Consellería de Educación, Universidade e Formación ...



PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA

DO 4º CURSO DE

EDUCACIÓN PRIMARIA

Curso 2016-2017

C.E.I.P. PLURILINGÜE SAN MARCOS- ABEGONDO

Elaborada por:

Mercedes Barros Otero (3ºA)

Adriana Guerra Conchado (3ºB) – COORDINADORA

Benxamín Abel García (4ºA)

Oscar Copa Rodríguez (4ºB)

|01. Introdución e contextualización. |Páx. 1 |

|02. Obxectivos da etapa. |Páx. 6 |

|03. Criterios de avaliación e concreción dos mínimos exixibles. |Páx. 8 |

|04. Actividades de aprendizaxe asociadas a cada bloque de contido. |Páx. 63 |

|05. Instrumentos de avaliación para cada estándar de aprendizaxe. |Páx. 89 |

|06. Metodoloxía. |Páx. 119 |

|07. Procedementos de avaliación. |Páx. 126 |

|08. Criterios de cualificación. |Páx. 130 |

|09. Directrices e instrumentos para a realización da avaliación inicial. |Páx. 133 |

|10. Medidas de atención a diversidade. |Páx. 137 |

|11. Accións de educación en valores e de contribución ao plan de convivencia. |Páx. 144 |

|12. Accións de contribución ao Plan TIC do centro. |Páx. 151 |

|13. Accións de contribución ao Proxecto Lector e Proxecto Lingüístico do centro. |Páx. 153 |

|14. Actividades de reforzo/ recuperación. |Páx. 166 |

|15. Materiais didácticos incluídos os libros de texto. |Páx. 167 |

|16. Actividades complementarias e extraescolares. |Páx. 168 |

|17. Procedemento e sistemática de control, seguimento e avaliación do grao de consecución das competencias |Páx. 170 |

|básicas e obxectivos da etapa, por parte do alumnado. | |

|18. Procedemento e indicadores para avaliación a propia programación/práctica docente. |Páx. 174 |

|19. Concreccións da participación dos país, nais e titores/as legais no proceso educativo. |Páx. 178 |

|20. Medidas precisas para facer públicos e comunicar ás familias os criterios de avaliación, os estándares de |Páx. 179 |

|aprendizaxe avaliables, as extratexias e os instrumentos de avaliación, así como os criterios de promoción. | |

|21. Tarefas extraescolares |Páx. 180 |

01. Introdución e contextualización.

Marco Normativo:

• Lei Orgánica 8/1985, de 3 de xullo, reguladora do Dereito á Educación. (LODE)

• Lei Orgánica 2/2006, de 3 de maio, de Educación. (LOE)

• Lei Orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa, LOMCE.

• Real Decreto 1513/2006, polo que se establecen as ensinanzas mínimas correspondentes á Educación Primaria.

• Real Decreto 276/2007, polo que se regula o novo procedemento de acceso á función pública docente.

• Decreto 7/1999, polo que se implantan e regulan os centros públicos integrados de ensinanzas non universitarias

Decreto 105/2014, do 4 de setembro, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia.

• Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingüismo no ensino non universitario de Galicia.

• Orde do 3 de outubro de 2000, pola que se ditan instrucións para o desenvolvemento do Decreto 7/1999 polo que se implantan e regulan os centros públicos integrados de ensinanzas non universitarias.

• Orde do 9 de xuño de 2016, pola que se regula a avaliación na Comunidade autónoma de Galicia.

• Decreto 229/2011, do 7 de decembro, polo que se regula a atención á diversidade do alumnado dos centros docentes da Comunidade Autónoma de Galicia nos que se imparten as ensinanzas establecidas na Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de educación.

• Real Decreto 1058/2015, de 20 de novembro, polo que se regulan as características xerais das probas da avaliación final de Educación Primaria establecida na Lei Orgánica 2/2006, de 3 de maio, de Educación.

• ORDE do 7 de xuño de 2016 pola que se aproba o calendario escolar para o curso 2016/17 nos centros docentes sostidos con fondos públicos na Comunidade Autónoma de Galicia.

• Lei 4/2011, de 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa.

• Orde ECD/65/2015, do 21 de xaneiro, pola que se describen as relación entre competencias, os contidos e os criterios de avaliación da educación primaria, a educación secundaria obrigatoria e o bacharelato.

• Características do Centro.

Esta programación levarase a cabo no cuarto curso de Primaria: aula A cunha ratio de 19 alumn@s (10 nenos e 9 nenas) e a aula B, cunha ratio de 19 alumn@s (10 nenos e 9 nenas). A aula está situada no segundo andar do colexio conta cunha luminosidade natural regular e pouco espazo para lograr unha vairada distribución de rincóns (de biblioteca, manualidades, …). O horario é de xornada partida e concretase na PXA.

Algúns dos aspectos do contexto recollidos no Proxecto Educativo do centro son: O CEIP Plurilingüe San Marcos ubícase no Concello de Abegondo, na localidade de Abegondo. É un concello de carácter rural, sen núcleos grandes de poboación. A maioría da súa poboación realiza actividades nas áreas de industria e servizos. Unha pequena parte da poboación adícase aos traballos propios do campo. O centro consta de dous edificios unidos por un patio cuberto e un edificio destinado á Educación Infantil. O claustro consta de 31 docentes e ten un total de 341 alunmos. Trátase dun CEIP de liña 2 con 12 unidades de Educación Primaria e 6 de educación infantil, que ten un horario de xornada de 9:45 a 16:30 e consta dos servizos complementarios de comedor e transporte escolar segundo o establecido na Orde do 22 de Xullo de 1997.

Características do nivel:

|Nivel |Grupo |Nº alumnos/as |ACS* |RE** |

|4 |A |19 | | |

|4 |B |19 |0 |4 |

*ACS: Adaptación Curricular Significativa

**RE: Medidas de Reforzo

Neste grupo existe un estranxeiro escolarizado no centro xa na etapa de educación infantil plenamente integrado no grupo, e diversos casos de Reforzo Educativo. As áreas que compoñen o curso coas que se pretende conseguir a educación integral do individuo son:

( Matemáticas.

( Lingua Castelá e Literatura.

( Ciencias Naturais

( Ciencias Sociais

( Lingua Galega e Literatura.

( Música.

( Educación Física.

( Relixión / Valores Cívicos e Sociais

Ademais a materia de libre configuración Técnicas de Estudio

En canto as características do grupo, os alumnos e alumnas son sociables na maioría dos casos e teñen respecto ós demais compañeiros e titores

A elaboración desta programación baséase nos contidos ó que fai referencia o PEC como conxunto de intencións que a comunidade escolar trata de facer no seu ámbito de xestión. É importante tamén ter en conta o PCC no que os docentes definimos os obxectivos, contidos, criterios de avaliación, metodoloxía e criterios organizativos de espazo e tempo, estratexias didácticas, actividades, recursos e atención a diversidade.

O alumnado repártese en dúas clases, tendo A 19 alumnos/as e B 19 alumnos/as.

Entre o alumnado de 4ºB atópanse 6 alumn@s que teñen Informe no Departamento de Orientación e 4 alumn@s que reciben apoio da especialista de A.L.

O profesorado que imparte clase neste curso é o seguinte:

➢ Mercedes Barros Otero (3ºA)

➢ Adriana Guerra Conchado (3ºB) – COORDINADORA

➢ Benxamín Abel García (4ºA)

➢ Oscar Copa Rodríguez (4ºB)

➢ Jose Miguel Blanco Fernández (Informática, Matemáticas)

➢ Javier Quintás Cardelleb (Inglés)

➢ Adrián Seijoso López (Ed. Física)

➢ María Dolores Negreira Gerpe (Orientadora)

➢ Gloria Gómez Edreira (A.L.)

➢ Sofía Arrebola Méndez(A.L.)

➢ Silvia Fernández Castellón (PT)

• Referencia ao PEC

No noso Proxecto Educativo de Centro (P.E.C) defínese a identidade propia do noso centro e nel inclúese o Proxecto Curricular do Centro que se constitue como o instrumento pedagóxico-didáctico que articula o conxunto de actuacións que teñen como finalidade alcanzar as capacidades previstas nos obxetivos do ciclo en coherencia coas finalidades educativas. Nas directrices que se establecen nesta programación curricular do centro basase a presente programación didáctica para garantizar a progresión e a coherencia na enseñanza dos contidos educativos, adaptando as directrices do Proxecto Educativo de Centro as características e necesidades propias do alumnado, no presente curso, a través dos seguintes puntos da programación:

01. Introdución e contextualización.

02. Obxectivos da etapa.

03. Criterios de avaliación e concreción dos mínimos exixibles.

04. Actividades de aprendizaxe asociadas a cada bloque de contido.

05. Instrumentos de avaliación para cada estándar de aprendizaxe.

06. Metodoloxía.

07. Procedementos de avaliación.

08. Criterios de cualificación.

09. Directrices e instrumentos para a realización da avaliación inicial.

10. Medidas de atención a diversidade.

11. Accións de educación en valores e de contribución ao plan de convivencia.

12. Accións de contribución ao Plan TIC do centro.

13. Accións de contribución ao Proxecto Lector e Proxecto Lingüístico do centro.

14. Actividades de reforzo/ recuperación.

15. Materiais didácticos incluídos os libros de texto.

16. Actividades complementarias e extraescolares.

17. Procedemento e sistemática de control, seguimento e avaliación do grao de consecución das competencias básicas e obxectivos da etapa, por parte do alumnado.

18. Procedemento e indicadores para avaliación a propia programación/práctica docente.

19. Concreccións da participación dos país, nais e titores/as legais no proceso educativo.

20. Medidas precisas para facer públicos e comunicar ás familias os criterios de avaliación, os estándares de aprendizaxe avaliables, as extratexias e os instrumentos de avaliación, así como os criterios de promoción.

02. Obxectivos da etapa.

Segundo a orde do 23/07/2014 (DOG do 14 de agosto) os obxectivos fixados para a etapa da educación primaria son os que se relacionan na seguinte táboa.

Trataremos de adecuar estes obxectivos aos nosos alumnos.

|a |Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de acordo con elas, preparárense para o |

| |exercicio activo da cidadanía e respectar os dereitos humanos, así como o pluralismo propio dunha sociedade |

| |democrática. |

|b |Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, así como actitudes|

| |de confianza en si mesmo/a, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe, |

| |e espírito emprendedor. |

|c |Adquirir habilidades para a prevención e para a resolución pacífica de conflitos que lles permitan desenvolverse con |

| |autonomía no ámbito familiar e doméstico, así como nos grupos sociais con que se relacionan. |

|d |Coñecer, comprender e respectar as culturas e as diferenzas entre as persoas, a igualdade de dereitos e oportunidades |

| |de homes e mulleres, e a non-discriminación de persoas con discapacidade nin por outros motivos. |

|e |Coñecer e utilizar de forma apropiada a lingua galega e a lingua castelá, e desenvolver hábitos de lectura en ambas as|

| |dúas linguas. |

|f |Adquirir en, polo menos, unha lingua estranxeira a competencia comunicativa básica que lles permita expresar e |

| |comprender mensaxes sinxelas e desenvolverse en situacións cotiás. |

|g |Desenvolver as competencias matemáticas básicas e iniciarse na resolución de problemas que requiran a realización de |

| |operacións elementais de cálculo, coñecementos xeométricos e estimacións, así como ser quen de aplicalos ás situacións|

| |da súa vida cotiá. |

|h |Coñecer os aspectos fundamentais das ciencias da natureza, as ciencias sociais, a xeografía, a historia e a cultura, |

| |con especial atención aos relacionados e vinculados con Galicia. |

|i |Iniciarse no uso das tecnoloxías da información e da comunicación, para a aprendizaxe, desenvolvendo un espírito |

| |crítico ante as mensaxes que reciban e elaboren. |

|j |Utilizar diferentes representacións e expresións artísticas e iniciarse na construción de propostas visuais e |

| |audiovisuais. |

|k |Valorar a hixiene e a saúde, aceptar o propio corpo e o das demais persoas, respectar as diferenzas e utilizar a |

| |educación física e o deporte como medios para favorecer o desenvolvemento persoal e social. |

|l |Coñecer e valorar os animais máis próximos ao ser humano e adoptar modos de comportamento que favorezan o seu coidado.|

|m |Desenvolver as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas relacións coas demais |

| |persoas, así como unha actitude contraria á violencia, aos prexuízos de calquera tipo e aos estereotipos sexistas e de|

| |discriminación por cuestións de diversidade afectivo-sexual. |

|n |Fomentar a educación viaria e as actitudes de respecto que incidan na prevención dos accidentes de tráfico. |

|o |Coñecer, apreciar e valorar as singularidades culturais, lingüísticas, físicas e sociais de Galicia, salientando as |

| |mulleres e os homes que realizaron achegas importantes á cultura e á sociedade galegas. |

03. Criterios de avaliación e concreción dos mínimos exixibles.

|ÁREA |CA |EA |C_Clave |Mínimo exixible |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B1.1. Realizar un proxecto para a obtención dun produto |CNB1.1.1. Busca, selecciona e organiza a información |CAA, CCL, |Busca, selecciona e organiza a información importante, |

| |como resultado dun problema formulado, elaborar con |importante, obtén conclusións e comunica o resultado |CMCCT, CSIEE |obtén conclusións e comunica o resultado. |

| |autonomía documentación sobre o proceso e presentala en |de forma oral e escrita. | | |

| |diferentes soportes. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B1.1. Realizar un proxecto para a obtención dun produto |CNB1.1.2. Presenta os traballos, en soporte dixital ou|CCL, CMCCT, CD |Presenta os traballos con claridade e limpeza. |

| |como resultado dun problema formulado, elaborar con |papel, de maneira ordenada, clara e limpa. | | |

| |autonomía documentación sobre o proceso e presentala en | | | |

| |diferentes soportes. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B1.1. Realizar un proxecto para a obtención dun produto |CNB1.1.3. Manifesta autonomía na planificación e |CAA, CMCCT, |Manifesta certa autonomía na planificación e execución de|

| |como resultado dun problema formulado, elaborar con |execución de accións e tarefas e ten iniciativa na |CSIEE |accións e tarefas. |

| |autonomía documentación sobre o proceso e presentala en |toma de decisións. | | |

| |diferentes soportes. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B1.1. Realizar un proxecto para a obtención dun produto |CNB1.1.4. Consulta e utiliza documentos escritos, |CAA, CMCCT, CD |Manexa documentos escritos, imaxes e gráficas para obter |

| |como resultado dun problema formulado, elaborar con |imaxes e gráficos. | |información. |

| |autonomía documentación sobre o proceso e presentala en | | | |

| |diferentes soportes. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B1.1. Realizar un proxecto para a obtención dun produto |CNB1.1.5. Reflexiona sobre o traballo realizado, saca |CAA, CMCCT |Reflexiona sobre o traballo realizado, saca conclusións |

| |como resultado dun problema formulado, elaborar con |conclusións sobre como traballa e aprende e elabora | |sobre como traballa e aprende e elabora estratexias para |

| |autonomía documentación sobre o proceso e presentala en |estratexias para seguir aprendendo. | |seguir aprendendo. |

| |diferentes soportes. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B1.2. Establecer conxecturas de sucesos ou problemas que |CNB1.2.1. Establece conxecturas de sucesos ou |CAA, CMCCT, |Establece conxecturas de sucesos ou problemas. |

| |ocorren no seu contorno por medio da observación e obter |problemas do seu contorno, empregando medios propios |CSIEE | |

| |unha información. |da observación para obter unha información. | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B1.2. Establecer conxecturas de sucesos ou problemas que |CNB1.2.2. Emprega axeitadamente o vocabulario que |CMCCT, CCL |Emprega axeitadamente o vocabulario que corresponde a |

| |ocorren no seu contorno por medio da observación e obter |corresponde a cada un dos bloques de contidos. | |cada un dos bloques de contidos. |

| |unha información. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B1.3. Traballar de forma cooperativa apreciando o coidado|CNB1.3.1. Utiliza estratexias para traballar de forma |CAA, CMCCT, |É capaz de traballar individualmente e en equipo e de |

| |pola seguridade propia e a dos seus compañeiros/as, |individual e en equipo amosando habilidades para a |CSC, CSIEE |resolver conflictos de forma pacífica |

| |coidando as ferramentas e facendo un uso axeitado dos |resolución pacífica de conflitos. | | |

| |materiais. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B2.1. Coñecer a morfoloxía externa do propio corpo e os |CNB2.1.1. Localiza os principais órganos vitais e |CMCCT |Coñece os principais órganos vitais e entende a súa |

| |órganos máis importantes para o seu funcionamento. |entende a súa importancia no funcionamento do | |importancia no funcionamento do organismo. |

| | |organismo. | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B2.1. Coñecer a morfoloxía externa do propio corpo e os |CNB2.1.2. Recoñece a importancia dos sentidos para a |CMCCT , CCL |Recoñece a importancia dos sentidos para a relación co |

| |órganos máis importantes para o seu funcionamento. |relación co medio e as formas de coidalos. | |medio e as formas de coidalos. |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B2.2 Identificar e explicar as consecuencias para a saúde|CNB2.2.1. Identifica e adopta hábitos de hixiene, de |CMCCT, CSC |Identifica e adopta hábitos de hixiene, de descanso e de |

| |e o desenvolvemento persoal de determinados hábitos de |descanso e de alimentación sa e diferencia prácticas e| |alimentación sa e diferencia prácticas e mensaxes que son|

| |alimentación, hixiene, exercicio físico e descanso. |mensaxes que son contraproducentes para a saúde. | |contraproducentes para a saúde. |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B2.2 Identificar e explicar as consecuencias para a saúde|CNB2.2.2 Identifica e valora as súas habilidades |CSC, CSIEE |Identifica e valora as súas habilidades persoais. |

| |e o desenvolvemento persoal de determinados hábitos de |persoais. | | |

| |alimentación, hixiene, exercicio físico e descanso. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B2.2 Identificar e explicar as consecuencias para a saúde|CNB2.2.3. Recoñece algúns factores que producen as |CMCCT |Recoñece algúns factores que producen as enfermidades |

| |e o desenvolvemento persoal de determinados hábitos de |enfermidades máis habituais (carie, catarros, gripe, | |máis habituais (carie, catarros, gripe, obesidade) e |

| |alimentación, hixiene, exercicio físico e descanso. |obesidade) e aplica actuacións para á súa prevención. | |aplica actuacións para á súa prevención. |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B2.2 Identificar e explicar as consecuencias para a saúde|CNB2.2.4. Planifica, de forma autónoma e creativa, |CAA, CSC |Intenta planificar de xeito autónomo actividade de ocio e|

| |e o desenvolvemento persoal de determinados hábitos de |actividades de ocio e tempo libre, individuais e en | |tempo libre. |

| |alimentación, hixiene, exercicio físico e descanso. |grupo. | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B2.3. Deseñar un menú equilibrado para a súa idade. |CNB2.3.1. Clasifica e diferencia alimentos en función |CMCCT |Distingue entre graxas, lípidos, hidratos de carbono e |

| | |dos nutrientes principais. | |proteínas. |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B2.3. Deseñar un menú equilibrado para a súa idade. |CNB2.3.2. Identifica sistemas de conservación |CMCCT |Identifica sistemas de conservación alimentaria. |

| | |alimentaria. | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B2.3. Deseñar un menú equilibrado para a súa idade. |CNB2.3.3. Analiza dietas e elabora un menú equilibrado|CMCCT |Elabora un menú equilibrado. |

| | |na escola. | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B3.1. Identificar e clasificar, con criterios |CNB3.1.1. Observa, identifica e recoñece as |CMCCT |Observa, identifica e recoñece as características básicas|

| |científicos, animais, plantas e rochas do seu contorno |características básicas e clasifica animais | |e clasifica animais vertebrados e invertebrados do seu |

| |próximo, recoñecendo as súas características principais, |vertebrados e invertebrados do seu contorno, con | |contorno. |

| |buscando información en fontes variadas. |criterio científico. | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA| |CNB3.1.2. Observa, identifica e recoñece as |CMCCT |Observa, identifica e recoñece as características básicas|

| | |características básicas e clasifica plantas do seu | |e clasifica plantas do seu contorno. |

| | |contorno, con criterio científico. | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B3.1. Identificar e clasificar, con criterios |CNB3.1.3. Utiliza claves e guías para a clasificación |CMCCT, CAA |Clasifica animais e plantas atendendo a distintos |

| |científicos, animais, plantas e rochas do seu contorno |científica de animais e plantas. | |criterios. |

| |próximo, recoñecendo as súas características principais, | | | |

| |buscando información en fontes variadas. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B3.1. Identificar e clasificar, con criterios |CNB3.1.4. Identifica hábitats de seres vivos e elabora|CMCCT, CCL |Coñece e respecta distintos medios nos que habitan seres |

| |científicos, animais, plantas e rochas do seu contorno |un protocolo para respectar a biodiversidade. | |vivos. |

| |próximo, recoñecendo as súas características principais, | | | |

| |buscando información en fontes variadas. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B3.2. Planificar, observar e comparar, empregando os |CNB3.2.1. Coñece e explica as funcións de relación, |CMCCT |Coñece e explica as funcións de relación, reprodución e |

| |instrumentos e o material necesarios e rexistrar de forma|reprodución e alimentación. | |alimentación. |

| |cooperativa, algún proceso asociado ao ciclo vital dun | | | |

| |ser vivo contrastando os rexistros propios e os dos | | | |

| |compañeiros con información doutras fontes. Comunicar de | | | |

| |xeito oral e escrito os resultados, empregando soportes | | | |

| |textuais variados. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B3.2. Planificar, observar e comparar, empregando os |CNB3.2.2. Planifica, observa, compara, rexistra e |CMCCT, CCL, |Explica coas súas propias palabras un ciclo vital. |

| |instrumentos e o material necesarios e rexistrar de forma|comunica, empregando soportes textuais variados, os |CSIEE, CD | |

| |cooperativa, algún proceso asociado ao ciclo vital dun |resultados da observación do ciclo vital previamente | | |

| |ser vivo contrastando os rexistros propios e os dos |planificado. | | |

| |compañeiros con información doutras fontes. Comunicar de | | | |

| |xeito oral e escrito os resultados, empregando soportes | | | |

| |textuais variados. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B4.1. Identificar, a partir de exemplos da vida cotiá, |CNB4.1.1. Identifica e coñece a intervención da |CMCCT, CSC |Identifica e coñece a intervención da enerxía nos cambios|

| |usos dos recursos naturais e consecuencias do seu uso |enerxía nos cambios da vida cotiá. | |da vida cotiá. |

| |inadecuado facendo fincapé no aforro enerxético e no | | | |

| |impacto medioambiental. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B4.1. Identificar, a partir de exemplos da vida cotiá, |CNB4.1.2. Explica algunhas características e |CMCCT, CCL, CSC|Explica algunhas características e propiedades do aire e |

| |usos dos recursos naturais e consecuencias do seu uso |propiedades do aire e as actuacións necesarias para | |as actuacións necesarias para evitar a súa contaminación.|

| |inadecuado facendo fincapé no aforro enerxético e no |evitar a súa contaminación. | | |

| |impacto medioambiental. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B4.1. Identificar, a partir de exemplos da vida cotiá, |CNB4.1.3. Elabora protocolos para mellorar os |CMCCT, CSC |Aporta ideas para mellorar poblemas medioambientais do |

| |usos dos recursos naturais e consecuencias do seu uso |problemas medioambientais da súa contorna. | |contorno. |

| |inadecuado facendo fincapé no aforro enerxético e no | | | |

| |impacto medioambiental. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B4.2. Realizar experiencias sinxelas e pequenas |CNB4.2.1. Investiga e explica o comportamento de |CMCCT, CCL |Explica o comportamento de certos corpos da luz. |

| |investigacións para recoñecer os cambios de certos corpos|certos corpos diante da luz. | | |

| |diante da luz e os efectos de forzas coñecidas no | | | |

| |movemento dos corpos. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B4.2. Realizar experiencias sinxelas e pequenas |CNB4.2.2. Identifica forzas coñecidas que fan que os |CMCCT |Coñece os distintos tipos de forzas que poden actuar |

| |investigacións para recoñecer os cambios de certos corpos|obxectos se movan ou se deformen a través de | |sobre un corpo. |

| |diante da luz e os efectos de forzas coñecidas no |experiencias ou pequenas investigacións. | | |

| |movemento dos corpos. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B4.3. Realizar experiencias con mesturas sinxelas de |CNB4.3.1. Compara densidades de diferentes substancias|CMCCT |Compara densidades de diferentes substancias de uso |

| |substancias relacionadas coa vida doméstica e do contorno|de uso cotián con respecto á auga e presenta | |cotián con respecto á auga e explica o que sucede. |

| |e achegar conclusións sobre os resultados. |conclusións en diferentes soportes. | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B4.3. Realizar experiencias con mesturas sinxelas de |CNB4.3.2. Identifica e prepara algunhas mesturas de |CMCCT |Realiza pequenos experimentos con mesturas. |

| |substancias relacionadas coa vida doméstica e do contorno|uso doméstico. | | |

| |e achegar conclusións sobre os resultados. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B4.3. Realizar experiencias con mesturas sinxelas de |CNB4.3.3. Separa compoñentes dalgunhas mesturas de uso|CMCCT |Identifica e nomea os compoñentes dalgunhas mesturas de |

| |substancias relacionadas coa vida doméstica e do contorno|cotián presentando conclusións sobre os resultados. | |uso cotián. |

| |e achegar conclusións sobre os resultados. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B5.1. Manipular e observar o funcionamento de aparellos e|CNB5.1.1. Manipula e identifica algunhas máquinas e |CMCCT, CSC, |Manipula e identifica algunhas máquinas e aparellos |

| |máquinas sinxelas simples e das complexas máis habituais |aparellos sinxelos e habituais na vida cotiá, |CSIEE |sinxelos e habituais na vida cotiá, analizando o seu |

| |e o seu uso na vida cotián. |analizando o seu funcionamento. | |funcionamento. |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B5.1. Manipular e observar o funcionamento de aparellos e|CNB5.1.2. Coñece a enerxía que empregan as máquinas de|CMCCT, CCL | Coñece a enerxía que empregan as máquinas de uso |

| |máquinas sinxelas simples e das complexas máis habituais |uso habitual e explica a importancia da ciencia e a | |habitual. |

| |e o seu uso na vida cotián. |tecnoloxía na vida cotiá. | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B5.2. Planificar e realizar a construción de forma |CNB5.2.1. Identifica e describe oficios en función dos|CMCCT, CCL, CSC|Identifica e describe oficios en función dos materiais, |

| |cooperativa dalgún obxecto ou máquina sinxela para a |materiais, das ferramentas e das máquinas que | |das ferramentas e das máquinas que empregan. |

| |resolución dun problema formulado e presentar os |empregan. | | |

| |resultados en diferentes soportes. | | | |

|CIENCIAS DA NATUREZA|B5.2. Planificar e realizar a construción de forma |CNB5.2.2. Aplica os coñecementos ao deseño e á |CMCCT, CAA, |Constrúe pequenos aparellos seguindo instruccións. |

| |cooperativa dalgún obxecto ou máquina sinxela para a |construción dalgún obxecto ou aparello sinxelo, |CCEC, CD, CSIEE| |

| |resolución dun problema formulado e presentar os |empregando operacións matemáticas no cálculo previo, | | |

| |resultados en diferentes soportes. |así como as tecnolóxicas: unir, cortar, pegar... | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B1.1.Realizar un traballo de investigación que supoña a |CSB1.1.1.Busca información (empregando as TIC e outras|CAA, CD, CMCCT,|Busca información, selecciona a máis relevante e |

| |busca, selección e organización de información sobre |fontes directas e indirectas), selecciona a |CCL |comunícaa oralmente. |

| |fenómenos previamente delimitados, a realización dun |información relevante, a organiza, analiza, obtén | | |

| |produto, a documentación do proceso e a comunicación do |conclusións sinxelas e as comunica oralmente e/ou por | | |

| |resultados. |escrito. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B1.1.Realizar un traballo de investigación que supoña a |CSB1.1.2.Manifesta autonomía na planificación e |CSIEE, CAA |É autónomo cando realiza as tarefas. |

| |busca, selección e organización de información sobre |execución de accións e tarefas, ten iniciativa na toma| | |

| |fenómenos previamente delimitados, a realización dun |de decisións e asume responsabilidades. | | |

| |produto, a documentación do proceso e a comunicación do | | | |

| |resultados. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B1.1.Realizar un traballo de investigación que supoña a |CSB1.1.3.Realiza as tarefas encomendadas e presenta os|CAA, CCL, CMCCT|Realiza as tarefas encomendadas e presenta os traballos |

| |busca, selección e organización de información sobre |traballos de maneira ordenada, clara e limpa. | |de maneira ordenada, clara e limpa. |

| |fenómenos previamente delimitados, a realización dun | | | |

| |produto, a documentación do proceso e a comunicación do | | | |

| |resultados. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B1.2.Empregar estratexias de traballo cooperativo, |CSB1.2.1.Participa en actividades individuais e de |CSC, CAA |Participa en actividades individuais e de grupo, e |

| |adoitar un comportamento de respecto e tolerancia ante as|grupo, e emprega estratexias de traballo cooperativo | |emprega estratexias de traballo cooperativo valorando o |

| |diferentes ideas e achegas alleas nos diálogos e debates,|valorando o esforzo e o coidado do material. | |esforzo e o coidado do material. |

| |valorando o esforzo e amosando actitudes de cooperación, | | | |

| |participación e respecto cara aos demais. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B1.2.Empregar estratexias de traballo cooperativo, |CSB1.2.2.Adoita un comportamento responsable, |CSC, CAA |Ser quen de participar en actividades individuais e |

| |adoitar un comportamento de respecto e tolerancia ante as|construtivo e solidario respectando diferentes ideas e| |grupais de xeito democrático. |

| |diferentes ideas e achegas alleas nos diálogos e debates,|achegas nos debates, recoñecendo a cooperación e o | | |

| |valorando o esforzo e amosando actitudes de cooperación, |diálogo como principios básicos do funcionamento | | |

| |participación e respecto cara aos demais. |democrático. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B1.3.Coñecer e utilizar as palabras claves e conceptos |CSB1 3.1.Emprega de maneira axeitada o vocabulario |CCL, CAA, |Emprega de maneira axeitada o vocabulario adquirido para |

| |necesarios para ser capaz de ler, escribir e falar sobre |adquirido para ser capaz de ler, escribir e falar |CMCCT, CSC |ser capaz de ler, escribir e falar sobre Ciencias |

| |Ciencias sociais, así como comprender diferentes |sobre Ciencias sociais. | |sociais. |

| |linguaxes recollidos en textos de carácter social, | | | |

| |xeográfico ou histórico. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B1.3.Coñecer e utilizar as palabras claves e conceptos |CCB1.3.2.Expón oralmente de forma clara e ordenada, |CCL, CMCCT, |Identifica a terminoloxía propia da área e comprende |

| |necesarios para ser capaz de ler, escribir e falar sobre |contidos relacionados coa área, que manifestan a |CSC, CAA |textos sinxelos de carácter social, xeográfico e |

| |Ciencias sociais, así como comprender diferentes |comprensión de textos orais e /ou escritos de carácter| |histórico. |

| |linguaxes recollidos en textos de carácter social, |xeográfico, social e histórico. | | |

| |xeográfico ou histórico. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B1.3.Coñecer e utilizar as palabras claves e conceptos |CSB1.3.3.Analiza informacións relacionadas coa área e |CCL, CD, CMCCT,|Comeza a analizar informacións relacionadas coa área e |

| |necesarios para ser capaz de ler, escribir e falar sobre |manexa imaxes, táboas, gráficos, esquemas, resumos e |CSC |iníciase no manexo de imaxes, táboas, gráficos, esquemas,|

| |Ciencias sociais, así como comprender diferentes |as tecnoloxías da información e a comunicación. | |resumos e as tecnoloxías da información e a comunicación.|

| |linguaxes recollidos en textos de carácter social, | | | |

| |xeográfico ou histórico. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B2.1.Coñecer a formación da litosfera e a dinámica de |CSB2.1.1 Coñece e define a formación da litosfera e a |CMCCT, CAA , |Explica de xeito sinxelo a formación da litosfera e a |

| |placas tectónicas e analizar as súas influencias e |dinámica de placas tectónicas e as súas consecuencias.|CCL |dinámica de placas tectónicas e as súas consecuencias. |

| |consecuencias no medio que o rodea. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B2.2.Explicar e comparar as distintas formas de |CSB2.2.1.Explica e compara as distintas formas de |CMCCT, CCL, CAA|Explica e compara as distintas formas de representación |

| |representar a superficie terrestre identificando os |representación da Terra, planos, mapas, planisferios e| |da Terra, planos, mapas, planisferios e globos terráqueos|

| |polos, o eixe e os hemisferios e analizar cal delas |globos terráqueos identificando polos, eixe e | |identificando polos, eixe e hemisferios. |

| |reflicte mellor a realidade á que representa. |hemisferios. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B2.3. Identificar e manexar os conceptos de paralelos, |CSB2.3.1.Localiza diferentes puntos da Terra |CMCCT, CAA |Recoñecer a utilidade dos paralelos, meridianos e |

| |meridianos e coordenadas xeográficas para localizar |empregando os paralelos e meridianos e as coordenadas | |coordenadas xeográficas. |

| |determinados puntos da Terra. |xeográficas. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B2.4.Diferenciar correctamente entre planos, mapas, |CSB2.4.1.Identifica e clasifica distintos tipos de |CMCCT, CAA |Identifica e clasifica distintos tipos de mapas, o seu |

| |planisferios, mapas físicos e políticos, analizar e |mapas, define que é a escala nun mapa, o seu uso e | |uso e emprega e interpreta os signos convencionais |

| |describir as características máis relevantes de cada un e|emprega e interpreta os signos convencionais básicos | |básicos que poden aparecer nel. |

| |interpretar a súa escala e signos convencionais básicos |que poden aparecer nel. | | |

| |de cara a orientarse nun espazo determinado e á | | | |

| |elaboración dun itinerario empregando as TIC. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B2.5.Explicar que é o tempo atmosférico, coñecer os |CSB2.5.1.Define tempo atmosférico, identifica os |CMCCT, CCL, CAA|Define tempo atmosférico, identifica os distintos |

| |instrumentos de medida, o seu uso, realizar medicións e |distintos instrumentos de medida que se utilizan para | |instrumentos de medida que se utilizan para a recollida |

| |interpretacións de gráficos a través dos datos recollidos|a recollida de datos atmosféricos clasificándoos | |de datos atmosféricos. |

| |nunha estación meteorolóxica de cara a facer unha |segundo a función e información que proporcionan e fai| | |

| |predición do tempo atmosférico para un período de tempo |medicións, interpretacións de datos e predicións do | | |

| |determinado e a comunicación deste empregando mapas do |tempo atmosférico. | | |

| |tempo. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B2.5.Explicar que é o tempo atmosférico, coñecer os |CSB2.5.2.Describe unha estación meteorolóxica, explica|CMCCT, CCL , |Identifica unha estación meteorolóxica, explica a súa |

| |instrumentos de medida, o seu uso, realizar medicións e |a súa función e confecciona e interpreta gráficos |CAA, CD |función e interpreta gráficos sinxelos de temperaturas e |

| |interpretacións de gráficos a través dos datos recollidos|sinxelos de temperaturas e precipitacións. | |precipitacións. |

| |nunha estación meteorolóxica de cara a facer unha | | | |

| |predición do tempo atmosférico para un período de tempo | | | |

| |determinado e a comunicación deste empregando mapas do | | | |

| |tempo. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B2.5.Explicar que é o tempo atmosférico, coñecer os |CSB2.5.3.Interpreta e elabora sinxelos mapas |CMCCT |Interpreta e elabora sinxelos mapas meteorolóxicos |

| |instrumentos de medida, o seu uso, realizar medicións e |meteorolóxicos distinguindo os seus elementos | |distinguindo os seus elementos principais. |

| |interpretacións de gráficos a través dos datos recollidos|principais. | | |

| |nunha estación meteorolóxica de cara a facer unha | | | |

| |predición do tempo atmosférico para un período de tempo | | | |

| |determinado e a comunicación deste empregando mapas do | | | |

| |tempo. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B2.6.Explicar a hidrosfera, identificar e nomear masas e |CSB2.6.1.Define hidrosfera, e identifica e nomea as |CMCCT, CCL, CSC|Define hidrosfera, e identifica e nomea as grandes masas |

| |cursos de auga, diferenciando augas superficiais e augas |grandes masas e cursos de auga, explicando como se | |e cursos de auga, explicando como se forman as augas |

| |subterráneas, cuncas e vertentes hidrográficas e analizar|forman as augas subterráneas, como afloran e como se | |subterráneas, como afloran e como se accede a elas. |

| |as partes as partes dun río do medio próximo. |accede a elas. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B2.6.Explicar a hidrosfera, identificar e nomear masas e |CSB2.6.2.Diferencia cuncas e vertentes hidrográficas. |CMCCT, CCL |Identifica cuncas e vertentes hidrográficas. |

| |cursos de auga, diferenciando augas superficiais e augas | | | |

| |subterráneas, cuncas e vertentes hidrográficas e analizar| | | |

| |as partes as partes dun río do medio próximo. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B2.6.Explicar a hidrosfera, identificar e nomear masas e |CSB2.6.3.Identifica e nomea os tramos dun río e as |CMCCT, CCL, CAA|Identifica e nomea os tramos dun río e as características|

| |cursos de auga, diferenciando augas superficiais e augas |características de cada un deles. | |de cada un deles. |

| |subterráneas, cuncas e vertentes hidrográficas e analizar| | | |

| |as partes as partes dun río do medio próximo. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B2.7.Adquirir o concepto de litosfera, coñecer algúns |CSB2.7.1.Observa, identifica e explica a composición |CMCCT, CCL |Observa, identifica e recoñece a composición das rochas |

| |tipos de rochas e a súa composición identificando |das rochas nomeando algúns dos seus tipos. | |nomeando algúns dos seus tipos. |

| |distintos minerais e algunha das súas propiedades e usos.| | | |

| |Facer especial fincapé nos que son propios de Galicia | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B2.7.Adquirir o concepto de litosfera, coñecer algúns |CSB2.7.2.Identifica e explica as diferenzas entre |CMCCT, CCL |Identifica e explica as diferenzas entre rochas e |

| |tipos de rochas e a súa composición identificando |rochas e minerais, describe os seus usos e utilidades | |minerais e describe os seus usos. |

| |distintos minerais e algunha das súas propiedades e usos.|clasificando algúns minerais segundo as súas | | |

| |Facer especial fincapé nos que son propios de Galicia |propiedades. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B2.8.Describir as características do relevo de Galicia e |CSB2.8.1.Localiza nun mapa as principais unidades de |CSC, CAA |Localiza nun mapa as principais unidades de relevo en |

| |a súa rede hidrográfica, localizándoos nun mapa. |relevo en Galicia e as súas vertentes hidrográficas. | |Galicia. |

|CIENCIAS SOCIAIS |B2.8.Describir as características do relevo de Galicia e |CSB2. 8.2 Sitúa nun mapa os mares, océanos e os |CSC, CAA |Sitúa nun mapa os mares, océanos e os grandes ríos de |

| |a súa rede hidrográfica, localizándoos nun mapa. |grandes ríos de Galicia. | |Galicia. |

|CIENCIAS SOCIAIS |B2.9.Explicar a importancia da intervención humana no |CSB2.9.1.Explica a importancia do coidado do medio, |CSC, CCL |Explica a importancia do coidado do medio, así como as |

| |medio e favorecer o desenvolvemento sostible a través da |así como as consecuencias da acción humana neste. | |consecuencias da acción humana neste. |

| |realización dunha campaña de concienciación no centro | | | |

| |educativo. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B2.9.Explicar a importancia da intervención humana no |CSB2.9.2. Propón algunhas medidas para o |CSC, CCL |Propón algunhas medidas para o desenvolvemento sostible e|

| |medio e favorecer o desenvolvemento sostible a través da |desenvolvemento sostible e o consumo responsable. | |o consumo responsable. |

| |realización dunha campaña de concienciación no centro | | | |

| |educativo. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B3.1.Analizar a importancia que teñen os dereitos, |CSB3.1.1.Identifica, respecta e valora os principios |CSC, CCL |Identifica, respecta e valora os principios democráticos |

| |deberes e liberdades recollidos na Constitución para o |democráticos máis importantes establecidos na | |máis importantes establecidos na Constitución. |

| |exercicio dunha cidadanía activa e unha convivencia |Constitución para o exercicio da cidadanía activa e | | |

| |pacífica. |convivencia pacífica. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B3.2.Identificar as principais institucións políticas de |CSB3.2.1.Identifica as principais institucións de |CSC, CCL |Identifica as principais institucións de Galicia e do |

| |Galicia e do Estado español que se derivan da |Galicia e do Estado español e describe as súas | |Estado español. |

| |Constitución, así como as súas funcións. |funcións. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B3.2.Identificar as principais institucións políticas de |CSB3.2.2.Identifica a división de poderes do Estado e |CCL, CSC |Identifica a división de poderes do Estado. |

| |Galicia e do Estado español que se derivan da |cales son as atribucións recollidas na Constitución | | |

| |Constitución, así como as súas funcións. |para cada un deles. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B3.3.Coñecer a organización territorial do Estado español|CSB3 3.1 Explica a organización territorial de España,|CCL, CSC |Identifica a organización territorial de España e |

| |e os seus órganos de goberno básicos |nomea as estruturas básicas de goberno e localiza en | |localiza en mapas políticos as distintas comunidades |

| | |mapas políticos as distintas comunidades autónomas que| |autónomas que forman España. |

| | |forman España. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B3.4.Valorar a diversidade cultural, social, política e |CSB3.4.1.Recoñece, partindo da realidade do estado |CSC, CCL |Recoñece, partindo da realidade do estado español, a |

| |lingüística do Estado español respectando as diferenzas. |español, a diversidade cultural, social, política e | |diversidade cultural, social, política e lingüística nun |

| | |lingüística nun mesmo territorio como fonte de | |mesmo territorio como fonte de enriquecemento cultural. |

| | |enriquecemento cultural. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B3.prender e interpreta os principais conceptos |CSB3.5.1.Define demografía e comprende os principais |CCL, CSC |Define demografía e comprende os principais conceptos |

| |demográficos e calculalos a partires dos datos de |conceptos demográficos. | |demográficos. |

| |poboación. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B3.prender e interpreta os principais conceptos |CSB3.5.2.Elabora gráficos sinxelos a partires de datos|CMCCT, CAA |Identifica en gráficos sinxelos datos demográficos |

| |demográficos e calculalos a partires dos datos de |demográficos de obtidos en diversas fontes de | |obtidos en diversas fontes de información. |

| |poboación. |información. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B3.6. Coñecer e respectar as normas de circulación e |CSB3 6.1.Explica normas básicas de circulación e as |CSC, CCL |Explica normas básicas de circulación e as consecuencias |

| |fomentar a seguridade viaria en todos os seus aspectos. |consecuencias derivadas do descoñecemento ou | |derivadas do descoñecemento ou incumprimento destas. |

| | |incumprimento destas. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B3.6. Coñecer e respectar as normas de circulación e |CSB3 6.2.Coñece o significado dalgunhas sinais de |CSC, CCL |Coñece o significado dalgúns sinais de tráfico, recoñece |

| |fomentar a seguridade viaria en todos os seus aspectos. |tráfico, recoñece a importancia de respectalas e as | |a importancia de respectalas e as utiliza tanto como peón|

| | |utiliza tanto como peón ou peoa e como persoa usuaria | |ou peoa e como persoa usuaria de medios de transporte |

| | |de medios de transporte (abrocharse o cinto, non | |(abrocharse o cinto, non molestar a persoa condutora...) |

| | |molestar a persoa condutora...) | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B4.1.Explicar as características de cada tempo histórico |CSB4.1.1.Define o concepto de prehistoria e historia, |CSC, CMCCT, CCL|Define o concepto de prehistoria e historia asociándoa as|

| |estudado e certos acontecementos desas épocas que |asociándoa as distintas idades aos feitos que marcan o| |distintas idades. |

| |determinaron cambios fundamentais no rumbo da historia. |seu inicio e final. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B4.1.Explicar as características de cada tempo histórico |CSB4.1.2.Explica e valora a importancia da escritura, |CSC, CCEC, CCL |Explica e valora a importancia da escritura, a |

| |estudado e certos acontecementos desas épocas que |a agricultura e a gandería, como descubrimentos que | |agricultura e a gandería, como descubrimentos que |

| |determinaron cambios fundamentais no rumbo da historia. |cambiaron profundamente as sociedades humanas. | |cambiaron profundamente as sociedades humanas. |

|CIENCIAS SOCIAIS |B4.2.Coñecer a importancia das fontes históricas para o |CSB4.2.1.Recoñece a importancia dos restos |CSC, CMCCT, CAA|Recoñece a importancia dos restos arqueolóxicos e |

| |estudo da historia. |arqueolóxicos e materiais que produce unha sociedade | |materiais que produce unha sociedade como fontes para |

| | |como fontes para coñecer o noso pasado, con especial | |coñecer o noso pasado, con especial relevancia da |

| | |relevancia da escritura. | |escritura. |

|CIENCIAS SOCIAIS |B4.3.Utiliza as nocións básicas de sucesión, duración e |CSB4.3.1.Recoñece o século como unidade de medida do |CMCCT, CSC |Recoñece o século como unidade de medida do tempo |

| |simultaneidade para ordenar temporalmente algúns feitos |tempo histórico e localiza feitos situándoos como | |histórico e localiza feitos situándoos como sucesivos a.C|

| |históricos e outros feitos relevantes. |sucesivos a.C o d.C | |o d.C. |

|CIENCIAS SOCIAIS |B4.3.Utiliza as nocións básicas de sucesión, duración e |CSB4.3.2.Usa diferentes técnicas para localizar no |CSC, CMCCT, CAA|Localiza no tempo e no espazo feitos do pasado. |

| |simultaneidade para ordenar temporalmente algúns feitos |tempo e no espazo feitos do pasado, percibindo a | | |

| |históricos e outros feitos relevantes. |duración, a simultaneidade e as relacións entre os | | |

| | |acontecementos. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B4.4.Identificar e localizar no tempo os procesos e |CSB4.4.1.Sitúa nunha liña do tempo os feitos |CMCCT, CSC, |Sitúa nunha liña do tempo os feitos fundamentais da |

| |acontecementos históricos e culturais máis relevantes da |fundamentais da prehistoria e historia de España e |CCEC, CCL |prehistoria e historia de España e describe algunhas |

| |historia de España para adquirir unha perspectiva global |describe as principais características de cada unha | |características de cada unha delas. |

| |da súa evolución e coñecer os principais xacementos |delas. | | |

| |arqueolóxicos de Galicia. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B4.4.Identificar e localizar no tempo os procesos e |CSB4.4.2.Explica aspectos relacionados coa forma de |CCEC, CSC, CCL |Identifica aspectos relacionados coa forma de vida, |

| |acontecementos históricos e culturais máis relevantes da |vida, organización social e cultura das distintas | |organización social e cultura das distintas épocas |

| |historia de España para adquirir unha perspectiva global |épocas históricas estudadas. | |históricas estudadas. |

| |da súa evolución e coñecer os principais xacementos | | | |

| |arqueolóxicos de Galicia. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B4.4.Identificar e localizar no tempo os procesos e |CSB4.4.3.Explica a diferenza dos dous períodos nos que|CSC, CCEC, CCL |Explica a diferenza dos dous períodos nos que se divide a|

| |acontecementos históricos e culturais máis relevantes da |se divide a Prehistoria e describe as características | |Prehistoria e identifica as características básicas das |

| |historia de España para adquirir unha perspectiva global |básicas das formas de vida nestas dúas épocas. | |formas de vida nestas dúas épocas. |

| |da súa evolución e coñecer os principais xacementos | | | |

| |arqueolóxicos de Galicia. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B4.4.Identificar e localizar no tempo os procesos e |CSB4.4.4.Data a Idade Antiga e describe as |CMCCT, CSC, |Data a Idade Antiga e describe as características básicas|

| |acontecementos históricos e culturais máis relevantes da |características básicas da vida naquel tempo, en |CCEC |da vida naquel tempo, en especial as referidas á |

| |historia de España para adquirir unha perspectiva global |especial as referidas á romanización. | |romanización. |

| |da súa evolución e coñecer os principais xacementos | | | |

| |arqueolóxicos de Galicia. | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B4.5.Desenvolver a curiosidade por coñecer as formas da |CSB4.5.1.Identifica, valora e respecta o patrimonio |CSC, CCEC |Identifica, valora e respecta o patrimonio natural, |

| |vida humana no pasado, valorando a importancia que teñen |natural, histórico, cultural e artístico e asume as | |histórico, cultural e artístico e asume as |

| |os restos para o coñecemento e estudo da historia e como |responsabilidades que supón a súa conservación e | |responsabilidades que supón a súa conservación e mellora.|

| |patrimonio cultural que hai que coidar e legar. |mellora. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |B4.6.Valorar a importancia dos museos, sitios e |CSB4.6.1.Respecta e asume o comportamento que debe |CSC, CCEC |Respecta e asume o comportamento que debe cumprirse cando|

| |monumentos históricos como espazos onde se ensina e |cumprirse cando visita un museo ou un edificio antigo.| |visita un museo ou un edificio antigo. |

| |aprende, amosando unha actitude de respecto á súa | | | |

| |contorna e á súa cultura, apreciando a herdanza cultural.| | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B1.1. Aproximarse á lectura, análise e interpretación da |EPB1.1.1. Analiza, de maneira sinxela e utilizando a |CCEC, CCL, CAA |Describe imaxes. |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|arte e as imaxes fixas e en movemento nos seus contextos |terminoloxía axeitada, imaxes fixas atendendo ao | | |

| |culturais e históricos, comprendendo, de maneira crítica,|tamaño, formato, elementos básicos (puntos, rectas, | | |

| |o significado e función social, sendo capaz de elaborar |planos, cores, luz, función, ... ). | | |

| |imaxes novas a partir dos coñecementos adquiridos. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B1.1. Aproximarse á lectura, análise e interpretación da |EPB1.1.2. Elabora carteis con diversa información |CCL, CAA, CCEC,| Elabora carteis con diversa información utilizando |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|arte e as imaxes fixas e en movemento nos seus contextos |considerando os conceptos de tamaño, equilibrio, |, |textos. |

| |culturais e históricos, comprendendo, de maneira crítica,|proporción e cor, e engadindo textos utilizando a | | |

| |o significado e función social, sendo capaz de elaborar |tipografía máis axeitada á súa función. | | |

| |imaxes novas a partir dos coñecementos adquiridos. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B1.1. Aproximarse á lectura, análise e interpretación da |EPB1.1.3. Secuencia unha historia en diferentes |CCEC, CCL, CAA |Secuencia unha historia en diferentes viñetas nas que |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|arte e as imaxes fixas e en movemento nos seus contextos |viñetas nas que incorpora imaxes e textos seguindo o | |incorpora imaxes e textos seguindo o patrón do cómic. |

| |culturais e históricos, comprendendo, de maneira crítica,|patrón do cómic. | | |

| |o significado e función social, sendo capaz de elaborar | | | |

| |imaxes novas a partir dos coñecementos adquiridos. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B1.1. Aproximarse á lectura, análise e interpretación da |EPB1.1.4. Interpreta e comenta, de forma oral e |CCL, CCEC, CSC |Describe obras artísticas. |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|arte e as imaxes fixas e en movemento nos seus contextos |escrita, o contido das imaxes dunha obra artística | | |

| |culturais e históricos, comprendendo, de maneira crítica,|concreta. | | |

| |o significado e función social, sendo capaz de elaborar | | | |

| |imaxes novas a partir dos coñecementos adquiridos. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B1.2. Recoñecer e identificar as formas naturais e |EPB1.2.1. Representa formas naturais e artificiais |CCEC, CSIEE |Realiza debuxos utilizando diferentes materiais. |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|artificiais, as texturas, os códigos e as técnicas |presentes no contexto, utilizando instrumentos, | | |

| |básicas das obras plásticas, e expresar as súas |técnicas e materiais adecuados na súa obra persoal. | | |

| |diferenzas. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B1.2. Recoñecer e identificar as formas naturais e |EPB1.2.2. Clasifica texturas, formas e cores, |CCEC, CCL |Clasifica texturas, formas e cores, atendendo a distintos|

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|artificiais, as texturas, os códigos e as técnicas |atendendo a distintos criterios (similitude, | |criterios (similitude, diferenza, tacto, dureza etc.) |

| |básicas das obras plásticas, e expresar as súas |diferenza, tacto, dureza etc.) | | |

| |diferenzas. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B1.2. Recoñecer e identificar as formas naturais e |EPB1.2.3. Identifica a influencia dos fondos de cor. |CCEC |Recoñece a importancia do cambio de cor no fondo. |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|artificiais, as texturas, os códigos e as técnicas | | | |

| |básicas das obras plásticas, e expresar as súas | | | |

| |diferenzas. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B1.2. Recoñecer e identificar as formas naturais e |EPB1.2.4. Recoñece e interpreta de forma oral e |CCL, CCEC, CSC |Describe obras artísticas. |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|artificiais, as texturas, os códigos e as técnicas |escrita o contido das imaxes nunha obra artística. | | |

| |básicas das obras plásticas, e expresar as súas | | | |

| |diferenzas. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B1.2. Recoñecer e identificar as formas naturais e |EPB1.2.5. Identifica as formas de representar a figura|CCL, CMCCT |Identifica as formas de representar a figura humana nas |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|artificiais, as texturas, os códigos e as técnicas |humana nas obras. | |obras. |

| |básicas das obras plásticas, e expresar as súas | | | |

| |diferenzas. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B1.3. Identificar determinados/as artistas e amosar |EPB1.3.1. Describe profesións relacionadas coas artes |CCL, CCEC, CSC |Describe profesións relacionadas coas artes plásticas e |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|interese por coñecer as formas de expresión das súas |plásticas e visuais. | |visuais. |

| |obras máis representativas. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B1.3. Identificar determinados/as artistas e amosar |EPB1.3.2. Procura información sobre artistas |CCL, CCEC, CSC,|Coñece o nome de algún artística e algunha característica|

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|interese por coñecer as formas de expresión das súas |plásticos/as da propia cultura ou alleos, en relación |CD |da súa obra. |

| |obras máis representativas. |coas características da súa obra. | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B1.3. Identificar determinados/as artistas e amosar |EPB1.3.3. Expresa as sensacións e as apreciacións |CCL, CCEC, |Imaxina o que tenta expresar un artista nunha obra. |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|interese por coñecer as formas de expresión das súas |persoais sobre as obras plásticas dun autor ou dunha |CSIEE, CD | |

| |obras máis representativas. |autora cun criterio artístico. | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B1.4. Interpretar o contido das imaxes e das |EPB1.4.1. Interpreta e valora a información obtida de |CCL, CAA, CCEC |Interpreta imaxes e explica o que queren decir. |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|representacións do espazo presentes no contexto, |imaxes no contexto social, e elabora e comunica | | |

| |identificando as posicións dos elementos plásticos no |informacións básicas. | | |

| |espazo. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B1.4. Interpretar o contido das imaxes e das |EPB1.4.2. Identifica a posición dos elementos |CCEC, CSC, |Recoñece a posición dos elementos plásticos no espazo. |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|representacións do espazo presentes no contexto, |plásticos tendo en conta técnicas espaciais. |CMCCT | |

| |identificando as posicións dos elementos plásticos no | | | |

| |espazo. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.1. Coñecer e utilizar materiais, técnicas e códigos |EPB2.1.1. Representa formas naturais e artificiais con|CCEC |Representa formas naturais e artificiais con diferentes |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|diversos que se utilizan nas producións artísticas. |diferentes formas, cores, texturas e materiais. | |formas, cores, texturas e materiais. |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.1. Coñecer e utilizar materiais, técnicas e códigos |EPB2.1.2. Consegue dar sensación de profundidade e |CCEC, CSIEE |Intenta dar sensación de profundidade e volumen ás súas |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|diversos que se utilizan nas producións artísticas. |volume ás súas creacións. | |creación. |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.1. Coñecer e utilizar materiais, técnicas e códigos |EPB2.1.3. Utiliza as cores, as mesturas e a tonalidade|CCEC, CSIEE, |Utiliza as cores, as mesturas e a tonalidade con sentido |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|diversos que se utilizan nas producións artísticas. |con sentido estético, de forma cada vez máis autónoma.| |estético, de forma cada vez máis autónoma. |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.1. Coñecer e utilizar materiais, técnicas e códigos |EPB2.1.4. Realiza unha obra con materiais téxtiles de |CSIEE, CCEC |Realiza unha obra con materiais téxtiles de refugo. |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|diversos que se utilizan nas producións artísticas. |refugo. | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.1. Coñecer e utilizar materiais, técnicas e códigos |EPB2.1.5. Experimenta con materiais e texturas para |CAA, CCEC |Utiliza diferentes materiais para ser creativo nas súas |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|diversos que se utilizan nas producións artísticas. |creacións orixinais, integrándoos de diferentes | |obras plásticas. |

| | |maneiras. | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.1. Coñecer e utilizar materiais, técnicas e códigos |EPB2.1.6. Utiliza ceras, rotuladores, tintas, plumas |CCEC, CSIEE |Utiliza ceras, rotuladores, tintas, plumas etc. para os |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|diversos que se utilizan nas producións artísticas. |etc. para os debuxos usando liñas grosas, finas, | |debuxos usando liñas grosas, finas, sombras, manchas etc |

| | |sombras, manchas etc. | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.1. Coñecer e utilizar materiais, técnicas e códigos |EPB2.1.7. Representa obxectos coa técnica da esfumaxe.|CCEC |Representa obxectos coa técnica da esfumaxe. |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|diversos que se utilizan nas producións artísticas. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.1. Coñecer e utilizar materiais, técnicas e códigos |EPB2.1.8. Utiliza e mestura técnicas (acuarela, |CCEC, CSIEE |Utiliza e mestura técnicas (acuarela, témperas etc.) con |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|diversos que se utilizan nas producións artísticas. |témperas etc.) con finalidade estética. | |finalidade estética. |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.1. Coñecer e utilizar materiais, técnicas e códigos |EPB2.1.9. Identifica as formas en que está |CCEC, CSC |Identifica as formas en que está representada a figura |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|diversos que se utilizan nas producións artísticas. |representada a figura humana nas obras plásticas. | |humana nas obras plásticas. |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.1. Coñecer e utilizar materiais, técnicas e códigos |EPB2.1.10. Representa imaxes usando diferentes |CCEC |Realiza debuxos utilizando distintas tonalidades. |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|diversos que se utilizan nas producións artísticas. |características da cor. | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.1. Coñecer e utilizar materiais, técnicas e códigos |EPB2.1.11. Utiliza diferentes materiais e texturas |CCEC, CSIEE |Utiliza diferentes materiais e texturas (arxila, tecidos,|

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|diversos que se utilizan nas producións artísticas. |(arxila, tecidos, papel etc.) para as súas creacións | |papel etc.) para as súas creacións plásticas. |

| | |plásticas. | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.1. Coñecer e utilizar materiais, técnicas e códigos |EPB2.1.12. Recorta, encarta e pega con precisión, con |CCEC |Recorta, encarta e pega con precisión, con distintos |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|diversos que se utilizan nas producións artísticas. |distintos materiais e texturas, creando formas | |materiais e texturas, creando formas tridimensionais. |

| | |tridimensionais. | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.2. Realizar composicións plásticas con figuras |EPB2.2.1. Utiliza a cuadrícula como un elemento que |CCEC, CMCCT |Utiliza a cuadrícula como un elemento que estrutura o |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|xeométricas, manexando ferramentas básicas de precisión e|estrutura o espazo gráfico. | |espazo gráfico |

| |utilizando escalas e proporcións. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.2. Realizar composicións plásticas con figuras |EPB2.2.2. Traza formas xeométricas con precisión, coa |CCEC, CMCCT |Traza formas xeométricas básicas con precisión, coa axuda|

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|xeométricas, manexando ferramentas básicas de precisión e|axuda das ferramentas básicas (regra, escuadro e | |das ferramentas básicas (regra, escuadro e cartabón). |

| |utilizando escalas e proporcións. |cartabón). | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.2. Realizar composicións plásticas con figuras |EPB2.2.3. Aplica nocións métricas e de perspectiva á |CCEC, CSIEE |Utiliza a regra para medir e construír diferentes |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|xeométricas, manexando ferramentas básicas de precisión e|construción de estruturas e á transformación do | |estructuras con precisión. |

| |utilizando escalas e proporcións. |espazo. | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.2. Realizar composicións plásticas con figuras |EPB2.2.4. Realiza trazados con precisión utilizando |CCEC, CMCCT |Realiza trazados con precisión utilizando ferramentas |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|xeométricas, manexando ferramentas básicas de precisión e|ferramentas básicas. | |básicas. |

| |utilizando escalas e proporcións. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.2. Realizar composicións plásticas con figuras |EPB2.2.5. Manexa e utiliza escalas e proporcións |CCEC, CMCCT |Utiliza a proporción axeitada para representar obxectos. |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|xeométricas, manexando ferramentas básicas de precisión e|axeitadas para representar obxectos. | | |

| |utilizando escalas e proporcións. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.2. Realizar composicións plásticas con figuras |EPB2.2.6. Realiza composicións plásticas con figuras |CCEC, CSIEE |Realiza composicións plásticas con figuras xeométricas. |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|xeométricas, manexando ferramentas básicas de precisión e|xeométricas, apreciando o valor expresivo da cor. | | |

| |utilizando escalas e proporcións. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.2. Realizar composicións plásticas con figuras |EPB2.2.7. Debuxa persoas e obxectos a través dun eixe |CCEC, CMCCT |Debuxa, coa maior precisión posible, persoas e obxectos a|

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|xeométricas, manexando ferramentas básicas de precisión e|de simetría. | |través dun eixe de simetría. |

| |utilizando escalas e proporcións. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.3. Utilizar e manexar as novas tecnoloxías da |EPB2.3.1. Coñece e utiliza recursos tecnolóxicos para |CCEC, CD |Utiliza as novas tecnoloxías para obter información sobre|

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|información e da comunicación como medio de información, |obter información sobre o contexto artístico e | |obras artísticas. |

| |investigación e deseño. |cultural para as súas producións. | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.3. Utilizar e manexar as novas tecnoloxías da |EPB2.3.2. Coñece e utiliza recursos tecnolóxicos |CCEC, CD, CAA |Utiliza as novas tecnoloxías para obter información e |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|información e da comunicación como medio de información, |básicos para a elaboración das propias creacións. | |elaborar obras artísticas. |

| |investigación e deseño. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.3. Utilizar e manexar as novas tecnoloxías da |EPB2.3.3. Procura imaxes en soporte dixital para as |CD, CAA |Utiliza as novas tecnoloxías para obter información e |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|información e da comunicación como medio de información, |organizar e as transformar nunha produción propia | |elaborar obras artísticas. |

| |investigación e deseño. |(novela, historieta, cartel, mural, esquematización | | |

| | |dunha lección da clase etc.). | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.3. Utilizar e manexar as novas tecnoloxías da |EPB2.3.4. Utiliza as tecnoloxías da información e da |CSC, CCEC, CD |Utiliza as novas tecnoloxías para obter información sobre|

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|información e da comunicación como medio de información, |comunicación para coñecer expresións artísticas e | |obras artísticas das diferentes culturas. |

| |investigación e deseño. |culturais dos pobos do mundo. | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.4. Utilizar recursos bibliográficos, dos medios de |EPB2.4.1. Organiza e planifica o seu propio proceso |CSIEE, CAA, CSC|Planifica o proceso de creación dunha obra propia e |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|comunicación e da internet para obter información que lle|creativo partindo da idea, recollendo información | |comparte cos compañeiros as súas ideas. |

| |sirva para planificar e organizar os procesos creativos, |bibliográfica, dos medios de comunicación ou da | | |

| |así como para coñecer e intercambiar informacións con |internet, desenvolvéndoa en esbozos e elixindo os que | | |

| |outro alumnado. |mellor se adecúan aos seus propósitos na obra final, | | |

| | |sen utilizar elementos estereotipados, sendo capaz de | | |

| | |compartir cos compañeiros e compañeiras o proceso e o | | |

| | |produto final obtido. | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.4. Utilizar recursos bibliográficos, dos medios de |EPB2.4.2. Elabora bosquexos e deseños para axustar o |CSIEE, CAA, |É ordenado e limpo nas súas producións. |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|comunicación e da internet para obter información que lle|proceso de creación individual ou en grupo, e presenta|CCEC | |

| |sirva para planificar e organizar os procesos creativos, |os traballos con orde e limpeza. | | |

| |así como para coñecer e intercambiar informacións con | | | |

| |outro alumnado. | | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.5. Coidar e usar correctamente os materiais, os |EPB2.5.1. Desenvolve hábitos de orde e limpeza, e usa |CSC, CSIEE |É ordenado e limpo nas súas producións. |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|instrumentos e os espazos, |de forma responsable e axeitada os materiais, os | | |

| | |instrumentos e os espazos. | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.5. Coidar e usar correctamente os materiais, os |EPB2.5.2. Presenta as tarefas con orde e limpeza, |CSC, CSIEE, |É ordenado e limpo nas súas producións. |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|instrumentos e os espazos, |respectando as normas e as indicacións establecidas, e|CCEC, CAA | |

| | |crea hábitos de traballo. | | |

|EDUCACIÓN ARTÍSTICA |B2.5. Coidar e usar correctamente os materiais, os |EPB2.5.3. Selecciona e utiliza as materias de forma |CCEC, CSIEE |Selecciona os materiais máis axeitados para elaborar o |

|(EDUCACIÓN PLÁSTICA)|instrumentos e os espazos, |apropiada e responsable, segundo as súas posibilidades| |que se lle pide. |

| | |plásticas e os resultados marcados. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.1. Participar en situacións de comunicación, dirixidas|LCB1.1.1. Expresa ideas, pensamentos, opinións, |CCL, CAA, CSC |Expresa ideas, pensamentos, opinións, sentimentos con |

|LITERATURA |ou espontáneas, respectando as normas da comunicación: |sentimentos con certa claridade. | |certa claridade. |

| |quenda de palabra, escoitar. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.1. Participar en situacións de comunicación, dirixidas|LCB1.1.2. Aplica as normas sociocomunicativas: escoita|CCL, CAA, CSC |Aplica as normas sociocomunicativas: escoita atenta, |

|LITERATURA |ou espontáneas, respectando as normas da comunicación: |atenta, espera de quendas, participación respectuosa. | |espera de quendas, participación respectuosa. |

| |quenda de palabra, escoitar. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.2. Recoñece a información verbal e non verbal dos |LCB1.2.1. Integra recursos verbais e non verbais para |CCL |Integra recursos verbais e non verbais para comunicarse |

|LITERATURA |discursos orais e integrala nas producións propias. |comunicarse nas interaccións orais, dándolle valor | |nas interaccións orais, dándolle valor complementario a |

| | |complementario a estes. | |estes. |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.2. Recoñece a información verbal e non verbal dos |LCB1.2.2. Exprésase cunha pronunciación e unha dicción|CCL |Exprésase cunha pronunciación e unha dicción correctas: |

|LITERATURA |discursos orais e integrala nas producións propias. |correctas: articulación, ritmo, entoación. | |articulación, ritmo, entoación. |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.3. Expresarse con coherencia básica de forma oral para|LCB1.3.1. Participa activamente e con coherencia na |CCL, CD, CAA, |Participa con coherencia báisca en distintas situacións |

|LITERATURA |satisfacer necesidades de comunicación en diferentes |secuencia das súas ideas en diversas situación de |CSC, CSIEE |de comunicación. |

| |situacións. |comunicación: - diálogos -exposicións orais segundo | | |

| | |modelo e guiadas, con axuda, cando cumpra, das | | |

| | |tecnoloxías da información e comunicación. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.3. Expresarse con coherencia básica de forma oral para|LCB1.3.2. Participa activamente nas tarefas de aula, |CCL, CAA, CSC, |Participa con coherencia básica en situacións de |

|LITERATURA |satisfacer necesidades de comunicación en diferentes |cooperando en situación de aprendizaxe compartida. |CSIEE |comunicación cooperativas. |

| |situacións. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.4. Facer hipóteses sobre o significado de palabras |LCB1.4.1. Utiliza o vocabulario axeitado a súa idade |CCL |Utiliza vocabulario axeitado a súa idade e o contexto no |

|LITERATURA |sinxelas a partir do seu contexto de uso. |para expresarse con progresiva precisión nos | |que está. |

| | |diferentes contextos de comunicación. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.4. Facer hipóteses sobre o significado de palabras |LCB1.4 2. Diferencia polo contexto o significado de |CCL |Diferencia o significado de palabras según o contexto. |

|LITERATURA |sinxelas a partir do seu contexto de uso. |correspondencias fonema-grafía idénticas en textos | | |

| | |significativos. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.5. Recoñecer o tema e as ideas principais dos textos |LCB1.5.1. Comprende de forma global a información |CCL, CAA | Comprende de forma global a información xeral de textos |

|LITERATURA |orais sinxelos. |xeral de textos orais de uso habitual,do ámbito | |orais de uso habitual,do ámbito escolar e social, |

| | |escolar e social, identifica o tema e selecciona as | |identifica o tema e selecciona as ideas principais. |

| | |ideas principais. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.5. Recoñecer o tema e as ideas principais dos textos |LCB1.5.2. Recoñece a tipoloxía de textos orais |CCL, CAA |Recoñece a tipoloxía dun texto: descritivos, narrativos, |

|LITERATURA |orais sinxelos. |sinxelos de diversa tipoloxía atendendo á forma da | |dialogados… |

| | |mensaxe (descritivos, narrativos, dialogados, | | |

| | |expositivos) e a súa intención comunicativa | | |

| | |(informativos, literarios e prescritivos). | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.5. Recoñecer o tema e as ideas principais dos textos |LCB1.5.3. Responde preguntas correspondentes á |CCL |Responde preguntas correspondentes á compresión oral. |

|LITERATURA |orais sinxelos. |comprensión literal. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.5. Recoñecer o tema e as ideas principais dos textos |LCB1.5.4. Utiliza a información recollida para levar a|CCL, CAA, CSC, |Utiliza a información recollida para levar a cabo |

|LITERATURA |orais sinxelos. |cabo diversas actividades en situación de aprendizaxe |CSIEE |diversas actividades en situación de aprendizaxe |

| | |individual ou colectiva. | |individual ou colectiva. |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.6. Reproducir textos axeitados á súa idade, os seus |LCB1.6.1. Reproduce de memoria breves textos |CCL, CAA, CCEC |Reproduce de memoria breves textos literarios ou non |

|LITERATURA |gustos e intereses, utilizando con creatividade as |literarios ou non literarios axeitados aos seus gustos| |literarios axeitados aos seus gustos e intereses |

| |distintas estratexias de comunicación oral. |e intereses. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.7. Producir textos orais breves e sinxelos dos xéneros| LCB1.7.1. Elabora, imitando modelos, textos orais |CCL, CAA, CSIEE|Produce textos orais atendeno á mensaxe e a intención |

|LITERATURA |máis habituais imitando modelos e adecuados ao seu nivel |breves e sinxelos atendendo á forma da mensaxe | |comunicativa. |

| | |(descritivos, narrativos, dialogados, expositivos) e a| | |

| | |súa intención comunicativa (informativos, literarios e| | |

| | |prescritivos). | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.7. Producir textos orais breves e sinxelos dos xéneros|LCB1.7.2. Organiza o discurso axeitándose aos |CCL, CAA, CSIEE|Produce textos orais axeitados ao discurso. |

|LITERATURA |máis habituais imitando modelos e adecuados ao seu nivel |diferentes modos discursivos (narrar, expoñer, | | |

| | |describir e dialogar) | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.8. Utilizar de xeito efectivo a linguaxe oral: |LCB1.8.1. Emprega de xeito efectivo a linguaxe oral |CCL, CAA, CSC, |Comunicase oralmente de xeito efectivo. |

|LITERATURA |escoitar con atención, recoller datos, preguntar e |para comunicarse e aprender: escoita, recollida de |CSIEE | |

| |repreguntar. |datos, pregunta e repregunta. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.9. Valorar os medios de comunicación social como |LCB1.9.1. Utiliza de xeito guiado os medios |CCL, CD, CAA |Utiliza de xeito guiado os medios audiovisuais e dixitais|

|LITERATURA |instrumento de aprendizaxe e de acceso a informacións e |audiovisuais e dixitais para recoller información. | |para recoller información. |

| |experiencias de outras persoas. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.9. Valorar os medios de comunicación social como |LCB1.9.2. Transforma en noticias feitos cotiás |CCL, CSC |Elabora noticias partindo de feitos coñecidos e seguindo |

|LITERATURA |instrumento de aprendizaxe e de acceso a informacións e |próximos á súa realidade, imitando modelos. | |modelos. |

| |experiencias de outras persoas. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B1.9. Valorar os medios de comunicación social como |LCB1.9.3. Resume de forma global entrevistas, noticias|CCL, CD, CAA, |Resume entrevistas e noticias de forma básica. |

|LITERATURA |instrumento de aprendizaxe e de acceso a informacións e |e debates infantís procedentes dos medios de |CSC | |

| |experiencias de outras persoas. |comunicación. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.1. Ler en voz alta e en silencio, diferentes textos. |LCB2.1.1. Le en silencio e en voz alta, sen | CCL, |Le en voz alta e en silencio, diferentes textos. |

|LITERATURA | |dificultade e con certa expresividade, diferentes | | |

| | |tipos de textos apropiados á súa idade | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.2. Comprender distintos tipos de textos adaptados á |LCB2.2. 1. Distingue, de forma xeral, entre as |CCL, CAA, |Recoñece distintos tipos de texto. |

|LITERATURA |idade e utilizando a lectura como medio para ampliar o |diversas tipoloxías textuais en textos do ámbito | | |

| |vocabulario e fixar a ortografía. |escolar e social. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.2. Comprender distintos tipos de textos adaptados á |LCB2.2.2. Resume textos lidos, de diferente tipoloxía,|CCL, CAA, |Resume distintos tipos de textos. |

|LITERATURA |idade e utilizando a lectura como medio para ampliar o |adecuados a súa idade e reflectindo a estrutura e | | |

| |vocabulario e fixar a ortografía. |destacando as ideas principais. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.3. Utilizar estratexias para a comprensión de textos |LCB2.3.1. Formula hipóteses sobre o contido do texto a|CCL, CAA |Formula hipóteses sobre o contido do texto a partir do |

|LITERATURA |sinxelos de diversa tipoloxía. |partir do título e das ilustracións redundantes. | |título e das ilustracións redundantes. |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.3. Utilizar estratexias para a comprensión de textos |LCB2.3.2. Identifica as palabras clave dun texto. |CCL, CAA |Identifica as palabras clave dun texto. |

|LITERATURA |sinxelos de diversa tipoloxía. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.3. Utilizar estratexias para a comprensión de textos |LCB2.3.3. Activa coñecementos previos axudándose deles|CCL, CCA |Utiliza os coñecementos previos axudándose deles para |

|LITERATURA |sinxelos de diversa tipoloxía. |para comprender un texto. | |comprender un texto. |

| | | | |Relaciona a información do texto coas ilustracións. |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.3. Utilizar estratexias para a comprensión de textos |LCB2.3.4. Relaciona de xeito global, a información |CCL, CMCT, CCA | |

|LITERATURA |sinxelos de diversa tipoloxía. |contida nos gráficos e ilustracións coa información | | |

| | |que aparece no texto. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.3. Utilizar estratexias para a comprensión de textos |LCB2.3.5. Interpreta mapas conceptuais sinxelos. |CCL, CCA |Interpreta mapas conceptuais sinxelos. |

|LITERATURA |sinxelos de diversa tipoloxía. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.3. Utilizar estratexias para a comprensión de textos |LCB2.3.6. Iníciase na utilización autónoma do |CCL, CAA |Utiliza o diccionario de xeito autónomo. |

|LITERATURA |sinxelos de diversa tipoloxía. |dicionario en distintos soportes, no seu traballo | | |

| | |escolar. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.4. Ler por propia iniciativa diferentes tipos de |LCB2.4.1. Dedica un tempo semanal para a lectura |CCL |Le libros de xeito voluntario. |

|LITERATURA |textos. |voluntaria de diferentes textos. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.5. Utilizar fontes e soportes existentes na biblioteca|LCB2.5.1. Consulta biblioteca, de xeito guiado, de |CCL, CD, CAA |Utiliza a biblioteca para obter información. |

|LITERATURA |para seleccionar e recoller información, ampliar |diferentes fontes bibliográficas e textos en soporte | | |

| |coñecementos e aplicalos en traballos persoais. |informático para obter información para realizar | | |

| | |traballos individuais ou en grupo. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.5. Utilizar fontes e soportes existentes na biblioteca|LCB2.5.2. Localiza na biblioteca de aula e centro |CCL, CD, CAA |Utiliza a biblioteca como fonte de lecer respectando as |

|LITERATURA |para seleccionar e recoller información, ampliar |lecturas axeitadas ao seu gusto persoal e intereses, | |normas de funcionamento da mesma. |

| |coñecementos e aplicalos en traballos persoais. |aplicando as normas básicas de funcionamento da mesma.| | |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.5. Utilizar fontes e soportes existentes na biblioteca|LCB2.5.3. Identifica o argumento de lecturas |CCL, CAA |Distingue os elementos básicos dun libro: autor, xénero, |

|LITERATURA |para seleccionar e recoller información, ampliar |realizadas dando conta dalgunhas referencias | |argumento… |

| |coñecementos e aplicalos en traballos persoais. |bibliográficas: autor ou autora e xénero. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.6. Mostra interese por manter unha biblioteca propia. |LCB2.6.1. Coida, conserva e organiza os seus libros. |CCL, CSC | Coida, conserva e organiza os seus libros. |

|LITERATURA | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.7. Identifica a estrutura organizativa de diferentes |LCB2.7.1. Diferenza entre información e publicidade. |CCL, CAA, CSC |Diferenza entre información e publicidade. |

|LITERATURA |textos lidos, centrándose na interpretación do seu | | | |

| |significado. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.7. Identifica a estrutura organizativa de diferentes |LCB2.7.2. Formula hipótese sobre a finalidade de |CCL, CAA, CSC |Recoñece a estructura dun libro. Introducción, nó e |

|LITERATURA |textos lidos, centrándose na interpretación do seu |textos de tipoloxía evidente a partir da súa estrutura| |desenlace. |

| |significado. |e dos elementos lingüísticos e non lingüísticos. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B2.8. Utilizar as Tecnoloxías da Información e |LCB2.10.1. Utiliza as Tecnoloxías da Información e |CCL, CD, CAA |Utiliza as Tecnoloxías da Información e Comunicación para|

|LITERATURA |Comunicación para a procura e tratamento guiado da |Comunicación para a procura e tratamento guiado da | |a procura e tratamento guiado da información. |

| |información. |información. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B3.1. Producir textos segundo un modelo con diferentes |LCB3.1.1. Escribe, en diferentes soportes, textos |CCL, CD, CAA |Produce textos con diferentes intencións comunicativas, |

|LITERATURA |intencións comunicativas, aplicando as regras |sinxelo do ámbito escolar e social: atendendo á forma | |aplicando as regras ortográficas e coidanto a caligrafía,|

| |ortográficas e coidando a caligrafía, orde e |da mensaxe (descritivos, narrativos, dialogados, | |orde e presentación. |

| |presentación. |expositivos) e a súa intención comunicativa | | |

| | |(informativos, literarios e prescritivos) diarios, | | |

| | |cartas, correos electrónicos, noticias, contos, | | |

| | |folletos informativos, narracións, textos científicos,| | |

| | |anuncios publicitarios, receitas, instrucións, | | |

| | |normas…. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B3.1. Producir textos segundo un modelo con diferentes |LCB3.1.2. Escribe textos, organizando as ideas |CCL, CAA, CSIEE|Produce textos escritos coherentes utilizando normas |

|LITERATURA |intencións comunicativas, aplicando as regras |utilizando elementos de cohesión básicos e respectando| |gramaticais e ortográficas básicas. |

| |ortográficas e coidando a caligrafía, orde e |as normas gramaticais e ortográficas básicas. | | |

| |presentación. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B3.1. Producir textos segundo un modelo con diferentes |LCB3.1.3. Elabora e presenta, de forma guiada, un |CCL, CD, CAA, |Produce textos escritos que expliquen algo que fixo. |

|LITERATURA |intencións comunicativas, aplicando as regras |informe sinxelo, utilizando soporte papel e |CSIEE | |

| |ortográficas e coidando a caligrafía, orde e |informático sobre tarefas ou proxectos realizados. | | |

| |presentación. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B3.1. Producir textos segundo un modelo con diferentes |LCB3.1.4. Presenta os seus textos con caligrafía clara|CCL, CAA |Presenta os seus textos con caligrafía clara e limpeza. |

|LITERATURA |intencións comunicativas, aplicando as regras |e limpeza: evitando riscos, inclinación de liñas etc. | | |

| |ortográficas e coidando a caligrafía, orde e | | | |

| |presentación. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B3.2. Valorar a súa propia produción escrita, así como a |LCB3.2.1. Valora a súa propia produción escrita, así |CCL, CSC |Valora a súa propia produción escrita, así como a |

|LITERATURA |produción escrita dos seus compañeiros. |como a produción escrita dos seus compañeiros. | |produción escrita dos seus compañeiros |

|LINGUA CASTELÁ E |B3.3 Buscar unha mellora progresiva no uso da lingua |LCB3.3.1. Pon interese e esfórzase por escribir |CCL, CAA |Pon interese e esfórzase por escribir correctamente |

|LITERATURA |escrita. |correctamente | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B3.3 Buscar unha mellora progresiva no uso da lingua |LCB3.3.2. Reproduce textos ditados. |CCL |Reproduce textos ditados. |

|LITERATURA |escrita. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B3.4. Aplicar todas as fases do proceso de escritura na |LCB3.4.1. Emprega, de xeito guiado e segundo modelos, |CCL, CAA, CSIEE|Planifica, escribe e revisa o texto que elaborou. |

|LITERATURA |produción de textos escritos de distinta índole: |estratexias de planificación, textualización e | | |

| |planificación, textualización, revisión e reescritura. |revisión do texto. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B3.4. Aplicar todas as fases do proceso de escritura na |LCB3.4.2. Utiliza, para escribir textos sinxelos, |CCL, CAA, CSIEE|Utiliza borradores para planificar o que vai escribir. |

|LITERATURA |produción de textos escritos de distinta índole: |borradores que amosan: a xeración e selección de | | |

| |planificación, textualización, revisión e reescritura. |ideas, a revisión ortográfica e a secuencia coherente | | |

| | |do escrito. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B3.5. Elaborar proxectos individuais ou colectivos sobre |LCB3.5.1. Elabora gráficas sinxelas a partir de datos |CCL, CAA |Elabora gráficas sinxelas a partir de datos obtidos de |

|LITERATURA |diferentes temas do seu interese. |obtidos de forma guiada. | |forma guiada. |

|LINGUA CASTELÁ E |B3.5. Elaborar proxectos individuais ou colectivos sobre |LCB3.5.2. Elabora con creatividade textos breves do |CCL, CD, CAA, |Elabora textos sobre diferentes temas do seu interese. |

|LITERATURA |diferentes temas do seu interese. |seu interese: contos, anuncios, rimas, cancións, |CSIEE | |

| | |cómics, carteis, ilustrándoos para facilitar a súa | | |

| | |compresión ou mellorar a súa presentación. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B3.6. Favorecer a través da linguaxe a formación dun |LCB3.6.1. Exprésase por escrito, utilizando de xeito |CL, CSC |Exprésase por escrito, utilizando de xeito habitual, unha|

|LITERATURA |pensamento crítico que impida discriminacións e |habitual, unha linguaxe non sexista e respectuosa coas| |linguaxe non sexista e respectuosa coas diferenzas. |

| |prexuízos. |diferenzas. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B3.7. Utilizar as Tecnoloxías da Información e da |LCB3.7.1. Usa con axuda Internet e as Tecnoloxías da |CCL, CD, CAA, |Usa as novas tecnoloxías para buscar información e crear |

|LITERATURA |Comunicación de modo eficiente e responsable para |Información e da Comunicación para escribir, presentar|CSIEE |textos. |

| |presentar as súas producións. |os textos e buscar información, buscar imaxes, crear | | |

| | |táboas e gráficas etc. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B3.8. Escribir os textos establecidos no Plan de |LCB3.8.1. Produce os textos establecidos no plan de |CCL, CAA, CSIEE|Produce os textos establecidos no plan de escritura |

|LITERATURA |escritura. |escritura axeitados á súa idade e nivel. | |axeitados á súa idade e nivel. |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.1. Aplicar os coñecementos básicos sobre a estrutura |LCB4.1.1. Coñece e recoñece as categorías gramaticais |CCL |Distingue entre verbo, sustantivo, adxectivo, pronome, |

|LITERATURA |da lingua, a gramática (categorías gramaticais), o |pola súa función na lingua: presentar ao nome, | |determinante… |

| |vocabulario (formación e significado das palabras e |substituír ao nome, expresar características do nome, | | |

| |campos semánticos), así como as regras de ortografía para|expresar accións ou estados. | | |

| |favorecer unha comunicación máis eficaz. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.1. Aplicar os coñecementos básicos sobre a estrutura |LCB4.1.2. Utiliza con corrección os tempos simples e |CCL |Utiliza de forma axeitada as formas verbais. |

|LITERATURA |da lingua, a gramática (categorías gramaticais), o |compostos nas formas persoais e non persoais do modo | | |

| |vocabulario (formación e significado das palabras e |indicativo e subxuntivo dos verbos ao producir textos | | |

| |campos semánticos), así como as regras de ortografía para|orais e escritos. | | |

| |favorecer unha comunicación máis eficaz. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.1. Aplicar os coñecementos básicos sobre a estrutura |LCB4.1.3. Diferenza familias de palabras. |CCL |Diferenza familias de palabras. |

|LITERATURA |da lingua, a gramática (categorías gramaticais), o | | | |

| |vocabulario (formación e significado das palabras e | | | |

| |campos semánticos), así como as regras de ortografía para| | | |

| |favorecer unha comunicación máis eficaz. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.2. Desenvolver as destrezas e competencias |LCB4.2.1. Coñece, recoñece e usa sinónimos, antónimos,|CCL |Coñece, recoñece e usa sinónimos, antónimos, polisémicos |

|LITERATURA |lingüísticas a través do uso da lingua. |polisémicos ou frases feitas na expresión oral e | |ou frases feitas na expresión oral e escrita. |

| | |escrita. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.2. Desenvolver as destrezas e competencias |LCB4.2.2. Recoñece prefixos e sufixos e é capaz de |CCL |Recoñece prefixos e sufixos e é capaz de crear palabras |

|LITERATURA |lingüísticas a través do uso da lingua. |crear palabras derivadas. | |derivadas. |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.2. Desenvolver as destrezas e competencias |LCB4.2.3. Identifica e clasifica os diferentes tipos |CCL |Identifica e clasifica os diferentes tipos de palabras |

|LITERATURA |lingüísticas a través do uso da lingua. |de palabras nun texto. | |nun texto. |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.2. Desenvolver as destrezas e competencias |LCB4.2.4. Utiliza diversos conectores básicos entre |CCL |Utiliza diversos conectores básicos entre oracións ao |

|LITERATURA |lingüísticas a través do uso da lingua. |oracións ao producir textos orais e escritos. | |producir textos orais e escritos. |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.2. Desenvolver as destrezas e competencias |LCB4.2.5. Recoñece a oración simple, distingue suxeito|CCL |Recoñece a oración simple, distingue suxeito e predicado.|

|LITERATURA |lingüísticas a través do uso da lingua. |e predicado. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.3. Sistematizar a adquisición de vocabulario a través |LCB4.3.1. Iníciase no coñecemento da estrutura do |CCL, CAA |Utiliza o diccionario de forma autónoma. |

|LITERATURA |dos textos. |dicionario e no seu uso para buscar o significado de | | |

| | |diferentes tipos palabras. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.3. Sistematizar a adquisición de vocabulario a través |LCB4.3.2. Selecciona a acepción correcta segundo o |CCL, CAA |Selecciona a acepción correcta segundo o contexto de |

|LITERATURA |dos textos. |contexto de entre as varias que lle ofrece o | |entre as varias que lle ofrece o dicionario. |

| | |dicionario. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.3. Sistematizar a adquisición de vocabulario a través |LCB4.3.3. Utiliza as normas ortográficas básicas nas |CCL |Utiliza as normas ortográficas básicas nas súas |

|LITERATURA |dos textos. |súas producións escritas. | |producións escritas. |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.4. Desenvolver estratexias para mellorar a comprensión|LCB4.4.1. Utiliza as diferentes clases de palabras |CCL, CAA |Utiliza as diferentes clases de palabras para elaborar o |

|LITERATURA |oral e escrita a través do coñecemento da lingua. |para elaborar o discurso. | |discurso. |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.4. Desenvolver estratexias para mellorar a comprensión|LCB4.4.2. Utiliza correctamente as normas de |CCL |Utiliza correctamente as normas de concordancia de xénero|

|LITERATURA |oral e escrita a través do coñecemento da lingua. |concordancia de xénero e de número na expresión oral e| |e de número na expresión oral e escrita. |

| | |escrita. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.4. Desenvolver estratexias para mellorar a comprensión|LCB4.4.3. Aplica as normas de acentuación e clasifica |CCL |Coñece as normas de acentuación. |

|LITERATURA |oral e escrita a través do coñecemento da lingua. |as palabras dun texto. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.4. Desenvolver estratexias para mellorar a comprensión|LCB4.4.4. Usa os signos de puntuación ao producir |CCL |Usa os signos de puntuación ao producir textos escritos. |

|LITERATURA |oral e escrita a través do coñecemento da lingua. |textos escritos. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.4. Desenvolver estratexias para mellorar a comprensión|LCB4.4.5. Aplica as normas de uso da til nos seus |CCL |Escribe palabras que xa coñece con til. |

|LITERATURA |oral e escrita a través do coñecemento da lingua. |textos escritos. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.4. Desenvolver estratexias para mellorar a comprensión|LCB4.4.6. Utiliza unha sintaxe básica nas producións |CCL, |Utiliza unha sintaxe básica nas producións escritas |

|LITERATURA |oral e escrita a través do coñecemento da lingua. |escritas propias. | |propias. |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.5. Utilizar programas educativos dixitais e outros |LCB4.5.1. Utiliza distintos programas educativos |CCL, CD, CAA |Utiliza distintos programas educativos dixitais e outros |

|LITERATURA |recursos didácticos ao seu alcance e propios da súa idade|dixitais e outros recursos didácticos ao seu alcance e| |recursos didácticos ao seu alcance e propios da súa idade|

| |para realizar tarefas e avanzar na aprendizaxe. |propios da súa idade como apoio e reforzo da | |como apoio e reforzo da aprendizaxe. |

| | |aprendizaxe. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.6. Valorar a variedade lingüística de España e do |LCB4.6.1. Valora a variedade lingüística de España. |CCL, CSC |Valora a variedade lingüística de España. |

|LITERATURA |español como fonte de enriquecemento cultural. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B4.7. Comparar aspectos básicos das linguas que coñece |LCB4.7.1. Compara aspectos (gráficos, sintácticos e |CCL, CSC |Compara aspectos (gráficos, sintácticos e léxicos) das |

|LITERATURA |para mellorar na súa aprendizaxe e lograr unha |léxicos) das linguas que coñece. | |linguas que coñece. |

| |competencia integrada. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B5.1. Valorar os textos literarios e utilizar a lectura |LCB 5.1.1. Valora de forma global, as características |CCL, CCEC |Valora de forma global, as características fundamentais |

|LITERATURA |como fonte de lecer e información. |fundamentais de textos literarios narrativos, poéticos| |de textos literarios narrativos, poéticos e dramáticos. |

| | |e dramáticos. | | |

|LINGUA CASTELÁ E | B5.2. Integrar a lectura expresiva e a comprensión e |LCB 5.2.1. Realiza lecturas guiadas e comentadas de |CCL, CCEC |Realiza lecturas guiadas e comentadas de textos. |

|LITERATURA |interpretación de textos literarios narrativos, líricos e|textos narrativos de tradición oral, literatura | | |

| |dramáticos na práctica escolar e recoñecer e interpretar |infantil, adaptacións de obras clásicas e literatura | | |

| |algúns recursos básicos da linguaxe literaria e diferenza|actual. | | |

| |das principais convencións formais dos xéneros. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E | B5.2. Integrar a lectura expresiva e a comprensión e |LCB 5.2.2. Interpreta, intuitivamente, a linguaxe |CCL, CAA |Interpreta, intuitivamente, a linguaxe figurada en textos|

|LITERATURA |interpretación de textos literarios narrativos, líricos e|figurada en textos literarios. | |literarios. |

| |dramáticos na práctica escolar e recoñecer e interpretar | | | |

| |algúns recursos básicos da linguaxe literaria e diferenza| | | |

| |das principais convencións formais dos xéneros. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B5.3. Coñecer e valorar os recursos literarios da |LCB 5.3.1. Distingue algúns recursos retóricos básicos|CCL, CCEC |Distingue algúns recursos retóricos básicos propios dos |

|LITERATURA |tradición oral: poemas, cancións, contos, refráns e |propios dos poemas | |poemas |

| |adiviñas. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B5.3. Coñecer e valorar os recursos literarios da |LCB 5.3.1. Utiliza, de xeito guiado, comparacións, |CCL, CCEC |Utiliza, de xeito guiado, comparacións, aumentativos, |

|LITERATURA |tradición oral: poemas, cancións, contos, refráns e |aumentativos, diminutivos e sinónimos en textos | |diminutivos e sinónimos en textos literarios. |

| |adiviñas. |literarios. | | |

|LINGUA CASTELÁ E | B5.4. Producir a partir de modelos dados textos |LCB 5.4.1. Crea, con axuda, sinxelos textos literarios|CCL, CAA, |Crea, con axuda, sinxelos textos literarios (contos, |

|LITERATURA |literarios en prosa ou en verso, con sentido estético e |(contos, poemas, cancións e sinxelas obras teatrais) a|CSIEE, CCEC |poemas, cancións e sinxelas obras teatrais) a partir de |

| |creatividade: contos, poemas, adiviñas, cancións e |partir de pautas ou modelos dados. | |pautas ou modelos dados. |

| |fragmentos teatrais. | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |B5.5. Reproducir textos literarios breves e sinxelos e |LCB 5.5.1. Memoriza e reproduce sinxelos textos orais |CCL, CAA, CCEC |Memoriza e reproduce sinxelos textos orais adecuados á |

|LITERATURA |adaptados á idade. |adecuados á súa idade: contos, poemas, cancións. | |súa idade: contos, poemas, cancións. |

|LINGUA CASTELÁ E |B5.6. Participar con interese en dramatizacións de textos|LCB 5.6.1. Realiza dramatizacións individualmente e en|CCL, CAA, CCEC |Realiza dramatizacións individualmente e en grupo de |

|LITERATURA |literarios adaptados á idade. |grupo de textos literarios axeitados á súa idade. | |textos literarios axeitados á súa idade. |

|LINGUA CASTELÁ E |B5.7. Valorar a literatura en calquera lingua, |LCB 5.7.1. Valora a literatura en calquera lingua, |CCL, CSC, CCEC |Valora a literatura en calquera lingua, especialmente en |

|LITERATURA |especialmente en lingua galega, como vehículo de |especialmente en lingua galega, como vehículo de | |lingua galega, como vehículo de comunicación e como |

| |comunicación e como recurso de gozo persoal. |comunicación e como recurso de gozo persoal. | |recurso de gozo persoal. |

|LINGUA GALEGA E |B1.1. Comprender o sentido global de textos orais |LGB1.1.1. Comprende as ideas principais dun texto |CCL, CAA |Comprende as ideas principais dun texto xornalístico oral|

|LITERATURA |informativos dos medios de comunicación audiovisuais |xornalístico oral informativo dos medios de | |informativo dos medios de comunicación audiovisual, |

| |emitidos con claridade, de xeito directo e estilo |comunicación audiovisual, emitido de xeito claro, | |emitido de xeito claro, directo e sinxelo. |

| |sinxelo. |directo e sinxelo. | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.1. Comprender o sentido global de textos orais |LGB1.1.2. Elabora un breve resumo dun texto oral. |CCL, CSC |Elabora un breve resumo dun texto oral. |

|LITERATURA |informativos dos medios de comunicación audiovisuais | | | |

| |emitidos con claridade, de xeito directo e estilo | | | |

| |sinxelo. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.2. Utilizar de xeito guiado documentos audiovisuais |LGB1.2.1. Accede de xeito guiado a documentos, |CCL, CD, CAA, |Accede de xeito guiado a documentos, audiovisuais e |

|LITERATURA |valorándoos como instrumento de aprendizaxe. |audiovisuais e dixitais para obter a información |CSC |dixitais para obter a información necesaria para realizar|

| | |necesaria para realizar traballos ou completar | |traballos ou completar información. |

| | |información. | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.3. Comprender e producir textos orais propios do uso |LGB1.3.1. Participa nunha conversa entre iguais, |CCL, CAA, CSC, |Participa nunha conversa entre iguais, comprendendo o que|

|LITERATURA |cotián ou do ámbito académico. |comprendendo o que di o interlocutor e intervindo coas|CSEIEE |di o interlocutor e intervindo coas propostas propias. |

| | |propostas propias. | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.3. Comprender e producir textos orais propios do uso |LGB1.3.2. Sigue unha exposición da clase e extrae o |CCL, CAA |Sigue unha exposición da clase e extrae o sentido global.|

|LITERATURA |cotián ou do ámbito académico. |sentido global. | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.3. Comprender e producir textos orais propios do uso |LGB1.3.3. Elabora e produce textos orais (explicacións|CCL, CSIEE, CAA|Elabora e produce textos orais de maneira coherente. |

|LITERATURA |cotián ou do ámbito académico. |sinxelas, exposicións, narracións...) presentando | | |

| | |coherentemente a secuencia de ideas, feitos, vivencias| | |

| | |e as súas opinións e preferencias, utilizando o | | |

| | |dicionario se é preciso. | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.3. Comprender e producir textos orais propios do uso |LGB1.3.4. Participa no traballo en grupo, así como nos|CCL, CSIEE, |Participa no traballo en grupo, así como nos debates. |

|LITERATURA |cotián ou do ámbito académico. |debates. |CAA, CCL | |

|LINGUA GALEGA E |B1.4. Manter unha actitude de escoita activa, deixando |LGB1.4.1. Atende as intervencións dos e das demais en |CCL, CSC |Atende as intervencións dos e das demais en actos de fala|

|LITERATURA |falar os demais, sen anticiparse ao que van dicir e |actos de fala orais, sen interromper. | |orais, sen interromper. |

| |respectando as súas opinións. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.4. Manter unha actitude de escoita activa, deixando |LGB1.4.2. Respecta as opinións da persoa que fala. |CCL, CSC |Respecta as opinións da persoa que fala. |

|LITERATURA |falar os demais, sen anticiparse ao que van dicir e | | | |

| |respectando as súas opinións. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.5. Participar nas diversas situacións de intercambio |LGB1.5.1. Respecta as quendas de palabra nos |CCL, CSC, CAA |Respecta as quendas de palabra nos intercambios orais. |

|LITERATURA |oral que se producen na aula amosando valoración e |intercambios orais. | | |

| |respecto polas normas que rexen a interacción oral. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.5. Participar nas diversas situacións de intercambio |LGB1.5.2. Respecta as opinións das persoas |CCL, CSC, CCEC |Respecta as opinións das persoas participantes nos |

|LITERATURA |oral que se producen na aula amosando valoración e |participantes nos intercambios orais e é consciente da| |intercambios orais e é consciente da posibilidade de |

| |respecto polas normas que rexen a interacción oral. |posibilidade de empregar a lingua galega en calquera | |empregar a lingua galega en calquera intercambio oral |

| | |intercambio oral dentro da escola ou fóra dela. | |dentro da escola ou fóra dela. |

|LINGUA GALEGA E |B1.5. Participar nas diversas situacións de intercambio |LGB1.5.3. Emprega unha postura e xestualidade adaptada|CCL, CSC, CCEC |Emprega unha postura e xestualidade adaptada ao discurso,|

|LITERATURA |oral que se producen na aula amosando valoración e |ao discurso, para reforzalo e facilitar a súa | |para reforzalo e facilitar a súa comprensión. |

| |respecto polas normas que rexen a interacción oral. |comprensión. | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.5. Participar nas diversas situacións de intercambio |LGB1.5.4. Exprésase cunha pronuncia e dicción |CCL, CSC, CCEC |Exprésase cunha pronuncia e dicción correctas: |

|LITERATURA |oral que se producen na aula amosando valoración e |correctas: articulación e volume. | |articulación e volume. |

| |respecto polas normas que rexen a interacción oral. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.5. Participar nas diversas situacións de intercambio |LGB1.5.5. Participa na conversa formulando e |CCL, CSC, CCEC,|Participa na conversa formulando e contestando preguntas.|

|LITERATURA |oral que se producen na aula amosando valoración e |contestando preguntas. |CAA | |

| |respecto polas normas que rexen a interacción oral. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.6. Amosar interese por expresarse en público |LGB1.6.1. Planifica e elabora un discurso oral |CCL, CAA |Planifica e elabora un discurso oral coherente. |

|LITERATURA |coherentemente, usando nexos básicos adecuados e |coherente, na secuencia de ideas ou feitos utilizando | | |

| |presentando estratexias elementais para facer comprender |un vocabulario adecuado á súa idade. | | |

| |a mensaxe. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.6. Amosar interese por expresarse en público |LGB1.6.2. Elabora un discurso oral cohesivo, |CCL, |Elabora un discurso oral cohesivo. |

|LITERATURA |coherentemente, usando nexos básicos adecuados e |utilizando algúns nexos básicos. | | |

| |presentando estratexias elementais para facer comprender | | | |

| |a mensaxe. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.6. Amosar interese por expresarse en público |LGB1.6.3. Amosa un discurso oral claro, cunha |CCL, CCEC |Elabora un discurso oral claro utilizando a lingua |

|LITERATURA |coherentemente, usando nexos básicos adecuados e |pronuncia e entoación axeitada e propia da lingua | |galega. |

| |presentando estratexias elementais para facer comprender |galega. | | |

| |a mensaxe. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.7. Elaborar textos sinxelos propios dos medios de |LGB1.7.1. Elabora textos sinxelos propios dos medios |CCL, CD, CAA, |Elabora textos sinxelos propios dos medios de |

|LITERATURA |comunicación mediante simulación. |de comunicación mediante simulación. |CSIEE, CSC |comunicación mediante simulación. |

|LINGUA GALEGA E |B1.8. Reforzar a eficacia comunicativa das súas mensaxes |LGB1.8.1. Utiliza a expresividade corporal para |CCL, CCEC, CSC,|Utiliza a expresividade corporal para reforzar o sentido |

|LITERATURA |orais, coa utilización de elementos propios da linguaxe |reforzar o sentido das súas producións orais. |CAA |das súas producións orais. |

| |xestual. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.9. Amosar respecto e cooperación nas situacións de |LGB1.9.1. Amosa respecto ás ideas dos e das demais e |CCL, CAA, CSIEE|Amosa respecto ás ideas dos e das demais e contribúe ao |

|LITERATURA |aprendizaxe en grupo. |contribúe ao traballo en grupo. | |traballo en grupo. |

|LINGUA GALEGA E |B1.10. Interesarse por amosar unha pronuncia e entoación |LGB1.10.1. Interésase por expresarse oralmente coa |CCL, CAA, CCEC,|nterésase por expresarse oralmente coa pronuncia e |

|LITERATURA |adecuadas. |pronuncia e entoación adecuada a cada acto |CSIEE |entoación adecuada a cada acto comunicativo. |

| | |comunicativo. | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.11. Usar, dunha forma xeral, unha linguaxe non |LGB1.11.1. Usa, dunha forma xeral, unha linguaxe non |CCL, CSC |Usa, dunha forma xeral, unha linguaxe non sexista. |

|LITERATURA |discriminatoria e respectuosa coas diferenzas. |sexista. | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.11. Usar, dunha forma xeral, unha linguaxe non |LGB1.11.2. Usa, de maneira xeral, unha linguaxe |CCL, CSC |Usa, de maneira xeral, unha linguaxe respectuosa coas |

|LITERATURA |discriminatoria e respectuosa coas diferenzas. |respectuosa coas diferenzas. | |diferenzas. |

|LINGUA GALEGA E |B1.12. Identificar variedades lingüísticas de carácter |LGB1.12.1. Identifica diferenzas fonéticas e |CCL, CCEC |Identifica diferenzas fonéticas e morfolóxicas moi |

|LITERATURA |xeográfico en textos orais, sinalando as diferenzas |morfolóxicas moi evidentes en textos orais | |evidentes en textos orais caracterizados pola súa orixe |

| |fonéticas, morfolóxicas e léxicas máis evidentes. |caracterizados pola súa orixe xeográfica. | |xeográfica. |

|LINGUA GALEGA E |B1.12. Identificar variedades lingüísticas de carácter |LGB1.12.2. Valora por igual as distintas variedades |CCL, CSC, CCEC |Valora por igual as distintas variedades xeográficas da |

|LITERATURA |xeográfico en textos orais, sinalando as diferenzas |xeográficas da lingua galega e o estándar como | |lingua galega. |

| |fonéticas, morfolóxicas e léxicas máis evidentes. |variante unificadora. | | |

|LINGUA GALEGA E |B1.13. Identificar a lingua galega con diversos contextos|LGB1.13.1. Identifica o uso oral da lingua galega con |CCL, CCEC |Identifica o uso oral da lingua galega con diversos |

|LITERATURA |de uso oral. |diversos contextos profesionais: sanidade, educación, | |contextos profesionais: sanidade, educación, medios de |

| | |medios de comunicación, todo tipo de comercios. | |comunicación, todo tipo de comercios. |

|LINGUA GALEGA E |B1.13. Identificar a lingua galega con diversos contextos|LGB1.13.2. Recoñece a validez da lingua galega para |CCL, CCEC, CSC |Recoñece a validez da lingua galega para conversas con |

|LITERATURA |de uso oral. |conversas con persoas coñecidas ou descoñecidas. | |persoas coñecidas ou descoñecidas. |

|LINGUA GALEGA E |B2.1. Comprender, localizar e seleccionar información |LGB2.1.1. Comprende a información relevante en textos |CCL, CD, CSC |Comprende a información relevante en textos propios de |

|LITERATURA |explícita en textos escritos de soportes variados (web |propios de situacións cotiás e dos medios de | |situacións cotiás e dos medios de comunicación social nos|

| |infantís, libros, carteis). |comunicación social nos que esta se amose de forma | |que esta se amose de forma evidente. |

| | |evidente. | | |

|LINGUA GALEGA E |B2.1. Comprender, localizar e seleccionar información |LGB2.1.2. Identifica as ideas principais dun texto |CCL |Identifica as ideas principais dun texto (narrativo, |

|LITERATURA |explícita en textos escritos de soportes variados (web |(narrativo, descritivo, expositivo) adecuado á súa | |descritivo, expositivo) adecuado á súa idade. |

| |infantís, libros, carteis). |idade. | | |

|LINGUA GALEGA E |B2.1. Comprender, localizar e seleccionar información |LGB2.1.3. Busca, localiza e selecciona información |CCL, CAA, CSIEE|Busca, localiza e selecciona información concreta dun |

|LITERATURA |explícita en textos escritos de soportes variados (web |concreta dun texto sinxelo, adecuado á súa idade. | |texto sinxelo, adecuado á súa idade. |

| |infantís, libros, carteis). | | | |

|LINGUA GALEGA E |B2.1. Comprender, localizar e seleccionar información |LGB2.1.4. Interpreta, personificacións, hipérboles e |CCL, CAA, CSIEE|Interpreta, personificacións, hipérboles e ironías |

|LITERATURA |explícita en textos escritos de soportes variados (web |ironías evidentes, en textos de dificultade adecuada á| |evidentes, en textos sinxelos. |

| |infantís, libros, carteis). |súa idade. | | |

|LINGUA GALEGA E |B2.1. Comprender, localizar e seleccionar información |LGB2.1.5. Identifica a estrutura xeral dun texto e |CCL |Identifica a estrutura xeral dun texto e recoñece algúns |

|LITERATURA |explícita en textos escritos de soportes variados (web |recoñece algúns mecanismos de cohesión (repeticións, | |mecanismos de cohesión. |

| |infantís, libros, carteis). |sinónimos, anáforas pronominais sinxelas). | | |

|LINGUA GALEGA E |B2.1. Comprender, localizar e seleccionar información |LGB2.1.6. Emprega o dicionario para resolver as |CCL, CAA, CSIEE|Emprega o dicionario para resolver as dúbidas de |

|LITERATURA |explícita en textos escritos de soportes variados (web |dúbidas de vocabulario que atopa nos textos. | |vocabulario que atopa nos textos. |

| |infantís, libros, carteis). | | | |

|LINGUA GALEGA E |B2.1. Comprender, localizar e seleccionar información |LGB2.1.7. Fai unha lectura rápida, selectiva ou |CCL, CAA, CSIEE|Fai unha lectura rápida, selectiva ou integral en función|

|LITERATURA |explícita en textos escritos de soportes variados (web |integral en función das necesidades de cada momento. | |das necesidades de cada momento. |

| |infantís, libros, carteis). | | | |

|LINGUA GALEGA E |B2.2. Interpretar e comprender, de maneira xeral, a |LGB2.2.1. Interpreta e comprende, de maneira xeral, a |CCL, CAA, CSC, |Interpreta e comprende, de maneira xeral, a información |

|LITERATURA |información procedente de gráficos, esquemas sinxelos e |información de gráficos, esquemas sinxelos e |CSIEE, CMCT |de gráficos, esquemas sinxelos e ilustracións, |

| |ilustracións en textos. |ilustracións, relacionando esta co contido do texto | |relacionando esta co contido do texto que acompañan. |

| | |que acompañan. | | |

|LINGUA GALEGA E |B2.3. Realizar o subliñado das ideas principais dun texto|LGB2.3.1. Realiza o subliñado das ideas principais dun|CCL, CAA |Realiza o subliñado das ideas principais dun texto |

|LITERATURA |sinxelo e esquematizar e resumir o seu contido. |texto sinxelo. | |sinxelo. |

|LINGUA GALEGA E |B2.3. Realizar o subliñado das ideas principais dun texto|LGB2.3.2. Esquematiza as ideas dun texto sinxelo, |CCL, CAA |Esquematiza as ideas dun texto sinxelo, indicando as |

|LITERATURA |sinxelo e esquematizar e resumir o seu contido. |indicando as ideas principais. | |ideas principais. |

|LINGUA GALEGA E |B2.3. Realizar o subliñado das ideas principais dun texto|LGB2.3.3. Realiza o resumo dun texto sinxelo. |CCL, CAA |Realiza o resumo dun texto sinxelo. |

|LITERATURA |sinxelo e esquematizar e resumir o seu contido. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B2.4. Utilizar, de maneira xeral, estratexias para |LGB2.4.1. Deduce, de maneira xeral, o posible contido |CCL, CAA, CSIEE|Deduce, de maneira xeral, o posible contido dun texto |

|LITERATURA |mellorar a lectura. |dun texto antes de lelo, axudándose do título e as | |antes de lelo, axudándose do título e as ilustracións. |

| | |ilustracións. | | |

|LINGUA GALEGA E |B2.4. Utilizar, de maneira xeral, estratexias para |LGB2.4.2. Relé un texto e marca as palabras clave para|CCL, CAA, CSIEE|Relé un texto e marca as palabras clave para acadar a |

|LITERATURA |mellorar a lectura. |acadar a comprensión, cando é preciso. | |comprensión, cando é preciso. |

|LINGUA GALEGA E |B2.5. Utilizar as tecnoloxías da información para obter |LGB2.5.1. Utiliza, de forma guiada, as tecnoloxías da |CCL, CD, CAA |Utiliza, de forma guiada, as tecnoloxías da información |

|LITERATURA |información necesaria para a realización das súas |información para obter información. | |para obter información. |

| |tarefas. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B2.5. Utilizar as tecnoloxías da información para obter |LGB2.5.2. Utiliza dicionarios dixitais para |CCL, CAA, CD, |Utiliza dicionarios dixitais para interpretar a |

|LITERATURA |información necesaria para a realización das súas |interpretar a información dun texto. |CSIEE |información dun texto. |

| |tarefas. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B2.6. Ler, en silencio ou en voz alta, textos en galego |LGB2.6.1. Descodifica sen dificultade as palabras. |CCL, CAA |Descodifica sen dificultade as palabras máis comúns. |

|LITERATURA |adaptados aos seus intereses. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B2.6. Ler, en silencio ou en voz alta, textos en galego |LGB2.6.2. Le textos en voz alta, sen dificultade e coa|CCL |Le textos en voz alta, sen dificultade e coa velocidade |

|LITERATURA |adaptados aos seus intereses. |velocidade adecuada. | |adecuada. |

|LINGUA GALEGA E |B2.6. Ler, en silencio ou en voz alta, textos en galego |LGB2.6.3. Le textos, adaptados á súa idade e aos seus |CCL |Le textos, adaptados á súa idade e aos seus intereses, en|

|LITERATURA |adaptados aos seus intereses. |intereses, en silencio e sen dificultade. | |silencio e sen dificultade. |

|LINGUA GALEGA E |B2.6. Ler, en silencio ou en voz alta, textos en galego |LGB2.6.4. Fai lecturas dramatizadas de textos. |CCL, CSC |Fai lecturas dramatizadas de textos. |

|LITERATURA |adaptados aos seus intereses. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B2.7. Coñecer o funcionamento da bibliotecas de aula, |LGB2.7.1. Usa a biblioteca de aula con certa |CCL, CAA, CSC |Usa a biblioteca de aula con certa autonomía, para obter |

|LITERATURA |centro, así como as virtuais, colaborando no seu coidado |autonomía, para obter datos e informacións, e colabora| |datos e informacións, e colabora no seu coidado e |

| |e mellora, e participar en actividades literarias. |no seu coidado e mellora. | |mellora. |

|LINGUA GALEGA E |B2.7. Coñecer o funcionamento da bibliotecas de aula, |LGB2.7.2. Identifica o funcionamento da biblioteca de |CCL, CAA, CSC |Identifica o funcionamento da biblioteca de aula, de |

|LITERATURA |centro, así como as virtuais, colaborando no seu coidado |aula, de centro, así como as virtuais e colabora no | |centro, así como as virtuais e colabora no seu coidado e |

| |e mellora, e participar en actividades literarias. |seu coidado e mellora. | |mellora. |

|LINGUA GALEGA E |B2.7. Coñecer o funcionamento da bibliotecas de aula, |LGB2.7.3. Participa en actividades literarias do |CCL, CSC, CCEC |Participa en actividades literarias do centro. |

|LITERATURA |centro, así como as virtuais, colaborando no seu coidado |centro. | | |

| |e mellora, e participar en actividades literarias. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B2.8. Ter interese por ter unha biblioteca propia. |LGB2.8.1. Amosa interese pola conservación e |CCL, CAA, CSC |Amosa interese pola conservación e organización dos seus |

|LITERATURA | |organización dos seus libros. | |libros. |

|LINGUA GALEGA E |B2.9. Amosar interese polos textos escritos como fonte de|LGB2.9.1. Amosa interese pola lectura como fonte de |CCL, CAA, CSC, |Amosa interese pola lectura como fonte de aprendizaxe e |

|LITERATURA |aprendizaxe e medio de comunicación. |aprendizaxe e medio de comunicación. |CCEC |medio de comunicación. |

|LINGUA GALEGA E |B2.10. Amosar certa autonomía lectora e capacidade de |LGB2.10.1. Amosa certa autonomía lectora e capacidade |CCL |Amosa certa autonomía lectora e capacidade de seleccionar|

|LITERATURA |selección de textos do seu interese, así como ser quen de|de seleccionar textos do seu interese. | |textos do seu interese. |

| |expresar preferencias. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B2.10. Amosar certa autonomía lectora e capacidade de |LGB2.10.2. Expresa, de maneira sinxela, opinións e |CCL, CSC, CAA, |Expresa, de maneira sinxela, opinións e valoracións sobre|

|LITERATURA |selección de textos do seu interese, así como ser quen de|valoracións sobre as lecturas feitas. |CSIEE |as lecturas feitas. |

| |expresar preferencias. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B3.1. Usar, de maneira xeral, as estratexias de |LGB3.1.1. Planifica a elaboración do texto, antes de |CCL, CSIEE, |Elebora borradores de textos que vai escribir. |

|LITERATURA |planificación, textualización e revisión do texto. |comezar a escribir, xerando ideas, seleccionando e |CAA, | |

| | |estruturando a información. | | |

|LINGUA GALEGA E |B3.1. Usar, de maneira xeral, as estratexias de |LGB3.1.2. Elabora o texto cunha estrutura definida, |CCL, CAA, CSIEE|Elabora textos de xeito coherente e creativo. |

|LITERATURA |planificación, textualización e revisión do texto. |con coherencia xeral e de xeito creativo. | | |

|LINGUA GALEGA E |B3.1. Usar, de maneira xeral, as estratexias de |LGB3.1.3. Aplica, de forma xeral, os signos de |CCL |Utiliza signos de puntuación. |

|LITERATURA |planificación, textualización e revisión do texto. |puntuación (punto, coma, punto e coma, dous puntos, | | |

| | |puntos suspensivos, signos de exclamación e | | |

| | |interrogación). | | |

|LINGUA GALEGA E |B3.1. Usar, de maneira xeral, as estratexias de |LGB3.1.4. Aplica, de maneira xeral, a norma |CCL, CSC, CCEC |Utiliza regras básicas de ortografía e acentuación. |

|LITERATURA |planificación, textualización e revisión do texto. |lingüística: ortografía, acentuación, léxico, | | |

| | |morfosintaxe. | | |

|LINGUA GALEGA E |B3.1. Usar, de maneira xeral, as estratexias de |LGB3.1.5. Escribe textos propios seguindo o proceso de|CCL, CAA, CSIEE|Elebora borradores de textos que vai escribir. |

|LITERATURA |planificación, textualización e revisión do texto. |planificación, redacción, revisión e elabora | | |

| | |borradores. | | |

|LINGUA GALEGA E |B3.1. Usar, de maneira xeral, as estratexias de |LGB3.1.6. Usa o dicionario durante a elaboración de |CCL, CAA, CSIEE|Usa o dicionario durante a elaboración de textos. |

|LITERATURA |planificación, textualización e revisión do texto. |textos. | | |

|LINGUA GALEGA E |B3.2. Crear textos sinxelos de diferente tipoloxía que |LGB3.2.1. Elabora, en diferentes soportes, textos |CCL, CAA, CD |Elabora, en diferentes soportes, textos propios da vida |

|LITERATURA |permitan narrar, describir e resumir emocións e |propios da vida cotiá e académica, imitando modelos: | |cotiá e académica, imitando modelos. |

| |informacións relacionadas con situacións cotiás e aqueles|cartas e correos electrónicos, mensaxes curtas, normas| | |

| |que sexan característicos dos medios de comunicación. |de convivencia,avisos, instrucións… | | |

|LINGUA GALEGA E |B3.2. Crear textos sinxelos de diferente tipoloxía que |LGB3.2.2. Redacta textos sinxelos xornalísticos |CCL, CSC, CCEC,|Redacta textos sinxelos xornalísticos (noticias) e |

|LITERATURA |permitan narrar, describir e resumir emocións e |(noticias) e publicitarios (anuncios e carteis). |CAA |publicitarios (anuncios e carteis) imitando modelos. |

| |informacións relacionadas con situacións cotiás e aqueles| | | |

| |que sexan característicos dos medios de comunicación. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B3.2. Crear textos sinxelos de diferente tipoloxía que |LGB3.2.3. Elabora diferentes tipos de textos |CCL, CAA |Elabora diferentes tipos de textos (narrativos, |

|LITERATURA |permitan narrar, describir e resumir emocións e |(narrativos, expositivos, descritivos) seguindo un | |expositivos, descritivos) seguindo un guión establecido. |

| |informacións relacionadas con situacións cotiás e aqueles|guión establecido. | | |

| |que sexan característicos dos medios de comunicación. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B3.2. Crear textos sinxelos de diferente tipoloxía que |LGB3.2.4. Escribe textos coherentes empregando algúns |CCL, CSC, CCEC |Escribe textos coherentes empregando algúns elementos de |

|LITERATURA |permitan narrar, describir e resumir emocións e |elementos de cohesión. | |cohesión. |

| |informacións relacionadas con situacións cotiás e aqueles| | | |

| |que sexan característicos dos medios de comunicación. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B3.2. Crear textos sinxelos de diferente tipoloxía que |LGB3.2.5. Resume o contido de textos sinxelos propios |CCL, CSC, CAA |Resume o contido de textos sinxelos propios do ámbito da |

|LITERATURA |permitan narrar, describir e resumir emocións e |do ámbito da vida persoal ou familiar ou dos medios de| |vida persoal ou familiar ou dos medios de comunicación. |

| |informacións relacionadas con situacións cotiás e aqueles|comunicación. | | |

| |que sexan característicos dos medios de comunicación. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B3.3. Elaborar textos do ámbito académico para obter, |LGB3.3.1. Elabora por escrito textos moi sinxelos do |CCL, CAA, CSIEE|Elabora por escrito textos moi sinxelos do ámbito |

|LITERATURA |organizar e comunicar información. |ámbito académico (cuestionarios, resumos, informes | |académico para obter, organizar e comunicar información. |

| | |sinxelos, descricións, explicacións...) para obter, | | |

| | |organizar e comunicar información. | | |

|LINGUA GALEGA E |B3.4. Elaborar textos sinxelos que combinen a linguaxe |LGB3.4.1. Elabora textos sinxelos que combinan a |CCL, CSC, CCEC,|Elabora textos sinxelos que combinan a linguaxe verbal e |

|LITERATURA |verbal e a non verbal. |linguaxe verbal e non verbal: carteis publicitarios, |CAA, CSIEE |non verbal: carteis publicitarios, anuncios, cómic. |

| | |anuncios, cómic. | | |

|LINGUA GALEGA E |B3.5. Usar, de xeito guiado, programas informáticos de |LGB3.5.1. Usa, de xeito guiado, programas informáticos|CCL, CD, CAA, |Usa, de xeito guiado, programas informáticos de |

|LITERATURA |procesamento de texto. |de procesamento de texto. |CSIEE |procesamento de texto. |

|LINGUA GALEGA E |B3.6. Utilizar recursos gráficos e paratextuais que |LGB3.6.1. Usa recursos sinxelos gráficos e |CCL, CD, CSIEE |Ilustra textos que escribe. |

|LITERATURA |faciliten a comprensión dos textos. |paratextuais (ilustracións, subliñados, gráficos e | | |

| | |tipografía) para facilitar a comprensión dos textos e | | |

| | |ilustrar o seu contido. | | |

|LINGUA GALEGA E |B3.7. Coidar a presentación dos traballos escritos en |LGB3.7.1. Coida a presentación dos textos seguindo as |CCL, CD, CAA |Coida a presentación dos textos seguindo as normas |

|LITERATURA |calquera soporte e valorar a lingua escrita como medio de|normas básicas de presentación establecidas: marxes, | |básicas de presentación establecidas: marxes, disposición|

| |comunicación. |disposición no papel, limpeza, calidade caligráfica, | |no papel, limpeza, calidade caligráfica, interliñado… en |

| | |interliñado… en calquera soporte. | |calquera soporte. |

|LINGUA GALEGA E |B3.7. Coidar a presentación dos traballos escritos en |LGB3.7.2. Valora a lingua escrita como medio de |CCL, CSC |Valora a lingua escrita como medio de comunicación e como|

|LITERATURA |calquera soporte e valorar a lingua escrita como medio de|comunicación e como medio de obtención e coñecemento. | |medio de obtención e coñecemento. |

| |comunicación. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.1. Utilizar terminoloxía lingüística e gramatical |LGB4.1.1. Sinala a denominación dos textos traballados|CCL, CAA |Diferencia entre enunciado, palabra e sílaba. |

|LITERATURA |básica, como apoio á comprensión e á produción de textos,|e recoñece nestes enunciados, palabras e sílabas. | | |

| |así como aplicar o seu coñecemento no uso da lingua. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.1. Utilizar terminoloxía lingüística e gramatical |LGB4.1.2. Identifica o tempo verbal (presente, pasado |CCL, CAA |Identifica o tempo verbal. |

|LITERATURA |básica, como apoio á comprensión e á produción de textos,|e futuro) en formas verbais dadas. | | |

| |así como aplicar o seu coñecemento no uso da lingua. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.1. Utilizar terminoloxía lingüística e gramatical |LGB4.1.3. Diferencia as sílabas que conforman cada |CCL, CAA |Diferencia as sílabas que conforman cada palabra, |

|LITERATURA |básica, como apoio á comprensión e á produción de textos,|palabra, diferenciando a sílaba tónica das átonas. | |diferenciando a sílaba tónica das átonas. |

| |así como aplicar o seu coñecemento no uso da lingua. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.1. Utilizar terminoloxía lingüística e gramatical |LGB4.1.4. Identifica nun texto substantivos, |CCL, CAA |Identifica nun texto substantivos, adxectivos |

|LITERATURA |básica, como apoio á comprensión e á produción de textos,|adxectivos determinantes e cuantificadores. | |determinantes e cuantificadores. |

| |así como aplicar o seu coñecemento no uso da lingua. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.1. Utilizar terminoloxía lingüística e gramatical |LGB4.1.5. Sinala o xénero e número de palabras dadas e|CCL, CAA |Sinala o xénero e número de palabras dadas e cámbiao. |

|LITERATURA |básica, como apoio á comprensión e á produción de textos,|cámbiao. | | |

| |así como aplicar o seu coñecemento no uso da lingua. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.2. Aplicar, de forma xeral, as normas ortográficas |LGB4.2.1. Aplica xeralmente as normas de acentuación. |CCL, CSC, CCEC |Coñece as normas de acentuación. |

|LITERATURA |xerais e as de acentuación en particular, apreciando o | | | |

| |seu valor social e a necesidade de cinguirse a elas. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.2. Aplicar, de forma xeral, as normas ortográficas |LGB4.2.2. Coñece e utiliza as normas ortográficas |CCL, CSC, CCEC |Coñece e aplica normas ortográficas básicas. |

|LITERATURA |xerais e as de acentuación en particular, apreciando o |básicas, aplicándoas nas súas producións escritas. | | |

| |seu valor social e a necesidade de cinguirse a elas. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.2. Aplicar, de forma xeral, as normas ortográficas |LGB4.2.3. Valora a importancia do dominio da |CCL, CSC, CCEC |Valora a importancia do dominio da ortografía para |

|LITERATURA |xerais e as de acentuación en particular, apreciando o |ortografía para asegurar unha correcta comunicación | |asegurar unha correcta comunicación escrita. |

| |seu valor social e a necesidade de cinguirse a elas. |escrita entre as persoas falantes dunha mesma lingua e| | |

| | |para garantir unha adecuada interpretación dos textos | | |

| | |escritos. | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.3. Utilizar correctamente as regras de puntuación, así|LGB4.3.1. Emprega con correccións os signos de |CCL |Emprega con correccións os signos de puntuación. |

|LITERATURA |como construír correctamente as oracións desde o punto de|puntuación. | | |

| |vista sintáctico, nas producións orais e escritas. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.3. Utilizar correctamente as regras de puntuación, así|LGB4.3.2. Usa unha sintaxe elemental adecuada nas súas|CCL |Usa unha sintaxe elemental adecuada nas súas producións. |

|LITERATURA |como construír correctamente as oracións desde o punto de|producións. | | |

| |vista sintáctico, nas producións orais e escritas. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.3. Utilizar correctamente as regras de puntuación, así|LGB4.3.3. Respecta, de xeito xeral, as normas |CCL, CSC, CCEC |Construe correctamente oracións utilizando pronomes |

|LITERATURA |como construír correctamente as oracións desde o punto de|morfosintácticas de colocación do pronome átono. | |átonos. |

| |vista sintáctico, nas producións orais e escritas. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.4. Recoñecer e empregar os conectores básicos. |LGB4.4.1. Usa diversos conectores básicos entre |CCL, CAA |Usa diversos conectores básicos entre oracións: adición, |

|LITERATURA | |oracións: adición, causa, oposición, contradición... | |causa, oposición, contradición... |

|LINGUA GALEGA E |B4.5. Identificar intuitivamente o suxeito e o predicado,|LGB4.5.1. Identifica intuitivamente, en oracións |CCL, CAA |Identifica intuitivamente, en oracións sinxelas, o papel |

|LITERATURA |así como o papel semántico do suxeito, para mellorar a |sinxelas, o papel semántico do suxeito. | |semántico do suxeito. |

| |comprensión e a produción de textos. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.5. Identificar intuitivamente o suxeito e o predicado,|LGB4.5.2. Sinala intuitivamente o verbo e os seus |CCL, CAA |Sinala o suxeito e o predicado nunha oración. |

|LITERATURA |así como o papel semántico do suxeito, para mellorar a |complementos, especialmente o suxeito, en oracións. | | |

| |comprensión e a produción de textos. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.6. Usar o dicionario en papel ou dixital, con certa |LGB4.6.1. Usa, con certa autonomía, o dicionario en |CCL, CAA, CD |Usa, con certa autonomía, o dicionario en papel ou |

|LITERATURA |autonomía. |papel ou dixital. | |dixital. |

|LINGUA GALEGA E |B4.7. Identificar palabras compostas e derivadas, así |LGB4.7.1. Recoñece palabras derivadas e compostas, |CCL, CAA |Recoñece palabras derivadas e compostas, identificando e |

|LITERATURA |como sinónimos, antónimos e palabras polisémicas de uso |identificando e formando familias de palabras. | |formando familias de palabras. |

| |habitual, para comprender e producir textos. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.7. Identificar palabras compostas e derivadas, así |LGB4.7.2. Recoñece e usa sinónimos, antónimos, |CCL, CAA |Recoñece e usa sinónimos, antónimos, palabras polisémicas|

|LITERATURA |como sinónimos, antónimos e palabras polisémicas de uso |palabras polisémicas de uso habitual. | |de uso habitual. |

| |habitual, para comprender e producir textos. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.8. Valorar a lingua galega dentro da realidade |LGB4.8.1. Identifica e valora a lingua galega dentro |CCL, CSC, CCEC |Identifica e valora a lingua galega dentro da realidade |

|LITERATURA |plurilingüe e pluricultural de España e de Europa. |da realidade plurilingüe e pluricultural de España e | |plurilingüe e pluricultural de España e de Europa. |

| | |de Europa. | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.9. Establecer relacións elementais entre as diversas |LGB4.9.1. Recoñece, de forma xeral, e evita as |CCL, CCEC |Evita as interferencias entre as linguas que está a |

|LITERATURA |linguas que utiliza ou está a aprender o alumnado. para |interferencias entre as linguas que está a aprender. | |aprender. |

| |reflexionar sobre como mellorar os seus procesos | | | |

| |comunicativos na lingua galega. | | | |

|LINGUA GALEGA E |B4.9. Establecer relacións elementais entre as diversas |LGB4.9.2. Identifica diferenzas, regularidades e |CCL, CCEC, CSC | Identifica diferenzas, regularidades e semellanzas |

|LITERATURA |linguas que utiliza ou está a aprender o alumnado. para |semellanzas elementais sintácticas, ortográficas, | |elementais sintácticas, ortográficas, morfolóxicas e |

| |reflexionar sobre como mellorar os seus procesos |morfolóxicas e léxicas entre todas as linguas que | |léxicas entre todas as linguas que coñece e/ou está a |

| |comunicativos na lingua galega. |coñece e/ou está a aprender, como punto de apoio para | |aprender. |

| | |a súa aprendizaxe. | | |

|LINGUA GALEGA E |B5.1. Escoitar, memorizar, reproducir e valorar textos |LGB5.1.1. Escoita, memoriza e reproduce textos |CCL, CAA, CCEC |Escoita, memoriza e reproduce textos procedentes da |

|LITERATURA |procedentes da literatura popular galega, así como da |procedentes da literatura popular oral galega | |literatura popular oral galega. |

| |literatura galega en xeral. |(adiviñas, lendas, contos, poemas, cancións, ditos) e | | |

| | |da literatura galega en xeral. | | |

|LINGUA GALEGA E |B5.1. Escoitar, memorizar, reproducir e valorar textos |LGB5.1.2. Valora os textos da literatura galega (oral |CCL, CCEC |Valora os textos da literatura galega (oral ou non) como |

|LITERATURA |procedentes da literatura popular galega, así como da |ou non) como fonte de coñecemento da nosa cultura e | |fonte de coñecemento da nosa cultura e como recurso de |

| |literatura galega en xeral. |como recurso de gozo persoal. | |gozo persoal. |

|LINGUA GALEGA E |B5.2. Ler textos e obras en galego da literatura |LGB5.2.1. Le en silencio obras e textos en galego da |CCL, CCEC, CD |Le en silencio obras e textos en galego da literatura |

|LITERATURA |infantil, adaptacións breves de obras clásicas e |literatura infantil, adaptacións breves de obras | |infantil, adaptacións breves de obras clásicas e |

| |literatura actual, en diferentes soportes. |clásicas e literatura actual, en diferentes soportes. | |literatura actual, en diferentes soportes |

|LINGUA GALEGA E |B5.2. Ler textos e obras en galego da literatura |LGB5.2.2. Le en voz alta obras e textos en galego da |CCL, CCEC, CD |Le en voz alta obras e textos en galego da literatura |

|LITERATURA |infantil, adaptacións breves de obras clásicas e |literatura infantil, adaptacións breves de obras | |infantil, adaptacións breves de obras clásicas e |

| |literatura actual, en diferentes soportes. |clásicas e literatura actual e en diferentes soportes.| |literatura actual e en diferentes soportes. |

|LINGUA GALEGA E |B5.3. Identificar o xénero literario ao que pertence uns |LGB5.3.1. Identifica o xénero literario ao que |CCL, CCEC |Identifica o xénero literario ao que pertencen uns textos|

|LITERATURA |textos dados. |pertencen uns textos dados: narrativa, poesía e | |dados: narrativa, poesía e teatro. |

| | |teatro. | | |

|LINGUA GALEGA E |B5.4. Recrear e compoñer poemas e relatos a partir de |LGB5.4.1. Recrea e compón poemas e relatos, a partir |CCL, CCEC, CSC |Elabora poemas a partir de modelos dados. |

|LITERATURA |modelos sinxelos. |de modelos sinxelos, para comunicar sentimentos, | | |

| | |emocións, preocupacións, desexos, estados de ánimo ou | | |

| | |lembranzas. | | |

|LINGUA GALEGA E |B5.5. Participar activamente en dramatizacións de |LGB5.5.1. Participa activamente en dramatizacións de |CCL |Participa activamente en dramatizacións de situacións e |

|LITERATURA |situacións e de textos literarios adaptados á súa idade. |situacións e de textos literarios adaptados á súa | |de textos literarios adaptados á súa idade. |

| | |idade. | | |

|LINGUA GALEGA E |B5.6. Valorar a literatura en calquera lingua, como |LGB5.6.1. Valora a literatura en calquera lingua, como|CCL, CSC, CCEC |Valora a literatura en calquera lingua, como vehículo de |

|LITERATURA |vehículo de comunicación, fonte de coñecemento doutros |vehículo de comunicación, fonte de coñecemento doutros| |comunicación, fonte de coñecemento doutros mundos, tempos|

| |mundos, tempos e culturas, e como recurso de gozo |mundos, tempos e culturas, e como recurso de gozo | |e culturas, e como recurso de gozo persoal. |

| |persoal. |persoal. | | |

|LINGUA GALEGA E |B5.7. Amosar interese, respecto e tolerancia ante as |LGB5.7.1. Amosa curiosidade por coñecer outros |CCL, CCEC |Amosa curiosidade por coñecer outros costumes e formas de|

|LITERATURA |diferenzas persoais, sociais e culturais. |costumes e formas de relación social, respectando e | |relación social, respectando e valorando a diversidade |

| | |valorando a diversidade cultural. | |cultural. |

|MATEMÁTICAS |B1.1. Expresar verbalmente de forma razoada o proceso |MTB1.1.1. Comunica verbalmente de forma razoada o |CMCT, CCL |Comunica verbalmente de forma razoada o proceso seguido |

| |seguido na resolución dun problema. |proceso seguido na resolución dun problema de | |na resolución dun problema de matemáticas ou en contextos|

| | |matemáticas ou en contextos da realidade. | |da realidade. |

|MATEMÁTICAS |B1.2. Utilizar procesos de razoamento e estratexias de |MTB1.2.1. Reflexiona sobre o proceso de resolución de |CMCT, CAA, |Reflexiona sobre o proceso de resolución de |

| |resolución de problemas, realizando os cálculos |problemas:revisa as operacións utilizadas, as unidades|CSIEE |problemas:revisa as operacións utilizadas e as unidades |

| |necesarios e comprobando as solucións obtidas. |dos resultados, comproba e interpreta as solucións no | |dos resultados. |

| | |contexto da situación, busca outras formas de | | |

| | |resolución etc. | | |

|MATEMÁTICAS |B1.2. Utilizar procesos de razoamento e estratexias de |MTB1.2.2. Utiliza estratexias heurísticas e procesos |CMCT, CAA, |Utiliza estratexias heurísticas e procesos de razoamento |

| |resolución de problemas, realizando os cálculos |de razoamento na resolución de problemas. |CSIEE |na resolución de problemas. |

| |necesarios e comprobando as solucións obtidas. | | | |

|MATEMÁTICAS |B1.2. Utilizar procesos de razoamento e estratexias de |MTB1.2.3. Realiza estimacións e elabora conxecturas |CMCT, CAA, |Realiza estimacións e elabora conxecturas sobre os |

| |resolución de problemas, realizando os cálculos |sobre os resultados dos problemas a resolver, |CSIEE |resultados dos problemas a resolver. |

| |necesarios e comprobando as solucións obtidas. |contrastando a súa validez e valorando a súa utilidade| | |

| | |e eficacia. | | |

|MATEMÁTICAS |B1.2. Utilizar procesos de razoamento e estratexias de |MTB1.2.4. Identifica e interpreta datos e mensaxes de |CMCT, CCL, CAA |Identifica e interpreta datos e mensaxes de textos |

| |resolución de problemas, realizando os cálculos |textos numéricos sinxelos da vida cotiá (facturas, | |numéricos sinxelos da vida cotiá (facturas, folletos |

| |necesarios e comprobando as solucións obtidas. |folletos publicitarios, rebaixas...). | |publicitarios, rebaixas...). |

|MATEMÁTICAS |B1.3. Profundar en problemas resoltos propoñendo pequenas|MTB1.3.1. Profunda en problemas unha vez resoltos, |CMCT, CAA, |Busca diferentes maneiras de resolver un problema. |

| |variacións nos datos, outras preguntas etc. |analizando a coherencia da solución e buscando outras |CSIEE | |

| | |formas de resolvelos. | | |

|MATEMÁTICAS |B1.3. Profundar en problemas resoltos propoñendo pequenas|MTB1.3.2. Formula novos problemas, a partir dun |CMCT, CAA, |Formula novos problemas, a partir dun resolto: variando |

| |variacións nos datos, outras preguntas etc. |resolto: variando os datos, propoñendo novas |CSIEE |os datos e propoñendo novas preguntas. |

| | |preguntas, conectando coa realidade, buscando outros | | |

| | |contextos etc. | | |

|MATEMÁTICAS |B1.4. Identificar e resolver problemas da vida cotiá, |MTB1.4.1. Practica o método científico sendo ordenado,|CMCT, CAA |Practica o método científico sendo ordenado, organizado e|

| |axeitados ao seu nivel, establecendo conexións entre a |organizado e sistemático. | |sistemático. |

| |realidade e as matemáticas e valorando a utilidade dos | | | |

| |coñecementos matemáticos axeitados para a resolución de | | | |

| |problemas. | | | |

|MATEMÁTICAS |B1.5. Desenvolver e cultivar as actitudes persoais |MTB1.5.1. Desenvolve e amosa actitudes axeitadas para |CMCT, CSC, |Desenvolve e amosa actitudes axeitadas para o traballo en|

| |inherentes ao traballo matemático. |o traballo en matemáticas: esforzo, perseveranza, |CSIEE |matemáticas: esforzo, perseveranza, flexibilidade e |

| | |flexibilidade e aceptación da crítica razoada. | |aceptación da crítica razoada. |

|MATEMÁTICAS |B1.6. Utilizar os medios tecnolóxicos de modo habitual no|MTB1.6.1. Utiliza ferramentas tecnolóxicas para a |CMCT , CD, CAA |Utiliza ferramentas tecnolóxicas para a realización de |

| |proceso de aprendizaxe, buscando, analizando e |realización de cálculos numéricos, para aprender e | |cálculos numéricos, para aprender e resolver problemas. |

| |seleccionando información relevante en internet ou en |resolver problemas. | | |

| |outras fontes elaborando documentos propios, facendo | | | |

| |exposicións e argumentacións. | | | |

|MATEMÁTICAS |B2.1. Ler, escribir e ordenar utilizando razoamentos |MTB2.1.1. Identifica os números romanos aplicando o |CMCT, CCEC, CCL|Identifica os números romanos. |

| |apropiados, distintos tipos de números (romanos, |coñecemento á comprensión de datacións. | | |

| |naturais, fraccións e decimais ata as centésimas). | | | |

|MATEMÁTICAS |B2.1. Ler, escribir e ordenar utilizando razoamentos |MTB2.1.2. Le, escribe e ordena en textos numéricos e |CMCT, CAA, CCL |Le, escribe e ordenanúmeros (naturais, fraccións e |

| |apropiados, distintos tipos de números (romanos, |da vida cotiá, números (naturais, fraccións e decimais| |decimais ata as centésimas) interpretando o valor de |

| |naturais, fraccións e decimais ata as centésimas). |ata as centésimas), utilizando razoamentos apropiados | |posición de cada unha das súas cifras. |

| | |e interpretando o valor de posición de cada unha das | | |

| | |súas cifras. | | |

|MATEMÁTICAS |B2.2. Interpretar diferentes tipos de números segundo o |MTB2.2.1. Descompón, compón e redondea números |CMCT, CAA |Descompón, compón e redondea números naturais e decimais,|

| |seu valor. |naturais e decimais, interpretando o valor de posición| |interpretando o valor de posición de cada unha das súas |

| | |de cada unha das súas cifras. | |cifras. |

|MATEMÁTICAS |B2.3. Operar cos números tendo en conta a xerarquía nas |MTB2.3.1. Aplica as propiedades das operacións e as |CMCT, CAA |Aplica as propiedades das operacións e as relacións entre|

| |operacións, aplicando as súas propiedades, as estratexias|relacións entre elas. | |elas. |

| |persoais e os diferentes procedementos que se utilizan | | | |

| |segundo a natureza do cálculo que se realizará | | | |

| |(algoritmos escritos, cálculo mental, tenteo, estimación,| | | |

| |calculadora), usando o máis adecuado. | | | |

|MATEMÁTICAS |B2.3. Operar cos números tendo en conta a xerarquía nas |MTB2.3.2. Realiza sumas e restas de fraccións co mesmo|CMCT, CAA |Realiza sumas e restas de fraccións co mesmo denominador.|

| |operacións, aplicando as súas propiedades, as estratexias|denominador na resolución de problemas | | |

| |persoais e os diferentes procedementos que se utilizan |contextualizados. | | |

| |segundo a natureza do cálculo que se realizará | | | |

| |(algoritmos escritos, cálculo mental, tenteo, estimación,| | | |

| |calculadora), usando o máis adecuado. | | | |

|MATEMÁTICAS |B2.3. Operar cos números tendo en conta a xerarquía nas |MTB2.3.3. Realiza operacións con números decimais na |CMCT, CAA |Realiza operacións con números decimais na resolución de |

| |operacións, aplicando as súas propiedades, as estratexias|resolución de problemas contextualizados. | |problemas contextualizados. |

| |persoais e os diferentes procedementos que se utilizan | | | |

| |segundo a natureza do cálculo que se realizará | | | |

| |(algoritmos escritos, cálculo mental, tenteo, estimación,| | | |

| |calculadora), usando o máis adecuado. | | | |

|MATEMÁTICAS |B2.4. Coñecer, utilizar e automatizar algoritmos estándar|MTB2.4.1. Emprega e automatiza algoritmos estándar de |CMCT, CAA |Emprega e automatiza algoritmos estándar de suma, resta, |

| |de suma, resta, multiplicación e división con distintos |suma, resta, multiplicación e división (de ata dúas | |multiplicación e división (de ata dúas cifras) con |

| |tipos de números, en comprobación de resultados en |cifras) con distintos tipos de números, en | |distintos tipos de números. |

| |contextos de resolución de problemas e en situacións da |comprobación de resultados en contextos de resolución | | |

| |vida cotiá. |de problemas e en situacións cotiás. | | |

|MATEMÁTICAS |B2.4. Coñecer, utilizar e automatizar algoritmos estándar|MTB2.4.2. Constrúe series numéricas, ascendentes e |CMCT |.Constrúe series numéricas, ascendentes e descendentes, |

| |de suma, resta, multiplicación e división con distintos |descendentes, de cadencias 2, 10, 100 a partir | |de cadencias 2, 10, 100 a partir calquera número e de |

| |tipos de números, en comprobación de resultados en |calquera número e de cadencias 5, 25 e 50 a partir de | |cadencias 5, 25 e 50 a partir de múltiplos de 5, 25 e 50.|

| |contextos de resolución de problemas e en situacións da |múltiplos de 5, 25 e 50. | | |

| |vida cotiá. | | | |

|MATEMÁTICAS |B2.4. Coñecer, utilizar e automatizar algoritmos estándar|MTB2.4.3. Elabora e emprega estratexias de cálculo |CMCT, CAA |Elabora e emprega estratexias de cálculo mental. |

| |de suma, resta, multiplicación e división con distintos |mental. | | |

| |tipos de números, en comprobación de resultados en | | | |

| |contextos de resolución de problemas e en situacións da | | | |

| |vida cotiá. | | | |

|MATEMÁTICAS |B2.4. Coñecer, utilizar e automatizar algoritmos estándar|MTB2.4.4. Estima e redondea o resultado dun cálculo |CMCT, CAA |Estima e redondea o resultado dun cálculo. |

| |de suma, resta, multiplicación e división con distintos |valorando a resposta. | | |

| |tipos de números, en comprobación de resultados en | | | |

| |contextos de resolución de problemas e en situacións da | | | |

| |vida cotiá. | | | |

|MATEMÁTICAS |B2.4. Coñecer, utilizar e automatizar algoritmos estándar|MTB2.4.5. Emprega a calculadora aplicando as regras do|CMCT, CAA, CD |Emprega a calculadora aplicando as regras do seu |

| |de suma, resta, multiplicación e división con distintos |seu funcionamento para investigar e resolver | |funcionamento para investigar e resolver problemas. |

| |tipos de números, en comprobación de resultados en |problemas. | | |

| |contextos de resolución de problemas e en situacións da | | | |

| |vida cotiá. | | | |

|MATEMÁTICAS |B2.5. Identificar, resolver problemas da vida cotiá, |MTB2.5.1. Resolve problemas que impliquen o dominio |CMCT, CAA |Resolve problemas que impliquen o dominio dos contidos |

| |adecuados ao seu nivel, establecendo conexións entre a |dos contidos traballados, empregando estratexias | |traballados de xeito razoado. |

| |realidade e as matemáticas e valorando a utilidade dos |heurísticas, de razoamento (clasificación, | | |

| |coñecementos matemáticos adecuados e reflexionando sobre |recoñecemento das relacións, uso de exemplos | | |

| |o proceso aplicado para a resolución de problemas. |contrarios), creando conxecturas, construíndo, | | |

| | |argumentando e tomando decisións. | | |

|MATEMÁTICAS |B2.5. Identificar, resolver problemas da vida cotiá, |MTB2.5.2. Reflexiona sobre o procedemento aplicado á |CMCT, CAA , |Busca diferentes maneiras de resolver un problema. |

| |adecuados ao seu nivel, establecendo conexións entre a |resolución de problemas revisando as operacións |CSIEE | |

| |realidade e as matemáticas e valorando a utilidade dos |empregadas, as unidades dos resultados, comprobando e | | |

| |coñecementos matemáticos adecuados e reflexionando sobre |interpretando as solucións no contexto e buscando | | |

| |o proceso aplicado para a resolución de problemas. |outras formas de resolvelo. | | |

|MATEMÁTICAS |B3.1. Escoller os instrumentos de medida máis pertinentes|MTB3.1.1. Estima lonxitudes, capacidades e masas de |CMCT, CCL, CAA |. Estima lonxitudes, capacidades e masas de obxectos e |

| |en cada caso, estimando a medida de magnitudes de |obxectos e espazos coñecidos elixindo a unidade e os | |espazos coñecidos. |

| |lonxitude, capacidade, masa e tempo facendo previsións |instrumentos máis axeitados para medir e expresar unha| | |

| |razoables. |medida, explicando de forma oral o proceso seguido e a| | |

| | |estratexia utilizada. | | |

|MATEMÁTICAS |B3.1. Escoller os instrumentos de medida máis pertinentes|MTB3.1.2. Mide con instrumentos, utilizando |CMCT, CAA |Mide con instrumentos, utilizando estratexias e unidades |

| |en cada caso, estimando a medida de magnitudes de |estratexias e unidades convencionais e non | |convencionais, elixindo a unidade máis axeitada para a |

| |lonxitude, capacidade, masa e tempo facendo previsións |convencionais, elixindo a unidade máis axeitada para a| |expresión dunha medida. |

| |razoables. |expresión dunha medida. | | |

|MATEMÁTICAS |B3.2. Operar con diferentes medidas. |MTB3.2.1. Suma e resta medidas de lonxitude, |CMCT |Suma e resta medidas de lonxitude, capacidade e masa en |

| | |capacidade e masa en forma simple dando o resultado na| |forma simple dando o resultado na unidade determinada de |

| | |unidade determinada de antemán. | |antemán. |

|MATEMÁTICAS |B3.2. Operar con diferentes medidas. |MTB3.2.2. Expresa en forma simple a medición da |CMCT |Expresa en forma simple a medición da lonxitude, |

| | |lonxitude, capacidade ou masa dada en forma complexa e| |capacidade ou masa dada en forma complexa e viceversa. |

| | |viceversa. | | |

|MATEMÁTICAS |B3.2. Operar con diferentes medidas. |MTB3.2.3. Compara e ordena medidas dunha mesma |CMCT |Compara e ordena medidas dunha mesma magnitude. |

| | |magnitude. | | |

|MATEMÁTICAS |B3.3. Coñecer as unidades de medida do tempo e as súas |MTB3.3.1. Resolve problemas da vida diaria utilizando |CMCT, CAA |Resolve problemas da vida diaria utilizando as medidas |

| |relación, utilizándoas para resolver problemas da vida |as medidas temporais e as súas relacións. | |temporais e as súas relacións. |

| |diaria. | | | |

|MATEMÁTICAS |B3.4. Coñecer o valor e as equivalencias entre as |MTB3.4.1. Coñece a función, o valor e as equivalencias|CMCT, CAA, CSC |Coñece a función, o valor e as equivalencias entre as |

| |diferentes moedas e billetes do sistema monetario da |entre as diferentes moedas e billetes do sistema | |diferentes moedas e billetes do sistema monetario da |

| |Unión Europea. |monetario da Unión Europea utilizándoas tanto para | |Unión Europea. |

| | |resolver problemas en situación reais coma figuradas. | | |

|MATEMÁTICAS |B4.1. Coñecer as figuras planas; cadrado, rectángulo, |MTB4.1.1. Clasifica triángulos atendendo aos seus |CMCT, CAA |Clasifica triángulos atendendo aos seus lados e aos seus |

| |romboide, triángulo, trapecio e rombo. |lados e aos seus ángulos, identificando as relacións | |ángulos. |

| | |entre os seus lados e entre ángulos. | | |

|MATEMÁTICAS |B4.1. Coñecer as figuras planas; cadrado, rectángulo, |MTB4.1.2. Utiliza instrumentos de debuxo e ferramentas|CMCT, CD |Utiliza instrumentos de debuxo e ferramentas tecnolóxicas|

| |romboide, triángulo, trapecio e rombo. |tecnolóxicas para a construción e exploración de | |para a construción e exploración de formas xeométricas. |

| | |formas xeométricas. | | |

|MATEMÁTICAS |B4.2. Utilizar as propiedades das figuras planas para |MTB4.2.1. Clasifica cuadriláteros atendendo ao |CMCT, CAA |Clasifica cuadriláteros atendendo ao paralelismo dos seus|

| |resolver problemas. |paralelismo dos seus lados. | |lados. |

|MATEMÁTICAS |B4.2. Utilizar as propiedades das figuras planas para |MTB4.2.2. Identifica e diferencia os elementos básicos|CMCT, CAA |Identifica e diferencia os elementos básicos da |

| |resolver problemas. |da circunferencia e círculo: centro, raio e diámetro. | |circunferencia e círculo: centro, raio e diámetro. |

|MATEMÁTICAS |B4.3. Coñecer as características e aplicalas para |MTB4.3.1. Identifica e nomea polígonos atendendo o |CMCT, CAA |Identifica e nomea polígonos atendendo o número de lados.|

| |clasificar: poliedros, prismas, pirámides, corpos |número de lados. | | |

| |redondos: cono, cilindro e esfera e os seus elementos | | | |

| |básicos. | | | |

|MATEMÁTICAS |B4.3. Coñecer as características e aplicalas para |MTB4.3.2. Recoñece e identifica poliedros, prismas, |CMCT, CAA |Recoñece e identifica poliedros, prismas, pirámides e os |

| |clasificar: poliedros, prismas, pirámides, corpos |pirámides e os seus elementos básicos: vértices, caras| |seus elementos básicos: vértices, caras e arestas. |

| |redondos: cono, cilindro e esfera e os seus elementos |e arestas. | | |

| |básicos. | | | |

|MATEMÁTICAS |B4.3. Coñecer as características e aplicalas para |MTB4.3.3. Recoñece e identifica corpos redondos: cono,|CMCT, CAA |Recoñece e identifica corpos redondos: cono, cilindro e |

| |clasificar: poliedros, prismas, pirámides, corpos |cilindro e esfera e os seus elementos básicos. | |esfera e os seus elementos básicos. |

| |redondos: cono, cilindro e esfera e os seus elementos | | | |

| |básicos. | | | |

|MATEMÁTICAS |B4.4. Interpretar representacións espaciais realizadas a |MTB4.4.1. Representa a escola, o barrio ou a aldea |CMCT, CAA, CSC |Representa a escola, o barrio ou a aldea mediante un |

| |partir de sistemas de referencia e de obxectos ou |mediante un plano ou esbozo. | |plano ou esbozo. |

| |situacións familiares. | | | |

|MATEMÁTICAS |B4.5. Identificar, resolver problemas da vida cotiá |MTB4.5.1. Resolve problemas xeométricos que impliquen |CMCT, CAA, |Resolve problemas xeométricos. |

| |axeitados ao seu nivel, establecendo conexións entre a |dominio dos contidos traballados, utilizando |CSIEE | |

| |realidade e as matemáticas e valorando a utilidade dos |estratexias heurísticas de razoamento (clasificación, | | |

| |coñecementos matemáticos axeitados e reflexionando sobre |recoñecemento das relacións, uso de exemplos | | |

| |o proceso aplicado para a resolución de problemas. |contrarios), creando conxecturas, construíndo, | | |

| | |argumentando e tomando decisión. | | |

|MATEMÁTICAS |B4.5. Identificar, resolver problemas da vida cotiá |MTB4.5.2. Reflexiona sobre o proceso de resolución de |CMCT, CAA |Busca diferentes formas de resolver un problema. |

| |axeitados ao seu nivel, establecendo conexións entre a |problemas: revisando as operacións utilizadas, as | | |

| |realidade e as matemáticas e valorando a utilidade dos |unidades dos resultados, comprobando e interpretando | | |

| |coñecementos matemáticos axeitados e reflexionando sobre |as solucións no contexto, propoñendo outras formas de | | |

| |o proceso aplicado para a resolución de problemas. |resolvelo. | | |

|MATEMÁTICAS |B5.1. Recoller e rexistrar unha información |MTB5.1.1. Identifica datos cualitativos e |CMCT, CAA |Identifica datos cualitativos e cuantitativos en |

| |cuantificable, utilizando algúns recursos sinxelos de |cuantitativos en situacións familiares. | |situacións familiares. |

| |representación gráfica: táboas de datos, bloques de | | | |

| |barras, diagramas lineais… comunicando a información. | | | |

|MATEMÁTICAS |B5.2. Facer estimacións baseadas na experiencia sobre o |MTB5.2.1. Realiza análise crítica e argumentada sobre |CMCT, CAA |Realiza análise crítica e argumentada sobre as |

| |resultado (posible, imposible, seguro, máis ou menos |as informacións que se presentan mediante gráficas | |informacións que se presentan mediante gráficas |

| |probable) de situacións sinxelas nas que interveña o azar|estatísticas. | |estatísticas. |

| |e comprobar o dito resultado. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.1. Crear unha imaxe positiva de un mesmo tomando | VSCB1.1.1. Expresa a percepción da súa propia |CSC, CCL |Expresa a percepción da súa propia identidade. |

|CIVICOS |decisións meditadas e responsables, baseadas nun bo |identidade relacionando a representación que fai de un| | |

| |autoconcepto. |mesmo e a imaxe que expresan das demais persoas. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.1. Crear unha imaxe positiva de un mesmo tomando |VSCB1.1.2 . Manifesta verbalmente unha visión positiva|CSC, CCL, CAA |Manifesta verbalmente unha visión positiva das súas |

|CIVICOS |decisións meditadas e responsables, baseadas nun bo |das súas propias calidades e limitacións. | |propias calidades e limitacións |

| |autoconcepto. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.2. Construír o estilo persoal baseándose na |VSCB1.2.1. Razoa o sentido do compromiso respecto a un|CSC, CCL, CSIEE|Razoa o sentido do compromiso respecto a un mesmo e ás |

|CIVICOS |respectabilidade e na dignidade persoal. |mesmo e ás demais persoas. | |demais persoas. |

|VALORES SOCIAIS E |B1.2. Construír o estilo persoal baseándose na |VSCB1.2.2. Actúa de forma respectable e digna. |CSC, CSIEE |Actúa de forma respectable e digna. |

|CIVICOS |respectabilidade e na dignidade persoal. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.3. Estruturar un pensamento efectivo e independente |VSCB1.3.1. Reflexiona, sintetiza e estrutura os seus |CAA |Estrutura os seus pensamentos. |

|CIVICOS |empregando as emocións de forma positiva. |pensamentos. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.3. Estruturar un pensamento efectivo e independente |VSCB1.3.2. Utiliza estratexias de reestruturación |CAA |Utiliza estratexias de reestruturación cognitiva, de |

|CIVICOS |empregando as emocións de forma positiva. |cognitiva, de xeito guiado, sobre situacións da súa | |xeito guiado, sobre situacións da súa realidade. |

| | |realidade. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.3. Estruturar un pensamento efectivo e independente |VSCB1.3.3. Aplica o autocontrol á toma de decisións, á|CSC, CSIEE |Aplica o autocontrol á toma de decisións, á negociación e|

|CIVICOS |empregando as emocións de forma positiva. |negociación e a resolución de conflitos, de xeito | |a resolución de conflitos, de xeito guiado. |

| | |guiado. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.3. Estruturar un pensamento efectivo e independente |VSCB1.3.4. Expresa os seus sentimentos, necesidades e |CSC, CSIEE, CCL|Expresa os seus sentimentos, necesidades e dereitos, á |

|CIVICOS |empregando as emocións de forma positiva. |dereitos, á vez que respecta os dos e das demais nas | |vez que respecta os dos e das demais nas actividades |

| | |actividades cooperativas. | |cooperativas. |

|VALORES SOCIAIS E |B1.4.Desenvolver o propio potencial, mantendo unha |VSCB1.4.1. Traballa en equipo valorando o esforzo |CSC , |Traballa en equipo valorando o esforzo individual e |

|CIVICOS |motivación intrínseca e esforzándose para o logro de |individual e colectivo para a consecución de |CSIEE |colectivo para a consecución de obxectivos. |

| |éxitos individuais e compartidos. |obxectivos. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.4.Desenvolver o propio potencial, mantendo unha |VSCB1.4.2. Asume as súas responsabilidades durante a |CSC |Asume as súas responsabilidades durante a colaboración. |

|CIVICOS |motivación intrínseca e esforzándose para o logro de |colaboración. |, CSIEE | |

| |éxitos individuais e compartidos. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.4.Desenvolver o propio potencial, mantendo unha |VSCB1.4.3 Realiza unha autoavaliación responsable da |CSC , CAA , |Realiza unha autoavaliación responsable da execución das |

|CIVICOS |motivación intrínseca e esforzándose para o logro de |execución das tarefas. |CSIEE |tarefas. |

| |éxitos individuais e compartidos. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.5. Adquirir capacidades para tomar decisións de forma |VSCB1.5.1. Utiliza o pensamento creativo na análise de|CSC |Utiliza o pensamento creativo na análise de problemas e |

|CIVICOS |independente, manexando as dificultades para superar |problemas e na formulación de propostas de actuación. |, CSIEE |na formulación de propostas de actuación. |

| |frustracións e sentimentos negativos ante os problemas. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.5. Adquirir capacidades para tomar decisións de forma |VSCB1.5.2.Emprega estratexias para facer fronte á |CSC , |Emprega estratexias para facer fronte á incerteza, ao |

|CIVICOS |independente, manexando as dificultades para superar |incerteza, ao medo ou ao fracaso. |CSIEE |medo ou ao fracaso. |

| |frustracións e sentimentos negativos ante os problemas. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.6. Desenvolver a autonomía e a capacidade de |VSCB1.6.1.Participa na resolución de problemas |CSIEE, CSC |Participa na resolución de problemas escolares. |

|CIVICOS |emprendemento para conseguir logros persoais |escolares con seguridade e motivación. | | |

| |responsabilizándose do ben común. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.6. Desenvolver a autonomía e a capacidade de |VSCB1.6.2. Realiza propostas creativas e utiliza as |CSC , |Realiza propostas creativas e utiliza as súas |

|CIVICOS |emprendemento para conseguir logros persoais |súas competencias para abordar proxectos sobre valores|CSIEE , |competencias para abordar proxectos sobre valores |

| |responsabilizándose do ben común. |sociais. |CCEC |sociais. |

|VALORES SOCIAIS E |B1.6. Desenvolver a autonomía e a capacidade de |VSCB1.6.3. Define e formula claramente problemas de |CSC , CCL|Define e formula claramente problemas de convivencia. |

|CIVICOS |emprendemento para conseguir logros persoais |convivencia. | | |

| |responsabilizándose do ben común. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.7. Propoñerse desafíos e levalos a cabo mediante unha |VSCB.1 7.1.Sopesa as consecuencias das súas accións. |CSC , |Sopesa as consecuencias das súas accións. |

|CIVICOS |toma de decisión persoal, meditada e responsable, | |CSIEE | |

| |desenvolvendo un bo sentido do compromiso respecto a un | | | |

| |mesmo e aos demais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.7. Propoñerse desafíos e levalos a cabo mediante unha |VSCB1.7.2. Desenvolve actitudes de respecto e |CSC, CSIEE |Desenvolve actitudes de respecto e solidariedade cara aos|

|CIVICOS |toma de decisión persoal, meditada e responsable, |solidariedade cara aos demais en situacións formais e | |demais. |

| |desenvolvendo un bo sentido do compromiso respecto a un |informais da interacción social. | | |

| |mesmo e aos demais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.1. Expresar opinións, sentimentos e emocións, |VSCB2.1.1. Expresar con claridade e coherencia |CCL, CSC, CSIEE|Expresar con claridade e coherencia opinións, sentimentos|

|CIVICOS |empregando coordinadamente a linguaxe verbal e non |opinións, sentimentos e emocións. | |e emocións. |

| |verbal. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.1. Expresar opinións, sentimentos e emocións, |VSCB2.1.2. Emprega apropiadamente os elementos da |CCL, CSC |Emprega apropiadamente os elementos da comunicación |

|CIVICOS |empregando coordinadamente a linguaxe verbal e non |comunicación verbal e non verbal, en consonancia cos | |verbal e non verbal, en consonancia cos sentimentos. |

| |verbal. |sentimentos. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.1. Expresar opinións, sentimentos e emocións, |VSCB2.1.3. Emprega a comunicación verbal en relación |CCL, CAA, CSIEE|Emprega a comunicación verbal en relación coa non verbal |

|CIVICOS |empregando coordinadamente a linguaxe verbal e non |coa non verbal en exposicións orais. | |en exposicións orais. |

| |verbal. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.1. Expresar opinións, sentimentos e emocións, |VSCB2.1.4. Expón respectuosamente os argumentos. |CCL, CSC |Expón respectuosamente os argumentos. |

|CIVICOS |empregando coordinadamente a linguaxe verbal e non | | | |

| |verbal. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.2. Utilizar habilidades de escoita e o pensamento de |VSCB2.2.1. Escoita exposicións orais e entende a |CSC, CCL |Escoita exposicións orais e entende a comunicación desde |

|CIVICOS |perspectiva con empatía. |comunicación desde o punto de vista da persoa que | |o punto de vista da persoa que fala. |

| | |fala. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.2. Utilizar habilidades de escoita e o pensamento de |VSCB2.2.2. Realiza actividades cooperativas detectando|CCL, CSC, CSIEE|Realiza actividades cooperativas detectando os |

|CIVICOS |perspectiva con empatía. |os sentimentos e pensamentos que subxacen no que se | |sentimentos e pensamentos que subxacen no que se está a |

| | |está a dicir. | |dicir. |

|VALORES SOCIAIS E |B2.2. Utilizar habilidades de escoita e o pensamento de |VSCB2.2.3. Colabora en proxectos grupais escoitando |CAA, CSIEE, |Colabora en proxectos grupais escoitando activamente, |

|CIVICOS |perspectiva con empatía. |activamente, demostrando interese polas outras |CSC, CCL |demostrando interese polas outras persoas. |

| | |persoas. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.3. Iniciar, manter e finalizar conversas cunha maneira|VSCB2.3.1. Comunícase empregando expresións para |CCL, CSC |Comunícase empregando expresións para mellorar a |

|CIVICOS |de falar adecuada aos interlocutores e ao contexto, tendo|mellorar a comunicación e facilitar o achegamento co | |comunicación e facilitar o achegamento co seu |

| |en conta os factores que inhiben a comunicación para |seu interlocutor nas conversas. | |interlocutor nas conversas. |

| |superar barreiras e os que permiten lograr proximidade. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.3. Iniciar, manter e finalizar conversas cunha maneira|VSCB2.3.2. Amosa interese polos seus interlocutores. |CCL, CSC |Amosa interese polos seus interlocutores. |

|CIVICOS |de falar adecuada aos interlocutores e ao contexto, tendo| | | |

| |en conta os factores que inhiben a comunicación para | | | |

| |superar barreiras e os que permiten lograr proximidade. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.4. Empregar a aserción. |VSCB2.4.1. Expresa abertamente as propias ideas e |CCL, CSC, CSIEE|Expresa abertamente as propias ideas e opinións. |

|CIVICOS | |opinións. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.4. Empregar a aserción. |VSCB2.4.2. Emprega a linguaxe positiva. |CCL, CSC |Emprega a linguaxe positiva. |

|CIVICOS | | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.5. Dialogar creando pensamentos compartidos con outras|VSCB2.5.1. Relaciona diferentes ideas e opinións para |CCL, CSC, CAA |Relaciona diferentes ideas e opinións para atopar os seus|

|CIVICOS |persoas para atopar o mellor argumento. |atopar os seus aspectos comúns. | |aspectos comúns. |

|VALORES SOCIAIS E |B2.6. Establecer relacións interpersoais positivas |VSCB2.6.1. Emprega diferentes habilidades sociais. |CSC |Emprega diferentes habilidades sociais. |

|CIVICOS |empregando habilidades sociais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.6. Establecer relacións interpersoais positivas |VSCB2.6.2. Participa activamente en actividades |CSC, CSIEE |Participa activamente en actividades grupais e reflexiona|

|CIVICOS |empregando habilidades sociais. |grupais e reflexiona sobre a súa contribución á | |sobre a súa contribución á cohesión dos grupos sociais |

| | |cohesión dos grupos sociais aos que pertence. | |aos que pertence. |

|VALORES SOCIAIS E |B2.7. Actuar con tolerancia comprendendo e aceptando as |VSCB2.7.1. Respecta e acepta as diferenzas |CSC |especta e acepta as diferenzas individuais. |

|CIVICOS |diferenzas. |individuais. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.7. Actuar con tolerancia comprendendo e aceptando as |VSCB2.7.2. Recoñece, identifica e expresa as calidades|CSC |Recoñece, identifica e expresa as calidades doutras |

|CIVICOS |diferenzas. |doutras persoas. | |persoas. |

|VALORES SOCIAIS E |B2.8. Contribuír á mellora do clima do grupo amosando |VSCB2.8.1. Forma parte activa das dinámicas do grupo. |CSC, CSIEE |Forma parte activa das dinámicas do grupo. |

|CIVICOS |actitudes cooperativas e establecendo relacións | | | |

| |respectuosas. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.8. Contribuír á mellora do clima do grupo amosando |VSCB2.8.2. Establece e mantén relacións emocionais |CSC, CSIEE |Establece e mantén relacións emocionais amigables, |

|CIVICOS |actitudes cooperativas e establecendo relacións |amigables, baseadas no intercambio de afecto e a | |baseadas no intercambio de afecto e a confianza mutua. |

| |respectuosas. |confianza mutua. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.1. Resolver problemas en colaboración, poñendo de |VSCB3.1.1. Desenvolve proxectos e resolve problemas en|CSC, CSIEE |Desenvolve proxectos e resolve problemas en colaboración.|

|CIVICOS |manifesto unha actitude aberta cara aos demais e |colaboración. | | |

| |compartindo puntos de vista e sentimentos. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.1. Resolver problemas en colaboración, poñendo de |VSCB3.1.2. Pon de manifesto unha actitude aberta cara |CSC, CSIEE |Pon de manifesto unha actitude aberta cara aos demais |

|CIVICOS |manifesto unha actitude aberta cara aos demais e |aos demais compartindo puntos de vista e sentimentos | |compartindo puntos de vista e sentimentos durante a |

| |compartindo puntos de vista e sentimentos. |durante a interacción social na aula. | |interacción social na aula. |

|VALORES SOCIAIS E |B3.2.Traballar en equipo favorecendo a interdependencia |VSCB3.2.1. Amosa boa disposición para ofrecer e |CAA, CSIEE, CSC|Amosa boa disposición para ofrecer e recibir axuda para a|

|CIVICOS |positiva e amosando condutas solidarias. |recibir axuda para a aprendizaxe. | |aprendizaxe. |

|VALORES SOCIAIS E |B3.2.Traballar en equipo favorecendo a interdependencia |VSCB3.2.2. Emprega axeitadamente estratexias de axuda |CAA, CSIEE, CSC|Emprega axeitadamente estratexias de axuda entre iguais. |

|CIVICOS |positiva e amosando condutas solidarias. |entre iguais. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.2.Traballar en equipo favorecendo a interdependencia |VSCB3.2.3. Respecta as regras durante o traballo en |CSC |Respecta as regras durante o traballo en equipo. |

|CIVICOS |positiva e amosando condutas solidarias. |equipo. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.2.Traballar en equipo favorecendo a interdependencia |VSCB3.2.4. Emprega destrezas de interdependencia |CSC, CSIEE, CAA|Emprega destrezas de interdependencia positiva |

|CIVICOS |positiva e amosando condutas solidarias. |positiva. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.3. Implicarse na elaboración e no respecto das normas |VSCB3.3.1. Percibe e verbaliza a necesidade de que |CCL, CSC |Percibe e verbaliza a necesidade de que existan normas de|

|CIVICOS |da comunidade educativa empregando o sistema de valores |existan normas de convivencia nos diferentes espazos | |convivencia nos diferentes espazos de interacción social.|

| |persoal que constrúe a partir dos valores universais. |de interacción social | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.3. Implicarse na elaboración e no respecto das normas |VSCB3.3.2. Participa na elaboración das normas da |CCL, CSC, CSIEE|Participa na elaboración das normas da aula. |

|CIVICOS |da comunidade educativa empregando o sistema de valores |aula. | | |

| |persoal que constrúe a partir dos valores universais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.3. Implicarse na elaboración e no respecto das normas |VSCB3.3.3. Respecta as normas do centro escolar. |CSC |Respecta as normas do centro escolar. |

|CIVICOS |da comunidade educativa empregando o sistema de valores | | | |

| |persoal que constrúe a partir dos valores universais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.4. Participar activamente na vida cívica de forma |VSCB3.4.1. Resolve os conflitos de modo construtivo, |CSC, CSIEE |Resolve os conflitos de modo construtivo, con axuda dunha|

|CIVICOS |pacífica e democrática transformando o conflito en |con axuda dunha persoa adulta. | |persoa adulta. |

| |oportunidade, coñecendo e empregando as fases da | | | |

| |mediación e usando a linguaxe positiva na comunicación de| | | |

| |pensamentos, intencións e posicionamentos persoais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.4. Participar activamente na vida cívica de forma |VSCB3.4.2. Manexa a linguaxe positiva na comunicación |CCL, CSC |Manexa a linguaxe positiva na comunicación de pensamentos|

|CIVICOS |pacífica e democrática transformando o conflito en |de pensamentos e intencións nas relacións | |e intencións nas relacións interpersoais. |

| |oportunidade, coñecendo e empregando as fases da |interpersoais. | | |

| |mediación e usando a linguaxe positiva na comunicación de| | | |

| |pensamentos, intencións e posicionamentos persoais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.4. Participar activamente na vida cívica de forma |VSCB3.4.3. Analiza as emocións, sentimentos e posibles|CSC, CSIEE |Analiza as emocións, sentimentos e posibles pensamentos |

|CIVICOS |pacífica e democrática transformando o conflito en |pensamentos das partes en conflito. | |das partes en conflito. |

| |oportunidade, coñecendo e empregando as fases da | | | |

| |mediación e usando a linguaxe positiva na comunicación de| | | |

| |pensamentos, intencións e posicionamentos persoais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.5. Comprender a importancia dos dereitos da infancia, |VSCB3.5.1. Argumenta a necesidade de protexer os |CSC, CCL |Argumenta a necesidade de protexer os dereitos básicos da|

|CIVICOS |valorando as condutas que os protexen. |dereitos básicos da infancia. | |infancia. |

|VALORES SOCIAIS E |B3.5. Comprender a importancia dos dereitos da infancia, |VSCB3.5.2. Xustifica a importancia de que todos os |CSC |Xustifica a importancia de que todos os nenos e nenas |

|CIVICOS |valorando as condutas que os protexen. |nenos e nenas reciban axuda. | |reciban axuda. |

|VALORES SOCIAIS E |B3.5. Comprender a importancia dos dereitos da infancia, |VSCB3.5.3. Razoa as consecuencias da explotación |CSC, CSIEE |NON |

|CIVICOS |valorando as condutas que os protexen. |infantil e a trata de nenos e nenas. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.6. Comprender a correlación entre dereitos e deberes, |VSCB3.6.1. Xustifica a importancia de que todos os |CSC, CCL |Xustifica a importancia de que todos os nenos e nenas |

|CIVICOS |valorando situacións reais en relación aos dereitos da |nenos e nenas reciban axuda.. | |reciban axuda. |

| |infancia e respectando a igualdade de dereitos de nenos e| | | |

| |nenas no contexto social. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.6. Comprender a correlación entre dereitos e deberes, |VSCB3.6.2. Razoa a valoración de situacións reais |CSC, CD, CCL |NON. |

|CIVICOS |valorando situacións reais en relación aos dereitos da |expostas en internet, en relación aos dereitos da | | |

| |infancia e respectando a igualdade de dereitos de nenos e|infancia. | | |

| |nenas no contexto social. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.6. Comprender a correlación entre dereitos e deberes, |VSCB3.6.3. Expón mediante traballos de libre creación |CSC, CCEC, CCL,|Expón mediante traballos de libre creación as conclusións|

|CIVICOS |valorando situacións reais en relación aos dereitos da |as conclusións da súa análise crítica das diferenzas |CD, CMCT, CSIEE|da súa análise crítica das diferenzas na asignación de |

| |infancia e respectando a igualdade de dereitos de nenos e|na asignación de tarefas e responsabilidades na | |tarefas e responsabilidades na familia e na comunidade |

| |nenas no contexto social. |familia e na comunidade escolar en función do sexo. | |escolar en función do sexo. |

|VALORES SOCIAIS E |B3.7. Comprender e valorar a igualdade de dereitos de |VSCB3.7.1. Expón de forma argumentada a importancia de|CSC, CCL |Expón de forma argumentada a importancia de valorar a |

|CIVICOS |homes e mulleres, a corresponsabilidade nas tarefas |valorar a igualdade de dereitos de homes e mulleres, a| |igualdade de dereitos de homes e mulleres, a |

| |domésticas e o coidado da familia, argumentando en base a|corresponsabilidade nas tarefas domésticas e o coidado| |corresponsabilidade nas tarefas domésticas e o coidado da|

| |procesos de reflexión, síntese e estruturación. |da familia. | |familia. |

|VALORES SOCIAIS E |B3.7. Comprender e valorar a igualdade de dereitos de |VSCB3.7.2. Realiza traballos de libre creación |CSC, CD, CCL, |Realiza traballos de libre creación investigando casos de|

|CIVICOS |homes e mulleres, a corresponsabilidade nas tarefas |investigando casos de falta de corresponsabilidade no |CCEC, CSIEE |falta de corresponsabilidade no coidado da familia |

| |domésticas e o coidado da familia, argumentando en base a|coidado da familia presentados nos medios de | |presentados nos medios de comunicación. |

| |procesos de reflexión, síntese e estruturación. |comunicación. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.8. Realiza un uso responsable dos bens da natureza, |VSCB3.8.1. Amosa interese pola natureza que o rodea e |CSC |Amosa interese pola natureza que o rodea e séntese parte |

|CIVICOS |comprendendo e interpretando sucesos, analizando causas e|séntese parte integrante dela. | |integrante dela. |

| |predicindo consecuencias. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.8. Realiza un uso responsable dos bens da natureza, |VSCB3.8.2. Razoa os motivos da conservación dos bens |CSC, CCL |Razoa os motivos da conservación dos bens naturais. |

|CIVICOS |comprendendo e interpretando sucesos, analizando causas e|naturais. | | |

| |predicindo consecuencias. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.8. Realiza un uso responsable dos bens da natureza, |VSCB3.8.3. Propón iniciativas para participar no uso |CSC, CSIEE |Propón iniciativas para participar no uso adecuado de |

|CIVICOS |comprendendo e interpretando sucesos, analizando causas e|adecuado de bens naturais razoando os motivos. | |bens naturais razoando os motivos. |

| |predicindo consecuencias. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.9. Valorar as normas de seguridade viaria, analizando |VSCB3.9.1. Colabora en campañas escolares sobre a |CSC, CSIEE |Colabora en campañas escolares sobre a importancia do |

|CIVICOS |as causas e consecuencias dos accidentes de tráfico. |importancia do respecto das normas de educación | |respecto das normas de educación viaria. |

| | |viaria. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.9. Valorar as normas de seguridade viaria, analizando |VSCB3.9.2. Investiga sobre as principais causas dos |CSC, CD, CAA |NON |

|CIVICOS |as causas e consecuencias dos accidentes de tráfico. |accidentes de tráfico coa axuda das novas tecnoloxías.| | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.9. Valorar as normas de seguridade viaria, analizando |VSCB3.9.3. Expón as consecuencias de diferentes |CSC, CCL, CMCT,|Expón as consecuencias de diferentes accidentes de |

|CIVICOS |as causas e consecuencias dos accidentes de tráfico. |accidentes de tráfico. |CD |tráfico. |

|PRIMEIRA LINGUA |B1.1. Identificar o sentido xeral, a información esencial|PLEB1.7. Comprende o sentido xeral e o esencial e |CCL, CAA | |

|ESTRANXEIRA |e os puntos principais en textos orais moi breves e |distingue os cambios de tema de programas de | | |

| |sinxelos en lingua estándar, con estruturas simples e |televisión ou doutro material audiovisual e multimedia| | |

| |léxico de uso moi frecuente, articulados con claridade e |dentro da súa área de interese (p. e. nos que se | | |

| |lentamente e transmitidos de viva voz ou por medios |entrevista a mozos e mozas ou personaxes coñecidos ou| | |

| |técnicos, sobre temas habituais e concretos relacionados |coñecidas sobre temas cotiás (por exemplo, o que lles | | |

| |coas propias experiencias, necesidades e intereses en |gusta facer no seu tempo libre) ou nos que se informa | | |

| |contextos cotiáns predicibles ou relativos a áreas de |sobre actividades de lecer (teatro, cinema, eventos | | |

| |necesidade inmediata nos ámbitos persoal, público e |deportivos etc.). | | |

| |educativo, sempre que as condicións acústicas sexan boas | | | |

| |e non distorsionen a mensaxe, que se poida volver | | | |

| |escoitar o devandito ou pedir confirmación e conte con | | | |

| |apoio visual ou cunha clara referencia contextual. B1.2.| | | |

| |Coñecer e saber aplicar as estratexias básicas máis | | | |

| |adecuadas para a comprensión do sentido xeral, a | | | |

| |información esencial ou os puntos principais do texto. | | | |

| |B1.3. Utilizar as indicacións do contexto e da | | | |

| |información contida no texto para facerse unha idea dos | | | |

| |significados probables de palabras e expresións que se | | | |

| |descoñecen. B1.4. Discriminar patróns sonoros, | | | |

| |acentuais, rítmicos e de entoación básicos e recoñecer os| | | |

| |significados e intencións comunicativas xerais | | | |

| |relacionados con estes. | | | |

|PRIMEIRA LINGUA |B2.1. Participar de maneira simple e comprensible en |PLEB2.1. Fai presentacións breves e sinxelas, |CCL , CAA | |

|ESTRANXEIRA |conversas moi breves que requiran un intercambio directo |previamente preparadas e ensaiadas, sobre temas cotiás| | |

| |de información en áreas de necesidade inmediata ou sobre |ou do seu interese (presentarse e presentar a outras | | |

| |temas moi familiares (un mesmo, a contorna inmediata, |persoas; dar información básica sobre si mesmo, a súa | | |

| |persoas, lugares, obxectos e actividades, gustos e |familia e a súa clase; indicar as súas afeccións e | | |

| |opinións), nun rexistro neutro ou informal, utilizando |intereses e as principais actividades do seu día a | | |

| |expresións e frases sinxelas e de uso moi frecuente, |día; describir brevemente e de maneira sinxela a súa | | |

| |normalmente illadas ou enlazadas con conectores básicos, |habitación, o seu menú preferido, o aspecto exterior | | |

| |aínda que en ocasións a pronuncia non sexa moi clara, |dunha persoa, ou un obxecto; presentar un tema que lle| | |

| |sexan evidentes as pausas e titubeos e sexa necesaria a |interese (o seu grupo de música preferido); dicir o | | |

| |repetición, a paráfrase e a cooperación da persoa |que lle gusta e non lle gusta e dar a súa | | |

| |interlocutora para manter a comunicación. B2.2. Coñecer |opinión)usando estruturas sinxelas e cunha pronuncia e| | |

| |e saber aplicar as estratexias básicas para producir |entoación comprensible. | | |

| |textos orais monolóxicos ou dialóxicos moi breves e | | | |

| |sinxelos, utilizando, p. e., fórmulas e linguaxe | | | |

| |prefabricado ou expresións memorizadas, ou apoiando con | | | |

| |xestos o que se quere expresar. B2.3. Articular, de | | | |

| |maneira polo xeral comprensible pero con evidente | | | |

| |influencia da primeira ou outras linguas, un repertorio | | | |

| |moi limitado de patróns sonoros, acentuais, rítmicos e de| | | |

| |entoación básicos, adaptándoos á función comunicativa que| | | |

| |se quere levar a cabo. B2.4. Facerse entender en | | | |

| |intervencións breves e sinxelas, aínda que resulten | | | |

| |evidentes e frecuentes os titubeos iniciais, as | | | |

| |vacilacións, as repeticións e as pausas para organizar, | | | |

| |corrixir ou reformular o que se quere dicir. B2.5. | | | |

| |Interactuar de maneira moi básica, utilizando técnicas | | | |

| |moi simples, lingüísticas ou non verbais (p. e. xestos ou| | | |

| |contacto físico) para iniciar, manter ou concluír unha | | | |

| |breve conversa. | | | |

|PRIMEIRA LINGUA |B3.1. Identificar o tema, o sentido xeral, as ideas |PLEB3.1. Comprende instrucións, indicacións, e |CCL, CAA | |

|ESTRANXEIRA |principais e información específica en textos, tanto en |información básica en notas, letreiros e carteis en | | |

| |formato impreso como en soporte dixital, moi breves e |rúas, tendas, medios de transporte, cinemas, museos, | | |

| |sinxelos, en lingua estándar e cun léxico de alta |colexios, e outros servizos e lugares públicos. | | |

| |frecuencia, e nos que o tema tratado e o tipo de texto | | | |

| |resulten moi familiares, cotiáns ou de necesidade | | | |

| |inmediata, a condición de que se poida reler o que non se| | | |

| |entendeu, que se poida consultar un dicionario e conte | | | |

| |con apoio visual e contextual. B3.2. Coñecer e saber | | | |

| |aplicar as estratexias básicas máis adecuadas para a | | | |

| |comprensión do sentido xeral, a información esencial ou | | | |

| |os puntos principais do texto. B3.3. Inferir do contexto | | | |

| |e da información contida no texto os significados | | | |

| |probables de palabras e expresións que se descoñecen. | | | |

| |B3.4. Recoñecer os signos ortográficos básicos (p. e. | | | |

| |punto, coma), así como símbolos de uso frecuente (p. e. | | | |

| |☺, @, ₤), e identificar os significados e intencións | | | |

| |comunicativas xerais relacionados con estes. | | | |

|PRIMEIRA LINGUA |B3.1. Identificar o tema, o sentido xeral, as ideas |PLEB3.2. Comprende información esencial e localiza |CCL, CAA | |

|ESTRANXEIRA |principais e información específica en textos, tanto en |información específica en material informativo sinxelo| | |

| |formato impreso como en soporte dixital, moi breves e |como menús, horarios, catálogos, listas de prezos, | | |

| |sinxelos, en lingua estándar e cun léxico de alta |anuncios, guías telefónicas, publicidade, folletos | | |

| |frecuencia, e nos que o tema tratado e o tipo de texto |turísticos, programas culturais ou de eventos etc. | | |

| |resulten moi familiares, cotiáns ou de necesidade | | | |

| |inmediata, a condición de que se poida reler o que non se| | | |

| |entendeu, que se poida consultar un dicionario e conte | | | |

| |con apoio visual e contextual. B3.2. Coñecer e saber | | | |

| |aplicar as estratexias básicas máis adecuadas para a | | | |

| |comprensión do sentido xeral, a información esencial ou | | | |

| |os puntos principais do texto. B3.3. Inferir do contexto | | | |

| |e da información contida no texto os significados | | | |

| |probables de palabras e expresións que se descoñecen. | | | |

| |B3.4. Recoñecer os signos ortográficos básicos (p. e. | | | |

| |punto, coma), así como símbolos de uso frecuente (p. e. | | | |

| |☺, @, ₤), e identificar os significados e intencións | | | |

| |comunicativas xerais relacionados con estes. | | | |

|PRIMEIRA LINGUA |B3.1. Identificar o tema, o sentido xeral, as ideas |PLEB3.3. Comprende correspondencia (SMS, correos |CCL, CAA | |

|ESTRANXEIRA |principais e información específica en textos, tanto en |electrónicos, postais e tarxetas) breve e sinxela que | | |

| |formato impreso como en soporte dixital, moi breves e |trate sobre temas familiares como, por exemplo, un | | |

| |sinxelos, en lingua estándar e cun léxico de alta |mesmo, a familia, a escola, o tempo libre, a | | |

| |frecuencia, e nos que o tema tratado e o tipo de texto |descrición dun obxecto ou un lugar, a indicación da | | |

| |resulten moi familiares, cotiáns ou de necesidade |hora e o lugar dunha cita etc. | | |

| |inmediata, a condición de que se poida reler o que non se| | | |

| |entendeu, que se poida consultar un dicionario e conte | | | |

| |con apoio visual e contextual. B3.2. Coñecer e saber | | | |

| |aplicar as estratexias básicas máis adecuadas para a | | | |

| |comprensión do sentido xeral, a información esencial ou | | | |

| |os puntos principais do texto. B3.3. Inferir do contexto | | | |

| |e da información contida no texto os significados | | | |

| |probables de palabras e expresións que se descoñecen. | | | |

| |B3.4. Recoñecer os signos ortográficos básicos (p. e. | | | |

| |punto, coma), así como símbolos de uso frecuente (p. e. | | | |

| |☺, @, ₤), e identificar os significados e intencións | | | |

| |comunicativas xerais relacionados con estes. | | | |

|PRIMEIRA LINGUA |B3.1. Identificar o tema, o sentido xeral, as ideas |PLEB3.4. Comprende o esencial e os puntos principais |CCL, CAA | |

|ESTRANXEIRA |principais e información específica en textos, tanto en |de noticias breves e artigos de revistas para mozas e | | |

| |formato impreso como en soporte dixital, moi breves e |mozos que traten temas que lle sexan familiares ou | | |

| |sinxelos, en lingua estándar e cun léxico de alta |sexan do seu interese (deportes, grupos musicais, | | |

| |frecuencia, e nos que o tema tratado e o tipo de texto |xogos de ordenador). | | |

| |resulten moi familiares, cotiáns ou de necesidade | | | |

| |inmediata, a condición de que se poida reler o que non se| | | |

| |entendeu, que se poida consultar un dicionario e conte | | | |

| |con apoio visual e contextual. B3.2. Coñecer e saber | | | |

| |aplicar as estratexias básicas máis adecuadas para a | | | |

| |comprensión do sentido xeral, a información esencial ou | | | |

| |os puntos principais do texto. B3.3. Inferir do contexto | | | |

| |e da información contida no texto os significados | | | |

| |probables de palabras e expresións que se descoñecen. | | | |

| |B3.4. Recoñecer os signos ortográficos básicos (p. e. | | | |

| |punto, coma), así como símbolos de uso frecuente (p. e. | | | |

| |☺, @, ₤), e identificar os significados e intencións | | | |

| |comunicativas xerais relacionados con estes. | | | |

|PRIMEIRA LINGUA |B3.1. Identificar o tema, o sentido xeral, as ideas |PLEB3.5. Comprende o esencial de historias breves e |CCL, CAA | |

|ESTRANXEIRA |principais e información específica en textos, tanto en |ben estruturadas e identifica os e as personaxes | | |

| |formato impreso como en soporte dixital, moi breves e |principais, a condición de que a imaxe e a acción | | |

| |sinxelos, en lingua estándar e cun léxico de alta |conduzan gran parte do argumento (lecturas adaptadas, | | |

| |frecuencia, e nos que o tema tratado e o tipo de texto |cómics etc.). | | |

| |resulten moi familiares, cotiáns ou de necesidade | | | |

| |inmediata, a condición de que se poida reler o que non se| | | |

| |entendeu, que se poida consultar un dicionario e conte | | | |

| |con apoio visual e contextual. B3.2. Coñecer e saber | | | |

| |aplicar as estratexias básicas máis adecuadas para a | | | |

| |comprensión do sentido xeral, a información esencial ou | | | |

| |os puntos principais do texto. B3.3. Inferir do contexto | | | |

| |e da información contida no texto os significados | | | |

| |probables de palabras e expresións que se descoñecen. | | | |

| |B3.4. Recoñecer os signos ortográficos básicos (p. e. | | | |

| |punto, coma), así como símbolos de uso frecuente (p. e. | | | |

| |☺, @, ₤), e identificar os significados e intencións | | | |

| |comunicativas xerais relacionados con estes. | | | |

|PRIMEIRA LINGUA |B3.1. Identificar o tema, o sentido xeral, as ideas |PLEB3.6. Emprega de forma axeitada os signos |CCL | |

|ESTRANXEIRA |principais e información específica en textos, tanto en |ortográficos básicos (p. e. punto, coma), así como | | |

| |formato impreso como en soporte dixital, moi breves e |símbolos de uso frecuente (p. e. ☺, @, ₤). | | |

| |sinxelos, en lingua estándar e cun léxico de alta | | | |

| |frecuencia, e nos que o tema tratado e o tipo de texto | | | |

| |resulten moi familiares, cotiáns ou de necesidade | | | |

| |inmediata, a condición de que se poida reler o que non se| | | |

| |entendeu, que se poida consultar un dicionario e conte | | | |

| |con apoio visual e contextual. B3.2. Coñecer e saber | | | |

| |aplicar as estratexias básicas máis adecuadas para a | | | |

| |comprensión do sentido xeral, a información esencial ou | | | |

| |os puntos principais do texto. B3.3. Inferir do contexto | | | |

| |e da información contida no texto os significados | | | |

| |probables de palabras e expresións que se descoñecen. | | | |

| |B3.4. Recoñecer os signos ortográficos básicos (p. e. | | | |

| |punto, coma), así como símbolos de uso frecuente (p. e. | | | |

| |☺, @, ₤), e identificar os significados e intencións | | | |

| |comunicativas xerais relacionados con estes. | | | |

|PRIMEIRA LINGUA |B4.1. Construír, en papel ou en soporte electrónico, |PLEB4.1. Completa un breve formulario ou unha ficha |CCL , CD, CAA | |

|ESTRANXEIRA |textos moi curtos e sinxelos, compostos de frases simples|cos seus datos persoais (por exemplo, para rexistrarse| | |

| |illadas, nun rexistro neutro ou informal, utilizando con |nas redes sociais, para abrir unha conta de correo | | |

| |razoable corrección as convencións ortográficas básicas e|electrónico etc.). | | |

| |os principais signos de puntuación, para falar de si | | | |

| |mesmo/a, da súa contorna máis inmediata e de aspectos da | | | |

| |súa vida cotiá, en situacións familiares e predicibles. | | | |

| |B4.2. Coñecer e aplicar as estratexias básicas para | | | |

| |producir textos escritos moi breves e sinxelos, p. e. | | | |

| |copiando palabras e frases moi usuais para realizar as | | | |

| |funcións comunicativas que se perseguen. B4.3. Aplicar | | | |

| |patróns gráficos e convencións ortográficas básicas para | | | |

| |escribir con razoable corrección palabras ou frases | | | |

| |curtas que se utilizan normalmente ao falar, pero non | | | |

| |necesariamente cunha ortografía totalmente normalizada. | | | |

| |B4.8. Facer uso das ferramentas informáticas para | | | |

| |completar actividades predeseñadas polo persoal docente. | | | |

| |B4.8. Usar correctamente o dicionario bilingüe, | | | |

| |biblioteca de aula e outros materiais de consulta para a | | | |

| |elaboración de textos, respectando as súas normas de | | | |

| |funcionamento. | | | |

|PRIMEIRA LINGUA |B4.1. Construír, en papel ou en soporte electrónico, |PLEB4.2. Escribe correspondencia persoal breve e |CCL, CD , CAA ,| |

|ESTRANXEIRA |textos moi curtos e sinxelos, compostos de frases simples|simple (mensaxes, notas, postais, correos, chats ou |CSC | |

| |illadas, nun rexistro neutro ou informal, utilizando con |SMS) na que dá as grazas, felicita a alguén, fai unha | | |

| |razoable corrección as convencións ortográficas básicas e|invitación, dá instrucións, ou fala de si mesmo/a e da| | |

| |os principais signos de puntuación, para falar de si |súa contorna inmediata (familia, amigos e amigas, | | |

| |mesmo/a, da súa contorna máis inmediata e de aspectos da |afeccións, actividades cotiás, obxectos e lugares) e | | |

| |súa vida cotiá, en situacións familiares e predicibles. |fai preguntas relativas a estes temas. | | |

| |B4.2. Coñecer e aplicar as estratexias básicas para | | | |

| |producir textos escritos moi breves e sinxelos, p. e. | | | |

| |copiando palabras e frases moi usuais para realizar as | | | |

| |funcións comunicativas que se perseguen. B4.3. Aplicar | | | |

| |patróns gráficos e convencións ortográficas básicas para | | | |

| |escribir con razoable corrección palabras ou frases | | | |

| |curtas que se utilizan normalmente ao falar, pero non | | | |

| |necesariamente cunha ortografía totalmente normalizada. | | | |

| |B4.8. Facer uso das ferramentas informáticas para | | | |

| |completar actividades predeseñadas polo persoal docente. | | | |

| |B4.8. Usar correctamente o dicionario bilingüe, | | | |

| |biblioteca de aula e outros materiais de consulta para a | | | |

| |elaboración de textos, respectando as súas normas de | | | |

| |funcionamento. | | | |

|PRIMEIRA LINGUA |B5.1. Identificar aspectos socioculturais e |PLEB5.1. Entende a información esencial en conversas |CCL, CAA, CSC | |

|ESTRANXEIRA |sociolingüísticos básicos, concretos e significativos, |breves e sinxelas nas que participa que traten sobre | | |

| |sobre a vida cotiá (hábitos, horarios, actividades ou |temas familiares como, por exemplo, un mesmo, a | | |

| |celebracións), condicións de vida (vivenda, contorna), |familia, a escola, o tempo libre, a descrición dun | | |

| |relacións interpersoais (familiares, de amizade ou |obxecto ou dun lugar. | | |

| |escolares), comportamento (xestos habituais, uso da voz | | | |

| |ou contacto físico) e convencións sociais (normas de | | | |

| |cortesía), e aplicar os coñecementos adquiridos sobre | | | |

| |estes a unha comprensión adecuada do texto. B5.2. | | | |

| |Recoñecer aspectos socioculturais e sociolingüísticos | | | |

| |básicos, concretos e significativos, e aplicar os | | | |

| |coñecementos adquiridos sobre estes a unha produción oral| | | |

| |e escrita adecuada ao contexto, respectando as | | | |

| |convencións comunicativas máis elementais. B5.3. | | | |

| |Distinguir a función ou funcións comunicativas principais| | | |

| |do texto (p. e. unha demanda de información, unha orde, | | | |

| |ou un ofrecemento) e un repertorio limitado dos seus | | | |

| |expoñentes máis habituais, así como os patróns | | | |

| |discursivos básicos (p. e. inicio e peche conversacional,| | | |

| |ou os puntos dunha narración esquemática, inicio e peche | | | |

| |dunha carta, ou os puntos dunha descrición esquemática). | | | |

| |B5.4. Recoñecer os significados máis comúns asociados ás | | | |

| |estruturas sintácticas básicas propias da comunicación | | | |

| |oral ou escrita (p. e estrutura interrogativa para | | | |

| |demandar información). B5.5. Recoñecer un repertorio | | | |

| |limitado de léxico oral ou escrito de alta frecuencia | | | |

| |relativo a situacións cotiás e temas habituais e | | | |

| |concretos relacionados coas propias experiencias, | | | |

| |necesidades e intereses. B5.6. Cumprir a función | | | |

| |comunicativa principal do texto (p. e. unha felicitación,| | | |

| |un intercambio de información, ou un ofrecemento), | | | |

| |utilizando un repertorio limitado dos seus expoñentes | | | |

| |máis frecuentes e de patróns discursivos básicos (p. e. | | | |

| |saúdos para inicio e despedida para peche en conversas ou| | | |

| |en correspondencia, ou unha narración esquemática | | | |

| |desenvolvida en puntos. B5.7. Cumprir a función | | | |

| |comunicativa principal do texto escrito (p. e. unha | | | |

| |felicitación, un intercambio de información, ou un | | | |

| |ofrecemento), utilizando un repertorio limitado dos seus | | | |

| |expoñentes máis frecuentes e de patróns discursivos | | | |

| |básicos (p. e. saúdos). B5.8. Manexar estruturas | | | |

| |sintácticas básicas (p. e. enlazar palabras ou grupos de | | | |

| |palabras con conectores básicos como “e”, entón”, “pero”,| | | |

| |“porque”), aínda que se sigan cometendo erros básicos de | | | |

| |maneira sistemática en, p. e., tempos verbais ou na | | | |

| |concordancia. B5.9. Coñecer e utilizar un repertorio | | | |

| |limitado de léxico, tanto oral como escrito, de alta | | | |

| |frecuencia relativo a situacións cotiás e temas habituais| | | |

| |e concretos relacionados cos propios intereses, | | | |

| |experiencias e necesidades. B5.10. Iniciar e rematar as | | | |

| |interaccións adecuadamente en situacións reais ou | | | |

| |simuladas en contextos menos dirixidos. B5.11. Comparar | | | |

| |aspectos lingüísticos e culturais das linguas que coñece | | | |

| |para mellorar na súa aprendizaxe e lograr unha | | | |

| |competencia integrada a través de producións audiovisuais| | | |

| |ou multimedia e de manifestacións artísticas (horarios, | | | |

| |hábitos, festividades…). B5.12. Indagar a realidade | | | |

| |plurilingüe e multicultural das familias e da súa | | | |

| |contorna, e identificar semellanzas e diferenzas, | | | |

| |evitando os estereotipos. B5.13. Establecer similitudes e| | | |

| |diferenzas das linguas que hai na aula ou na súa contorna| | | |

| |máis próxima. B5.14. Valorar as linguas como un | | | |

| |instrumento de comunicación, para aprender e acercarse a | | | |

| |outras culturas, que hai diversidade de linguas e mostra | | | |

| |respecto por todas. | | | |

|PRIMEIRA LINGUA |B5.1. Identificar aspectos socioculturais e |PLEB5.2. Desenvólvese en transaccións cotiás (p. e. |CCL, CAA, CSC | |

|ESTRANXEIRA |sociolingüísticos básicos, concretos e significativos, |pedir nunha tenda un produto e preguntar o prezo). | | |

| |sobre a vida cotiá (hábitos, horarios, actividades ou | | | |

| |celebracións), condicións de vida (vivenda, contorna), | | | |

| |relacións interpersoais (familiares, de amizade ou | | | |

| |escolares), comportamento (xestos habituais, uso da voz | | | |

| |ou contacto físico) e convencións sociais (normas de | | | |

| |cortesía), e aplicar os coñecementos adquiridos sobre | | | |

| |estes a unha comprensión adecuada do texto. B5.2. | | | |

| |Recoñecer aspectos socioculturais e sociolingüísticos | | | |

| |básicos, concretos e significativos, e aplicar os | | | |

| |coñecementos adquiridos sobre estes a unha produción oral| | | |

| |e escrita adecuada ao contexto, respectando as | | | |

| |convencións comunicativas máis elementais. B5.3. | | | |

| |Distinguir a función ou funcións comunicativas principais| | | |

| |do texto (p. e. unha demanda de información, unha orde, | | | |

| |ou un ofrecemento) e un repertorio limitado dos seus | | | |

| |expoñentes máis habituais, así como os patróns | | | |

| |discursivos básicos (p. e. inicio e peche conversacional,| | | |

| |ou os puntos dunha narración esquemática, inicio e peche | | | |

| |dunha carta, ou os puntos dunha descrición esquemática). | | | |

| |B5.4. Recoñecer os significados máis comúns asociados ás | | | |

| |estruturas sintácticas básicas propias da comunicación | | | |

| |oral ou escrita (p. e estrutura interrogativa para | | | |

| |demandar información). B5.5. Recoñecer un repertorio | | | |

| |limitado de léxico oral ou escrito de alta frecuencia | | | |

| |relativo a situacións cotiás e temas habituais e | | | |

| |concretos relacionados coas propias experiencias, | | | |

| |necesidades e intereses. B5.6. Cumprir a función | | | |

| |comunicativa principal do texto (p. e. unha felicitación,| | | |

| |un intercambio de información, ou un ofrecemento), | | | |

| |utilizando un repertorio limitado dos seus expoñentes | | | |

| |máis frecuentes e de patróns discursivos básicos (p. e. | | | |

| |saúdos para inicio e despedida para peche en conversas ou| | | |

| |en correspondencia, ou unha narración esquemática | | | |

| |desenvolvida en puntos. B5.7. Cumprir a función | | | |

| |comunicativa principal do texto escrito (p. e. unha | | | |

| |felicitación, un intercambio de información, ou un | | | |

| |ofrecemento), utilizando un repertorio limitado dos seus | | | |

| |expoñentes máis frecuentes e de patróns discursivos | | | |

| |básicos (p. e. saúdos). B5.8. Manexar estruturas | | | |

| |sintácticas básicas (p. e. enlazar palabras ou grupos de | | | |

| |palabras con conectores básicos como “e”, entón”, “pero”,| | | |

| |“porque”), aínda que se sigan cometendo erros básicos de | | | |

| |maneira sistemática en, p. e., tempos verbais ou na | | | |

| |concordancia. B5.9. Coñecer e utilizar un repertorio | | | |

| |limitado de léxico, tanto oral como escrito, de alta | | | |

| |frecuencia relativo a situacións cotiás e temas habituais| | | |

| |e concretos relacionados cos propios intereses, | | | |

| |experiencias e necesidades. B5.10. Iniciar e rematar as | | | |

| |interaccións adecuadamente en situacións reais ou | | | |

| |simuladas en contextos menos dirixidos. B5.11. Comparar | | | |

| |aspectos lingüísticos e culturais das linguas que coñece | | | |

| |para mellorar na súa aprendizaxe e lograr unha | | | |

| |competencia integrada a través de producións audiovisuais| | | |

| |ou multimedia e de manifestacións artísticas (horarios, | | | |

| |hábitos, festividades…). B5.12. Indagar a realidade | | | |

| |plurilingüe e multicultural das familias e da súa | | | |

| |contorna, e identificar semellanzas e diferenzas, | | | |

| |evitando os estereotipos. B5.13. Establecer similitudes e| | | |

| |diferenzas das linguas que hai na aula ou na súa contorna| | | |

| |máis próxima. B5.14. Valorar as linguas como un | | | |

| |instrumento de comunicación, para aprender e acercarse a | | | |

| |outras culturas, que hai diversidade de linguas e mostra | | | |

| |respecto por todas. | | | |

|PRIMEIRA LINGUA |B5.1. Identificar aspectos socioculturais e |PLEB5.3. Participa en conversas cara a cara ou por |CCL, CD, CSC | |

|ESTRANXEIRA |sociolingüísticos básicos, concretos e significativos, |medios técnicos (teléfono, Skype) nas que se establece| | |

| |sobre a vida cotiá (hábitos, horarios, actividades ou |contacto social (dar as grazas, saudar, despedirse, | | |

| |celebracións), condicións de vida (vivenda, contorna), |dirixirse a alguén, pedir desculpas, presentarse, | | |

| |relacións interpersoais (familiares, de amizade ou |interesarse polo estado de alguén, felicitar a | | |

| |escolares), comportamento (xestos habituais, uso da voz |alguén), se intercambia información persoal e sobre | | |

| |ou contacto físico) e convencións sociais (normas de |asuntos cotiás, se expresan sentimentos, se ofrece | | |

| |cortesía), e aplicar os coñecementos adquiridos sobre |algo a alguén, se pide prestado algo, queda con amigos| | |

| |estes a unha comprensión adecuada do texto. B5.2. |e amigas ou se dan instrucións (p. e. como se chega a | | |

| |Recoñecer aspectos socioculturais e sociolingüísticos |un sitio con axuda dun plano). | | |

| |básicos, concretos e significativos, e aplicar os | | | |

| |coñecementos adquiridos sobre estes a unha produción oral| | | |

| |e escrita adecuada ao contexto, respectando as | | | |

| |convencións comunicativas máis elementais. B5.3. | | | |

| |Distinguir a función ou funcións comunicativas principais| | | |

| |do texto (p. e. unha demanda de información, unha orde, | | | |

| |ou un ofrecemento) e un repertorio limitado dos seus | | | |

| |expoñentes máis habituais, así como os patróns | | | |

| |discursivos básicos (p. e. inicio e peche conversacional,| | | |

| |ou os puntos dunha narración esquemática, inicio e peche | | | |

| |dunha carta, ou os puntos dunha descrición esquemática). | | | |

| |B5.4. Recoñecer os significados máis comúns asociados ás | | | |

| |estruturas sintácticas básicas propias da comunicación | | | |

| |oral ou escrita (p. e estrutura interrogativa para | | | |

| |demandar información). B5.5. Recoñecer un repertorio | | | |

| |limitado de léxico oral ou escrito de alta frecuencia | | | |

| |relativo a situacións cotiás e temas habituais e | | | |

| |concretos relacionados coas propias experiencias, | | | |

| |necesidades e intereses. B5.6. Cumprir a función | | | |

| |comunicativa principal do texto (p. e. unha felicitación,| | | |

| |un intercambio de información, ou un ofrecemento), | | | |

| |utilizando un repertorio limitado dos seus expoñentes | | | |

| |máis frecuentes e de patróns discursivos básicos (p. e. | | | |

| |saúdos para inicio e despedida para peche en conversas ou| | | |

| |en correspondencia, ou unha narración esquemática | | | |

| |desenvolvida en puntos. B5.7. Cumprir a función | | | |

| |comunicativa principal do texto escrito (p. e. unha | | | |

| |felicitación, un intercambio de información, ou un | | | |

| |ofrecemento), utilizando un repertorio limitado dos seus | | | |

| |expoñentes máis frecuentes e de patróns discursivos | | | |

| |básicos (p. e. saúdos). B5.8. Manexar estruturas | | | |

| |sintácticas básicas (p. e. enlazar palabras ou grupos de | | | |

| |palabras con conectores básicos como “e”, entón”, “pero”,| | | |

| |“porque”), aínda que se sigan cometendo erros básicos de | | | |

| |maneira sistemática en, p. e., tempos verbais ou na | | | |

| |concordancia. B5.9. Coñecer e utilizar un repertorio | | | |

| |limitado de léxico, tanto oral como escrito, de alta | | | |

| |frecuencia relativo a situacións cotiás e temas habituais| | | |

| |e concretos relacionados cos propios intereses, | | | |

| |experiencias e necesidades. B5.10. Iniciar e rematar as | | | |

| |interaccións adecuadamente en situacións reais ou | | | |

| |simuladas en contextos menos dirixidos. B5.11. Comparar | | | |

| |aspectos lingüísticos e culturais das linguas que coñece | | | |

| |para mellorar na súa aprendizaxe e lograr unha | | | |

| |competencia integrada a través de producións audiovisuais| | | |

| |ou multimedia e de manifestacións artísticas (horarios, | | | |

| |hábitos, festividades…). B5.12. Indagar a realidade | | | |

| |plurilingüe e multicultural das familias e da súa | | | |

| |contorna, e identificar semellanzas e diferenzas, | | | |

| |evitando os estereotipos. B5.13. Establecer similitudes e| | | |

| |diferenzas das linguas que hai na aula ou na súa contorna| | | |

| |máis próxima. B5.14. Valorar as linguas como un | | | |

| |instrumento de comunicación, para aprender e acercarse a | | | |

| |outras culturas, que hai diversidade de linguas e mostra | | | |

| |respecto por todas. | | | |

|PRIMEIRA LINGUA |B5.1. Identificar aspectos socioculturais e |PLEB5.4. Participa nunha entrevista, p. e. médica |CCL, CSC | |

|ESTRANXEIRA |sociolingüísticos básicos, concretos e significativos, |nomeando partes do corpo para indicar o que lle doe. | | |

| |sobre a vida cotiá (hábitos, horarios, actividades ou | | | |

| |celebracións), condicións de vida (vivenda, contorna), | | | |

| |relacións interpersoais (familiares, de amizade ou | | | |

| |escolares), comportamento (xestos habituais, uso da voz | | | |

| |ou contacto físico) e convencións sociais (normas de | | | |

| |cortesía), e aplicar os coñecementos adquiridos sobre | | | |

| |estes a unha comprensión adecuada do texto. B5.2. | | | |

| |Recoñecer aspectos socioculturais e sociolingüísticos | | | |

| |básicos, concretos e significativos, e aplicar os | | | |

| |coñecementos adquiridos sobre estes a unha produción oral| | | |

| |e escrita adecuada ao contexto, respectando as | | | |

| |convencións comunicativas máis elementais. B5.3. | | | |

| |Distinguir a función ou funcións comunicativas principais| | | |

| |do texto (p. e. unha demanda de información, unha orde, | | | |

| |ou un ofrecemento) e un repertorio limitado dos seus | | | |

| |expoñentes máis habituais, así como os patróns | | | |

| |discursivos básicos (p. e. inicio e peche conversacional,| | | |

| |ou os puntos dunha narración esquemática, inicio e peche | | | |

| |dunha carta, ou os puntos dunha descrición esquemática). | | | |

| |B5.4. Recoñecer os significados máis comúns asociados ás | | | |

| |estruturas sintácticas básicas propias da comunicación | | | |

| |oral ou escrita (p. e estrutura interrogativa para | | | |

| |demandar información). B5.5. Recoñecer un repertorio | | | |

| |limitado de léxico oral ou escrito de alta frecuencia | | | |

| |relativo a situacións cotiás e temas habituais e | | | |

| |concretos relacionados coas propias experiencias, | | | |

| |necesidades e intereses. B5.6. Cumprir a función | | | |

| |comunicativa principal do texto (p. e. unha felicitación,| | | |

| |un intercambio de información, ou un ofrecemento), | | | |

| |utilizando un repertorio limitado dos seus expoñentes | | | |

| |máis frecuentes e de patróns discursivos básicos (p. e. | | | |

| |saúdos para inicio e despedida para peche en conversas ou| | | |

| |en correspondencia, ou unha narración esquemática | | | |

| |desenvolvida en puntos. B5.7. Cumprir a función | | | |

| |comunicativa principal do texto escrito (p. e. unha | | | |

| |felicitación, un intercambio de información, ou un | | | |

| |ofrecemento), utilizando un repertorio limitado dos seus | | | |

| |expoñentes máis frecuentes e de patróns discursivos | | | |

| |básicos (p. e. saúdos). B5.8. Manexar estruturas | | | |

| |sintácticas básicas (p. e. enlazar palabras ou grupos de | | | |

| |palabras con conectores básicos como “e”, entón”, “pero”,| | | |

| |“porque”), aínda que se sigan cometendo erros básicos de | | | |

| |maneira sistemática en, p. e., tempos verbais ou na | | | |

| |concordancia. B5.9. Coñecer e utilizar un repertorio | | | |

| |limitado de léxico, tanto oral como escrito, de alta | | | |

| |frecuencia relativo a situacións cotiás e temas habituais| | | |

| |e concretos relacionados cos propios intereses, | | | |

| |experiencias e necesidades. B5.10. Iniciar e rematar as | | | |

| |interaccións adecuadamente en situacións reais ou | | | |

| |simuladas en contextos menos dirixidos. B5.11. Comparar | | | |

| |aspectos lingüísticos e culturais das linguas que coñece | | | |

| |para mellorar na súa aprendizaxe e lograr unha | | | |

| |competencia integrada a través de producións audiovisuais| | | |

| |ou multimedia e de manifestacións artísticas (horarios, | | | |

| |hábitos, festividades…). B5.12. Indagar a realidade | | | |

| |plurilingüe e multicultural das familias e da súa | | | |

| |contorna, e identificar semellanzas e diferenzas, | | | |

| |evitando os estereotipos. B5.13. Establecer similitudes e| | | |

| |diferenzas das linguas que hai na aula ou na súa contorna| | | |

| |máis próxima. B5.14. Valorar as linguas como un | | | |

| |instrumento de comunicación, para aprender e acercarse a | | | |

| |outras culturas, que hai diversidade de linguas e mostra | | | |

| |respecto por todas. | | | |

|PRIMEIRA LINGUA |B5.1. Identificar aspectos socioculturais e |PLEB5.5. Compara aspectos lingüísticos e culturais das| CCL, CAA | |

|ESTRANXEIRA |sociolingüísticos básicos, concretos e significativos, |linguas que coñece para mellorar na súa aprendizaxe e | | |

| |sobre a vida cotiá (hábitos, horarios, actividades ou |lograr unha competencia integrada a través de | | |

| |celebracións), condicións de vida (vivenda, contorna), |producións audiovisuais ou multimedia e de | | |

| |relacións interpersoais (familiares, de amizade ou |manifestacións artísticas. | | |

| |escolares), comportamento (xestos habituais, uso da voz | | | |

| |ou contacto físico) e convencións sociais (normas de | | | |

| |cortesía), e aplicar os coñecementos adquiridos sobre | | | |

| |estes a unha comprensión adecuada do texto. B5.2. | | | |

| |Recoñecer aspectos socioculturais e sociolingüísticos | | | |

| |básicos, concretos e significativos, e aplicar os | | | |

| |coñecementos adquiridos sobre estes a unha produción oral| | | |

| |e escrita adecuada ao contexto, respectando as | | | |

| |convencións comunicativas máis elementais. B5.3. | | | |

| |Distinguir a función ou funcións comunicativas principais| | | |

| |do texto (p. e. unha demanda de información, unha orde, | | | |

| |ou un ofrecemento) e un repertorio limitado dos seus | | | |

| |expoñentes máis habituais, así como os patróns | | | |

| |discursivos básicos (p. e. inicio e peche conversacional,| | | |

| |ou os puntos dunha narración esquemática, inicio e peche | | | |

| |dunha carta, ou os puntos dunha descrición esquemática). | | | |

| |B5.4. Recoñecer os significados máis comúns asociados ás | | | |

| |estruturas sintácticas básicas propias da comunicación | | | |

| |oral ou escrita (p. e estrutura interrogativa para | | | |

| |demandar información). B5.5. Recoñecer un repertorio | | | |

| |limitado de léxico oral ou escrito de alta frecuencia | | | |

| |relativo a situacións cotiás e temas habituais e | | | |

| |concretos relacionados coas propias experiencias, | | | |

| |necesidades e intereses. B5.6. Cumprir a función | | | |

| |comunicativa principal do texto (p. e. unha felicitación,| | | |

| |un intercambio de información, ou un ofrecemento), | | | |

| |utilizando un repertorio limitado dos seus expoñentes | | | |

| |máis frecuentes e de patróns discursivos básicos (p. e. | | | |

| |saúdos para inicio e despedida para peche en conversas ou| | | |

| |en correspondencia, ou unha narración esquemática | | | |

| |desenvolvida en puntos. B5.7. Cumprir a función | | | |

| |comunicativa principal do texto escrito (p. e. unha | | | |

| |felicitación, un intercambio de información, ou un | | | |

| |ofrecemento), utilizando un repertorio limitado dos seus | | | |

| |expoñentes máis frecuentes e de patróns discursivos | | | |

| |básicos (p. e. saúdos). B5.8. Manexar estruturas | | | |

| |sintácticas básicas (p. e. enlazar palabras ou grupos de | | | |

| |palabras con conectores básicos como “e”, entón”, “pero”,| | | |

| |“porque”), aínda que se sigan cometendo erros básicos de | | | |

| |maneira sistemática en, p. e., tempos verbais ou na | | | |

| |concordancia. B5.9. Coñecer e utilizar un repertorio | | | |

| |limitado de léxico, tanto oral como escrito, de alta | | | |

| |frecuencia relativo a situacións cotiás e temas habituais| | | |

| |e concretos relacionados cos propios intereses, | | | |

| |experiencias e necesidades. B5.10. Iniciar e rematar as | | | |

| |interaccións adecuadamente en situacións reais ou | | | |

| |simuladas en contextos menos dirixidos. B5.11. Comparar | | | |

| |aspectos lingüísticos e culturais das linguas que coñece | | | |

| |para mellorar na súa aprendizaxe e lograr unha | | | |

| |competencia integrada a través de producións audiovisuais| | | |

| |ou multimedia e de manifestacións artísticas (horarios, | | | |

| |hábitos, festividades…). B5.12. Indagar a realidade | | | |

| |plurilingüe e multicultural das familias e da súa | | | |

| |contorna, e identificar semellanzas e diferenzas, | | | |

| |evitando os estereotipos. B5.13. Establecer similitudes e| | | |

| |diferenzas das linguas que hai na aula ou na súa contorna| | | |

| |máis próxima. B5.14. Valorar as linguas como un | | | |

| |instrumento de comunicación, para aprender e acercarse a | | | |

| |outras culturas, que hai diversidade de linguas e mostra | | | |

| |respecto por todas. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.1. Construír o estilo persoal baseándose na |VSCB1.1.1. Explica o valor da respectabilidade e da |CSC, CCL |Explicar o valor da respectabilidade e da dignidade |

|CIVICOS |respectabilidade e na dignidade persoal |dignidade persoal. | |persoal. |

|VALORES SOCIAIS E |B1.1. Construír o estilo persoal baseándose na |VSCB1.1.2. Actúa de forma respectable e digna. |CSC , |Actúar de forma respectable e digna. |

|CIVICOS |respectabilidade e na dignidade persoal | |CSIEE | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.1. Construír o estilo persoal baseándose na |VSCB1.1.3 Coñece e asume os rasgos característicos da|CAA , CCL, |Coñecer e asumir os rasgos característicos da súa |

|CIVICOS |respectabilidade e na dignidade persoal |súa personalidade, poñéndoos de manifesto | |personalidade, poñéndoos de manifesto asertivamente. |

| | |asertivamente. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.2. Estruturar un pensamento efectivo e independente |VSCB1.2.1. Utiliza estratexias de reestruturación |CAA |Utilizar estratexias de reestruturación cognitiva. |

|CIVICOS |empregando as emocións de forma positiva. |cognitiva. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.2. Estruturar un pensamento efectivo e independente |VSCB1.2.2. Describe o valor da reestruturación |CCL, CSIEE |Describir o valor da reestruturación cognitiva e a |

|CIVICOS |empregando as emocións de forma positiva. |cognitiva e a resiliencia. | |resiliencia. |

|VALORES SOCIAIS E |B1.2. Estruturar un pensamento efectivo e independente |VSCB1.2.3 Aplica o autocontrol á toma de decisións, á |CSC, CSIEE |Aplicar o autocontrol á toma de decisións, á negociación |

|CIVICOS |empregando as emocións de forma positiva. |negociación e á resolución de conflitos. | |e á resolución de conflitos. |

|VALORES SOCIAIS E |B1.2. Estruturar un pensamento efectivo e independente |VSCB1.2.4. Expresa os seus sentimentos, necesidades e |CSC, CSIEE, CCL|Expresar os seus sentimentos, necesidades e dereitos, á |

|CIVICOS |empregando as emocións de forma positiva. |dereitos, á vez que respecta os dos e das demais nas | |vez que respecta os dos e das demais nas actividades |

| | |actividades cooperativas. | |cooperativas. |

|VALORES SOCIAIS E |B1.3. Desenvolver o propio potencial, mantendo unha |VSCB1.3.1. Traballa en equipo valorando o esforzo |CSC , |Traballar en equipo valorando o esforzo individual e |

|CIVICOS |motivación intrínseca e esforzándose para o logro de |individual e colectivo e asumindo compromisos para a |CSIEE |colectivo e asumindo compromisos para a consecución de |

| |éxitos individuais e compartidos. |consecución de obxectivos. | |obxectivos. |

|VALORES SOCIAIS E |B1.3. Desenvolver o propio potencial, mantendo unha |VSCB1.3.2. Explica razóns para asumir as súas |CSC , |Explicar razóns para asumir as súas responsabilidades |

|CIVICOS |motivación intrínseca e esforzándose para o logro de |responsabilidades durante a colaboración. |CCL |durante a colaboración. |

| |éxitos individuais e compartidos. | |, CSIEE | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.3. Desenvolver o propio potencial, mantendo unha |VSCB1.3.3. Xera confianza nos demais realizando unha |CSC , CAA , |Xerar confianza nos demais realizando unha autoavaliación|

|CIVICOS |motivación intrínseca e esforzándose para o logro de |autoavaliación responsable da execución das tarefas. |CSIEE |responsable da execución das tarefas. |

| |éxitos individuais e compartidos. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.4. Adquirir capacidades para tomar decisións de forma |VSCB1.4.1.Propón alternativas á resolución de |CSC , CSIEE |Propoñer alternativas á resolución de problemas sociais. |

|CIVICOS |independente, manexando as dificultades para superar |problemas sociais. | | |

| |frustracións e sentimentos negativos ante os problemas. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.4. Adquirir capacidades para tomar decisións de forma |VSCB1.4.2. Sabe facer fronte á incerteza, ao medo ou |CSC , |Saber facer fronte á incerteza, ao medo ou ao fracaso. |

|CIVICOS |independente, manexando as dificultades para superar |ao fracaso. |CSIEE | |

| |frustracións e sentimentos negativos ante os problemas. | | | |

|VALORES SOCIAIS E | B1.5. Propoñerse desafíos e levalos a cabo mediante unha|VSCB1.5.1. Emprega o pensamento consecuencial para |CSC , |Empregar o pensamento consecuencial para tomar decisións |

|CIVICOS |toma de decisións persoal, meditada e responsable, |tomar decisións éticas. |CSIEE |éticas. |

| |desenvolvendo un bo sentido do compromiso respecto a un | | | |

| |mesmo e aos demais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E | B1.5. Propoñerse desafíos e levalos a cabo mediante unha|VSCB1.5.2. Identifica vantaxes e inconvenientes dunha |CSC , CSIEE |Identificar vantaxes e inconvenientes dunha posible |

|CIVICOS |toma de decisións persoal, meditada e responsable, |posible solución antes de tomar unha decisión ética. | |solución antes de tomar unha decisión ética. |

| |desenvolvendo un bo sentido do compromiso respecto a un | | | |

| |mesmo e aos demais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.6. Desenvolver a autonomía e a capacidade de |VSCB1.6.1. Realiza propostas creativas e utiliza as |CSC , |Realizar propostas creativas e utiliza as súas |

|CIVICOS |emprendemento para conseguir logros persoais |súas competencias para abordar proxectos sobre valores|CSIEE , |competencias para abordar proxectos sobre valores sociais|

| |responsabilizándose do ben común. |sociais |CCEC | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.6. Desenvolver a autonomía e a capacidade de |VSCB1.6.2. Identifica, define problemas sociais e |CSC , CAA |Identificar, definer problemas sociais e cívicos e |

|CIVICOS |emprendemento para conseguir logros persoais |cívicos e implanta solucións potencialmente efectivas |, CSIEE |implantar solucións potencialmente efectivas |

| |responsabilizándose do ben común. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B1.6. Desenvolver a autonomía e a capacidade de |VSCB1.6.3. Razoa a importancia da iniciativa privada |CSIEE |Razoar a importancia da iniciativa privada na vida |

|CIVICOS |emprendemento para conseguir logros persoais |na vida económica e social. | |económica e social. |

| |responsabilizándose do ben común. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.1. Utilizar habilidades de escoita e o pensamento de |VSCB2.1.1. Dialoga interpretando e dando sentido ao |CCL, CSC |Dialogar interpretando e dando sentido ao que oe. |

|CIVICOS |perspectiva con empatía. |que oe. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.1. Utilizar habilidades de escoita e o pensamento de |VSCB2.1.2. Realiza actividades cooperativas detectando|CCL, CSC, CSIEE|Realizar actividades cooperativas detectando os |

|CIVICOS |perspectiva con empatía. |os sentimentos e pensamentos que subxacen no que se | |sentimentos e pensamentos que subxacen no que se está a |

| | |está a dicir. | |dicir. |

|VALORES SOCIAIS E |B2.1. Utilizar habilidades de escoita e o pensamento de |VSCB2.1.3. Colabora en proxectos grupais escoitando |CAA, CSIEE, |Colaborar en proxectos grupais escoitando activamente, |

|CIVICOS |perspectiva con empatía. |activamente, demostrando interese polas outras persoas|CSC, CCL |demostrando interese polas outras persoas e axudando a |

| | |e axudando a que sigan motivadas para expresarse. | |que sigan motivadas para expresarse. |

|VALORES SOCIAIS E |B2.2. Iniciar, manter e finalizar conversas cunha maneira|VSCB2.2.1. Comparte sentimentos durante o diálogo. |CCL, CSC, CSIEE|Compartir sentimentos durante o diálogo. |

|CIVICOS |de falar adecuada aos interlocutores e ao contexto, tendo| | | |

| |en conta os factores que inhiben a comunicación para | | | |

| |superar barreiras e os que permiten lograr proximidade. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.2. Iniciar, manter e finalizar conversas cunha maneira|VSCB2.2.2. Utiliza os elementos que contribúen ao |CCL, CSC |Utilizar os elementos que contribúen ao diálogo. |

|CIVICOS |de falar adecuada aos interlocutores e ao contexto, tendo|diálogo. | | |

| |en conta os factores que inhiben a comunicación para | | | |

| |superar barreiras e os que permiten lograr proximidade. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.3.Empregar a aserción. |VSCB2.3.1. Emprega a linguaxe positiva. |CCL, CSC |Empregar a linguaxe positiva. |

|CIVICOS | | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.3.Empregar a aserción. |VSCB2.3.2. Autoafírmase con respecto. |CCL, CSC, CSIEE|Autoafírmarse con respecto. |

|CIVICOS | | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.4. Dialogar creando pensamentos compartidos con outras|VSCB2.4.1 Infire e dá o sentido adecuado á expresión |CCL, CSC |Infirir e dar o sentido adecuado á expresión dos e das |

|CIVICOS |persoas para atopar o mellor argumento. |dos e das demais. | |demais. |

|VALORES SOCIAIS E |B2.4. Dialogar creando pensamentos compartidos con outras|VSCB2.4.2.Utiliza correctamente as estratexias de |CCL, CSC, CSIEE|Utilizar correctamente as estratexias de escoita activa: |

|CIVICOS |persoas para atopar o mellor argumento. |escoita activa: clarificación, parafraseo, resumo, | |clarificación, parafraseo, resumo, reestruturación, |

| | |reestruturación, reflexo de sentimentos. | |reflexo de sentimentos. |

|VALORES SOCIAIS E |B2.5.Establecer relacións interpersoais positivas |VSCB2.5.1.Interacciona con empatía. |CSC, CCL, CSIEE|Interaccionar con empatía. |

|CIVICOS |empregando habilidades sociais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.4. Dialogar creando pensamentos compartidos con outras|VSCB2.5.2. Sabe contribuír á cohesión dos grupos |CSC, CSIEE |Saber contribuír á cohesión dos grupos sociais aos que |

|CIVICOS |persoas para atopar o mellor argumento. |sociais aos que pertence. | |pertence. |

|VALORES SOCIAIS E |B2.6. Analizar criticamente as consecuencias dos |VSCB2.6.1.Analiza os problemas que orixinan os |CSC, CSIEE |Analizar os problemas que orixinan os prexuízos sociais. |

|CIVICOS |prexuízos sociais, reflexionando sobre os problemas que |prexuízos sociais. | | |

| |provocan e o seu efecto nas persoas que os sofren. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.6. Analizar criticamente as consecuencias dos |VSCB2.6.2.Expón razoadamente as consecuencias dos |CCL, CSC, CCEC |Expor razoadamente as consecuencias dos prexuízos sociais|

|CIVICOS |prexuízos sociais, reflexionando sobre os problemas que |prexuízos sociais para as persoas do contorno social | |para as persoas do contorno social próximo. |

| |provocan e o seu efecto nas persoas que os sofren. |próximo. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B2.6. Analizar criticamente as consecuencias dos |VSCB2.6.3.Detecta e axuíza criticamente prexuízos |CCL, CCEC, CSC,|Detectar e axuíza criticamente prexuízos sociais |

|CIVICOS |prexuízos sociais, reflexionando sobre os problemas que |sociais detectados no seu contorno próximo expresando |CD, CAA |detectados no seu contorno próximo expresando as |

| |provocan e o seu efecto nas persoas que os sofren. |as conclusións en traballos creativos. | |conclusións en traballos creativos. |

|VALORES SOCIAIS E |B3.1. Resolver problemas en colaboración, poñendo de |VSCB3.1.1. Desenvolve proxectos e resolve problemas en|CSC, CSIEE |Desenvolver proxectos e resolve problemas en |

|CIVICOS |manifesto unha actitude aberta cara aos demais e |colaboración. | |colaboración. |

| |compartindo puntos de vista e sentimentos. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.1. Resolver problemas en colaboración, poñendo de |VSCB3.1.2. Pon de manifesto unha actitude aberta cara |CSC, CSIEE |Por de manifesto unha actitude aberta cara aos demais |

|CIVICOS |manifesto unha actitude aberta cara aos demais e |aos demais compartindo puntos de vista e sentimentos | |compartindo puntos de vista e sentimentos durante a |

| |compartindo puntos de vista e sentimentos. |durante a interacción social na aula. | |interacción social na aula. |

|VALORES SOCIAIS E |B3.2. Traballar en equipo favorecendo a interdependencia |VSCB3.2.1. Amosa boa disposición a ofrecer e recibir |CAA, CSIEE, CSC|Amosar boa disposición a ofrecer e recibir axuda para a |

|CIVICOS |positiva e amosando condutas solidarias. |axuda para a aprendizaxe. | |aprendizaxe. |

|VALORES SOCIAIS E |B3.2. Traballar en equipo favorecendo a interdependencia |VSCB3.2.2. Recorre ás estratexias de axuda entre |CAA, CSIEE, CSC|Recorrer ás estratexias de axuda entre iguais. |

|CIVICOS |positiva e amosando condutas solidarias. |iguais. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.2. Traballar en equipo favorecendo a interdependencia |VSCB3.2.3. Respecta as regras durante o traballo en |CSC |Respectar as regras durante o traballo en equipo. |

|CIVICOS |positiva e amosando condutas solidarias. |equipo. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.2. Traballar en equipo favorecendo a interdependencia |VSCB3.2.4. Emprega destrezas de interdependencia |CSC, CSIEE, CAA|Empregar destrezas de interdependencia positiva. |

|CIVICOS |positiva e amosando condutas solidarias. |positiva. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.3. Implicarse na elaboración e no respecto das normas |VSCB3.3.1.Explica o concepto de norma. |CCL, CSC |Explicar o concepto de norma. |

|CIVICOS |da comunidade educativa empregando o sistema de valores | | | |

| |persoal que constrúe a partir dos valores universais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.3. Implicarse na elaboración e no respecto das normas |VSCB3.3.2. Infire a necesidade das normas da súa |CAA, CSC |Infirir a necesidade das normas da súa comunidade |

|CIVICOS |da comunidade educativa empregando o sistema de valores |comunidade educativa | |educativa. |

| |persoal que constrúe a partir dos valores universais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.3. Implicarse na elaboración e no respecto das normas |VSCB3.3.3. Participa na elaboración das normas do |CCL, CSC, CSIEE|Participar na elaboración das normas. |

|CIVICOS |da comunidade educativa empregando o sistema de valores |colexio. | | |

| |persoal que constrúe a partir dos valores universais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.3. Implicarse na elaboración e no respecto das normas |VSCB3.3.4. Respecta as normas do centro escolar. |CSC |Respectar as normas do centro escolar. |

|CIVICOS |da comunidade educativa empregando o sistema de valores | | | |

| |persoal que constrúe a partir dos valores universais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.4. Participar activamente na vida cívica de forma |VSCB3.4.1. Resolve os conflitos de modo construtivo. |CSC, CSIEE |Resolver os conflitos de modo construtivo. |

|CIVICOS |pacífica e democrática transformando o conflito en | | | |

| |oportunidade, coñecendo e empregando as fases da | | | |

| |mediación e usando a linguaxe positiva na comunicación de| | | |

| |pensamentos, intencións e posicionamentos persoais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.4. Participar activamente na vida cívica de forma |VSCB3.4.2. Sigue as fases da mediación en situacións |CSC, CSIEE |Seguir as fases da mediación en situacións reais e |

|CIVICOS |pacífica e democrática transformando o conflito en |reais e simulacións. | |simulacións. |

| |oportunidade, coñecendo e empregando as fases da | | | |

| |mediación e usando a linguaxe positiva na comunicación de| | | |

| |pensamentos, intencións e posicionamentos persoais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.4. Participar activamente na vida cívica de forma |VSCB3.4.3. Manexa a linguaxe positiva na comunicación |CCL, CSC |Manexar a linguaxe positiva na comunicación de |

|CIVICOS |pacífica e democrática transformando o conflito en |de pensamentos, intencións e posicionamentos nas | |pensamentos, intencións e posicionamentos nas relacións |

| |oportunidade, coñecendo e empregando as fases da |relacións interpersoais. | |interpersoais. |

| |mediación e usando a linguaxe positiva na comunicación de| | | |

| |pensamentos, intencións e posicionamentos persoais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.4. Participar activamente na vida cívica de forma |VSCB3.4.4. Analiza as emocións, sentimentos, posibles |CSC, CSIEE |Analizar as emocións, sentimentos, posibles pensamentos e|

|CIVICOS |pacífica e democrática transformando o conflito en |pensamentos e puntos de vista das partes en conflito. | |puntos de vista das partes en conflito. |

| |oportunidade, coñecendo e empregando as fases da | | | |

| |mediación e usando a linguaxe positiva na comunicación de| | | |

| |pensamentos, intencións e posicionamentos persoais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.5. Practicar o altruísmo no contorno próximo |VSCB3.5.1. É capaz de sensibilizar sobre causas |CCL, CSC, CSIEE|Ser capaz de sensibilizar sobre causas altruístas |

|CIVICOS |sensibilizando sobre o seu valor. |altruístas realizando exposicións orais sobre o seu | |realizando exposicións orais sobre o seu valor e |

| | |valor e cometidos. | |cometidos. |

|VALORES SOCIAIS E |B3.5. Practicar o altruísmo no contorno próximo |VSCB3.5.2. Colabora en causas altruístas en |CSC, CSIEE |Colaborar en causas altruístas en colaboración coa |

|CIVICOS |sensibilizando sobre o seu valor. |colaboración coa comunidade educativa. | |comunidade educativa. |

|VALORES SOCIAIS E |B3.6. Crear un sistema de valores asumindo os dereitos e |VSCB3.6.1. Realiza xuízos morais de situacións |CSC, CSIEE |Realizar xuízos morais de situacións escolares. |

|CIVICOS |deberes do alumnado, realizando xuízos morais de |escolares. | | |

| |situacións escolares e resolvendo dilemas morais con | | | |

| |supostos prácticos. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.6. Crear un sistema de valores asumindo os dereitos e |VSCB3.6.2. Xustifica as súas actuacións en base a |CSC, CSIEE |Xustificar as súas actuacións en base a valores persoais |

|CIVICOS |deberes do alumnado, realizando xuízos morais de |valores persoais como a dignidade, a liberdade, a | |como a dignidade, a liberdade, a autoestima, a seguridade|

| |situacións escolares e resolvendo dilemas morais con |autoestima, a seguridade nun mesmo e a capacidade de | |nun mesmo e a capacidade de enfrontarse aos problemas. |

| |supostos prácticos. |enfrontarse aos problemas. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.7. Comprender o que é un dilema moral e resolver |VSCB3.7.1. Expresa o que é un dilema moral. |CSC, CCL |Expresar o que é un dilema moral. |

|CIVICOS |dilemas morais para detectar prexuízos relativos ás | | | |

| |diferenzas culturais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.7. Comprender o que é un dilema moral e resolver |VSCB3.7.2.Realiza xuízos morais. |CSC, CSIEE |Realizar xuízos morais. |

|CIVICOS |dilemas morais para detectar prexuízos relativos ás | | | |

| |diferenzas culturais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.7. Comprender o que é un dilema moral e resolver |VSCB3.7.3. Analiza e resolve dilemas morais en |CSC, CSIEE |Analizar e resolver dilemas morais en situacións reais e |

|CIVICOS |dilemas morais para detectar prexuízos relativos ás |situacións reais e simuladas. | |simuladas. |

| |diferenzas culturais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.7. Comprender o que é un dilema moral e resolver |VSCB3.7.4. Resolve dilemas morais en relación a |CSC, CSIEE |Resolver dilemas morais en relación a prexuízos relativos|

|CIVICOS |dilemas morais para detectar prexuízos relativos ás |prexuízos relativos ás diferenzas culturais. | |ás diferenzas culturais. |

| |diferenzas culturais. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.8. Comprender a declaración da igualdade de dereitos e|VSCB3.8.1. Analiza formas de discriminación: racismo, |CSC, CSIEE |Analizar formas de discriminación: racismo, xenofobia, |

|CIVICOS |a non discriminación por razón de nacemento, raza, sexo, |xenofobia, desigualdade de oportunidades… | |desigualdade de oportunidades… |

| |relixión, opinión ou calquera outra condición ou | | | |

| |circunstancia persoal ou social, aplicándoa á análise do | | | |

| |contorno social. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.8. Comprender a declaración da igualdade de dereitos e|VSCB3.8.2. Analiza feitos discriminatorios: maltrato, |CSC, CSIEE |Analizar feitos discriminatorios: maltrato, exclusión de |

|CIVICOS |a non discriminación por razón de nacemento, raza, sexo, |exclusión de minorías étnicas, reclusión en campos de | |minorías étnicas, reclusión en campos de concentración, o|

| |relixión, opinión ou calquera outra condición ou |concentración, o holocausto, segregación por | |holocausto, segregación por enfermidade. |

| |circunstancia persoal ou social, aplicándoa á análise do |enfermidade. | | |

| |contorno social. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.8. Comprender a declaración da igualdade de dereitos e|VSCB3.8.3. Detecta prexuízos e analiza conflitos |CSC, CSIEE |Detectar prexuízos e analizar conflitos derivados do uso |

|CIVICOS |a non discriminación por razón de nacemento, raza, sexo, |derivados do uso de estereotipos no contexto escolar. | |de estereotipos no contexto escolar. |

| |relixión, opinión ou calquera outra condición ou | | | |

| |circunstancia persoal ou social, aplicándoa á análise do | | | |

| |contorno social. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.9. Expresar a relevancia de preservar os dereitos de |VSCB3.9.1. Valora e respecta a libre expresión. |CSC |Valorar e respectar a libre expresión. |

|CIVICOS |libre expresión e opinión, liberdade de pensamento, de | | | |

| |conciencia e de relixión realizando traballos de análise | | | |

| |e síntese. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.9. Expresar a relevancia de preservar os dereitos de |VSCB3.9.2. Comprende, interpreta e acepta opinións |CSC |Comprender, interpretar e aceptar opinións diferentes ás |

|CIVICOS |libre expresión e opinión, liberdade de pensamento, de |diferentes ás propias. | |propias. |

| |conciencia e de relixión realizando traballos de análise | | | |

| |e síntese. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.9. Expresar a relevancia de preservar os dereitos de |VSCB3.9.3. Relaciona diferentes culturas e relixións |CSC, CSIEE |Relacionar diferentes culturas e relixións coas formas de|

|CIVICOS |libre expresión e opinión, liberdade de pensamento, de |coas formas de pensamento de persoas pertencentes a | |pensamento de persoas pertencentes a elas. |

| |conciencia e de relixión realizando traballos de análise |elas. | | |

| |e síntese. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.9. Expresar a relevancia de preservar os dereitos de |VSCB3.9.4. Analiza, reflexiona e expresa conclusións |CSC, CSIEE, CCL|Analizar, reflexionar e expresar conclusións sobre os |

|CIVICOS |libre expresión e opinión, liberdade de pensamento, de |sobre os dereitos de libre expresión e opinión, | |dereitos de libre expresión e opinión, liberdade de |

| |conciencia e de relixión realizando traballos de análise |liberdade de pensamento, de conciencia e de relixión. | |pensamento, de conciencia e de relixión. |

| |e síntese. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.10. Participar activamente na vida cívica valorando a |VSCB3.10.1. Axuíza criticamente actitudes de falta de |CSC, CSIEE |Axuízar criticamente actitudes de falta de respecto á |

|CIVICOS |igualdade de dereitos e corresponsabilidade de homes e |respecto á igualdade de oportunidades de homes e | |igualdade de oportunidades de homes e mulleres. |

| |mulleres. |mulleres. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.11. Respectar os valores socialmente recoñecidos, |VSCB3.11.1. Axuíza criticamente os valores implícitos |CSC, CSIEE |Axuízar criticamente os valores implícitos en diversas |

|CIVICOS |coñecendo e apreciando os valores do Estatuto de |en diversas situacións, de acordo cos que constitúen a| |situacións, de acordo cos que constitúen a vida en común |

| |autonomía e da Constitución española e os dereitos e |vida en común nunha sociedade democrática. | |nunha sociedade democrática. |

| |deberes do Estatuto de autonomía e da Constitución | | | |

| |española. Coñecer as institucións, organizacións e | | | |

| |servizos públicos que garanten os dereitos e deberes dos | | | |

| |cidadáns e cidadás no seu contorno. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.11. Respectar os valores socialmente recoñecidos, |VSCB3.11.2. Razoa a contribución de diferentes |CSC, CCL |Razoar a contribución de diferentes institucións, |

|CIVICOS |coñecendo e apreciando os valores do Estatuto de |institucións, organizacións e servizos públicos en | |organizacións e servizos públicos en relación á garantía |

| |autonomía e da Constitución española e os dereitos e |relación á garantía dos dereitos e deberes dos | |dos dereitos e deberes dos cidadáns e cidadás. |

| |deberes do Estatuto de autonomía e da Constitución |cidadáns e cidadás. | | |

| |española. Coñecer as institucións, organizacións e | | | |

| |servizos públicos que garanten os dereitos e deberes dos | | | |

| |cidadáns e cidadás no seu contorno. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.12. Crear un sistema de valores propios realizando |VSCB3.12.1. Explica os dereitos e deberes básicos da |CSC, CCL |Explicar os dereitos e deberes básicos da Constitución |

|CIVICOS |xuízos morais baseados nos dereitos e deberes básicos do |Constitución española. | |española. |

| |Estatuto de autonomía e da Constitución española. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.12. Crear un sistema de valores propios realizando |VSCB3.12.2. Realiza xuízos morais sinxelos |CSC, CSIEE |Realizar xuízos morais sinxelos fundamentados. |

|CIVICOS |xuízos morais baseados nos dereitos e deberes básicos do |fundamentados. | | |

| |Estatuto de autonomía e da Constitución española. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.12. Crear un sistema de valores propios realizando |VSCB3.12.3. Participa no benestar do contorno próxima |CSC, CSIEE |Participar no benestar do contorno próxima baseándose nos|

|CIVICOS |xuízos morais baseados nos dereitos e deberes básicos do |baseándose nos dereitos e deberes dos cidadáns e | |dereitos e deberes dos cidadáns e cidadás. |

| |Estatuto de autonomía e da Constitución española. |cidadás. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.13. Comprender a importancia da contribución dos |VSCB3.13.1. Comprende, valora e expón por escrito o |CSC, CCL, CSIEE|Comprender, valorar e expoñer por escrito o deber da |

|CIVICOS |cidadáns e cidadás aos servizos públicos e aos bens |deber da contribución cidadá ao ben da sociedade. | |contribución cidadá ao ben da sociedade. |

| |comúns a través dos impostos realizando razoamentos | | | |

| |críticos. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.13. Comprender a importancia da contribución dos |VSCB3.13.2. Explica a función dos impostos de |CSC, CCL |Explicar a función dos impostos de proporcionar recursos |

|CIVICOS |cidadáns e cidadás aos servizos públicos e aos bens |proporcionar recursos sociais que melloran a calidade | |sociais que melloran a calidade de vida dos cidadáns e |

| |comúns a través dos impostos realizando razoamentos |de vida dos cidadáns e cidadás. | |cidadás. |

| |críticos. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.13. Comprender a importancia da contribución dos |VSCB3.13.3. Realiza producións creativas sobre as |CSC, CCEC, CD, |Coñecer as consecuencias de non pagar impostos. |

|CIVICOS |cidadáns e cidadás aos servizos públicos e aos bens |consecuencias de non pagar impostos. |CCL, CSIEE | |

| |comúns a través dos impostos realizando razoamentos | | | |

| |críticos. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.14.Valorar o uso responsable das fontes de enerxía no |VSCB3.14.1. Toma conciencia da limitación dos recursos|CSC, CCL, CSIEE|Tomar conciencia da limitación dos recursos enerxéticos e|

|CIVICOS |planeta concienciándose do respecto ao contorno e |enerxéticos e explica as consecuencias do esgotamento | |explicar as consecuencias do esgotamento das fontes de |

| |desenvolvendo a capacidade crítica cara aos |das fontes de enerxía. | |enerxía. |

| |acontecementos que o modifican. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.14.Valorar o uso responsable das fontes de enerxía no |VSCB3.14.2. Investiga os efectos do abuso de |CSC, CAA |Investigar os efectos do abuso de determinadas fontes de |

|CIVICOS |planeta concienciándose do respecto ao contorno e |determinadas fontes de enerxía. | |enerxía. |

| |desenvolvendo a capacidade crítica cara aos | | | |

| |acontecementos que o modifican. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.14.Valorar o uso responsable das fontes de enerxía no |VSCB3.14.3. Realiza traballos creativos sobre a |CCL, CSC, CAA, |Coñecer a necesidade do aire non contaminado para a saúde|

|CIVICOS |planeta concienciándose do respecto ao contorno e |necesidade do aire non contaminado para a saúde e a |CSIEE |e a calidade de vida. |

| |desenvolvendo a capacidade crítica cara aos |calidade de vida. | | |

| |acontecementos que o modifican. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.14.Valorar o uso responsable das fontes de enerxía no |VSCB3.14.4. Expón graficamente argumentos para |CSC, CD, CMCT, |Expoñer graficamente argumentos para rexeitar actividades|

|CIVICOS |planeta concienciándose do respecto ao contorno e |rexeitar actividades humanas contaminantes. |CCEC |humanas contaminantes. |

| |desenvolvendo a capacidade crítica cara aos | | | |

| |acontecementos que o modifican. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.15 . Ser capaz de realizar primeiros auxilios e tomar|VSCB3.15.1. Razoa as repercusións de determinadas |CCL, CAA, CSIEE|Razoar as repercusións de determinadas condutas de risco |

|CIVICOS |medidas preventivas, valorando a importancia de previr |condutas de risco sobre a saúde e a calidade de vida. | |sobre a saúde e a calidade de vida. |

| |accidentes domésticos. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.15 . Ser capaz de realizar primeiros auxilios e tomar|VSCB3.15.2. Coñece as prácticas de primeiros auxilios.|CSC, CSIEE |Non. |

|CIVICOS |medidas preventivas, valorando a importancia de previr | | | |

| |accidentes domésticos. | | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.16. Empregar as novas tecnoloxías desenvolvendo |VSCB3.16.1. Realiza un uso ético das novas |CD, CSC |Realizar un uso ético das novas tecnoloxías. |

|CIVICOS |valores sociais e cívicos en contornos seguros. |tecnoloxías. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.16. Empregar as novas tecnoloxías desenvolvendo |VSCB3.16.2. Analiza e enxuíza criticamente os contidos|CCL, CAA, CSC |Analizar e enxuízar criticamente os contidos do contorno |

|CIVICOS |valores sociais e cívicos en contornos seguros. |do contorno dixital. | |dixital. |

|VALORES SOCIAIS E |B3.17. Analizar criticamente a influencia da publicidade |VSCB3.17.1. Realiza análise de información dixital |CD, CSC, CSIEE |Realizar análise de información dixital sobre as razóns |

|CIVICOS |sobre o consumo empregando as novas tecnoloxías. |sobre as razóns polas que as persoas senten a | |polas que as persoas senten a necesidade de consumir ao |

| | |necesidade de consumir ao ver un anuncio publicitario.| |ver un anuncio publicitario. |

|VALORES SOCIAIS E |B3.17. Analizar criticamente a influencia da publicidade |VSCB3.17.2. Reflexiona sobre a influenza da |CSC, CCEC, CD |Reflexionar sobre a influenza da publicidade. |

|CIVICOS |sobre o consumo empregando as novas tecnoloxías. |publicidade expresando as conclusións mediante | | |

| | |traballos creativos. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.17. Analizar criticamente a influencia da publicidade |VSCB3.17.3. Realiza exposicións axuizando criticamente|CSC, CCL, CCEC,|Realizar exposicións axuizando criticamente hábitos de |

|CIVICOS |sobre o consumo empregando as novas tecnoloxías. |hábitos de consumo innecesario. |CSIEE |consumo innecesario. |

|VALORES SOCIAIS E |B3.18. Investigar sobre a prevención de accidentes de |VSCB3.18.1. Desenvolve proxectos relacionados coas |CSC, CSIEE, CAA|Desenvolver proxectos relacionados coas principais causas|

|CIVICOS |tráfico xerando iniciativas e alternativas persoais. |principais causas dos accidentes de tráfico, sobre os | |dos accidentes de tráfico, sobre os que se informa en |

| | |que se informa en diferentes medios de comunicación. | |diferentes medios de comunicación. |

|VALORES SOCIAIS E |B3.18. Investigar sobre a prevención de accidentes de |VSCB3.18.2. Reflexiona sobre o modo no que se poderían|CSC, CCL |Reflexionar sobre o modo no que se poderían evitar |

|CIVICOS |tráfico xerando iniciativas e alternativas persoais. |evitar accidentes de tráfico e expón as súas | |accidentes de tráfico e expón as súas conclusións. |

| | |conclusións. | | |

|VALORES SOCIAIS E |B3.18. Investigar sobre a prevención de accidentes de |VSCB3.18.3. Explica as principais medidas que se |CSC, CCL, CSIEE|Explica medidas que se poderían tomar para previr |

|CIVICOS |tráfico xerando iniciativas e alternativas persoais. |poderían tomar para previr accidentes de tráfico. | |accidentes de tráfico. |

| ÁREA |CA |EA |C_Clave | |

04. Actividades de aprendizaxe asociadas a cada bloque de contido.

|ÁREA |BLOQUE |Obx |Contidos |Actividades de aprendizaxe |Temp. |

| | | | | |Horas |

|CIENCIAS DA |BLOQUE 1. |b,e,g|B1.5. Iniciación á actividade científica. |Realizar pequenos experimentos utilizando sustancias da vida diaria. |4 |

|NATUREZA |INICIACIÓN Á |,h | | | |

| |ACTIVIDADE | | | | |

| |CIENTÍFICA | | | | |

|CIENCIAS DA |BLOQUE 1. |a,b,c|B1.6. O traballo cooperativo. B1.7. Técnicas traballo. Recursos e técnicas |Traballar en grupo. |5 |

|NATUREZA |INICIACIÓN Á |,k,m |de traballo individual. B1.8. Hábitos de traballo, esforzo e |Describir fontes de enerxia renovables . | |

| |ACTIVIDADE | |responsabilidade.  | | |

| |CIENTÍFICA | | | | |

|CIENCIAS DA |BLOQUE 2. O SER |e,h,k|B2.1. O corpo humano e o seu funcionamento. B2.2. As funcións vitais. |Describir os órganos dos sentidos. |10 |

|NATUREZA |HUMANO E A SAÚDE| |Importancia dos sentidos en relación co medio. Descrición do seu papel e |Clasificar nunha táboa os aparatos do corpo humano. | |

| | | |formas para o seu coidado habitual. B2.3. Recoñecemento dos cambios físicos|Observar un gráfico e decir en que etapa da vida está cada persoa. | |

| | | |e persoais nas diferentes etapas da vida das persoas. | | |

|CIENCIAS DA |BLOQUE 2. O SER |a,b,c|B2.4. Saúde e enfermidade. B2.5. Hábitos saudables: alimentación, hixiene, |Explicar o que debemos facer para coidar a alimentación e a saúde. |8 |

|NATUREZA |HUMANO E A SAÚDE|,d,h,|exercicio físico e descanso.B2.6. Actitude crítica ante prácticas e |Explicar o que debemos facer para estar forte e áxil. | |

| | |k,m |mensaxes que non favorecen o correcto desenvolvemento da saúde. B2.7. |Explicar o que debemos facer para coidar a mente. | |

| | | |Factores que producen as enfermidades máis habituais: carie, obesidade, |Coñecer as causas de diferentes enfermidades e explicar maneiras de evitalas | |

| | | |gripe, catarros...B2.8. Coñecemento de si mesmo/a e dos e das demais: |e curalas.. | |

| | | |emocións e sentimentos propios e alleos. Valoración das súas habilidades |Elaborar unha táboa cos hábitos saudables e marcar cantas veces á semana os | |

| | | |persoais.B2.9. A relación cos demais. Toma de decisións.B2.10. A igualdade |fan. | |

| | | |entre homes e mulleres.  | | |

|CIENCIAS DA |BLOQUE 2. O SER |e,h |B2.11. Clasificación dos alimentos en función dos nutrientes principais. |Observar a pirámide nutricional e comentar os aspectos máis salientables. |4 |

|NATUREZA |HUMANO E A SAÚDE| |B2.12. Identificación de sistemas de conservación alimentaria. B2.13. |Ler e diferenciar entre dieta saudable e non saudable. | |

| | | |Pirámide alimentaria.B2.14. Análise de dietas equilibradas. |Identificar diferentes tipos de nutrientes. | |

|CIENCIAS DA |BLOQUE 3. OS |b,h,e|B3.1. Diferenza entre seres vivos e inertes.B3.2. Identificación de animais|Escribir as características principais dos animais e das plantas. |10 |

|NATUREZA |SERES VIVOS |,l,i,|e de plantas como seres vivos. B3.3. Identificación e clasificación de |Clasificar animais en vertebrados e invertebrados. | |

| | |o |rochas a partir de características observables. B3.4. Clasificación de |Clasificar plantas segundo o seu tipo. | |

| | | |animais vertebrados e invertebrados a partir de características |Observar e completar debuxos escribindo as partes de animais ou plantas. | |

| | | |observables.B3.5 Clasificación das plantas (herbas, arbustos e árbores) a |Observar ilustración e completar cos nomes de distintos animais e plantas. | |

| | | |partir de características observables.B3.6 Utilización guiada de claves e |Investigar sobre animais e plantas de Galicia e saber se hai algun/ha en | |

| | | |de guías de animais e plantas para a clasificación e identificación |perigo de extinción. | |

| | | |dalgunhas especies existentes en Galicia. B3.7. Identificación de cambios | | |

| | | |observables que se producen nos seres no contorno.B3.8. Valoración da | | |

| | | |biodiversidade e interese pola súa conservación. | | |

|CIENCIAS DA |BLOQUE 3. OS |a,b,c|B3.9. Planificación, observación e comparación das diversas maneiras en que|Explicar e diferenciar as funcións dos seres vivos. |3 |

|NATUREZA |SERES VIVOS |,e,h,|os seres vivos realizan as funcións vitais utilizando instrumentos |Ler sobre un animal e elaborar unha clave de clasificación. | |

| | |i,j,l|apropiados e medios audiovisuais e tecnolóxicos da maneira máis precisa e | | |

| | |,m,o |rigorosa posible. Comunicación dos resultados, empregando distintos | | |

| | | |soportes textuais. | | |

|CIENCIAS DA |BLOQUE 4. |a,b,c|B4.1. O sol e a auga como fontes de enerxía. B4.2. Características e |Escribir e definir de palabras relacionadas coa auga, aire e coas fontes de|3 |

|NATUREZA |MATERIA E |,e,h |propiedades do aire e actuacións necesarias para evitar a súa |enerxía. | |

| |ENERXÍA | |contaminación.B4.3 Valoración da importancia da boa calidade da auga e do |Facer unha lista de accións que podemos levar a cabo para aforrar enerxía. | |

| | | |aire para a nosa saúde e o mantemento da vida. B4.4. Intervención da |Facer unha lista con accións para non contaminar o aire ou a auga. | |

| | | |enerxía na vida cotiá. B4.5. Uso responsable dos recursos naturais do | | |

| | | |planeta. Aforro enerxético. B4.6. A produción de residuos, a contaminación | | |

| | | |e o impacto ambiental.B4.7. Desenvolvemento de actitudes individuais e | | |

| | | |colectivas fronte a determinados problemas mediombientais. | | |

|CIENCIAS DA |BLOQUE 4. |b,e,g|B4.8. Realización de experiencias sinxelas sobre o comportamento dos corpos|Elaborar mesturas sinxelas utilizando productos da vida cotiá. |3 |

|NATUREZA |MATERIA E |,h |(lupas, espellos, auga e prismas) diante da luz. B4.9. Identificación de |Identificar e describir forzas que fan que os obxecto se movan. | |

| |ENERXÍA | |forzas coñecidas que fan que os obxectos se movan ou deformen. | | |

|CIENCIAS DA |BLOQUE 4. |b,e,g|B4.10. Realización de experiencias con mesturas.B4.11. Identificación de |Elaborar mesturas sinxelas utilizando productos da vida cotiá. |3 |

|NATUREZA |MATERIA E |,h |compoñentes e preparación dunha mestura.B4.12. Procedementos de separación.|Describir os compoñentes das mesturas. | |

| |ENERXÍA | | |Separar unha mestura sinxela. | |

|CIENCIAS DA |BLOQUE 5. A |a,b,e|B5.1. Identificación da enerxía que fai funcionar as máquinas de uso cotián|Observar imaxes e explicar en que consisten e como se utilizan distintas |2 |

|NATUREZA |TECNOLOXÍA, |,h |e doméstico e algúns operadores mecánicos (eixe, roda, polea, plano |máquinas. | |

| |OBXECTOS E | |inclinado, engrenaxe, freo, panca, manivela etc.).B5.2. Importancia da | | |

| |MÁQUINAS | |ciencia e da tecnoloxía para mellorar as condicións de vida e de traballo. | | |

|CIENCIAS DA |BLOQUE 5. A |a,b,c|B5.3. Planificación e realización dalgún obxecto ou máquina de construción |Construír unha marioneta. |5 |

|NATUREZA |TECNOLOXÍA, |,d,e,|sinxela.B5.4. Manexo de ferramentas, aparellos e máquinas de uso doméstico,|Explicar a utilización de diferentes máquinas de xeito correcto. | |

| |OBXECTOS E |h,j,m|superando estereotipos sexistas.B5.5 Prevención de riscos no emprego de | | |

| |MÁQUINAS | |máquinas de uso cotián. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 1. |a,b,d|B1.1.Iniciación ao coñecemento científico, toma de conciencia das súas |Iniciarse no coñecemento científico aplicado nas Ciencias Sociais. |6 |

| |CONTIDOS COMÚNS |,e,h,|fases e a súa aplicación nas Ciencias sociais.Proposta de traballo que |Resolver problemas e/ou inquietudes a medida que vaian surxindo. | |

| | |i |xurda dun problema, acontecemento ou inquedanza e que supoña un proceso de |Iniciarse na búsqueda de información a través das TICs. | |

| | | |investigación e acción que garanta participación activa do alumnado e | | |

| | | |facilite o proceso de autorregulación de aprendizaxes.B1.2.Busca e | | |

| | | |selección de información empregando as TIC e outras fontes (directas e | | |

| | | |indirectas), organización, análise, documentación do proceso (mediante uso | | |

| | | |do cartafoles) e comunicación das conclusións.B1.3.Planificación e xestión | | |

| | | |de proxectos co fin de acadar obxectivos. Iniciativa emprendedora. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 1. |a,b,c|B1.4.Emprego de técnicas de estudo individual e de estratexias de traballo |Empregar técnicas de estudo de traballo individual e colectivo. |5 |

| |CONTIDOS COMÚNS |,d |cooperativo. Valoración do esforzo e coidado do material.B1.5.Participación|Valorar o esforzo e coidar o material. | |

| | | |activa e construtiva na vida social, uso das normas de convivenciaB1.6 A |Empregar as normas de convivencia e respectar os valores democráticos. | |

| | | |cooperación e o diálogo como valores democráticos e recursos básicos na | | |

| | | |resolución pacífica de conflitos. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 1. |b,e,h|B1.7.Utilización da terminoloxía propia da área. Elaboración dun glosario |Usar a terminoloxía propia da área e do uso de diferentes textos. |4 |

| |CONTIDOS COMÚNS |,i,o |da área.B1.8.Fomento de Técnicas de animación á lectura de textos de |Fomentar de Técnicas de animación á lectura de textos de divulgación das | |

| | | |divulgación das Ciencias sociais (de carácter social, xeográfico e |Ciencias sociais. | |

| | | |histórico). A prensa escrita e dixital como fontes de | | |

| | | |información.B1.9.Utilización e lectura de diferentes linguaxes textuais e | | |

| | | |gráficos. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 2. O |h,e,o|B2.1.A litosfera: placas tectónicas. Os volcáns, os terremotos e as súas |Recoñecer as diversas placas tectónicas que forman a Terra e os efectos que |2 |

| |MUNDO QUE NOS | |consecuencias. |produce o seu movemento. | |

| |RODEA | | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 2. O |h,e,g|B2.2.Formas de representación da Terra: planos, mapas, planisferios e |Coñecer e diferenciar entre planos, mapas, planisferios e globos terráqueos |2 |

| |MUNDO QUE NOS |,i |globos terráqueos. B2.3.Identificación dos polos, o eixe e os hemisferios. |para representar a Terra. | |

| |RODEA | | |Identificar as liñas imaxinarias do planeta. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 2. O |h,g,i|B2.4.Os paralelos e meridianos. As coordenadas xeográficas: latitude e |Identificar os parelelos e meridianos nun globo terráqueo e coñecer a |1 |

| |MUNDO QUE NOS | |lonxitude. |utilidade das coordenadas xeográficas. | |

| |RODEA | | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 2. O |h,g,e|B2.5.Planos, mapas e planisferios. Mapas físicos e políticos.B2.6.Escalas e|Recoñecer planos, mapas e planisferios, escalas e signos convencionais. |4 |

| |MUNDO QUE NOS |,i |signos convencionais dun mapa.B2.7.Orientación no espazo: Elaboración dun |Elaborar un plano sinxelo. | |

| |RODEA | |itinerario coa axuda de ferramentas dixitais. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 2. O |h,g,i|B2.8.O tempo atmosférico.B2.9.Medición e predición meteorolóxica. |Definir tempo atmosférico, recoñecer algúns instrumentos de medida e elaborar|4 |

| |MUNDO QUE NOS |,e,b |Instrumentos de medida. Elaboración e comunicación dun parte meteorolóxico |un mapa do tempo sinxelo. | |

| |RODEA | |empregando as TIC (programa de radio, boletín meteorolóxico | | |

| | | |etc).B2.10.Gráficos sinxelos de temperaturas e precipitacións: os | | |

| | | |climogramas.B2.11.Os mapas do tempo. Símbolos convencionais. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 2. O |a,b,h|B2.12.A hidrosfera. Distribución das augas no planeta. Masas e cursos de |Coñecer as distintas acumulacións de auga na Terra. |2 |

| |MUNDO QUE NOS |,e,o |auga. B2.13.Vertentes hidrográficas. B2.14.Os tramos dun río. |Diferenciar os tramos dun río. | |

| |RODEA | | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 2. O |e,h,o|B2.15.A litosfera: características e tipos de rochas. B2.16.Rochas e |Diferenciar entre minerais e rochas. |3 |

| |MUNDO QUE NOS | |minerais: propiedades, usos e utilidades. |Coñecer as propiedades e usos dos mesmos. | |

| |RODEA | | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 2. O |e,h,i|B2.17.A diversidade xeográfica das paisaxes de Galicia: relevo e |Coñecer as distintas formas do relevo en Galicia e indentificalas nun mapa. |2 |

| |MUNDO QUE NOS |,o |hidrografía. Utilización de sistemas de información xeográfica. | | |

| |RODEA | | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 2. O |a,b,h|B2.18.A intervención humana no medio. B2.19.A contaminación e o cambio |Coñecer a intervención humana no cambio climático. |2 |

| |MUNDO QUE NOS | |climático.B2.20.Desenvolvemento sostible e consumo responsable. Elaboración| | |

| |RODEA | |dunha campaña de concienciación no centro educativo. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 3. VIVIR |a,d,h|B3.1.A Constitución de 1978.B3.2.Dereitos e deberes dos cidadáns e cidadás.|Identificar, respectar e valorar os principios democráticos máis importantes |2 |

| |EN SOCIEDADE | | |establecidos na Constitución. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 3. VIVIR |a,d,h|B3.3.Forma de goberno: a monarquía parlamentaria.B3.4.As principais |Identificar diferentes formas de goberno e principais institucións políticas.|2 |

| |EN SOCIEDADE |,o |institucións políticas e as súas funcións. Elaboración de organigramas | | |

| | | |sinxelos. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 3. VIVIR |a,d,h|B3.5.A organización social, política e territorial: o Estado español e as |Coñecer as distintas Comunidades Autónomas e localizalas nun mapa. |3 |

| |EN SOCIEDADE |,o |Comunidades Autónomas.B3.6.Estruturas de goberno básicas: o concello. |Coñecer os servizos municipais. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 3. VIVIR |a,d,h|B3.7. Manifestacións culturais e lingüísticas de España. |Identificar distintas manifestacións culturais e lingüísticas de España. |2 |

| |EN SOCIEDADE | | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 3. VIVIR |d,g,h|B3.8.Demografía e poboación.B3.9.Conceptos demográficos: básicos e a súa |Definir demografía e coñecer a distribución demográfica e densidade de |3 |

| |EN SOCIEDADE |,i,o |representación. Representacións gráficas dalgúns datos demográficos de |poboación. | |

| | | |Galicia obtidos en fontes estatísticas: IGE. |Recoñecer datos de poboación en gráficas. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 3. VIVIR |a,h,n|B3.10.Educación viaria. Adquisición de coñecementos que contribúan a |Coñecer as normas básicas de circulación, algúns sinais de tráfico e a |2 |

| |EN SOCIEDADE | |consolidar condutas e hábitos viarios correctos. |importancia de respectalas e cumprilas. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 4. AS |b,g,h|B4.1.O tempo histórico. A Prehistoria e a Idade Antiga: duración e datación|Enumerar e datar feitos que marcan o inicio de cada etapa histórica. |2 |

| |PEGADAS DO TEMPO| |dos feitos históricos significativos que as acoutan. Proxecto de traballo | | |

| | | |colaborativo sobre as formas de vida que caracterizan a Prehistoria. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 4. AS |b,h,i|B4.2.As fontes históricas: a importancia das fontes arqueolóxicas e |Coñecer os tipos de fontes para identificar as distintas idades históricas. |2 |

| |PEGADAS DO TEMPO| |materiais. A escritura. |Relacionar o tipo de escritura coa idade histórica correspondente. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 4. AS |g,h,i|B4.3.Técnicas para localizar no tempo e no espazo feitos do pasado: os |Interpretar mapas históricos e liñas do tempo. |3 |

| |PEGADAS DO TEMPO| |mapas históricos e as liñas do tempo. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 4. AS |b,d,h|B4.4.A península ibérica na Prehistoria.B4.5.A península ibérica na Idade |Coñecer a evolución da Península Ibérica ao longo das diferentes idades |2 |

| |PEGADAS DO TEMPO|,o |Antiga.B4.6.A Prehistoria e Idade Antiga en Galicia. Os principais |históricas e os xacementos arqueolóxicos de Galicia. | |

| | | |xacementos arqueolóxicos de Galicia. | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 4. AS |d,h,o|B4.7.Noso patrimonio histórico e cultural. |Visionar cunha proxección o patrimonio histórico e cultural de Galicia. |1 |

| |PEGADAS DO TEMPO| | | | |

|CIENCIAS SOCIAIS |BLOQUE 4. AS |d,h,o|B4.8.Museos, sitios e monumentos históricos como espazos de aprendizaxe e |Visita a un museo castrexo. |4 |

| |PEGADAS DO TEMPO| |gozo. Planificación conxunta e visita a un museo próximo. | | |

|EDUCACIÓN |BLOQUE 1. |e,j,b|B1.1. Comunicación das apreciacións obtidas por observación.B1.2. |Observar obras artísticas e comentalas. |2 |

|ARTÍSTICA |EDUCACIÓN | |Elaboración de carteis con diversa información aplicando os coñecementos |Elaborar carteis ou historias utilizando elementos plásticos. | |

|(EDUCACIÓN |AUDIOVISUAL | |plásticos adquiridos.B1.3. Creación de imaxes para textos dados para | | |

|PLÁSTICA) | | |secuenciar unha historia ( romance, cantiga, … ). | | |

|EDUCACIÓN |BLOQUE 1. |j,b |B1.4. Observación de materiais empregados nas obras plásticas.B1.5. |Observar e falar sobre os distintos tipos de materiais. |4 |

|ARTÍSTICA |EDUCACIÓN | |Valoración do coñecemento de diferentes códigos artísticos como medios de |Observar e falar sobre distintas cores e texturas. | |

|(EDUCACIÓN |AUDIOVISUAL | |expresión de sentimentos e ideas.B1.6. Clasificación de texturas e |Expresar os sentimentos que lle provocan as obras artísticas. | |

|PLÁSTICA) | | |tonalidades, e apreciación de formas naturais e artificiais, exploradas | | |

| | | |desde diferentes ángulos e posicións. | | |

|EDUCACIÓN |BLOQUE 1. |j,e,i|B1.7. Interese por procurar información sobre as producións artísticas e |Buscar información sobre obras plásticas, falar sobre elas e reproducilas. |3 |

|ARTÍSTICA |EDUCACIÓN | |por comentalas.B1.8. Indagación sobre as calidades de diferentes materiais | | |

|(EDUCACIÓN |AUDIOVISUAL | |e uso que se fai deles en distintas representacións. B1.9. Uso dos recursos| | |

|PLÁSTICA) | | |dixitais na procura da información. | | |

|EDUCACIÓN |BLOQUE 1. |j,e,b|B1.10. Valoración do contido informativo que as imaxes proporcionan.B1.11. |Comentar imaxes. |2 |

|ARTÍSTICA |EDUCACIÓN | |Comunicación das apreciacións obtidas dunha imaxe.B1.12. Observación de |Representar o espazo de diferentes maneiras. | |

|(EDUCACIÓN |AUDIOVISUAL | |elementos para estudo de escalas e proporcións.B1.13. Indagación sobre as | | |

|PLÁSTICA) | | |maneiras de representar o espazo. | | |

|EDUCACIÓN |BLOQUE 2. |j,b |B2.1. Procura das posibilidades da cor en contrastes, variacións e |Elaborar obras artísticas utilizando distintos materiais e texturas. |8 |

|ARTÍSTICA |EXPRESIÓN | |combinacións, apreciando os resultados sobre diferentes soportes.B2.2. Uso |Contruír obxectos en volume. | |

|(EDUCACIÓN |ARTÍSTICA | |de diferentes texturas para as representacións (area, tecidos, papel | | |

|PLÁSTICA) | | |etc.).B2.3. Exploración das calidades dos materiais e o tratamento non | | |

| | | |convencional destes (pintura esparexida, por chorro etc.).B2.4. Emprego de | | |

| | | |distintos soportes nas creacións.B2.5. Curiosidade por coñecer as | | |

| | | |posibilidades plásticas dos materiais. B2.6. Construción de móbiles, | | |

| | | |estruturas e volume.B2.7. Construción de estruturas sinxelas para | | |

| | | |representacións teatrais. | | |

|EDUCACIÓN |BLOQUE 2. |j,g,b|B2.8. Experimentación das dimensións e das proporcións dunha mesma forma en|Elaborar obras artísticas utilizando distintas proporcións e formas. |8 |

|ARTÍSTICA |EXPRESIÓN | |diferentes posicións.B2.9. Experimentación das posibilidades de |Elaborar unha obra artística con medios tecnolóxicos. |3 |

|(EDUCACIÓN |ARTÍSTICA | |representación con liñas grosas, finas, continuas, descontinuas e |Buscar información sobre obras plásticas. | |

|PLÁSTICA) | | |xeométricas.B2.10. Realización de fotografías: enfoque e planos. B2.11. |Elaborar debuxos usando as novas tecnoloxías. | |

| | | |Aplicación en producións propias de aspectos observados en obras | | |

| | | |artísticas.B2.12. Utilización de recursos dixitais e audiovisuais para a | | |

| | | |elaboración de obras artísticas. | | |

|EDUCACIÓN |BLOQUE 2. |i,j,b|B2.13. Compilación impresa e dixital sobre manifestacións artísticas.B2.14.| | |

|ARTÍSTICA |EXPRESIÓN |,d |Interese pola procura da información artística.B2.15. Interpretación da | | |

|(EDUCACIÓN |ARTÍSTICA | |información. B2.16. Inicio no uso dos medios audiovisuais e dixitais para a| | |

|PLÁSTICA) | | |creación de obras plásticas. | | |

|EDUCACIÓN |BLOQUE 2. |b,j |B2.17. Establecemento de ordes e pautas para seguir.B2.18. Interese por |Crear obras plásticas con orde e limpeza. |4 |

|ARTÍSTICA |EXPRESIÓN | |axustar o proceso creativo ás intencións previstas, mediante bosquexos ou |Facer bosquexos antes de elaborar unha obra. |2 |

|(EDUCACIÓN |ARTÍSTICA | |deseños. |Utilizar os materiais e os espazos de forma axeitada. | |

|PLÁSTICA) | | | | | |

|EDUCACIÓN |BLOQUE 2. |a,b,j|B2.19. Uso responsable de instrumentos, materiais e espazos.B2.20. | | |

|ARTÍSTICA |EXPRESIÓN | |Selección axeitada de materiais e espazos. | | |

|(EDUCACIÓN |ARTÍSTICA | | | | |

|PLÁSTICA) | | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 1. |a,c,e|B1.1. Estratexias e normas para o intercambio comunicativo: participación; |Explicar de xeito oral vivencias persoais relacionas cos temas da aula. |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |exposición clara; escoita; respecto á quenda de palabra; entoación |Contar anécdotas. | |

| |ORAL. FALAR E | |adecuada; respecto polos sentimentos, experiencias, ideas, opinións e |Contar noticias. | |

| |ESCOITAR | |coñecementos dos e das demais. |Opinar. | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 1. |e |B1.2. Comprensión e expresión de mensaxes verbais e non verbais. |Escribir situacións nas que empleas a lingua oral. |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | | |Escoitar aos demáis atentamente prestando atención aos xestos. | |

| |ORAL. FALAR E | | | | |

| |ESCOITAR | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 1. |a,b,e|B1.3. Participación en situación de comunicación, espontáneas e dirixidas, |Participar en situación de comunicación na aula. |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |utilizando un discurso ordenado e coherente. |Escoitar o que din os demáis. | |

| |ORAL. FALAR E | | | | |

| |ESCOITAR | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 1. |e |B1.4. Dedución das palabras polo contexto. Interese pola ampliación do |Definir palabras segundo o contexto. |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |vocabulario. Creación de redes semánticas sinxelas. |Buscar definicións é decir a que nos parece máis axeitada. | |

| |ORAL. FALAR E | | | | |

| |ESCOITAR | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 1. |b,e |B1.5. Comprensión global e específica de textos orais de diversa tipoloxía |Escoitar textos e obter a idea principal. |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |atendendo á forma da mensaxe (descritivos, narrativos, dialogados, |Escoitar textos e contestar a preguntas con información específica. | |

| |ORAL. FALAR E | |expositivos) e a súa intención comunicativa (informativos, literarios e | | |

| |ESCOITAR | |prescritivos) | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 1. |b,e |B1.6. Reprodución de textos adecuados ao nivel que estimulen o seu |Poñer en escea pequenos textos. |2 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |interese. | | |

| |ORAL. FALAR E | | | | |

| |ESCOITAR | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 1. |b,e |B1.7. Produción de textos orais de diversa tipoloxía segundo o seu formato |Memorizar e reproducir pequenos textos (adiviñas, dramatizacións, cancións…) |2 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |e intención comunicativa. | | |

| |ORAL. FALAR E | | | | |

| |ESCOITAR | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 1. |a,b,e|B1.8. Estratexias para utilizar a linguaxe oral como instrumento de |Escoitar atentamente e preguntar cando non se entende. |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |comunicación e aprendizaxe: escoitar, recoller datos, preguntar. | | |

| |ORAL. FALAR E | | | | |

| |ESCOITAR | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 2. |e |B2.1. Lectura, en silencio e en voz alta de distintos tipos de texto |Ler distintos textos. |2 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |adecuados ao seu nivel. | | |

| |ESCRITA. LER | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 2. |e |B2.2. Comprensión global e específica de distintos tipos de texto atendendo|Ler textos e contestar preguntas. |2 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |a forma da mensaxe (descriptivos, narrativos, dialogados, expositivos) e a|Distinguir distintos tipos de textos. | |

| |ESCRITA. LER | |súa intención comunicativa (informativos, literarios e prescriptivos). | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 2. |e |B2.3. Utilización de estratexias para a comprensión lectora de textos: |Ver a unha imaxe ou o título e elaborar hipótesis sobre o que vai acontecer. |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |consideración do título e das ilustracións. Identificación de palabras |Utilizar o dicionario para buscar palabras novas. | |

| |ESCRITA. LER | |clave. Relectura. Anticipación de hipóteses de significado polo contexto. | | |

| | | |Recoñecemento básico da tipoloxía textual. Uso do dicionario. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 2. |b,e |B2.4. Gusto pola lectura. B2.5. Selección de libros segundo o gusto |Ler distintos tipos de libros. |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |persoal. B2.6. Lectura dos libros establecidos no Plan lector. | | |

| |ESCRITA. LER | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 2. |b,e,i|B2.7. Uso da biblioteca para a procura de información e utilización da |Buscar información sobre temas diversos na biblioteca. |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |mesma como fonte de aprendizaxe e de lecer. | | |

| |ESCRITA. LER | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 2. |a,b,e|B2.8. Iniciación á creación da biblioteca persoal. |Ler os libros establecidos no Plan Lector e coidalos. |36 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | | | | |

| |ESCRITA. LER | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 2. |a,e |B2.9. Identificación e valoración crítica das mensaxes e valores |Ler e contestar preguntas relacionadas co texto. |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |transmitidos polo texto. |Identificar a mensaxe que transmite o texto (corolario, ensinanza). | |

| |ESCRITA. LER | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 2. |e,i |B2.10. Utilización guiada das Tecnoloxías da Información e Comunicación |Usar as TICs, con axuda, para buscar información. |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |para a procura e tratamento guiado da información. | | |

| |ESCRITA. LER | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 3. |b,e |B3.1. Produción de textos para comunicar coñecementos, experiencias e |Escribir diversos tipos de textos con distintas intencións. |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |necesidades. B3.2. Cohesión do texto: mantemento do tempo verbal, |Escribir textos con tempos verbais, concordancia e puntuación axeitadas. | |

| |ESCRITA. | |puntuación. B3.3. Aplicación das normas ortográficas. Acentuación. |Excribir textos a partir de palabras dadas utilizando as normas ortográficas | |

| |ESCRIBIR | | |que coñecen. | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 3. |b,e |B3.4. Valoración da propia produción escrita, así como da produción escrita|Escoitar producción escritas de outras persoas e anotar as ideas principais. |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |dos seus compañeiros. |Decir se lle gusta ou non o que escoitan e razoar a resposta. | |

| |ESCRITA. | | | | |

| |ESCRIBIR | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 3. |b,e |B3.6. Realización de ditados. |Escribir ditados no caderno e correxilos. |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | | | | |

| |ESCRITA. | | | | |

| |ESCRIBIR | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 3. |b,e |B3.7. Normas e estratexias para a produción de textos: planificación |Identificar as partes de distintos tipos de texto. |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |(función, destinatario, xeración de ideas, estrutura...) B3.8. |Anotar as ideas principais antes de escribir. | |

| |ESCRITA. | |Textualización en frases con secuencia lineal.B3.9. Revisión e mellora do |Reler e correxir o que está mal. | |

| |ESCRIBIR | |texto. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 3. |b,e,i|B3.10. Creación de textos utilizando a linguaxe verbal e non verbal con |Ler un texto no que se fala de publicidade e debatir sobre él. |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |intención informativa: carteis publicitarios. Anuncios. Cómics. |Elaborar cómics en parellas. | |

| |ESCRITA. | | |Observar carteis e comentar os aspectos importantes. | |

| |ESCRIBIR | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 3. |a,d,e|B3.11. Uso da linguaxe non discriminatoria e respectuosa coas diferenzas. |Consultar no diccionario palabras relacionadas con este tema. |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | | |Completar oracións con palabras relacionas con este tema. | |

| |ESCRITA. | | |Observar imaxes e comentar os aspectos máis salientables. | |

| |ESCRIBIR | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 3. |e,i |B3.12. Utilización guiada das Tecnoloxías da Información e da Comunicación |Ler un texto sobre en formato dixital e contestar preguntas. |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |de modo eficiente e responsable para presentar as súas producións. |Debatir sobre o uso que se debe facer das novas tecnoloxías. | |

| |ESCRITA. | | | | |

| |ESCRIBIR | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 3. |e |B3.13. Produción de textos segundo Plan de escritura do centro |Elaborar distintos tipos de textos. |2 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | | | | |

| |ESCRITA. | | | | |

| |ESCRIBIR | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 4. |b,e |B4.1. A palabra. A sílaba. Diptongos e hiatos.B4.2. Recoñecemento das |Clasificar palabras segundo o número de sílabas. |3 |

|LITERATURA |COÑECEMENTO DA | |distintas clases de palabras e explicación reflexiva do seu uso en |Distinguir diptongos e hiatos. | |

| |LINGUA | |situacións concretas de comunicación (nome, verbo, adxectivo, preposición, |Escribir ao lado de cada palabra se é un nome, un verbo, un adxectivo ou un | |

| | | |adverbio, pronomes e artigos). Características e uso de cada clase de |determinante. | |

| | | |palabra.B4.3 Conxugación dos verbos regulares e irregulares máis |Clasificar verbos segundo o tempo verbal. | |

| | | |frecuentes. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 4. |b,e |B4.2. Recoñecemento das distintas clases de palabras e explicación |Clasificar palabras segundo a súa clase. |4 |

|LITERATURA |COÑECEMENTO DA | |reflexiva do seu uso en situacións concretas de comunicación (nome, verbo, |Escribir frases feitas e anilazar o seu significados. | |

| |LINGUA | |adxectivo, preposición, adverbio, pronomes e artigos). Características e |Escribir distintos tipos de nomes e verbos. | |

| | | |uso de cada clase de palabra.B4.4. Vocabulario. Frases feitas. Formación de|Completar familias de palabras. | |

| | | |substantivos, adxectivos e verbos. Recursos derivativos: prefixos e sufixos|Relacionar a palabra co seu significado. | |

| | | |na formación de nomes, adxectivos e verbos. B4.5. Recoñecemento e |Colorear o suxeito e predicado de diferente cor. Sinalar o nucleo do suxeito | |

| | | |observación reflexiva dos constituíntes oracionais: a oración simple, |e o do predicado. | |

| | | |suxeito e predicado. B4.6. Recoñecemento e uso dalgúns conectores textuais | | |

| | | |básicos. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 4. |b,e |B4.7. Uso eficaz do dicionario para ampliación de vocabulario e como |Utilizar o dicionario para buscar palabras descoñecidas. |/ |

|LITERATURA |COÑECEMENTO DA | |consulta ortográfica e gramatical. |Utilizar o dicionario para consultar como se escribe unha palabra. | |

| |LINGUA | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 4. |b,e |B4.8. Clases de nomes: comúns, propios, individuais, colectivos, concretos |Escribir nomes común. |4 |

|LITERATURA |COÑECEMENTO DA | |e abstractos. B4.9. Ortografía: utilización das regras básicas de |Escribir nomes propios. | |

| |LINGUA | |ortografía. Regras de acentuación. Signos de puntuación. B4.10. As |Separar os nomes de outro tipo de palabra. | |

| | | |relacións gramaticais Recoñecemento e explicación reflexiva das relacións | | |

| | | |que se establecen entre o substantivo e o resto dos compoñentes do grupo | | |

| | | |nominal. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 4. |b,e,i|B4.11. Utilización de material multimedia educativo e outros recursos |Realizar xogos e actividades na pizarra dixital. |2 |

|LITERATURA |COÑECEMENTO DA | |didácticos ao seu alcance e propios da súa idade. | | |

| |LINGUA | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 4. |b,d,e|B4.12. Valoración da diversidade da lingua na nosa comunidade autónoma. |Recoñecer as diferenzas e similitudes entre o galego e o castelán. |1 |

|LITERATURA |COÑECEMENTO DA |,o | | | |

| |LINGUA | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 4. |b,d,e|B4.13. Identificación das similitudes e diferenzas entre as linguas que |Recoñecer as diferenzas e similitudes entre o galego e o castelán e |1 |

|LITERATURA |COÑECEMENTO DA |,o |coñece para mellorar na súa aprendizaxe e lograr unha competencia |comparlas. | |

| |LINGUA | |comunicativa integrada. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 5. |e |B5.1. Valoración dos textos literarios como vehículo de comunicación e como|Ler distintos libros, disfrutar da lectura e dar unha valoración positiva ou |/ |

|LITERATURA |EDUCACIÓN | |fonte de coñecemento doutros mundos, tempos e culturas e como gozo persoal.|negativa dos mesmos. | |

| |LITERARIA | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 5. |e |B5.2. Lectura guiada de textos narrativos de tradición oral, literatura |Recitar poemas e contestar preguntas. |3 |

|LITERATURA |EDUCACIÓN | |infantil, adaptacións de obras clásicas e literatura actual. B5.3. Lectura |Ler obras de teatro. | |

| |LITERARIA | |comentada de poemas, relatos e obras teatrais. B5.4. Identificación de |Identificar como están escritas as obras de teatro. | |

| | | |recursos literariosB5.5. Distinción entre conto e lenda. Coñecemento de |Ler contos e lendas e diferenciar os elementos que os caracterizan. | |

| | | |lendas españolas e doutros países. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 5. |b,e |B5.6. Creación de textos literarios en prosa ou en verso, valorando o |Escribir distintos de textos literarios sinxelos. |2 |

|LITERATURA |EDUCACIÓN | |sentido estético e a creatividade: contos, poemas, adiviñas, cancións e | | |

| |LITERARIA | |teatro. | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 5. |a,b,e|B5.7. Comprensión, memorización e recitado de poemas co ritmo, entoación e |Ler e recitar poemas utilizando o ritmo, entoación e dicción axeitados. |3 |

|LITERATURA |EDUCACIÓN | |dicción adecuados. | | |

| |LITERARIA | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 5. |e,j |B5.8. Dramatización e lectura dramatizada de textos literarios. |Posta en escea de pequenos textos literarios. |1 |

|LITERATURA |EDUCACIÓN | | | | |

| |LITERARIA | | | | |

|LINGUA CASTELÁ E |BLOQUE 5. |d,e |B5.9. Valoración da literatura en calquera lingua (maioritaria, minoritaria|Ler libros en distintas linguas. |/ |

|LITERATURA |EDUCACIÓN | |ou minorizada) como vehículo de comunicación e como recurso de gozo | | |

| |LITERARIA | |persoal. | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 1. |a,e, |B1.1. Comprensión de textos orais procedentes da radio, da televisión ou da|Escoitar textos de xeito oral e comprender as ideas máis importantes. |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |internet, con especial incidencia na noticia, para obter información xeral |Explicar de xeito oral noticias. | |

| |ORAL: FALAR E | |sobre feitos e acontecementos que resulten significativos e elaboración dun| | |

| |ESCOITAR | |resumo. | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 1. |b,d,e|B1.2. Uso guiado de documentos audiovisuais para obter e relacionar |Escoitar documentos audiovisuais e sacar as ideas principais |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,i,o |informacións relevantes para aprender. | | |

| |ORAL: FALAR E | | | | |

| |ESCOITAR | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 1. |a,b,c|B1.3. Comprensión e produción de textos orais breves para aprender e para |Participar en situacións de comunicación na aula. |2 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,e,o |informarse, tanto os producidos con finalidade didáctica como os de uso |Escoitar o que din os demáis. | |

| |ORAL: FALAR E | |cotián, de carácter informal (conversas entre iguais e no equipo de |Contar anécdotas, chistes, fábulas, adiviñas… | |

| |ESCOITAR | |traballo) e dun maior grao de formalización (exposicións da clase ou | | |

| | | |debates). | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 1. |a,c,e|B1.4. Actitude de escoita adecuada e respecto das de quen fala sen |Escoitar con atención o que din os demáis e ser capaz de resumir o que |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |interrupcións inadecuadas. |escoitou. | |

| |ORAL: FALAR E | | |Respectar as quendas de palabra. | |

| |ESCOITAR | | |Escoitar atentamente e preguntar cando non se entende. | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 1. |a,c,d|B1.5. Participación e cooperación nas situacións comunicativas habituais |Escoitar con atención o que din os demáis e ser capaz de resumir o que |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,e,o |(informacións, conversas reguladoras da convivencia, debates, discusións ou|escoitou. | |

| |ORAL: FALAR E | |instrucións) con valoración e respecto das normas que rexen a interacción |Respectar as quendas de palabra. | |

| |ESCOITAR | |oral (petición e quendas de palabra, mantemento do tema, respecto ás |Escoitar atentamente e preguntar cando non se entende. | |

| | | |opinións das demais persoas, papeis diversos no intercambio comunicativo, | | |

| | | |ton de voz, posturas e xestos adecuados). | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 1. |a,b,e|B1.6. Uso de estratexias elementais para comprender e facer comprender as |Falar de distintas situacións nas que utilizamos a lingua oral e como se debe|3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,o |mensaxes orais: ton de voz, entoación, xestualidade e uso de nexos básicos.|utilizar en cada situación. | |

| |ORAL: FALAR E | | |Escoitar aos demáis atentamente prestando atención aos xestos. | |

| |ESCOITAR | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 1. |b,e,i|B1.7. Produción de textos orais propios dos medios de comunicación social |Escoitar distintos tipos de textos. |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,o |mediante simulación para ofrecer e compartir información e opinión. | | |

| |ORAL: FALAR E | | | | |

| |ESCOITAR | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 1. |d,e |B1.8. Utilización de estratexias para potenciar a expresividade das |Utillizar recursos non verbais para expresarse. |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |mensaxes orais. | | |

| |ORAL: FALAR E | | | | |

| |ESCOITAR | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 1. |b,d,e|B1.9. Actitude de cooperación e de respecto en situacións de aprendizaxe |Aportar ideas para a realización de traballos en grupo. |1 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,o |compartida. |Respectar as ideas dos demáis. | |

| |ORAL: FALAR E | | | | |

| |ESCOITAR | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 1. |e |B1.10. Interese por expresarse oralmente coa pronuncia e coa entoación |Ler oralmente textos utilizando a pronuncia e entoación axeitadas a ese tipo |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |adecuadas. |de texto. | |

| |ORAL: FALAR E | | | | |

| |ESCOITAR | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 1. |a,d,e|B1.11. Uso, dunha forma xeral, dunha linguaxe non discriminatoria e |Consultar no diccionario palabras relacionas co este tema. |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,o |respectuosa coas diferenzas. |Completar oraccións con palabras relacionadas con este tema. | |

| |ORAL: FALAR E | | |Observar imaxes e comentar os aspectos máis salientables. | |

| |ESCOITAR | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 1. |a,d,e|B1.12. Recoñecemento das variedades lingüísticas de carácter xeográfico en |Recoñecer as diferenzas e similitudes entre as diferentes variedades |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,o |textos orais, sinalando as diferenzas fonéticas e morfolóxicas e léxicas |dialectais galegas. | |

| |ORAL: FALAR E | |máis evidentes. | | |

| |ESCOITAR | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 1. |a,d,e|B1.13. Identificación da lingua galega con diversos contextos de uso oral |Escoitar textos orais nos que distintas persoas usan a lingua galega. |1 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,o |da lingua: en diferentes ámbitos profesionais e públicos (sanidade, |Recoñecer os ámbitos nos que se pode utilizar a lingua galega | |

| |ORAL: FALAR E | |educación, medios de comunicación, comercios...) e en conversas con persoas| | |

| |ESCOITAR | |coñecidas ou descoñecidas. | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 2. |b,e,I|B2.1. Comprensión da información relevante en textos das situacións cotiás |Ler textos diversos e resumilos. |10 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,j,o |de relación social: correspondencia escolar, normas da clase, normas do |Ler textos diversos e contestar preguntas. | |

| |ESCRITA: LER | |comedor, normas do transporte e regras de xogos. B2.2. Comprensión de |Entender as normas de xogos. | |

| | | |información xeral en textos procedentes dos medios de comunicación social |Entender as notas que se mandan a casa. | |

| | | |(incluídas web infantís) con especial incidencia na noticia e nas cartas á |Observar a folla dun xornal e identificar as partes dunha noticia. | |

| | | |dirección do xornal, localizando informacións destacadas en portadas, |Observar e distingurir distintos textos que nos sirven para informarnos | |

| | | |titulares, subtítulos, entradas.B2.3. Comprensión de información relevante |(folletos, carteis…) | |

| | | |en textos para aprender e para informarse, tanto os producidos con | | |

| | | |finalidade didáctica como os de uso cotián (folletos descricións, | | |

| | | |instrucións e explicacións). | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 2. |b,e |B2.4. Interpretación de esquemas, gráficos e ilustracións relacionadas co |Axudarse de ilustracións e gráficos para comprender textos. |2 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |contido principal do texto que acompañan. | | |

| |ESCRITA: LER | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 2. |b,e |B2.5. Subliñado, esquematización e resumo da información relevante dun |Ler e resumir textos. |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |texto sinxelo. | | |

| |ESCRITA: LER | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 2. |b,e |B2.6. Introdución ás estratexias de control do proceso lector |Observar unha ilustración e o título e facer hipótesis sobre o que vai pasar.|3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |(anticipación, formulación de hipóteses, relectura...). |Utilizar o diccionario para buscar palabras descoñecidas. | |

| |ESCRITA: LER | | |Volver ler para comprobar que entendemos. | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 2. |b,e,i|B2.7. Uso dirixido das tecnoloxías da información e das bibliotecas para |Buscar información sobre temas diversos na biblioteca e con axuda das TICs |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |obter informacións relevantes para realizar as súas tarefas. |(de forma guiada). | |

| |ESCRITA: LER | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 2. |a,b,e|B2.8. Lectura persoal, silenciosa e en voz alta, de textos en galego |Ler textos de distinta tipoloxía en voz alta. |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |adaptados aos seus intereses.B2.9. Dramatización e lectura dramatizada de |Ler textos de distinta tipoloxía en voz baixa. | |

| |ESCRITA: LER | |textos literarios e non literarios. |Ler textos de maneira dramatizada. | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 2. |a,b,e|B2.10. Coñecemento do funcionamento da biblioteca da aula e do centro, así |Buscar información sobre distintos temas na biblioteca. |2 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,i |como as virtuais e participación en actividades literarias. |Visitar a biblioteca e coñecer o seu funcionamento. | |

| |ESCRITA: LER | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 2. |a,b,e|B2.11. Mantemento adecuado e ampliación da biblioteca persoal. |Ler os libros establecidos para o proxecto lector e coidalos. |23 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | | | | |

| |ESCRITA: LER | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 2. |a,b,e|B2.12. Interese polos textos escritos como fonte de aprendizaxe e como |Ler distintos tipos de textos, disfrutar da lectura e valoralos. |/ |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,o |medio de comunicación de experiencias. | | |

| |ESCRITA: LER | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 2. |a,b,e|B2.13. Desenvolvemento da autonomía lectora, da capacidade de elección de |Ler distintos tipos de libros e ser capaz de expresar as súas preferencias |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,m |temas e de textos e de expresión das preferencias persoais. |persoais | |

| |ESCRITA: LER | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 3. |a,b,e|B3.1. Uso, de maneira xeral, das estratexias de planificación, de |Identificar as partes de distintos tipos de texto. |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |textualización e revisión como partes do proceso escritor. |Anotar as ideas principais antes de escribir. | |

| |ESCRITA: | | |Reler e correxir o que está mal. | |

| |ESCRIBIR | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 3. |a,b,e|B3.2. Composición de textos propios de situacións cotiás de relación social|Escribir textos diversos. |10 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,i,o |(correspondencia básica, mensaxes curtas, normas de convivencia, avisos, |Escribir textos diversos e contestar preguntas. | |

| |ESCRITA: | |solicitudes, instrucións) de acordo coas características propias destes |Escribir as normas de xogos. | |

| |ESCRIBIR | |xéneros.B3.3. Composición de textos de información e de opinión moi |Escribir as notas que se mandan a casa. | |

| | | |sinxelos, característicos dos medios de comunicación social, sobre |Observar a folla dun xornal e identificar as partes dunha noticia. | |

| | | |acontecementos significativos, con especial incidencia na noticia e nas | | |

| | | |cartas á dirección do xornal, en situacións reais ou simuladas. | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 3. |b,e |B3.4. Produción de textos relacionados co ámbito académico para obter, |Escribir textos de diversa tipoloxía e con distintas intencións. |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN | |organizar e comunicar información (cuestionarios, resumos, informes | | |

| |ESCRITA: | |sinxelos, descricións, explicacións). | | |

| |ESCRIBIR | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 3. |a,b,e|B3.5. Creación de textos sinxelos utilizando a linguaxe verbal e non |Ler un texto no que se fale de publicidade e debatir sobre él. |3 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,j,o |verbal: carteis publicitarios, anuncios, cómic. |Elaborar eslogans. | |

| |ESCRITA: | | |Observar carteis e comentar ou escribir os aspectos importantes. | |

| |ESCRIBIR | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 3. |b,d,e|B3.6. Uso guiado de programas informáticos de procesamento de textos. |Escribir un resumo en Word. |1 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,i,j | | | |

| |ESCRITA: | | | | |

| |ESCRIBIR | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 3. |b,e,i|B3.7. Utilización de elementos gráficos e paratextuais, con grao crecente |Observar as ilustracións, os gráficos… e entender o texto. |2 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,j |de dificultade, para facilitar a comprensión (ilustracións,subliñados, |Ilustrar textos que escriben. | |

| |ESCRITA: | |gráficos, tipografía) e ilustrar o seu contido. | | |

| |ESCRIBIR | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 3. |a,b,e|B3.8. Interese polo coidado e a presentación dos textos escritos e respecto|Escribir de xeito ordeado e limpo. |4 |

|LITERATURA |COMUNICACIÓN |,i |pola norma ortográfica.B3.9. Valoración da escritura como instrumento de |Interesarse por presentar os textos sen faltas de ortografía. | |

| |ESCRITA: | |relación social, de obtención e de reelaboración da información e dos |Escribir textos de xeito creativo. | |

| |ESCRIBIR | |coñecementos. | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 4. |e |B4.1. Uso e identificación intuitiva da terminoloxía seguinte nas |Escribir ao lado de cada palabra o seu tipo. |3 |

|LITERATURA |COÑECEMENTO DA | |actividades de produción e interpretación: denominación dos textos |Clasificar verbos segundo o tempo verbal. | |

| |LINGUA | |traballados; enunciado, palabra e sílaba, xénero e número, determinantes, |Clasificar palabras segundo o seu xénero e número. | |

| | | |cuantificadores, tempos verbais (pasado, presente e futuro). | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 4. |b,e |B4.2. Aplicación xeral das normas ortográficas, apreciando o seu valor |Escribir palabras utilizando a grafía correcta (b/v, C/qu…) |3 |

|LITERATURA |COÑECEMENTO DA | |social. |Escribir palabras con maíuscula. | |

| |LINGUA | | |Escribir palabras con H/B/V. | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 4. |e |B4.3. Comparación e transformación de enunciados, mediante inserción, |Diferenciar distintos tipos de oracións (exclamativas, enunciativas…) |3 |

|LITERATURA |COÑECEMENTO DA | |supresión, cambio de orde, segmentación e recomposición, para xulgar sobre |Escribir oracións que concorden gramaticalmente. | |

| |LINGUA | |a gramaticalidade dos resultados e facilitar o desenvolvemento dos |Escribir os significados de palabras polisémicas. | |

| | | |conceptos lingüísticos e da metalinguaxe.B4.4. Comparación de estruturas |Completar campos semánticos. | |

| | | |sintácticas elementais para observar a súa equivalencia semántica ou | | |

| | | |posibles alteracións do significado.B4.5. Inserción e coordinación de | | |

| | | |oracións como instrumento na mellora da composición escrita. | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 4. |e |B4.6. Exploración das posibilidades do uso de diversos enlaces entre |Completar textos utilizando conectores. |2 |

|LITERATURA |COÑECEMENTO DA | |oracións (adición, causa, oposición, contradición...), en relación coa |Completar oracións utilizando enlaces. | |

| |LINGUA | |composición de textos. | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 4. |e |B4.7. Identificación intuitiva do verbo e os seus complementos, |Colorear o suxeito e o predicado de distintas cores e sinalar os núcleos. |2 |

|LITERATURA |COÑECEMENTO DA | |especialmente o suxeito, así como dalgúns papeis semánticos do suxeito. | | |

| |LINGUA | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 4. |b,e,i|B4.8. Uso do dicionario, en papel ou dixital, con certa autonomía. |Utilizar o diccinario para buscar palabras descoñecidas. |/ |

|LITERATURA |COÑECEMENTO DA |,o | | | |

| |LINGUA | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 4. |b,e,i|B4.9. Identificación de palabras compostas e derivadas, de sinónimos de |Escribir sinónimos e antónimos. |1 |

|LITERATURA |COÑECEMENTO DA |,o |antónimos e palabras polisémicas de uso habitual, en relación coa |Escribir familias de palabras. | |

| |LINGUA | |compresión e coa produción de textos. |Escribir os significados de palabras polisémicas. | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 4. |a,d,e|B4.10. Valoración da lingua galega dentro da realidade plurilingüe e |Ler libros en lingua galega. |/ |

|LITERATURA |COÑECEMENTO DA |,h,m,|pluricultural de España e de Europa. | | |

| |LINGUA |o | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 4. |a,d,e|B4.11. Comparación entre aspectos das linguas que coñece e/ou está a |Recoñecer diferenzas e similitudes das distintas linguas que coñece e |2 |

|LITERATURA |COÑECEMENTO DA |,m,o |aprender para mellorar os procesos comunicativos e recoñecer as |comparalas. | |

| |LINGUA | |interferencias. | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 5. |b,d,e|B5.1. Escoita, memorización e reprodución de textos procedentes da |Ler e recitar poemas, adiviñas, lendas, cancións… utilizando o ritmo, a |/ |

|LITERATURA |EDUCACIÓN |,o |literatura popular oral galega (adiviñas, lendas, contos, poemas, cancións,|entoación e dcción axeitadas. | |

| |LITERARIA | |ditos), así como da literatura galega en xeral.B5.2. Valoración e aprecio |Valorar a literatura galega. | |

| | | |do texto literario galego (oral ou non) como fonte de coñecemento da nosa | | |

| | | |cultura e como recurso de gozo persoal. | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 5. |b,d,e|B5.3. Lectura persoal, silenciosa e en voz alta de obras en galego |Ler en voz alto libros e textos en galego. |2 |

|LITERATURA |EDUCACIÓN |,i |adecuadas á idade e aos intereses.B5.4. Lectura guiada e expresiva de |Ler en silencio libros e textos en galego. | |

| |LITERARIA | |textos narrativos da literatura infantil, adaptacións breves de obras | | |

| | | |literarias clásicas e literatura actual en diversos soportes. | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 5. |b,d,e|B5.5. Lectura guiada de poemas, de relatos e de obras teatrais sinxelas |Ler distintos tipos de texto e recoñecer as características propias dese tipo|1 |

|LITERATURA |EDUCACIÓN |,o |recoñecendo as características dalgúns modelos. |de texto. | |

| |LITERARIA | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 5. |b,e |B5.6. Recreación e composición de poemas e relatos para comunicar |Inventar un poema ou un relato sobre un tema do seu interese. |2 |

|LITERATURA |EDUCACIÓN | |sentimentos, emocións, preocupacións, desexos, estados de ánimo ou | | |

| |LITERARIA | |lembranzas, recoñecendo as características dalgúns modelos. | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 5. |b,d,e|B5.7. Dramatización e lectura dramatizada de situacións de textos |Posta en escea de pequenos textos literarios. |2 |

|LITERATURA |EDUCACIÓN | |literarios adaptados á súa idade. | | |

| |LITERARIA | | | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 5. |a,d,e|B5.8. Valoración da literatura en calquera lingua (maioritaria, minoritaria|Ler libros en distintas linguas |/ |

|LITERATURA |EDUCACIÓN |,o |ou minorizada), como vehículo de comunicación, fonte de coñecemento doutros| | |

| |LITERARIA | |mundos, tempos e culturas, e como recurso de gozo persoal. | | |

|LINGUA GALEGA E |BLOQUE 5. |a,d,e|B5.9. Interese por coñecer os modelos narrativos e poéticos que se utilizan|Observar libros procedentes doutros países e ver como escriben neses lugares |2 |

|LITERATURA |EDUCACIÓN |,o |noutras culturas.B5.10. Comparación de imaxes, símbolos e mitos facilmente |(Exemplo: un libro en xaponés) | |

| |LITERARIA | |interpretables que noutras culturas serven para entender o mundo e axudan a| | |

| | | |coñecer outras maneiras de relacións sociais. | | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 1. |b,g,e|B1.1. Planificación do proceso de resolución de problemas: análise e |Resolver problemas de dúas ou máis operacións operacións. |10 |

| |PROCESOS, | |comprensión do enunciado. Estratexias e procedementos postos en práctica: |Averiguar o dato que sobra. | |

| |MÉTODOS E | |facer un debuxo, unha táboa, un esquema da situación, ensaio e erro |Inventar o dato que falta. | |

| |ACTITUDES EN | |razoado, operacións matemáticas axeitadas etc. Resultados obtidos. |Reconstruir o enunciado. | |

| |MATEMÁTICAS | | |Elexir a solución máis axeitada entre varias dadas. | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 1. |b,g |B1.2. Proposta de pequenas investigacións en contextos numéricos, |Utilizar o tangram para construir diferentes figuras xeométricas. |5 |

| |PROCESOS, | |xeométricos e funcionais. |Resolver un problema de maneira distintas. | |

| |MÉTODOS E | | | | |

| |ACTITUDES EN | | | | |

| |MATEMÁTICAS | | | | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 1. |g |B1.3. Acercamento ao método de traballo científico mediante o estudo |Explicar como se debe usar unha calculadora. |3 |

| |PROCESOS, | |dalgunhas das súas características e a súa práctica en situacións sinxelas.|Resolver operacións usando a calculadora. | |

| |MÉTODOS E | | | | |

| |ACTITUDES EN | | | | |

| |MATEMÁTICAS | | | | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 1. |b,g |B1.4. Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes |Inventar pequenos xogos matemáticos e preguntarllos aos compañeiros. |2 |

| |PROCESOS, | |apropiadas e afrontar as dificultades propias do traballo científico. | | |

| |MÉTODOS E | | | | |

| |ACTITUDES EN | | | | |

| |MATEMÁTICAS | | | | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 1. |b,g,i|B1.5. Utilización de medios tecnolóxicos no proceso de aprendizaxe para |Resolver operacións usando a calculadora. |3 |

| |PROCESOS, | |obter información, realizar cálculos numéricos, resolver problemas e |Utilizar o ordenador como calculadora. | |

| |MÉTODOS E | |presentar resultados.B1.6. Integración nas tecnoloxías da información e a | | |

| |ACTITUDES EN | |comunicación no proceso de aprendizaxe. | | |

| |MATEMÁTICAS | | | | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 2. |b,e,g|B2.1. Números naturais, decimais e fraccións.B2.2. A numeración |Ler e escribir números de ata sete cifras. |25 |

| |NÚMEROS |,h |romana.B2.3. Orde numérica. Utilización dos números ordinais. Comparación |Observar un número e decir cantas unidades representa. | |

| | | |de números.B2.4. Nome e grafía dos números de máis de seis cifras. B2.5. |Ordenar de maior a menor e de menor a maior | |

| | | |Equivalencias entre os elementos do sistema de numeración decimal: |Aproximar a decena, centena ou unidade de millar máis cercana. | |

| | | |unidades, decenas, centenas etc.B2.6. O sistema de numeración decimal: |Seguir series numéricas. | |

| | | |valor posicional das cifras.B2.7. O número decimal: décimas e |Escribir a equilancia entre unidades, decenas, centenas, unidades de millar… | |

| | | |centésimas.B2.8. Fraccións. Representación gráfica.B2.9. Os números |Identificar o valor dos números nas distintas posicións. | |

| | | |decimais: valor de posición. | | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 2. |b,g |B2.10. Descomposición e redondeo de números naturais e decimais |Escribir a equivalencias entre unidades, decenas, centenas, unidades de |2 |

| |NÚMEROS | | |millar… e decimais | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 2. |b,g |B2.11. Operacións con números naturais: suma, resta, multiplicación e |Facer as catro operacións básicas con números enteiros de ata sete cifras. |23 |

| |NÚMEROS | |división. B2.12. Identificación e uso dos termos propios da división. |Escribir os termos da división. | |

| | | |B2.13. Propiedades das operacións e relacións entre elas utilizando números|Realizar a proba da división. | |

| | | |naturais.B2.14. Concepto de fracción como relación entre as partes o |Sumar e restar mentalmente números enteiros. | |

| | | |todo.B2.15. Operacións con fraccións.B2.16. Operacións con números |Realizar cálculos con fraccións e con números naturais. | |

| | | |decimais.B2.17. Utilización dos algoritmos estándar de suma, resta, | | |

| | | |multiplicación e división. | | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 2. |b,g,i|B2.18. Estimación de resultados.B2.19. Utilización dos algoritmos estándar |Estimar o resultado de diferentes operacións utilizando algoritmos. |10 |

| |NÚMEROS | |de suma, resta, multiplicación e división.B2.20. Automatización de |Descompoñer números naturais e decimais. | |

| | | |algoritmos. B2.21. Descomposición de números naturais atendendo ao valor |Seguir e completar series. | |

| | | |posicional das súas cifras. B2.22. Construción de series ascendentes e |Facer cálculos mentais. | |

| | | |descendentes. B2.23. Descomposición de números decimais atendendo ao valor |Utilizar a calculadora para comprobar resultados. | |

| | | |posicional das súas cifras. B2.24. Elaboración e uso de estratexias de | | |

| | | |cálculo mental.B2.25. Utilización da calculadora. | | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 2. |b,g |B2.26. Comprobación de resultados mediante estratexias aritméticas.B2.27. |Resolver problemas relacionados coa vida cotiá e comprobar os resultados. |5 |

| |NÚMEROS | |Resolución de problemas da vida cotiá. |Inventar problemas a partir dun resultado que se lles da. | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 3. MEDIDA|b,e,g|B3.1. Elección da unidade máis axeitada para a expresión dunha medida.B3.2.|Medir obxectos e expresar a medida utilizando a unidade correspondente. |3 |

| | | |Realización de medicións.B3.3. Estimación de lonxitudes, capacidades e |Estimar pesos, lonxitudes e capacidades. | |

| | | |masas de obxectos e espazos coñecidos; elección da unidade e dos | | |

| | | |instrumentos máis axeitados para medir e expresar unha medida. | | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 3. MEDIDA|g |B3.4. Comparación e ordenación de medidas dunha mesma magnitude.B3.5. |Ordenar obxectos de maior a menor ou de menor a maior segundo a súa |5 |

| | | |Desenvolvemento de estratexias para medir figuras de maneira exacta e |magnitude. | |

| | | |aproximada.B3.6. Sumar e restar medidas de lonxitude, capacidade e masa. |Sumar e restar magnitudes. | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 3. MEDIDA|b,g |B3.7. Unidades de medida do tempo e as súas relación.B3.8. Equivalencias e |Ler reloxos analóxicos e dixitais. |10 |

| | | |transformacións entre horas, minutos e segundos.B3.9. Lectura en reloxos |Representar horas en reloxos analóxicos e dixitais. | |

| | | |analóxicos e dixitais.B3.10. Cálculos con medidas temporais. |Coñecer a equivalencia de horas e minutos. | |

| | | | |Resolver problemas con medidas temporais. | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 3. MEDIDA|b,g |B3.11. O sistema monetario da Unión Europea. Unidade principal: o euro. |Expresar diferentes cantidades en euros e en céntimos. |6 |

| | | |Valor das diferentes moedas e billetes.B3.12. Múltiplos e submúltiplos do |Resolver problemas utilizando euros. | |

| | | |euros.B3.13. Equivalencias entre moedas e billetes. |Calcular o que falta para chegar a unha cantidade. | |

| | | | |Calcular e escribir os euros que aparecen representados. | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 4. |b,g,i|B4.1. Formas planas e espaciais: figuras planas: elementos, relación e |Recoñecer os elementos básicos dos polígonos e figuras xeométricas (lado, |8 |

| |XEOMETRÍA | |clasificación.B4.2. Clasificación de triángulos atendendo os seus lados e |ángulo…). | |

| | | |os seus ángulos. |Observar e recoñer polígonos e figuras xeométricas. | |

| | | | |Asociar polígonos e figuras xeométricas con elementos da vida cotiá. | |

| | | | |Colerear nun debuxo cada polígono dunha cor. | |

| | | | |Clasificar triángulos segundo o seu tipo. | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 4. |b,g |B4.3. Clasificación de cuadriláteros atendendo o paralelismo dos seus |Recoñecer cuadriláteros e clasificalos segundo os seus lados. |8 |

| |XEOMETRÍA | |lados. Clasificación dos paralelepípedos.B4.4. A circunferencia e o |Recoñecer os elementos básicos do círculo (centro, raio…) | |

| | | |círculo. Elementos básicos: centro, raio e diámetro. |Debuxar o raio e o diámetro en círculos e circunferencias. | |

| | | | |Debuxar círculos e circunferencias utilizando o compás. | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 4. |b,g |B4.5. Identificación e denominación de polígonos atendendo o número de |Recoñecer e escribir os elementos básicos dos corpos xeométricos (arestas, |10 |

| |XEOMETRÍA | |lados.B4.6. Corpos xeométricos: elementos, relación e clasificación.B4.7. |vértices…) | |

| | | |Poliedros. Elementos básicos: vértices, caras e arestas. Tipos de |Debuxar en cuadrícula distintos corpos xeométricos. | |

| | | |poliedros.B4.8. Corpos redondos: cono, cilindro e esfera.B4.9. |Recoñecer e diferenciar distintos prismas e pirámides. | |

| | | |Regularidades e simetrías: recoñecemento de regularidades. |Construir en volume corpos xeométricos. | |

| | | | |Clasificar corpos redondos. | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 4. |b,g,h|B4.10. Interpretación de representacións espaciais en situacións da vida |Facer un debuxo ou croquis dunha situación ou dunha habitación coñecidas. |6 |

| |XEOMETRÍA | |cotiá. |Interpretar gráficas lineales. | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 4. |b,g |B4.11. Resolución de problemas de xeometría relacionados coa vida cotiá. |Resolver problemas xeométricos relacionados coa vida cotiá. |2 |

| |XEOMETRÍA | | | | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 5. |b,g |B5.1. Recollida e clasificación de datos cualitativos e cuantitativos. |Recoller datos e clasificalos en gráficas e táboas. |5 |

| |ESTATÍSTICA E | | | | |

| |PROBABILIDADE | | | | |

|MATEMÁTICAS |BLOQUE 5. |b,g |B5.2. Análise crítica das informacións que se presentan mediante gráficas |Interpretar distintas táboas e contestar a preguntas. |15 |

| |ESTATÍSTICA E | |estatísticas. |Elaborar táboas sinxelas. | |

| |PROBABILIDADE | | |Resolver problemas utilizando os datos que nos proporcionan as táboas. | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 1. A |m,k |B1.1. O autocoñecemento. Identificación das características persoais e dos |Falar sobre un mesmo, características físicas e psicolóxicas, gustos e |2 |

|CIVICOS |IDENTIDADE E A | |trazos de identidade, as propias capacidades e necesidades.B1.2. |necesidades. | |

| |DIGNIDADE DA | |Habilidades comunicativas. Expresión de vivencias e sentimentos de forma | | |

| |PERSOA | |construtiva. | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 1. A | m |B1.3. O autoconcepto. A autovaloración; os trazos de personalidade. A |Falar sobre un mesmo, a maneira de ser e valorarse un mesmo. |2 |

|CIVICOS |IDENTIDADE E A | |autoconciencia emocional. A respectabilidade e a dignidade persoal. O | | |

| |DIGNIDADE DA | |estilo persoal positivo. | | |

| |PERSOA | | | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 1. A |m,a |B1.4. As emocións. Identificación, recoñecemento, expresión e |Falar sobre os sentimentos dun mesmos. |2 |

|CIVICOS |IDENTIDADE E A | |verbalización. Causas e consecuencias. Asociación pensamento-emoción. B1.5.|Xogar o xogo dos sentimentos | |

| |DIGNIDADE DA | |O autocontrol. A regulación dos sentimentos. As estratexias de | | |

| |PERSOA | |reestruturación cognitiva. A resiliencia. | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 1. A |m,b |B1.6. A responsabilidade. O sentido do compromiso respecto a un mesmo e a |Falar sobre as responsabilidades que temos. |1 |

|CIVICOS |IDENTIDADE E A | |ás demais persoas. Valoración do erro como factor de aprendizaxe e mellora.|Escribir cousas da vida cotiá das que nos debemos responsabilizar. | |

| |DIGNIDADE DA | | | | |

| |PERSOA | | | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 1. A |m |B1.7. A autonomía persoal e a autoestima. Seguridade nun mesmo e nunha |Debuxarse a un mesmo e describirse. |2 |

|CIVICOS |IDENTIDADE E A | |mesma, iniciativa, autonomía para a acción, confianza nas propias |Valorar as características persoais. | |

| |DIGNIDADE DA | |posibilidades. A toma de decisións persoal meditada. Tolerancia á | | |

| |PERSOA | |frustración. | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 1. A |a |B1.8. A iniciativa. A automotivación. A autoproposta de desafíos. |Facer un collages en equipo. |2 |

|CIVICOS |IDENTIDADE E A | | | | |

| |DIGNIDADE DA | | | | |

| |PERSOA | | | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 1. A |b |B1.9. A Responsabilidade. Causas e consecuencias das accións propias. A |Falar sobre o compromiso e o respecto. |1 |

|CIVICOS |IDENTIDADE E A | |toma de decisións persoais meditadas: técnicas e recursos. O sentido do | | |

| |DIGNIDADE DA | |compromiso respecto a un mesmo e aos demais. | | |

| |PERSOA | | | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 2. A |m |B2.1. As habilidades de comunicación. A percepción e o emprego do espazo |Aprender a falar adecuando a linguaxe corporal e verbal á situación. |1 |

|CIVICOS |COMPRENSIÓN E O | |físico na comunicación. Os elementos da comunicación non verbal que | | |

| |RESPECTO NAS | |favorecen o diálogo: ton de voz e maneira de falar. Adecuación a diferentes| | |

| |RELACIÓNS | |contextos. | | |

| |INTERPERSOAIS | | | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 2. A |b |B2.2. A comunicación receptiva. A escoita activa. Estratexias da linguaxe |Falar respectando os turnos de palabra. |1 |

|CIVICOS |COMPRENSIÓN E O | |oral como instrumento de comunicación: escoitar, preguntar, argumentar. | | |

| |RESPECTO NAS | | | | |

| |RELACIÓNS | | | | |

| |INTERPERSOAIS | | | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 2. A |c,m,e|B2.3. Os elementos da comunicación que favorecen o diálogo. Iniciación, |Manter unha actitude dialogante cando se fala. |1 |

|CIVICOS |COMPRENSIÓN E O | |mantemento e finalización de conversas. Identificación e recoñecemento de | | |

| |RESPECTO NAS | |hábitos que facilitan e dificultan a comunicación. | | |

| |RELACIÓNS | | | | |

| |INTERPERSOAIS | | | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 2. A |e,m |B2.4. A aserción. Exposición e defensa das ideas propias con argumentos |Argumentar ideas sobre diferentes temas. |1 |

|CIVICOS |COMPRENSIÓN E O | |fundados e razoables empregando estratexias de comunicación construtivas. | | |

| |RESPECTO NAS | | | | |

| |RELACIÓNS | | | | |

| |INTERPERSOAIS | | | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 2. A |m |B2.5. O diálogo. A busca do mellor argumento. A creación de pensamentos |Dialogar de maneira activa. |1 |

|CIVICOS |COMPRENSIÓN E O | |compartidos a través do diálogo. | | |

| |RESPECTO NAS | | | | |

| |RELACIÓNS | | | | |

| |INTERPERSOAIS | | | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 2. A |c,m |B2.6.A intelixencia interpersoal. A empatía: atención, escoita activa, |Falar respectando os turnos de palabra. |2 |

|CIVICOS |COMPRENSIÓN E O | |observación e análise de comportamentos. O altruísmo. | | |

| |RESPECTO NAS | | | | |

| |RELACIÓNS | | | | |

| |INTERPERSOAIS | | | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 2. A |a,o |B2.7. O respecto, a tolerancia e a valoración do outro. As diferenzas |Identificar diferentes situacións e falar sobre como reaccionar ante elas. |1 |

|CIVICOS |COMPRENSIÓN E O | |culturais. Análise de situacións na escola e fóra dela que producen | | |

| |RESPECTO NAS | |sentimentos positivos ou negativos no alumnado.B2.8 A diversidade. Respecto| | |

| |RELACIÓNS | |polos costumes e modos de vida diferentes ao propio. | | |

| |INTERPERSOAIS | | | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 2. A |c,m |B2.9 As condutas solidarias. A disposición de apertura cara aos demais: |Ver un video no que aparecen persoas solidiarias e dialogar sobre el, |1 |

|CIVICOS |COMPRENSIÓN E O | |compartir puntos de vista e sentimentos. As dinámicas de cohesión de grupo.|explicando o que entenden eles por ser solidario e distintas maneiras de ser | |

| |RESPECTO NAS | | |solidario. | |

| |RELACIÓNS | | | | |

| |INTERPERSOAIS | | | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 3. A |b,m |B3.1. Responsabilidade no exercicio dos dereitos e dos deberes individuais |Falar sobre os dereitos e deberes dos nenos. |1 |

|CIVICOS |CONVIVENCIA E OS| |nos grupos nos que se integra e participación nas tarefas e decisión |Elaborar un mural. | |

| |VALORES SOCIAIS | |destes. A disposición de apertura cara ao outro, ao compartir puntos de | | |

| | | |vista e sentimentos. | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 3. A |b |B3.2. A interdependencia e a cooperación. A interdependencia positiva e a |Falar sobre problemas que surxen na aula e cal é a mellor maneira de |1 |

|CIVICOS |CONVIVENCIA E OS| |participación igualitaria. As condutas solidarias. A aceptación |solucionalos. | |

| |VALORES SOCIAIS | |incondicional do outro. A resolución de problemas en colaboración. |Elaborar un mural entre todos. | |

| | | |Compensación de carencias dos e das demais. A disposición de apertura cara | | |

| | | |ao outro, ao compartir puntos de vista e sentimentos. B3.3. Estruturas e | | |

| | | |técnicas da aprendizaxe cooperativa. | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 3. A |a |B3.4.Valoración da necesidade de normas compartidas que regulan a |Ler e entender as normas da aula e do centro. |1 |

|CIVICOS |CONVIVENCIA E OS| |convivencia frutífera no ámbito social. Elaboración de normas de |Aportar novas normas que pensan que son importantes e dialogar sobre a súa | |

| |VALORES SOCIAIS | |convivencia da aula e do centro positivas, facilitadoras e asumidas polo |convenencia. | |

| | | |grupo e pola comunidade. | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 3. A |c,m |B3.5. A resolución de conflitos. A linguaxe positiva na comunicación de |Falar sobre problemas que surxen na aula e cal é a mellor maneira de |2 |

|CIVICOS |CONVIVENCIA E OS| |pensamentos, intencións e posicionamentos persoais. As fases da mediación |solucionalos | |

| |VALORES SOCIAIS | |formal. A transformación do conflito en oportunidade. | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 3. A |a |B3.6. Identificación, recoñecemento e valoración dos dereitos de todos os |Falar sobre os dereitos e deberes dos nenos. |2 |

|CIVICOS |CONVIVENCIA E OS| |nenos e de todas as nenas do mundo recoñecidos nas declaracións universais,|Elaborar un mural. | |

| |VALORES SOCIAIS | |no Estatuto de autonomía de Galicia e na Constitución española. | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 3. A |a,d |B3.7. Os valores cívicos e o exercicio dos dereitos e deberes nas |Observar e falar das diferenzas que hai entre nenos e nenas. |2 |

|CIVICOS |CONVIVENCIA E OS| |situacións de convivencia no contorno inmediato entre iguais.B3.8. Dereitos| | |

| |VALORES SOCIAIS | |dos nenos e das nenas. Relacións entre dereitos e deberes. Recoñecemento do| | |

| | | |seu carácter universal para todos os homes e as mulleres, sen | | |

| | | |discriminación.B3.9. Realización e interpretación de gráficos sinxelos. | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 3. A |d,m |B3.10. As diferenzas de sexo como un elemento enriquecedor. Análise das |Falar sobre as tarefas que realizamos os distintos sexos. |2 |

|CIVICOS |CONVIVENCIA E OS| |medidas que contribúen a un equilibrio de xénero e a unha auténtica | | |

| |VALORES SOCIAIS | |igualdade de oportunidades. Valoración da igualdade de dereitos de homes e | | |

| | | |de mulleres na familia e no mundo laboral e social. | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 3. A |h,o |B3.11. A repercusión social, no presente e no futuro, de accións |Diferenciar formas de vida saudable das non saudables. |1 |

|CIVICOS |CONVIVENCIA E OS| |individuais e colectivas. Identificación de actitudes e de estratexias | | |

| |VALORES SOCIAIS | |persoais e colectivas de coidado do medio e promoción de formas de vida | | |

| | | |saudables. | | |

|VALORES SOCIAIS E |BLOQUE 3. A |N |B3.12. A educación viaria. Respecto cara ás normas de mobilidade viaria. |Observar e recoñecer sinais de tráfico. |1 |

|CIVICOS |CONVIVENCIA E OS| |Identificación das causas e grupos de risco nos accidentes de tráfico. |Elaborar un circuito e xogar con coches seguindo as normas de educación vial | |

| |VALORES SOCIAIS | |B3.13. Identificación de actitudes e de estratexias persoais e colectivas | | |

| | | |que contribúen a consolidar condutas e hábitos viarios correctos. | | |

05. Instrumentos de avaliación para cada estándar de aprendizaxe.

|ÁREA |EA |Instrumento de avaliación |

| | |(incluíndo o criterio de corrección, si é o caso) |

|CIENCIAS DA |CNB1.1.1. Busca, selecciona e organiza a información|• Observación sistemática e directa. |

|NATUREZA |importante, obtén conclusións e comunica o resultado|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |de forma oral e escrita. |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB1.1.2. Presenta os traballos, en soporte dixital |• Observación sistemática e directa. |

|NATUREZA |ou papel, de maneira ordenada, clara e limpa. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB1.1.3. Manifesta autonomía na planificación e |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |execución de accións e tarefas e ten iniciativa na |• Observación sistemática e directa. |

| |toma de decisións. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB1.1.4. Consulta e utiliza documentos escritos, |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |imaxes e gráficos. |• Interpretación de datos. |

| | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB1.1.5. Reflexiona sobre o traballo realizado, |• Observación sistemática e directa. |

|NATUREZA |saca conclusións sobre como traballa e aprende e |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |elabora estratexias para seguir aprendendo. |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB1.2.1. Establece conxecturas de sucesos ou |• Observación sistemática e directa. |

|NATUREZA |problemas do seu contorno, empregando medios propios| |

| |da observación para obter unha información. | |

|CIENCIAS DA |CNB1.2.2. Emprega axeitadamente o vocabulario que |• Observación sistemática e directa. |

|NATUREZA |corresponde a cada un dos bloques de contidos. | |

|CIENCIAS DA |CNB1.3.1. Utiliza estratexias para traballar de |• Observación sistemática e directa. |

|NATUREZA |forma individual e en equipo amosando habilidades |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |para a resolución pacífica de conflitos. |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB2.1.1. Localiza os principais órganos vitais e |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |entende a súa importancia no funcionamento do |• Observación sistemática e directa. |

| |organismo. | |

|CIENCIAS DA |CNB2.1.2. Recoñece a importancia dos sentidos para a|• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |relación co medio e as formas de coidalos. |•• Observación sistemática e directa. |

|CIENCIAS DA |CNB2.2.1. Identifica e adopta hábitos de hixiene, de|• Observación sistemática e directa. |

|NATUREZA |descanso e de alimentación sa e diferencia prácticas|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |e mensaxes que son contraproducentes para a saúde. |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB2.2.2 Identifica e valora as súas habilidades |• Observación sistemática e directa. |

|NATUREZA |persoais. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB2.2.3. Recoñece algúns factores que producen as |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |enfermidades máis habituais (carie, catarros, gripe,|• Observación sistemática e directa. |

| |obesidade) e aplica actuacións para á súa |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |prevención. |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB2.2.4. Planifica, de forma autónoma e creativa, |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |actividades de ocio e tempo libre, individuais e en |• Interpretación de datos. |

| |grupo. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB2.3.1. Clasifica e diferencia alimentos en |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |función dos nutrientes principais. |• Interpretación de datos. |

|CIENCIAS DA |CNB2.3.2. Identifica sistemas de conservación |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |alimentaria. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB2.3.3. Analiza dietas e elabora un menú |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |equilibrado na escola. |• Interpretación de datos. |

| | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB3.1.1. Observa, identifica e recoñece as |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |características básicas e clasifica animais |• Observación sistemática e directa. |

| |vertebrados e invertebrados do seu contorno, con |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |criterio científico. |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB3.1.2. Observa, identifica e recoñece as |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |características básicas e clasifica plantas do seu |• Observación sistemática e directa. |

| |contorno, con criterio científico. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB3.1.3. Utiliza claves e guías para a |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |clasificación científica de animais e plantas. |• Interpretación de datos. |

| | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB3.1.4. Identifica hábitats de seres vivos e |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |elabora un protocolo para respectar a |• Interpretación de datos. |

| |biodiversidade. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB3.2.1. Coñece e explica as funcións de relación, |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |reprodución e alimentación. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB3.2.2. Planifica, observa, compara, rexistra e |• Observación sistemática e directa. |

|NATUREZA |comunica, empregando soportes textuais variados, os |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |resultados da observación do ciclo vital previamente|individual e en grupo, intererese… |

| |planificado. | |

|CIENCIAS DA |CNB4.1.1. Identifica e coñece a intervención da |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |enerxía nos cambios da vida cotiá. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB4.1.2. Explica algunhas características e |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |propiedades do aire e as actuacións necesarias para |• Interpretación de datos. |

| |evitar a súa contaminación. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB4.1.3. Elabora protocolos para mellorar os |• Observación sistemática e directa. |

|NATUREZA |problemas medioambientais da súa contorna. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB4.2.1. Investiga e explica o comportamento de |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |certos corpos diante da luz. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB4.2.2. Identifica forzas coñecidas que fan que os|• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |obxectos se movan ou se deformen a través de |• Interpretación de datos. |

| |experiencias ou pequenas investigacións. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB4.3.1. Compara densidades de diferentes |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |substancias de uso cotián con respecto á auga e |• Interpretación de datos. |

| |presenta conclusións en diferentes soportes. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB4.3.2. Identifica e prepara algunhas mesturas de |• Interpretación de datos. |

|NATUREZA |uso doméstico. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB4.3.3. Separa compoñentes dalgunhas mesturas de |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |uso cotián presentando conclusións sobre os |• Interpretación de datos. |

| |resultados. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB5.1.1. Manipula e identifica algunhas máquinas e |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |aparellos sinxelos e habituais na vida cotiá, |• Observación sistemática e directa. |

| |analizando o seu funcionamento. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB5.1.2. Coñece a enerxía que empregan as máquinas |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |de uso habitual e explica a importancia da ciencia e|• Interpretación de datos. |

| |a tecnoloxía na vida cotiá. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB5.2.1. Identifica e describe oficios en función |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |dos materiais, das ferramentas e das máquinas que |• Interpretación de datos. |

| |empregan. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS DA |CNB5.2.2. Aplica os coñecementos ao deseño e á |• Probas especificas (escritas e orais). |

|NATUREZA |construción dalgún obxecto ou aparello sinxelo, |• Interpretación de datos. |

| |empregando operacións matemáticas no cálculo previo,|• Observación sistemática e directa. |

| |así como as tecnolóxicas: unir, cortar, pegar... |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB1.1.1.Busca información (empregando as TIC e |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |outras fontes directas e indirectas), selecciona a |• Observación sistemática e directa. |

| |información relevante, a organiza, analiza, obtén |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |conclusións sinxelas e as comunica oralmente e/ou |individual e en grupo, intererese… |

| |por escrito. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB1.1.2.Manifesta autonomía na planificación e |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |execución de accións e tarefas, ten iniciativa na |• Observación sistemática e directa. |

| |toma de decisións e asume responsabilidades. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB1.1.3.Realiza as tarefas encomendadas e presenta |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |os traballos de maneira ordenada, clara e limpa. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB1.2.1.Participa en actividades individuais e de |• Observación sistemática e directa. |

| |grupo, e emprega estratexias de traballo cooperativo|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |valorando o esforzo e o coidado do material. |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB1.2.2.Adoita un comportamento responsable, |• Observación sistemática e directa. |

| |construtivo e solidario respectando diferentes ideas|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |e achegas nos debates, recoñecendo a cooperación e o|individual e en grupo, intererese… |

| |diálogo como principios básicos do funcionamento | |

| |democrático. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB1 3.1.Emprega de maneira axeitada o vocabulario |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |adquirido para ser capaz de ler, escribir e falar |• Interpretación de datos. |

| |sobre Ciencias sociais. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CCB1.3.2.Expón oralmente de forma clara e ordenada, |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |contidos relacionados coa área, que manifestan a |• Interpretación de datos. |

| |comprensión de textos orais e /ou escritos de |• Observación sistemática e directa. |

| |carácter xeográfico, social e histórico. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB1.3.3.Analiza informacións relacionadas coa área |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |e manexa imaxes, táboas, gráficos, esquemas, resumos|• Interpretación de datos. |

| |e as tecnoloxías da información e a comunicación. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB2.1..1 Coñece e define a formación da litosfera e|• Probas especificas (escritas e orais). |

| |a dinámica de placas tectónicas e as súas | |

| |consecuencias. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB2.2.1.Explica e compara as distintas formas de |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |representación da Terra, planos, mapas, planisferios|• Interpretación de datos. |

| |e globos terráqueos identificando polos, eixe e |• Observación sistemática e directa. |

| |hemisferios. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB2.3.1.Localiza diferentes puntos da Terra |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |empregando os paralelos e meridianos e as | |

| |coordenadas xeográficas. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB2.4.1.Identifica e clasifica distintos tipos de |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |mapas, define que é a escala nun mapa, o seu uso e |• Interpretación de datos. |

| |emprega e interpreta os signos convencionais básicos|• Observación sistemática e directa. |

| |que poden aparecer nel. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB2.5.1.Define tempo atmosférico, identifica os |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |distintos instrumentos de medida que se utilizan |• Interpretación de datos. |

| |para a recollida de datos atmosféricos | |

| |clasificándoos segundo a función e información que | |

| |proporcionan e fai medicións, interpretacións de | |

| |datos e predicións do tempo atmosférico. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB2.5.2.Describe unha estación meteorolóxica, |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |explica a súa función e confecciona e interpreta |• Interpretación de datos. |

| |gráficos sinxelos de temperaturas e precipitacións. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB2.5.3.Interpreta e elabora sinxelos mapas |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |meteorolóxicos distinguindo os seus elementos |• Interpretación de datos. |

| |principais. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB2.6.1.Define hidrosfera, e identifica e nomea as |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |grandes masas e cursos de auga, explicando como se | |

| |forman as augas subterráneas, como afloran e como se| |

| |accede a elas. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB2.6.2.Diferencia cuncas e vertentes |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |hidrográficas. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB2.6.3.Identifica e nomea os tramos dun río e as |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |características de cada un deles. |• Interpretación de datos. |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB2.7.1.Observa, identifica e explica a composición|• Probas especificas (escritas e orais). |

| |das rochas nomeando algúns dos seus tipos. |• Interpretación de datos. |

| | |• Observación sistemática e directa. |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB2.7.2.Identifica e explica as diferenzas entre |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |rochas e minerais, describe os seus usos e |• Interpretación de datos. |

| |utilidades clasificando algúns minerais segundo as |• Observación sistemática e directa |

| |súas propiedades. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB2.8.1.Localiza nun mapa as principais unidades de|• Probas especificas (escritas e orais). |

| |relevo en Galicia e as súas vertentes hidrográficas.|• Interpretación de datos. |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB2. 8.2 Sitúa nun mapa os mares, océanos e os |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |grandes ríos de Galicia. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB2.9.1.Explica a importancia do coidado do medio, |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |así como as consecuencias da acción humana neste. |• Interpretación de datos. |

| | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB2.9.2. Propón algunhas medidas para o |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |desenvolvemento sostible e o consumo responsable. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB3.1.1.Identifica, respecta e valora os principios|• Observación sistemática e directa. |

| |democráticos máis importantes establecidos na |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |Constitución para o exercicio da cidadanía activa e |individual e en grupo, intererese… |

| |convivencia pacífica. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB3.2.1.Identifica as principais institucións de |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |Galicia e do Estado español e describe as súas |• Observación sistemática e directa. |

| |funcións. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB3.2.2.Identifica a división de poderes do Estado |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |e cales son as atribucións recollidas na |• Observación sistemática e directa. |

| |Constitución para cada un deles. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB3 3.1 Explica a organización territorial de |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |España, nomea as estruturas básicas de goberno e |• Observación sistemática e directa. |

| |localiza en mapas políticos as distintas comunidades|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |autónomas que forman España. |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB3.4.1.Recoñece, partindo da realidade do estado |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |español, a diversidade cultural, social, política e |• Observación sistemática e directa. |

| |lingüística nun mesmo territorio como fonte de |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |enriquecemento cultural. |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB3.5.1.Define demografía e comprende os principais|• Probas especificas (escritas e orais). |

| |conceptos demográficos. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB3.5.2.Elabora gráficos sinxelos a partires de |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |datos demográficos de obtidos en diversas fontes de |• Interpretación de datos. |

| |información. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB3 6.1.Explica normas básicas de circulación e as |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |consecuencias derivadas do descoñecemento ou |• Interpretación de datos. |

| |incumprimento destas. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB3 6.2.Coñece o significado dalgunhas sinais de |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |tráfico, recoñece a importancia de respectalas e as |• Interpretación de datos. |

| |utiliza tanto como peón ou peoa e como persoa |• Observación sistemática e directa. |

| |usuaria de medios de transporte (abrocharse o cinto,|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |non molestar a persoa condutora...) |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB4.1.1.Define o concepto de prehistoria e |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |historia, asociándoa as distintas idades aos feitos | |

| |que marcan o seu inicio e final. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB4.1.2.Explica e valora a importancia da |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |escritura, a agricultura e a gandería, como |• Interpretación de datos. |

| |descubrimentos que cambiaron profundamente as |• Observación sistemática e directa. |

| |sociedades humanas. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB4.2.1.Recoñece a importancia dos restos |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |arqueolóxicos e materiais que produce unha sociedade|• Observación sistemática e directa. |

| |como fontes para coñecer o noso pasado, con especial|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |relevancia da escritura. |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB4.3.1.Recoñece o século como unidade de medida do|• Probas especificas (escritas e orais). |

| |tempo histórico e localiza feitos situándoos como |• Interpretación de datos. |

| |sucesivos a.C o d.C |• Observación sistemática e directa. |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB4.3.2.Usa diferentes técnicas para localizar no |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |tempo e no espazo feitos do pasado, percibindo a |• Interpretación de datos. |

| |duración, a simultaneidade e as relacións entre os |• Observación sistemática e directa. |

| |acontecementos. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB4.4.1.Sitúa nunha liña do tempo os feitos |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |fundamentais da prehistoria e historia de España e |• Interpretación de datos. |

| |describe as principais características de cada unha |• Observación sistemática e directa. |

| |delas. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB4.4.2.Explica aspectos relacionados coa forma de |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |vida, organización social e cultura das distintas |• Interpretación de datos. |

| |épocas históricas estudadas. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB4.4.3.Explica a diferenza dos dous períodos nos |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |que se divide a Prehistoria e describe as |• Interpretación de datos. |

| |características básicas das formas de vida nestas |• Observación sistemática e directa. |

| |dúas épocas. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB4.4.4.Data a Idade Antiga e describe as |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |características básicas da vida naquel tempo, en |• Interpretación de datos. |

| |especial as referidas á romanización. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB4.5.1.Identifica, valora e respecta o patrimonio |• Observación sistemática e directa. |

| |natural, histórico, cultural e artístico e asume as |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |responsabilidades que supón a súa conservación e |individual e en grupo, intererese… |

| |mellora. | |

|CIENCIAS SOCIAIS |CSB4.6.1.Respecta e asume o comportamento que debe | |

| |cumprirse cando visita un museo ou un edificio |• Observación sistemática e directa. |

| |antigo. | |

|EDUCACIÓN |EPB1.1.1. Analiza, de maneira sinxela e utilizando |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |a terminoloxía axeitada, imaxes fixas atendendo ao |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN |tamaño, formato, elementos básicos (puntos, rectas, |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) |planos, cores, luz, función... ). | |

|EDUCACIÓN |EPB1.1.2. Elabora carteis con diversa información |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |considerando os conceptos de tamaño, equilibrio, |• Interpretación de datos. |

|(EDUCACIÓN |proporción e cor, e engadindo textos utilizando a |• Observación sistemática e directa. |

|PLÁSTICA) |tipografía máis axeitada á súa función. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB1.1.3. Secuencia unha historia en diferentes |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |viñetas nas que incorpora imaxes e textos seguindo o|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN |patrón do cómic. |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB1.1.4. Interpreta e comenta, de forma oral e |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |escrita, o contido das imaxes dunha obra artística |• Interpretación de datos. |

|(EDUCACIÓN |concreta. |• Observación sistemática e directa. |

|PLÁSTICA) | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB1.2.1. Representa formas naturais e artificiais |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |presentes no contexto, utilizando instrumentos, |• Observación sistemática e directa. |

|(EDUCACIÓN |técnicas e materiais adecuados na súa obra persoal. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|PLÁSTICA) | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB1.2.2. Clasifica texturas, formas e cores, |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |atendendo a distintos criterios (similitude, |• Interpretación de datos. |

|(EDUCACIÓN |diferenza, tacto, dureza etc.) |• Observación sistemática e directa. |

|PLÁSTICA) | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB1.2.3. Identifica a influencia dos fondos de cor.|• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN | |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB1.2.4. Recoñece e interpreta de forma oral e |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |escrita o contido das imaxes nunha obra artística. |• Observación sistemática e directa. |

|(EDUCACIÓN | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|PLÁSTICA) | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB1.2.5. Identifica as formas de representar a |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |figura humana nas obras. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN | |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB1.3.1. Describe profesións relacionadas coas |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |artes plásticas e visuais. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN | |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB1.3.2. Procura información sobre artistas |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |plásticos/as da propia cultura ou alleos, en |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN |relación coas características da súa obra. |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB1.3.3. Expresa as sensacións e as apreciacións |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |persoais sobre as obras plásticas dun autor ou dunha|• Observación sistemática e directa. |

|(EDUCACIÓN |autora cun criterio artístico. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|PLÁSTICA) | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB1.4.1. Interpreta e valora a información obtida |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |de imaxes no contexto social, e elabora e comunica |• Interpretación de datos. |

|(EDUCACIÓN |informacións básicas. |• Observación sistemática e directa. |

|PLÁSTICA) | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB1.4.2. Identifica a posición dos elementos |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |plásticos tendo en conta técnicas espaciais. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN | |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB2.1.1. Representa formas naturais e artificiais |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |con diferentes formas, cores, texturas e materiais. |• Observación sistemática e directa. |

|(EDUCACIÓN | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|PLÁSTICA) | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB2.1.2. Consegue dar sensación de profundidade e |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |volume ás súas creacións. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN | |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB2.1.3. Utiliza as cores, as mesturas e a |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |tonalidade con sentido estético, de forma cada vez |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN |máis autónoma. |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB2.1.4. Realiza unha obra con materiais téxtiles |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |de refugo. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN | |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB2.1.5. Experimenta con materiais e texturas para |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |creacións orixinais, integrándoos de diferentes |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN |maneiras. |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB2.1.6. Utiliza ceras, rotuladores, tintas, plumas|• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |etc. para os debuxos usando liñas grosas, finas, |• Observación sistemática e directa. |

|(EDUCACIÓN |sombras, manchas etc. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|PLÁSTICA) | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB2.1.7. Representa obxectos coa técnica da |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |esfumaxe. |• Observación sistemática e directa. |

|(EDUCACIÓN | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|PLÁSTICA) | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB2.1.8. Utiliza e mestura técnicas (acuarela, |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |témperas etc.) con finalidade estética. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN | |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB2.1.9. Identifica as formas en que está |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |representada a figura humana nas obras plásticas. |• Observación sistemática e directa. |

|(EDUCACIÓN | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|PLÁSTICA) | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB2.1.10. Representa imaxes usando diferentes |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |características da cor. |• Observación sistemática e directa. |

|(EDUCACIÓN | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|PLÁSTICA) | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB2.1.11. Utiliza diferentes materiais e texturas |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |(arxila, tecidos, papel etc.) para as súas creacións|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN |plásticas. |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB2.1.12. Recorta, encarta e pega con precisión, |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |con distintos materiais e texturas, creando formas |• Observación sistemática e directa. |

|(EDUCACIÓN |tridimensionais. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|PLÁSTICA) | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB2.2.1. Utiliza a cuadrícula como un elemento que |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |estrutura o espazo gráfico. |• Interpretación de datos. |

|(EDUCACIÓN | |• Observación sistemática e directa. |

|PLÁSTICA) | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB2.2.2. Traza formas xeométricas con precisión, |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |coa axuda das ferramentas básicas (regra, escuadro e|• Observación sistemática e directa. |

|(EDUCACIÓN |cartabón). |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|PLÁSTICA) | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB2.2.3. Aplica nocións métricas e de perspectiva á|• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |construción de estruturas e á transformación do |• Interpretación de datos. |

|(EDUCACIÓN |espazo. |• Observación sistemática e directa. |

|PLÁSTICA) | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB2.2.4. Realiza trazados con precisión utilizando |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |ferramentas básicas. |• Interpretación de datos. |

|(EDUCACIÓN | |• Observación sistemática e directa. |

|PLÁSTICA) | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB2.2.5. Manexa e utiliza escalas e proporcións |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |axeitadas para representar obxectos. |• Interpretación de datos. |

|(EDUCACIÓN | |• Observación sistemática e directa. |

|PLÁSTICA) | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB2.2.6. Realiza composicións plásticas con figuras|• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |xeométricas, apreciando o valor expresivo da cor. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN | |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB2.2.7. Debuxa persoas e obxectos a través dun |• Probas especificas (escritas e orais). |

|ARTÍSTICA |eixe de simetría. |• Observación sistemática e directa. |

|(EDUCACIÓN | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|PLÁSTICA) | |individual e en grupo, intererese… |

|EDUCACIÓN |EPB2.3.1. Coñece e utiliza recursos tecnolóxicos |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |para obter información sobre o contexto artístico e |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN |cultural para as súas producións. |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB2.3.2. Coñece e utiliza recursos tecnolóxicos |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |básicos para a elaboración das propias creacións. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN | |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB2.3.3. Procura imaxes en soporte dixital para as |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |organizar e as transformar nunha produción propia |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN |(novela, historieta, cartel, mural, esquematización |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) |dunha lección da clase etc.). | |

|EDUCACIÓN |EPB2.3.4. Utiliza as tecnoloxías da información e da|• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |comunicación para coñecer expresións artísticas e |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN |culturais dos pobos do mundo. |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB2.4.1. Organiza e planifica o seu propio proceso |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |creativo partindo da idea, recollendo información |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN |bibliográfica, dos medios de comunicación ou da |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) |internet, desenvolvéndoa en esbozos e elixindo os | |

| |que mellor se adecúan aos seus propósitos na obra | |

| |final, sen utilizar elementos estereotipados, sendo | |

| |capaz de compartir cos compañeiros e compañeiras o | |

| |proceso e o produto final obtido. | |

|EDUCACIÓN |EPB2.4.2. Elabora bosquexos e deseños para axustar o|• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |proceso de creación individual ou en grupo, e |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN |presenta os traballos con orde e limpeza. |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB2.5.1. Desenvolve hábitos de orde e limpeza, e |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |usa de forma responsable e axeitada os materiais, os|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN |instrumentos e os espazos. |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB2.5.2. Presenta as tarefas con orde e limpeza, |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |respectando as normas e as indicacións establecidas,|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN |e crea hábitos de traballo. |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|EDUCACIÓN |EPB2.5.3. Selecciona e utiliza as materias de forma |• Observación sistemática e directa. |

|ARTÍSTICA |apropiada e responsable, segundo as súas |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

|(EDUCACIÓN |posibilidades plásticas e os resultados marcados. |individual e en grupo, intererese… |

|PLÁSTICA) | | |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.1.1. Expresa ideas, pensamentos, opinións, |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |sentimentos con certa claridade. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.1.2. Aplica as normas sociocomunicativas: |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |escoita atenta, espera de quendas, participación |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |respectuosa. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.2.1. Integra recursos verbais e non verbais |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |para comunicarse nas interaccións orais, dándolle |• Observación sistemática e directa. |

| |valor complementario a estes. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.2.2. Exprésase cunha pronunciación e unha |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |dicción correctas: articulación, ritmo, entoación. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.3.1. Participa activamente e con coherencia na |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |secuencia das súas ideas en diversas situación de |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |comunicación:- diálogos-exposicións orais segundo |individual e en grupo, intererese… |

| |modelo e guiadas, con axuda, cando cumpra, das | |

| |tecnoloxías da información e comunicación. | |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.3.2. Participa activamente nas tarefas de aula,|• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |cooperando en situación de aprendizaxe compartida. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.4.1. Utiliza o vocabulario axeitado a súa idade|• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |para expresarse con progresiva precisión nos |• Observación sistemática e directa. |

| |diferentes contextos de comunicación. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.4 2. Diferencia polo contexto o significado de |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |correspondencias fonema-grafía idénticas en textos |• Observación sistemática e directa. |

| |significativos. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.5.1. Comprende de forma global a información |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |xeral de textos orais de uso habitual,do ámbito |• Observación sistemática e directa. |

| |escolar e social, identifica o tema e selecciona as |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |ideas principais. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.5.2. Recoñece a tipoloxía de textos orais |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |sinxelos de diversa tipoloxía atendendo á forma da |• Interpretación de datos. |

| |mensaxe (descritivos, narrativos, dialogados, |• Observación sistemática e directa. |

| |expositivos) e a súa intención comunicativa |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |(informativos, literarios e prescritivos). |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.5.3. Responde preguntas correspondentes á |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |comprensión literal. |• Interpretación de datos. |

| | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.5.4. Utiliza a información recollida para levar|• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |a cabo diversas actividades en situación de |• Interpretación de datos. |

| |aprendizaxe individual ou colectiva. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.6.1. Reproduce de memoria breves textos |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |literarios ou non literarios axeitados aos seus |• Observación sistemática e directa. |

| |gustos e intereses. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E | LCB1.7.1. Elabora, imitando modelos, textos orais |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |breves e sinxelos atendendo á forma da mensaxe |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |(descritivos, narrativos, dialogados, expositivos) e|individual e en grupo, intererese… |

| |a súa intención comunicativa (informativos, | |

| |literarios e prescritivos). | |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.7.2. Organiza o discurso axeitándose aos |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |diferentes modos discursivos (narrar, expoñer, |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |describir e dialogar) |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.8.1. Emprega de xeito efectivo a linguaxe oral |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |para comunicarse e aprender: escoita, recollida de |• Interpretación de datos. |

| |datos, pregunta e repregunta. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.9.1. Utiliza de xeito guiado os medios |• Interpretación de datos. |

|LITERATURA |audiovisuais e dixitais para recoller información. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.9.2. Transforma en noticias feitos cotiás |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |próximos á súa realidade, imitando modelos. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB1.9.3. Resume de forma global entrevistas, |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |noticias e debates infantís procedentes dos medios |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |de comunicación. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.1.1. Le en silencio e en voz alta, sen |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |dificultade e con certa expresividade, diferentes |• Observación sistemática e directa. |

| |tipos de textos apropiados á súa idade |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.2. 1. Distingue, de forma xeral, entre as |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |diversas tipoloxías textuais en textos do ámbito |• Observación sistemática e directa. |

| |escolar e social. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.2.2. Resume textos lidos, de diferente |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |tipoloxía, adecuados a súa idade e reflectindo a |• Interpretación de datos. |

| |estrutura e destacando as ideas principais. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.3.1. Formula hipóteses sobre o contido do texto|• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |a partir do título e das ilustracións redundantes. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.3.2. Identifica as palabras clave dun texto. |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.3.3. Activa coñecementos previos axudándose |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |deles para comprender un texto. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.3.4. Relaciona de xeito global, a información |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |contida nos gráficos e ilustracións coa información |• Interpretación de datos. |

| |que aparece no texto. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.3.5. Interpreta mapas conceptuais sinxelos. |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA | |• Interpretación de datos. |

| | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.3.6. Iníciase na utilización autónoma do |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |dicionario en distintos soportes, no seu traballo |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |escolar. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.4.1. Dedica un tempo semanal para a lectura |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |voluntaria de diferentes textos. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.5.1. Consulta biblioteca, de xeito guiado, de |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |diferentes fontes bibliográficas e textos en soporte|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |informático para obter información para realizar |individual e en grupo, intererese… |

| |traballos individuais ou en grupo. | |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.5.2. Localiza na biblioteca de aula e centro |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |lecturas axeitadas ao seu gusto persoal e intereses,|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |aplicando as normas básicas de funcionamento da |individual e en grupo, intererese… |

| |mesma. | |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.5.3. Identifica o argumento de lecturas |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |realizadas dando conta dalgunhas referencias |• Observación sistemática e directa. |

| |bibliográficas: autor ou autora e xénero. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.6.1. Coida, conserva e organiza os seus libros.|• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.7.1. Diferenza entre información e publicidade.|• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.7.2. Formula hipótese sobre a finalidade de |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |textos de tipoloxía evidente a partir da súa |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |estrutura e dos elementos lingüísticos e non |individual e en grupo, intererese… |

| |lingüísticos. | |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB2.10.1. Utiliza as Tecnoloxías da Información e |• Interpretación de datos. |

|LITERATURA |Comunicación para a procura e tratamento guiado da |• Observación sistemática e directa. |

| |información. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB3.1.1. Escribe, en diferentes soportes, textos |• Interpretación de datos. |

|LITERATURA |sinxelo do ámbito escolar e social: atendendo á |• Observación sistemática e directa. |

| |forma da mensaxe (descritivos, narrativos, |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |dialogados, expositivos) e a súa intención |individual e en grupo, intererese… |

| |comunicativa (informativos, literarios e | |

| |prescritivos) diarios, cartas, correos electrónicos,| |

| |noticias, contos, folletos informativos, narracións,| |

| |textos científicos, anuncios publicitarios, | |

| |receitas, instrucións, normas…. | |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB3.1.2. Escribe textos, organizando as ideas |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |utilizando elementos de cohesión básicos e |• Observación sistemática e directa. |

| |respectando as normas gramaticais e ortográficas |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |básicas. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB3.1.3. Elabora e presenta, de forma guiada, un |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |informe sinxelo, utilizando soporte papel e |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |informático sobre tarefas ou proxectos realizados. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB3.1.4. Presenta os seus textos con caligrafía |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |clara e limpeza: evitando riscos, inclinación de |• Observación sistemática e directa. |

| |liñas etc. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB3.2.1. Valora a súa propia produción escrita, así|• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |como a produción escrita dos seus compañeiros. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB3.3.1. Pon interese e esfórzase por escribir |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |correctamente |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB3.3.2. Reproduce textos ditados. |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB3.4.1. Emprega, de xeito guiado e segundo |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |modelos, estratexias de planificación, |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |textualización e revisión do texto. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB3.4.2. Utiliza, para escribir textos sinxelos, |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |borradores que amosan: a xeración e selección de |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |ideas, a revisión ortográfica e a secuencia |individual e en grupo, intererese… |

| |coherente do escrito. | |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB3.5.1. Elabora gráficas sinxelas a partir de |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |datos obtidos de forma guiada. |• Interpretación de datos. |

| | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB3.5.2. Elabora con creatividade textos breves do |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |seu interese: contos, anuncios, rimas, cancións, |• Interpretación de datos. |

| |cómics, carteis, ilustrándoos para facilitar a súa |• Observación sistemática e directa. |

| |compresión ou mellorar a súa presentación. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB3.6.1. Exprésase por escrito, utilizando de xeito|• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |habitual, unha linguaxe non sexista e respectuosa |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |coas diferenzas. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB3.7.1. Usa con axuda Internet e as Tecnoloxías da|• Interpretación de datos. |

|LITERATURA |Información e da Comunicación para escribir, |• Observación sistemática e directa. |

| |presentar os textos e buscar información, buscar |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |imaxes, crear táboas e gráficas etc. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB3.8.1. Produce os textos establecidos no plan de |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |escritura axeitados á súa idade e nivel. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.1.1. Coñece e recoñece as categorías |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |gramaticais pola súa función na lingua: presentar ao|• Observación sistemática e directa. |

| |nome, substituír ao nome, expresar características |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |do nome, expresar accións ou estados. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.1.2. Utiliza con corrección os tempos simples e|• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |compostos nas formas persoais e non persoais do modo|• Observación sistemática e directa. |

| |indicativo e subxuntivo dos verbos ao producir |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |textos orais e escritos. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.1.3. Diferenza familias de palabras. |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.2.1. Coñece, recoñece e usa sinónimos, |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |antónimos, polisémicos ou frases feitas na expresión|• Observación sistemática e directa. |

| |oral e escrita. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.2.2. Recoñece prefixos e sufixos e é capaz de |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |crear palabras derivadas. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.2.3. Identifica e clasifica os diferentes tipos|• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |de palabras nun texto. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.2.4. Utiliza diversos conectores básicos entre |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |oracións ao producir textos orais e escritos. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.2.5. Recoñece a oración simple, distingue |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |suxeito e predicado. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.3.1. Iníciase no coñecemento da estrutura do |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |dicionario e no seu uso para buscar o significado de|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |diferentes tipos palabras. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.3.2. Selecciona a acepción correcta segundo o |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |contexto de entre as varias que lle ofrece o |• Observación sistemática e directa. |

| |dicionario. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.3.3. Utiliza as normas ortográficas básicas nas|• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |súas producións escritas. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.4.1. Utiliza as diferentes clases de palabras |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |para elaborar o discurso. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.4.2. Utiliza correctamente as normas de |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |concordancia de xénero e de número na expresión oral|• Observación sistemática e directa. |

| |e escrita. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.4.3. Aplica as normas de acentuación e |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |clasifica as palabras dun texto. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.4.4. Usa os signos de puntuación ao producir |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |textos escritos. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.4.5. Aplica as normas de uso da til nos seus |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |textos escritos. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.4.6. Utiliza unha sintaxe básica nas producións|• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |escritas propias. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.5.1. Utiliza distintos programas educativos |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |dixitais e outros recursos didácticos ao seu alcance|• Observación sistemática e directa. |

| |e propios da súa idade como apoio e reforzo da |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |aprendizaxe. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.6.1. Valora a variedade lingüística de España. |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB4.7.1. Compara aspectos (gráficos, sintácticos e |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |léxicos) das linguas que coñece. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB 5.1.1. Valora de forma global, as |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |características fundamentais de textos literarios |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |narrativos, poéticos e dramáticos. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB 5.2.1. Realiza lecturas guiadas e comentadas de |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |textos narrativos de tradición oral, literatura |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |infantil, adaptacións de obras clásicas e literatura|individual e en grupo, intererese… |

| |actual. | |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB 5.2.2. Interpreta, intuitivamente, a linguaxe |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |figurada en textos literarios. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB 5.3.1. Distingue algúns recursos retóricos |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |básicos propios dos poemas |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB 5.3.1. Utiliza, de xeito guiado, comparacións, |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |aumentativos, diminutivos e sinónimos en textos |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |literarios. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB 5.4.1. Crea, con axuda, sinxelos textos |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |literarios (contos, poemas, cancións e sinxelas |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |obras teatrais) a partir de pautas ou modelos dados.|individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB 5.5.1. Memoriza e reproduce sinxelos textos |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |orais adecuados á súa idade: contos, poemas, |• Observación sistemática e directa. |

| |cancións. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB 5.6.1. Realiza dramatizacións individualmente e |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |en grupo de textos literarios axeitados á súa idade.|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA CASTELÁ E |LCB 5.7.1. Valora a literatura en calquera lingua, |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |especialmente en lingua galega, como vehículo de |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |comunicación e como recurso de gozo persoal. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.1.1. Comprende as ideas principais dun texto |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |xornalístico oral informativo dos medios de |• Interpretación de datos. |

| |comunicación audiovisual, emitido de xeito claro, |• Observación sistemática e directa. |

| |directo e sinxelo. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.1.2. Elabora un breve resumo dun texto oral. |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.2.1. Accede de xeito guiado a documentos, |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |audiovisuais e dixitais para obter a información |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |necesaria para realizar traballos ou completar |individual e en grupo, intererese… |

| |información. | |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.3.1. Participa nunha conversa entre iguais, |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |comprendendo o que di o interlocutor e intervindo |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |coas propostas propias. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.3.2. Sigue unha exposición da clase e extrae o |• Interpretación de datos. |

|LITERATURA |sentido global. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.3.3. Elabora e produce textos orais |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |(explicacións sinxelas, exposicións, narracións...) |• Observación sistemática e directa. |

| |presentando coherentemente a secuencia de ideas, |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |feitos, vivencias e as súas opinións e preferencias,|individual e en grupo, intererese… |

| |utilizando o dicionario se é preciso. | |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.3.4. Participa no traballo en grupo, así como |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |nos debates. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.4.1. Atende as intervencións dos e das demais |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |en actos de fala orais, sen interromper. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.4.2. Respecta as opinións da persoa que fala. |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.5.1. Respecta as quendas de palabra nos |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |intercambios orais. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.5.2. Respecta as opinións das persoas |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |participantes nos intercambios orais e é consciente |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |da posibilidade de empregar a lingua galega en |individual e en grupo, intererese… |

| |calquera intercambio oral dentro da escola ou fóra | |

| |dela. | |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.5.3. Emprega unha postura e xestualidade |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |adaptada ao discurso, para reforzalo e facilitar a |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |súa comprensión. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.5.4. Exprésase cunha pronuncia e dicción |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |correctas: articulación e volume. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.5.5. Participa na conversa formulando e |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |contestando preguntas. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.6.1. Planifica e elabora un discurso oral |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |coherente, na secuencia de ideas ou feitos |• Observación sistemática e directa. |

| |utilizando un vocabulario adecuado á súa idade. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.6.2. Elabora un discurso oral cohesivo, |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |utilizando algúns nexos básicos. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.6.3. Amosa un discurso oral claro, cunha |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |pronuncia e entoación axeitada e propia da lingua |• Observación sistemática e directa. |

| |galega. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.7.1. Elabora textos sinxelos propios dos medios|• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |de comunicación mediante simulación. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.8.1. Utiliza a expresividade corporal para |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |reforzar o sentido das súas producións orais. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.9.1. Amosa respecto ás ideas dos e das demais e|• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |contribúe ao traballo en grupo. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.10.1. Interésase por expresarse oralmente coa |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |pronuncia e entoación adecuada a cada acto |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |comunicativo. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.11.1. Usa, dunha forma xeral, unha linguaxe non|• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |sexista. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.11.2. Usa, de maneira xeral, unha linguaxe |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |respectuosa coas diferenzas. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.12.1. Identifica diferenzas fonéticas e |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |morfolóxicas moi evidentes en textos orais |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |caracterizados pola súa orixe xeográfica. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.12.2. Valora por igual as distintas variedades |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |xeográficas da lingua galega e o estándar como |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |variante unificadora. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.13.1. Identifica o uso oral da lingua galega |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |con diversos contextos profesionais: sanidade, |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |educación, medios de comunicación, todo tipo de |individual e en grupo, intererese… |

| |comercios. | |

|LINGUA GALEGA E |LGB1.13.2. Recoñece a validez da lingua galega para |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |conversas con persoas coñecidas ou descoñecidas. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.1.1. Comprende a información relevante en |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |textos propios de situacións cotiás e dos medios de |• Observación sistemática e directa. |

| |comunicación social nos que esta se amose de forma |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |evidente. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.1.2. Identifica as ideas principais dun texto |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |(narrativo, descritivo, expositivo) adecuado á súa |• Observación sistemática e directa. |

| |idade. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.1.3. Busca, localiza e selecciona información |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |concreta dun texto sinxelo, adecuado á súa idade. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.1.4. Interpreta, personificacións, hipérboles e|• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |ironías evidentes, en textos de dificultade adecuada|• Observación sistemática e directa. |

| |á súa idade. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.1.5. Identifica a estrutura xeral dun texto e |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |recoñece algúns mecanismos de cohesión (repeticións,|• Observación sistemática e directa. |

| |sinónimos, anáforas pronominais sinxelas). |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.1.6. Emprega o dicionario para resolver as |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |dúbidas de vocabulario que atopa nos textos. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.1.7. Fai unha lectura rápida, selectiva ou |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |integral en función das necesidades de cada momento.|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.2.1. Interpreta e comprende, de maneira xeral, |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |a información de gráficos, esquemas sinxelos e |• Interpretación de datos. |

| |ilustracións, relacionando esta co contido do texto |• Observación sistemática e directa. |

| |que acompañan. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.3.1. Realiza o subliñado das ideas principais |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |dun texto sinxelo. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.3.2. Esquematiza as ideas dun texto sinxelo, |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |indicando as ideas principais. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.3.3. Realiza o resumo dun texto sinxelo. |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.4.1. Deduce, de maneira xeral, o posible |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |contido dun texto antes de lelo, axudándose do |• Observación sistemática e directa. |

| |título e as ilustracións. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.4.2. Relé un texto e marca as palabras clave |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |para acadar a comprensión, cando é preciso. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.5.1. Utiliza, de forma guiada, as tecnoloxías |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |da información para obter información. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.5.2. Utiliza dicionarios dixitais para |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |interpretar a información dun texto. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.6.1. Descodifica sen dificultade as palabras. |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.6.2. Le textos en voz alta, sen dificultade e |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |coa velocidade adecuada. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.6.3. Le textos, adaptados á súa idade e aos |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |seus intereses, en silencio e sen dificultade. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.6.4. Fai lecturas dramatizadas de textos. | |

|LITERATURA | | |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.7.1. Usa a biblioteca de aula con certa |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |autonomía, para obter datos e informacións, e |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |colabora no seu coidado e mellora. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.7.2. Identifica o funcionamento da biblioteca |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |de aula, de centro, así como as virtuais e colabora |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |no seu coidado e mellora. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.7.3. Participa en actividades literarias do |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |centro. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.8.1. Amosa interese pola conservación e |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |organización dos seus libros. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.9.1. Amosa interese pola lectura como fonte de | |

|LITERATURA |aprendizaxe e medio de comunicación. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.10.1. Amosa certa autonomía lectora e |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |capacidade de seleccionar textos do seu interese. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB2.10.2. Expresa, de maneira sinxela, opinións e |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |valoracións sobre as lecturas feitas. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.1.1. Planifica a elaboración do texto, antes de|• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |comezar a escribir, xerando ideas, seleccionando e |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |estruturando a información. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.1.2. Elabora o texto cunha estrutura definida, |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |con coherencia xeral e de xeito creativo. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.1.3. Aplica, de forma xeral, os signos de |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |puntuación (punto, coma, punto e coma, dous puntos, |• Observación sistemática e directa. |

| |puntos suspensivos, signos de exclamación e |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |interrogación). |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.1.4. Aplica, de maneira xeral, a norma |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |lingüística: ortografía, acentuación, léxico, |• Observación sistemática e directa. |

| |morfosintaxe. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.1.5. Escribe textos propios seguindo o proceso |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |de planificación, redacción, revisión e elabora |• Observación sistemática e directa. |

| |borradores. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.1.6. Usa o dicionario durante a elaboración de |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |textos. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.2.1. Elabora, en diferentes soportes, textos |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |propios da vida cotiá e académica, imitando modelos:|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |cartas e correos electrónicos, mensaxes curtas, |individual e en grupo, intererese… |

| |normas de convivencia,avisos, instrucións… | |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.2.2. Redacta textos sinxelos xornalísticos |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |(noticias) e publicitarios (anuncios e carteis). |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.2.3. Elabora diferentes tipos de textos |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |(narrativos, expositivos, descritivos) seguindo un |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |guión establecido. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.2.4. Escribe textos coherentes empregando |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |algúns elementos de cohesión. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.2.5. Resume o contido de textos sinxelos |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |propios do ámbito da vida persoal ou familiar ou dos|• Observación sistemática e directa. |

| |medios de comunicación. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.3.1. Elabora por escrito textos moi sinxelos do|• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |ámbito académico (cuestionarios, resumos, informes |• Observación sistemática e directa. |

| |sinxelos, descricións, explicacións...) para obter, |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |organizar e comunicar información. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.4.1. Elabora textos sinxelos que combinan a |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |linguaxe verbal e non verbal: carteis publicitarios,|• Observación sistemática e directa. |

| |anuncios, cómic. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.5.1. Usa, de xeito guiado, programas |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |informáticos de procesamento de texto. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.6.1. Usa recursos sinxelos gráficos e |• Interpretación de datos. |

|LITERATURA |paratextuais (ilustracións, subliñados, gráficos e |• Observación sistemática e directa. |

| |tipografía) para facilitar a comprensión dos textos |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |e ilustrar o seu contido. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.7.1. Coida a presentación dos textos seguindo |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |as normas básicas de presentación establecidas: |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |marxes, disposición no papel, limpeza, calidade |individual e en grupo, intererese… |

| |caligráfica, interliñado… en calquera soporte. | |

|LINGUA GALEGA E |LGB3.7.2. Valora a lingua escrita como medio de |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |comunicación e como medio de obtención e |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |coñecemento. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.1.1. Sinala a denominación dos textos |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |traballados e recoñece nestes enunciados, palabras e|• Observación sistemática e directa. |

| |sílabas. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.1.2. Identifica o tempo verbal (presente, |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |pasado e futuro) en formas verbais dadas. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.1.3. Diferencia as sílabas que conforman cada |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |palabra, diferenciando a sílaba tónica das átonas. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.1.4. Identifica nun texto substantivos, |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |adxectivos determinantes e cuantificadores. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.1.5. Sinala o xénero e número de palabras dadas|• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |e cámbiao. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.2.1. Aplica xeralmente as normas de |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |acentuación. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.2.2. Coñece e utiliza as normas ortográficas |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |básicas, aplicándoas nas súas producións escritas. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.2.3. Valora a importancia do dominio da |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |ortografía para asegurar unha correcta comunicación |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |escrita entre as persoas falantes dunha mesma lingua|individual e en grupo, intererese… |

| |e para garantir unha adecuada interpretación dos | |

| |textos escritos. | |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.3.1. Emprega con correccións os signos de |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |puntuación. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.3.2. Usa unha sintaxe elemental adecuada nas |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |súas producións. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.3.3. Respecta, de xeito xeral, as normas |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |morfosintácticas de colocación do pronome átono. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.4.1. Usa diversos conectores básicos entre |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |oracións: adición, causa, oposición, contradición...|• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.5.1. Identifica intuitivamente, en oracións |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |sinxelas, o papel semántico do suxeito. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.5.2. Sinala intuitivamente o verbo e os seus |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |complementos, especialmente o suxeito, en oracións. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.6.1. Usa, con certa autonomía, o dicionario en |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |papel ou dixital. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.7.1. Recoñece palabras derivadas e compostas, |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |identificando e formando familias de palabras. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.7.2. Recoñece e usa sinónimos, antónimos, |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |palabras polisémicas de uso habitual. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.8.1. Identifica e valora a lingua galega dentro|• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |da realidade plurilingüe e pluricultural de España e|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |de Europa. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.9.1. Recoñece, de forma xeral, e evita as |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |interferencias entre as linguas que está a aprender.|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB4.9.2. Identifica diferenzas, regularidades e |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |semellanzas elementais sintácticas, ortográficas, |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |morfolóxicas e léxicas entre todas as linguas que |individual e en grupo, intererese… |

| |coñece e/ou está a aprender, como punto de apoio | |

| |para a súa aprendizaxe. | |

|LINGUA GALEGA E |LGB5.1.1. Escoita, memoriza e reproduce textos |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |procedentes da literatura popular oral galega |• Observación sistemática e directa. |

| |(adiviñas, lendas, contos, poemas, cancións, ditos) |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |e da literatura galega en xeral. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB5.1.2. Valora os textos da literatura galega |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |(oral ou non) como fonte de coñecemento da nosa |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |cultura e como recurso de gozo persoal. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB5.2.1. Le en silencio obras e textos en galego da|• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |literatura infantil, adaptacións breves de obras |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |clásicas e literatura actual, en diferentes |individual e en grupo, intererese… |

| |soportes. | |

|LINGUA GALEGA E |LGB5.2.2. Le en voz alta obras e textos en galego da|• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |literatura infantil, adaptacións breves de obras |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |clásicas e literatura actual e en diferentes |individual e en grupo, intererese… |

| |soportes. | |

|LINGUA GALEGA E |LGB5.3.1. Identifica o xénero literario ao que |• Probas especificas (escritas e orais). |

|LITERATURA |pertencen uns textos dados: narrativa, poesía e |• Observación sistemática e directa. |

| |teatro. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB5.4.1. Recrea e compón poemas e relatos, a partir|• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |de modelos sinxelos, para comunicar sentimentos, |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |emocións, preocupacións, desexos, estados de ánimo |individual e en grupo, intererese… |

| |ou lembranzas. | |

|LINGUA GALEGA E |LGB5.5.1. Participa activamente en dramatizacións de|• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |situacións e de textos literarios adaptados á súa |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |idade. |individual e en grupo, intererese… |

|LINGUA GALEGA E |LGB5.6.1. Valora a literatura en calquera lingua, |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |como vehículo de comunicación, fonte de coñecemento |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |doutros mundos, tempos e culturas, e como recurso de|individual e en grupo, intererese… |

| |gozo persoal. | |

|LINGUA GALEGA E |LGB5.7.1. Amosa curiosidade por coñecer outros |• Observación sistemática e directa. |

|LITERATURA |costumes e formas de relación social, respectando e |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |valorando a diversidade cultural. |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB1.1.1. Comunica verbalmente de forma razoada o |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |proceso seguido na resolución dun problema de |• Interpretación de datos. |

| |matemáticas ou en contextos da realidade. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB1.2.1. Reflexiona sobre o proceso de resolución |• Interpretación de datos. |

| |de problemas:revisa as operacións utilizadas, as |• Observación sistemática e directa. |

| |unidades dos resultados, comproba e interpreta as |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |solucións no contexto da situación, busca outras |individual e en grupo, intererese… |

| |formas de resolución etc. | |

|MATEMÁTICAS |MTB1.2.2. Utiliza estratexias heurísticas e procesos|• Probas especificas (escritas e orais). |

| |de razoamento na resolución de problemas. |• Interpretación de datos. |

| | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB1.2.3. Realiza estimacións e elabora conxecturas |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |sobre os resultados dos problemas a resolver, |• Interpretación de datos. |

| |contrastando a súa validez e valorando a súa |• Observación sistemática e directa. |

| |utilidade e eficacia. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB1.2.4. Identifica e interpreta datos e mensaxes |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |de textos numéricos sinxelos da vida cotiá |• Interpretación de datos. |

| |(facturas, folletos publicitarios, rebaixas...). |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB1.3.1. Profunda en problemas unha vez resoltos, |• Interpretación de datos. |

| |analizando a coherencia da solución e buscando |• Observación sistemática e directa. |

| |outras formas de resolvelos. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB1.3.2. Formula novos problemas, a partir dun |• Interpretación de datos. |

| |resolto: variando os datos, propoñendo novas |• Observación sistemática e directa. |

| |preguntas, conectando coa realidade, buscando outros|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |contextos etc. |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB1.4.1. Practica o método científico sendo |• Interpretación de datos. |

| |ordenado, organizado e sistemático. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB1.5.1. Desenvolve e amosa actitudes axeitadas |• Observación sistemática e directa. |

| |para o traballo en matemáticas: esforzo, |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |perseveranza, flexibilidade e aceptación da crítica |individual e en grupo, intererese… |

| |razoada. | |

|MATEMÁTICAS |MTB1.6.1. Utiliza ferramentas tecnolóxicas para a |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |realización de cálculos numéricos, para aprender e |• Interpretación de datos. |

| |resolver problemas. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB2.1.1. Identifica os números romanos aplicando o |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |coñecemento á comprensión de datacións. |• Interpretación de datos. |

| | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB2.1.2. Le, escribe e ordena en textos numéricos e|• Probas especificas (escritas e orais). |

| |da vida cotiá, números (naturais, fraccións e |• Interpretación de datos. |

| |decimais ata as centésimas), utilizando razoamentos |• Observación sistemática e directa. |

| |apropiados e interpretando o valor de posición de |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |cada unha das súas cifras. |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB2.2.1. Descompón, compón e redondea números |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |naturais e decimais, interpretando o valor de |• Interpretación de datos. |

| |posición de cada unha das súas cifras. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB2.3.1. Aplica as propiedades das operacións e as |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |relacións entre elas. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB2.3.2. Realiza sumas e restas de fraccións co |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |mesmo denominador na resolución de problemas |• Interpretación de datos. |

| |contextualizados. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB2.3.3. Realiza operacións con números decimais na|• Probas especificas (escritas e orais). |

| |resolución de problemas contextualizados. |• Interpretación de datos. |

| | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB2.4.1. Emprega e automatiza algoritmos estándar |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |de suma, resta, multiplicación e división (de ata |• Interpretación de datos. |

| |dúas cifras) con distintos tipos de números, en |• Observación sistemática e directa. |

| |comprobación de resultados en contextos de |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |resolución de problemas e en situacións cotiás. |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB2.4.2. Constrúe series numéricas, ascendentes e |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |descendentes, de cadencias 2, 10, 100 a partir |• Observación sistemática e directa. |

| |calquera número e de cadencias 5, 25 e 50 a partir |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |de múltiplos de 5, 25 e 50. |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB2.4.3. Elabora e emprega estratexias de cálculo |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |mental. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB2.4.4. Estima e redondea o resultado dun cálculo |• Observación sistemática e directa. |

| |valorando a resposta. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB2.4.5. Emprega a calculadora aplicando as regras |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |dos eu funcionamento para investigar e resolver |• Interpretación de datos. |

| |problemas. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB2.5.1. Resolve problemas que impliquen o dominio |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |dos contidos traballados, empregando estratexias |• Interpretación de datos. |

| |heurísticas, de razoamento (clasificación, |• Observación sistemática e directa. |

| |recoñecemento das relacións, uso de exemplos |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |contrarios), creando conxecturas, construíndo, |individual e en grupo, intererese… |

| |argumentando e tomando decisións. | |

|MATEMÁTICAS |MTB2.5.2. Reflexiona sobre o procedemento aplicado á|• Observación sistemática e directa. |

| |resolución de problemas revisando as operacións |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |empregadas, as unidades dos resultados, comprobando |individual e en grupo, intererese… |

| |e interpretando as solucións no contexto e buscando | |

| |outras formas de resolvelo. | |

|MATEMÁTICAS |MTB3.1.1. Estima lonxitudes, capacidades e masas de |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |obxectos e espazos coñecidos elixindo a unidade e os|• Interpretación de datos. |

| |instrumentos máis axeitados para medir e expresar |• Observación sistemática e directa. |

| |unha medida, explicando de forma oral o proceso |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |seguido e a estratexia utilizada. |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB3.1.2. Mide con instrumentos, utilizando |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |estratexias e unidades convencionais e non |• Observación sistemática e directa. |

| |convencionais, elixindo a unidade máis axeitada para|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |a expresión dunha medida. |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB3.2.1. Suma e resta medidas de lonxitude, |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |capacidade e masa en forma simple dando o resultado |• Observación sistemática e directa. |

| |na unidade determinada de antemán. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB3.2.2. Expresa en forma simple a medición da |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |lonxitude, capacidade ou masa dada en forma complexa|• Observación sistemática e directa. |

| |e viceversa. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB3.2.3. Compara e ordena medidas dunha mesma |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |magnitude. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB3.3.1. Resolve problemas da vida diaria |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |utilizando as medidas temporais e as súas relacións.|• Interpretación de datos. |

| | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB3.4.1. Coñece a función, o valor e as |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |equivalencias entre as diferentes moedas e billetes |• Interpretación de datos. |

| |do sistema monetario da Unión Europea utilizándoas |• Observación sistemática e directa. |

| |tanto para resolver problemas en situación reais |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |coma figuradas. |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB4.1.1. Clasifica triángulos atendendo aos seus |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |lados e aos seus ángulos, identificando as relacións|• Interpretación de datos. |

| |entre os seus lados e entre ángulos. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB4.1.2. Utiliza instrumentos de debuxo e |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |ferramentas tecnolóxicas para a construción e |• Observación sistemática e directa. |

| |exploración de formas xeométricas. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB4.2.1. Clasifica cuadriláteros atendendo ao |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |paralelismo dos seus lados. |• Interpretación de datos. |

| | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB4.2.2. Identifica e diferencia os elementos |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |básicos da circunferencia e círculo: centro, raio e |• Observación sistemática e directa. |

| |diámetro. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB4.3.1. Identifica e nomea polígonos atendendo o |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |número de lados. |• Interpretación de datos. |

| | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB4.3.2. Recoñece e identifica poliedros, prismas, |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |pirámides e os seus elementos básicos: vértices, |• Observación sistemática e directa. |

| |caras e arestas. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB4.3.3. Recoñece e identifica corpos redondos: |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |cono, cilindro e esfera e os seus elementos básicos.|• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB4.4.1. Representa a escola, o barrio ou a aldea |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |mediante un plano ou esbozo. |• Interpretación de datos. |

| | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB4.5.1. Resolve problemas xeométricos que |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |impliquen dominio dos contidos traballados, |• Interpretación de datos. |

| |utilizando estratexias heurísticas de razoamento |• Observación sistemática e directa. |

| |(clasificación, recoñecemento das relacións, uso de |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |exemplos contrarios), creando conxecturas, |individual e en grupo, intererese… |

| |construíndo, argumentando e tomando decisión. | |

|MATEMÁTICAS |MTB4.5.2. Reflexiona sobre o proceso de resolución |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |de problemas: revisando as operacións utilizadas, as|• Interpretación de datos. |

| |unidades dos resultados, comprobando e interpretando|• Observación sistemática e directa. |

| |as solucións no contexto, propoñendo outras formas |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |de resolvelo. |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB5.1.1. Identifica datos cualitativos e |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |cuantitativos en situacións familiares. |• Interpretación de datos. |

| | |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|MATEMÁTICAS |MTB5.2.1. Realiza análise crítica e argumentada |• Probas especificas (escritas e orais). |

| |sobre as informacións que se presentan mediante |• Interpretación de datos. |

| |gráficas estatísticas. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E | VSCB1.1.1. Expresa a percepción da súa propia |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |identidade relacionando a representación que fai de |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |un mesmo e a imaxe que expresan das demais persoas. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB1.1.2.Manifesta verbalmente unha visión positiva|• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |das súas propias calidades e limitacións. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB1.2.1. Razoa o sentido do compromiso respecto a |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |un mesmo e ás demais persoas. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB1.2.2. Actúa de forma respectable e digna. |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB1.3.1. Reflexiona, sintetiza e estrutura os seus|• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |pensamentos. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB1.3.2. Utiliza estratexias de reestruturación |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |cognitiva, de xeito guiado, sobre situacións da súa |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |realidade. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB1.3.3. Aplica o autocontrol á toma de decisións,|• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |á negociación e a resolución de conflitos, de xeito |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |guiado. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB1.3.4. Expresa os seus sentimentos, necesidades |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |e dereitos, á vez que respecta os dos e das demais |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |nas actividades cooperativas. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB1.4.1. Traballa en equipo valorando o esforzo |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |individual e colectivo para a consecución de |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |obxectivos. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB1.4.2. Asume as súas responsabilidades durante a|• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |colaboración. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB1.4.3 Realiza unha autoavaliación responsable da|• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |execución das tarefas. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB1.5.1. Utiliza o pensamento creativo na análise |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |de problemas e na formulación de propostas de |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |actuación. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB1.5.2.Emprega estratexias para facer fronte á |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |incerteza, ao medo ou ao fracaso. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB1.6.1.Participa na resolución de problemas |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |escolares con seguridade e motivación. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB1.6.2. Realiza propostas creativas e utiliza as |• Probas específicas (orais e escritas). |

|CIVICOS |súas competencias para abordar proxectos sobre |• Observación sistemática e directa. |

| |valores sociais. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB1.6.3. Define e formula claramente problemas de |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |convivencia. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB.1 7.1.Sopesa as consecuencias das súas accións.|• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB1.7.2. Desenvolve actitudes de respecto e |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |solidariedade cara aos demais en situacións formais |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |e informais da interacción social. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.1.1. Expresar con claridade e coherencia |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |opinións, sentimentos e emocións. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.1.2. Emprega apropiadamente os elementos da |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |comunicación verbal e non verbal, en consonancia cos|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |sentimentos. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.1.3. Emprega a comunicación verbal en relación|• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |coa non verbal en exposicións orais. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.1.4. Expón respectuosamente os argumentos. |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.2.1. Escoita exposicións orais e entende a |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |comunicación desde o punto de vista da persoa que |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |fala. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.2.2. Realiza actividades cooperativas |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |detectando os sentimentos e pensamentos que subxacen|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |no que se está a dicir. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.2.3. Colabora en proxectos grupais escoitando |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |activamente, demostrando interese polas outras |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |persoas. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.3.1. Comunícase empregando expresións para |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |mellorar a comunicación e facilitar o achegamento co|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |seu interlocutor nas conversas. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.3.2. Amosa interese polos seus interlocutores.|• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.4.1. Expresa abertamente as propias ideas e |• Probas específicas (orais e escritas). |

|CIVICOS |opinións. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.4.2. Emprega a linguaxe positiva. |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.5.1. Relaciona diferentes ideas e opinións |• Probas específicas (orais e escritas). |

|CIVICOS |para atopar os seus aspectos comúns. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.6.1. Emprega diferentes habilidades sociais. |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.6.2. Participa activamente en actividades |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |grupais e reflexiona sobre a súa contribución á |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |cohesión dos grupos sociais aos que pertence. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.7.1. Respecta e acepta as diferenzas |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |individuais. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.7.2. Recoñece, identifica e expresa as |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |calidades doutras persoas. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.8.1. Forma parte activa das dinámicas do |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |grupo. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB2.8.2. Establece e mantén relacións emocionais |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |amigables, baseadas no intercambio de afecto e a |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |confianza mutua. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.1.1. Desenvolve proxectos e resolve problemas |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |en colaboración. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.1.2. Pon de manifesto unha actitude aberta |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |cara aos demais compartindo puntos de vista e |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |sentimentos durante a interacción social na aula. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.2.1. Amosa boa disposición para ofrecer e |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |recibir axuda para a aprendizaxe. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.2.2. Emprega axeitadamente estratexias de |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |axuda entre iguais. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.2.3. Respecta as regras durante o traballo en |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |equipo. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.2.4. Emprega destrezas de interdependencia |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |positiva. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.3.1. Percibe e verbaliza a necesidade de que |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |existan normas de convivencia nos diferentes espazos|• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |de interacción social |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.3.2. Participa na elaboración das normas da |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |aula. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.3.3. Respecta as normas do centro escolar. |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.4.1. Resolve os conflitos de modo construtivo,|• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |con axuda dunha persoa adulta. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.4.2. Manexa a linguaxe positiva na |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |comunicación de pensamentos e intencións nas |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |relacións interpersoais. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.4.3. Analiza as emocións, sentimentos e |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |posibles pensamentos das partes en conflito. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.5.1. Argumenta a necesidade de protexer os |• Probas específicas (orais e escritas). |

|CIVICOS |dereitos básicos da infancia. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.5.2. Xustifica a importancia de que todos os |• Probas específicas (orais e escritas). |

|CIVICOS |nenos e nenas reciban axuda. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.5.3. Razoa as consecuencias da explotación |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |infantil e a trata de nenos e nenas. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.6.1. Expón verbalmente a correlación entre |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |dereitos e deberes. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.6.2. Razoa a valoración de situacións reais |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |expostas en internet, en relación aos dereitos da |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |infancia. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.6.3. Expón mediante traballos de libre |• Probas específicas (orais e escritas). |

|CIVICOS |creación as conclusións da súa análise crítica das |• Observación sistemática e directa. |

| |diferenzas na asignación de tarefas e |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |responsabilidades na familia e na comunidade escolar|individual e en grupo, intererese… |

| |en función do sexo. | |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.7.1. Expón de forma argumentada a importancia |• Probas específicas (orais e escritas). |

|CIVICOS |de valorar a igualdade de dereitos de homes e |• Observación sistemática e directa. |

| |mulleres, a corresponsabilidade nas tarefas |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |domésticas e o coidado da familia. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.7.2. Realiza traballos de libre creación |• Probas específicas (orais e escritas). |

|CIVICOS |investigando casos de falta de corresponsabilidade |• Observación sistemática e directa. |

| |no coidado da familia presentados nos medios de |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |comunicación. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.8.1. Amosa interese pola natureza que o rodea |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |e séntese parte integrante dela. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.8.2. Razoa os motivos da conservación dos bens|• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |naturais. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.8.3. Propón iniciativas para participar no uso|• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |adecuado de bens naturais razoando os motivos. |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.9.1. Colabora en campañas escolares sobre a |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |importancia do respecto das normas de educación |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |viaria. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.9.2. Investiga sobre as principais causas dos |• Observación sistemática e directa. |

|CIVICOS |accidentes de tráfico coa axuda das novas |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| |tecnoloxías. |individual e en grupo, intererese… |

|VALORES SOCIAIS E |VSCB3.9.3. Expón as consecuencias de diferentes |• Probas específicas (orais e escritas). |

|CIVICOS |accidentes de tráfico. |• Observación sistemática e directa. |

| | |• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo|

| | |individual e en grupo, intererese… |

06. Metodoloxía.

Principios metodolóxicos.

Os principios nos que baseamos a proposta son os seguintes:

Desde a perspectiva epistemolóxica das diferentes áreas de coñecemento:

Non todos coñecemos igual en todo momento.

En cada momento hai influencias sobre o coñecemento que proveñen das experiencias previas e das situacións novas.

O coñecemento é o resultado da interacción entre as experiencias previas e as situacións novas; polo que, máis que transmitirse, constrúese mediante a práctica, co cal se pon de relevo o seu carácter construtivista, social e interactivo.

Calquera coñecemento pode ter diferentes lecturas, significados e presentacións, que poden ser todos obxectivos. Ensinar/aprender supón contrastar perspectivas, enriquecer esquemas conceptuais con novas contribucións por parte de todos, superar as lagoas e emendar os erros.

O ensino debe buscar interaccións cada vez máis ricas e significativas entre os elementos proporcionados por diferentes soportes (textos, audiovisuais…), mediadores (docentes, compañeiros, pais), métodos (didácticas: xeral e especiais) e situacións ou feitos (da vida cotiá, descubrimentos, centros de interese…): globalidade e significatividade.

Desde a perspectiva psicolóxica:

Partir do nivel de desenvolvemento do alumnado:

Das súas características evolutivo-madurativas específicas, en xeral.

Do seu nivel de competencia cognitiva e metacognitiva.

Dos coñecementos previamente construídos.

Asegurar aprendizaxes construtivas e significativas:

* Diagnosticando os coñecementos previos que posúe.

* Conectando e integrando os contidos e estratexias previos cos novos por vivir e aprender. O alumnado, co que sabe e grazas á maneira como o profesor ou a profesora lle presentan a información, reorganiza o seu coñecemento entrando en novas dimensións, transferindo ese coñecemento a outras situacións, descubrindo os principios e procesos que o explican, mellorando a súa capacidade organizativa comprensiva para outras experiencias, ideas, valores e procesos de pensamento que vai adquirir dentro e fóra da aula.

Favorecer a aprendizaxe autónoma:

* Desenvolvendo o profesorado un modelo curricular de natureza procesual que asegure que o alumnado realice aprendizaxes significativas por si mesmos, aprendendo a aprender, adquirindo estratexias cognitivas e metacognitivas que favorezan o asentamento dunha boa memoria comprensiva (semántica). Modelo que, partindo do establecemento de redes conceptuais que permitan representar toda a estrutura da materia de xeito sinxelo e claro, das cales se poidan formar os esquemas conceptuais e cognitivos oportunos, permita a xeración de mapas cognitivos que establezan relacións entre os distintos contidos e faciliten a percepción da súa estrutura ao dar resposta adecuada aos tres interrogantes que a ciencia se fai: que (descrición) e os seus detalles (cales, como, onde e cando), porque (explicación) e para que (intervención).

* Modificando progresivamente os esquemas previos do coñecemento dos alumnado desde o saber cotián ata o saber científico.

Potenciar a actividade:

* Facilitando a reflexión á hora da acción.

* Posibilitando que o alumno e a alumna cheguen a facer aquelas actividades que aínda non son capaces de realizar sós, pero si coa axuda conveniente (zona de desenvolvemento potencial).

Desde a perspectiva pedagóxica

Partir da avaliación inicial, específica e global:

Das súas aptitudes e actitudes.

Das súas necesidades e intereses.

Dos seus coñecementos previos, xerais e por áreas.

Motivar axeitadamente:

* Creando situacións que conecten cos seus intereses e expectativas, partindo das súas propias experiencias.

* Propiciando un clima de comunicación, cooperación e harmonía nas relacións.

* Espertando unha motivación intrínseca que potencie o gusto por aprender, especialmente a través dunha atribución causal positiva, tanto do profesorado como do propio alumnado.

Analizar os esquemas previos de coñecemento:

* Asegurando que se posúen os requisitos básicos para poder abordar a seguinte nova aprendizaxe.

* Reforzando os conceptos previos máis débiles e sensibles.

Fomentar a zona de desenvolvemento potencial na adquisición dos novos coñecementos:

* Incorporando mediante a actitude docente o exemplo adecuado que se debe seguir (currículo implícito ou latente).

* Facilitando que poida desenvolver a súa actividade coa mínima axuda necesaria. Consolidando os enlaces entre os coñecementos previos e os novos.

* Estruturando e dosificando os novos contidos conceptuais de forma apropiada (redes, esquemas e mapas).

* Promovendo a funcionalidade das aprendizaxes, aplicándoas e transferíndoas a outras situacións ou contidos diferentes.

* Tendo moi en conta os coñecementos de cada materia, respectando a súa estrutura epistemolóxica, a súa lóxica interna específica e os avances do momento.

Especificamente, estes principios deben facilitar:

A conexión co nivel de desenvolvemento real e potencial do alumnado atendendo ás súas diferenzas individuais e partindo do próximo para chegar ao afastado. Esta atención á diversidade requirirá a elaboración de programas específicos que asuman a función compensadora que pretende a Educación Primaria.

A comunicación a través do diálogo e a apertura a outras formas de pensar e obrar.

Un clima afectivo rico en vivencias baseadas no respecto mutuo, que procure a motivación necesaria para espertar, manter e incrementar o interese dos alumnos e das alumnas.

Progreso do xeral ao particular, de forma cíclica, en función do pensamento globalizado do alumno e da alumna, integrando as áreas coa formulación de contidos conceptuais, procedementais e actitudinais comúns, tendo en conta a transversalidade do currículo.

A adaptación da acción educativa ás diferenzas persoais (capacidade, intereses e ritmo de aprendizaxe), como base do desenvolvemento integral e autónomo.

Espírito de grupo co exercicio da participación e a cooperación, practicando a aprendizaxe grupal, a interacción e a interrelación de iguais e de discentes e docente.

A organización de contidos, de xeito que exista harmonía entre as metas e os medios que se utilizan para acadalas.

A actividade constante do alumno e da alumna, xa que se entende como ferramenta básica da aprendizaxe autorregulada.

A flexibilidade adecuada nas diversas situacións de aprendizaxe, tanto na selección da metodoloxía máis aconsellable en cada caso como nos aspectos organizativos espazo-temporais.

A aprendizaxe construtivo-significativa, partindo da consolidación do saber anterior e do reforzo daquel que permita enlazar os organizadores previos co novo coñecemento que se debe adquirir.

O xogo como elemento motivador fundamental na construción da moralidade, xa que regula o paso da heteronomía á autonomía persoal e social.

A creatividade como forma diversificada e enriquecedora de comunicación.

Tránsito desde a formación de conceptos e a aplicación de procedementos á construción de hábitos e á definición de actitudes, culminando a consolidación de valores e respecto das normas.

Contacto escola-familia como marco afectivo-efectivo de relacións e, por extensión, de toda a comunidade educativa.

Agrupamento do alumnado.

O agrupamento é unha esixencia da diversidade e un indicador da autonomía do centro, e ten como finalidade garantir que todos os alumnos aprendan e consigan os obxectivos educativos marcados. A diversidade de agrupamentos proporciona unha mellor explotación das actividades escolares e constitúe un instrumento de adecuación metodolóxica ás necesidades dos alumnos.

Os criterios de distribución do alumnado por aulas son moi diversos e deben ter en conta aspectos como o punto de partida do/a alumno/a ao chegaren ao inicio do ciclo e de cada curso, as peculiaridades educativas do centro e a natureza da área ou actividade.

Estes son os criterios máis empregados na agrupación:

Idade cronolóxica.

Equilibrio nenos/nenas.

Rendemento académico e ritmo de aprendizaxe.

Intereses.

Motivación.

Natureza área/materia.

O agrupamento non ten porque limitarse a un único modelo, xa que supón limitar o potencial enriquecedor do proceso educativo. Establecer diferentes agrupamentos facilita a aprendizaxe entre iguais, a cooperación e o traballo colaborativo, a cohesión do grupo, o traballo por proxectos, a atención á diversidade, a pertenza ao centro, a mediación en conflitos e a relación co contorno e cos servizos da comunidade. Segundo as características e necesidades do alumnado, e segundo a natureza disciplinar da actividade ou área, os tipos de agrupamentos máis empregados son:

Aula

Gran grupo

Pequeno grupo ou parella

Obradoiros

Equipos de traballo cooperativo

Grupos de actividade

Organización dos espazos.

Desde unha perspectiva de etapa, o contido das decisións relativas á organización do espazo pode referirse a:

Espazos propios do grupo (aula): cada titor/a organizará o espazo na súa aula como crea conveniente para o desenvolvemento da actividade lectiva tendo en conta variables como idade e agrupamento de alumnado, mobiliario, iluminación, temperatura, materiais existentes na aula… Se nunha aula imparten actividades lectivas outros/as mestres/as ademais do/a titor/a, estes tentarán de axudar aos especialistas na disposición de material común: tal como o ordenador ou canón retroproxectores. E os mestres especialistas á súa vez tentarán deixar a distribución das cadeiras e mesas tal e como as tiña o/a mestra titor/a.

Espazos compartidos polo alumnado: o alumnado de Primaria comparte espazos co alumnado de outras etapas educativas dentro do centro e, asemade, utilizan habitualmente outros espazos, tanto interiores do centro educativo como exteriores. Algúns destes espazos son os seguintes:

* Biblioteca.

* Sala de informática.

* Aula de música.

* Pavillón (no exterior do centro)

* Aula de audiovisuais.

Organización dos tempos.

As previsións de traballo na aula e no centro escolar deben axustarse realmente ao tempo dispoñible. Por iso, é preciso realizar unha temporizacion que inclúa a elaboración dun horario xeral, co correspondente desenvolvemento das áreas e dun horario de actividade docente, no que se terán en conta as restantes actividades organizativas do centro.

07. Procedementos de avaliación.

A Orde de 9 de xuño de 2016 que establece a avaliación da educación primaria na comunidade autónoma de Galicia dinos que esta debe ser global, continua, formativa e integradora.

Deste xeito, a avaliación é un elemento fundamental e inseparable da práctica educativa que permite recoller, en cada momento, a información necesaria para poder realizar os xuízos de valor oportunos que faciliten a toma de decisións respecto do proceso de ensino-aprendizaxe. Non se pode circunscribir a un só aspecto ou momento, senón que se debe estender ao longo de todo o proceso educativo de forma global e sistemática; por unha parte, indicando que obxectivos se conseguen e cales non, e, por outra, en que grao de profundidade e onde, como, cando e por que se producen os problemas ou erros.

En calquera caso, sempre é bo ter presente que debe ser a avaliación e cales son os seus principios e as súas modalidades máis convenientes.

Principios da avaliación.

O proceso de avaliación rexerase segundo os seguintes principios:

Que sexa un medio, non un fin en si mesma.

Que constitúa un proceso continuo, progresivo e sistemático.

Que atenda ás diferenzas individuais.

Hai que partir do que se quere avaliar e despois avalialo.

Traballar en equipo á hora do seu deseño.

Ter flexibilidade ao elixir os criterios ou probas.

Debe basearse en criterios claros e o máis obxectivos posibles.

Hai que dotala dun mínimo de requisitos para a súa realización.

Debe tratar aspectos cualitativos e cuantitativos.

Reflectir de maneira clara: que, como e cando debe realizarse.

Propiciar ao seu termo o proceso de reorganización específico e global (feed-back).

Modalidades de avaliación.

Dentro do proceso de avaliación poden distinguirse as seguintes modalidades:

Avaliación inicial do alumnado.

Ademais da información recibida obtida no expediente escolar, o novo profesor titor aplicaralle ao alumnado unha proba inicial coa que se determinará o punto de partida dende o que este inicia as novas aprendizaxes, e o equipo docente tomará as decisións relativas ao desenvolvemento do currículo e á súa adecuación ás súas características e o seu nivel de coñecementos.

Do mesmo xeito, estes datos servirán de base para adoptar as medidas necesarias de atención á diversidade recollidas no plan correspondente a aqueles alumnos e alumnas que o precisen co fin de facilitarlles a continuación do seu proceso de aprendizaxe e o acceso ao currículo.

Avaliación continua

A avaliación continua será realizada polo equipo docente de cada un dos cursos do ciclo de xeito colexiado e será coordinada polo seu profesor titor.

Cando o progreso dun alumno ou unha alumna non sexa o axeitado, adoptaranse as medidas de atención á diversidade que procedan.

As sesións de avaliación que se realizarán ao longo de cada curso escolar serán tres: unha no mes de decembro, outra no mes de marzo, e a última no mes de xuño.

En cada sesión de avaliación que celebren os equipos docentes, da que o titor levantará unha acta, intercambiarase información e adoptaranse os acordos e decisións que se considere sobre o proceso de aprendizaxe do alumnado orientadas á súa mellora, e realizarase igualmente unha valoración dos resultados derivados destes acordos. Igualmente acordarase a información que, sobre o proceso persoal de aprendizaxe seguida, se transmitirá a cada alumno ou alumna e ao seu pai, a súa nai ou os seus titores legais.

Avaliación final

Ao termo de cada curso, valorarase o progreso global de cada alumno e alumna, no marco do proceso de avaliación continua levado a cabo. E, ao finalizar o ciclo, o equipo docente, tendo en conta os mínimos esixibles que figuran nos correspondentes currículos de cada ciclo, e informados o pai, a nai ou os titores legais, tomará a decisión sobre a promoción ou non do alumno/a ao seguinte ciclo ou etapa. Para a adopción da decisión tomarase especialmente en consideración a información e o criterio do profesor ou a profesora titor.

O profesor titor do alumnado citará individualmente os representantes legais aos que informará por escrito sobre os resultados do proceso de avaliación e sobre a decisión sobre a promoción ao ciclo seguinte. Esta información referirase aos obxectivos establecidos no currículo para as distintas áreas e aos progresos e dificultades detectados no grao de adquisición das competencias básicas e na consecución dos obxectivos de cada unha das áreas.

No caso de ter que avaliar un alumno con necesidade específica de apoio educativo, o titor/a, co asesoramento do equipo de orientación educativa e do profesorado de apoio á integración, aplicará os criterios de avaliación que fose establecido nas adaptacións curriculares, as cales serán o referente fundamental para valorar o grao de adquisición das competencias básicas.

Co fin de garantir a continuidade do proceso de formación do alumnado, cada alumno ou alumna disporá ao finalizar a etapa dun informe sobre a súa aprendizaxe, os obxectivos alcanzados e as competencias claves adquiridas. O devandito informe será elaborado polo equipo docente, de acordo co establecido, a tales efectos, pola consellería competente en materia de educación.

Instrumentos e procedementos de avaliación

Debido a que os instrumentos de avaliación, deben ser variados, teñen que dar información concreta do que se pretende avaliar, deben ser aplicables en situacións máis ou menos estruturadas da actividade escolar e deben permitir avaliar a transferencia dos aprendizaxes a contextos distintos daqueles nos que se adquiriron, sinalamos os seguintes instrumentos e procedementos de avaliación:

• Probas especificas (escritas e orais).

• Interpretación de datos.

• Observación sistemática e directa.

• Diarios de clase: anotando o comportamento, traballo individual e en grupo, intererese…

08. Criterios de cualificación.

Áreas dos titores.

|ÁREAS |INSTRUMENTOS |% |OBSERVACIÓNS |

| |PROBAS | |40% | |

|Ciencias Sociais |OBXECTIVAS |- Controis escritos. | |Boa presentación dos traballos: Orde |

|Ciencias Naturais | | | |e limpeza |

|Lingua Galega e Literatura| |- Controis orais | | |

|Lingua Castelá e | | | |Actividades realizadas |

|Literatura | | | | |

|Matemáticas | | | |Ortografía |

|Valores Sociais e Cívicos | | | | |

|Libre configuración | | | |Puntualidade nas tarefas |

| | | | | |

| | | | |Tempo de execución: ritmo de traballo|

| | | | | |

| | | | |Esforzo |

| | |- Actividades da aula (caderno de |40% | |

| | |traballo, fichas, traballos | | |

| | |persoais, participación na clase, | | |

| | |exposicións,...) | | |

| |COMPORTAMENT| |20% |Interese |

| |O | | |Motivación |

| | | | |Atención |

| | | | |Disposición |

| | | | |Esforzo, constancia, perseveranza… |

| | | | |Iniciativa |

| | | | |Participación e compromiso |

|Actitude | | | |Planificación do estudo |

| | | | |Responsabilidade |

|Cumprimento de normas | | | | |

| | |-Observación directa e continuada | |Adaptación ao grupo: adaptación, |

|Relacións interpersoais | | | |colaboración, tolerancia |

| | | | | |

| | | | |Corrección no trato: |

| | | | |cos compañeiros, co profesorado, co |

| | | | |titor/a |

| | | | | |

| | | | |Compañeirismo |

| | | | |Sensibilidade |

| | | | |Empatía |

| | | | |Coidado domaterial |

| | | | |Traer o material |

| | | | |Realización das tarefas. |

|ÁREAS |INSTRUMENTOS |% |OBSERVACIÓNS |

En función deste criterios estableceremos a cualificación, que tendo en conta o Decreto 105/2014, do 4 de setembro, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia e tamén a orde de avaliación do 9 de xuño de 2016, será numérica dende o 1 ao 10.

|CUALIFICACIÓN |RANGO DE PUNTUACIÓN |

|SOBRESAÍNTE (SB) |9 o 10 |

|NOTABLE (NT) |7 u 8 |

|BEN (BE) |6 |

|SUFICIENTE (SU) |5 |

|INSUFICIENTE (IN) |1,2,3 o 4 |

09. Directrices e instrumentos para a realización da avaliación inicial.

Ao inicio do curso académico faise necesario realizar unha avaliación inicial que sirva como referente á hora de adaptar a resposta educativa ás necesidades do grupo e á diversidade e características individuais de cada alumno/a.

A avaliación inicial realizarase durante as primeiras semanas do curso académico, nas que o profesorado adicaremos a recoller información sobre:

As características do alumno/a (intereses).

O seu entorno socio-familiar (indagando no expediente académico ou se fose necesario realizando entrevistas persoais cos pais/nais ou titores legais).

O contexto educativo (dinámica de aula-relacións entre compañeiros).

A competencia curricular nas diferentes áreas, utilizando os instrumentos que cada mestra/e estime pertinentes.

Área de matemáticas.

|NOME DA ALUMNA/O: |

|INDICADORES DE AVALIACIÓN INICIAL DA ÁREA DE MATEMÁTICAS |SI |CON DIFICULTADE |

|Le e escribe números de ata seis cifras. | | |

|Suma, resta e multiplica con levadas. | | |

|Fai divisións cunha cifra no divisor. | | |

|Resolve problemas de máis dunha operación. | | |

|Coñece as principais medidas de masa, capacidade e lonxitude. | | |

|Le e escribe horas tanto de reloxos analóxicos como dixitais. | | |

|Calcula perímetros e recoñece distintos polígonos. | | |

Área de lingua castelá e literatura.

|NOME DO/A ALUMNO/A: |

|INDICADORES DA AVALIACIÓN INICIAL DA ÁREA DE LINGUA CASTELÁ E LITERATURA |SI |CON DIFICULTADE |

|Le de maneira comprensiva textos axeitados a súa idade. | | |

|Sabe utilizar o dicionario. | | |

|Coñece sinónimos e antónimos dunha palabra. | | |

|Utiliza os signos de puntuación básicos de maneira axeitada. | | |

|Coñece regras de ortografía básicas. | | |

|Diferencia suxeito de predicado. | | |

|Diferencia nomes de verbos e adxectivos. | | |

Área de lingua galega e literatura.

|NOME DO/A ALUMNO/A: |

|INDICADORES DA AVALIACIÓN INICIAL DA ÁREA DE LINGUA GALEGA E LITERATURA |SI |CON DIFICULTADE |

|Le de maneira comprensiva textos axeitados a súa idade. | | |

|Sabe utilizar o dicionario. | | |

|Coñece sinónimos e antónimos dunha palabra. | | |

|Utiliza os signos de puntuación básicos de maneira axeitada. | | |

|Coñece regras de ortografía básicas. | | |

|Diferencia suxeito de predicado. | | |

|Diferencia nomes de verbos e adxectivos. | | |

Área de Ciencias Naturais.

|NOME DO/A ALUMNO/A: |

|INDICADORES DE AVALIACIÓN INICIAL NA ÁREA DE CIENCIAS NATURAIS |SI |CON DIFICULTADE |

|Coñece as funcións vitais do corpo. | | |

|Nomea algún oso e algún músculo. | | |

|Coñece os cinco sentidos e para que sirven. | | |

|Nomea algún tipo de ser vivo distinto de animais e plantas. | | |

|Coñece o proceso de reprodución das plantas. | | |

|Coñece a importancia do reciclado de materiais. | | |

|Nomea algunha fonte de enerxía. | | |

|Distingue máquinas simples de compostas. | | |

Área de Ciencias Sociais.

|NOME DO/A ALUMNO/A: |

|INDICADORES DE AVALIACIÓN INICIAL NA ÁREA DE CIENCIAS SOCIAIS |SI |CON DIFICULTADE |

|Coñece o ciclo da auga. | | |

|Distingue tipos de paisaxe. | | |

|Recoñece a distribución e funcións da poboación. | | |

|Sabe cal é o seu concello. | | |

|Distingue distintas épocas da historia. | | |

Área de Plástica

|NOME DO/A ALUMNO/A: |

|INDICADORES DE AVALIACIÓN INICIAL NA ÁREA DE EDUCACIÓN ARTÍSTICA (PLÁSTICA) |SI |CON DIFICULTADE |

|Realiza diferentes tipos de liña. | | |

|Identifica as cores primarias e secundarias. | | |

|Recoñece formas habituais no seu contorno. | | |

|Debuxa simetrías. | | |

|Identifica obras artísticas. | | |

Área de Valores Sociais e Civicos

|NOME DO/A ALUMNO/A: |

|INDICADORES DE AVALIACIÓN INICIAL NA ÁREA DE VALORES CÍVICOS E SOCIAIS |SI |CON DIFICULTADE |

|Coñecese a sí mesmo e os seus desexos. | | |

|Respeta os turnos de palabra, sabe agardar a quenda e é quen de dialogar. | | |

|Ordea as súas cousas e sabe organizarse. | | |

|Recoñece cando algo é xusto e inxusto. | | |

|Expresa os seus sentimentos e é tolerante cos dos demáis. | | |

|Valora a amizade como fonte de admiración e respeto. | | |

|Respeta e coida o medio ambiente. | | |

10. Medidas de atención a diversidade.

VALORACIÓN INICIAL E VÍAS DE ACTUACIÓN

Co obxecto de nos axustar o máximo posible á realidade dos nosos alumnos, acordamos realizar unha valoración das súas características segundo os seguintes parámetros:

❖ Que valorar:

Rendemento do alumno no curso anterior.

Personalidade.

Afeccións e intereses.

Situación económica e cultural da familia.

etc.

❖ Como obter a información:

Informes de titores anteriores.

Cuestionario previo aos alumnos.

Entrevista individual.

Cuestionario aos pais.

Entrevista cos pais.

etc.

Deste xeito, o centro prevé distintas vías de resposta ante o amplo abano de capacidades, estilos de aprendizaxe, motivacións e intereses dos alumnos.

Consideramos adaptacións curriculares cantos cambios se produzan no currículo co fin de atender as diferenzas individuais dos nosos alumnos. O equipo ou o profesor, ao establecer cada adaptación, deberá determinar con antelación tanto a estratexia que hai que seguir coma as características do alumno ou da alumna que podan axudar ou entorpecer a estratexia: en que agrupamentos traballa mellor, que tempo permanece concentrado, a que reforzos é receptivo, que autoconcepto ten etc.

Dentro das adaptacións curriculares imos diferenciar dous modelos de resposta en función das situacións de distinta natureza que imos encontrar:

❖ Adaptacións curriculares non-significativas.

❖ Adaptacións curriculares significativas.

ADAPTACIÓNS CURRICULARES NON SIGNIFICATIVAS

Aconséllase o seu uso cando as dificultades de aprendizaxe non son moi importantes. As características fundamentais deste tipo de medidas son as seguintes:

- Non precisan dunha organización moi diferente da habitual.

- Non lles afectan aos compoñentes prescritivos do currículo.

Aínda que en cada unha das áreas se aplicarán de forma específica unha serie de medidas concretas que permitan a adecuación ás diferenzas individuais dos alumnos, quixemos establecer unha serie de pautas ou directrices xerais que actúen como marco de referencia para o conxunto do profesorado e que sirvan para unificar as actuacións de cada profesor.

❖ Programación de contidos e actividades.

Unha medida aplicable pode ser a diferenciación de niveis nos contidos e nas actividades. Esta diferenciación de niveis responderá tanto ás distintas capacidades e estilos de aprendizaxe coma aos diverxentes intereses e motivacións dos alumnos.

- Contidos.

Dentro do conxunto de contidos que lle asignaramos para a súa aprendizaxe por parte dos alumnos a cada área e curso, estableceremos unha diferenciación entre información básica e información complementaria. É dicir, en primeiro lugar fixaremos un corpo de contidos esenciais que deben ser aprendidos por todos para alcanzar os obxectivos previstos. A partir de aí, consideraremos outra serie de contidos que poderán ser traballados ou non en función das peculiaridades e das necesidades de cada alumno.

- Actividades.

As actividades organizaranse por categorías en función da súa distinta finalidade. Por un lado, contemplaremos actividades de reforzo, de consolidación daquelas aprendizaxes que consideramos básicas; para iso, o nivel de dificultade das tarefas propostas estará en consonancia coa asequibilidade media que caracteriza a información esencial. Por outro lado, deseñaremos outro tipo de actividades máis diversificadas que impliquen ben unha complexidade maior, ben unha ampliación da perspectiva do tema traballado.

❖ Metodoloxías diversas.

O mellor método de ensinanza para alumnos cunhas determinadas características pode non selo para alumnos con características diferentes e á inversa. É dicir, os métodos non son mellores ou peores en termos absolutos, senón en función de que o tipo de axuda que ofrecen responda ás necesidades que en cada momento demandan os alumnos.

As adaptacións na metodoloxía didáctica son un recurso que se pode introducir na forma de enfocar ou presentar determinados contidos ou actividades, como consecuencia de diversas circunstancias:

- Os distintos graos de coñecementos previos detectados nos alumnos.

- A existencia de diferentes graos de autonomía e responsabilidade entre os alumnos.

- A identificación de dificultades en procesos anteriores con determinados alumnos.

Estas modificacións non deberían producirse só como resposta á identificación de dificultades, senón como prevención das mesmas.

❖ Material didáctico complementario.

A utilización de materiais didácticos complementarios permite axustar o proceso de ensinanza e aprendizaxe ás diferenzas individuais dos alumnos. De forma xeral, este tipo de material persegue catro obxectivos:

- Consolidar contidos nos que a súa adquisición por parte dos alumnos supón unha maior dificultade.

- Ampliar e afondar en temas de especial relevancia para o desenvolvemento da área.

- Practicar habilidades instrumentais ligadas aos contidos de cada área.

- Enriquecer o coñecemento daqueles temas ou aspectos sobre os que os alumnos mostran curiosidade e interese.

❖ Agrupamentos flexibles e ritmos diferentes.

A organización de grupos de traballo flexibles no seo do grupo básico permite o seguinte:

- Que os alumnos poidan situarse en distintas tarefas.

- Propoñer actividades de reforzo ou ampliación segundo as necesidades de cada grupo.

- Adaptar o ritmo de introdución de novos contidos.

Este tipo de adaptacións require unha reflexión sobre dous aspectos:

- As aprendizaxes básicas e imprescindibles para seguir progresando.

- A incorporación dunha avaliación que detecte as necesidades de cada grupo.

ADAPTACIÓNS CURRICULARES SIGNIFICATIVAS

Consisten basicamente na adecuación dos obxectivos educativos, na eliminación ou na inclusión de determinados contidos esenciais e na conseguinte modificación dos criterios de avaliación.

• Destinatarios.

Estas adaptacións lévanse a cabo para lles ofrecer un currículo equilibrado e relevante aos alumnos con necesidades educativas especiais.

Dentro deste colectivo de alumnos, contémplanse tanto aqueles que presentan limitacións de natureza física, psíquica ou sensorial, como os que posúen un historial escolar e social que produciu “lagoas” que impiden a adquisición de novos contidos e, á vez, desmotivación, desinterese e rexeitamento.

• Finalidade.

Tenderán a que os alumnos alcancen as capacidades xerais da etapa de acordo coas súas posibilidades. O obxectivo último deberá ser proporcionarlle a cada alumno a resposta que necesita en función das súas necesidades e tamén dos seus límites, tratando que esa resposta se aparte o menos posible das que son comúns para todos os alumnos.

• Avaliación e diagnóstico previo.

O maior ou menor afastamento do currículo básico dependerá da avaliación e do diagnóstico previo de cada alumno, que debe realizar o Departamento de Orientación.

Este ano en terceiro ciclo non curso ningún alumno/a que necesite este tipo de intervención.

CONDICIÓNS PARA UNHA ATENCIÓN EFECTIVA

A integración dos alumnos con necesidades educativas especiais e a concreción das adaptacións curriculares serán posibles mercé ás seguintes medidas articuladas no centro:

a) A cualificación do profesorado e a importancia da acción titorial.

O profesorado do centro posúe a predisposición, a sensibilidade e a formación necesarias para asumir a tarefa de colaborar co Departamento de Orientación e seguir as súas directrices.

b) A metodoloxía.

O centro parte da constatación de que os alumnos con dificultades de aprendizaxe aprenden, basicamente, da mesma forma ca o resto. É dicir, os axustes metodolóxicos van responder a uns principios e unhas consideracións sobre a aprendizaxe que son comúns a todos os alumnos.

Non obstante, convén poñer a énfase na planificación máis rigorosa e minuciosa, na flexibilidade, na metodoloxía activa e na globalización. Dentro deste contexto metodolóxico fíxanse unha serie de medidas especialmente beneficiosas:

- O traballo nun pequeno grupo.

- As visitas e as saídas ao contorno.

- O uso do ordenador e de diversidade de materiais e recursos.

c) Espazos.

Para favorecer o proceso de integración-normalización e para crear as condicións óptimas para o fomento de interaccións ricas e fluídas, prevense as seguintes medidas:

- Salas para as actividades de apoio específico.

- Posibilidade de modificar a aula e de crear máis dun espazo.

- Disposición adecuada do mobiliario e coidado das condicións ambientais (acústica, visibilidade…).

- Supresión de barreiras arquitectónicas.

d) Tempos.

A xestión do tempo guiarase por dous criterios: a adaptación ás peculiaridades especiais de cada alumno e a flexibilidade horaria. Así, algunhas actividades requirirán tempos máis prolongados (talleres, saídas etc.) e outras máis reducidos, debido á fatiga, falta de concentración ou outros motivos.

11. Accións de educación en valores e de contribución ao plan de convivencia.

Incorporación da educación en valores democráticos como contido de carácter transversal

A educación en valores democráticos constituen unha serie de contidos que deberán

integrarse e desarrollarse en todas as áreas do currículo:

• Educación para a tolerancia, para a paz.

• Educación para a convivencia.

• Educación intercultural.

• Educación parala igualdade entre homes y mulleres.

• Educación ambiental.

• Educación para a promoción de saude.

• Educación sexual.

• Educación do Consumidor.

• Educación vial.

Educación do Consumidor

Trátase de estudar o tema do consumo en todas as súas vertentes cunha metodoloxía creativa e práctica, establecida en torno á experiencia persoal, que mostre os factores relacionados e implicados na actividade diaria, e de establecer comportamentos críticos e responsables en materia de consumo. Comprende distintos temas:

A publicidade: recoñecemento desta e análise, crítica e elaboración de anuncios en clase. Traballarase fundamentalmente no terceiro ciclo.

A alimentación: coñecer os procesos de produción e comercialización do produto, identificar as etiquetas e realizar unha compra equilibrada.

A vivenda: crear condutas que contemplen o uso correcto dos enseres e espazos da vivenda, o emprego de produtos domésticos que poidan resultar perigosos, e analizar o proceso de compra ou aluguer.

Xogos, xoguetes e material escolar.

Ecoloxía e consumo: coñecer a incidencia do consumo no medio ambiente, as técnicas de reciclaxe e favorecer hábitos de aforro.

O diñeiro, os bancos e a compra: relacionar tipos de moedas, aforro, análise do proceso de compra, manexar pequenos orzamentos...

Os servizos públicos. Coñecer os servizos publicos

Saúde e seguridade. Medidas de precaución para evitar accidentes e minimizar os riscos. Uso correcto do material e do propio corpo. Hábitos de hixiene, de alimentación.

Lecer e tempo libre: valorar formas de tempo libre como a lectura e o xogo, dosificar o uso da televisión,…

Educación Ambiental

A través do coñecemento activo do contorno e de forma gradual implícase aos alumnos e alumnas na conservación e respecto do medio, formando unha mentalidade crítica e participativa , responsabilizando ao alumno dentro das súas posibilidades na preservación dos recursos. Pretendemos conseguir a creación de hábitos e actitudes con respecto á actuación individual no contorno.

Educación Moral e Cívica

Discusión de dilemas morais: baséase na discusión de breves historias que entrañen un conflito de valores, co cal o alumno crea argumentos e dúbidas ao redor dos valores propios, para restablecer o equilibrio de valores nun nivel de xuízo moral superior.

Clarificación de valores: trátase de suscitar ao alumno unha revisión dos seus conceptos, crenzas e valores para conseguir que reflexione achega dos mesmos. Acódese para iso a unha lista de frases inacabadas ou a un conxunto de preguntas pechadas que obriguen ao alumno a expresar o seu punto de vista.

Educación para a Paz

A metodoloxía adecuada debe coidar especialmente a coherencia entre os contidos e os modos de educación na aula, potenciando a tolerancia, o intercambio de puntos de vista, a participación. Con este fin facilitarase a idea de paz positiva. Empregaremos diversas técnicas de cooperación e de participación, e recorreremos ás seguintes actividades:

Estudo de casos.

Técnicas de clarificación de valores.

Análise de conflitos.

Xogos de rol.

Xogos de simulación.

Educación para a Saúde

Este tema reflíctese nunha referencia continua a prácticas que se consideran saudables, complementando toda actividade de aprendizaxe con hábitos que conllevan a comprensión e coidado da saúde, tanto no que se refire á asimilación dos conceptos, como na posta en práctica de actitudes e na realización de determinados procedementos en cada momento da vida da comunidade escolar.

Os núcleos de elaboración destes contidos son principalmente:

- Seguridade, prevención de accidentes e primeiros auxilios.

- Educación vial.

- Coidados persoais: higiene e saúde.

- Alimentación saudable.

- Uso de medicamentos e prevención de drogodependencias.

- Prevención e control de enfermidades.

- Relacións humanas. Saúde mental. Afectividad e sexualidade.

- Os servizos sanitarios e a petición de axuda.

- Medio ambiente e saúde.

Educación para a Igualdade de Ambos Sexos

Este tema transversal é unha constante no desenvolvemento de todas as áreas e traballarase nos tres ciclos, fomentando a igualdade de oportunidades.

Na área de Relixión e moral católica, a educación para a paz podemos aplicala en moitos dos contidos. Será importante valorar o respecto hacia os compañeiros sobre todo nas actividades que se realicen en grupo; non permitir actitudes racistas ni sexistas na aula; ter presente o coidado e o respecto pola natureza... Sin olvidarnos, da importancia de la hixiene persoal. Tamén faremos fincapé na educación do consumidor, de modo que na celebración dalgunhas festas, no den tanta importancia

os regalos sinon os valores da festa en sí.

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA

Aprender a convivir forma parte das finalidades básicas da educación e constitúe un dos principais desafíos dos sistemas educativos actuais que tentan conseguir sociedades máis modernas, xustas, democráticas e igualitarias. É por iso, que debemos formar os nosos alumnos/as dun xeito comprensivo, armónico e integral para que sexan capaces de desenvolver a súa vida respectándose a si mesmos, ós demais e responsabilizándose dos seus actos.

Se partimos da idea de que CONVIVENCIA é compartir vivencias xuntos, isto lévanos dende a familia primeiro ata os centros educativos, para acabar na sociedade en xeral.

Nesta tarefa está implicada toda a comunidade educativa: pais, mestres, alumnado, persoal non docente… cun único obxectivo final: mellorar a convivencia no noso centro e na nosa comunidade educativa.

Para acadar unha mellora da convivencia teremos en conta os seguintes obxectivos:

Coñecer e valorar as características do grupo de alumnos/as tanto dende o punto de vista persoal, como no relativo ás estratexias de aprendizaxe, e á motivación, ós intereses, ás relacións persoais… co único fin de producir as respostas educativas adecuadas.

Desenvolver accións que favorezan a adaptación do novo alumnado, profesorado e a súa interacción cos demais.

Favorecer a formación integral do alumnado tendo en conta os principios de tolerancia, igualdade, respecto, solidariedade e paz cara a participación razoada e responsable na toma de decisións e na solución dialogada dos conflitos.

Promover a participación e implicación das familias no labor formativo, asesorándoas e informándoas no que demanden e precisen, facéndolle ver a importancia da estimulación dos seus fillos/as, da promoción da súa autonomía, dos valores a considerar, da relación familia-alumnado-profesorado e de todo o relacionado co proceso de ensino-aprendizaxe e coa formación dunha sociedade para a convivencia democrática.

Para levar a cabo todo isto desenvolveremos as seguintes actuacións:

▪ Levaremos a cabo as accións prevista no plan de acollida nas transicións de etapa, na incorporación de nenos/as ó grupo.

▪Revisarase o expediente persoal de cada alumno/a para un previo coñecemento da súa realidade.

▪Estableceremos un horario semanal de atención ás familias.

▪Atenderanse e orientaranse as diferentes inquietudes do alumnado.

▪Informarase ó alumnado e ás familias, ao comezo do curso sobre a vida do centro e as normas que figuran no RRI e na PXA: normas de funcionamineto, horarios, coidado das instalacións, normas de convivencia, horarios de titorías, actividades complementarias e estraescolares….etc

▪Asesorarase ás familias en canto o seu papel no proceso de maduración e desenvolvemento dos seus fillos/as.

▪Planificarase reunións xerais coas familias.

▪Estableceranse liñas de coordinación cos demais niveis de Primaria.

▪Desenvolveremos, xunto co Departamento de Orientación un programa de detección precoz das posibles dificultades de convivencia e relación que poidan xurdir a nivel académico coma persoal dos seus fillos/as no centro, e sempre que sexa necesario e así o requiran, tanto as familias coma o profesorado.

12. Accións de contribución ao Plan TIC do centro.

Un dos obxectivos da Educación Primaria é Iniciarse na utilización, para a aprendizaxe, das tecnoloxías da información e a comunicación desenvolvendo un espírito crítico ante as mensaxes que reciben e elaboran.

Ao longo do curso utilizaranse as Tic dun xeito integrador en tódalas áreas de coñecemeneto e atendento a consecución das campetencias clave do tratamento da información e a competencia dixital que se sinalan en cada unha delas.

Os obxectivos para introducir as tecnoloxías da información e da comunicacion serán os seguintes:

• Habilidades para buscar, obter, procesar e comunicar información e para transformala en coñecemento.

• Coñecer os distintos tipos de trasmisión da información e dos posibles soportes.

• Utilizar diversas estratexias para acceder á información adecuada, á fonte a cal se acude e ao soporte que se utilice (audiovisual, dixital, multimedia, oral,...)

• Dominar a linguaxe especifica básica (textual, numérica, icónica, visual, gráfica e sonora) das TICs.

• Saber rexistrar, organizar, analizar a información sabendo diferenciar a que ten rigor e a que non.

• Coñecer mecanismos de seguridade na rede e potenciar un uso responsable dos recursos que se poñen ao noso alcance.

• Utilizar as tecnoloxías da información e comunicación como un instrumento de traballo intelectual, coñecendo o uso do procesador de textos ou como método de presentación de traballos.

• Desenvolver a capacidade para interpretar as noticias que achegan os medios de comunicación e opinar sobre elas.

• Analizar e coñecer as características da publicidade. Saber utilizar o correo electrónico para comunicarse. Saber buscar en internet de forma guiada.

Para conseguir estes obxectivos utilizaranse recursos diversos, como poden ser programas informáticos e software libre, internet, ordenador de aula, pizarra dixital, cds, recursos audiovisuais e multimedia,...

Cabe resaltar que na actualidade o centro está dotado en todas as aulas de pizarra dixital interactiva.

Simultaneamente como docentes asistiremos a un plan de formación interno que nos permitirá aproveitar ideas e boas prácticas de compañeiros docentes ao mesmo tempo que realizaremos estratexias de coordinación entre as distintas áreas e niveis educativos para abordar con garantías de éxito o seu uso.

13. Accións de contribución ao Proxecto Lector e Proxecto Lingüístico do centro.

Obxectivos xerais

• Desenvolver a competencia comunicativa oral e escrita.

• Fomentar a lectura e desenvolver a competencia lectora e literaria.

• Educar no uso práctico e crítico da información.

• Fomentar o hábito lector.

• Apoiar a adquisición das competencias básicas.

Obxectivos concretos

• Considerar a comprensión lectora como unha materia transversal e como a base de toda aprendizaxe.

• Abordar a lectura de todo tipo de textos en calquera soporte: libros, revistas, xornais, anuncios, etiquetas, recibos, facturas, cd-rom, xogos multimedia, lectura en rede, gráficos, gráficas, mapas, planos, problemas, táboas, imaxes,…

• Enseñar ao alumnado técnicas de estudo relacionadas coa comprensión lectora.

• Incorporar a lectura literaria e non literaria na práctica diaria cun tempo mínimo de ½ hora ao día.

• Conquerir unha lectura segura, fiable e fluida con todo tipo de textos.

• Comprender os textos lidos (ou escoitados) mediante estratexias aplicadas a este fin como: identificar as ideas principais e secundarias, os personaxes, a estrutura do texto, a intención…

• Producir textos coherentes e ben estruturados en soporte impreso e dixital.

• Introducir a biblioteca escolar no desenvolvemento do currículo.

• Converter a biblioteca escolar nun espazo referente da vida diaria do centro.

• Coñecer a biblioteca escolar, a organización dos seus fondos e as distintas sección en que están distribuidos.

• Coñecer e aplicar as normas de funcionamento da biblioteca escolar e de aula.

• Capacitar ao alumnado para o uso autónomo da biblioteca escolar e de aula, e por extensión, doutras bibliotecas.

• Deseñar actividades de alfabetización informacional e educación documental.

• Desenvolver estratexias para a consulta eficaz das diferentes fontes informativas (enciclopedias, dicionarios, libros informativos, internet…), a selección crítica da información e a construcción autónoma do coñecemento.

• Empregar funcionalmente as fontes informativas de forma eficaz, comprensiva e ética.

Neste curso adicaremos 20 minutos diarios á lectura, aparte do que cada materia requira. Ese tempo situámolo no horario posterior ao recreo. Teremos tamén visitas puntuais á biblioteca, representacións teatrais, simulacións de situación aula... Con estas actividades e lecturas fomentaremos a lectura comprensiva, intentando motivalos á lectura. Respecto á escritura, coma os libros son de préstamo, moitas actividades requirirán a copia na libreta, o que aproveitaremos para intentar mellorar a súa caligrafía, e nas respostas, a súa expresión escrita. Potenciarase a utilización da biblioteca do Centro, que este ano desenvolverá as súas actividades en torno a un tema en común que será o “mundo e as tradicións celtas”.

Segundo o Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingüismo no ensino non universitario de Galicia, as linguas constitúen un elemento básico de identidade cultural e representan un valor fundamental de cohesión dunha comunidade. Nos centros débese partir dos seguintes principios:

1. Garantía da adquisición dunha competencia en igualdade nas dúas linguas oficiais de Galicia.

2. Garantía do máximo equilibrio posible nas horas semanais e nas materias impartidas nas dúas linguas oficiais de Galicia, co obxectivo de asegurar a adquisición da competencia en igualdade nelas.

3. Adquisición dun coñecemento efectivo en lingua(s) estranxeira(s), nun marco xeral de promoción do plurilingüismo no sistema educativo de Galicia.

4. Participación e colaboración das familias nas decisións que atinxen ao sistema educativo co obxectivo de contribuír á consecución dos seus obxectivos.

5. Promoción da dinamización da lingua galega nos centros de ensino.

Ademais no que fai referencia á Educación Primaria:

1. Impartirase en galego as materias de Ciencias Sociais e Ciencias Naturais, e en castelán a materia de Matemáticas.

2. Cada centro educativo, segundo o procedemento establecido no regulamento de centros, decidirá a lingua en que se impartirá o resto de materias de cada curso, garantindo que as materias en galego e en castelán se distribúen na mesma porcentaxe de horas semanais, sen prexuízo do disposto no capítulo IV (sobre a impartición de materias en linguas estranxeiras).

3. Impartirase en inglés a materia de Expresión Plástica, debido á inmersión como centro plurilingüe. Desde o nivel ademais realizaranse accións encamiñadas á consecución dos obxectivos do centro como pode ser:

( Utilizar na docencia, unha porcentaxe superior á que indica o propio decreto.

( Utilizar o galego nas actividades que se leven a cabo no centro.

( Utilizar o galego nas relacións co resto da Comunidade Educativa (pais, persoal non docente, alumnado, etc.).

( Utilización do galego na páxina web do Centro.

( Colaborar coas institucións no espallamento da lingua

Campañas na comunidade educativa incidindo nas vantaxes do plurilingüismo.

( Espallamento da idea de que nunha sociedade aberta o coñecemento de varias linguas supón ademais dunha necesidade, unha oportunidade para os individuos.

Actividades previstas

1ª avaliación

1. Lectura en galego.

• Farase unha lectura compartida, en alto e por fragmentos.

• Despois realizarase a lectura silenciosa e individual de ditos fragmentos.

• Buscarase no dicionario as palabras descoñecidas.

• Preguntarase ao alumnado sobre o contido do fragmento lido.

• Unha vez rematado o libro completo, realizarase unha ficha cos datos do libro e a sinopse.

• Como última actividade farase un resumo do libro.

2. Lectura en castelán.

• Farase unha lectura compartida, en alto e por fragmentos.

• Despois realizarase a lectura silenciosa e individual de ditos fragmentos.

• Buscarase no dicionario as palabras descoñecidas.

• Preguntarase ao alumnado sobre o contido do fragmento lido.

• Unha vez rematado o libro completo, realizarase unha ficha cos datos do libro e a sinopse.

• Como última actividade farase un resumo do libro.

3. Lecturas individuais

O alumnado fará uso dos fondos da biblioteca escolar e de aula para levar a cabo lecturas individuais.

4. Uso das TIC`s

Buscarase informacióin en internet relacionada con determinados contidos:

5. Fichas bibliográficas

Realizaranse as fichas bibliográficas dos libros que conforman a biblioteca de aula.

6. Xornais

Buscarase información en diversos xornais co fin de comprender a súa composición e o seu funcionamento.

7. Dramatizacións

Dramatizaranse textos en alto:

8. Poesía

Leranse textos:

2ª avaliación

1. Lectura en castelán.

• Farase unha lectura compartida, en alto e por fragmentos.

• Despois realizarase a lectura silenciosa e individual de ditos fragmentos.

• Buscarase no dicionario as palabras descoñecidas.

• Preguntarase ao alumnado sobre o contido do fragmento lido.

• Unha vez rematado o libro completo, realizarase unha ficha cos datos do libro e a sinopse.

• Como última actividade farase un resumo do libro.

2. Lectura en galego.

• Farase unha lectura compartida, en alto e por fragmentos.

• Despois realizarase a lectura silenciosa e individual de ditos fragmentos.

• Buscarase no dicionario as palabras descoñecidas.

• Preguntarase ao alumnado sobre o contido do fragmento lido.

• Unha vez rematado o libro completo, realizarase unha ficha cos datos do libro e a sinopse.

• Como última actividade farase un resumo do libro.

3. Lecturas individuais

O alumnado fará uso dos fondos da biblioteca escolar e de aula para levar a cabo lecturas individuais.

4. Uso das TIC`s

Buscarase informacióin en internet relacionada con determinados contidos:

5. Dramatizacións

Dramatizaranse os textos en alto:

6. Poesía

Leranse textos:

3ª avaliación

1. Lectura en galego.

• Farase unha lectura compartida, en alto e por fragmentos.

• Despois realizarase a lectura silenciosa e individual de ditos fragmentos.

• Buscarase no dicionario as palabras descoñecidas.

• Preguntarase ao alumnado sobre o contido do fragmento lido.

• Unha vez rematado o libro completo, realizarase unha ficha cos datos do libro e a sinopse.

• Como última actividade farase un resumo do libro.

2. Lectura en castelán.

• Farase unha lectura compartida, en alto e por fragmentos.

• Despois realizarase a lectura silenciosa e individual de ditos fragmentos.

• Buscarase no dicionario as palabras descoñecidas.

• Preguntarase ao alumnado sobre o contido do fragmento lido.

• Unha vez rematado o libro completo, realizarase unha ficha cos datos do libro e a sinopse.

• Como última actividade farase un resumo do libro.

3. Lecturas individuais

O alumnado fará uso dos fondos da biblioteca escolar e de aula para levar a cabo lecturas individuais.

4. Uso das TIC`s

Buscarase información en internet relacionada con determinados contidos dos textos:

5. Dramatizacións

Dramatizaranse textos en alto:

6. Poesía

Leranse textos:

7. Día do libro

Celebrarase o día do libro lendo pasaxes de libros xuvenís.

Temporalización das actividades

O tempo adicado a actividades de lectura específicas en educación primaria é, como mínimo, 20 minutos diarios despois do recreo, na aula, e unha hora semanal para acudir á biblioteca xeral do centro.

Tempo mínimo diario para a lectura

Cada día dedicaranse 20 minutos (de 12:05 a 12:25) a desenvolver as actividades contempladas no PLC , tanto en galego como en castelán e unha hora semanal para acudir á biblioteca xeral do centro.

Ademais empregaremos un mínimo de 30 minutos diarios na lectura que faremos durante as sesións correspondentes ás diferentes materias.

A isto haberá que engadir o tempo que cada alumno invirta na súa casa para realizar as lecturas persoais escollidas por el e polo profesor.

Prácticas de comprensión, fomento da lectura e da escritura.

De comprensión:

• Despois da realización da lectura colectiva, realízanse actividades enfocadas a aprender a comprender; os alumnos responderán e farán os comentarios pertinentes respectando sempre o turno de palabra.

• Identificación do tema e das ideas principais.

• Análise dos feitos ocorridos, dos personaxes, interpretación e comentarios persoais.

• A lectura individual aprenderase a facela en silencio e recurrindo ao diccionario para buscar as palabras significativas que descoñecen

De fomento da lectura:

• Realización de lectura colectiva como instrumento para perfeccionarse e así adquirir seguridade.

• Práctica de lectura individual. Cando a impresión causada por unha lectura sexa positiva, o alumno expoñerá ante os seus compañeiros as súas opinións sobre o libro en cuestión e desta maneira animar ós outros a realizala.

• Ademais trataremos de potenciar o gusto e disfrute da lengua escollendo libros que lle resulten atractivos para que lean na casa a diario, no fin de semán e nas vacacións.

De fomento da escritura:

• Na escritura traballarase a caligrafía e as normas de uso lingüístico para escribir e falar de maneira adecuada, coherente e correcta.

• A través da realización de escritos, os alumnos poderán observar os seus progresos e apreciar a importancia do seu esforzo.

• Expresar por escrito as súas vivencias.

• Facer resumos das lecturas que lemos na clase.

• Cambiar partes das historias por outras posibles.

• Elaborar diarios de lecturas, onde cada alumno vai recollendo as impresións que lle suxiren as lecturas dos libros que se len ó longo do curso na escola e na casa.

• Inventar historias, poemas, noticias,…

• Facer redaccións sobre diferentes temas.

Recursos

Utilizaranse os seguintes soportes: libros, revistas, xornais, anuncios, etiquetas, recibos, facturas, cd-rom, xogos multimedia, lectura en rede, gráficos, gráficas, mapas, planos, problemas, táboas, imaxes,…

Avaliación do Plan Lector

• Desenvolver a competencia comunicativa oral e escrita.

• Desenvolver a competencia lectora e literaria.

• Crear e desenvolver o hábito lector.

• Adquirir técnicas de estudo relacionadas coa comprensión lectora.

• Desenvolver unha lectura segura, fiable e fluida con todo tipo de textos.

• Comprender os textos lidos (ou escoitados) mediante estratexias aplicadas a este fin como: identificar as ideas principais e secundarias, os personaxes, a estrutura do texto, a intención…

• Producir textos coherentes e ben estruturados en soporte impreso e dixital.

• Utilizar a biblioteca escolar como un espazo referente da vida diaria do centro.

• Coñecer a biblioteca escolar, a organización dos seus fondos e as distintas sección en que están distribuidos.

• Coñecer e aplicar as normas de funcionamento da biblioteca escolar e de aula.

• Facer un uso autónomo da biblioteca escolar e de aula, e por extensión, doutras bibliotecas.

• Desenvolver estratexias para a consulta eficaz das diferentes fontes informativas (enciclopedias, dicionarios, libros informativos, internet…), a selección crítica da información e a construcción autónoma do coñecemento.

• Empregar funcionalmente as fontes informativas de forma eficaz, comprensiva e ética.

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PROXECTO LINGÜÍSTICO

Dende este curso contribuirase á adquisición dos obxectivos do Proxecto Lingüístico, levando a cabo unha serie de actividades, tales como:

- Lectura de diferentes textos en galego.

- Elaboración de murais.

- Participación activa no blog do centro.

- Debates de aula utilizando correctamente a lingua galega.

- Elaboración dun glosario de aula con vocabulario de nova adquisición

- Participación nas distintas conmemoracións, tanto de forma oral como escrita.

- Redación de documentos utilizando un vocabulario axeitado para a revista escolar.

PRÁCTICAS DE COMPRENSIÓN. FOMENTO DA LECTURA E DA ESCRITURA

O obxectivo máis importante do Plan Lector é a formación de lectores competentes o cal consíguese a través da consolidación de hábitos de lectura.

Esta Competencia Literaria obtense se os/as nenos/as len todo tipo de textos, e a biblioteca escolar é un recurso imprescindible para chegar a dita información.

Para a comprensión dos textos escritos, cómpre ter en conta certas estratexias a seguir:

ANTES DA LECTURA:

- Activar o coñecemento previo sobre o que se vai ler.

- Establecer predicións sobre o texto

- Fomentar as preguntas sobre o texto.

DURANTE A LECTURA:

- Facer actividades que favorecen o acceso á comprensión tales coma:

- Lectura individual e silenciosa

- Facer preguntas sobre o que se leu

- Aclarar posibles dúbidas acerca do texto

- Corrixir textos con erros

- Completar textos con lágoas o engadir finais

DESPOIS DA LECTURA:

- Elaboración de resumes

- Ensinar a formular e responder preguntas sobre un texto

- Facer preguntas de reposta literal

- Facer preguntas “para pensar”: Os/as nenos/as deberán relacionar diversos aspectos do texto para atopar a resposta

- Dramatizacións

Por outra parte, teremos en conta tamén as seguintes actividades :

- Lectura colectiva: Un alumno/a lerá en voz alta e outros seguirán o texto nos seus libros. Ó final responderán ás preguntas primeiro de xeito oral e despois por escrito, para comprobar o nivel de comprensión acadado.

- Lectura auditiva: Escoitarán fragmentos dun libro, noticias, textos que fagan referencia a usos e costumes dos países de lingua anglosaxona, receitas de cociña… Ó final da audición sempre se traballará a comprensión tanto oral como escrita a través de preguntas.

- Lecturas de pequenos textos escritos: Os textos serán escritos polos propios alumnos/as sobre diferentes temas dos traballados na aula para que relacionen a lectura individual coa comunicación e as posibilidades de relacionarse cos demáis.

Para AVALIAR o Plan Lector, observaremos se se produce una evolución positiva destas actividades ao longo do curso (velocidade lectora, ritmo, entoación, pronunciación, comprensión…)

14. Actividades de reforzo/ recuperación.

Avaliación e recuperación son dous conceptos estreitamente vencellados. A avaliación achéganos datos sobre a evolución do alumno no seu proceso de aprendizaxe e, asemade, esixe a recuperación cando eses datos non son satisfactorios.

Polo tanto, é esencial detectar se o problema é de tipo cognitivo –coñecementos insuficientes nunha área determinada- ou afectivo –falta de interese e motivación, actitude negativa, inadaptación social e escolar- . Neste segundo caso a intervención pasará por unha recuperación máis psicolóxica que didáctica.

No suposto de que a dificultade ou carencia detectada sexa de tipo cognitivo é fundamental actuar de xeito inmediato e terá un carácter retroactivo completando e afondando naqueles baleiros que se consideren básicos –con fichas de práctica ou reforzo que melloren as súas competencias-, readaptando o ritmo do proceso de aprendizaxe ou as estratexias metodolóxicas, modificando a maneira de facer a avaliación e mesmo reflexionando sobre a propia acción docente.

Se estas actuacións non frutifican será conveniente solicitar o asesoramento do departamento de orientación co fin de reorientar o labor docente cara outras estratexias ou sopesar a posibilidade de recibir apoio por parte dun docente especialista.

Nalgúns casos, nos que as estratexias de recuperación non dean o resultado esperado, a repetición de curso poderase facer necesaria e mesmo positiva.

Durante o desenvolvemento dos contidos, prestarase especial atención aos alumnos/as que deban recuperar a materia do curso anterior, mediante explicacións e realización dalgunhas actividades que poderán facer na casa.

15. Materiais didácticos incluídos os libros de texto.

Materiais utilizados polos mestres-titores:

• Libro do alumno.

• Cadernos de ortografía.

• Fichas de elaboracion propia

• Libros de lectura persoais dos alumnos.

• Libros da biblioteca.

• Dicionarios.

• Revistas,xornais,páxinas web, blogs,…

• CD e DVD.

• Ordenador da aula.

• Programas educativos interactivos.

• Pizarra dixital.

• Fichas, murais,carteis,…

• Material recollido na natureza ( follas, flores, rochas,...).

• Material funxible (papel vexetal, ceras,...).

• Fotografías, vídeos

• Monedas e billetes.

• Intrumentos de medida de peso e de volumen.

• Instrumentos de medidas de ángulos.

• Calculadora.

• Gráficos e táboas de datos.

• Cinta métrica e metro.

• Mapa de estradas.

• Regra, escuadra, cartabón, compás e semicírculo.

• Cartolinas, tesoiras e rotuladores.

• Xogos da aula.

16. Actividades complementarias e extraescolares.

Ao longo do curso escolar levaranse a cabo unha serie de actividades complementarias e extraescolares nas que participará o alumnado deste curso de E.P., tales como:

• Asistir a charlas informativas por profesionais que completarán a formación do alumnado (perigos de internet, sustancias nocivas para a saúde,…).

• Asistir a actividades teatrais ofertadas para a animación á lectura.

• Participar no magosto, nadal, entroido, día do libro, día das letras galegas con traballos e actuacións grupais.

• Excursión de fin de curso, a cal se fai fora do concello, comparte carácter lúdico e cultural na formación do alumnado.

• Tales como: Día Internacional da Violencia de Xénero (25 de novembro), Día da Paz (30 de xaneiro), Semana da Prensa no colexio (do 11 ao 15 de marzo), Día do Libro (23 de Abril) e Día das Letras Galegas (17 de maio), estes e outros a maiores que poidan xurdir nas vindeiras reunións de ciclo.

• Actividades ofertadas polo concello.

Pensamos que ó longo deste curso escolar é relevante destacar as celebracións dos días de obrigada conmemoración, nos que ademais da celebración que paso a comentar realizamos distintas actividades relacionadas con ditas datas como unidades didácticas, decoracións, murais....

Efemérides concretadas en Claustro e que aparecen no calendario escolar, celebraremos o:

|Magosto: aproximadamente a finais de setembro. |

|Samaín: aproximadamente a finais de outubro. |

|Dia do ensino: 31 de outubro. |

|Día Universal da Infancia: 20 de novembro. |

|Día Internacional contra a violencia de xénero: 25 de novembro. |

|Constitución Española e Estat. de Aut. de Galicia: do 1 ao 11 de decembro. |

|Día da Declaración dos Dereitos Humanos: 10 de decembro. |

|Nadal: do 15 ao 18 de decembro. |

|Vacacións de Nadal: do 22 de decembro ao 6 de xaneiro, ambos inclusive. |

|Día da Paz: 30 de xaneiro. |

|Entroido: do 27, 28 de febrero e 1 de marzo. |

|Día da Muller Traballadora: 8 de marzo. |

|Semana da Prensa: do 6 ao 10 de marzo. |

|Día do Consumidor: 15 de marzo. |

|Vacacións de Semana Santa: do 10 ao 17 de abril, ambos inclusive. |

|Semana do Libro: entre o 17 e o 21 de abril. |

|Día Mundial da Saúde: 7 de abril. |

|Día de Europa: 9 de maio. |

|Semana das Letras Galegas: do 9 ao 17 de maio. |

|Dia Mundial do Ambiente: 5 de xuño. |

Algunhas das actividades complementarias e extraescolares para este curso son as seguintes, ademáis das que están aínda por determinar (concertos, obradoiros…):

As aulas de 3º e 4º(xa que non foron o curso pasado) plantexamos acudir ao Concello, para coñecer o seu funcionamento dende dentro. A saída está directamente relacionada co curriculum da área de Ciencias Socias.

Dende Axenda 21 solicitarase charla e taller de reciclaxe.

Dende educación Física: Primeiros auxilios.

|1º trimestre |Audiovisual e taller ciclo da auga (solicitar a Coruña Educa) |

| |Bombeiros Betanzos |

| |Eroski: alimentación saludable |

|2º trimestre |Teatro: solicitada Moby Dick (9 ou 10 de marzo) |

| |Concierto Palacio de la Ópera : solicitado |

| |Museo Historia Natural Luis Iglesias. |

|3º trimestre |Algunha relacionada co mundo celta, proxecto de centro que suporá o centro de interés e o eixo |

| |para o desenvolvemento de moitas actividades. Aínda por determinar, tentaremos realizar as |

| |seguintes: |

| |Castro de Elviña, Torre de Hércules, Castelo de San Antón, Museo do Pobo Galego… |

| |Fin de curso: convivencia en Beche. |

17. Procedemento e sistemática de control, seguimento e avaliación do grao de consecución das competencias clave e obxectivos da etapa, por parte do alumnado.

| |Nome: |Curso: |

|  |OBXECTIVOS |NON |EN | ACADADO |

| | |ACADADO |PROCESO | |

|a |Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender|  |  |  |

| |a obrar de acordo con elas, preparárense para o exercicio activo | | | |

| |da cidadanía e respectar os dereitos humanos, así como o | | | |

| |pluralismo propio dunha sociedade democrática. | | | |

|b |Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo|  |  |  |

| |e de responsabilidade no estudo, así como actitudes de confianza | | | |

| |en si mesmo/a, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, | | | |

| |interese e creatividade na aprendizaxe, e espírito emprendedor. | | | |

|c |Adquirir habilidades para a prevención e para a resolución |  |  |  |

| |pacífica de conflitos que lles permitan desenvolverse con | | | |

| |autonomía no ámbito familiar e doméstico, así como nos grupos | | | |

| |sociais con que se relacionan. | | | |

|d |Coñecer, comprender e respectar as culturas e as diferenzas entre |  |  |  |

| |as persoas, a igualdade de dereitos e oportunidades de homes e | | | |

| |mulleres, e a non-discriminación de persoas con discapacidade nin | | | |

| |por outros motivos. | | | |

|e |Coñecer e utilizar de forma apropiada a lingua galega e a lingua |  |  |  |

| |castelá, e desenvolver hábitos de lectura en ambas as dúas | | | |

| |linguas. | | | |

|f |Adquirir en, polo menos, unha lingua estranxeira a competencia |  |  |  |

| |comunicativa básica que lles permita expresar e comprender | | | |

| |mensaxes sinxelas e desenvolverse en situacións cotiás. | | | |

|g |Desenvolver as competencias matemáticas básicas e iniciarse na |  |  |  |

| |resolución de problemas que requiran a realización de operacións | | | |

| |elementais de cálculo, coñecementos xeométricos e estimacións, así| | | |

| |como ser quen de aplicalos ás situacións da súa vida cotiá. | | | |

|h |Coñecer os aspectos fundamentais das ciencias da natureza, as |  |  |  |

| |ciencias sociais, a xeografía, a historia e a cultura, con | | | |

| |especial atención aos relacionados e vinculados con Galicia. | | | |

|i |Iniciarse no uso das tecnoloxías da información e da comunicación,|  |  |  |

| |para a aprendizaxe, desenvolvendo un espírito crítico ante as | | | |

| |mensaxes que reciban e elaboren. | | | |

|j |Utilizar diferentes representacións e expresións artísticas e |  |  |  |

| |iniciarse na construción de propostas visuais e audiovisuais. | | | |

|k |Valorar a hixiene e a saúde, aceptar o propio corpo e o das demais|  |  |  |

| |persoas, respectar as diferenzas e utilizar a educación física e o| | | |

| |deporte como medios para favorecer o desenvolvemento persoal e | | | |

| |social. | | | |

|l |Coñecer e valorar os animais máis próximos ao ser humano e adoptar|  |  |  |

| |modos de comportamento que favorezan o seu coidado. | | | |

|m |Desenvolver as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da |  |  |  |

| |personalidade e nas súas relacións coas demais persoas, así como | | | |

| |unha actitude contraria á violencia, aos prexuízos de calquera | | | |

| |tipo e aos estereotipos sexistas e de discriminación por cuestións| | | |

| |de diversidade afectivo-sexual. | | | |

|n |Fomentar a educación viaria e as actitudes de respecto que incidan|  |  |  |

| |na prevención dos accidentes de tráfico. | | | |

|o |Coñecer, apreciar e valorar as singularidades culturais, |  |  |  |

| |lingüísticas, físicas e sociais de Galicia, salientando as | | | |

| |mulleres e os homes que realizaron achegas importantes á cultura e| | | |

| |á sociedade galegas. | | | |

| | | | | |

|  |COMPETENCIAS CLAVE |NON ACADADO |EN PROCESO | ACADADO |

|1 |Comunicación lingüística. CCL |  |  |  |

|2 |Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e |  |  |  |

| |tecnoloxía. CMCT | | | |

|3 |Competencia dixital. CD |  |  |  |

|4 |Aprender a aprender. CAA |  |  |  |

|5 |Competencias sociais e cívicas. CSC |  |  |  |

|6 |Sentido de iniciativa e espírito emprendedor. CSIEE |  |  |  |

|7 |Conciencia e expresións culturais. CCEC |  |  |  |

18. Procedemento e indicadores para avaliación a propia programación/práctica docente.

Derívase do propio proceso avaliativo das aprendizaxes, xa que o grao de éxito ou fracaso na consecución destas por parte do alumno medio, determinará o grao no que se acadaron as intencións recollidas na programación e a pertinencia de modificacións e reaxustes sobre a estratexia didáctica co fin de achegarse ás condicións reais dos alumnos.

De darse nunha proporción alta, uns resultados negativos avaliarase a pertinencia dos obxectivos e a adecuación da metodoloxía didáctica empregada a fin de reorientar o labor docente.

Para avaliar a práctica docente deste curso, os mestres recurren ás seguintes cuestións: Que avaliar?, A quen avaliar? e Cando avaliar?.

Que avaliar?, no proceso de ensinanza por parte do mestre/a avalíase a propia práctica docente, ven sendo o modo de transmisión da información que ten que chegar clara e precisa ao noso grupo; no proceso de aprendizaxe avalíase ao alumnado, tanto os coñecementos previos como a evolución cara os novos.

A quen avaliar?, no proceso de ensinanza avalíase ao profesorado, todos aqueles matices, feitos, exemplos, modos,…que contribuen a chegar eficazmente ao grupo-clase; e no proceso de aprendizaxe avalíase ao alumnado, todos os resultados obtidos de maneira individual e grupal, todo aquelo que foi asimilado en dito proceso, reflexións, opinións,…

Cando avaliar?, facendo referencia aos momentos temporais, atenderase a unha Avaliación Inicial (buscar o punto de partida do grupo-clase en xeral e individualmente), unha Avaliación Continua ( durante a realización do proceso de aprendizaxe, así como corrixindo posibles problemas de aprendizaxe e reforzando o proceso de ensinanza), e cunha Avaliación Final (unha vez finalizado o curso escolar, faise unha avaliación, unha reflexión da consecuación dos obxectivos propostos e anótanse os cambios propostos).

Utilizaremos os seguintes instrumentos para avaliar a propia programación e a practica docentes:

|Avaliación da Programación |

|  |Si |Non |

|Comprobamos a coherencia entre obxectivos, contidos, actividades de aprendizaxe e avaliación. |  |  |

|Xurdiu algún problema que non se previu? |  |  |

|Resultou adecuado o material utilizado? |  |  |

|Espertou o interese dos alumnos? |  |  |

|Utilizáronse actividades adecuadas? |  |  |

|As actividades espertaron o interese dos alumnos? |  |  |

|A maior parte dos alumnos aprenderon o previsto de acordo aos obxectivos? |  |  |

|  |Explicación das observacións |

|Como se resolveron os problemas que xurdiron? |  |

| |  |

| |  |

|Que actividades causaron problemas? |  |

| |  |

| |   |

|Que actividades conviría cambiar ou suprimir? |  |

| |  |

| |  |

|Para o alumno, como foron as tarefas |  |

|programadas? |  |

| |  |

Ficha para avaliar o labor docente:

Avaliarase ao profesor de dúas formas: unha autoevaluación por parte do profesor a través dunha planilla ou lista de control e un cuestionario que se lle pasará ao alumno ao final do curso.

|Lista de control ou autoevaluación |Si |Non |As veces |

|Realizouse a programación de aula secuenciando os contidos e actividades segundo o previsto? |  |  |  |

|Establecéronse criterios de avaliación e indicadores acordes cos obxectivos e contidos establecidos e |  |  |  |

|secuenciados? | | | |

|Producíronse desordenes, altercados, descontrol, etc, durante o desenvolvemento das sesións? |  |  |  |

|Analizáronse as causas? |  |  |  |

|Solucionáronse? |  |  |  |

|Damos información ao longo de todo o proceso de E-A? |  |  |  |

|Foi suficiente e eficaz? |  |  |  |

|Establecemos a posibilidade de seguir distintos ritmos de aprendizaxe? |  |  |  |

|Establecemos as correspondentes adaptacións ordinarias e específicas? |  |  |  |

|Tívose a axuda suficiente, tanto no deseño das adaptacións como na realización do plan cos alumnos con|  |  |  |

|necesidades educativas específicas do DO/PT/educadores? | | | |

|Establecéronse as pertinentes actividades de ampliación e reforzo para os alumnos que teñen |  |  |  |

|dificultades para alcanzar os obxectivos mínimos? | | | |

|Enquisa para a avaliación do profesor |Si |Non |As veces |

|Explicouche as tarefas e para que se fan? |  |  |  |

|Gustáronche as actividades propostos polo/a mestre/a? |  |  |  |

|Divertícheste facéndoas? |  |  |  |

|O mestre estivo pendente nas sesións para axudarche e correxirche? |  |  |  |

|Atopácheste motivado na práctica das actividades? |  |  |  |

|O mestre tratoute igual que aos teus compañeiros? |  |  |  |

|Coida o mestre o material ? |  |  |  |

19. Concreccións da participación dos país, nais e titores/as legais no proceso educativo.

Tendo en conta o artigo 7 da Orde do 23/7/2014 DOG do 14 de agosto todo pai, nai ou titores/as legais teñen dereito a formar parte do proceso educativo do alumno/a. Co fin de garantir este dereito levaremos a cabo as seguintes medidas:

Intercambio de información, mediante diferentes soportes: entrevistas individuais, axenda, chamadas telefónicas,…entre os profesores e os país, nais e titores sobre o desenrolo do proceso educativo, comentandolles as dificultades que van aparecendo no proceso de ensinanza-aprendizaxe e concretar actuacións de mellora entre todos.

20. Medidas precisas para facer públicos e comunicar ás familias os criterios de avaliación, os estándares de aprendizaxe avaliables, as extratexias e os instrumentos de avaliación, así como os criterios de promoción.

Informarase aos pais sobre: os criterios de avaliación, os estándares de aprendizaxe avaliables, as extratexias e os instrumentos de avaliación, así como os criterios de promoción na primeira reunión grupal que temos con eles ao principio do curso e colgándoa na páxina web do colexio.

21. TAREFAS EXTRAESCOLARES

O centro recolle tamén na PXA as pautas e/ou criterios xerais sobre o uso das tarefas extraescolares no curso de cuarto de primaria, tal e como se di no Decreto 105/2014 , de xeito que entronque co adecuado desenvolvemento das competencias clave do alumnado segundo os seus distintos procesos e ritmos de aprendizaxe, atendendo a un principio de progresividade. Atendendo a isto, as tarefas escolares que se levarán para casa serán as que sexan programadas para levar a cabo nas distintas sesións de aula e que non sexan rematadas, incidindo sobre todo nas relacionadas coas competencias matemática e lingüística e tendo en conta o total de tarefas diarias coas que se poidan atopara os alumnos. Ademais, naqueles casos debidamente xustificados, os alumnos poderán levar tarefas de reforzo ou ampliación, segundo sexa o caso, co fin de asentar os obxetivos traballados na clase (alumnado con reforzo educativo, altas capacidades....)

................
................