Dossier ‘Criminaliteit en Rechtsstaat’



De komende weken zullen o.a. in het teken staan van het maken van een individueel dossier met opdrachten bij het thema ‘Criminaliteit en rechtsstaat’. Tijdens de les zal door de vakdocent uitleg worden gegeven bij de lesstof en de bijbehorende opdracht (en). De opdrachten dienen veelal in kwt- tijd en huiswerktijd gemaakt te worden.

Indien je op een ander moment vragen hebt kun je altijd even langskomen of je vraag mailen naar: dfluitsma@mondriaancollege.nl of

rcools@mondriaancollege

Belangrijke zaken:

- Het dossier moet op 21 mei worden ingeleverd: op papier! Niet via de mail

- Je doet het dossier individueel!

- Plagiaat betekent een 1!

- Het dossier is NIET herkansbaar

- Op 26-4  en 7-5 komt er een exdelinquent in de les: zorg dat je erbij bent!

Het dossier bevat:

- Naam, leerlingnummer, klas, datum en docent (kaft)

- Deel 1: De opdrachten uit het werkboek; die tevens uitgewerkt dienen te worden op de computer, dus niet in je werkboek!

- Deel 2: Opdracht krantenberichten/ krantenknipsels (relateren aan theorieën)

- Deel 3: Verslag bezoek ex- gedetineerde aan de hand van richtlijnen van 26-4

- Verslag bezoek ex- gedetineerde aan de hand van richtlijnen van 10-5

- Deel 4: Verslag bezoek politieambtenaar

- Deel 5: De opdracht strafbaar/ strafwaardig

- Opdracht seponeren, schikken, vervolgen

- Opdracht over rechtszaken, schadevergoeding onterecht veroordeelden

- Deel 6: Samenvatting van het hoofdstuk criminaliteit van paragraaf 1 t/m 6 van maximaal 5 a4

Extra informatie wordt beloond.

Lever je dossier in zijn geheel uitgeprint in bij je vakdocent op uiterlijk 21 mei!

Succes!

Dhr. D. Fluitsma en Mevr. R. Cools

Deel 1: De opdrachten uit het werkboek;

De volgende opdrachten uit het werkboek moeten (individueel) worden gemaakt;

De opdrachten dienen uitgewerkt te worden op de computer, dus niet in je werkboek!

Het betreft de volgende opdrachten:

Verkenning: . . . . . . opdracht 1, 2

Paragraaf 1: wat is de rechtsstaat? . . . opdracht 4, 5, 6, 7, 12

Paragraaf 2: Grondrechten . . . opdracht 15, 16, 18, 23

Paragraaf 3: Opsporing, vervolging en berechting . opdracht 25, 26, 28b/c/d, 29, 30c,

31, 32, 37, 38, 42

Paragraaf 4: Problemen van de rechtsstaat . . opdracht 44b/c, 47, 48, 49, 51, 52, 53,

Paragraaf 5: De rechtsstaat in de VS . . opdracht 60, 63a/b, 64

Paragraaf 6: Dilemma’s van de rechtsstat . . opdracht 66

Deel 2: Opdracht krantenberichten relateren aan theorieën

‘Crimineel gedrag, hoe ontstaat het?

Dit zijn enkele theorieën die ‘proberen te verklaren waarom mensen crimineel worden’:

Biologische theorieën (Lombroso)

Volgens sommige wetenschappers wordt de ene mens wel als misdadiger geboren en de andere niet. ZO stelde de Italiaanse gevangenisarts Lombroso in de negentiende eeuw dat bij sommige mensen het crimineel gedrag biologisch is bepaald. Om dit te bewijzen verrichtte hij schedelonderzoek bij gestorven gevangenen. Hij trok de conclusie dat er een bepaald crimineel type mens bestaat met bepaalde uiterlijke kenmerken, zoals een laag voorhoofd, een specifieke haarinplant, doorlopende wenkbrauwen en een lage gevoeligheid voor pijn. Later onderzoek toonde aan dat de theorie van Cesare Lombroso

Lombroso volledig uit de lucht was gegrepen. Tegenwoordig probeert

de sociobiologie het sociale gedrag van mensen uit biologische factoren

te verklaren.

Psychologische theorieën: De aangeleerd-gedrag-theorie (Sutherland)

Psychologen gaan ervan uit dat de belangrijkste oorzaak van crimineel gedrag bij de dader zelf moet worden gezocht. Zo ontdekteen zij dat onder criminelen relatief vaak mensen met psychiatrische stoornissen voorkwamen, maar konden zij niet aantonen dat de stoornis de oorzaak was van het criminele gedrag.

Volgens de Amerikaan Sutherland zijn karaktertrekken niet zo belangrijk. Hij kwam tot de conclusie dat crimineel gedrag wordt aangeleerd. Wanneer jongeren veel omgaan met anderen die al crimineel zijn, is de kans groot dat zij ook crimineel worden. Het gezin, de buurt en de vriendengroep zijn hierbij bepalend. De aangeleerd-gedrag-theorie verklaart hoe crimineel gedrag van de ene op de andere persoon wordt doorgegeven, maar beantwoordt niet

de vraag waarom crimineel gedag in een bepaalde groep

begint.

Sociologische theorieën: de anomietheorie (Merton)

Sociologen leegen bij hun verklaringen voor crimineel gedag de nadruk op de invloed van maatschappelijke omstandigheden.

De sociologg Merton zoekt de verklaring voor criminaliteit in het probleem dat mensen hebben om hun levensdoelen te bereiken. Zo zullen sommige mensen merken dat hun kansen in de samenleving worden beperkt door hun afkomst of omdat zij geen diploma hebben behaald. Sommigen zullen hun doel bijstellen:dan maar geen mooi koophuis of nieuwe auto. Anderen gebruiken illegale of strafbare middelen (anomie = niet volgens de wet) als inbraak, fraude en drugshandel om de gewenste welvaart te krijgen.

Sociologische theorieën: de bindingstheorie (Hirschi)

Volgens criminoloog Hirschi is ieder mens voor een deel tot het slechte geneigd, in iedereen schuilt een misdadiger. De meeste mensen gedragen zich echter netjes, omdat zij bindingen hebben die ze niet zomaar op het spel zetten: de banden met familie en vrienden, met hun collega’s en werkkring, of met het verenigingsleven. Deze vormen is het ware een rem op de criminele neigingen die iedereen heeft. Uit angst voor schaamte of verlies van bindingen zien mensen af van crimineel gedrag. Mensen bij wie deze bindingen ontbreken, zijn eerder geneigd te vervallen tot onmaatschappelijk en crimineel gedag. In zijn bindingstheorie benadrukt Hirschi het belang van sociale controle om maatschappelijke bindingen te versterken.

De persoonlijkheidstheorie (Freud)

Sigmund Freud was een Oostenrijks neuroloog en psychiater en de grondlegger van de psychoanalyse, die ook dromen analyseerde en interpreteerde. Volgens Freud, grondlegger van psychoanalyse, is er een verband tussen crimineel gedrag van volwassenen en hun ervaring tijdens de kindfase. Freud gaat ervan uit dat elke persoonlijkheid is opgebouwd uit drie delen:

* het id : bevat aangeboren instinctieve driften in het onderbewuste van de mens (sex/agressie).

* het ego : het bewuste deel van de persoonlijkheid, krijgt de overhand als we ‘volwassen’ worden.

* het superego : dit ontwikkelt zich doordat de samenleving op mensen inwerkt. We vormen een geweten en ontwikkelen gevoelens van schuld en

schaamte. Wanneer de balans tussen deze delen van

de persoonlijkheid verstoord raakt, kan dit volgens

Freud tot afwijkend crimineel gedrag leiden.

De opdracht:

A: Vat elke theorie (‘biologische’, ‘aangeleerd gedrag’, ‘bindingstheorie’,

‘persoonlijkheidstheorie’, ‘anomietheorie’ puntsgewijs in eigen woorden samen.

B: Kies drie van de vijf theorieën uit. Bij elk van de drie gekozen theorieën zoek je een

passend krantenartikel over criminaliteit.

Leg bij elk krantenartikel uit welke vorm (en) van criminaliteit er aan bod komt / komen.

Leg tevens uit waarom de inhoud van het krantenartikel een passend voorbeeld is van de

betreffende theorie. (Kijk voor krantenartikelen bijvoorbeeld op de sites van de

landelijke – De Volkrant/ NRC/ de Telegraaf- en regionale kranten – Brabants Dagblad.

Je kunt ook kijken op misdaad.nl).

Deel 3: verslag voorlichting Delinkwentie & Samenleving 26-4 en 10-5

Er komen ex-gedetineerde(n) voorlichting geven in jullie klas. Van het bezoek van deze ex- gedetineerde dien je individueel een verslag te maken. Het verslag dient in ieder geval aan de volgende eisen te voldoen:

Met betrekking tot de ex- gedetineerde beschrijf je:

Persoonlijk:

- Naam en huidige leeftijd van de ex- gedetineerde

- Vanaf welke leeftijd kwam de ex- gedetineerde in aanraking met politie/ justitie/ rechterlijke macht;

Gepleegde overtredingen/ misdrijven:

- Beschrijf voor welke overtreding (en) de ex- gedetineerde is veroordeeld;

- Beschrijf voor welk/ welke misdrijf/ misdrijven de ex- gedetineerde is veroordeeld;

- Geef aan hoeveel jaar de ex- gedetineerde van zijn leven in de gevangenis heeft gezeten;

- Indien er sprake is van recidive (iemand die ook na een veroordeling overtredingen/ misdrijven blijft plegen); geef dan aan waarom er sprake was van recidive;

Schade:

- Beschrijf of en zo ja welke materiële schade de ex- gedetineerde anderen heeft berokkend;

- Beschrijf of en zo ja welke immateriële schade de ex- gedetineerde anderen heeft berokkend;

Oorzaken:

- Beschrijf aan de hand van alles wat je te weten bent gekomen over de ex- gedetineerde welke oorzaak/ oorzaken uiteindelijk heeft/ hebben geleid tot het strafbare gedrag/ de strafbare handelingen dat/ die de ex- gedetineerde heeft gepleegd.

- Beschrijf aan de hand van paragraaf .. van het hoofdstuk Rechtsstaat welke theorie/ theorieën de strafbare handelingen van de ex- gedetineerde probeert/ proberen te verklaren;

Strafdoelen:

- Beschrijf welke straf (fen) de ex- gedetineerde opgelegd heeft gekregen Geef antwoord op de vraag of jij de opgelegde straf (fen) rechtvaardig en gepast vindt.

- Beschrijf welke rol de advocaat van de ex- gedetineerde heeft gehad tijdens de hele rechtszaak (met nadruk op de uitspraak);

- Beschrijf welk/ welke strafdoel/ strafdoelen de opgelegde straf (fen) door de rechter werden

- Beschrijf of de strafdoelen ook zijn gerealiseerd. Verklaar waarom wel/ niet;

Politie/ justitie/ rechterlijke macht:

- Beschrijf hoe de ex- gedetineerde is behandeld door politie en justitie;

- Beschrijf of en zo ja van welke opsporingsbevoegdheden politie en justitie zoal gebruik hebben gemaakt? Geef je eigen mening op de vraag of die opsporingsbevoegdheden ook gebruikt hadden moeten worden of dat de privacy van de ex- gedetineerde daarbij te veel in het gedrang kwam.

Gevangenisleven:

- Beschrijf hoe de ex- gedetineerde het leven in de gevangenis heeft ervaren (met nadruk opvallende ervaringen/gebruiken/ gewoontes etc.;

Terugkeer in de maatschappij/ reïntegratie:

- Beschrijf of en zo ja welke moeilijkheden de ex- gedetineerde tegenkwam bij zijn terugkeer in de maatschappij;

- Beschrijf of en zo ja op welke wijze de ex- gedetineerde wordt geholpen bij zijn terugkeer (reïntegratie) in de maatschappij.

Extra:

- Deze lijst is niet uitputtend! Dat wil zeggen dat je ook andere informatie aan je verslag mag toevoegen. Informatie die tijdens de voorlichting wordt gegeven en die waardevol is/ een aanvulling is op je verslag. Stel gerust eigen vragen om het geheel te verduidelijken; daar is zéker ruimte voor!

Leermoment!

- Wat heb je voor jezelf geleerd van de voorlichting van de ex- gedetineerde?

(Gebruik voorbeelden van de voorlichting om je antwoord te ondersteunen!)

Succes met het maken van je verslag!

Deel 4: Verslag bezoek politieambtenaar

Waarschijnlijk (helaas nog niet met zekerheid) komt er een politieagent voorlichting geven in jullie klas. Van het bezoek van deze politieagent dien je individueel een verslag te maken. Het verslag dient in ieder geval aan de volgende eisen te voldoen:

Persoonlijk:

- Naam

- Functie binnen de politie

- Waarom hij ervoor heeft gekozen om politieagent te worden.

Ervaring:

- Beschrijf enkele ervaringen die deze agent heeft

- Beschrijf hoe hij een belangrijke zaak heeft ervaren, behandeld, etc

Politie algemeen:

- Beschrijf van welke opsporingsbevoegdheden de politie en justitie zoal gebruik kunnen maken?

- Beschrijf de kerntaken van de politie

- Beschrijf de organisatiestructuur van de politie.

- Beschrijf het verschil tussen aanhouden en staande houden

- Beschrijf wanneer een politieagent iemand mag staande houden

- Beschrijf wanneer een politieagent iemand mag aanhouden

Opgepakt en wat dan?

- Geef een beschrijving van het strafproces, vanaf het moment dat je opgepakt wordt tot en met de uitspraak van de rechter.

Extra:

- Deze lijst is niet uitputtend! Dat wil zeggen dat je ook andere informatie aan je verslag mag toevoegen. Informatie die tijdens de voorlichting wordt gegeven en die waardevol is/ een aanvulling is op je verslag. Stel gerust eigen vragen om het geheel te verduidelijken; daar is zéker ruimte voor!

Succes met het maken van je verslag!

Deel 5: A De opdrachten over strafbaar/ strafwaardig

Tijdens een les hebben we gesproken over strafbaar en strafwaardig gedrag. We hebben toen vastgesteld dat:

- strafbaar gedrag: “gedragingen die bij wet verboden zijn”.

- strafwaardig gedrag: ‘mensen vinden dat men ervoor gestraft zou moeten worden,

maar het gebeurt niet in verband met de wet”.

Je kan spreken over de vraag of er sprake is van strafwaardig gedrag m.b.t.:

1. het opgeven van een valse naam op internet;

2. het bezit van alcohol van jongeren jonger dan 16 jaar;

Hieronder vind je nog enkele artikelen over gedragingen waarbij je de vraag kunt stellen of er sprake is van strafwaardig gedrag.

Opdracht:

Lees de onderstaande artikelen en geef bij ieder artikel aan of jij vindt dat er sprake is van strafwaardig gedrag. Beargumenteer je mening en denk daarbij onder andere aan:

• Hoe hinderlijk vind jij de betreffende gedraging?

• Hoe hinderlijk vinden andere mensen deze gedraging? (probeer een inschatting te maken)

• Welke schade ontstaat er door de betreffende gedraging? (materiële en/ of immateriële schade;)

Indien je de gedraging strafwaardig vindt:

• Of jij de gedraging als een overtreding of als een misdrijf beschouwt.

Gebruik je boek voor het onderscheid tussen overtredingen en misdrijven.

| |

|[pic] |

| |

|[pic] |

|Bron: nrc.nl |

| |

Ik ben vóór / tégen het strafbaar stellen van doorverkoop van WK- kaarten, omdat:

| |

|[pic] |

| |

|Bron: ANP |

| |

|Plan strafbaar stellen Holocaust-ontkenning wint steun |

| |

|BRUSSEL - Pogingen van Duitsland om in de gehele Europese Unie het ontkennen van de Holocaust strafbaar te stellen, winnen aan steun. |

|Nederland zal het voorstel niet blokkeren, stellen bronnen in Brussel. Italië, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk waren de afgelopen |

|jaren tegenstander. |

| |

|De Duitsers lanceerden eerder deze maand het voorstel om ontkenning van de Holocaust, de moord door nazi-Duitsland op zes miljoen joden,|

|expliciet strafbaar te stellen. Dat is al het geval in een tiental EU-landen (Duitsland, Oostenrijk, België, Frankrijk, Polen, Roemenië,|

|Tsjechië, Litouwen en Spanje), maar niet in de overige EU-lidstaten, waaronder Nederland. |

| |

|Italië lijkt de belangrijkste tegenstander van een EU-breed verbod. Het onderschreef vorige week wel een resolutie van de Algemene |

|Vergadering van de Verenigde Naties waarin ontkenning van de Holocaust wordt veroordeeld. Maar in een wetsvoorstel dat de Italiaanse |

|regering een paar uur voor de stemming bij de VN in New York publiceerde, worden straffen voorgesteld voor het aanmoedigen van raciale |

|haat, maar niet voor Holocaust-ontkenning. |

| |

|Ook in Nederland staat ontkenning van de Holocaust niet in het wetboek van strafrecht. Maar er is wel jurisprudentie die het onder |

|bepaalde omstandigheden strafbaar stelt. Het ChristenUnie-Kamerlid Tineke Huizinga diende vorig jaar juni een wetsvoorstel in om het |

|ontkennen van volkererenmoord (zoals de Holocaust) onder alle omstandigheden strafbaar te maken. |

| |

|Luxemburg kwam in 2005 al met vergelijkbare voorstellen als waar Duitsland nu aan werkt. Toen strandde het initiatief op een blokkade |

|van Denemarken, het Verenigd Koninkrijk en Italië. Die landen zijn van mening dat het strafbaar stellen in strijd is met de vrijheid van|

|meningsuiting. |

| |

|Probleem voor het Duitse voorstel is nog dat daarin ook nazisymbolen strafbaar worden. Dat heeft geleid tot protest van Hindoes, die de |

|swastika al 5000 jaar als religieus symbool kennen. |

| |

|Bron: volkskrant.nl |

De term Holocaust duidt op de systematische jodenvervolging door de nazi's en hun bondgenoten voor en in de Tweede Wereldoorlog. Onder de Holocaust verstaat men voornamelijk de moord op ongeveer zes miljoen Europese Joden en andere bevolkingsgroepen

Ik ben vóór / tégen het strafbaar stellen van het ontkennen van de holocaust, omdat:

| |

|[pic] |

|Vaticaan: hoerenlopers strafbaar |

|door de redactie |

|do 21 jun 2007, 12:58 |

| |

| |

| |

|AMSTERDAM -  Het Vaticaan wil bezoek aan prostituees strafbaar stellen. Daartoe doet de katholieke kerk een oproep aan alle staten. De |

|katholieke kerk beschouwt prostitutie als een "moderne vorm van slavernij". |

|Volgens het Vaticaan komen steeds meer vrouwen in de prostitutie terecht en om die ontwikkeling een halt toe te roepen, vindt het |

|Vaticaan dat er een culturele verandering ten aanzien van de seksindustrie nodig is. Een van de middelen die daartoe kan bijdragen is |

|het strafbaar stellen van 'hoerenlopen', zo stelt de kerk. |

|Het Vaticaan gaat pogingen in het werk stellen om prostitueebezoek opgenomen te krijgen in de strafwetgeving van alle staten. Een |

|woordvoerder van de Helige Stoel noemde in dat verband met name Zweden, waar sinds 1999 hoerenlopers een gevangenisstraf of een |

|geldboete naar inkomen riskeren. |

|bron: Katholiek Nederland |

Ik ben vóór / tégen het strafbaar stellen van het bezoek aan prostituees, omdat:

| |

|[pic] |

| |

|Wilders wil burka strafbaar stellen |

| |

|Gepubliceerd op donderdag 12 juli 2007 |

| |

|Het dragen van een burka of nikab op straat moet worden verboden. Vrouwen die met de gezichtsbedekkende kledingstukken naar buiten gaan,|

|riskeren een boete van maximaal 3350 euro of een celstraf van twaalf dagen. Zo luidt de inhoud van een initiatiefwetsontwerp dat |

|PVV-leider Geert Wilders donderdag in de Tweede Kamer heeft ingediend. |

|In het wetsvoorstel worden de burka en nikab omschreven als "een uiting van afwijzing van de Westerse kernwaarden''. De |

|gelaatsbedekkende kleding vormt een veiligheidsrisico en belemmert de emancipatie en integratie van vrouwen, aldus de initiatiefwet. |

|Bivakmutsen |

|Het is onwaarschijnlijk dat het wetsvoorstel in de huidige vorm wordt aangenomen. Het CDA en de VVD zijn weliswaar voorstander van een |

|verbod, maar vinden dat het moet gelden voor alle gelaatsbedekkende kleding. Wilders concentreert zich op de burka en de nikab. |

|Bivakmutsen bijvoorbeeld worden niet genoemd in de initiatiefwet. |

|"Wij willen een verbod op alle gelaatsbedekkende kleding. Daarbij gaat het ons niet om religieuze uitingen, maar om de bescherming van |

|de openbare orde'', reageerde CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg. Haar VVD-collega Halbe Zijlstra vindt dat Wilders symboolpolitiek |

|bedrijft door zich uitsluitend te richten op de boerka en nikab. Beide fracties wijzen erop dat het voorstel daardoor botst met |

|anti-discriminatiewetgeving. |

|Verdonk |

|Wilders kreeg in 2005 een Kamermeerderheid achter een motie waarin hij het kabinet opriep de boerka te verbieden. Toenmalig VVD-minister|

|Rita Verdonk kondigde een jaar later aan dat er een algemeen verbod zou komen op gezichtsbedekkende kleding in de publieke ruimte, zoals|

|op straat en in het openbaar vervoer. |

|Het nieuwe kabinet heeft dat in het regeerakkoord afgezwakt en stelt dat dit soort kleding in voorkomende gevallen kan worden verboden |

|om de openbare orde en veiligheid te beschermen. PvdA-Kamerlid Hans Spekman vindt dat de meest logische oplossing. Hij ziet weinig in |

|een algemeen wettelijk verbod. ,,Het heeft veel meer effect als je het aanpakt op de plekken waar het nodig is, zoals bij identificatie |

|in de bus of als iemand voor de klas wil staan.'' |

|Deskundigen schatten dat in Nederland hooguit enkele honderden vrouwen uit religieuze overwegingen de straat op gaan met |

|gelaatsbedekkende kleding. Concrete cijfers daarover zijn niet beschikbaar. |

| |

|Bron: planet.nl |

| |

Ik ben vóór / tégen het strafbaar stellen van het dragen van een burka of nikab, omdat:

Deel 5: B Seponeren, Transactie en vervolgen

Officier van justitie

In feite is de officier van justitie de openbare aanklager, omdat hij namens de samenleving bewijzen zoekt tegen een verdachte en een straf tegen hem kan eisen. We noemen alle officieren bij elkaar het Openbaar Ministerie (OM).

Als de officier van justitie en de politie klaar zijn met het opsporingsonderzoek, heeft de officier van justitie drie mogelijkheden:

1. Seponeren 2. Transactie 3. Vervolgen

1. Sepot / Seponeren

 Een sepot/ seponeren is een beslissing van het Openbaar Ministerie om een strafbaar feit

niet te vervolgen (niet voor de rechter te brengen).

Dit kan verschillende redenen hebben. Bijvoorbeeld:  

-         Het OM kan het te druk hebben met serieuzere misdrijven en daarom als beleid hebben dat bepaalde kleinere misdrijven niet worden vervolgd. Bijvoorbeeld wanneer het niet om een misdrijf gaat (bijvoorbeeld in het geval van een zelfdoding), wanneer de dader compleet spoorloos blijkt, wanneer de schade relatief bescheiden is (zoals bij een fietsdiefstal) of bij verjaring. In dergelijke gevallen spreek je van een beleidssepot.

-         Het is ook mogelijk dat het OM het bewijs niet rond krijgt. In dit geval kan het OM besluiten de (bij voorbaat kansloze) vervolging te staken. We spreken dan van een technisch sepot.

-         Ook kan een sepot onder bepaalde voorwaarden worden verleend. Men hoopt de dader voor de toekomst van soortgelijk gedrag af te houden. Zo kan het Openbaar ministerie de dader verbieden met een bepaalde persoon om te gaan.

-         Het is de eerste keer dat een verdachte met politie en justitie in aanraking komt. De officier van justitie heeft dan de mogelijkheid om een verdachte – van een klein vergrijp- niet te vervolgen maar een waarschuwing te geven.

-         De verdachte al genoeg is gestraft. Bijvoorbeeld wanneer een verdachte als gevolg van het strafbare feit zijn baan is kwijtgeraakt of nog dagelijks met de gevolgen van zijn strafbare handeling wordt geconfronteerd.

-         ……

Slachtoffers van (gewelds)misdrijven ervaren een sepot van de zaak tegen de dader vaak als een klap in het gezicht. De dader gaat ongestraft vrijuit en loopt weer in de samenleving rond.

Wie het er niet mee eens is dat een zaak wordt geseponeerd, kan daartegen in het geweer komen. In Nederland is dit geregeld in artikel 12 van het Wetboek van Strafvordering. Rechtstreeks belanghebbenden kunnen een klaagschrift indienen bij het gerechtshof. Als het hof de klacht gegrond verklaart, moet het Openbaar Ministerie alsnog tot vervolging overgaan.

2. Transactie (ook wel: schikking of voortijdige afdoening genoemd)

De officier van justitie kan een transactie aanbieden bij overtredingen en lichte misdrijven, zoals vernieling en winkeldiefstal. Deze heeft meestal de vorm van een geldboete, maar sinds 2006 mag de officier van justitie ook taakstraffen tot maximaal 180 uur voorstellen. Een verdachte hoeft dan niet voor de rechter te verschijnen. De zaak komt niet voor de rechtbank, maar de dader moet wel het slachtoffer vergoeden en in voorkomend geval een therapie of een opleiding volgen. De strafvordering ‘dooft uit’ wanneer de dader de gestelde voorwaarden behoorlijk heeft vervuld.

Wijst een verdachte de transactie af, dan komt de zaak alsnog voor de rechter.

Let wel:

Wanneer een officier van justitie een taakstraf voorlegt (“oplegt”) zou je kunnen spreken van een bepaalde vorm van berechten. Het is omstreden of het opleggen van straffen niet aan de rechter is voorbehouden. Maar met deze voorziening kunnen veel strafzaken veel gemakkelijker worden afgedaan. Dat scheelt geld en capaciteit. Het opleggen van vrijheidsstraf (gevangenisstraf) kan echter alleen door de rechter en dus alleen als de strafzaak aan de rechter wordt voorgelegd.

3. Vervolgen (een zaak voor de rechter brengen)

Een officier van justitie kan ten slotte besluiten het dossier naar de rechtbank te sturen en een rechtszaak beginnen. (= vervolgen)

Opdracht:

Een officier van justitie kan seponeren, een transactie voorleggen of een zaak vervolgen.

Stel dat jij officier bent, wat doe je dan in de onderstaande gevallen?

Geef telkens een korte motivatie voor je beslissing om te:

- seponeren; of te

- schikken/ transactie; of te

- vervolgen.

Situatie 1:

| |

|De Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst (AIVD) doetaangeifte tegen de heer Peter R. de Vries nadat die in zijn Tv-programma de |

|inhoud van twee diskettes van de AIVD bekend had gemaakt. Op 19 december heeft De Vries de diskettes aan de AIVD teruggeven maar ook |

|laten weten kopieën van de informatie te hebben achtergehouden. Het OM constateert dat De Vries zich met deze handelingen schuldig heeft|

|gemaakt aan het in bezit hebben en openbaar maken van staatsgeheimen zonder daartoe gerechtigd te zijn. Inmiddels heeft de heer De Vries|

|aan de AIVD laten weten bereid te zijn alle papieren en digitale kopieën van de informatie op de diskettes onder toezicht van de AIVD te|

|(doen) vernietigen. |

|Bron |

1. Ik zou – als officier van justitie- de zaak waarin Peter R. de Vries verdacht wordt van het bezitten en openbaar maken van staatsgeheime informatie op AIVD diskettes:

Motiveer je beslissing!

Situatie 2:

| |

|Op 8 september jl. ontving een 21-jarige inwoner uit Gorinchem een brief van een bevriende militair uit Irak. In de envelop zat naast |

|een brief een voor hem ondefinieerbaar poeder. In de brief werd niet verwezen naar het poeder. Hij meldde zich dezelfde dag bij de |

|politie die het poeder liet onderzoeken. Na onderzoek bleek het niet om anthrax te gaan maar om verpulverd stucwerk (sierpleister). |

| |

|Op 10 september jl. is de betrokken militair door de Koninklijke marechaussee in Irak gehoord. De man verklaarde de het stucwerk in de |

|envelop te hebben gedaan als souvenir. Uit het onderzoek van de Kmar is gebleken dat het niet ongebruikelijk is dat militairen |

|bijvoorbeeld woestijnzand als aandenken meesturen. Het stucwerk had hij in een stationsgebouw, dat tijdelijk als slaapgelegenheid |

|diende, van de muur gehaald. Hij had zich niet gerealiseerd dat het stucwerk tot poeder zou verpulveren tijdens de verzending en later |

|mogelijk voor anthrax zou worden aangezien. Het Openbaar Ministerie concludeert op grond van het onderzoek dat er onvoldoende bewijs |

|voorhanden is voor opzet terzake bedreiging en heeft de zaak geseponeerd. |

Opmerking: Miltvuur of antrax is een infectieziekte, die wordt veroorzaakt door de bacterie Bacillus anthracis. Miltvuur komt bij de mens in verschillende vormen voor.

2. Ik zou – als officier van justitie- de zaak waarin de militair verdacht wordt van het versturen van een poederbrief (met daarin de gevaarlijke stof antrax): Motiveer je beslissing

Situatie 3.

| |

|Daphne Deckers wordt verdacht van het verwonden van Story-journalist Guido den Aantrekker. Zij goot tijdens een feest een glas champagne|

|over hem heen, maar het glas brak en sneed zijn kin open. Den Aantrekker deed aangifte. |

| |

|De zaak tegen Deckers is geseponeerd omdat er niet genoeg bewijs is dat ze de Story-verslaggever met opzet wilde verwonden. Volgens de |

|journalist wilde Deckers wraak nemen voor een artikel dat hij schreef over haar gezin. |

| |

|De presentatrice heeft altijd gezegd dat ze alleen maar de champagne over hem heen wilde gooien en hem niet wilde bezeren met het glas. |

| |

|Bron: nos.nl |

3. Ik zou – als officier van justitie- de zaak waarin Daphne Deckers verdacht wordt van het verwonden van Story – journalist Guido den Aantrekker :

Motiveer je beslissing!

Situatie 4.

| |

|Een 18- jarige leerling van het Sonja Bakker College staat op een winterse dag in december met zijn vrienden op het schoolplein. Hij |

|haalt een strijker uit zijn broekzak. Nadat hij aan zijn vrienden heeft verteld waar hij zijn illegale vuurwerk heeft gekocht steekt hij|

|de strijker af. Hij gooit de strijker over het hek van de school. Op dat moment komt er een bejaarde vrouw voorbij rijden. De strijker |

|gaat af. De bejaarde vrouw valt van schrik van haar fiets. Ze breekt haar linker arm en er zijn wat ribben gekneusd. De jongens zijn erg|

|geschrokken en rennen naar de bejaarde vrouw. De jongens bellen naar 112 en binnen enkele minuten is er politie en een ambulance die de |

|bejaarde vrouw naar het ziekenhuis brengt. De jongen die de strijker gooide meldt zich bij een politieman en legt het verhaal aan de |

|politieman voor. |

4. Ik zou – als officier van justitie- de zaak waarin een 18- jarige jongen illegaal vuurwerk afsteekt waarvan als gevolg een bejaarde vrouw verwondingen oploopt:

Motiveer je beslissing!

Situatie 5.

| |

| |

|Een 18- jarige leerling van het Sonja Bakker College staat op een winterse dag in december met zijn vrienden op het schoolplein. Hij |

|haalt een strijker uit zijn broekzak. Nadat hij aan zijn vrienden heeft verteld waar hij zijn illegale vuurwerk heeft gekocht steekt hij|

|de strijker af. Hij gooit de strijker over het hek van de school. Op dat moment komt er een bejaarde vrouw voorbij rijden. De strijker |

|gaat af. De bejaarde vrouw valt van schrik van haar fiets. Ze breekt haar linker arm en er zijn wat ribben gekneusd. De jongens zijn erg|

|geschrokken en rennen de school in. Getuigen bellen 112 en geven aan de politie door wie de strijker heeft aangestoken. |

5. Ik zou – als officier van justitie- de zaak waarin een 18- jarige jongen illegaal vuurwerk afsteekt waarvan als gevolg een bejaarde vrouw verwondingen oploopt:

Motiveer je beslissing!

Deel 5: C Rechtszaken, schadevergoeding onterecht veroordeelden

Bij vraag 1.

|Elektronisch toezicht na poging tot doodslag |

|Datum nieuwsfeit: 27-10-2004 |

|Rechtbank Haarlem |

|Elektronisch toezicht na poging tot doodslag |

| |

|Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan poging tot doodslag en doorijden na ongeval. De rechtbank heeft â naast met de ernst van de |

|bewezen geachte feiten â rekening gehouden met de omstandigheid dat verdachte een eigen bedrijf heeft, waarin hij leiding geeft aan drie|

|werknemers in vaste dienst. Een lange onvoorwaardelijke vrijheidsstraf zou het voortbestaan van verdachteâs bedrijf ernstig in gevaar |

|zal komen. Dit zou voor verdachte alsmede voor zijn personeel, door verlies van inkomsten, zeer negatieve consequenties hebben. De |

|rechtbank legt onder andere Elektronisch Toezicht op. |

| |

|Bron: |

1. Ben je het eens met de straf? Zo ja/ nee, waarom?

…………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………….

Bij vraag 2.

|Rechtbank Assen |

|Ruim 38.000 euro schadevergoeding voor ex-verdachte moord Andrea Luten |

|Bron: Rechtbank Assen |

| |

|Datum actualiteit: 6-05-2003 |

| |

|De 28-jarige Richard K. krijgt ruim 38.000 euro schadevergoeding. Dat heeft de rechtbank te Assen op 2 mei 2003 bepaald. K. werd vorig |

|jaar vrijgesproken van de moord op Andrea Luten. Hij heeft 128 dagen in voorarrest gezeten. |

|De rechtbank heeft het billijk geacht de hoogte van de toe te kennen dagvergoeding voor immateriële schade te bepalen op het drievoudige|

|van het gebruikelijke tarief. Bijgaande uitspraak gaat uitvoerig in op de omstandigheden die tot deze beslissing geleid hebben. |

|Daarnaast heeft de rechtbank de materiële schade voor een deel toegewezen. |

|K. verzocht een schadevergoeding van 134.000 euro. |

|Ga naar betreffende uitspraak met nummer: AF8237 |

|Bron: |

2. Wat vind je ervan dat iemand die eerst een verdachte was, daarna is vrijgesproken, een schadevergoeding krijgt?

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

Bij vraag 3.

| |

|Openbaar Ministerie |

|Twee van Putten krijgen ruim 1,8 miljoen euro schadevergoeding |

|--- |

| |

|Het gerechtshof in Leeuwarden heeft een schadevergoeding toegewezen van circa 900.000 euro aan elk van de twee mannen, die eerder dit |

|jaar door het hof werden vrijgesproken van het verkrachten en doden van een 23-jarige vrouw in Putten in januari 1994. |

|Na de vrijspraak claimden de 'Twee van Putten' 2,2 miljoen euro, onder meer voor de tijd die zij ten onrechte hebben vastgezeten. Het |

|gerechtshof in Arnhem veroordeelde hen in 1995 tot elk tien jaar cel. Zij zaten zeven jaar van hun straf uit. |

|De schadevergoeding is vijf keer het tarief dat normaliter wordt uitgekeerd voor de tijd dat iemand ten onrechte heeft vastgezeten. Het |

|Openbaar Ministerie (OM) had een lagere schadevergoeding geadviseerd. Het OM onthoudt zich van commentaar, omdat de rechter als laatste |

|heeft gesproken. Tegen de beslissing van het hof is geen hoger beroep (cassatie) mogelijk. |

| |

|Bron: Bron: |

3A. Vind je het terecht dat de ‘Twee van Putten’ een dergelijke schadevergoeding krijgen?

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

3B. Waarom zou het gerechtshof in Leeuwarden een schadevergoeding toewijzen

die vijf keer het tarief bedraagt dat normaliter wordt uitgekeerd aan iemand die ten

onrechte heeft vastgezeten?

…………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………..

Vraag 4 gaat over het artikel: Politie houdt 6 verdachten in drugsonderzoek

4A. Wat wordt bedoeld met ‘wederrechterlijk verkregen voordeel’?

……………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………….

4B. Wat wordt er in het kader van de plukzewetgeving in beslag genomen?

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

Bij vraag 4.

| |

|Politie Drenthe |

|Politie houdt 6 verdachten in drugsonderzoek |

| |

|Emmen, 27-04-2006 |

| |

|De politie in Emmen heeft in een grootschalig drugsonderzoek 6 verdachten aangehouden. |

| |

|Naar aanleiding van binnengekomen berichten en tips is de politie met een team van 6 personen in februari 2006 gestart met een onderzoek|

|naar de handel in drugs in de gemeente Emmen. |

| |

|Tijdens het onderzoek werden 6 personen in de leeftijd van 25 tot 44 jaar aangehouden. Daarvan heeft een 36-jarige Emmenaar enkele dagen|

|vastgezeten, terwijl een 42-jarige vrouw uit Emmen en een 44-jarige man uit Harlingen, meerdere dagen hebben vastgezeten. Drie mannen |

|van 25 en 30 jaar uit Emmen en een 32-jarige man uit Hoogezand zitten nog steeds vast. |

| |

|Tijdens doorzoekingen werd in enkele woningen in Emmen 7,5 kg sofdrugs (marihuana en hasj) aangetroffen, terwijl in een woning in Nieuw |

|Amsterdam een hennepplantage met 525 planten kon worden ontmanteld. Naar aanleiding van het onderzoek werd in ook een woning in |

|Harlingen een hennepkwekerij met 250 planten aangetroffen. |

| |

|De planten en verdere benodigdheden van beide plantages zijn vernietigd. |

| |

|Verder werden bij de doorzoekingen enkele duizenden euros aan contant geld in beslag genomen. In het kader van de Plukze wetgeving zal |

|nog een berekening van het wederrechterlijk verkregen voordeel worden gemaakt. |

|Bron: Bron: Bron: |

Bij vraag 5.

|Gerechtshof Amsterdam |

|8 jaar cel en tbs voor doodslag op Sybine Jansons |

|Bron: Gerechtshof Amsterdam |

| |

|Datum actualiteit: 9-05-2001 |

| |

|Het gerechtshof Amsterdam heeft in hoger beroep een man tot 18 jaar cel met tbs veroordeeld. De man werd veroordeeld wegens doodslag op |

|Sybine Jansons en voor de verkrachting van twee vrouwen. |

|Bron: Bron: Bron: |

5A. Welk (e) doel (en) van straf (fen) wordt/ worden beoogd met het opleggen van de straf

van 18 jaar gevangenisstraf en tbs?

………………………………………………………………………………………………...

5B. Vanwege welk soort kwesties komen de TBS- klinieken vaak in het nieuws?

……………………………………………………………………………………………..

Bij vraag 6.

| |

|Openbaar Ministerie |

|Taartgooiers Fortuyn krijgen € 500 boete |

| |

|--- |

| |

|De rechtbank in Den Haag heeft maandag drie mensen, die dit voorjaar taarten gooiden in het gezicht van de politicus Pim Fortuyn, |

|veroordeeld tot een boete van 500 euro per persoon. |

|Het Openbaar Ministerie had ……… tegen het taartentrio geëist wegens openlijke geweldpleging. De rechter achtte het feit bewezen, maar |

|vond een geldboete beter. |

|Fortuyn werd in maart door de taartgooiers belaagd bij de presentatie van zijn boek De puinhopen van paars in het perscentrum |

|Nieuwspoort. |

|Bron: Bron: Bron: |

6A. Wordt er in deze zaak een alleen een hoofdstraf of alleen een bijkomende straf opgelegd?

(geef ook aan wat de daadwerkijk uitgesproken straf inhoud)

…………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………….

6B. Wat voor een hoofdstraf zou het Openbaar Ministerie hebben geëist?

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………….

6C. Vind jij de straf die de veroordeelden opgelegd hebben gekregen te licht of te zwaar?

Beargumenteer je mening!

…………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………….

Bron 1.

|LJN: BB7270, Rechtbank Arnhem , 05/900118-07, 05/501692-07 en 05/503104-07 |

| |

|3, 5 jaar gevangenisstraf waarvan 1 jaar voorwaardelijk voor gewapende overvallen in o.a. Nijmegen. Arnhem, 7 november 2007 - De |

|Rechtbank Arnhem heeft vandaag een 50-jarige man veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 3,5 jaar voor o.a. de gewapende |

|overvallen op de bioscoop Cine Twins in Malden en de Lidl en Afhaalcentrum Shanghai in Nijmegen. Veroordeelde pleegde samen met zijn |

|mededader in een korte periode meerdere overvallen, waarbij een alarmpistool werd gehanteerd als dreigend middel. De rechtbank heeft er |

|in de straf rekening mee gehouden dat de rol van de 50-jarige man beduidend minder groot was dan de rol van zijn mededader. |

| |

|Bron: rechtspraak.nl |

Vragen bij bron 1.

1. Is er een hoofdstraf opgelegd? Zo ja welke?

2. Is er een bijkomende straf opgelegd? Zo ja welke?

3. Is er een maatregel opgelegd? Zo ja welke?

Bron 2.

| |

| |

|De rechtbank rekent het verdachte zwaar aan dat hij, tezamen met zijn medeverdachte, grote hoeveelheden vuurwerk aanwezig heeft gehad en|

|uit winstbejag heeft verhandeld. Onder het aanwezige vuurwerk bevond zich ook extreem gevaarlijk professioneel vuurwerk, zoals |

|mortierbommen en lanceerbuizen. De verdachte heeft ter terechtzitting onvoldoende blijk gegeven de ernst van de bewezen feiten in te |

|zien. |

| |

|De rechtbank veroordeelt de verdachte tot: |

| |

|gevangenisstraf voor de duur van 18 maanden, waarvan een gedeelte groot 6 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaren. |

|De rechtbank beveelt, dat de voorwaardelijk opgelegde gevangenisstraf niet zal worden tenuitvoergelegd, tenzij de rechter later anders |

|mocht gelasten, op grond, dat de verdachte zich voor het einde van de proeftijd aan een strafbaar feit heeft schuldig gemaakt. |

|De rechtbank beveelt dat de tijd die door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering is doorgebracht, bij |

|de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf geheel in mindering zal worden gebracht. |

| |

|Bron: rechtspraak.nl |

Vragen bij bron 2.

4. Is er een hoofdstraf opgelegd? Zo ja welke?

5. Is er een bijkomende straf opgelegd? Zo ja welke?

6. Is er een maatregel opgelegd? Zo ja welke?

Deel 6: Samenvatting van het hoofdstuk Rechtsstaat

Je moet een samenvatting schrijven van het hoofdstuk criminaliteit: ‘geen willekeur maar recht’ van paragraaf 1 t/m 6 van maximaal 5 a4.

Let wel:

Een samenvatting is:

• een verkorte weergave ...

• in eigen woorden ...

• van de hoofdzaken ...

• van de oorspronkelijke leerstof.

Een samenvatting is het antwoord op de vraag: wat staat er eigenlijk? Het bevat de belangrijkste gedachten van de verschillende delen van de tekst en van de tekst als geheel.

Hoe maak je een samenvatting?

Maak onderscheid tussen hoofdzaken en bijzaken. Wat de hoofdzaken zijn hangt af van je leerdoel en van wat je al weet. Om de hoofdzaken te kunnen onderscheiden moet je kritisch denken over de leerstof aan de hand van de vragen die je jezelf hebt gesteld. De hoofdzaken verwerk je in de samenvatting, de bijzaken laat je weg. Durf te selecteren. Juist het niet onderscheiden van hoofd- en bijzaken is er de oorzaak van dat je de grote hoeveelheid onsamenhangende informatie snel vergeet.

Maak gebruik van de structuur in de leerstof. Vaak kun je die structuur overnemen in de samenvatting.

Formuleer de samenvatting in je eigen woorden. Daarmee dwing je jezelf om de leerstof te lezen, verwerken en begrijpen en je legt zo verbanden met kennis die je al hebt. Het is veel minder nuttig om teksten letterlijk over te nemen.

-----------------------

Dossier: ‘Criminaliteit en Rechtsstaat’

Klas: Atheneum 4

Vak: Maatschappijleer

Schooljaar: 2009-2010

Docenten: Dhr. D. Fluitsma

Mvr. R. Cools

Weging: 20%

Herkansbaar: NEE

Groepswerk: NEE individueel!

Vrouwe Justitia is van oorsprong een Romeinse godin en naderhand de personificatie van het recht. Een afbeelding van haar is vaak te vinden op gerechtsgebouwen en andere plaatsen waar vroeger recht werd gesproken.

Vrouwe Justitia wordt afgebeeld als een geblinddoekte figuur, met in haar rechterhand een zwaard en in haar linkerhand een weegschaal. De betekenis van deze symbolen is als volgt:

Het zwaard staat voor het vonnis dat wordt uitgesproken;

de blinddoek staat voor de rechtspraak zonder aanzien des persoons, d.w.z. dat niet de personen worden gehoord en veroordeeld, maar slechts de feiten en daden;

de weegschaal stelt de afweging van de bewijzen en getuigenissen voor, die in het voordeel resp. het nadeel van de verdachte spreken.

De Nederlandse politie bestaat uit 25 regionale korpsen en het Korps landelijke politiediensten (KLPD). De 25 korpsen leveren een bijdrage aan veiligheid, leefbaarheid en de bestrijding van criminaliteit in hun eigen stukje Nederland. Het KLPD organiseert de landelijke politietaken.

Het woord arrestatie komt van het Franse werkwoord arrêter wat stilzetten of stoppen betekent. Daarnaast heeft het werkwoord ook de betekenis arresteren, omdat bij een arreratie de verdachte feitelijk in zijn handelen wordt gestopt, wordt stilgezet. Ook het Nederlandse woord aanhouden heeft deze betekenis. Denk bijv. aan een paard aanhouden, het met teugels dwingen langzamer te gaan lopen of te laten stoppen

Dit is het logo van het Nederlandse ministerie van justiti. (MinJus). Hierin zie je Vrouwe Justitia afgebeeld, waar je later meer over gaat lezen.

MinJus houdt zich bezig met de rechtsorde in alle stadia. Dit omvat onder meer wetgeving, preventie, handhaving, strafoplegging en slachtofferzorg.

Sinds 22 september 2006 is Ernst Hirsch Ballin minister van Justitie. Sinds 22 februari 2007 (het aantreden van het kabinet Balkenende IV) is daarnaast Nebahat Albayrak staatssecretaris van Justitie

[?] |(),-sÞ û #$6JP”Ÿ¢ª¸¹ÊÎ)

<

Q

R

ñ

5

=

c

‚

¨

Â

Ä

Ç

î

[pic]

[?]

P

Q

‡

ß

à

ä

&

Y

Z

[

c

d

üîüîüîüîü

De meeste rechters dragen een toga. Dat is een lange zwarte jas met een witte bef. Rechters dragen een toga om duidelijk te maken dat zij niet als privé-persoon beslissingen nemen, maar als vertegenwoordigers van het recht. Er zijn veel verschillende soorten rechters, zoals de kantonrechter, de civiele rechter, de bestuursrechter, de strafrechter, de rechter-commissaris, de kinderrechter en de politierechter.

Edwin Hardin Sutherland

Robert K. Merton

Sigmund Freud

................
................

In order to avoid copyright disputes, this page is only a partial summary.

Google Online Preview   Download