(Verkorte) Handleiding - Centrum Fietsdiefstal

[Pages:4]

(Verkorte) Handleiding

Aanpak

fietsdiefstal

Aan: AVc

Van: Werkgroep Handhaving (Aanpak Fietsdiefstal)

Datum: juni 2006

[pic]

Inleiding

Kort historisch perspectief

Over de integrale aanpak van fietsdiefstal is in vele rapporten, nota’s en notities het nodige geschreven. Zowel op landelijk, provinciaal als lokaal c.q. gemeentelijk niveau. Het voert in het kader van een intensiveringslag te ver om veel van deze producties inclusief hun vindplaatsen hier te noemen, maar enkele trekken de bijzondere aandacht en zijn zeer geschikt om als basis- of uitgangsmateriaal te gebruiken bij de (hernieuwde) start van bedoelde aanpak.

Landelijk niveau

In het kader van de besprekingen tussen Kabinet en Tweede Kamer van de Voortgangsrapportages van het Veiligheidsprogramma (Kamerstuk 2005-2006, 28 684) is op 31 oktober 2005 een brief van de minister van binnenlandse zaken en koninkrijkrelaties gepubliceerd. Hierin wordt mede namens de minister van verkeer en waterstaat informatie verschaft over de stand van zaken van de koppeling tussen het landelijk bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer beheerde fietsendiefstal register en de politie aangiftesystemen (TK 28 684, volgnr. 64). In antwoorden op Tweede Kamervragen (vergaderjaar 2005-2006, Aanhangsels 5 en 966[1]) werd aandacht besteed aan dit landelijk registratiesysteem en het verwijderingsbeleid c.q. het wegslepen van fietsen van gemeenten.

In het rapport van het Wetenschappelijk Onderzoeks- en documentatiecentrum (WODC) van het ministerie van justitie reeks Onderzoek en Beleid nr. 237, getiteld “Criminaliteit en rechtshandhaving 2004” wordt onder meer vermeld dat 12 % van de Nederlandse bevolking te maken had met diefstal zoals inbraak, fietsdiefstal en zakkenrollerij. Het percentage slachtoffers van fietsdiefstal is volgens enquêtes van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) na 1996 niet wezenlijk veranderd. Het gemiddelde schadebedrag voor fietsdiefstal (de meest recente schattingen dateren van 1999) bedraagt ongeveer € 200. Het overgrote deel van de fietsbezitters neemt volgens de CBS-enquêtes maatregelen om diefstal te voorkomen of de opsporing bij diefstal te bevorderen. Het belangrijkste is het gebruik van een slot: meer dan vier van de vijf fietsbezitters heeft een (deugdelijk) slot op de fiets. Dit aandeel is de laatste jaren iets toegenomen. Daarnaast heeft een op de vier fietsbezitters een postcode op de fiets laten graveren en heeft een vijfde de belangrijkste gegevens vastgelegd door een fietsregistratiekaart. Het gebruik van een gegraveerde postcode en fietsregistratiekaart is de laatste jaren afgenomen. Van fietsdiefstallen wordt minder dan de helft gemeld.

Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) (hetccv.nl/dossiers/Verplaatsen/Fietsdiefstal) heeft een publicatie opgesteld om gemeenten en politie te helpen een goede aanpak van fietsdiefstal en heling van fietsen vorm te geven. In die handreiking wordt in algemene zin uiteengezet wat een lokale aanpak zou kunnen inhouden. Op genoemde website staan tevens praktijkvoorbeelden, inclusief verwijzingen vermeld van lokale initiatieven.

In opdracht van het Fietsberaad (fietsberaad.nl) heeft Regioplan Beleidsonderzoek een beoordelingsnotitie opgesteld over de stand van zaken rond de voortgang in o.a. de identificatie en registratie, inclusief handhaving van fietsdiefstal (Amsterdam, 2 januari 2003, publicatienr. 500).

Actores in het speelveld

Rijwielhandel (gedragscode, in- en verkoopregister), verzekeraars, stallinghouders, fietsenbewaakplaatsen, mobiele stalling bij evenementen, stadswachten c.q. –toezicht controleur openbare ruimte, toezichthouders, BOA´s (functielijst), provincie, gemeente, politie, openbaar ministerie.

Enkele praktijkvoorbeelden

Als afsluiting van de fietsdiefstalcampagne “Offensief Houd de Fiets”, heeft de Fietsersbond in samenwerking met het CCV op 15 september 2005 het Congres “Aanpak Fietsdiefstal” georganiseerd. Tijdens dit congres is zowel de jury- als publieksprijs voor het beste project uitgereikt. De winnaars waren respectievelijk de gemeenten Winterswijk en Amsterdam. Op de hiervoor genoemde website van het CCV kunnen enkele presentaties die tijdens het congres werden gehouden worden gedownload. Andere voor deze prijzen genomineerde projecten worden ook genoemd op de website van de Fietsersbond (fietsersbond.nl ), t.w. te Harlingen, Groningen, Eindhoven en Apeldoorn. In hoofdstuk 2 van deze Handleiding worden enkele van deze succesvolle projecten kort belicht.

Leeswijzer

In deze (verkorte) Handleiding worden de eerste maatregelen en instructies ontvouwd, die tot een integrale aanpak van fietsdiefstal en heling van fietsen (ver-)leiden. Het zal in ieder geval aankomen op het organiseren van een gedegen informatievergaring op basis waarvan door de zogenoemde Ketenpartners als (regierol bij) gemeenten, rijwielvakhandel, beheerders van fietsstallingen, fietsersbond, verzekeraars, organisatoren evenementen, scholen, woningbouwverenigingen, wijk- en buurtcentra, uitgaansgelegenheden, winkelcentra, Nederlandse Spoorwegen, politie en openbaar ministerie) integraal preventief en toezichthoudend, met als uiteindelijk sluitstuk ook strafrechtelijk handhavend kan worden opgetreden. Dit alles begeleidt door een gedegen communicatietraject of publiekscampagne.

In hoofdstuk 2 is -in hoofdlijnen- een aantal praktijkvoorbeelden opgesomd van succesvolle aanpak in enkele gemeenten.

Het vervolg van deze Handleiding is ingedeeld in vier blokken, t.w.

In hoofdstuk 3 aspecten van de registratie en identificatie van de fiets, met onder meer passages over framenummers, tags en het doen van aangifte.

In hoofdstuk 4 de controle en het toezicht, met o.a. tekstpassages over de aanstelling van een toezichthouder, doorloopregisters en “hoe herken ik een gestolen fiets ?“

In hoofdstuk 5 aandacht voor de opsporing; met onderwerpen als inzet van een lok-fiets, de meerplegers aanpak en themazittingen, en

In hoofdstuk 6 het stallen en parkeren.

In hoofdstuk 7 wordt in het kort het belang van een goede communicatie en voorlichting benadrukt en in hoofdstuk 8 worden enkele opmerkingen gemaakt over de gewenste organisatie rond de fietsaanpak.

Tot slot worden in hoofdstuk 9 enkele voorstellen geformuleerd om de aanpak binnen de juiste kaders (structuren en regievoering) te laten verlopen.

In de bijlagen bij deze Handleiding zijn de diverse werkinstructies integraal opgenomen, alsmede een lijst met relevante webadressen waarvan diverse Plannen van Aanpak kunnen worden gedownload.

Praktijkvoorbeelden

Winterswijk

Gemeenschappelijk project in 2004 met een looptijd van een half jaar. De gemeente stelde de veiligheidscoördinator ter beschikking als regievoerder en de afdelingen Handhaving, Verkeer, Gemeentewerken en Automatisering participeerden ook. Producten: Informatiebrief fietsdiefstalpreventie naar alle huisadressen, link op gemeentelijke website naar informatie en tips over veilig stallen en registreren etc. + wekelijks graveren/registreren van fietsen. Fietshandelaren verzorgden graveeracties, actualisatie opkopersregister en verspreiden preventiefolders. De politie verstrekte publieks (preventie- en repressie-) informatie, schafte handheld - apparatuur aan voor toezicht en controle en stelde uiteraard een opsporingsonderzoek in na aangifte. Tevens betrokkenheid en participatie van een woningcorporatie (plaatsen van stallingen) en uitgaansgelegenheden.

Zie voor resultaten: hetccv.nl/dossiers/verplaatsen/fietsdiefstal/fietsdiefstal/winterswijk_x_int...

Amsterdam

Sinds 2002 vindt in Amsterdam een integrale aanpak plaats van fietsendiefstal. Fietsdiefstalpreventie is georganiseerd door middel van de Werkgroep Fietsdiefstalpreventie, bestaande uit vertegenwoordigers van gemeente, politie en openbaar ministerie. De Dienst Infrastructuur, Verkeer en Vervoer is de trekker van dit project. In 2002 heeft het Amsterdamse bestuur het Werkprogramma Fietsendiefstalpreventie 2002-2006 vastgesteld, met daarin een pakket van maatregelen om fietsendiefstal aan te pakken. Basis van het werkprogramma is de oprichting de Amsterdamse Fiets Afhandel Centrale (AFAC) in mei 2003, met als doel de weggeknipte en gevonden fietsen op een verantwoorde manier te registreren, controleren op diefstalsignalering en te verwerken (fietsendiefstal.nl en afac.amsterdam.nl) .

Hoofdpunten uit de Amsterdamse Aanpak:

□ Registratie en terugbezorging van fietsen (primair door de AFAC en een graveerteam)

□ Controle en toezicht (aanwijzing register controleur voor controle van de vakhandel, gedragscode opgesteld met de branche (door BOVAG overgenomen), speciaal fietscontroleteam)

□ Handhaving (actieperiode(s) politie, meerplegers strafmaat OM en themazittingen Rechtbank)

□ Fiets parkeren (stallen en vastzetten), en

□ Communicatie (campagne 'Geef fietsendieven geen kans!' en 'Fiets weg? Check de AFAC').

Zie voor resultaten: fietsendiefstal.nl/download/index.html

Zutphen

Werkprogramma “Doe samen wat aan fietsendiefstal 2004 - 2008”. De integrale benadering (gemeente, politie, Stichting Stadswacht, (milieu-)politie / wijkagenten en openbaar ministerie) wordt uitgewerkt in een aantal onderdelen rond

• Communicatie (gemeente, publieksvoorlichting)

• Registratie (vakhandel, stadswacht en politie)

• Parkeren en vastzetten (gemeente, stadswacht, wijkagenten / politie)

• Handhaving (o.a. controle doorloopregister door bestuursdienst en zgn. AU-aanpak OM), en

• Terugbezorging (stadswacht en politie).

Zie voor resultaten: zutphen.nl

Apeldoorn

In de Projectgroep “Aanpak Fietsenoverlast en –diefstal” zijn gemeente (afdelingen Mobiliteit, Binnenstad, Veiligheid&Recht en Communicatie), politie, Stichting Stadstoezicht, Stichting Wijk/Werk en (de lokale afdeling van) de Fietsersbond vertegenwoordigd om de problematiek inzichtelijk en beheersbaar te maken. Tussen partijen werden contracten gesloten (politie en stadswacht v.w.b. registratie, scanners/readers, vervoer en opslag en verwerking) of protocollen opgesteld v.w.b. de samenwerking . Communicatie is gericht op verhogen van de aangiftebereidheid en preventie-voorlichting.

Zie voor resultaten: apeldoorn.nl

Dordrecht

Als eerste gemeente in Nederland heeft Dordrecht van de Fietsersbond het zogenoemde rapport “Fietsdiefstalscan” ontvangen (fietsersbond.nl, uitgave januari 2005). In die publicatie wordt ingegaan op de situatie rondom fietsdiefstal in Dordrecht en worden concrete aanbevelingen ter verbetering gedaan. Dit alles ter ondersteuning van de gemeentelijke campagne “Fietsendiefstal, dat pikken we niet langer”.

In de Bijlage bij de Fietsendiefstalscan worden thema’s belicht die bijzondere aandacht verdienen om nader te worden uitgewerkt, zoals

• Verbetering informatievergaring en –voorziening over de ontwikkelingen in fietsdiefstal

• Parkeren, stallen en vastzetten; méér bewaakt en met aanbindmogelijkheid

• (meer) gecombineerde controle- en toezichtacties; gericht op risicolocaties

• idem t.a.v. opsporing en vervolging; meerpleger aanpak, verhogen pakkans

• terugbezorging; verbetering

• gebiedsgericht beleid; hot spot benadering

• registratie; optimalisering politieaansluiting op landelijk register

Zie voor resultaten: hetccv.nl/dossiers/verplaatsen/fietsdiefstal/fietsdiefstal/dordrecht_x_fiets...

Harderwijk

In nauwe samenwerking met de politie acteert de afdeling Stadstoezicht (voorheen de Stadswacht) gedurende meer dan 5 jaar actief op het controle- en (preventief) toezichtterrein. Uitgerust met een handheld computer waarin de fietsdiefstalgegevens uit de regio zijn opgeslagen onderscheppen zij mogelijke gesignaleerde of verdachte fietsen en dragen deze ter verdere verwerking over aan de politie. Het werk dat Stadstoezicht de politie uit handen neemt, komt de geïntensiveerde aanpak van helers door die politie ten goede. De gedachte wordt verder ontwikkeld dat ook politiemedewerkers die (tijdelijk) verminderd inzetbaar zijn of een reïntegratietraject doorlopen, in te schakelen bij het zgn. Fietsenteam.

Zie voor resultaten: hetccv.nl/dossiers/verplaatsen/fietsdiefstal/fietsdiefstal/hoe_werkt_de_harder...

Deventer

De pakkans verhogen van fietsendiefstal, naast het terugdringen van het aantal fietsdiefstallen is het doel zoals verwoord in de Nota “Ambities voor een veilige stad” . De politie en de afdeling Stadstoezicht ondernemen gezamenlijk een aantal acties. De afdeling Stadstoezicht concentreert zich op het graveren en het controleren van fietsen, het beheer van de gestolen fietsen en het terugbezorgen. De politie concentreert zich onder meer op activiteiten ter bestrijding van heling (controles op in- en verkopers) en het aanhouden van daders.

Zie voor resultaten: hetccv.nl/dossiers/verplaatsen/fietsdiefstal/fietsdiefstal/deventer_x_proje...

Werkinstructies

Bij de hiervoor genoemde projectinstanties zijn werkinstructies, werkprogramma´s, notities of presentaties aangevraagd, die in een enkel geval integraal of soms in hoofdlijnen bij deze Handleiding zijn gevoegd.

Deze kunnen in de diverse stadia van het aanpakproces worden gebruikt of zij kunnen dienen als aanzet voor een Aanpak-op-Locatie.

Registratie

Preventie

Preventie begint met het goed registreren van uw bezit. Uw fietshandelaar heeft u bij de aankoop ongetwijfeld een fiets registratiekaart meegegeven, maar mocht dit zijn verzuimd kunt u op stichtingart.nl een handig overzicht van de belangrijkste kenmerken van uw aankoop downloaden en goed bewaren. Het maken en bijvoegen van een foto wordt zeer aanbevolen. Het vergroot de kans dat uw evt. gestolen bezit kan worden terugbezorgd. Bewaar deze ingevulde registratiekaart bijvoorbeeld bij uw verzekerings- en aankooppapieren. Mochten de gegevens over de fiets echter niet direct te achterhalen zijn, bijvoorbeeld ten behoeve van uw aangifte van vermissing c.q. diefstal, kan de fietshandelaar vaak alsnog van dienst zijn om die gegevens te verstrekken.

Een volgende stap in preventie is het goed en telkens op slot zetten van uw bezit. Op diverse websites is hierover het nodige te vinden. Bijvoorbeeld:

□ fietsactief.nl met tips over het gebruik van en de keuze uit een scala aan sloten

□ stichtingart.nl (ART-keurmerk) over de laatste eisen en technieken , testen en certificeren van sloten

□ axa-basta.nl ; diverse (montage-)handleidingen over diverse slottypen staan hier vermeld

Fietsvakhandel

Over frame nummers, tags & readers, etc. zal hierna het nodige worden vermeld, evenals over het kunnen herkennen van een gestolen exemplaar. Tóch op deze plaats nog een verheldering op één punt, t.w. het hardnekkige misverstand dat er sprake zou zijn van (twee) verschillende tag-systemen in ons land waardoor uitlees problemen zouden bestaan. Hiervan is in de huidige toezicht- en handhavingspraktijk géén sprake: met de huidige tag-uitleesapparatuur is het mogelijk beide systemen (Protector en DPC) uit te lezen.

De zogenoemde opbouwset die achteraf op een fiets kan worden is, na een experiment in het Amsterdamse, slecht uitleesbaar gebleken door “onvolkomen techniek”. Na-inbouw van een tag wordt op dit moment vanwege die technische onvolkomenheden, NIET aanbevolen.

Tags

Veel nieuwe fietsen zijn uitgerust met een tag, ook wel transponder genoemd. Dit is een kleine chip die met een reader kan worden uitgelezen (zie o.a. eid-aalten.nl ). In onderstaande notitie is aanvullende informatie opgenomen over de tags in fietsen.

[pic]

Het ministerie van BZK onderzoekt momenteel de technische mogelijkheden om de tag in het frame (i.p.v. in het slot) aan te brengen, incl. uitlees mogelijkheid.

Framenummers

In samenspraak met de RAI (fietsfabrikanten) heeft de Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (AVc) een notitie opgesteld over het opsporen van fietsen aan de hand van framenummers. Deze is nog steeds actueel als handreiking voor de Branche, toezichthouder of politie-ambtenaar.

[pic]

[pic]

Registratie

Sinds mei 2003 is er een landelijk diefstalregister voor fietsen bij de RDW operationeel. Bij aangifte kan een diefstalsignaal worden opgenomen in het register, gekoppeld aan gegevens van de fiets en de eigenaar. In het register zijn ook de gegevens van nieuwe getagde fietsen opgenomen. Deze gegevens worden gemeld door fabrikanten en importeurs. Deze gegevens worden gebruikt als check op de juistheid van de fietsgegevens in de aangifte. Er staan van meer dan 3 miljoen fietsen de gegevens in het register. Momenteel wordt gewerkt aan een automatische koppeling van de verschillende bedrijfsprocessystemen van de politie aan het register van de RDW, waardoor bij aangifte automatisch een diefstalsignaal wordt geplaatst.

Alle korpsen gebruiken systeemversies die bruikbaar zijn met het RDW-register:

□ BPS versie 2004a en

□ Xpol versie 2004a

zijn de versies die de koppeling met het RDW-register ondersteunen t.b.v. de fietstags.

Voor het gebruik van de koppeling/functionaliteit dient via het functioneel beheer binnen de korpsen afspraken gemaakt te worden over het gebruik hiervan.

Zodra mogelijk zal het RDW-register voor iedere burger, toezichthouder of opsporingsambtenaar voldoende bevraagbaar zijn om zich ervan te vergewissen dat wel of niet sprake is van een gestolen fiets (conform de web-bevraging via de RDW van een kenteken van bromfiets of personenauto, rdw.nl) .

Aangifte doen

Over de aangiftebereidheid bij fietsdiefstal is het nodige geschreven. De mogelijkheid van electronisch aangifte doen heeft weliswaar drempelverlagend gewerkt, maar nog altijd blijkt dat in slechts 4 op de 10 gevallen daadwerkelijk aangifte wordt gedaan (zie cbs.nl, Veiligheidsmonitor Rijk 2006). In het nog uit te werken communicatie traject zal hieraan bijzondere aandacht worden besteed.

Voordat aangifte wordt gedaan is het van belang eerst vast te stellen dat de fiets niet is weggeknipt in het kader van een lokale opruimactie bij stations, winkelcentra of i.d. Anders zou sprake kunnen zijn van het doen van valse aangifte.

Bij het daadwerkelijk en persoonlijk doen van aangifte is het van groot belang dat de juiste naam-, adres- en woonplaatsgegevens worden opgegeven en vermeld en dat voldoende fietskenmerken worden vastgelegd. Dit is evenzeer van belang bij het doen van aangifte langs electronische / digitale weg (politie.nl). De kwaliteit van de aangifte bepaalt mede het succes van eventuele identificatie en terugbezorging.

Controle en toezicht

Tegenhouden, toezicht, opsporing en vervolging

Op vele niveaus in zowel bestuurlijke of repressief, strafrechtelijke setting kan de aanpak van fietsdiefstal gestalte krijgen.

Om criminaliteit in de kiem te smoren en tegelijkertijd iets te doen aan onveiligheidsgevoelens is "tegenhouden" bedacht. "Tegenhouden" houdt in: het voorkomen, verstoren en stoppen van criminaliteit met als uiteindelijke doel, de leefbaarheid en veiligheid verbeteren. "Tegenhouden" richt zich op vier gebieden: locatie, buit, dader en slachtoffer. De openbare ruimte moet veilig aanvoelen en zijn voor iedereen. Bijvoorbeeld voldoende verlichting en geen "enge bosjes". Of de aanpak van onveilige (voet-)wegen en kruispunten. Betere beveiliging van "populaire" buit zoals GSM's, auto's en fietsen ontmoedigt dieven en voorkomt dus diefstal. Bekende voorbeelden zijn startonderbrekers, fiets-tags, het GPS-traceersysteem, maar ook goed hang- en sluitwerk voor woningen. Slogan m.b.t. fietsaanpak is: laat geen “vrijplaatsen” ontstaan waarbij fietsen of fietswrakken langdurig onaangeroerd blijven liggen.

Van de fietsvakhandel (gedragscode, tagvoorziening e.d.) , graveervoorziening (bijv. in gezamenlijke Stichtingsvorm), naar fietsbezitter, bewaarplaats-, parkeer- c.q. stallingsbeheerder, toezichtambtenaren van, bijvoorbeeld de afdelingen Stadstoezicht of Milieubeheer c.q. Stadsreiniging (wrakdumping) tot surveillance- of Basis Politie Zorg personeel (incl. wijkagenten), of door een projectmatige, gecombineerde / multi-disciplinaire aanpak.

Met een geplastificeerd aandachtspunten kaartje op zak of in de hand kan sprake zijn van een lik-op-stuk benadering waarbij ook het helingcircuit niet mag worden vergeten. De basiseenheden van de politie kunnen vanuit het District worden ondersteund met een methode-beschrijving (regpol Groningen), bijvoorbeeld door (verkeers-)contrôles zó in te richten dat een groot samenballingspotentieel kan worden bereikt (in de buurt van verkeerslichtinstallaties, tunnels e.d.). Ook kunnen met bewaarplaatsen- en parkeerbeheerders, evenementenorganisatoren of school- of Universiteitsleidingen afspraken worden gemaakt een periodieke schouwing of toezicht- of contrôle-actie uit te voeren. Ook met het oog op dumping of achterlating van gestolen waar.

Hierbij dient de registercontrôle en aanpak van de zogenoemde gruthokkers en thuishandelaren/beunhazen (internetsurvey van bijvoorbeeld marktplaats.nl e.a.) structureel te worden meegenomen of ingebed. Eventueel door afzonderlijk uit te vaardigen B&W-besluiten of aanscherping van APV-bepalingen (m.n. ter zake van heling-aanpak). Zie hiervoor onder 3.2.7, doorloopregisters.

Doorloopregisters

Krachtens artikel 437 e.v. van het Wetboek van strafrecht gelden voor opkopers en handelaren in tweedehands fietsen administratie- en informatieverplichtingen. De burgemeester van Amsterdam heeft een toezichthouder aangesteld, werkzaam binnen de gemeente, om de daadwerkelijke controle van de registers te gaan uitvoeren . Zie onderstaand Besluit van de burgemeester, dat als voorbeeld kan dienen voor andere gemeenten.

[pic]

Omliggende gemeenten hebben belangstelling getoond om ook van de inzet van de registercontroleur gebruik te maken. In een in het arrondissement Amsterdam opgestelde notitie wordt de werkwijze beschreven die kan worden gevolgd bij de controle op de naleving van deze voorschriften.

[pic]

In onderstaand Word-bestand staan enkele aspecten genoemd over de registercontroleur (dit werd als praktijkvoorbeeld aangeleverd aan de Fietsersbond vorig jaar, ten behoeve van het Congres). Tevens is hier in nog informatie opgenomen over relevante wet- en regelgeving.

[pic]

Contrôlebevoegdheid; waardebepaling, onderzoek en foto (WOF)

In het arrondissement Amsterdam is door OM en politie mede naar aanleiding van de zogenoemde thema (straf-) terechtzittingen een korte notitie opgesteld over deze onderwerpen. De inhoud van deze leidraad vergemakkelijkt het verwerkingsproces van de processenverbaal binnen het politie- en justitietraject.

[pic]

Hoe herken ik een gestolen fiets ?

Binnen de politieregio Noord en Oost -Gelderland is een korte notitie verschenen aan de hand waarvan een toezichthouder of surveillant praktische zaken krijgt aangereikt om fietsdiefstal of heling te herkennen.

[pic]

Ook verscheen in deze politieregio een Powerpoint-presentatie over het project “Houd de dief” dat in 2006 binnen de gemeente Apeldoorn is gehouden. Op enkele sheets van deze presentatie staan praktische zaken opgesomd uit de notitie hiervoor.

[pic]

Op stichtingart.nl is een lijst met kenmerken verschenen waaraan een gestolen fiets gemakkelijk te herkennen is. Problemen bij het beschuldigen van heling worden hiermee wellicht voorkomen (zie hierna onder 3.2.5.)

Op fietsersbond.nl staat onder de rubriek Fiets diefstalcampagne een pagina over “Koop geen gestolen fiets” met tips om de aankoop van een gestolen fiets te voorkomen.

Criteria voor heling van een fiets

In het arrondissement Zutphen is onderstaande -niet-limitatieve- opsomming geformuleerd als praktische handreiking:

“Het vaststellen van heling is erg afhankelijk van de feiten en omstandigheden waaronder dit is begaan. Een handreiking kan zijn:

- De koopprijs in verhouding met een door een deskundige (fietsenhandelaar / -maker) getaxeerde waarde (indien mogelijk een foto bijvoegen);

- De toestand van de fiets (sloten verwijderd?);

- Het verwijderd zijn van identificatie gegevens (handelaarplaatje, postcode, stickers e.d.)

- De omstandigheden waaronder en de plaats waar gekocht (Het is bijvoorbeeld niet ongebruikelijk dat in een AZC veel gehandeld wordt in tweede hands fietsen in verband met de snelle verhuizing van bewoners en summiere mogelijkheden tot meenemen van goederen daarbij)

- Een onaannemelijke verklaring (indien de verklaring van verdachte “zou kunnen” dan moet die verklaring ter zitting op grond van het proces-verbaal weerlegbaar zijn). Mocht een verdachte een vermoeden hebben of krijgen dat de fiets van diefstal afkomstig is dan heft verdachte ook een onderzoeksplicht. In het arrest waar deze casus in voorkwam was de situatie als volgt:

- Er waren geen (nadere) persoonsgegevens bekend bij verdachte van de verkoper;

- het is een feit van algemene bekendheid dat bouwmaterialen en gereedschappen die zich op bouw- en bedrijfsterrein bevinden, veelvuldig voorwerp van diefstal zijn (dat gaat volgens mij ook op bij bijvoorbeeld fietsen op stations);

- een zekere deskundigheid bij verdachte;

-verdachte had slechts summiere inlichting van de verkoper gekregen. Ondanks dat heeft hij na verkrijging niet direct een nader onderzoek ingesteld naar de aard en herkomst;

-Zie Hoge Raad 17 december 2002 NJ 2003/177

[pic]

-Sommige rechters verwachten een aangifte in het dossier. Indien die niet aanwezig is moet in

ieder geval uit bewijsmiddelen blijken dat het gaat om een gestolen fiets (voorgaande criteria

zijn niet genoeg, het kan bijvoorbeeld wel zo zijn dat de heler zelf zegt dat hij/zij verklaart dat

het een gestolen fiets is)”.

Terugbezorgen

Een actief toezicht- en opsporingsbeleid resulteert in de groei van het aantal fietsen dat (voorlopig) in opslag dient te worden genomen. Om die logistiek transparant te maken en de doorstroming te stimulering zijn door een Landelijke Platformgroep uitgangspunten, juridische consequenties etc. geformuleerd. Daarin werden ook 6 minimum (rand-)voorwaarden vermeld waaraan de terugbezorglogistiek zou dienen te voldoen.

[pic]

Opsporing

Inzet Lok-fiets

Binnen het arrondissement Groningen wordt, naast het algemene beginsel dat potentiële daders niet tot ander handelen worden gebracht dan waar hun opzet al was gericht (dus geen uitlokking = Tallon-criterium), de inzet verantwoord geacht als aan de volgende randvoorwaarde(n) wordt voldaan:

“De geprepareerde fiets kan worden ingezet, mits deze zo wordt gepresenteerd dat deze in het straatbeeld past. Het soort fietsen waarvan gebruik zal worden gemaakt, betreft een redelijk nieuwe fiets met een waarde van ca. 1000 euro (ter beschikking gesteld door, bijvoorbeeld, een verzekeraar). Deze zal dus zoals gebruikelijk moeten worden gestald, dat wil zeggen: afgesloten. De doelgroep ten aanzien waarvan dit opsporingsmiddel wordt ingezet, betreft immers dieven die herhaaldelijk fietsen stelen (junks, handelaren etc.); niet personen die 'alleen' door het aantreffen van een onafgesloten fiets eenmalig tot diefstal worden uitgelokt. Deze wijze van opsporen sluit aan bij de reeds in gebruik zijnde observatieauto. Tegen de dief van de geprepareerde fiets wordt proces-verbaal opgemaakt, waarin slechts summier wordt vermeld dat het om een geprepareerde fiets gaat. Hoe die exact is uitgerust, hoeft niet te worden vermeld.”

In de niet-onherroepelijke uitspraak van de rechtbank te Dordrecht werd op 22 maart 2006 de officier van justitie niet-ontvankelijk verklaard in de vervolging van een verdachte van diefstal van een zogenoemde lokfiets. De uitspraak werd gepubliceerd op rechtspraak.nl onder LJN: AX0773, Rechtbank Dordrecht, 11/500184-06.



Intussen heeft diezelfde rechtbank op 2 januari 2007 het openbaar ministerie wél ontvankelijk verklaard in een vervolging van een verdachte van diefstal van een zogenoemde “lokfiets”. De rechtbank overwoog dat, nu de fiets door de politie niet is neergezet met het doel een bepaalde verdachte de fiets te doen stelen, maar de “lokfiets” is gebruikt om opheldering te verschaffen omtrent de identiteit van daders van reeds gepleegde strafbare feiten, namelijk ter plaatse eerder veelvuldig gepleegde diefstallen van fietsen, is de politie gebleven binnen het doel waartoe opsporing dient.



 

In het arrondissement Amsterdam werd in 2003 bijgaande notitie gewijd aan de inzet van een, in Amsterdam betiteld als, spotfiets

[pic]

Meerplegers aanpak en themazittingen

In het arrondissement Amsterdam worden themazittingen gewijd aan fietsdiefstal en –heling. Deze zijn succesvol gebleken. Hierbij wordt door het OM een meerpleger aanpak voorgestaan en een overeenkomstige strafmaat bepaald. Op het arrondissementsparket Amsterdam geldt hiervoor het volgende uitgangspunt:

|Firstoffender |1 x recidive |Meerpleger |veelpleger |

|Conform Bos-Polaris |TBT 36 uur |D eis: 1mnd gs |D eis: 3 mnd gs |

Meerpleger : persoon niet zijnde 1 x recidivist en niet zijnde veelpleger in de afgelopen vijf jaar.

Veelpleger : persoon die in de afgelopen vijf jaar tenminste driemaal in aanraking is gekomen met justitie en waarbij een veroordeling tot een vrijheidsbenemende straf of maatregel of taakstraf heeft plaatsgevonden of een OM-taakstraf is opgelegd.

Stallen en parkeren

Fietsstalling

Het kunnen beschikken over een netwerk van adequate fietsstallingen en kluizen (onbewaakt of bewaakt; zie o.a. locker.amsterdam.nl ) is uiteraard een “must” voor ongestoord bezit. Dit geldt zowel voor het publieke domein (bibliotheek, winkelcentra, openbaar vervoer omgeving; spoor- en busstations), op en rond kantoor- en wooncomplexen etc. (keurmerk Veilig Wonen), als bij evenementen (mobiele stalling) e.a.

Bestuurlijke autoriteiten, woningcorporaties of daarvoor specifiek opgerichte Stichtingen zijn primair “aan zet” om in het kader van de inrichting van die publieke ruimte en het lokaal veiligheidsbeleid tot een goede afstemming te komen, resulterend in adequate parkeer- en stallingsvoorzieningen, incl. beheerstoezicht.

Dat hierbij het moeten organiseren van het beheer en de logistiek rond achtergelaten wrakken of gestolen exemplaren aan de horizon verschijnt, laat zich raden. Aanpassing van de APV is ( bijv. in Amsterdam) een beproefd middel gebleken om illegale parkeerplekken of wrakdumpplaatsen tegen te gaan.

Communicatie en voorlichting

Door alle hiervoor genoemde onderwerpen heen loopt de rode draad van Communicatie of Voorlichting.

De AVc-werkgroep Communicatie zal in het kader van de Aanpak Fietsdiefstal voorstellen doen of hieraan op de juiste tijd en plaats bijzondere aandacht te schenken.

8. Organisatie

Plannen van aanpak

Informatievergaring, -verspreiding en -borging

Het is van het grootste belang dat bij de start van een integrale aanpak de beschikbare informatie over de aard en omvang van fietsendiefstal wordt uitgewisseld, gebundeld en geanalyseerd. Hierdoor verloopt de integrale aanpak effectief en efficiënt. Ook dient ten behoeve van een effectmeting al gedurende het project de noodzakelijke informatieve gegevens (blijvend) te worden verzameld.

Integrale planvorming

Deze dient uit te gaan van specifieke en meetbare doelen en resultaten, volgens de zogenoemde SMART- methode:

• Specifiek; wat is het gewenste, concrete eindresultaat

• Meetbaar; waaruit blijkt dat er succes en vooruitgang wordt geboekt

• Acceptabel; is het resultaat acceptabel voor uw organisatie en uw omgeving/ketenpartners

• Realistisch; kan beschikt worden over de middelen die nodig zijn en kunnen de noodzakelijke voorwaarden worden vervuld

• Tijd- en geldgebonden; is duidelijk in welk tijdbestek en binnen welk budget de doelen gerealiseerd dienen te worden.

Wat moet er gebeuren, op welke wijze ?

Na een gedegen informatievergaring en -uitwisseling zal door de participerende organisaties en diensten, aan de hand van een analyse de verdere strategie van de te realiseren doelen dienen te worden bepaald, alsmede de wijze waarop dit onder regie van het lokale Bestuur zal dienen te worden gerealiseerd.

Het bepalen en vaststellen van een integraal actieprogramma, zonodig per Ketenpartner, organisatie of dienst, kan bijdragen tot het uiteindelijke succes.

De regierol dient door het (lokale) Bestuur, met verankering van beleidsinitiatieven en –besluiten tot in de (jaarplannen of werkprogramma’s van de decentrale) Stadsdeelraden, te worden opgepakt met het toepassen van het strafrecht als laatste middel. Intelligente toezicht- en handhavingsinstrumenten, inclusief voorlichting, bemiddeling, aanpassing vergunning(en) en publiciteit zullen ontwijkend optreden of gedrag terugdringen.

Aanpassing Algemene Plaatselijke Verordening (APV)

Het verdient aanbeveling de APV waar nodig kritisch te (her-)bezien op mogelijkheden om het (blijvend) parkeren van fietsen of fietswrakken beheersbaar te houden. B&W kunnen, bijvoorbeeld, wegen of weggedeelten aanwijzen tot verbodgebied. Uitgangspunt hierbij is wél, dat voldoende parkeervoorzieningen beschikbaar zijn. Door middel van een zogenoemd bestuursdwangbesluit worden o.a. tijdig tevoren borden geplaatst bij de te ontruimen plaatsen, worden foto’s gemaakt van de situatie en van de fietsen c.q. fietswrakken en vindt te gelegener tijd verwijdering plaats. In de gemeente Amsterdam is hiermee goede ervaring opgedaan (Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer – ivv.amsterdam.nl in samenspraak met resp. Stadstoezicht en Milieuhandhaving) .

9. Voorstellen

[pic]

Bijlagen

Diverse werkinstructies, lijst met web-adressen, etc.

Lijst met relevante web-adressen met themadossiers e.a.

• hetccv.nl

• fietsersbond.nl

• fietsbank.nl

• fietsberaad.nl

• fietsactief.nl

• afac.amsterdam.nl

• fietsendiefstal.nl

zie ook:

□

□ adfc.de/

□ radzeit.de

□

□

-----------------------

[1] Zie ook TK 2002-2003, Aanhangsel nr. 1710 herdruk, TK 2003-2004, Aanhangsel 1635 en 2125 over resp. de campagne van de Fietsersbond en de fietsregistratie.

-----------------------

I N H O U D S O P G A V E

1. Inleiding pag. 3

Kort historisch perspectief + Leeswijzer

2. Praktijkvoorbeelden pag. 5

Winterswijk

Amsterdam

Zutphen

Apeldoorn

Dordrecht

Harderwijk

Deventer

3. Registratie pag. 7

Preventie

Fietsvakhandel

Tags

Framenummers

Registratie

Aangifte doen

4. Contrôle en toezicht pag. 9

Tegenhouden, toezicht, opsporing en vervolging

Doorloopregisters

Contrôlebevoegdheid; waardebepaling, onderzoek en foto (WOF)

Hoe herken in een gestolen fiets?

Criteria voor heling van een fiets

Terugbezorgen

5. Opsporing pag. 12

Inzet lok-fiets

Meerplegers aanpak en themazittingen

6. Stallen en parkeren pag. 13

Fietsstalling

7. Communicatie en voorlichting pag. 14

8. Organisatie pag. 15

Plannen van aanpak

Wat moet er gebeuren, op welke wijze?

Aanpassing Algemene Plaatselijke Verordening (APV)

9. Voorstellen pag. 16

• Publiek-Private Samenwerking en afspraken met c.q. commitment van de Fiets - Branche

• Commitment van verantwoordelijke Leden van de Lokale Driehoek, Burgemeester / Korpsbeheerder, Korpschef en Hoofdofficier van justitie met doorwerking van de besluiten c.q. afspraken tot in de plannen of werkprogramma’s van de eventuele Stadsdeelraden

• Commitment verantwoordelijke portefeuillehouder(s) binnen het lokaal Bestuur

• Idem van verantwoordelijke diensthoofden binnen de onderscheiden organisaties, diensten, etc.

• Periodieke rapportage over voortgang project in de Lokale Driehoek en binnen de participerende organisaties e.a.

• Begeleidende publieks- en/of voorlichtingscampagne

• [pic] -.?jk|}~€—˜™š›œ¦®Êõû * 7 8 › œ ST›¬üôéôéôéüåüÝÑÆ»¯¨¯“„¯¨üzüvüvüpüpüpühh©1h.„5?h.„NH[pic]h'j® h.„5? h3`5?jhÎ[pic]h(` 5?CJU[pic])jh.„5?CJU[pic]mHnHsHh.„5?CJmHhk3Opnemen specifieke aanpak in opleidings- of lesprogramma´s van Bestuur, Politie en Openbaar Ministerie

• Vermelding van Themadossier Aanpak Fietsdiefstal en –helingproject op websites en intranets van de diverse Ketenorganisaties

................
................

In order to avoid copyright disputes, this page is only a partial summary.

Google Online Preview   Download