Handels-, economisch en financieel recht



Handels-, economisch en financieel recht

1 Toepassingsgebied

1 Situering van het handelsrecht

1 Afbakeningsvragen

- Nijverheids- en handelsondernemingen onderworpen aan handelsrecht

- Landbouwers, ambachtslui, vrije beroepen niet (vb. voor apotheker onterend failliet w verklaard)

- Overheidsondernemingen in beginsel ook nt echter opgelegd via wetgeving (veel voordelen)

- Probleem VZW’s ( artsen medische zorgen nt uit winstoogmerk, winstmotief essentieel verschil tssn handelsrechtelijk en burgerlijk

-

Handelsrecht is recht dat statuut en gedrag v bepaalde economische entiteiten beheerst (nijverheids-en handelsondernemingen) ( handelsrecht is dus sectoriële regeling (beroepsrecht). Toekomst best dat alle ondernemingen onderworpen aan handelsrecht dat dan beter economisch recht w genoemd.

2 Handelsrecht – economisch recht

Sinds 20e eeuw ondernemingsleven meer en meer beheerst dr economisch recht: een disparaat geheel v normen v dwingende aard, in de regel v openbare orde, die bepalen wat moet, wat nt mag of wat toegelaten is. Handels- en economisch recht complementair en bepalen gedrag handels-en nijverheidsondernemingen. Handelsrecht ontstaan in 19e eeuwse liberale tradititie, zegt wat ondernemingen mogen doen, hoe ze zich mogen organiseren. Economisch recht meer dirigistisch, meer reglementen. Ook belangrijk is sociaal en fiscaal recht. Later werd handelsrecht dr wetgever terug opgenomen voor interventionistische doeleinden. Nu onderscheid moeilijk, veel wetten omvatten beiden.

3 Handelsrecht – burgerlijk recht

Handelsrecht uitzondering (handelaars), burgerlijk recht voor iedereen (civilisten: handelsrecht enkel wanneer wetgever dit bepaalt anders burgerlijk recht, commercialisten: handelsrecht autonoom). Tussenoplossing: burgerlijk recht beschermd particulieren minder met recht vertrouwd, handelaars willen minder sterke bescherming, wel soepelheid en snelheid (het ontstane risico w in koop opgenomen).

Vb. anatocisme: particulieren beschermd tegen woekeraars, handelaars nt; ook vermoeden v hoofdelijkheid, bij particulieren is schuldsplitsing de regel (dit beschermt schuldenaar (particulier))

2 De leer van de daden van koophandel

1 Functie van de leer – toepassingsgebied

Bepaalt wie onderworpen is aan handelsrecht ( handelaars en welke regels gelden voor handelsdaden. Voor enkele materies moet ook nagegaan w wat recht is op handelsdaad verricht dr nt-handelaar. Kritiek op wettelijk benadering: onlogisch (rechtshandeling, ondernemingen, handelspapieren op dezelfde voet) , verouderd (ondernemingsbegrip slechts voor enkele daden v koophandel op voorgrond ( zou altijd moeten zijn, bezwaar dat toevallige handelsdaden buiten beschouwing blijven kan w ondervangen dr onderwerpen klein ondernemer aan gunstiger statuut), onvolledig (sommige activiteiten uitgesloten zonder reden)

2 De handelaar

Iemand die handelsdaden stelt, op beroepsmatige wijze het weze als hoofd- of bijberoep (dus vb. amateur effectenbelegger gn handelaar). Opgesomde handelingen ( objectieve daad v koophandel, handeling dr handelaar ( subjectief. Bijberoep aanvullend ( bijkomstig (indien activiteit dient als middel om hoofddoel te bereiken ( gn handelaar).

3 De handelsdaden

Opsomming handelsdaden p.8-12 nt kennen, misschien eens lezen (geranschikt in 4 categorien distributie, productie, dienstverlening, begeleiden en intermediërende ondernemingen).

4 Commercialiteit v verbintenissen v nt-handelaars

Daden v koophandel dr nt-handelaars

- verbintenissen uit order- en toonderpapieren: vb. ondertekenaars wisselbrief

- aankoop v handelsfonds: intrede in zakenleven is handelsdaad

- enkelvoudig of nt-beroepsmatige aankoop om te verkopen, aankoop om te verhuren,… v roerende goederen

-

3 Aan het statuut v handelaar verbonden gevolgen

1 Algemeen vermoeden v commercialiteit

Tenzij tegendeel bewezen w daden v handelsonderneming beschouwd als daden v koophandel.

2 Publiciteitsverplichtingen

Dient om derden v omvang v verhaalsrecht te informeren.

1 Handelsregister

- Registratieplicht: per arrondissement, vanaf inschrijving w men vermoed handelaar te zijn (bij handelsvennootschap vanaf de oprichting). Fysieke persoon kan tegenbewijs leveren.

- Inschrijving

- Publiciteitswerking: iedereen kan gratis gegevens uit centraal register opvragen, handelsondernemingen moet overal nummer op vermelden, ook op dagvaarding

- Wijziging en doorhaling: binnen 6 maanden wijziging doorgeven, ook overlijden handelaar. Doorhaling verplicht binnen jaar op verzoek v handelaar, diens erfgenaam of ambtshalve. Faillissementsrisico stopt 6 maand na stopzetting handel of na overlijden v handelaar.

- Sanctieregeling: zware straffen meestal nt uitgesproken, rechtstoegang bemoeilijkt voor nt ingeschrevene in register

- Betekenis handelsregister:

- Vaststelling v identiteit v ondernemingen, vermoeden commercialiteit, uitgangspunt voor vennootschapsrechtelijke bekendmaking

- Basis statistische informatie ( overheidsinterventie

- Controleïnstrumen voor sectoriële regelingen vb. vestigingswetgeving

- Instrument tegen zwartwerk

2 Vennotschapsdossier

Onderdeel handelsregister

3 Bekendmaking vh huwelijksgoederenstelsel en wijzigingen terzake bekwaamheid v handelaars

Beïnvloedt rechten schuldeisers ( bij huwelijk legt notaris contract neer bij griffie v elk arrondissement waar handelaar is ingeschreven. Indien gehuwde handelaar w moet hij dit zelf doen. Ook in handelsregister wijziging bekwaamheid: vonnis v onbekwaamverklaring, echtscheiding of scheiding v tafel en bed.

3 Soepeler bewijsregelen

1 Overzicht

Voor gebrekkig bewijs in burgerlijk recht bijna gn plaats. In handelsrecht wel: alle partijen mogen alle middelen aanwenden om bewijs v hun vorderingen aan te voeren (ook getuigen en vermoedens) ( rechter bepaalt waarde bewijs. Bij handelaars meer en meer bewijsovereenkomst: afspraken waarop bewijs rechtsgeldig geacht zal w. Handelaars hebben minder bescherming nodig dan burgers.

2 Wettelijke regeling: bewijsvrijheid

Vrije bewijsregeling geldt behalve voor getuigenbewijs ook voor vermoedensbewijs.

Toepassing: verbintenissen dr handelaars en dr nt-handelaars (indien daad koophandel).

Gemengde handelingen: vb. verkoop aan consument: commercieel in hoofde handelaar, burgerlijk in hoofde particulier. Bewijs afhankelijk tegen wie v beide men klaagt.

In handelszaken w stilzwijgen als vermoeden v akkoord beschouwen.

3 Bijzondere commerciële bewijsmiddelen

1 boekhouding

voorlegging boekhouding moet dr rechtbank bevolen w om zakengeheim te beschermen ( verschil overlegging (gehele boekhouding aan rechtbank medegedeeld) en openlegging (enkel op bepaalde pagina of passage opengelegd). Overlegging enkel in gevallen waar gehele vermogen ter sprake komt: faillissement, erfeniszaken, echtscheiding. Openlegging kan in alle geschillen voorkomen (bij weigering ontstaat vermoeden dat partij iets verbergt).

2 Factuur

Geschrift, opgesteld dr leverende handelaar, houdende vermelding v geleverde koopwaar of gepresteerde diensten en v verschuldigde prijs. Ze w afgeleverd aan klant die w uitgenodigd te betalen. Factuur nt in wet geregeld wel fiscale wet ( daarom stellen ook nt-handelaars facturen op vb. om BTW redenen: ander statuut inzake bewijskracht. Koop en verkoop bewezen dr aangenomen factuur. Inhoud factuur nt in wet: verplicht wel aanduiding leverancier, klant, prestatie en verschuldigde som ook HR, BTWnr., bankgironr,… Normaal factuur nt ondertekend dr leverancier ( anders gevaar dat ze als betaald beschouwd zou w.

Bewijskracht tegen leverancier:

Factuur eenzijdig dr leverancier uitgereikt ( bindt klant nt. Klant heeft recht op factuur voor leveringen dr handelaar. Factuur levert bewijs op v overeenkomst zoals in factuur omgeschreven. Indien leverancier factuur ontkent moet hij tegenbewijs leveren. Kwijting v factuur (betaald) via: handtekening leverancier of nt ondertekend via melding ‘betaald’ of ‘ontvangen’ ( tegenbewijs mogelijk.

Bewijskracht tegen klant

Klant enkel gebonden bij aanneming factuur ( akkoord (stilzwijgend) vb. klant reageert nt, wederverkoopt goederen, schrijft factuur in boekhouding, betaalt factuur. Klant moet zich tijdig verzetten ( bewijslast vervalt. Stilzwijgend binnen grenzen vb. onredelijke facturen,… Aanvaarding factuur geldt enkel tssn handelaars, bij particulier is dit begin schriftelijk bewijs (gn volledig bewijsmiddel).

Wat kan met facturen bewezen w: bijkomende bedingen in regel ook bindend (kleine letters op acterkant): indien echt zeer onbillijk kunnen ze buiten toepassing verklaard w zeker bij stilzwijgende aanvaarding nt. Toestemming ook ontkend indien voorzijde v factuur gn verwijzing bevatte v buitensporige of ongebruikelijke bedingen.

4 Verplicht gebruik v giraal geld

1967 ter bevordering v giraal geld:

- elke handelaar moet giro rekening bezitten: bij nt vermelding rekeningnummer op factuur kan geldboete opgelegd w en loopt moratoire interest nt zolang schuldenaar het rekeningnummer nt kent, zonder rekening w handelaar nt in handelsregister ingeschreven

- verplichte ontvangst v girale betalingen v tenminste 10000 BEF: weinig zin: immers zolang betaling nt verricht gn verplichting tot tegenprestatie.

5 Vermoeden v hoofdelijkheid in handelszaken

In gemeen recht schuldsplitsing (ongunstig voor schuldeiser) ( schuldenaar w beschermd tegen toegeeflijkheid medeschuldenaar. In handelsrecht hoofdelijkheid ( voordeel is vlottere kredietverstrekking.

6 Bevoegdheid v rechtbank v koophandel

Er zetelen naast beroepsmagistraat ook andere handelaars (lekenrechters). Procedure informeler en sneller ( slecht voor schuldenaars.

7 Handelaar kan failliet verklaard w

2 Waardepapieren

Inleiding

- Toonderpapieren: schuldenaar belooft te presteren aan om het even wie papier voorlegt ( volkomen substitueerbaarheid v schuldeiser. Vormvereisten: aanduiding beloofde prestatie, handtekening belover, aanduiding dat hij aan de toonder wil presteren. Voor sommige toonderpapieren speciaal voorschrift: vb. toonderaandelen: vennootschapswet.

- Orderpapieren: schuldenaar belooft te presteren aan genoemde persoon, aanwijzing v later rechthebbenden geschiedt dr rugtekening of endossement. Echter gevolg dat alle endossanten instaan voor beloofde prestatie.

- Naamspapieren: recht op basis v titularisschap blijkend uit inschrijving in register. Overdrachten geschieden solo consensu, doch zijn eerst tegenwerpelijk na inschrijving in register. NV-aandelen op naam beantwoorden aan deze omschrijving

- Rektapapieren: Oorspronkelijk orderpapier echter schuldeiser nt vervangbaar. Enkel via regels gemeen recht en nt via endossement.

2 Wisselbrief

1 Inleiding

Wisselbrief is handelsrechtelijk geschrift waarin persoon, de trekker, belooft dat een ander, de betrokkene de in de wisselbrief vermelde som zal betalen op de vervaldag in handen vd houder, zijnde diegene die op grond vd wisselbrief als rechtmatige houder is aangeduid. Indien betrokken ondertekend w hij acceptant of hoofdschuldenaar. Orderbriefje is document waarin ondertekenaar onvoorwaardelijke verbintenis aangaat dat hij de er in aangegeven som op de vervaldag zal betalen aan de aangeduide persoon of diens order. Bij orderbrief 2 partijen, wisselbrief 3. In beide gevallen moet schuldeiser document voorleggen vooraleer betaling te bekomen. Wisselbrief ontstaan omdat men niet zich wou verplaatsen met veel geld. Nu wisselbrief nog weinig gebruikt. Vooral gebruikt bij kredietverlening: schuldeiser verkoopt termijnvordering aan derde ( of trekker verkoopt geaccepteerde wisselbrief aan bank v betrokkene (verdisconteren) ( trekker ontvangt waarde min disconto (overeenkomst met bank gesloten, wisselbrief geëndosseerd). Bij niet betaling v acceptant aan bank kan die zich terug wenden nanodige formaliteiten tot trekker (regresrecht vd houder) ( trekker zal zelf geld moet vorderen v acceptant. Onafhankelijkheid v laatstgenoemde tov onderliggende is fundamenteel kenmerk en w vaak abstractie genoemd.

2 De wisselbrief bij zijn ontstaan

1 Vorm en inhoud vd wisselbrief

1 op straf v nietigheid voorgeschreven vermeldingen

- geschrift: materiële presentatie v geschrift zonder belang, men gebruikt vooral vooraf vervaardigde wisselbrieven zodat er weinig vergetelheden zijn

- wisselclausule: wisselbrief moet zijn opgenomen om onderscheid v orderbriefjes en checkes te maken

- onvoorwaardelijke betaalopdracht: betaalopdracht moet los staan v onderliggende rechtsverhoudingen, bedingen zoals dat betrokkene bedoelde som verschuldigd is ontneemt wisselbrief waarde. Geldsom moet vermeld zijn owel in eigen munt of andere.

- gegeven dr de trekker: trekker geeft betaalopdracht dr wisselbrief als trekker te ondertekenen (grondslag uiteindelijke verbondenheid)

- opdracht gegeven aan de betrokkene: aanwijzing betrokkene essentieel, het volstaat dat die gegevens vermeld w die toelaten de betrokkene met voldoende zekerheid te identificeren, in praktijk wisselbrief vaak dr betrokkene opgestelt die overhandigt hem aan trekker

- aanduiding vd nemer: indien naam nemer opengelaten circuleert wisselbrief zonder aansprakelijkheid v ( houders, normaal trekker ook 1e nemer indien dr endossenement aan een nt met name genoemde houder, of blanco, w het orderpapier toonderpapier. Dan kan de trekker de geldige wissel laten accepteren en hem voor later te bepalen kredietbehoeften in portefeuille houden.

- datum v trekking belangrijk in geval faillissement trekker voor geldigheid brief

- plaats v betaling: normaal bij betrokkene (indien nt vermeld) of bank

- plaats v trekking (indien nt vermeld plaats v trekker)

- vervaldag

- op zicht (indien nt vermeld): onmiddellijk betaalbaar bij aanbieding uiterlijk 1 jaar na trekking

- op zekere tijd na zicht: betaalbaar zoveel dagen/maanden na aanbieding

- op vaste dag (meest voorkomen)

- op zekere tijd na dagtekening

2 Sanctie bij nt-naleving v deze voorwaarden

Nietigheid wisselbrief (motief v openbare orde: beide partijen kunnen nietigheid eisen ook elk is het goede trouw).

3 Blanco-wissel

Blancowissel verschilt nt wezenlijk v onvolledige wissel: het is ontwerp v wisselbrief waarin bepaalde melding dr de partijen opzettelijk open w gelaten, ten einde de houder onder hen in staat te stellen deze in te vullen overeenkomstig de vooraf gemaakte afspraken.

4 Bijzondere clausules

- domiciliëring: wisselbrief betaalbaar op andere plaats dan woonplaats betrokken vb. bank

- beding nt aan order (rektawissel): trekker schakelt verhandelbaarheid uit enkel volgens gemeen recht.

2 Rechtstoestand van de trekker

1 Aansprakelijkheid dr acceptatie

Trekker staat in voor acceptatie dr betrokkene. Bij weigering regres zonder tot vervaldag te moeten wachten. Voortijdig verhaal kan trekker wegbedingen.

2 Aansprakelijkheid voor betaling

Trekker moet instaan dat hij betaald w. W hij nt betaald dr de betrokkene of dr een andere wisselpartij dan kan de houder op de trekker verhaal (regres) nemen. Hij is derhalve de uiteindelijke wisselgarant

3 Circulatie vd wisselbrief

1 Vormen ve overdracht

1 endossement

op rugzijde: aan order: betaal aan order van houder 2 getekend houder 1

aan toonder: enkel handtekening nemer

blanco: aan order van … getekend nemer

nt aan order: rectaendossement

2 geldigheidsvoorwaarden v endossement

Endossement moet ondertekend w dr endossant, bij latere endossementen steeds laatste houde tekenen tenzij aan toonder circulatie, mag gedateerd w; Indien nt w geacht gegeven te zijn voor verstrijken termijn gesteld voor opmaken vh protest. Zoals de meeste andere wisselhandelingen moet ook het endossement onvoorwaardelijk zijn en o.m. gn vermelding bevatten vd onderliggende overeenkomst tssn endossant en geëndosseerde. Enkel de bij wet toegelaten bedingen mogen w toegevoegd.

4 De acceptatie

1 Begrip

Acceptatie is verklaring dat betrokkene wisselbrief zal betalen.

2 Vereisten ve geldige acceptatie

Voorkant handtekening

Achterkant melding v acceptatie

Acceptatie enkel over volledig bedrag ( toch gedeeltelijk ook vaak geldig erkend

3 Rechtsgevolgen vd acceptatie

Acceptant w hoofdschuldenaar ( houder zal zich eerst tot hem moeten wenden. Verbindtenis is definitief en komt nt in gedrang dr nt tijdig opstellen v protest of instellen v regres.

Betaalplicht acceptant vaak abstract aangedud omdat verbintenis tot houder losstaat v rechtsverhouding tot trekken en opeenvolgende houders of endossanten.

5 Het aval

1 Begrip

Partij die gn wisselpartij is waarborgt goede afloop verbintenis.

2 Vereisten

Indien gn aanduiding geavalleerde is aval voor trekker gegeven.

6 Verweer vd wisselschuldenaar

Gn termijnen v respijt (eveneens bij cheque). Anderzijds mogen wisselschuldeisers nt aan risico w blootgesteld dat hun aanspraken op allerhande verweermiddelen zou stuiten ( verweermiddelen wisselschuldenaar sterk beperkt. Regel w ook aangeduid als nt-tegenwerpelijkheid v verweermiddelen of excepties.

7 De betaling

Na betaling dr betrokkene verliest wisselbrief rechtskracht

1 Aanbieding ter betaling

Indien op vervaldag nt aangeboden is houder schadeplichtig. Indien meer dan 1 jaar na dagtekening verliest houder regresrech.

2 Betaling

Cheque en overschrijving is nt stipte betaling. Voortijdige betaling kan nt w opgedrongen noch aan schuldenaar noch aan schuldeiser. Schuldenaar moet handtekening v endossanten nt controleren ( soepelere betaling. Schuldenaar mag wisselbrief na betaling terugvorderen + kwijting schuldeiser.

3 Wanprestatie en vaststelling in het protest

Bij nt-betaling op vervaldag is protestakte vereist. Bij nt-acceptatie nt: men kan immers later nog betaling vorderen ( doch al men vervroegd regres wil instellen is protest v nt-acceptatie vereist. Protestacte opgesteld dr gerechtsdeurwaarder of postbeambte indien gn deurwaarder voorhanden. Akte moet opgesteld w binnen 2 dagen na vervaldag. Protesten v nt-betaling w gepubliceerd en medegedeeld aan voorzitter v koophandel.

8 Het regres

Indien betalingsaanwijzing dr trekker gegeven nt uitgevoerd dan zal houder zich kunnen keren tegen voorman-endossant en al die daar voor (hoofdelijk aansprakelijk). Regresschuldenaars kunnen pas aangesproken w na wanbetaling en na vervaldag. Soms vervroegd regres wanneer actie tegen schuldenaar toch hopeloos vb. weigering acceptatie of wanneer hij in staking v betaling verkeert.

3 De cheque

1 Inleiding

Cheque is geschreven betaalopdracht, gegeven dr de ondertekenaar, de trekker, aan zijn financiële instelling, de betrokkene, en waarbij de trekker onvoorwaardelijk belooft dat het bedrag vd cheque hem dr de betrokkene op zicht zal w betaald.

Weinig verschil wisselbrief. Echter wel betaalmiddel ( kan dmv giraal betaalverkeer w uitgevoerd. Hier vloeien veel kenmerken v cheque uit voor: steeds op zicht betaalbaar, mag enkel op een aan het betaalverkeer deelnemende financiële instelling w getrokken, deze instelling houdt fonds onder zich waarmede betaalopdracht w uitgevoerd, trekker moet ervoor zorgen dat de cheque op eerste verzoek zal w betaald en dit betekent dat er voldoende fonds op zijn rekening voorhanden is. Ongedekte cheques streng bestraft. Chequewet 1961. Vooral dr chequegarantiekaart heeft chequegebruik sterke uitbreiding genomen, ook dr democratisering bankverkeer. In jaren 70 cheques geuniformiseerd en geinternationaliseerd.

2 De cheque bij zijn uitgifte

1 Vorm en inhoud v cheque

1 op straf v nietigheid voorgeschreven vermeldingen

- geschrift

- chequeclausule

- betaalopdracht: bevel betaling dr bank steunt nt op chequerecht maar op overeenkomst tssn trekker en bank (chequeovereenkomst)

- cheque gegeven dr de trekker: handtekening vereist (maaltijdcheques mechanisch ondertekend ( ongeldig als cheque wel op basis v andere juridische gronden)

- opdracht aan betrokkene: financiële instelling steeds betrokkene: betaling steeds v op zicht beschikbare fondsen

- aanduiding nemer: aan toonderen, aan bepaalde persoon of diens order, nt aan order: rektacheque

- plaats v betaling

- plaats en dag v trekking (dag belangrijk voor berekening aanbiedingstermijnen en voor bepaling vd fondsverplichting

-

2 facultatief

clausule zonder kosten of zonder protest, domiciliëring, chequeexemplaren, visum en certificatie

2 Rechtsgevolgen vd uigifte

1 verhouding trekker – betrokkene

Bank mag cheque v zichtrekening houden ( ondertekend in ‘algemene voorwaarden v bankverrichtingen’ in praktijk meestal bij overhandiging bundeltje chequeformulieren. 2 belangrijke punten

- fonds: middelen voorhanden op rekening trekker gedurende betalingstermijn ( misdrijf indien men nt over genoeg fonds beschikt

- gn herroeping v betaalopdracht: betrokkene nt gehouden tot betaling aan houder ( onherroepelijkheid genuanceerd

- opdracht vast en onherroepbaar: eens uitgegeven cheque rechtsgeldig zelfs indien de trekker is overleden of onbekwaam w verklaard. Men kan aannemen dat bank nog mag betalen na het faillissement vd trekker tenzij de curator tegen de betaling verzet heeft aangetekend. Herroeping dr trekker v betaalopdracht heeft gn verbindende werking tgo de betrokkene: deze herroeping heeft eerst gevolg na het verstrijken vd aanbiedingstermijn. Dit betekentconcreet dat de betrokkene de courante cheques bevrijdend mag betalen tijdens de aanbiedingstermijn, en met een herroeping gn rekening moet houden.

- na aanbiedingstermijn is cheque wel herroepbaar: indien betrokkene toch betaalt is hij verantwoordelijk, mogelijkheid de cheque te herroepen kan dr betrokkene conventioneel w uitgesloten (gebruikelijk bij eurochequebedingen).

2 Verhouding begunstigde – betrokkene

Gn rechtsband, betrokkene moet betalen maar overeenkomst geldt met trekker ( juridische toestand begunstigde erg precair ( veel middelen aangewend om juridische toestand te verstevigen:

- in chequewet bepaalde conventionele technieken:

- visum: verklaring op cheque waarbij betrokkene bevestigt dat er op ogenblik fonds voorhanden was

- certificatie: betrokkene belooft fonds te blokkeren op sub-rekening v trekker ( hierdoor gn recht in hoofde v houder: blokkering is een tssn trekker en betrokkene beperkte rechtshandeling

- buitenchequerechtelijke bedingen: chequegarantie

- cheque moet er formeel uitzien getrokken op dr bank afgeleverd erkend (euro)chequeformulier

- bedrag 50 zonder federaal gecontroleerde ondernemingen te ontvatten (banken,…). Bij teken verzwakking w ondernemingen voor verduidelijking en verklaring uitgenodigd en herstelmaatregelen w aanbevolen. Gn sancties, wel gegevensverzameling bij rechtbank van koophandel. Daartoe dient Decreet evenwel de gegevensmededeling toelaatbaar te verklaren, en de huidige geheimhoudingsplicht aan te passen.

2 Informatieinzameling bij rechtbank v koophandel

Gegevens die in bestand zitten ivm ondernemingen in moeilijkheden:

- mededelingen v protest v wisselbrieven

- mededelingen v achterstallige bijdrage RSZ

- mededelingen v achterstallige BTW / bedrijfsvoorheffing

3 Kamers voor handelsonderzoek vd rechtbank v koophandel

Heeft tot taak schuldenaar die naar moeilijkheden evolueren aan te zetten tot indienen v vraag tot bekomen v gerechtelijk akkoord ( ze kan echter handelaar nt voor faillissementsrechter brengen. Echter vermenging met rechtbank ( daarom ondergebracht bij Openbaar Ministerie. Kamer kan dan gebruik maken v informatiebestand maak ook v andere informatiebronnen zoals zelf informatie inwinnen, klacht WN,… Als dossier in onderzoek w gesteld w rechter-verslaggever aangesteld die toestand in bijzonderheid moet onderzoeken. Hij maakt verslag op ( w medegedeeld aan OM dat faillissement mag vorderen.

2 Het gerechtelijk akkoord

1 Toegangsvoorwaarden

- koopman

- tijdelijke en voorbijgaande betalingsmoeilijkheden, tijdelijk schulden nt kunnen voldoen of discontinuïteitsdreiging (zo de continuïteit v onderneming bedreigd is dr moeilijkheden op op min of meer KT die tot ophouden v betaling kunnen leiden). Indien nettoaktief < 50% kapitaal ( vermoeden discontinuïteitsdreiging.

- Redelijke herstelkansen

2 Ingangsprocedure

Ingediend dr koopman in tijdelijke moeilijkheden ( hij moet herstelplan voorleggen. Gedurende onderzoek kan koopman nt failliet verklaard w. Ook aanvragende vennootschap kan nt w ontbonden. OM kan ook akkoordprocedure inleiden bij dagvaarding. Koopman kan al dan nt aanvraag indienen. Indien hij nt aanvraagt kan faillissement w uitgesproken ( gerechtelijk akkoord enkel met medewerking v schuldenaar.

3 Verloop vd procedure

2 fasen: 1 voorlopige opschorting en observatieperiode ( onderzoek of onderneming levensvatbaar is en welke voorwaarden moeten w bedongen, 2 vaststelling en uitvoering herstelplan

1 Observatieperiode

Vanaf aanvraag periode voorlopig bewind: rechtbank stelt voorlopige maatregelen vast (periode max 6 maand eventueel verlengd met 3 maand).

1 Ontvankelijkheid

Binnen 15 dagen voorlopige inschatting

2 Voorlopig bewind commissaris inzake opschorting

Deskundigen bedrijfsbeheer aangesteld om na te gaan of reddingsplan realistisch is en of bijgestuurd moet w, bovendien behoeders v regelmatig verloop voorlopig bewind. Handelingen v koopmang aangeduid die hij mag stellen zonder bijstand commissaris.

3 Vermogenstoestand tijdens fase v opschorting

- Opschorting v uitvoeringsmaatregelen: voorlopige opschorting v betaling ( gn schuldeiser kan beslag leggen of tegeldemaken (wel rechtbank vragen voor extra zekerheden als de opschorting hun rechten sterk inkort).

- Beschikkingsonbevoegdheid: zorgen dat schuldenaar nt onderneming zou verarmen ( eventueel bevriezingsmaatregel met bijstand commissaris inzake opschorting voor de dr rechtbank aangewezen handelingen.

- Vaststelling vh passief: schuldeisers opgeroepen om vorderingen aan te geven samen met zekerheden. Verificatie v schuldvorderingen geschiedt in 1e fase dr commissaris met bijstand vd schuldenaar. Twijfelgevallen w aan rechtbank voorgelegd. Eventueel w geschil bij bevoegde rechtbank aanhangig gemaakt. Een beslissing kan evenwel veel tijd vergen: daarom w voor de enkele toepassing v akkoordprocedure de schuldvordering voorlopig toegelaten tot het passief. Deze bepaling dient voor het opstellen vh plan.

4 Herstelplan

Opgesteld dr schuldenaar bijgestaan dr commissaris: 2 delen

- Beschrijvend deel: staat v onderneming en moeilijkheden waarmee ze te kampen heeft

- Bepalend deel: handelingen die moeten toelaten tot herstel te komen vb.

- Betalingsregeling: uitstel, schuldvermindering, omzetting in kapitaal zonder dat gelijkheidsregel moet geëerbiedigd w

- Nieuwe kredieten / andere middelen ter bestrijding liquiditeitencrisis

- Sociaal herstelplan: WN w gehoord, hebben echter gn beslissingsrecht

- Overdracht v geheel of deel v onderneming

- Wijziging in bestuur v onderneming

-

5 Overdracht vd onderneming

Soms wachten kopers tot gerechtelijk akkoord om goedkoper te kunnen aankopen ( wel vereist dat overdracht rechten v schuldeisers versterkt en dat economische activiteiten en werkgelegenheid zouden kunnen w gehandhaafd. Commissaris soms gemachtigd w onderneming openbaar te koop aan te bieden. Overdracht onderworpen aan toestemming schuldeisers met dubbele meerderheid.

2 Het gerechtelijk akkoord

Voorbereidingstijd < 6 maand ( als herstelplan definitief en na advies schuldeisers bekrachtigd dr rechtbank

1 Goedkeuring dr schuldeisers

- schuldeisers die aangifte hebben gedaan kunnen opmerkingen over plan formuleren

- WN of hun afvaardiging w ingelicht

- Schuldeisers dr opschorting getroffen kunnen stemmen ( dubbele meerderheid (50% schuldeisers, 50% vorderingen)

2 Goedkeuring vh plan dr de rechtbank na goedkeuring schuldeisers

3 Openbaarmaking in staatsblad

3 Rechtsgevolgen vh plan

Duurtijd vh plan: 24 maanden 1x verlengbaar met 12 maand

Uitvoering plan onder toezich commissaris die zesmaandelijks aan rechtbank rapporteert

Bindende kracht: ook bij afkeuring v sommige schuldeisers is schuldenaar tijdelijk v hen bevrijd

Nt-uitvoering vh plan: ( kan dan dr rechtbank w ingetrokken, iedere schuldeiser wiens vordering nt voldaan w kan herroeping vorderen ( eventueel kan plan gewijzigd w. Bij wijziging rechtspositie schuldeisers is nieuwe toestemming v hen vereist.

4 Overgang naar andere procedure

Bij afkeuring plan of indien opschorting voorlopig ( rechtbank meerdere mogelijkheden:

- ze kan faillissement uitspreken

- bij weigering v voorlopige opschorting kan eenzelfde regeling toepasselijk zijn, ook mogelijk dat rechtbank oordeelt dat handelaar nog nt voldoende discontinuïteitsverschijnselen vertoont, zodat actie voorbarig is

- ze kan ook vrijwillige vereffening na ontbinding vd rechtspersoon uitlokken, en de commissaris opdracht geven daartoe de algemene vergadering op te roepen

3 Het faillissement

1 Voorwaarden v faillissement

“Koopman die op duurzame wijze heeft opgehouden te betalen en wiens krediet is geschokt bevindt zich in staat van faillissement”

Kooplieden zijn fysische personen en rechtspersonen die als handelaar w omschreven

1 handelaar zijn

nt-handelaars (vooral vrije beroepen en vzw’s) kunnen enkel in kennelijk overmogen bevonden w, verschil ( bij nt handelaars wie eerst is eerst vergoed, handelaars samenloop v schuldeisers; bijzondere vraagstukken:

- kan overleden handelaar failliet verklaard w: gaat over vermogen handelaar ( tot 6 maand na overlijden kan het uitgesproken w, wel dienen voorwaarden vh faillissement voldaan te zijn tijdens leven ( bij overlijden immers verondersteld betalingen te hebben gestaakt.

- kan faillissement nog w uitgesproken na de stopzetting vd handel: indien betaling gestaakt vooraleer hij met handel gestopt was kan hij nog failliet w verklaard ( wel binnen 6 maanden na staking. Rechtbank moet ernstige en objectieve omstandigheden waaruit blijkt dat bij zijn betalingen al had gestaakt voor de stopzetting v zijn handel

- gevolgen v faillissement op meehelpende echtgenoot: indien enkel helpend kan nt failliet verklaard w, echter indien ze op voet v gelijkheid handel heeft gedreven voor eigen rekening zal faillissement beiden treffen. Zij w eventueel als vennoten in een gemeenrechtelijke vennootschap beschouwd

- faillissement v handelsvennootschappen: enkel handelsvennootschappen met rechtspersoonlijkheid kunnen failliet verklaard w, burgerlijke vennootschappen onderworpen aan regelen v kennelijk onvermogen. Vrijwillige ontbinding verhindert faillissement nt

- kunnen vennootschapsbestuurders failliet verklaard w: nee tenzij in VOF anders is vennootschap handelaar, zij zijn enkel organen

2 “staking v betaling”

Moet duurzaam zijn vooraleer faillissement anders gerechtelijk akkoord. In praktijk blijkt dit vooral uit bekentenis handelaar, wisselprotest, herhaalde verstekprocedures, herhaalde vorderingen in wanprestatie, weigering v gerechtelijk akkoord, nt betalen belangrijke schuldeisers (BTW, RSZ).

3 “wankelen vh krediet” (ébranlement du crédit)

Zorgt er voor dat de schuldenaar die bepaalde schulden (vb. privéschulden) nt kan betalen, toch nt failliet te verklaren indien hij in het handelsverrkeer nog voldoende krediet geniet. Tijdstip dat krediet geschokt is bepaalt via opzegging kredietlijnen dr kredietverleners of eis leveranciers v contante betaling. Krediet moet ook reëel zijn: fictief krediet steunt op leningen tegen woekerrente. Ook gebruik ruïneuze middelen (vb. VK voorraad onder kostprijs) wijst erop dat krediet geschokt is, vermits daaruit gerealiseerde liquiditeiten onrechtmatig verworven zijn. Betaling v 1 schuldeiser schendt gelijkheid schuldeisers en kan nt gezien w als werkelijk krediet.

2 Beheersontneming

Ter bescherming schuldeisers ( bewindvoerder aangesteld die handelaar moet bijstaan indien die iets met vermogen wil doen. Beheersontneming voor max 8 dagen ( dan moet faillietverklaring w ingesteld hetzij dr verzoekers, hetzij dr voorlopig bewindvoerder, voor geval de beheersontneming ambtshalve w opgelegd. Indien binnen 4 maand gn faillissement is uitgesproken vervalt beheersontneming.

3 Faillissementsverklaring

1 Wijze v faillietverklaring

In beginsel moet schuldenaar faillissement aanvragen ( men noemt dit de boeken neerleggen. Aangifte moet gebeuren binnen maand hij heeft opgehouden te betalen (anders strafrechtelijke veroordeling en eventueel persoonlijk aanspraak stellen v bestuurders). Enkel raad v bestuur gemachtigd tot neerlegging boeken, individuele bestuurder nt (indien hij dit doet kan rechtbank wel maatregelen nemen zoals beheersontneming, informatie OM).

Schuldeiser kan ook vragen dat schuldenaar failliet w verklaard via dagvaarding. Vereist dat vordering bestaat en vaststaat.

Dagvaarding dr OM uitzonderlijk (als Kamer handelsonderzoek heeft vastgesteld dat handelaar zich in staat v faillissement bevindt).

Dagvaarding dr voorlopige bewindvoerder

2 Faillissementsvonnis

Rechtbank nt verplicht tot uitspraak faillissement, kan altijd verzoeken gerechtelijk akkoord aan te gaan (kan ook dr OM w ingediend bij belangrijke ondernemingen waar dwangvereffening nt aangewezen is).

3 Inhoud vh faillissementsvonnis

- aanduiding curator en rechtercommissaris die zullen overgaan tot plaatsopneming

- vaststelling datum staking v betaling

- oproep aangifte dr schuldeisers ( ................
................

In order to avoid copyright disputes, this page is only a partial summary.

Google Online Preview   Download