, persbureaus en uitgeverijen hebben wel ingestemd met een beperking bij het publiceren van foto's van voetbalwedstrijden. Die houdt in dat er geen tweede aparte dienst komst die voetballiefhebbers (tegen betaling) tijdens een wedstrijd en tot een half uur na afloop foto’s op de mobiele telefoon zendt van belangrijke momenten in die wedstrijd. De rechten voor zo'n dienst, 'Match Alert' genaamd, zijn door de Eredivisie verkocht aan Infostrada Sports.
De afspraken tussen beide partijen zijn vastgelegd in een overeenkomst, die loopt tot medio 2007. Bij de uitvoering van de afspraken en de naleving ervan is een belangrijke rol toegekend aan de Stichting Nederlandse Sport Pers in Rijswijk, het serviceorgaan voor de Nederlandse sportjournalisten.
Een tweede onderwerp waar door de NSP veel tijd in is geïnvesteerd is de samenwerking met het ANP bij de totstandkoming van een gezamenlijke sportagenda op internet voor NSP-kaarthouders.
PROJECTBUREAU MIGRANTEN & MEDIA
Nieuw bureau na stopzetting M&M
Na 20 jaar is het NVJ-bureau Migranten & Media (M&M) in 2004 genoodzaakt te stoppen, mede vanwege stopzetting van de VWS-subsidie. Het M&M-lustrum wordt op 1 juli nog feestelijk gevierd op het schip Lizboa maar het betekent tevens het einde van het werk van M&M.
De informatie op de website blijft in 2005 en 2006 te raadplegen. Ook blijft de database te doorzoeken, net zoals de verslagen van discussies, debatten, foto´s en trainingen op de website blijven staan. Ook het M&M-archief - met foto´s, boeken en vergaderstukken - is vanaf de website te raadplegen. Het fysieke archief is ondergebracht bij het IISG te Amsterdam. De site wordt echter niet meer bijgehouden en is vanaf 5 juli ´bevroren´.
Het bestuur van M&M laat een plan na voor een nieuw debatbureau dat de ervaring van M&M breed kan inzetten. Dit idee sluit aan op plannen, ook van NVJ, NDP en omroep, voor een debatbureau naar aanleiding van de kritiek en het onbegrip van lezers, kijkers en luisteraars over de werkwijze van de media. De wereld is veranderd sinds de aanslagen op 11 september 2001. Sinds de opkomst en ondergang van de mediagenieke Pim Fortuyn, groeit de kritiek op de media. Zijn de media losgeweekt van de samenleving? Is de invloed van de media, vooral televisie, buitensporig? En wat is de verantwoordelijkheid van de media?
Het debatbureau, geformaliseerd in een onafhankelijke stichting, zal als scharnier fungeren tussen de beroepsgroep en de samenleving. Haar taak is publieke debatten organiseren over actuele maar ook over niet-uitgekristalliseerde onderwerpen, zoals de integratiekwestie, bronbescherming, het incestueuze karakter van politieke berichtgeving. Tevens legt het bureau in oprichting een sterk accent op de regionale journalistiek. Ook bij het nieuwe bureau zal de website, net als voorheen bij M&M, een centrale plaats innemen. Het bureau beoogt nauw samen te werken met de Raad voor de Journalistiek en de nieuwe Nieuwsmonitor.
Het ministerie van OC&W, de stichting Democratie en Media, NDP, NVJ en omroepen zeggen steun toe aan het initiatief gedurende de eerste drie jaar.
INTERNATIONAAL
SANDER THOENES LEZING
Première documentaire
De NVJ en Vrij Nederland organiseren in september de vijfde Sander Thoenes-lezing in De Balie in Amsterdam. Tijdens de bijeenkomst vindt de première plaats van Kenneth van Tols documentaire ‘Schijnbaar Onschendbaar, Sander Thoenes: vijf jaar later’. De film gaat over de Nederlandse journalist, die in 1999 in Oost-Timor is omgebracht, en de Indonesische regering, die geen schuldige aanwijst.
De sprekers Jan Breman (emeritus hoogleraar UvA), Peter Thoenes (de broer van Sander) en Hans Verploeg treden op tijdens de goedbezochte lezing.
FREE VOICE
Jeugdjournaal
Free Voice, de stichting van NDP, het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren en de NVJ, heeft tal van onafhankelijke mediaprojecten gesteund in Azië, Afrika en Latijns Amerika. Met een extra donatie van de Nationale Postcode Loterij is tevens in Afghanistan, Zuid-Afrika en Suriname een jeugdjournaal van de grond getild. Dit plan - geïnitieerd door oud-bestuurslid Jan van Beek - is gebaseerd op het model van het NOS Jeugdjournaal. Met de hulp van dit journaal zijn autochtone collega’s in de drie genoemde landen getraind bij het opzetten van een eigen Kids Network. Tevens is voorzien in faciliteiten voor het Kids Network. Gesprekken zijn gevoerd met het bestuur van Press Now om per 2006 te komen tot een nieuwe stichting, waarin Free Voice en Press Now worden gebundeld.
REPORTERS RESPOND
Bijstand journalisten en families
Reporters Respond, het onafhankelijke hulpfonds voor journalisten en of hun nabestaanden in ontwikkelingslanden, besteedt in 2004 ruim 16.000 euro aan bijstand. Aan giften en donaties van instellingen en particulieren wordt een bedrag ontvangen van 17.000 euro. Het vermogen van het fonds bedraagt bijna 53.000 euro. Reporters Respond werkt zonder kosten, elke donatie komt voor 100% terecht bij getroffen journalisten of hun nabestaanden.
Bijstand wordt verleend aan een journalist in Bosnië, een journaliste in Kosovo, de nabestaanden van een vermoorde journaliste in Wit-Rusland, een strafrechtelijk vervolgde collega in Turkije, acute medische bijstand voor een zwaar gewonde journalist op Haïti, en een journalist in Rusland die na drie jaar strafkamp zijn bestaan weer moet opbouwen. Collectief wordt een flink bedrag ingezet voor de 28 gevangen journalisten op Cuba.
Samen met Free Voice wordt een bedrag van 10.000 euro ter beschikking gesteld voor hulp aan de door de tsunami getroffen journalisten of hun nabestaanden op Atjeh. Meer dan 100 journalisten zijn verdronken in Banda Atjeh. Free Voice is inmiddels bezig met een groot hulpprogramma voor de onafhankelijke media op Atjeh.
MIXED MEDIA
Einde na weinig animo
Het bestuur van Mixed Media besluit in december 2004 om de activiteiten van de stichting te stoppen. Van werkgeverszijde is er te weinig animo voor het project, dat als doel heeft om in de instroom te bevorderen van journalisten met een cultureel diverse achtergrond. Het is niet gelukt om werkgevers te interesseren voor een nieuwe subsidie, een belangrijke voorwaarde voor een vervolgsubsidie van het rijk.
Ook blijkt het steeds lastiger om een plek te vinden voor kandidaten. Dit heeft te maken met de voortdurende bezuinigingen, vacaturestops en reorganisaties bij media.
Het bestuur heeft inmiddels de balans opgemaakt. Sinds de start van Mixed Media in het najaar van 2000 zijn er in totaal 63 allochtone journalisten bemiddeld naar een reguliere baan, een stage- of werkervaringsplaats. Of ze zijn geholpen met een aanvullende training of bij het opzetten van een freelancerpraktijk.
Het afgelopen jaar is er vooral veel aandacht besteed aan het werkervaringsproject. Via dit project kunnen geïnteresseerde werkgevers op een vrijblijvende manier kennismaken met een geschikte kandidaat die op zijn of haar beurt voor een periode van zes maanden tot een jaar ervaring kan opdoen bij een redactie. Mixed Media betaalt een deel van de kosten. Zes kandidaten zijn bij onder meer kranten aan de slag gegaan. Enkele van hen zijn inmiddels doorgestroomd naar een reguliere arbeidsplaats. De aanmeldingen van kandidaten komen vooral binnen via de website. Een selectiecommissie van ervaren journalisten stelt het niveau en plaatsbaarheid vast naar aanleiding van gesprekken met de kandidaten.
Het aantal journalisten met een cultureel diverse achtergrond heeft de verwachtingen van het bestuur overtroffen. De database met hun namen weerspreekt de opvatting dat allochtone journalisten niet te vinden zouden zijn.
ON FILE
Meer ‘oudkomers’
On File, de vereniging van vluchtelingjournalisten en schrijvers, telt in 2004 135 leden. Eenderde van de leden is actief in de Nederlandse media, vaak als vrijwilliger en soms als freelance journalist of als deskundige. Veel van hen zijn actief in media in hun eigen taalgebied, ze maken in Nederland kranten, radio en televisieprogramma's. Recentelijk hebben steeds meer 'oudkomers' contact opgenomen. Ze wonen al jaren hier en willen een meer actieve rol spelen in de Nederlandse media en het culturele leven en gebruiken On File daarvoor als basis.
In 2004 zijn met behulp van On File twee zelfstandige mediaredacties opgezet, een Koerdische en een Afrikaanse.
De afdeling audiovisueel heeft een snelle start gemaakt. De film van On File-lid Sergei Kreso 'Symphonie voor een straatmuzikant' wordt genomineerd op het festival van Zagreb en is onder meer te zien in Berlijn en Maribor.
Drie On File-leden werken mee aan de verhalenbundel 'Tandoori Tori's', die aan alle Amsterdamse schoolkinderen in de hoogste groepen wordt uitgedeeld.
Tien journalisten volgen de cursus radio maken voor gevorderden bij de Wereldomroep en maken reportages in de Schilderswijk, Hengelo en Nijmegen. Delen van die reportages zijn via de website te beluisteren.
Er wordt gewerkt aan de reizende fototentoonstelling van het werk van de deelnemers aan de cursus digitale fotografie 2004.
Op de website on-file.nl staan de onderwerpen vermeld van de tien On File-cafés in het Parooltheater in Amsterdam, zoals de wederopbouw in Afghanistan en het conflict in Darfur.
Nederlandse journalisten en media doen regelmatig een beroep op de leden van On File. Voor samenwerkingsprojecten of vanwege de specifieke deskundigheid van de leden. On Filers informeren Nederlandse collega's over hun herkomstland of -regio. Uit de contacten die zo ontstaan komen soms weer nieuwe projecten voort. On File-leden op hun beurt hebben grote behoefte om met Nederlandse en buitenlandse vakgenoten van gedachten te wisselen, in contact te blijven met media en ontwikkelingen in de media te volgen. Daarom brengt On File haar leden in contact met de Nederlandse samenleving en haar discussies en debatten, door middel van maandelijkse journalistencafés over actuele of praktische onderwerpen, via bezoeken aan redacties en politieke partijen en door Nederlandse collega's te selecteren voor een persoonlijk mentorschap.
WIE IS WIE
Ereleden
A.I. Abram, H.J. van den Akker, M.M. de Bok, A.H.J. van den Braak, H. Gabriëls, R.M. Hopmans, E. Mathies, N.G. Schrama, M. Jansen, A.C. van Corten-
berghe
Verenigingsraad
Afdelings-
vertegenwoordigers
Friesland
M. van den Broek
Limburg
F. Bergers, E.A. van Dorst
Midden-Nederland
J.T.M. Zinken
Rotterdam
J.P. Postma, J.C. Roodenburg
Zeeland
J.A.M. Tabbers
Sectie-
vertegenwoordigers
Sectie Dagbladjournalisten
J.E.L.M. van Ginneken, E. Lammers, F.Poelman, E.J. Rozendaal, R.F. Witte
Sectie Freelance journalisten
J.P.H. Hermans, S. van der Meulen
Sectie Lokale Media
P.C. Noorland, W.J. Monsieurs, G. Wilkens
Sectie Opinietijdschriften
E. Croonenberg, M.A.M. Husken
Sectie Voorlichters
C. Groeneweg
Sectie Vaktijdschriften
M. van Hoorn, L.G. Sengers, B. Linders
Sectie NVF, fotojournalisten van de NVJ
W.A.J.M. Crone, H. Kouwenhoven
Sectie Landelijke Omroep
D. Oosterbaan, J.M.A. Otte, R. Roodheuvel
Sectie Regionale Omroep
M.B. Beumer, T. Doesborg, Th. van Son, M.M. Visch
Beroepsgroep-vertegenwoordigers
Beroepsgroep Sportjournalisten
J.A.L.M. Timmers
Sectie Internet
R.P.M. van Vree
NVJ-BESTUUR
Dagelijks bestuur
C.S.M. Schaepman, voorzitter; J.J. Herschel, eerste vice-voorzitter; B. de Jong, tweede vice-voorzitter
Leden
H.A. Elzerman, E. van Heeswijk, A. Koerts (vanaf 3 mei 2004), P. Nijenhuis, M. de Sitter, M. Ülger, C. Witteveen (tot 3 mei 2004)
NVJ-Secretariaat
H.R. Verploeg, algemeen secretaris; T. Bruning, plv algemeen secretaris; Y.H. Dankfort, L. Lemmens (tot 30 april 2004); B.A.E.M. Rootsaert, P.W.M. Speet, secretarissen; M.M.S. van den Berg, S.G. van der Galiën, E.H. Janssen (van 16 juni t/m 31 oktober 2004), P.C.C. Oudhoff, Y. Pattiasini, P.J.S. van Leeuwen; advocaten/juridisch medewerkers; M.C. Bolmers, D. Jong, Y.J.G.L. van de Schoor, A. de Waal (tot 1 mei 2004), I. Willemsen, M. Wilms, K. de Winter (tot 1 mei 2004), secretaressen; H.J. van Giesen-van Oeffelen, administrateur; J. den Besten, S.H. le Fèvre (tot 30 juni 2004), M.R. Geelink, E.M. Jager, I. Staal, J. van de Wetering (vanaf 23 juni 2004), administratie; S. de Bruijne, systeembeheerder; D. van Eeten, archiefmedewerker; T.L. van der Laan, E.A. Nahumury, telefonistes; G. den Brave-Wijnen Riems, A. Wijns, algemene dienst; R. de Vree, webmaster; L. van Doorn, redacteur/webcoordinator
Redactie De Journalist
J. Divendal, F. Oremus, M.J.C.A. Slats, J.C. Wesselius
Redactie-adviesraad De Journalist
H.A. Elzerman, voorzitter; A. van Liempt
Secties, Beroepsgroepen en werkgroepen
NVF, sectie fotojournalisten
H. Kouwenhoven, voorzitter; W.A.J.M. Crone, secretaris; C. van Alten, penningmeester; J. van der Meyde, E. Oudenaarden, P.W.M. Speet, secretaris; M. Wilms, secretaresse
Beroepsgroep Sportjournalisten
C. Taylor, voorzitter; G.H. Hendriksen, secretaris/penningmeester; J.H. de Bruijn, D. Kiers, R. Fleur, M. Randewijk
Beroepsgroep Buitenland
A.K.M. van Lierop, voorzitter; J. Werts, secretaris en penningmeester
Sectiebestuur Dagbladjournalisten
Dagelijks Bestuur
E.J. Rozendaal, voorzitter; R.F. Witte, secretaris/penningmeester; E. Lammers; F. Poelman, J.E.L.M. van Ginneken; G.C. Herderscheê; D.J. Hussaarts (vanaf mei 2004); A.D. Geluk (vanaf juni 2004); B. Rootsaert, secretaris; A. de Waal, secretaresse (tot 1 mei 2004); Y. van de Schoor secretaresse (vanaf 1 mei 2004)
Leden
R.C. Abels, G.H.M. Ansems, J.C.F.H. Berkhout, N.J.M. Bökkerink, P. Boon,
A.M. Damen, E.A. van Dorst, C. Goseling, F. Heijbrock, B. de Jong, E. de Jong, I.M. Jonker, J. Kas, J.C. de Kruiff, M. Kuiper, A.K. Mandemaker, E.F.M. Naaijkens, J.G.A.M. Reijnders, A. Riethof, G.M. Rijpkema, T. Slagter, A.J. Snel, W.B.P. Steenhuis, N. Troost, S. Veltmaat, J.J.J.M. Verbeek
Sectiebestuur Voorlichters
C. Groeneweg, voorzitter
Sectiebestuur Freelance
E.J.M. Janssen, interim-voorzitter, J.E, van Ditzhuijzen, P. Dröge (vanaf 13 december 2004), M. Genova, E. Harms (vanaf 13 december 2004), R. Schlikker, C.C.M. van der Ven; M. Vroomans (vanaf 13 december 2004), P.W.M. Speet, secretaris, M. Wilms, secretaresse
Sectiebestuur Lokale Media
P.C. Noorland, voorzitter; W.J. Monsieurs, M.H. Vrijdag, penningmeester; G. Wilkens, W. Wagenvoort, A.A. Henzen; P. Nijenhuis; B. Rootsaert, secretaris; K. de Winter, secretaresse (tot 1 mei 2004); Ingrid Willemsen (vanaf 1 mei 2004)
Sectiebestuur Opinie-
tijdschriften
E.C.A. Croonenberg, voorzitter; J.J. van Bentum, secretaris; H.E.J. Botje; M.A.M. Husken, Y. Dankfort, secretaris; K. de Winter, secretaresse (tot 1 mei 2004); M. Wilms, secretaresse (vanaf 1 mei 2004)
Sectiebestuur
Vaktijdschriftjournalisten
L.G. Sengers, voorzitter (tot 1 mei 2004), B. Linders, voorzitter (vanaf 1 mei 2004); J.M.M. Everaers, C.L.H.P. Eras, T.N. van Vugt, J. Warners, Y. Dankfort, secretaris; K. de Winter, secretaresse (tot 1 mei 2004); M. Wilms, secretaresse (vanaf 1 mei 2004)
Sectiebestuur Landelijke
Omroep
R.G. Roodheuvel, voorzitter (tot 31-12-2004); J.M.A. Otte, vice-voorzitter; V. Bartelds; G. van Brakel (31-12-2004), R.C.N. Baltus, H. Bruinewoud, N.K. Erkens, F.N. Heithuis, J. Maarleveld, D.O. Oosterbaan; J. Polderman, R. Serre, N. Steenbergen; T.L.W. Bruning, secretaris; I. Willemsen, secretaresse
Sectiebestuur Regionale
Omroep
T. Doesborg, voorzitter; S.G.J.M. Willems, penningmeester; M. Beumer, E. de Bruin, Z. Hadderingh, A.C.J. Hagesteijn, G.J. van Ommen, A.B. Ramaker, R. Smith; S.H. Terpstra, S. Vinkenvleugel, J. de Ruijter, M.M. Visch (tot 31 december 2004), T.L.W. Bruning, secretaris; I. Willemsen, secretaresse
Sectiebestuur Internet-journalisten
R.P.M. de Vree, voorzitter (tot 18 november 2004); P. Olsthoorn, voorzitter (vanaf 18 november 2004); J.S. van den Heuvel, secretaris; E. Bekker, L. van Doorn, M. van Gelder, P. van Lier, M. Prins; S. van Weerden; H. Verploeg, secretaris
Werkgroep Migranten en
Media
M. Doppert (tot 31-12-2004), L. Top (tot 31 januari 2004)
Afdelingsbesturen
Friesland
M. van den Broek, voorzitter; A. Bakker, secretaris; M. Pennewaard, penningmeester; Erik van Hoorn
Limburg
T. Doesborg, voorzitter; J.H.M. Bouten, secretaris; W.B.M. Wagenvoort, penningmeester; E.A. van Dorst, F. Bergers
Midden-Nederland
J.Th.M. Zinken, voorzitter/secretaris
Rotterdam
J.C. Roodenburg, voorzitter; J. Kok, secretaris; J.P. Postma, penningmeester
Zeeland
J.A.M. Tabbers, voorzitter; M. de Nobel, secretaris; H. van der Werf, penningmeester
Delegaties
Onderhandelingsdelegatie CAO ANP
H.P.M. Kool, voorzitter; H.J. van Lierop, G. Hendriksen, A.R. van Rooijen, T. Bruning, secretaris
Onderhandelingsdelegatie CAO Associated Press
P.W. Dijk, C. Schouten, H.M. Sittig, B. Rootsaert, secretaris; A. de Waal, secretaresse (tot 1 mei 2004), I. Willemsen, secretaresse (vanaf 1 mei 2004)
Onderhandelingsdelegatie Huis-aan-huisbladjournalisten
P. Nijenhuis; P.M. Nefkens G. Wilkens, B. Rootsaert, secretaris; K. de Winter, secretaresse (tot 1 mei 2004) Ingrid Willemsen (vanaf 1 mei 2004)
Bestuur Kinderopvangfonds Huis-aan-huisbladjournalisten
B. Rootsaert, secretaris
Onderhandelingsdelegatie
Nieuwsbladjournalisten
P.M. Nefkens, voorzitter; C.A. Schut; P. Nijenhuis, B. Rootsaert, secretaris; K. de Winter, secretaresse (tot mei 2004 I. Willemsen (vanaf mei 2004)
Onderhandelingsdelegatie CAO Publiekstijdschriften en Opinieweekbladjournalisten
M.A.M. Bogaarts, voorzitter; G. Lijffijt, J.H. Reichart, H.E.J. Botje Y.J. de Best, Y.H. Dankfort, secretaris; K. de Winter, secretaresse (tot 1 mei 2004); M. Wilms, secretaresse (vanaf 1 mei 2004)
Bestuur Werkgelegenheidsfonds CAO Vaktijdschrift-
journalisten
Y.H. Dankfort, secretaris, M. de Sitter
Onderhandelingsdelegatie CAO Vaktijdschriftjournalisten
L. Sengers, voorzitter (tot 1 juli 2004); J.M.M.Everaers, voorzitter (vanaf 1 juli 2004); C.L.H.P. Eras, H.J. Kranenburg (vanaf 1 juli 2004), M. de Sitter, J.G. Versleijen, T.N. van Vugt, Y.H. Dankfort, secretaris; K. de Winter, secretaresse (tot 1 mei 2004); M. Wilms, secretaresse (vanaf 1 mei 2004)
Bestuur Fonds Kinderopvang Nieuwsbladjournalisten
B. Rootsaert, secretaris
Bestuur Fonds Kinderopvang Vaktijdschrift-, Publiekstijdschrift- en Opinieweekbladjournalisten
Y.H. Dankfort, secretaris
Onderhandelingsdelegatie CAO Dagbladjournalisten
W. Pennewaard, voorzitter; B. de Jong, W.B.P. Steenhuis,E.F.M. Naaijkens; F. Poelman; A.J. Snel; M. Visser; B. Rootsaert, secretaris; ); A. de Waal, secretaresse (tot mei 2004); Y v.d. Schoor (vanaf mei 2004)
Onderhandelingsdelegatie Minimum PensioenCAO
T. Bruning, voorzitter; J.F.M. van Miltenburg; M. van Gool; B. Rootsaert
Bestuur Fonds Kinderopvang Dagbladjournalisten
B. Rootsaert, secretaris
Bestuur Fonds Bijzondere Projecten Dagbladjournalisten
A.H.J. Olde Monnikhof, B. Rootsaert, secretaris
Onderhandelaar CAO Publieke Omroep
R. Roodheuvel; T. Bruning, secretaris
Onderhandelaar CAO HMG
G. van Brakel; T. Bruning, secretaris
Onderhandelaar CAO AT5
T. Bruning, secretaris
Vertegenwoordigers in andere organen
Stichting Raad voor de Journalistiek
A.G. Scherphuis, voorzitter, J.J. Timmers, secretaris, M.C. Bolmers, ambtelijk secretaris
Stichting Nieuwswaarde
R.M. Hopmans, voorzitter (tot 15 april 2004); V.H.G. Lebesque, interimvoorzitter (vanaf 15 april 2004); E. Speet, H. Verploeg, secretaris/penningmeester
Stichting Reprorecht
V.H.G. Lebesque
Stichting Auteursraad
P.W.M. Speet
Stichting Auteursrechtbelangen
H. Verploeg
Fotografenfederatie
C. van Alten
Stichting Krant in de Klas
M. de Sitter
Stichting Landelijke Politieperskaart
B.J. Nuys, voorzitter; D. van Rheenen, P.W.M. Speet
Raad van Uitvoering
CAO Dagbladjournalisten
M.M. de Bok, F. Kuitenbrouwer, H.C.M. van Seumeren, leden; B. Rootsaert, secretaris
Pensioenkamer van de Raad van Uitvoering CAO Dagbladen
B. Rootsaert, secretaris
Bestuur PNO (Pensioenfonds Omroep)
D. Oosterbaan; T. Bruning, secretaris
Raad van Uitvoering CAO
Publiekstijdschriftjournalisten
M.A.M. Bogaarts, G. Lijffijt, leden; Y.H. Dankfort, secretaris
Raad van Uitvoering CAO
Opinieweekbladen
M.A.M. Bogaarts, G. Lijffijt, leden; Y.H. Dankfort, secretaris
Raad van Uitvoering CAO
Nieuwsbladjournalisten
B. Rootsaert, secretaris
Geschillencommissie CAO
Vaktijdschriftjournalisten
Y.H. Dankfort, secretaris
Geschillencommissie Huis-aan-huisbladjournalisten
N. Roozenburg, W.J. Monsieurs, B. Rootsaert
Vut-fonds Tijdschriftjournalisten
R. Nods (vanaf 1 januari 2004), Y.H. Dankfort, secretaris
Vut-fonds Boeken- en
Tijdschriftenuitgeversbedrijf
Y.H. Dankfort, secretaris
FWG (VUT-fonds voor
dagbladjournalisten)
B. Rootsaert, secretaris
FNV Federatieraad
H.A. Elzerman, H.R. Verploeg
FNV Mondiaal
H.R. Verploeg
Curatorium Stichting Het Persinstituut
H.R. Verploeg
Bestuur Stichting Het Nederlands Persmuseum
J.A. Koerts, S. Smulders, W. Timmers
Stichting FreeVoice
Bestuur: H.R. Verploeg, voorzitter; Raad van toezicht: M. de Bok; Projectadviescommissie: M. de Sitter
Reporters Respond/JSS
C.R. Polak, S. Leeuwenkamp, C.S.M. Schaepman, H.R. Verploeg, P.W.M. Speet
Press Now
J. Neurink, vice-voorzitter
Mixed Media
J. Neurink, voorzitter; M.Th.A.M. Haggeman, A.R.A. Sumter
On File
J. Neurink, vice-voorzitter
-----------------------
INHOUD
Voorwoord 3
Analyse: Journalist zet je veren op 4
Kalender 2004 6
Mediabeleid 14
Auteursrechten 14
Persvrijheid-Nationaal 14
Persvrijheid-Internationaal 16
Ethiek-Bronbescherming-Kwaliteitsontwikkeling 16
Arbeidsvoorwaarden 17
Bedrijven 21
Vereniging 23
Secties 26
Afdelingen 31
Beroepsgroepen en Werkgroepen 31
Internationaal 32
Wie is wie 34
|Raad voor de Journalistiek in cijfers |
| |2004 |2003 |
|Klachten | | |
|Ingediende klachten |89, waarvan 7 |74, waarvan 5 |
| |ingetrokken |ingetrokken |
|Niet doorgezette klachten |8 |6 |
|Bemiddeling |- |- |
|Zittingen | | |
|Aantal zittingen |21 |16 |
|Behandelde klachten |89 |74 |
|Aantal uitspraken |100 |70 |
|Overloop van voorgaand jaar |17 |14 |
|Uitspraken | | |
|Gegrond |29 |23 |
|Deels gegrond |19 |13 |
|Ongegrond |45 |31 |
Bezoekers VillaMedia
[pic]
Totaal pageviews 2004: 3.295.468
Totaal bezoeken 2004: 1.465.321
Jaar unieke bezoekers 2004: 459.660
Maand unieke bezoekers 2004: 592.626
Gemiddeld pageviews per dag (ook de altijd minder drukke weekeind-dagen meegerekend): 9.004
................
................
In order to avoid copyright disputes, this page is only a partial summary.
To fulfill the demand for quickly locating and searching documents.
It is intelligent file search solution for home and business.