Dagblad Suriname



5295900-72390000Paramaribo, 30 april 2020Aan: alle mediahuizenBetreft: Aangeboden artikel ‘Omgaan met stress door het coronavirus’‘Omgaan met stress door het coronavirus (COVID-19)’Al enkele maanden houdt het nieuwe coronavirus (COVID-19) de wereld in haar ban. Het is een virus van de familie Coronaviridae en veroorzaakt voornamelijk infecties van de bovenste en onderste luchtwegen. Dit virus is de oorzaak van de pandemie vanaf het einde van het jaar 2019, waarbij inmiddels meer dan 3 miljoen mensen wereldwijd zijn besmet met het virus. Sinds de tweede helft van maart 2020 is ook in ons land het eerste geval van dit virus positief getest. Daarna is er nog een negental mensen die ziek zijn geworden, waarbij helaas een persoon aan het virus is overleden.De uitbraak van COVID-19 brengt veel onzekerheden met zich mee. Hoe zal dit verder verlopen? Hoe lang zal dit nog duren? Hoeveel doden zullen er nog bijkomen? Hoe kan ik mezelf en mijn naasten zo veilig mogelijk houden? Is er een gevaar voor een tweede pandemie? Dit zijn allemaal vragen die ons bezighouden. Door alle preventieve maatregelen die door de overheid getroffen zijn, zijn er nog meer onzekerheden ontstaan, zoals onzekerheid of verlies van inkomsten, verminderd sociaal contact en de sluiting van scholen. Zowel de onzekerheden met betrekking tot het COVID-19 virus zelf, alsook de door de overheid getroffen preventieve maatregelen, hebben een enorme impact op onze mentale gezondheid. Door de bovengenoemde situatie, welke als ontzettend stressvol en zelfs als een ramp kan worden gekarakteriseerd, kunnen meerdere psychische klachten ontstaan. In dit artikel zal verder worden ingegaan op stress en hoe het werkingsmechanisme van stress tot bepaalde klachten kan leiden. Daarnaast zullen praktische tips worden gegeven bij het omgaan met stressreacties bij sociale onthouding (‘social distancing’) en praktische tips voor het gezinsmilieu om het ervaren leed enigszins dragelijk te maken.Wanneer is een situatie stressvol?Een situatie wordt als stressvol ervaren, wanneer er gevaar heerst, wanneer er iets belangrijks te verliezen is, en/of wanneer er mogelijke schade zou kunnen optreden. Naast deze drie bepalende factoren wordt ons niveau van ervaren stress verder verhoogd wanneer de situatie (nochtans) onzeker is en als wij er weinig tot geen controle op (kunnen) uitoefenen. Bij het omgaan met informatie over het coronavirus in het dagelijks leven komen al deze factoren ruimschoots aan de orde, zowel bij onze ‘echte’ dagelijkse aanpassingen ten gevolge van het virus, maar ook wanneer wij worden blootgesteld aan informatie, beelden en video’s via de media.Wat is het werkingsmechanisme bij stress?Onze hersenen hebben een geweldig mechanisme om het individu bij stressvolle situaties toch in balans te houden. Echter, hoeft dat niet zo bij iedereen te zijn. Bij een deel van de mensen die in zo een stressvolle situatie verkeren, kan het evenwicht verstoord raken. Vooral bij de mensen die gedurende langere tijd blootgesteld worden aan die situatie.Wanneer iemand psychisch uit balans geraakt, kan die persoon meerdere klachten ontwikkelen, zoals gespannen spieren (vooral in de nek en de rug), verhoogde bloeddruk, verhoogde hartslag en angstklachten. Daarnaast kunnen er ook slaapklachten optreden, evenals snelle irritatie, piekergedrag en mogelijk een slechte eetlust.Hoe zorg je goed voor jezelf tijdens sociale onthouding (‘social distancing’)?De maatregelen in deze coronatijd, zoals sociale onthouding, quarantaine en het thuis opvangen van kinderen, zijn ingesteld om het aantal COVID-19 gevallen te beperken, maar kunnen ook als stressvol worden ervaren. Daardoor kunnen mensen verschillende emoties en reacties ervaren. Je kunt je zorgen maken, bijvoorbeeld over je eigen fysieke gesteldheid, mogelijke besmetting van anderen (gezinsleden), het werk, zaken die geregeld moeten worden. Je maakt een verbeelding van het slechtste scenario (doemscenario), wat maakt dat je je angstig, bedroefd, vreemd, of rusteloos kunt voelen. Daarnaast kun je je boos of angstig voelen, omdat je eigen vrijheid beperkt is. Verder is het niet vreemd dat je je eenzaam en afgezonderd kunt voelen door het geringe contact met anderen. Je kunt je sneller ge?rriteerd voelen en kunt gevoelens ervaren van onrust en machteloosheid of een gebrek aan controle en kun je alerter zijn dan anders of je onveilig voelen.Het is begrijpelijk dat je dit soort reacties ervaart tijdens deze periode. Het is belangrijk om goed voor jezelf te blijven zorgen. Hier zijn een aantal tips:Breng structuur aan in je dag. Maak een planning met een nieuwe routine. Stel voor jezelf realistische of haalbare doelen hierbij, zoals het klaren van huishoudelijke taken of andere activiteiten. Het behalen ervan kan een gevoel van controle geven. Probeer om een normaal dag- en nachtritme te volgen en eet niet meer dan je gewend was in de voorafgaande periode. Pas vooral op met extra snoepen en beweeg zo veel als mogelijk.De gevoelens van bezorgdheid, onrust en misschien angst passen bij deze ingrijpende verandering in je leven. Besef dat onder deze omstandigheden dergelijke gevoelens vaker kunnen voorkomen. Gun jezelf tijd om je gevoelens en behoeften in deze nieuwe situatie te begrijpen. Veel mensen zitten op dit moment in deze situatie. Geef aan hoe het met je gaat en praat erover met mensen die je vertrouwd. Voorkom in deze situaties of bij deze gevoelens om alcohol te gebruiken.Het ontvangen en verwerken van alle informatie over het coronavirus brengt mogelijk meer zorgen. Zet jezelf daarom op een nieuwsrantsoen. Volg bijvoorbeeld maximaal 3 keer per dag het nieuws. Stem daarbij alleen af op betrouwbare nieuwsbronnen.Zorg voor afleiding; blijven hangen in gepieker over wat er eventueel zou kunnen gebeuren helpt niet. Ga bewegen, het liefst buiten. Kijk naar een mooie film, lees een goed boek, speel een leuk spel (bijvoorbeeld met de kinderen of andere huisgenoten). Gebruik de tijd om te doen wat je al langer wilde doen, maar waar je steeds maar niet aan toe kwam. Probeer om mentaal actief te blijven door bijvoorbeeld te schrijven en (denk)spelletjes te doen of (kruiswoord)puzzels te maken.Behoud contact met je eigen sociale netwerk. Communiceer bijvoorbeeld met vrienden en familie via (video) bellen of Whatsapp. Maar probeer deze periode ook te limiteren, zodat je ruimte inplant voor de andere werkzaamheden en activiteiten.Hoe houd je je gezin in balans?De strenge maatregelen die ingesteld zijn om het aantal besmettingen met het coronavirus (COVID-19) te beperken, hebben niet alleen een impact op individueel niveau, maar zorgen ook voor grote veranderingen in het gezinsleven. Veel kinderen gaan niet meer naar de kinderopvang of naar school en vaak werken ouders thuis. De nieuwe situatie is voor iedereen erg wennen. Ouders en kinderen kunnen door de veranderingen stress ervaren of emotioneel reageren, zoals je bezorgd, boos, onzeker of angstig voelen. Tekortschieten, zowel in je werk als voor je kinderen en je meer gespannen voelen over de relatie met je partner en/of je kinderen.Het is heel normaal dat je deze gevoelens hebt in een tijd waarin je nauwelijks sociaal contact mag hebben en jij (en je partner) een nieuwe balans zoeken tussen werk, het gezin en je sociaal leven. Veel Surinamers werken nu thuis, of hun werk ligt tijdelijk stil. Voor kinderen valt hun dagelijkse routine weg, en ze hebben ook minder beweging. Ook hun sociaal contact is komen weg te vallen, denk aan het gemis aan vriendjes en vriendinnetjes. Het is misschien ook moeilijker om even stoom af te blazen als het thuis onrustig is. Soms ontstaat hierdoor extra druk op de relatie met je partner en/of je kinderen. Onderstaand volgen er enkele tips om het gezinsmilieu in het algemeen enigszins dragelijk te maken voor een ieder:Probeer realistische of haalbare verwachtingen te koesteren;Iedereen vindt het moeilijk om met deze situatie om te gaan en doet het op zijn of haar eigen manier. Neem je tijd om uit te vinden wat voor alle gezinsleden het beste werkt. Het gaat om goed genoeg ouderschap; je hoeft geen perfecte ouder te zijn, je doet wat je kunt, aan de hand van wat de situatie toelaat.Probeer een dagelijkse structuur te behouden;Sta op tijd op. Als je thuiswerkt, werk op een vaste plek en, als het mogelijk is, in een afgescheiden ruimte. Probeer werk en gezin zo goed mogelijk te scheiden. Maak samen met je kind (en partner) een dagindeling met schoolwerk of huiswerk, maaltijden, speeltijd, etc. Neem ook je eigen planning mee en spreek af wie wanneer werkt (en dus niet gestoord kan worden) en wie wanneer voor de kinderen zorgt. Zorg voor afwisseling in de planning en plan ook tijd in voor je kind om voldoende te bewegen (even buiten rennen). Sluit aan het einde van de werkdag je laptop of computer af. Maak afspraken met de kinderen over hoe lang ze ’s avonds nog op hun laptop, telefoon of tablet mogen (voor gamen, video’s kijken, etc.). Bespreek aan het einde van de dag, bijvoorbeeld tijdens het avondeten, wat er goed ging en wat er beter kan. Iedereen doet mee. Pas je dagschema eventueel aan op basis van de feedback. Wat goed gaat, is belangrijker dan dat wat minder goed gaat. Wees niet zuinig met complimenten.Probeer kalm te blijven en zorg goed voor jezelf;Het is belangrijk om de bijkomende emoties te accepteren. Het voelen van deze emoties is een normale reactie op een nare gebeurtenis. Als je goed voor jezelf zorgt, kun je ook beter voor je kinderen (en partner) zorgen. Bedenk als je het moeilijk hebt met elkaar dat deze situatie voorbij gaat. Zoek steun bij vrienden, vriendinnen of familie. Iedereen zit in hetzelfde schuitje en het kan helpen om je hart even te luchten. Ontdek nieuwe mooie gewoontes, zoals vaker spelletjes doen met elkaar, samen dansen, regelmatig gezamenlijk een wandeling maken, samen een tekening maken voor oma, samen Netflixen. En als dat niet lukt, ben je nog steeds een ‘goed genoeg’ ouder.Bespreek en beperk het gebruik van sociale media en beeldschermen met het gezin;Onzekerheid en angst voor het coronavirus kunnen gevoed worden via (sociale) media. Spreek bijvoorbeeld af om op drie momenten per dag het nieuws te volgen en laat je informeren door betrouwbare bronnen. Probeer ook om het gebruik van beeldschermen te beperken.Praat met de kinderen over het coronavirus en de gevolgen;Kinderen voelen het vaak aan als hun ouders ongerust zijn. Bespreek de gevolgen van het coronavirus op een manier die passend is bij de leeftijd en geef ruimte voor vragen. Sluit het onderwerp ook weer af en praat over andere zaken die de kinderen bezighouden. Je kunt met de kinderen bespreken dat het ook voor jou wennen is om zoveel bij elkaar te zijn en dat je daardoor soms wat heftiger kunt reageren dan normaal en dat je vaker moe bent.Maak een pot met activiteiten voor de kinderen;Gezellige en nieuwe activiteiten behoren ook onderdeel te zijn van de dagelijkse structuur van kinderen. Zoek een grote pot en maak met je kind kaartjes. Schrijf op elk kaartje een leuke activiteit. Laat je kind meedenken en de kaartjes versieren. Stop alle kaartjes in de pot en trek er elke dag een kaartje uit, zodat jullie weer een leuk nieuw idee hebben om te gaan doen. Ook in de keuken kun je leuke dingen doen met de kinderen, zoals bakken en koken.Wissel tijd met de kinderen af;Als je samen met je partner thuis bent, maak dan afspraken wie wanneer voor de kinderen zorgt. Hierdoor hebben jullie beiden ook even tijd voor jezelf of tijd om te werken. Ben je alleen met de kinderen? Zorg dan dat er elke dag een rustmoment is voor iedereen. Bijvoorbeeld door iedereen op een vast moment op zijn eigen kamer te laten spelen.Ga regelmatig met je kind naar buiten;Buitenlucht is goed voor kinderen. Heb je een tuin, laat ze dan lekker buiten spelen. Heb je een balkon? Ga hier samen een spel doen. En als het mag, doe dan een wandelingetje in de buurt, met inachtneming van de geldende regels.Stress-gerelateerde complicaties of aandoeningenOverigens herstellen de meeste mensen goed na een stressvolle of rampachtige periode, maar bij enkelen kunnen bepaalde klachten langer duren of zelfs verergeren. In dit geval kunnen mensen niet alleen last hebben van bijvoorbeeld slechter slapen, extra op hun hoede zijn, vaker gespannen zijn en/of gespannen voelen wanneer zij aan de situatie terugdenken, maar kunnen herbelevingen of flashbacks krijgen van de gebeurtenis. Ze doen er alles aan om maar niet herinnerd te worden, zijn extreem gespannen, prikkelbaar, snel ge?rriteerd en/of hebben hevige schrikreacties. Als deze symptomen korter dan een maand duren na de (traumatische of nare) gebeurtenis, dan spreken we van een acute stressstoornis. Wanneer deze symptomen langer dan een maand duren, kan er sprake zijn van post-traumatische stressstoornis (PTSS). PTSS is met behandeling te genezen of te verbeteren. De (voorlopige) diagnose PTSS moet gesteld worden door de psycholoog of psychiater. Ook kunnen mensen een depressie gaan ontwikkelen. Enkele symptomen van een depressie zijn het geen plezier meer kunnen ervaren in het dagelijks leven, slecht slapen, geen zin hebben om iets te doen, verslechterde eetlust, snelle irritatie en het gevoel hebben alsof men minder energie heeft. In een volgend artikel zullen deze psychische ziektebeelden gedetailleerder worden beschreven evenals klachten die kunnen optreden bij in het bijzonder zorgverleners. Immers wordt die doelgroep direct blootgesteld aan het Coronagebeuren vanwege hun werk.ConclusieDoor de COVID-19 pandemie welke ook Suriname heeft getroffen is er een grote wijziging gekomen in het leven van ons allemaal. Denk aan social distancing, zoveel mogelijk thuis blijven, scholen die dicht zijn en mensen die van huis uit werken. Deze situatie kan een enorme impact hebben op ons. Vanwege de natuurlijke veerkracht van de mens en met de inachtneming van de praktische tips zal het gros van ons ermee kunnen omgaan. Echter, zou een klein aantal mogelijke complicaties of blijvende klachten kunnen ontwikkelen.Paramaribo, 30 april 2020Psychiatrisch Centrum SurinameTeam Medici en Psychologen ................
................

In order to avoid copyright disputes, this page is only a partial summary.

Google Online Preview   Download