HERBAS NA NOITE DE SAN XOÁN

HERBAS NA NOITE DE SAN XO?N

link:

A noite de San Xo?n en Galicia As sete herbas b?sicas Herbas e cachos da noite de San Xo?n

As sete herbas base.

Herba San Xo?n

Fi?ncho

Herba Lu?sa

Codeso

Fento Macho

Malva

Romeu

Nota: estas son as principais herbas de San Xo?n, todas

cumpren as tres cualidades b?sicas: te?en un cheiro especial; como medici?a, todas te?en moitas aplicaci?ns e, por ?ltimo, son as mellores como repudio dos seres mal?ficos.

Ademais son sete e deben po?erse con auga de sete fontes.

P?xina 1 de 14

AS HERBAS E OS CACHOS.

As tradici?ns populares non asumidas polo cristianismo foron combatidas por Marti?o Dumiense, bispo de Braga no s.VI, mais non puido impedir que herd?ramos costumes como a de ir a por auga emanada de sete fontes para facer o cacho.

0 cacho consiste en recoller herbas e plantas de eficacia medicinal e arom?ticas, o seu agradable cheiro ? repudiado polos esp?ritos mal?ficos. A tradici?n oral insiste en que o cacho serve para quitarnos o demo do corpo, afasta as bruxas e cura a envexa.

Hai varias clases de herbas que se utilizan para isto, sendo as m?is reco?ecidas as seguintes: Tromentelo, folla de cana, choupo (ollo de prata), ruda, herba lu?sa, macela (camomila), hortel?, mildrastes, fi?nchos (anises), herba de san Xo?n, espadaina, puenso, herba lemona, lirio, romeo, ourego, loureiro, allo, rosas, follas de nogueira con tres noces, fento rizado (peineta), herba do Carme, silveira, folla de figueira, folla de olmo, folla de laranxeira, malva-rosa, hortensia,folla de vi?a branca e outras.

Seleccionadas as herbas, am?rranse nun feixe ou mollo e col?canse nun balde, caldeiro ou almof?a cheas de auga. D?ixanse f?ra pola noite, segundo crenzas cristi?s, para que San Xo?n os bendiga, pero iso non ? ?bice para colocar uns cardos ou silveiras enriba do cacho e as? evitar que o demo cague nel. Tam?n hai quen lle votaba cartos.

Na parroquia de Domaio tam?n se pu?an nas fiestras, portas, tellados e chemineas para impedir a entrada das bruxas. Tradici?ns parecidas falan de colocar toxos nas portas, cruces de madeira ou pintadas de negro para rexeitar a Santa Compa?a.

Ao erguerse pola ma??, s?case un pouco de auga verde e de bo cheiro. L?vase a cara, p?s ou todo o corpo, purificando a pel e, ?s veces, protexe das enfermidades pulmonares.

A herba s?case durante varios d?as ao sol para ser utilizada logo en m?ltiples remedios caseiros. Deses remedios seleccionamos a seguinte mostra ilustrativa: A ruda, herba lu?sa e macela, contra as dores de barriga. A hortel? e mildrastes contra o picor das estrugas. As follas de nogueira con tres noces, cura as chagas do corpo. O romeu cocido con vi?o curaba as dores de gorxa, barriga e tam?n as dores do gando, e sen o vi?o era boa para o reuma, nervios e arrefriados. Loureiro e allo tr?llanse para limpar as aireadas e contra a reuma.

Contra as aireadas tam?n se usaba o fume das hebas do cacho. A herba de San Xo?n limpa a cara de grans. 0 tromentelo era bo ant?doto para evitar a ca?da do pelo.

Respecto a esta ?ltima, recolleuse na parroquia de Domaio a seguinte estrofa:

P?xina 2 de 14

"Dime rapaza bonita ?Con que te lavas o pelo? Cunhas herbas do monte Que f?o chaman tromentelo!"

O texto anterior est? sacado deste link sobre a noite de San Xo?n que merece a pena consultar.

A NOITE DE SAN XO?N.

Cel?brase a noite do 23 ao 24 de xu?o e durante o d?a de 24 coincidindo co solsticio de ver?n. A noite de San Xo?n ? en Galicia a noite dos milagres e dos encantos.

As fogueiras representan outro dos ritos caracter?sticos. Ch?manse lumes, lumeiradas, cachelas, cacharelas... Ac?ndense nas primeiras horas da noite, despois da cea. A xente x?ntase arredor delas e pasan a noite cantando e bailando. ? tradici?n saltar a fogueira; ten que ser varias veces, sempre un n?mero impar e saltando dunha vez para un lado e outra vez para outro. Ao acto de saltar ch?manlle en moitos lugares salvar.

As virtudes do lume do San Xo?n son purificatorias, ? bo contra o mal de ollo, meigallo, distintas enfermidades e ten propiedades casamenteiras.

Nesa noite av?vase e colle maiores virtudes a auga das fontes santas e milagreiras. Os doentes van tomar os ba?os a elas, sempre con coidado das bruxas e aparecidos. ? un costume habitual en toda Galicia recoller na tarde diferentes herbas e flores , botalas en auga e deixalas ao sereno para que collan o orballo co obxectivo de lav?rense todos naquela auga pola ma??. Estas herbas denom?nanse herbas de San Xo?n (San Xo?n, fi?ncho, codeso, os fieitos machos, p?las de nogueira, malvas, artemisa...) que te?en propiedades menci?eiras.

A noite de San Xo?n ? propia tam?n, para adivi?ar o porvir, xeralmente en cuesti?ns amorosas. De entre todas as pr?cticas a m?is usada ? a do ovo : as doce en punto da noite c?scase un ovo e d?itase nun vaso de auga que se deixa ao sereno ata o amencer. Pola ma?? vaise ver o ovo e a forma que tomou, ?s veces un barco, outras unha capela... e polo que al? se ve adiv??ase a sorte que se ha ter no ano.

? habitual nesta noite , acompa?ando ?s fogueiras, e nas zonas costeiras preparar sardi?adas, sardi?as feitas nunha grella que se comen con vi?o e pan de bola.

P?xina 3 de 14

HERBA SAN XO?N

Herba de San Xo?n

(abelouro,

malfurada,

abeluria...), ? outra das sete

herbas b?sicas.

"A herba de San Xo?n limpa a cara de grans".

Est? considerada como unha planta especial contra o demo...

En medicina ? cicatrizante e antis?ptica.

FI?NCHO

Tr?tase dunha herba b?sica entre as sete fundamentais para a noite de San Xo?n. Esta ? a que corre os malos esp?ritus. Especial contra o mal de ollo. Como medici?a ? especial contra as inflamaci?ns de ollos, pero tam?n para a asma e as malas dixesti?ns...

P?xina 4 de 14

HERBA LU?SA CODESO

A herba lu?sa sempre se utilizou para todo.

Moi boa para as dores de est?mago e barriga. Tam?n contra os gases e as dores de cabeza.

Cheira moi ben...

? tam?n unha herba especial para os amor?os...En castel?n recibe o nome de verbena xa que tam?n se asocia coas troulas de noite...

O codeso, en realidade ? unha xesta, ou sexa da familia dos Cytisus, util?zase para varrer a casa dos malos esp?ritos. Normalmente c?llese unha xesta e faise unha basoira.

O normal ? usar unha

planta como a Cytisus

que son as xestas

t?picas, concretamente

a Cytisus purgans, que

nalg?ns

lugares

chaman piorno ou

codeso.

P?xina 5 de 14

 ................
................

In order to avoid copyright disputes, this page is only a partial summary.

Google Online Preview   Download