Nnt.pharm.su.ac.th



คำถามผู้ป่วยเฉพาะราย

ผู้ป่วยหญิงมา รพ.ด้วย cholecystitis ดีรับยา Cef-3 และ ยา Metronidazole inj พร้อมกันมา ผู้ป่วยเกิดผื่น MP rash ขึ้น ต้องการทราบว่าผู้ป่วยรายนี้แพ้ยาหรือไม่ และแพ้ยาใด

Background information:

ผู้ป่วยหญิงคู่ อายุประมาณ 50 ปี นน.60 กก. สูง 155 ซม. ได้รับการผ่าตัดและรักษาตัวในรพ.

R/O: Acute Cholecystitis (มิได้มีการตรวจเชื้อ และ lab)

CT: Cholecysto-megaly with gallstone but cannot exclude cholecystitis

ผู้ป่วยได้รับยาดังนี้ ขณะอยู่ใน รพ.คือ

| |24/9 |25/9 |26/9 |27/9 |28/9 |29/9 |

|Cef-3 2 g IV OD | | | | | |- |

|Metronidazole inj. 500 mg q 8 h | | | | | |- |

|Omeprazole 40 mg IV OD | | | | | | |

|Ciprofloxacin 500 mg 1x2 pc |- |- |- |- |- | |

ข้อมูลที่ซักประวัติเพิ่มเติม

- ผู้ป่วยมีผื่นขึ้นในเวลา 01.40 น. ในวันที่ 28/9

- ผู้ป่วยไม่มีประวัติแพ้ยา ไม่แพ้อาหาร

- มี U/D เป็น GU, Allergic rhinitis

- ในวันที่ 24/9 มีค่า Eosinophil สูง

- ในวันที่ 28/9 ให้ยา CPM หลังให้ Metronidazole เมื่อถึงเวลา 01.40 น.ผู้ป่วยมีผื่นขึ้น จึงหยุดยา Metronidazole เวลา 01.52 น. จากนั้นเวลา 03.00 น. ผื่นลดลง แต่ยังมีผื่นอยู่ เมื่อเวลา 06.00 น. แล้วผื่นยังไม่ลด ผื่นเยอะขึ้น จึงหยุดยา cef-3

- สุดท้ายแล้วผู้ป่วย ผื่นลดลงบ้างเล็กน้อย แต่ยังไม่หมด

- ผู้ป่วยเคยใช้ยา Unasyn, Zinnat, Amoxicillin

จากการประเมิน ADR โดย Naranjo’s scale ของยา Ceftriaxone และ Metronidazole รวมคะแนนได้

- Ceftriaxone : 5 คะแนน --- > probable

- Metronidazole : 6 คะแนน --- > probable

เมื่อพิจารณาด้านโครงสร้างของยา ceftriaxone ampicillin

cefuroxime

จากข้อมูล ผู้ป่วยเคยได้รับยา cefuroxime แล้วไม่เกิดการแพ้ยาใดๆ เมื่อพิจารณาจากโครงสร้างข้างต้นจะเห็นว่ามีโครงสร้างหลักเป็น 4-membered (-lactam ring ในยากลุ่ม cephalosporin เช่นเดียวกับยากลุ่ม penicillin แต่การแพ้ยาที่เกิดขึ้น อาจเกิดจาการแพ้โครงสร้างในส่วน side chain ก็เป็นได้ การเกิดผื่นแพ้ยาแบบ MP rash เป็นผื่นที่พบได้บ่อยที่สุด จะมีรอยโรคทั้งที่เป็นตุ่มนูน และรอยแดงผสมกัน พบมากบริเวณลำตัว ปัจจุบันกลไกการเกิดยังไม่ทราบแน่ชัด แต่มีความเกี่ยวข้องกับการกระตุ้น T-lymphocyte หรือจัดเป็น type III reaction (immune complex) ส่วนมากจะเกิดอาการภายหลังได้รับยา 1-3 สัปดาห์

จากการศึกษาของ WHO-UMC พบอุบัติการณ์การเกิด hypersensitivity reaction ชนิด MP rash ซึ่งพบได้บ่อยจากการใช้ยา ceftriaxone 3.7% ส่วนการใช้ยา Metronidazole มักก่อให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์เป็นผื่นชนิด Erythematous เป็นส่วนใหญ่

จากกรณีศึกษานี้ เมื่อทำการให้ยาฉีด CPM หลังให้ยา metronidazole พบว่าอาการผื่นลดลง ณ 03.00 น. แต่เมื่อเวลา 06.00 น. พบว่าผื่นมีเพิ่มมากขึ้น จึงสั่งหยุดการใช้ยา ceftriaxone หลังจากหยุด metronidazole ดังนั้นจึงไม่อาจสรุปได้แน่ชัดว่า การเกิดผื่นแพ้ยานั้นเกิดจากยาตัวใด แต่มีแนวโน้มที่จะเกิดจากยา ceftriaxone มากกว่า เนื่องจากมีอุบัติการณ์ว่า MP rash เป็นผื่นชนิดที่เกิดจากการใช้ยานี้เป็นส่วนใหญ่ ในผู้ป่วยรายนี้จึงควรติดตามผลการหยุดยา และทำ rechallenge เพื่อเป็นข้อมูลสำคัญที่ช่วยในการระบุยาที่น่าสงสัยได้มากที่สุด

ขวัญดาว ศิริรัตนพงษ์ 08500016

................
................

In order to avoid copyright disputes, this page is only a partial summary.

Google Online Preview   Download